OTPpoz_AG-2240-09-10

ANEKS
PRZECIWPOŻAROWY
Z INSTRUKCJĄ
BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO
ZLECENIODAWCA: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. S. Staszica.
Piła ul. Podchorążych 10.
OBIEKT:
Budynek dydaktyczny J na potrzeby kształcenia inżynierskiego
PWSZ w Pile przy ul. Podchorążych 10.
OPRACOWANIE:
mgr inż. Mirosław Opaluch
Piła, sierpień 2009 r.
Spis treści
1. WSTĘP ................................................................................................................. 1
1.1. Zleceniodawca ......................................................................................................... 1
1.2. Obiekt ...................................................................................................................... 1
1.3. Przedmiot i zakres opracowania .............................................................................. 1
1.4. Materiały wyjściowe ................................................................................................ 1
2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU ...................................................................... 2
3. OPIS OBIEKTU..................................................................................................... 2
4. CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA BUDYNKU ................................................. 3
4.1. Klasyfikacja pożarowa............................................................................................. 3
4.2. Potencjalne źródła powstania pożaru w obiekcie i drogi jego rozprzestrzeniania .. 4
5. WYMAGANIA BUDOWLANE................................................................................ 5
5.1. Klasa odporności pożarowej budynku ..................................................................... 5
5.2. Strefy i wydzielenia pożarowe................................................................................. 5
5.3. Warunki ewakuacji .................................................................................................. 6
5.4. Warunki wykończenia wnętrz ................................................................................. 7
6. WYMAGANIA INSTALACYJNE ............................................................................ 8
6.1. Instalacje i urządzenia elektryczne .......................................................................... 8
6.2. Instalacje odgromowe .............................................................................................. 9
6.3. Instalacje grzewcze i wentylacyjne ......................................................................... 9
6.4. Instalacja sygnalizacji pożaru .................................................................................. 9
7. OPERACYJNE ZABEZPIECZENIE OBIEKTU...................................................... 9
7.1. Dojazd pożarowy ..................................................................................................... 9
7.2. Przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę ................................................................ 10
7.3. Wyposażenie w podręczny sprzęt gaśniczy ........................................................... 10
7.4. Oznakowanie przeciwpożarowe ............................................................................ 12
7.5. Dostępność do pomieszczeń .................................................................................. 12
8. WYMAGANIA ORGANIZACYJNO-PORZĄDKOWE ........................................... 13
8.1. Obowiązki Kanclerza............................................................................................. 13
8.2. Obowiązki dyrektora ............................................................................................. 13
8.3. Obowiązki wszystkich pracowników .................................................................... 14
8.4. Organizacja i zasady zaznajamiania pracowników z przepisami ppoż. ................ 14
8.5. Zasady zapobiegania możliwości powstania pożaru ............................................. 15
8.6. Zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym ........... 17
8.7. Zasady postępowania na wypadek powstania pożaru ........................................... 19
8.8. Zasady postępowania na wypadek alarmu o podłożeniu bomby........................... 20
9. ORGANIZACJA I PROWADZENIE EWAKUACJI ............................................... 21
9.1. Zasady ogólne ........................................................................................................ 21
9.2. Organizacja ewakuacji ........................................................................................... 22
9.3. Obowiązki osób odpowiedzialnych z ewakuację ludzi ......................................... 24
9.4. Organizacja ewakuacji mienia ............................................................................... 24
9.5. Ogólne zasady kierowania ewakuacją ................................................................... 25
9.6. Ogólne wskazania dla osób uczestniczących w przeprowadzaniu ewakuacji ....... 26
10. USTALENIA KOŃCOWE .................................................................................... 26
WYKAZ PRZEPISÓW I NORM ................................................................................. 27
ANEKS PRZECIWPOŻAROWY
z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego
1.
WSTĘP
1.1. Zleceniodawca
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. S. Staszica. Piła ul. Podchorążych 10.
1.2. Obiekt
Budynek dydaktyczny J na potrzeby kształcenia inżynierskiego PWSZ w Pile przy ul.
Podchorążych 10.
1.3. Przedmiot i zakres opracowania
Przedmiotem opracowania jest analiza stanu bezpieczeństwa pożarowego obiektu oraz
określenie zasad bezpieczeństwa pożarowego na czas eksploatacji pomieszczeń budynku,
ze szczególnym uwzględnieniem warunków ewakuacji.
Tematyka opracowania uwzględnia zakres wymagany dla instrukcji bezpieczeństwa
pożarowego obiektu użyteczności publicznej, o której mowa w § 6 rozporządzenia
MSWiA (4).
Opracowanie określa zarówno techniczne jak i organizacyjne wymogi, konieczne do
osiągnięcia i bieżącego przestrzegania w celu zapewnienia właściwego stanu
bezpieczeństwa obiektu.
1.4. Materiały wyjściowe
1) Projekt zagospodarowania terenu i projekt architektoniczno – budowlany rozbudowy
powojskowego budynku J na potrzeby kształcenia inżynierskiego w PWSZ w Pile.
Opracowanie: KWADRAT–KLEMENT Sp.j. w Pile. Zespół projekt. pod kierunkiem
mgr inż. arch. J. Klementa – Piła, lipiec 2009 r.
2) Wyjaśnienia przedstawiciela zleceniodawcy.
1
2.
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
Budynek dydaktyczny zlokalizowany na terenie PWSZ w Pile i stanowi rozbudowę
istniejącego budynku ozn. „J”. w kierunku wsch. Na potrzeby obiektu przeznaczono
teren działki nr 319.
Szczegółowo
sytuację
i
lokalizację
obiektu
przedstawia
załączony
projekt
zagospodarowania terenu – rys. Nr 1. Teren przy budynku otwarty, bez ogrodzenia.
Ponadto na zagospodarowanie terenu składają się parkingi, utwardzone place i chodniki,
nawierzchnie trawiaste.
Wjazd główny na teren obiektu od str. ul. Podchorążych.
3.
OPIS OBIEKTU
Dane ogólne
Obiekt składający się z dwóch brył – bryły głównej trzykondygnacyjnej oraz parterowej
części, nawiązującej do istniejącej zabudowy. Całość bez podpiwniczenia.
Powierzchnia zabudowy 1.439,00 m2. Powierzchnia użytkowa budynku – 3.223,16 m2.
Wysokość budynku w kalenicy 17,30 m. Kubatura - 17.092,89 m3.
Wysokość stropu ocieplonego nad poddaszem użytkowym ok. 11,50 m – budynek
kwalifikowany jako niski.
Rozwiązania konstrukcyjno materiałowe
Budynek wykonany w technologii tradycyjnej. Układ konstrukcyjny bryły głównej
budynku stanowią podłużne ściany murowane, na których oparte są stropy parteru i piętra
oraz konstrukcja dachu.
Konstrukcja hali w części parterowej (rodzaj łącznika) składa się z prefabrykowanej
drewnianej konstrukcji dachu, opartej na żelbetowych słupach nośnych hali.
Ściany zewnętrzne murowane z bloczków silikatowych gr. 38 cm i bloczków typu
Porotherm, ocieplone styropianem i wykończone wyprawą tynkarską wg metody lekkiej
mokrej. Ściany szczytowe wzmocnione trzpieniami żelbetowymi.
Ściany wewnętrzne murowane z bloczków gazobetonowych.
