Stanisław Maczek

Transkrypt

Stanisław Maczek
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
Stanisław Maczek
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Władysław Maczek (ur. 31 marca 1892 w
Szczercu, zm. 11 grudnia 1994 w Edynburgu) – generał broni
Wojska Polskiego, honorowy obywatel Holandii. Kawaler
Orderu Orła Białego.
Stanisław Maczek
Baca
Spis treści
1 Życiorys
1.1 Młodość
1.2 I wojna światowa
1.3 Wojna polsko­ukraińska
1.4 Wojna polsko­bolszewicka
1.5 Dwudziestolecie międzywojenne
1.6 Wojna obronna
1.7 Francja 1940
1.8 Szkocja
1.9 Festung Europa
1.10 Lata powojenne
2 Awanse
3 Ordery i odznaczenia
4 Zobacz też
5 Przypisy
6 Bibliografia
7 Linki zewnętrzne
generał broni
Data i miejsce 31 marca 1892
urodzenia
Szczerzec
Data i miejsce 11 grudnia 1994
śmierci
Edynburg
Przebieg służby
Lata służby
1914­1947
Siły zbrojne
cesarska i królewska
Armia Wojsko Polskie
Jednostki
81 Pułk Piechoty
7 Dywizja Piechoty
10 Brygada Kawalerii
10 Brygada Kawalerii
Pancernej
1 Dywizja Pancerna
I Korpus Polski
Jednostki Wojska w
Wielkiej Brytanii
Stanowiska
dowódca pułku piechoty
dowódca piechoty
dywizyjnej
dowódca brygady
pancerno­motorowej
dowódca brygady
pancernej
dowódca dywizji
pancernej
dowódca korpusu
dowódca okręgu
wojskowego
Życiorys
Młodość
Urodził się w miejscowości Szczerzec pod Lwowem[1] w
rodzinie sędziego Witolda (1854­1926) i Anny z Czernych
(1852­1939). Rodzina Maczków była pochodzenia
chorwackiego (jego kuzynem był znany chorwacki działacz
narodowy w międzywojennej Jugosławii – Vladko Maček)[2].
W 1910 roku ukończył gimnazjum w Drohobyczu. Po
ukończeniu gimnazjum przeniósł się z rodziną do Lwowa. W
latach 1910–1914 studiował na Wydziale Humanistycznym
Uniwersytetu Lwowskiego: filozofię ścisłą pod kierunkiem
prof. Kazimierza Twardowskiego oraz filologię polską u
profesorów Wilhelma Bruchnalskiego i Józefa Kallenbacha.
Równocześnie wszedł w środowisko akademickie tętniące
Główne wojny I wojna światowa
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
1/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
działalnością patriotyczną. W tym czasie odbył przeszkolenie
wojskowe i w 1912 dołączył do Związku Strzeleckiego[3][4].
Następnie przyjął pseudonim Rozłucki[4]. Służbę w Legionach
Piłsudskiego uniemożliwiło mu powołanie do armii austro­
węgierskiej[4].
I wojna światowa
Podczas I wojny światowej wcielony do armii austro­
węgierskiej i wysłany wraz z pułkiem południowotyrolskim
na front włoski. Został skierowany do Szkoły Oficerów
Rezerwy III Korpusu. Po ukończeniu szkoły został dowódcą
plutonu w 3 pułku Piechoty Obrony Krajowej w Grazu[5]. W
czerwcu 1915 roku został przeniesiony do elitarnego 2 Pułku
Tyrolskich Strzelców Cesarskich. W grudniu tego samego
roku został skierowany na front włoski nad rzekę Isonzo[5].
Wiosną 1916 roku został instruktorem szkoły oficerskiej XIV
Korpusu w Steyr. W październiku tego samego roku został
podporucznikiem i dowódcą kompanii[6]. Dowodząc
kompanią wsławił się licznymi akcjami za które otrzymał
odznaczenia austriackie. W lutym 1918 roku został ranny i
trafił do wiedeńskiego szpitala. Następnie po jego
opuszczeniu otrzymał trzymiesięczny urlop. Podczas urlopu
załatwił sprawy związane z uzyskaniem dyplomu. Po jego
zakończeniu wrócił na front włoski.
i bitwy
wojna polsko­bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
Późniejsza
praca
barman
Odznaczenia
Walczył w jednostkach strzelców alpejskich i dosłużył się
stopnia porucznika. Po zawieszeniu broni 11 listopada 1918 r.
zdezerterował i przedostał się do Krosna, gdzie już 14
listopada wstąpił do Wojska Polskiego.