Stropy międzykondygnacyjne z prefabrykowanych płyt kanałowych.
2
Dachy obu części dwuspadowe. Konstrukcję dachu bryły głównej stanowią drewniane
wiązary dwuprzęsłowe. Konstrukcja dachu części parterowej z dźwigarów z drewna
klejonego. Pokrycie dachu blachą dachówkową. Ocieplenie z wełny mineralnej w linii
stropu nad poddaszem.
Sufit podwieszany z płyt gipsowo-kartonowych sufit typu OVA na ruszcie stalowym, w
zależności od rodzaju pomieszczeń.
W budynku dwie klatki schodowe łączące wszystkie kondygnacje. Klatki schodowe
żelbetowe monolityczne. Dodatkowo dźwig osobowy (ozn. D na zał. rys.) – dostosowany
do przewozu osób niepełnosprawnych.
Posadzki z płyt typu granit lub wykładzina PVC – w zależności od rodzaju pomieszczeń.
Budynek wyposażony w niezbędne instalacje użytkowe (elektryczne, wod.-kan., c.o., tlf).
Funkcja pomieszczeń
Budynek dydaktyczny przeznaczony na potrzeby kształcenia inżynierskiego (zajęcia
dydaktyczne wydziałów inżynierskich PWSZ). Obiekt dostępny jest dla osób
niepełnosprawnych.
Na wszystkich kondygnacjach znajdują się węzły sanitarne, pomieszczenia dla
wykładowców oraz w zależności od zasadniczej funkcji kondygnacji – sale wykładowe,
pracownie, sale ćwiczeń dla studentów.
Na parterze budynku zlokalizowano hol główny z szatnią, pomieszczenie administratora
obiektu. W części szczytowej płdn. zespół pomieszczeń technicznych (węzeł cieplny,
wentylatornia). Szczegółowy układ pomieszczeń oraz ich funkcje przedstawiają:
rys. Nr 2 – rzut parteru (przyziemia),
rys. Nr 3 – rzut piętra,
rys. Nr 4 – rzut poddasza.
4.
CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA BUDYNKU
4.1. Klasyfikacja pożarowa
Budynek jako całość kwalifikowany jest do kategorii zagrożenia ludzi ZL III .
W budynku występuje pomieszczenie mogące pomieścić jednocześnie grupę ponad 50
osób (sala audytoryjna na piętrze). Pomieszczenie to należałoby kwalifikować do
kategorii zagrożenia ludzi ZL I.
3
Tu zakłada się, że z pomieszczenia tego korzystać będą stali użytkownicy – pozostaje
więc kwalifikacja podstawowa – ZL III.
Pomieszczenia techniczne w budynku kwalifikuje się do kategorii PM. Gęstość
obciążenia ogniowego w tych pomieszczeniach nie przekracza 500 MJ/m2.
W pomieszczeniach budynku nie wystąpią pomieszczenia i strefy zagrożone wybuchem.
4.2. Potencjalne źródła powstania pożaru w obiekcie i drogi
jego rozprzestrzeniania
Dla pełniejszej charakterystyki pożarowej obiektu należy określić prawdopodobne źródła
powstania pożaru i drogi jego rozprzestrzeniania.
Obiekt zaliczony jest do kategorii zagrożenia ludzi i oznacza to, że najistotniejsze jest tu
zagrożenie dla życia ludzi.
Oznacza to również, że zagrożenie pożarowe może powstać głównie z winy ludzi
(nieostrożność, lekkomyślność). Szerzej o tych zagadnieniach traktuje pkt. 8.4.
Ponieważ przejawy nieostrożności mogą być różne, to różne też mogą być z tego
powodu potencjalne źródła pożaru (niedopałek papierosa – mimo np. wprowadzenia
zakazu palenia na obiekcie, nieprawidłowo używane urządzenia, instalacje, pozostawione
bez dozoru urządzenia itp.).
Pożar może powstać z winy nieumyślnej studentów, osoby obcej, możliwe jest też
działanie umyślne piromana, przestępcy i takim sytuacjom trudno zapobiec. Można
natomiast w różny sposób wydzielić rejony, do których osoby obce nie będą miały
dostępu, a tym samym nie stworzą tam zagrożenia pożarowego (np. pom. techniczne,
gospodarcze zaplecza). Jest to zbieżne z innymi wymogami szeroko pojętego
bezpieczeństwa obiektu.
Pożar może powstać wskutek lekkomyślnej i nieostrożnej działalności pracowników,
obsługi obiektu. W tym przypadku strefa zagrożeń rozciąga się na wszystkie
pomieszczenia budynku.
Oprócz świadomej i nieświadomej działalności człowieka najczęstszym źródłem
powstania pożaru w tego typu obiektach wg statystyk pożarniczych są wszelkiego
rodzaju instalacje, a zwłaszcza instalacje elektryczne.
Mnogość źródeł pożaru uzależniona od podatności podłoża na zapalenie. Zastosowanie
palnych elementów wyposażenia i wystroju pomieszczeń zwiększa prawdopodobieństwo
powstania pożaru, ale również i jego rozprzestrzeniania.
4
Tu sprawę wystroju wnętrz potraktowano z rozwagą, co w zasadniczy sposób wpływa na
poziom bezpieczeństwa pożarowego obiektu.
5.
WYMAGANIA BUDOWLANE
Wymagania budowlane dla obiektu to m.in. klasa odporności pożarowej budynku,
wydzielenia pożarowe, parametry ewakuacji, wzajemna lokalizacja obiektów itp.
5.1. Klasa odporności pożarowej budynku
Wg obecnie obowiązujących przepisów (3) dla obiektu wymagana jest klasa C odporności
pożarowej ( budynek niski, kategorii ZL III ).
Przy wymaganej klasie C odporności pożarowej poszczególne elementy konstrukcyjne
budynku powinny spełniać poniższe warunki:
-
konstrukcja nośna (ściany, słupy, podciągi itp.) – klasa odporności ogniowej co
najmniej R 60,
-
stropy – klasa odporności ogniowej co najmniej REI 60,
-
ściany zewnętrzne – klasa odporności ogniowej co najmniej REI 30
-
ścianki działowe – klasa odporności ogniowej co najmniej EI 15,
-
konstrukcja nośna dachu – klasa odporności ogniowej co najmniej R 15,
-
przekrycie dachu - klasa odporności ogniowej co najmniej RE 15,
-
obudowa poddasza - klasa odporności ogniowej co najmniej EI 30.
Wymagane dla wszystkich elementów nie rozprzestrzenianie ognia (NRO).
Zasadnicze elementy konstrukcyjne budynku spełniają powyższe wymagania.
Obudowa poziomych dróg ewakuacyjnych powinna mieć klasę odporności ogniowej co
najmniej EI 15. Ściany działowe murowane lub z płyt gipsowo-kartonowych posiadają
klasę odporności ogniowej EI 30 – EI 60 i spełniają wymagania w tym zakresie.
5.2. Strefy i wydzielenia pożarowe
W ogólnym pojęciu strefa pożarowa jest to powierzchnia w obiektach budowlanych lub
składowiskach oddzielona od innych obiektów budowlanych w sposób uniemożliwiający
przerzut ognia. Podział budowli na strefy pożarowe ma za zadanie ograniczyć
rozszerzanie się pożaru i tym samym nie dopuścić do większych strat oraz do zniszczenia
całego obiektu.