Wojna polsko­ukraińska
Stanisław Maczek
14 listopada Maczek zameldował się u płk. Juliana Swobody,
dowódcy garnizonu Krosno i tego samego dnia otrzymał
dowództwo kompanii krośnieńskiej, przybyłej do Sanoka i
dalej przeznaczonej do odsieczy oblężonego Lwowa[7][8]. 20
listopada pociąg wiozący oddział, z prowizorycznie
opancerzonymi przednimi wagonami, wyruszył w kierunku
Sanoka. Na stacji w Ustrzykach Dolnych żołnierze Maczka
opanowali wojskowy pociąg ukraiński[9]. Później zdobyli
węzeł kolejowy Chyrów[10] i pobliski Felsztyn, ale dalsze
natarcie – na Sambor – już się nie powiodło. Przez całą zimę
1 Dywizja Pancerna w Haddington, 1943
1918/1919 zreorganizowany 3 Batalion Strzelców Sanockich
(w skład którego wchodziła wtedy kompania ckm dowodzona
przez Maczka[11]), pozostawał w Chyrowie, wiążąc duże siły ukraińskie.
W kwietniu 1919 batalion został przerzucony w rejon Sądowej Wiszni i wszedł w skład 4 Dywizji
Piechoty gen. Aleksandrowicza. W sztabie dywizji zaproponowano Maczkowi, by – wykorzystując
swoje doświadczenia i żołnierzy – utworzył "lotną kompanię szturmową"[12]. Oddział ten (częściowo
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
2/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
wzorowany na austriackich "Jagd­commando"), tworzyły 4 plutony strzeleckie i pluton ciężkich
karabinów maszynowych i moździerzy. Dysponując dużą siłą ognia i możliwością szybkiego
przemieszczania się na silnych wozach parokonnych po­austriackiego taboru, jednostka dowodzona
przez Maczka niemal samodzielnie zdobyła Drohobycz i Borysław, a później Stanisławów.
Po nadejściu kontrofensywy ukraińskiej, kompania – jako odwód dywizji – dostała rozkaz wycofania się
ze Stanisławowa. Po drodze, w czerwcu 1919, przeszła walki
o wioskę Czerniów i panujące nad okolicą wzgórze, silnie
bronione przez Ukraińców. Bezpośrednio po zdobyciu tej
pozycji porucznik Maczek został awansowany na polu walki
przez Józefa Piłsudskiego (formalne zatwierdzenie stopnia
kapitana nastąpiło dopiero w 1920, po weryfikacji). Potem
lotna kompania szturmowa brała udział w walkach o Buczacz,
Czortków, Husiatyn i doszła aż do rzeki Zbrucz, za którą w
połowie lipca 1919 wycofały się wojska ukraińskie,
odrzucone w ten sposób na teren Ukraińskiej Republiki
Ludowej.
Jesienią 1919 Maczek, wraz z całą dywizją, został
przerzucony na Wołyń.
Generał Maczek (siedzi pierwszy z lewej)
pośród generałów 1 Armii Kanadyjskiej,
której Brygada polska podlegała
organizacyjnie
Wojna polsko­bolszewicka
Po ustaniu walk polsko­ukraińskich, zimą 1919/1920, Maczek
został przeniesiony do zadań sztabowych, początkowo w
sztabie gen. Listowskiego. Wiosną 1920, gdy rozpoczynała
się ofensywa kijowska wojny polsko­bolszewickiej, był już w
sztabie 2 armii gen. Raszewskiego. Wykonując zadania
oficera łącznikowego sztabu armii (wtedy – w Łucku) i
wysłany do grupy gen. Krajowskiego, kpt. Stanisław Maczek
został odcięty od swojego sztabu przez oddziały Budionnego.
W tej sytuacji zameldował się we Lwowie u gen.
Iwaszkiewicza. Za jego zgodą odtworzył swój batalion
szturmowy, włączony wkrótce w skład dywizji jazdy gen.
Rómmla.
Grób gen. Stanisława Maczka na
W połowie sierpnia 1920 batalion kpt. Maczka zdobywając
cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie
miasto Waręż przełamał front 24 dywizji sowieckiej i
umożliwił wyjście dywizji kawalerii podążającej za armią
Budionnego w kierunku Warszawy. Oddział o oficjalnej już nazwie "Baon szturmowy 1. dyw. kawalerii
im. kpt. Maczka" został potem skierowany do Zamościa, gdzie uzupełniono sprzęt i przeszkolono
żołnierzy. Później – wraz z całą dywizją – baon przeszedł w rejon rzeki Słucz, gdzie zastał go koniec
działań wojennych.
Dwudziestolecie międzywojenne
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w zawodowej służbie wojskowej. 1 czerwca 1921 pełnił
służbę w Dowództwie 20 Dywizji Piechoty, pozostając na ewidencji 40 Pułku Piechoty[13]. 3 maja 1922
został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[14]. Początkowo służył w 26
Pułku Piechoty we Lwowie. W latach 1923­1924 był słuchaczem rocznego Kursu Doszkolenia w
Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie[15]. Z dniem 15 października 1924, po ukończeniu kursu i
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
3/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego,
przydzielony został do Oddziału II Sztabu Generalnego i
wyznaczony na stanowisko kierownika Ekspozytury Nr 5 we
Lwowie. 1 grudnia 1924 awansował na podpułkownika[16].
Po odbyciu stażu na stanowisku zastępcy dowódcy 76 Pułku
Piechoty[15]. W marcu 1929 został przeniesiony do 81 Pułku
Strzelców Grodzieńskich w Grodnie na stanowisko dowódcy
pułku[17]. Na pułkownika został awansowany ze
starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku. 16 lutego 1935 został
mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 7 Dywizji Piechoty
w Częstochowie[18]. 30 października 1938, w Bielsku, w
czasie rewindykacji Zaolzia objął dowództwo 10 Brygady
Kawalerii[19], pierwszej wielkiej jednostki pancerno­
motorowej Wojska Polskiego.
Kamień upamiętniający Stanisława
Maczka w Warszawie
Wojna obronna
W 1939 r. Maczek wraz ze swą jednostką brał udział w
walkach odwrotowych i działaniach opóźniających na rzecz
Armii Kraków i Karpaty. Zadał niemieckiemu XXII
Korpusowi Pancernemu ciężkie straty w bitwach pod
Jordanowem, Wiśniczem, Łańcutem i Rzeszowem. Od
piętnastego września walczył po raz kolejny w obronie
Lwowa, jednak już 18 września, po najeździe sowieckim na
Polskę w wykonaniu rozkazu Naczelnego Wodza zmuszony
był wraz z całą jednostką przerwać walkę z Niemcami i
wobec nadciągających jednostek szybkich Armii Czerwonej
przekroczyć granicę polsko­węgierską na Przełęczy
Tatarskiej.
„Żołnierz polski walczy o wolność
wszystkich narodów, ale umiera tylko dla
Polski” – słowa gen. Maczka wyryte w
marmurze
15 listopada 1939, w uznaniu zasług, otrzymał awans do
stopnia generała brygady[20].
Za udział w wojnie obronnej 1939 otrzymał Krzyż Złoty
Orderu Virtuti Militari[21].
Francja 1940
Nie zatrzymywany przez władze węgierskie, 21 października
1939 Maczek przedostał się do Francji[20].
Pomnik gen. Maczka w Belgii
Tam otrzymał przydział na dowódcę ośrodka wojskowego w Coёtquidan[22]. Z powodu trudności
czynionych przez władze francuskie nie udało mu się w pełni utworzyć planowanej dywizji pancernej.
Faktycznie z całej dywizji do maja 1940 uformowano niecałą brygadę.
Po agresji niemieckiej w czerwcu 1940, Maczek na czele odtworzonej 10 Brygady Kawalerii Pancernej
(10éme Brigade de cavalerie blindée) wyruszył na front w Szampanii[23]. Tam, wraz z elementami
Brygady, walczył m.in. w walkach odwrotowych francuskiej 20 Dywizji Piechoty pod Champaubert­
Mongivroux i wraz z elementami 59 Dywizji Piechoty w rejonie bagien Saint Gond[24].