5
Budynek jako całość stanowi jedną strefę pożarową.
Dopuszczalna wielkość strefy
pożarowej dla obiektu wynosi 5.000 m2 i nie jest przekroczona. Budynek oddzielono od
obiektu istniejącego w miejscu styku części parterowych ścianą oddzielenia pożarowego
klasy REI 120 z zamknięciem otworu komunikacyjnego drzwiami przeciwpożarowymi
klasy EI 60 (por. rys. Nr 2).
Przejścia instalacyjne przez strop nad poddaszem (do przestrzeni strychu) wymagają
zabezpieczenia klasy co najmniej EI 30. Wyłaz na strych wymaga zabezpieczenia klapą o
klasie odporności ogniowej co najmniej EI 15.
5.3. Warunki ewakuacji
Z pomieszczeń obiektu, w których mogą przebywać ludzie należy zapewnić możliwość
ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej bezpośrednio bądź poprzez poziome lub pionowe drogi ewakuacyjne.
W pomieszczeniach obiektu muszą być zachowane następujące parametry ewakuacji:
-
dopuszczalna długość przejść ewakuacyjnych - 40 m,
-
dopuszczalna długość dojść ewakuacyjnych wynosi 30 m przy jednym dojściu
oraz 60 m przy dwóch lub więcej dojściach,
-
szerokość dróg ewakuacji powinna wynosić co najmniej 140 cm,
-
z pomieszczeń, w których może przebywać ponad 50 osób należy zapewnić co
najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne (tu sala audytoryjna na piętrze).
Poziome drogi ewakuacji:
Poziome drogi ewakuacji w budynku stanowią korytarze, hole oraz pomieszczenia
pośrednie.
Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami.
Szerokość wyjścia ewakuacyjnego nie może być mniejsza niż 0,9 m w świetle, przy
czym należy ją dostosować do liczby osób mogących przebywać jednocześnie w
pomieszczeniu, budynku, przyjmując 0,6 m na 100 osób.
Drzwi ewakuacyjne z budynku powinny otwierać się na zewnątrz. Również na zewnątrz
powinny otwierać się drzwi z pomieszczeń, w których może przebywać jednocześnie
ponad 50 osób. Tu warunek ten jest zachowany.
Drzwi ewakuacyjne z budynku, które w trakcie codziennej eksploatacji pozostają
zamknięte, muszą mieć zapewnioną możliwość natychmiastowego otwarcia w sytuacji
wystąpienia zagrożenia i potrzeby ewakuacji ludzi.
6
Pionowe drogi ewakuacji:
Pionowe drogi ewakuacji w obiekcie stanowią dwie klatki schodowe (ozn. K1 i K2).
Klatki schodowe nie muszą być obudowane i zamykane drzwiami, chroniącymi je przed
zadymieniem. Klatki posiadają wymaganą odporność ogniową oraz odpowiednie
parametry.
Dźwig osobowy (ozn. D na rys. Nr 2, 3, 4) nie może być używany do ewakuacji ludzi
w warunkach zagrożenia.
Analizując podstawowe parametry ewakuacji dotyczące długości dojść, przejść,
ilości wyjść, szerokości dróg itp. nie stwierdza się nieprawidłowości w tym zakresie.
Drogi i wyjścia ewakuacyjne wymagają odpowiedniego oznakowania zgodnie z PN(12)
(por. pkt. 7.4.).
Rozmieszczenie znaków na drogach ewakuacyjnych powinno zapewniać ich widoczność
z każdego miejsca, w którym może pojawić się wątpliwość co do kierunku ewakuacji.
5.4. Warunki wykończenia wnętrz
W pomieszczeniach ZL zabronione jest stosowanie do wykończenia wnętrz materiałów,
których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące.
Na drogach ewakuacyjnych stosowanie materiałów łatwo zapalnych (okładziny ścian,
sufitów i wykładziny podłogowe) jest zabronione.
Ponadto zabronione jest stosowanie łatwo zapalnych wykładzin podłogowych w
pomieszczeniach, w których może przebywać jednocześnie więcej niż 50 osób.
Wykładziny te muszą posiadać atest stwierdzający, że są one co najmniej trudno zapalne.
W przypadku pomieszczeń, w których może przebywać jednocześnie więcej niż 50 osób,
nie tylko wykładziny podłogowe, ale i wszystkie inne stałe elementy wyposażenia oraz
wystroju powinny być wykonane z materiałów co najmniej trudno zapalnych.
Okładziny sufitów oraz sufity podwieszane w pomieszczeniach obiektu powinny być
wykonane z materiałów niepalnych lub niezapalnych, nie kapiących i nie odpadających
pod wpływem ognia.
Obecnie w pomieszczeniach budynku nie stwierdza się nieprawidłowości w tym zakresie.
7
6.
WYMAGANIA INSTALACYJNE
6.1. Instalacje i urządzenia elektryczne
Instalacje i urządzenia elektryczne eksploatowane w obiekcie powinny być wykonane
zgodnie z przepisami dot. budowy urządzeń i instalacji elektrycznych. Spełnienie
wymagań przepisów w tym zakresie nie sprawia szczególnych trudności i sprowadza się
w zasadzie do zachowania odpowiednich odległości materiałów instalacyjnych od
urządzeń nagrzewających się oraz właściwego zabezpieczenia przed przeciążeniem
przewodów oraz odbiorników prądu.
Zgodnie z rozporządzeniem MI(3) w obiekcie wymagana jest instalacja świateł
awaryjnych na drogach komunikacji ogólnej, pozbawionych doświetlenia naturalnego
(możliwe jest prowadzenie zajęć na zmiany, w godzinach wieczornych). Wymagania dla
oświetlenia awaryjnego określa PN-EN (10).
Dla obiektu wykonano projekt instalacji elektrycznych uwzględniający powyższe
wymagania. W korytarzach zastosowano oprawy oświetlenia awaryjnego, które spełniają
również funkcję oświetlenia podstawowego.
W pomieszczeniach narażonych na zawilgocenie jak sanitariaty, pomieszczenia
techniczne itp. instalacja powinna być antykorozyjna i przeciwwilgociowa.
Główny wyłącznik prądu umieszczono w głównej tablicy rozdzielczej energii
elektrycznej RG w pomieszczeniu technicznym (ozn. GWP na rys. Nr 2 ).
Miejsce zainstalowania głównego wyłącznika prądu powinno być zabezpieczone
przed dostępem osób postronnych i odpowiednio oznaczone wg PN.
Awaryjne wyłączenie prądu możliwe jest również specjalnymi przyciskami (ozn. WA na
rys. Nr 2) przy obu wejściach do obiektu, które pełnią funkcję przeciwpożarowych
wyłączników prądu.
Zaznacza się, że instalacje i urządzenia elektryczne, w celu zapewnienia ich bezpiecznej
pracy w okresie eksploatacji, podlegają wymogom konserwacji i przeglądów,
określonym w przepisach szczegółowych i wytycznych producentów tych urządzeń.
Badania i przeglądy instalacji oświetlenia awaryjnego należy wykonywać wg
wytycznych producentów, jednak nie rzadziej niż raz do roku.