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
4/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
Na skutek niewykonalnego rozkazu dowództwa o zajęciu Montbard i mostów na Kanale Burgundzkim,
resztki brygady Maczka zostały odcięte. Generał wydał rozkaz o zniszczeniu sprzętu i przebił się wraz z
pół tysiącem swych żołnierzy do Marsylii[25]. Stamtąd w przebraniu Araba przez Tunis, Maroko,
Portugalię i Gibraltar dotarł do Szkocji.
Szkocja
Zaraz po przybyciu do Londynu, w październiku 1940, Maczek otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu
Virtuti Militari za męstwo w walkach we Francji[26] oraz przydział na stanowisko dowódcy 2 Brygady
Strzelców[27], do tego czasu dowodzonej przez gen. Rudolfa
Dreszera. Brygadę Strzelców przekształcono z powrotem w
10 Brygadę Kawalerii Pancernej, a w lutym 1942 – w 1
Dywizję Pancerną.
Festung Europa
1 sierpnia 1944 dywizja wylądowała w Normandii, w pobliżu
Caen[28]. W składzie 2 Korpusu Kanadyjskiego, gen. Maczek
dowodził swą dywizją w zwycięskiej bitwie pod Falaise,
gdzie zdecydowana obrona Mont Ormel (Wzgórze 262 znane
też jako "Maczuga") przez jego dywizję uniemożliwiła
większej grupie rozbitków 7 Armii wydostanie się z kotła. 8
sierpnia 1944 roku ruszyło natarcie wzdłuż szosy Caen­
Falaise[29].
W ciągłych walkach z Wehrmachtem, gen. Maczek prowadził
dywizję w kierunku Belgii i Holandii. Wyzwolił m.in. Ypres,
Pomnik gen. Maczka w krakowskim
Gandawę i Passchendale[30]. Dzięki znakomitemu
Parku Jordana
manewrowi oskrzydlającemu, po ciężkich walkach Maczkowi
udało się wyzwolić Bredę bez strat wśród ludności cywilnej.
26 marca 1945, pod Łukiem Triumfalnym w Paryżu został odznaczony Komandorią Krzyża Legii
Honorowej[31].
4 maja 1945 dywizja dotarła do bazy Kriegsmarine w Wilhelmshaven, gdzie generał przyjął kapitulację
dowództwa twierdzy, bazy Kriegsmarine, floty "Ostfriesland"[32], resztki dziesięciu dywizji piechoty
oraz 8 pułków piechoty i artylerii. 1 czerwca 1945 został awansowany do stopnia generała dywizji[33].
W dniu 19 maja 1945 roku w miasteczku niemieckim Haren, wcześniej zdobytym przez 1 Dywizję
Pancerną, położonym w Dolnej Saksonii, gen. Stanisław Maczek i jego żołnierze, na wniosek kolegów z
II Korpusu Kanadyjskiego, stworzyli tymczasowe lokum dla Polaków, jeńców byłych niemieckich
obozów, żołnierzy którzy nie mieli dachu nad głową. W miasteczku mieszkało ok. 5000 Polaków, w tym
1728 kobiet, dziewczyn uczestniczek Powstania Warszawskiego, więzionych w obozie Stalagu VI w
Oberlangen.
Zgodę na utworzenie polskiego miasteczka wydał marszałek polny Bernard Law Montgomery, 1.
wicehrabia Montgomery of Alamein. Miasteczko początkowo nosiło nazwę Lwów, nazwę Maczków
nadał miasteczku gen. Tadeusz Bór­Komorowski. W Maczkowie były polskie nazwy ulic: Jagiellońska,
Legionów, Mickiewicza, Łyczakowska.
Lata powojenne
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
5/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
Stanisław Maczek pozostał na emigracji w Edynburgu w Wielkiej Brytanii.
Od września 1945 dowodził jednostkami polskimi, które pozostały w Wielkiej Brytanii aż do ich
demobilizacji[33].
26 września 1946 r. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, na podstawie ustawy z 1920 r. o
obywatelstwie Państwa Polskiego, pozbawił Maczka obywatelstwa polskiego i stopnia generała w
związku z „przyjęciem bez zgody właściwych władz polskich, urzędu publicznego w państwie obcym, a
to podejmując się funkcji współorganizowania Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczeń,
będącego formacją paramilitarną stanowiącą część armii brytyjskiej”[34]. W 1971 roku Rada Ministrów
PRL, na czele której stał premier Jaroszewicz, uchyliła decyzję TRJN, ale uchwała w tej sprawie nie
została opublikowana[35]. W dniu 15 marca 1989 r. rząd PRL premiera Mieczysława Rakowskiego
uchylił uchwałę pozbawiającą Maczka obywatelstwa[36]. 26 lutego 1989 r. dostarczono generałowi
prywatny list od premiera Rakowskiego z przeprosinami za odebranie obywatelstwa[37].
Pozbawiony świadczeń przysługujących żołnierzom alianckim, rozpoczął pracę jako sprzedawca, a
następnie barman[38] w restauracji hoteli prowadzonych wówczas przez polskich emigrantów:
"Dorchester" i "Learmonth" w Edynburgu.
Na wniosek ponad 40 000 mieszkańców Bredy generałowi przyznano honorowe obywatelstwo Holandii.
11 listopada 1990 r. został awansowany przez prezydenta RP na uchodźstwie do stopnia generała
broni[39]. W 1994 został kawalerem Orderu Orła Białego[40]. Zmarł w wieku 102 lat w Edynburgu.
Pochowany został na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie[41].
Od 5 sierpnia 2000 jego imię nosi 10 Brygada Kawalerii Pancernej w Świętoszowie[42].
Stanisław Maczek upamiętniony został w ramach projektu "słynni Polacy XX w." popiersiem, które stoi
w parku im. Henryka Jordana w Krakowie (III.1) – odsłonięcie 5 czerwca 2010.
Szkocki członek Izby Lordów, Lord Fraser of Carmyllie rozpoczął kampanię proponującą pomnik ku
czci generała w Edynburgu, stolicy Szkocji.
Awanse
C.K. Armia
podporucznik – 1916
porucznik – 1918
Wojsko Polskie
kapitan – 1919
major – 1921, zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z 1 czerwca 1919
podpułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 85. lokatą w korpusie
oficerów piechoty
pułkownik – ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 w korpusie oficerów piechoty
generał brygady – 15 listopada 1939
generał dywizji – 1 czerwca 1945
generał broni – 11 listopada 1990
Ordery i odznaczenia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
6/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
Order Orła Białego – 1994[40]
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski – 2 marca 1987[43]
Krzyż Kawalerski Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
Wielki Oficer Orderu Korony – Belgia[44]
Krzyż Wojenny z palmami – Belgia[45]
Komandor Legii Honorowej – Francja
Krzyż Wojenny z palmami – Francja
Medaille Commemorative Francaise de la Guerre 1939­1945 – Francja
Wielki Oficer Orderu Oranje­Nassau z palmami – Holandia
Order Gwiazdy Rumunii IV kl. – 1929[46]
Komandor Orderu Łaźni (wojskowego) – Wielka Brytania[47]
Honorowy Towarzysz Orderu Łaźni (wojskowego) – Wielka Brytania
Distinguished Service Order – Wielka Brytania[47]
Krzyż Komandorski Orderu Imperium Brytyjskiego – Wielka Brytania[47]
Zobacz też
Tulipan Generał Stanisław Maczek
Holenderskie tulipany wdzięczności
Przypisy
1. Majka 2005 ↓, s. 9.
2. McGilvray 2014 ↓, s. 12.
3. Katarzyna Kucharczuk: Dowódcy najwybitniejsi wodzowie w historii polski. Carta blanca, 2011, s. 96. ISBN 978­
83­7705­071­2.
4. Majka 2005 ↓, s. 11.
5. Majka 2005 ↓, s. 12.
6. Majka 2005 ↓, s. 13.
7. Edward Zając: Jak Sanok wybił się na niepodległość
(http://www.sanockabibliotekacyfrowa.pl/dlibra/docmetadata?id=512). Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im.
Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1995, s. 24. ISBN 83­901466­3­0.
8. McGilvray 2014 ↓, s. 37.
9. McGilvray 2014 ↓, s. 39.
10. Majka 2005 ↓, s. 15.
11. Edward Zając. Sanocki epizod na wojennym szlaku Stanisława Maczka
(http://sanockabibliotekacyfrowa.pl/dlibra/docmetadata?id=924). „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 2 (166) z 13
stycznia 1995.
12. Maczek 1990 ↓.
13. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r., s. 136, 752.
14. Majka 2005 ↓, s. 27.
15. Majka 2005 ↓, s. 28.
16. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 17 grudnia 1924 r., Nr 131, s. 732.
17. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 12 marca 1929 r., Nr 5, s. 89.
18. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 21 marca 1935 r., Nr 5, s. 30.
19. Franciszek Skibiński, Ułańska młodość 1917­1939, s. 293­297.
20. Majka 2005 ↓, s. 41.
21. Grudziński 2012 ↓, s. 251.
22. McGilvray 2014 ↓, s. 117.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
7/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
23. Majka 2005 ↓, s. 47.
24. McGilvray 2014 ↓, s. 131.
25. Majka 2005 ↓, s. 51.
26. Grudziński 2012 ↓, s. 259.
27. Majka 2005 ↓, s. 53.
28. Lwowskie Sylwetki (http://www.lwow.home.pl/semper/maczek.html). lwow.home.pl, 1995. [dostęp 2010­06­27].
29. Majka 2005 ↓, s. 69.
30. greendevils.pl
(http://web.archive.org/web/20120831035113/http://www.greendevils.pl:80/polacy/maczek/maczek.html).
greendevils.pl. [dostęp 2010­06­27].
31. Grudziński 2012 ↓, s. 292.
32. Majka 2005 ↓, s. 83.
33. Majka 2005 ↓, s. 89.
34. McGilvray 2014 ↓, s. 299.
35. McGilvray 2014 ↓, s. 303.
36. ”Rzeczpospolita” z 20 marca 1989 r.
37. "Wśród wielu, bardzo wielu spraw, które mam do załatwienia poczesne miejsce zajmuje chęć naprawienia
krzywdy, której Pan, Panie Generale, doznał w przeszłości od władz polskich. (...) Pomimo wielu krzywdzących
ocen i decyzji ówczesnych władz polskich pozostał Pan dla nas – moich rodaków – wzorem patrioty i żołnierza.
(...) Stał się Pan, Panie Generale, symbolem bohaterskiego dowódcy. Ogromnie chciałbym Pana gościć, Panie
Generale, na naszej polskiej ziemi w dniach obchodów 50 rocznicy wybuchu II wojny światowej. Pragnę Pana
zapewnić ,że rząd polski przyjmie Pana z całym należnym szacunkiem jak bohatera narodowego. (...) Co jako
premier rządu polskiego mógłbym dla Pana zrobić, żeby choć w części zrekompensować Panu Panie Generale,
krzywdy i ból, których doznał Pan w przeszłości?" "Rzeczpospolita" z 28 lutego 1989 r.
38. Majka 2005 ↓, s. 91.
39. Majka 2005 ↓, s. 93.
40. M.P. z 1994 r. Nr 19, poz. 141 (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP19940190141)
41. Majka 2005 ↓, s. 99.
42. Decyzja Nr 127/MON Ministra Obrony Narodowej z 27 lipca 2000 r. w sprawie nadania 10 Brygadzie Kawalerii
Pancernej imienia patrona (Dziennik Rozkazów MON z 2000 r., poz. 69).
43. Dziennik Ustaw RP (na Uchodźstwie) , Nr 2 z 15 lipca 1987 r.Dz.U.R.P. z 1987 r. Nr 2
(http://eprints.hist.pl/383/1/1987­07­15_nr2.pdf). s. 15.
44. Grudziński 2012 ↓, s. 288.
45. Grudziński 2012 ↓, s. 289.
46. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 19 z 12 grudnia 1929
47. Grudziński 2012 ↓, s. 291.
Bibliografia
Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych
Roczniki oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r., Dodatek do Dziennika Personalnego
M.S.Wojsk., Nr 37 z 24 września 1921 r.
Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Wspomnienia wojenne 1918­1945. Wrocław: Zakład
Narodowy im. Ossolińskich, 1990. ISBN 83­04­03659­2.
Piotr Potomski, Generał broni Stanisław Władysław Maczek (1892­1994), Wydawnictwa
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, ISBN 978­83­235­0408­5
Juliusz L. Englert, Krzysztof Barbarski: Generał Maczek i żołnierze 1 Dywizji Pancernej. Londyn:
Instytut Polski, 1992, s. 16. ISBN 0­85065­235­9.
Jerzy Majka: Generał Stanisław Maczek. Rzeszów: Wydawnictwo Libra, 2005. ISBN 83­8918­
310­2.
Cezary Leżeński / Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy
im. Ossolińskich, 1991, s. 109. ISBN 83­04­03364­X.