Prace pomiarowo-kontrolne mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające aktualne
zaświadczenia kwalifikacyjne w tym zakresie.
8
6.2. Instalacje odgromowe
Zgodnie z PN
(8)
na budynku wymagana jest instalacja odgromowa w wykonaniu
podstawowym. Na budynku przewidziano taką instalację.
Zwody poziome z wykorzystaniem blaszanego pokrycia dachu. Jako odgromowe
przewody odprowadzające przyjęto druty stalowe w rurkach RL pod warstwą ocieplenia
budynku.
Zaznacza się, że instalacja piorunochronna w czasie eksploatacji budynku podlega
badaniom technicznym pełnym i niepełnym, za wykonanie których odpowiedzialny jest
użytkownik. Terminy oraz prace składające się na poszczególne badania określa ww
norma.
6.3. Instalacje grzewcze i wentylacyjne
Pomieszczenia obiektu ogrzewane są systemem c.o. wodnym z sieci miejskiej. Węzeł
cieplny zlokalizowany w wydzielonym pomieszczeniu na parterze budynku. Jako
elementy grzejne w pomieszczeniach zastosowano stalowe grzejniki płytowe, w części
pomieszczeń ogrzewanie podłogowe. Jest to system pożarowo bezpieczny.
W całym obiekcie zapewniono wentylację grawitacyjną oraz mechaniczną nawiewnowywiewną z rozdziałem funkcjonalnym na linie obsługujące poszczególne rejony. Brak
zastrzeżeń w tym zakresie.
Brak specjalnych zaleceń dot. wentylacji pożarowej obiektu.
6.4. Instalacja sygnalizacji pożaru
Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA (4) w obiekcie nie jest wymagana instalacja systemu
sygnalizacji pożaru (SSP).
7.
OPERACYJNE ZABEZPIECZENIE OBIEKTU
7.1. Dojazd pożarowy
Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA
(5)
dla obiektu nie jest wymagane zapewnienie
dojazdu pożarowego o utwardzonej i odpowiednio wytrzymałej nawierzchni.
Drogę dojazdu pożarowego zapewnia ul. Podchorążych oraz układ dróg i utwardzeń
wokół budynku ( por. rys. Nr 1). Brak zastrzeżeń w tym zakresie.
9
7.2. Przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę
1. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru
Wymagane zapotrzebowanie na wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru wynosi 20 l/s.
Wynika to z wielkości powierzchni i jednocześnie z kubatury budynku (5).
Wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru zapewnia istniejąca sieć hydrantowa na terenie
Szkoły, stanowiąca odgałęzienie od sieci miejskiej. Najbliższy hydrant Ø 80 nadziemny
ozn. HP na rys. Nr 1.
Odległość hydrantu od bronionego obiektu nie powinna być mniejsza niż 5 m – tu
warunek jest spełniony.
Hydranty zewnętrzne przeciwpożarowe powinny być co najmniej raz w roku poddawane
przeglądom i konserwacji przez właściciela sieci.
2. Instalacja wodociągowa ppoż. wewnętrzna
Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA
(4)
w obiekcie wymagana jest instalacja hydrantów
wewnętrznych 25 z wężem półsztywnym wg wymagań PN-EN.
Szafki hydrantowe z wężem półsztywnym. Rozmieszczenie szafek hydrantowych
przedstawiono na rys. Nr 2, 3 i 4.
Zgodnie z PN-EN każdy hydrant wewnętrzny powinien być wyposażony w instrukcję
działania, uwidocznioną na hydrancie (szafce) lub obok niego.
Przynajmniej raz do roku należy sprawdzić stan wyposażenia szafek hydrantowych,
sprawność zaworów itp. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych
powinny być raz na 5 lat poddane próbie ciśnieniowej wg PN-EN (15).
7.3. Wyposażenie w podręczny sprzęt gaśniczy
Obowiązek zaopatrzenia budynku w sprzęt gaśniczy nałożony jest na właściciela,
użytkownika obiektu.
Przy określaniu minimalnej ilości podręcznego sprzętu gaśniczego należy uwzględnić
wymagania § 28 rozporządzenia MSWiA (4).
Inne stałe i półstałe urządzenia gaśnicze w obiekcie nie są wymagane.
Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą
wystąpić w obiekcie. Zgodnie z PN-EN na gaśnicach stosuje się poniższe oznaczenia do
określenia zakresu ich zastosowania:
10
Grupa A – pożary ciał stałych, podczas których występuje zjawisko spalania żarowego
np. drewna, papieru, tkanin.
Grupa B – pożary cieczy palnych i substancji stałych topiących się np.: alkoholi,
tłuszczów, olejów, lakierów.
Grupa C – pożary gazów palnych np.: propanu, acetylenu, gazu ziemnego.
Zaleca się wyposażenie pomieszczeń w gaśnice proszkowe ABC 2 – 6 kg. Są to gaśnice
uniwersalne, również do urządzeń elektrycznych będących pod napięciem prądu
elektrycznego. Zamiennie można stosować gaśnice śniegowe 5 kg.
W pomieszczeniach, gdzie występują urządzenia elektroniczne (serwer, komputery itp.),
jako najbardziej optymalne zabezpieczenie zaleca się umieszczenie urządzeń
gaśniczych typu GSE 2x lub podobne.
W tego typu obiekcie wymagana jest minimum jedna jednostka masy środka gaśniczego
2 kg zawartego w gaśnicy na każde 100 m2 powierzchni.
Przykładowo dla piętra o pow. ok. 1.000 m2 wymagane jest co najmniej 20 kg środka
gaśniczego, co zapewni np. 4 szt. gaśnic 6 kg.
Propozycję rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego przedstawiono graficznie na
rys. Nr 2, 3 i 4. Zaleca się w miarę możliwości umieszczanie sprzętu w rejonie szafek
hydrantowych (łatwiejsze oznakowanie, pilnowanie nie zastawiania).
Przy rozmieszczaniu podręcznego sprzętu w obiekcie należy przestrzegać następujących
zasad:
-
sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych,
-
do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m,
-
odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m,
-
sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia
mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (np. grzejniki),
-
miejsce usytuowania sprzętu należy oznakować zgodnie z PN.
11
Sprzęt powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym. Czynności te powinny być prowadzone nie rzadziej niż raz na rok, a ich
zakres powinien być zgodny z instrukcją obsługi ustaloną przez producenta oraz PN.
Przeglądy techniczne i konserwacyjne wykonują na zasadzie zlecenia uprawnione
zakłady. Zalecane jest posiadanie certyfikatu usług przeciwpożarowych przez daną firmę.
7.4. Oznakowanie przeciwpożarowe
W budynku i na przyległym terenie należy umieścić znaki bezpieczeństwa oraz
pożarnicze tablice informacyjne zgodnie z PN
(11, 12, 13)
(por. załącznik nr 4, 5 i 6) oraz
innych norm.