Zbigniew Mierzwiński: Generałowie II Rzeczypospolitej. Warszawa 1990: Wydawnictwo Polonia,
s. 167­176. ISBN 83­7021­096­1.
Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 793­794.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
8/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
ISBN 83­211­1096­7.
Franciszek Skibiński, Ułańska młodość 1917­1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony
Narodowej, Warszawa 1989, ISBN 83­11­07705­3
Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914­1939. Stanisław Maczek
(http://officersdatabase.appspot.com/oficer/Maczek_Stanis%C5%82aw_W%C5%82adys%C5%82
aw_31_3_1892). officersdatabase.appspot.com. [dostęp 17 stycznia 2015].
Evan McGilvray: Generał Stanisław Maczek Stal i Honor ­ Życie i służba Dowódcy 1 Dywizji
Pancernej. Poznań: Rebis, 2014. ISBN 978­83­7818­438­6.
Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych (http://kresy­
siberia.org/won/files/2012/12/05_Grudzinski­Lista­Zolnierzy­Odznaczonych­4530.pdf). 2012.
[dostęp 2015­03­24].
Linki zewnętrzne
Strona poświęcona bitwie pod Falaise (http://www.memorial­montormel.org) (ang.) (fr.)
Biografia generała (http://www.greendevils.pl/polacy/maczek/maczek.html)
Krzysztof Bulzacki – Lwowskie sylwetki • Gen. Stanisław Maczek
(http://www.lwow.home.pl/semper/maczek.html)
Strona internetowa Muzeum im. Stanisława Maczka w Bredzie, Holandia
(http://www.maczekmuseum.nl/)
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 2278 2080 (http://isni­url.oclc.nl/isni/0000000122782080) VIAF: 34515883 (http://viaf.org/viaf/34515883) LCCN: nr88007704 (http://lccn.loc.gov/nr88007704) GND: 119098482 (http://d­nb.info/gnd/119098482) BnF: 122663903 (http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb122663903) SUDOC: 031556884 (http://www.idref.fr/031556884) NKC: js2013799028 (http://aut.nkp.cz/js2013799028) NTA: 081502117 (http://opc4.kb.nl/PPN?PPN=081502117) OBIN: 101055124 (http://www.oxforddnb.com/index/101055124/) WorldCat (http://www.worldcat.org/identities/lccn­nr88007704)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Maczek&oldid=43485298”
Kategorie: Członkowie Związku Strzeleckiego
Doktorzy honoris causa Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie
Generałowie broni II Rzeczypospolitej Generałowie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Honorowi obywatele Krakowa Honorowi obywatele Rzeszowa Ludzie związani ze Lwowem
Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari
Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
Odznaczeni Krzyżem Walecznych
Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
Oficerowie dyplomowani II RP Oficerowie piechoty II RP
Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej Odznaczeni Orderem Oranje­Nassau
Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)
Odznaczeni Orderem Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
9/10
1.09.2015
Stanisław Maczek – Wikipedia, wolna encyklopedia
Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami Patroni jednostek Wojska Polskiego
Polacy ­ oficerowie armii austro­węgierskiej Polacy ­ Komandorzy Legii Honorowej
Polacy odznaczeni belgijskim Krzyżem Wojennym Polacy odznaczeni belgijskim Orderem Korony
Polacy odznaczeni Distinguished Service Order Polacy odznaczeni francuskim Krzyżem Wojennym
Polacy odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego Polacy odznaczeni Orderem Łaźni
Polacy w Holandii Polacy w I wojnie światowej Polscy stulatkowie
Pozbawieni obywatelstwa polskiego przez władze Polski Ludowej 1944­1989
Uczestnicy kampanii wrześniowej Uczestnicy wojny polsko­bolszewickiej
Uczestnicy wojny polsko­ukraińskiej (strona polska) Urodzeni w 1892 Zmarli w 1994
Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie uczestniczący w Bitwie o Francję
Tę stronę ostatnio zmodyfikowano o 12:21, 27 sie 2015. Tekst udostępniany na licencji Creative
Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach
(http:https://creativecommons.org/licenses/by­sa/3.0/deed.pl), z możliwością obowiązywania
dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania
(http:https://wikimediafoundation.org/wiki/Warunki_korzystania).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Maczek
10/10

Podobne dokumenty