Miejsce umieszczenia i rodzaj znaku:
-
tablica rozdzielcza energii elektrycznej - „ostrzeżenie przed porażeniem prądem”,
-
główny wyłącznik prądu – „ppoż. wyłącznik prądu”,
-
miejsce umieszczenia sprzętu gaśniczego - „gaśnica”,
-
szafka hydrantu wewnętrznego – „ hydrant wewnętrzny ”,
-
oznaczenie kierunków do wyjścia ewakuacyjnego – strzałki „kierunek ewakuacji”,
umieszczone na ścianach korytarzy, pomieszczeń lub kierunek do wyjścia”,
-
kierunek wyjścia na klatkach schodowych – „ klatką w dół ”,
-
oznaczenie drzwi wyjścia ewakuacyjnego - „wyjście ewakuacyjne”,
-
sposób otwierania drzwi na drodze ewakuacji – „ pchać, by otworzyć ”,
-
oznaczenie hydrantów zewnętrznych – „ hydrant zewnętrzny ppoż.”,
-
ograniczenie dot. zakazu palenia (całkowity zakaz palenie na terenie budynku).
Ponadto w budynku powinna znaleźć się instrukcja postępowania na wypadek powstania
pożaru i zasad alarmowania z numerami telefonów (umieszczona np. w sekretariacie).
7.5. Dostępność do pomieszczeń
Z uwagi na to, że określone rejony, pomieszczenia w obiekcie zamyka się, by nie były
ogólnodostępne, a jednocześnie obsada kadrowa obiektu jest szczupła, to zaleca się
rozważyć potrzebę zamontowania w drzwiach pomieszczeń zamków np. typu Master –
jeden klucz umożliwia otwarcie każdego pomieszczenia.
12
8.
WYMAGANIA ORGANIZACYJNO-PORZĄDKOWE
Za całość spraw związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa pożarowego obiektu
ustawowo odpowiada rektor i ponosi on pełną odpowiedzialność w tym zakresie (1, 2).
Zgodnie z zarządzeniem nr 39 Rektora PWSZ w Pile z dnia 9 lipca 2004 r. do realizacji
zadań i obowiązków w tym zakresie wyznaczono Kanclerza PWSZ.
8.1. Obowiązki Kanclerza
Do zadań i obowiązków Kanclerza należy w szczególności:
-
przestrzeganie przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i
technologicznych,
-
wyposażenie obiektu, terenu w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze
zgodnie z zasadami określonymi w przepisach szczegółowych,
-
zapewnienie osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwa i możliwości
ewakuacji w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia,
-
ustalenie sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej
lub innego miejscowego zagrożenia,
-
przeprowadzenie co najmniej raz na 2 lata praktycznego sprawdzianu organizacji
oraz warunków ewakuacji,
-
realizacja
przedsięwzięć
zmierzających
do
poprawy
zabezpieczenia
przeciwpożarowego obiektu.
8.2. Obowiązki dyrektora
Do zadań i obowiązków dyrektora należy w szczególności:
-
utrzymanie sprzętu pożarniczego i ratowniczego w odpowiedniej sprawności i
kompletności wyposażenia,
-
utrzymanie wszelkich instalacji i urządzeń w obiekcie w pełnej sprawności, dbanie
o terminowe ich przeglądy i konserwacje,
-
zapewnienie właściwych warunków ewakuacji z obiektu poprzez m.in. utrzymanie
na bieżąco odpowiedniej drożności dróg i wyjść ewakuacyjnych, odpowiednie
oznakowanie itp.
-
właściwe przeszkolenie przeciwpożarowe podległych pracowników.
13
8.3. Obowiązki wszystkich pracowników
Odpowiedzialność za osiągnięcie i utrzymanie właściwego stanu bezpieczeństwa
pożarowego ciąży na wszystkich pracownikach, bez względu na miejsce i charakter
wykonywanej pracy.
Do zadań i obowiązków wszystkich pracowników należy w szczególności :
-
przestrzeganie regulaminów i instrukcji przeciwpożarowych,
-
dbanie o właściwy stan zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz utrzymania
należytego porządku i czystości w pomieszczeniach,
-
uczestniczenie w szkoleniu przeciwpożarowym,
-
sprawdzenie po zakończeniu pracy (zajęć) swojego stanowiska oraz wyłączenie
wszystkich odbiorników prądu i oświetlenia,
-
informowanie o zauważonych nieprawidłowościach administratora obiektu,
-
znajomość zasad użycia podręcznego sprzętu i urządzeń gaśniczych,
-
nie używanie podręcznego sprzętu gaśniczego do celów nie związanych
z gaszeniem pożaru lub szkoleniem przeciwpożarowym,
-
nie zastawianie dróg przeciwpożarowych i ewakuacyjnych, dostępu do urządzeń
energetycznych, sprzętu gaśniczego itp.,
-
stosowanie się do poleceń kierującego akcją ratowniczo-gaśniczą w przypadku
powstania pożaru.
Szczegółowe obowiązki poszczególnych osób ująć w zakresach czynności.
8.4. Organizacja i zasady zaznajamiania pracowników
z przepisami ppoż.
Wszyscy pracownicy zobowiązani są odbyć przeszkolenie w zakresie ochrony ppoż.,
prowadzenia ewakuacji osób oraz umiejętności użycia podręcznego sprzętu gaśniczego.
Szkolenie przeciwpożarowe podzielić można na dwa rodzaje:
-
szkolenie wstępne - dla nowo przyjętych pracowników,
-
szkolenie okresowe - po okresie 1 miesiąca od daty zatrudnienia i nie rzadziej niż
co 5 lat.
Szkolenie wstępne polega na zapoznaniu osób w nim uczestniczących z występującymi
w obiekcie zagrożeniami, obowiązującymi przepisami w zakresie zapobiegania pożarom
oraz zapoznanie z postanowieniami Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.
14
Szkolenie to w imieniu dyrektora organizuje osoba prowadząca sprawy ochrony
przeciwpożarowej, odnotowując ten fakt w karcie obiegowej przeszkolonego. W tym
celu prowadzi ona też rejestr szkolenia wstępnego pracowników.
Szkolenie okresowe obejmuje cykl wykładów.
Program szkolenia powinien obejmować m.in.:
1/ Zagrożenie pożarowe występujące w poszczególnych pomieszczeniach budynku.
2/ Możliwości rozprzestrzeniania się pożaru, dymu.
3/ Zagrożenia dla osób przebywających w poszczególnych częściach budynku.
4/ Sposób oznakowania dróg i wyjść ewakuacyjnych oraz kierunków ewakuacji.
5/ Rozmieszczenie podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasady jego użycia.
6/ Rozmieszczenie wyłączników prądu, hydrantów itp. urządzeń.
7/ Obowiązki pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy.
8/ Sposoby ewakuacji osób oraz zasady jej organizacji.
Fakt odbycia przeszkolenia powinien być potwierdzony stosownym oświadczeniem
pracownika (por. zał.).
Osoby wykonujące szkolenie ppoż. pracowników muszą posiadać kwalifikacje
określone w rozporządzeniu MSWiA (6) tj. obejmujące co najmniej:
-
wyszkolenie pożarnicze aspiranckie (technik pożarnictwa) lub
-
wykształcenie
średnie
i
ukończony
kurs
dla
inspektorów
ochrony
przeciwpożarowej, prowadzony przez szkoły i ośrodki szkolenia PSP.
8.5. Zasady zapobiegania możliwości powstania pożaru
Stopień zagrożenia dla życia ludzi w budynku użyteczności publicznej zależy od liczby
osób przebywających w pomieszczeniach tego obiektu, stopnia znajomości obiektu,
zależy również jednak od określonych parametrów samego budynku (odporność ogniowa
elementów konstrukcji, sposób wydzielenia, parametry ewakuacji, wystrój wnętrz itp.).
Ważną przesłanką przy określaniu wymagań ppoż. jest konieczność ograniczenia
możliwości rozprzestrzeniania się pożaru.
Pod tym kątem prowadzona jest też analiza warunków bezpieczeństwa pożarowego tego
obiektu w dotychczasowych punktach opracowania.
Najważniejszą jednak zasadą prewencji pożarowej jest konieczność ograniczenia
możliwości powstania pożaru w ogóle.
15
Prawie zawsze zależy to od człowieka, od sposobu jego postępowania, od rzetelności
przestrzegania zasad ppoż. Wśród wielu przyczyn powstawania pożarów od lat
dominująca jest nieostrożność osób dorosłych.
Przejawy nieostrożności mogą być następujące:
a) nieostrożność i lekkomyślność użytkowników obiektu przy paleniu papierosów,
używaniu otwartego ognia (niedopuszczalne użytkowanie w pomieszczeniach
grzejników i innych podobnych urządzeń elektrycznych nie będących etatowym
wyposażeniem pomieszczeń),
b) prowadzenie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym bez prawidłowego
ich zabezpieczenia i organizacji (por. pkt. 8.6),
c) pozostawianie bez dozoru odbiorników (urządzeń) elektrycznych (innych), nie
przystosowanych do ciągłej eksploatacji.
Drugą z kolei, pod względem częstotliwości przyczyną pożarów w tego typu obiektach są
wady lub niewłaściwa eksploatacja urządzeń elektrycznych (nadmierne przeciążanie
instalacji, niedostateczna konserwacja, zły dobór instalacji i urządzeń).
Ponadto należy liczyć się z możliwością podpalenia (celowego podłożenia ognia).
Tak więc najważniejszymi zasadami prewencji przeciwpożarowej w przedmiotowym
obiekcie powinny być:
-
systematyczny i konsekwentny przegląd wszelkich instalacji, ich prawidłowa
konserwacja i eksploatacja (szczególnie instalacje elektryczne),
-
systematyczny i
konsekwentny przegląd
całego obiektu
(poszczególnych
pomieszczeń) przez właściwe służby techniczne, osoby odpowiedzialne celem jak
najwcześniejszego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości, zmian w układzie
techniczno-funkcjonalnym (awaria, prowizorki, rozwiązania zastępcze itd.),
-
ostrzeganie i pouczanie personelu o rodzaju zagrożeń pożarowych i zasadach
zapobiegania pożarom.
Pomocna (i niezbędna) będzie w tym zakresie właściwie prowadzona książka obiektu
budowlanego (7).
16
8.6. Zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod
względem pożarowym
Prace niebezpieczne
pod względem
pożarowym,
nie
przewidziane instrukcją
technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego miejscem, jak prace
remontowo-budowlane związane z użyciem otwartego ognia, prowadzone wewnątrz
obiektu, należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu.
Do prac takich należy zaliczyć m.in:
-
spawanie, cięcie gazowe i elektryczne,
-
podgrzewanie instalacji, urządzeń i zaworów,
-
podgrzewanie lepiku, smoły, itp.,
-
rozniecanie ognisk,
-
używanie materiałów pirotechnicznych,
-
wszelkie prace związane ze stosowaniem cieczy, gazów oraz pyłów, przy których
mogą powstawać mieszaniny wybuchowe itp.
W normalnych warunkach funkcjonowania w obiekcie nie występują prace
niebezpieczne pod względem pożarowym.
Za całość prac niebezpiecznych pod względem pożarowym prowadzonych na obiekcie
odpowiada dyrektor.
Szczegółowe zasady prowadzenia prac szczególnie niebezpiecznych na obiekcie oraz
wykazy tych prac należy określić w procedurach.
Procedura powinna informować na temat sposobu przygotowania prac niebezpiecznych,
wydawania pozwoleń na ich prowadzenie, kontroli ich prowadzenia itp.
Zasady
organizacyjne
przy
ustalaniu
zabezpieczenia
przeciwpożarowego
prac
niebezpiecznych pod względem pożarowym:
Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pod względem pożarowym należy:
-
ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane,
-
ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania
i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu,
-
wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy.
Szkoła nie dysponuje możliwościami wykonywania prac remontowo - budowlanych we
własnym zakresie. Prace takie realizowane są przez jednostki zewnętrzne.
17
W razie konieczności podjęcia prac stwarzających zagrożenie pożarowe, dyrektor
przekazuje teren (obiekt), na którym prowadzone będą te prace Wykonawcy,
sporządzając na tą okoliczność stosowny protokół. Protokół winien zawierać klauzulę o
przejęciu przez Wykonawcę pełnej odpowiedzialności za właściwe zabezpieczenie
przeciwpożarowe prac i terenu, na którym będą one prowadzone. Klauzula, o której
mowa wyżej winna być zawarta również w umowie cywilno-prawnej zawartej pomiędzy
Zlecającym i Wykonawcą.
Przed przystąpieniem do realizacji prac Wykonawca obowiązany jest spełnić wymogi,
określone w § 32 rozporządzenia MSWiA
teren
protokolarnie,
w
tym
(4)
momencie
. Po zakończeniu prac dyrektor przejmuje
Wykonawca
przestaje
by czasowym
użytkownikiem strefy, w której prowadzone były prace.
Wzory oświadczenia i protokołu stanowią załącznik do Instrukcji – zał. Nr 2 i Nr 3.
Nadzór nad przebiegiem prac sprawuje dyrektor.
Po zakończeniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, całość dokumentacji
dotyczącej prowadzenia tych prac przechowywana jest w Szkole, w dziale właściwym do
spraw remontów.
Zasady wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym:
1) wszelkie materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz
w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji technicznych, należy zabezpieczyć przed zapaleniem,
2) w miejscu wykonywania prac powinien znajdować się sprzęt umożliwiający
likwidację wszelkich źródeł pożaru,
3) po zakończeniu prac należy poddać kontroli miejsce, w którym prace były
wykonywane oraz rejony przyległe,
4) prace niebezpieczne pod względem pożarowym mogą być wykonywane wyłącznie
przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje,
5) osoba odpowiedzialna za nadzór i organizację obowiązana jest przed rozpoczęciem
prac zapoznać wyznaczone osoby z zagrożeniem pożarowym występującym w
rejonie wykonywania prac oraz z rodzajem przedsięwzięć mających na celu
niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu,
6) sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie
i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru.
18
8.7. Zasady postępowania na wypadek powstania pożaru
W przypadku powstania pożaru lub otrzymania wiadomości o pożarze należy:
1) ustalić dokładnie miejsce powstania pożaru, określić drogi jego rozprzestrzeniania
się i stopień zagrożenia dla sąsiednich pomieszczeń i ludzi,
2) natychmiast zaalarmować straż pożarną (PSP tel. 998) i powiadomić pozostałym
osobom przebywającym w obiekcie,
3) informacje o powstałym pożarze przekazać dyrektorowi lub osobie zastępującej,
4) równocześnie z alarmowaniem straży pożarnej należy przystąpić do gaszenia
pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym wspólnie z osobami znajdującymi się
w sąsiedztwie pożaru,
5) przeprowadzić ewakuację osób znajdujących się w strefie pożaru,
6) do czasu przybycia straży pożarnej kierowanie akcją ratowniczo-gaśniczą obejmuje
dyrektor lub inna osoba funkcyjna będąca w tym momencie na miejscu i
wykazująca się opanowaniem i zdecydowaniem.
Sposób alarmowania jednostek straży pożarnej jest następujący:
-
z dostępnego telefonu wykręcić nr 998,
-
po uzyskaniu połączenia ze strażą podać:
-
adres obiektu,
-
co się pali,
-
czy są zagrożeni ludzie,
-
swoje nazwisko, funkcję,
-
nr telefonu, z którego się dzwoni,
-
słuchawkę odłożyć po potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia,
-
w następnej kolejności alarmować wg potrzeb inne służby ratunkowe, policję itd.
(wykaz telefonów poniżej).
WYKAZ TELEFONÓW ALARMOWYCH
Straż Pożarna
-
998
c.
067-215 19 25
Policja
-
997
c.
067-212 10 00
Pogotowie Ratunkowe
-
999
c.
067-210 66 86
Pogotowie Energetyczne
-
991
c.
067-210 71 17
Pogotowie Gazowe
-
992
c.
067-212 46 42
tel. 112
19
Pogotowie Wod.-Kan.
-
067-212 31 79
tel. służbowy
Osoby funkcyjne:
.....................................
c.
-
tel. prywatny
........................ ........................
Zabezpieczenie pogorzeliska
Po zakończeniu działań ratowniczo-gaśniczych przez straż pożarną, zarządzający
obiektem odpowiedzialny jest za przejęcie i zabezpieczenie pogorzeliska, celem
uniknięcia wtórnego pożaru lub nieszczęśliwego wypadku.
8.8. Zasady postępowania na wypadek alarmu o podłożeniu
bomby
Najczęściej o podłożonej bombie powiadamiana zostaje Policja lub Straż Pożarna,
czasami powiadomiony zostaje właściciel lub zarządca obiektu (w tym przypadku
dyrektor).
Powiadomienie odbywa się przeważnie przy pomocy telefonu. Z oczywistych względów
osoba powiadamiająca nie przedstawia się. Każde zgłoszenie należy potraktować
poważnie – liczyć się z możliwością podłożenia ładunku wybuchowego.
Przyczyny podłożenia bomby mogą być różne, m.in.:
-
chęć wymuszenia zmiany rozkładu zajęć, odwołania zajęć,
-
nieuczciwa konkurencja,
-
zemsta,
-
chęć wymuszenia okupu,
-
rozgrywki polityczne,
-
podporządkowanie sobie danej instytucji.
Miejscem, w którym można się spodziewać podłożenia bomby, biorąc pod uwagę
ewentualne zniszczenia w warunkach szkoły mogą być:
-
instalacja i urządzenia elektryczne (tablice rozdzielcze prądu elektrycznego itp.),
-
pomieszczenia o dużej gęstości obciążenia ogniowego (np. pomieszczenia
gospodarcze, magazynowe),
-
pomieszczenia, w których wybuch i pożar wyrządziłby największe straty materialne
lub inne (np. pomieszczenia techniczne),
-
newralgiczne punkty konstrukcji, których uszkodzenie może spowodować poważne
niebezpieczeństwo utraty jej stabilności,
20
-
miejsca, które są rzadko sprawdzane (np. pomieszczenia pod schodami, kosze na
śmieci, szafki wewnętrznej instalacji hydrantowej itp.).
W przypadku otrzymania wiadomości o podłożeniu bomby należy:
1. Dyrektor:
-
ogłosić ewakuację zagrożonego obiektu i nadzorować jej przebieg,
-
powiadomić Policję i Straż Pożarną.
2. Gospodarz obiektu (wyznaczony pracownik obsługi):
-
wyłączyć dopływ energii elektrycznej do zagrożonego obiektu,
-
pootwierać wyjścia ewakuacyjne,
-
wykonywać inne zadania zlecone przez dyrektora lub osobę, która go zastępuje.
3. Wykładowcy, asystenci:
-
nadzorować, aby studenci nie zabierali z pomieszczeń swoich zbędnych w tym
momencie rzeczy, tylko jak najszybciej opuszczali obiekt,
-
dopilnować, aby osoby ewakuujące się opuszczały pomieszczenia w sposób
spokojny i zorganizowany – po wyjściu wszystkich na korytarz zamykać drzwi
na klucz, który powinien pozostać w zamku drzwi,
-
kierować, wyprowadzać grupy podległych studentów do wyjścia ewakuacyjnego i
na zewnątrz budynku,
-
do czasu odwołania alarmu lub wydania innych poleceń przez kompetentne osoby
(Kierownik Akcji Ratowniczej, dyrektor) sprawować stały nadzór nad ewakuowaną
grupą.
9.
ORGANIZACJA I PROWADZENIE EWAKUACJI
9.1. Zasady ogólne
Do ogłoszenia alarmu o wystąpieniu zagrożenia pożarem (lub innym miejscowym
zagrożeniem) w budynku należy wykorzystać następujące sposoby:
-
powiadomienie telefonem,
-
powiadomienie głosem,
-
powiadomienie radiowęzłem, jeśli taki zostanie zainstalowany.
21
Przy ogłaszaniu alarmu o wystąpieniu zagrożenia pożarem na terenie budynku, należy
kierować się szczególną rozwagą. Konieczne jest ustalenie faktycznego stopnia
zagrożenia dla życia i zdrowia osób przebywających w budynku, aby zbyt pochopne
ogłoszenie alarmu nie doprowadziło do paniki.
Decyzję o konieczności przeprowadzenia ewakuacji podejmuje:
- dyrektor lub jego zastępca (osoba zastępująca) w koordynacji z Kanclerzem,
- dowódca akcji ratowniczo – gaśniczej.
Z chwilą otrzymania informacji o pożarze i podjęciu decyzji o ewakuacji wszyscy
pracownicy Instytutu zobowiązani są do akcji ratowniczej gaszenia pożaru i ewakuacji.
W przypadku otrzymania informacji o innym miejscowym zagrożeniu (np. podłożenie
bomby) i podjęciu decyzji o ewakuacji, wszyscy zobowiązani są jedynie do ewakuacji.
Ewakuację
osób
przeprowadza
się
wykorzystując
wszelkie
dostępne
wyjścia
ewakuacyjne.
Przyjmuje się, że osoby znajdujące się w obiekcie są pełnosprawne i mogą się
ewakuować samodzielnie. Osoby niepełnosprawne natomiast ewakuują się pod
kierunkiem i przy pomocy pełnosprawnych osób towarzyszących.
W przypadku występowania zagrożenia dla zdrowia, podczas pożaru należy podjąć
stanowcze działania, uniemożliwiające pracownikom i studentom, innym osobom
ewentualną próbę powrotu do pomieszczeń po pozostawione rzeczy osobiste itp.
Warunki i sposób ewakuacji będą zależne od miejsca powstania pożaru, przy czym
ewakuacja powinna objąć najpierw osoby znajdujące się na kondygnacji, na której
powstał pożar i kondygnacji nad nią.
Kierujący ewakuacją wyznacza osoby z personelu do sprawdzenia, jeśli sytuacja na to
pozwala, czy w zagrożonych pomieszczeniach nie pozostały osoby.
9.2. Organizacja ewakuacji
Ewakuacja osób z obiektu powinna nastąpić w przypadku, gdy:
-
pożar nie został ugaszony w zarodku, a jego rozwój stwarza zagrożenie dla ludzi,
-
w pomieszczeniach znajdujących się na kierunku rozprzestrzeniania się pożaru oraz
na kondygnacji powyżej przebywają ludzie,
-
zachodzi możliwość przedostania się dymu i ognia na sąsiednie pomieszczenia,
kondygnacje.
22
Zakres zadań do wykonania będzie zależny od sytuacji pożarowej i występującego
zagrożenia ludzi.
Rozdział konkretnych zadań ustala kierujący akcją lub osoba uprawniona do wydawania
decyzji o rozpoczęciu ewakuacji.
Ogłoszenie decyzji o rozpoczęciu ewakuacji musi być przekazane w sposób spokojny, a
jednocześnie nakazujący i sugestywny, aby osiągnąć zamierzony cel, którym jest
opuszczenie zagrożonych pomieszczeń.
Do czasu przybycia jednostek straży pożarnych akcją ewakuacyjno – gaśniczą kieruje
dyrektor lub osoba przez niego upoważniona, a po przybyciu jednostek podporządkowuje
się on dowódcy przybyłej jednostki Straży Pożarnej i informuje go o zaistniałej sytuacji i
wydanych dotychczas poleceniach.
W przypadku podjęcia decyzji o ewakuacji osób z zagrożonych pomieszczeń, należy
przestrzegać następujących zasad:
-
w pierwszej kolejności ewakuuje się ludzi, a dopiero potem zagrożone pożarem
mienie,
-
w miarę możliwości wraz z ewakuacją należy prowadzić akcję gaśniczą,
-
kolejność wyprowadzania osób uzależniona jest od miejsca wybuchu pożaru i
usytuowania pomieszczeń w stosunku do klatki schodowej, wyjść ewakuacyjnych,
-
w pierwszej kolejności ewakuuje się osoby z pomieszczeń objętych pożarem i
najbardziej nim zagrożonych,
-
kierunki ewakuacji określają znaki bezpieczeństwa rozmieszczone na drogach
komunikacyjnych, przeznaczonych do ewakuacji,
-
ewakuacja osób z wyższych kondygnacji odbywać się będzie klatkami
schodowymi, umieszczonymi w poszczególnych częściach budynku,
-
poruszając się w pomieszczeniach zadymionych należy posuwać się w pozycji
pochylonej, jeśli dym unosi się ku górze, lub w pozycji wyprostowanej, jeśli
utrzymuje się w dole,
-
oddychanie w zadymionych pomieszczeniach ułatwi w pewnym stopniu
posługiwanie się prądami wody z instalacji hydrantowej,
-
prowizorycznym zabezpieczeniem przed skutkami dymu może być przyłożenie do
ust i nosa zwilżonej wodą chusteczki,
23
-
znajdując się w zadymionym pomieszczeniu powinno przebywać się w pobliżu
okien, drzwi i innych otworów umożliwiających dopływ świeżego powietrza z
zewnątrz,
-
wszelkie przejawy paniki likwidować w zarodku, stosując odpowiednią perswazję,
-
po przybyciu jednostek straży pożarnej należy udzielić dowódcy wyczerpującej
informacji o zagrożonych osobach.
9.3. Obowiązki osób odpowiedzialnych z ewakuację ludzi
1. W przypadku zauważenia pożaru lub otrzymania wiadomości o pożarze, pracownicy
wyznaczeni do udziału w akcji ewakuacyjnej wykonują następujące czynności:
-
ustalają dokładnie miejsce pożaru, drogi (kierunki) jego rozprzestrzeniania się i
zagrożenie dla pomieszczeń sąsiednich,
-
alarmują jednostkę straży pożarnej (tel. 998 albo 112) lub przekazują wiadomość o
pożarze do portierni Szkoły, a portiernia alarmuje straż pożarną i wyznaczone
osoby funkcyjne,
-
przystępują do gaszenia pożaru za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego
(gaśnice, hydranty wewnętrzne).
2. Pracownicy obsługi, wykładowcy, asystenci opiekujący się poszczególnymi grupami
studentów informują o powstałym zagrożeniu i nakazują zachowanie spokoju oraz
opuszczenie pomieszczeń. Kierują ich do najbliższego wyjścia i dalej do rejonu
ewakuacji osób – teren parkingów itp.
3. Jeżeli w czasie ewakuacji będą osoby poszkodowane, należy bezzwłocznie przenieść
je w bezpieczne miejsce, udzielić pierwszej pomocy i wezwać pogotowie ratunkowe
(tel. 999 albo 112).
9.4. Organizacja ewakuacji mienia
1. Ewakuację mienia przeprowadza się w drugiej kolejności, a mianowicie po
przeprowadzeniu ewakuacji ludzi. Decyzję o ewakuacji mienia podejmuje dyrektor,
jeżeli posiadane siły i sytuacja pożarowa pozwala na jej przeprowadzenie.
2. dyrektor ustala wykaz mienia przewidzianego do ewakuacji w przypadku powstania
pożaru, określa miejsce gromadzenia rzeczy i sposób ich zabezpieczenia oraz
wyznacza osoby odpowiedzialne za ewakuację ważnych dokumentów.
24
3. Kolejność ewakuacji ustala się w zależności od kierunku rozprzestrzeniania się
pożaru oraz stopnia zagrożenia pożarem mienia, a także możliwości jej
przeprowadzenia.
4. W
momencie
przybycia
straży pożarnej
powyższe
ustalenia
muszą
być
zaakceptowane przez dowódcę przybyłej jednostki.
5. Prowadzenie ewakuacji mienia nie może kolidować lub utrudniać prowadzenia akcji
gaśniczej.
6. Ewakuowane mienie należy ustawiać w miejscach, które nie będą kolidowały lub
utrudniały prowadzenia akcji ratowniczo – gaśniczej, ponadto nie powinny tarasować
przejść i dróg ewakuacyjnych oraz placów manewrowych.
7. Mienie należy strzec przed ewentualnym zniszczeniem lub kradzieżą.
9.5. Ogólne zasady kierowania ewakuacją
Kierujący akcją ewakuacyjną powinien uwzględniać następujące zadania i wskazania:
a) decydowanie o wzywaniu w razie potrzeby pomocy innych jednostek
współdziałających, ujętych w instrukcji alarmowania – por. pkt. 8.7.
b) wyznaczanie (ustalanie) osób do:
-
przeprowadzenia ewakuacji ze wskazanych pomieszczeń,
-
gaszenia pożaru w zarodku przed przybyciem straży pożarnej i
zapobiegania jego nasileniu się i rozprzestrzenianiu,
-
nadzorowania przebiegu ewakuacji oraz opieki nad osobami w miejscu
czasowego ich grupowania się,
c) ustalanie kolejności ewakuowania osób,
d) baczne obserwowanie przebiegu akcji ratowniczej i tłumienie pożaru w
początkowym stadium, aby zapobiec pogorszeniu się sytuacji ewakuacyjnej i
pożarowej,
e) utrzymanie łączności osobistej z dowódcą straży pożarnej, kierującym ogólna
akcją ratowniczą i uzgadnianie z nim ustaleń i zarządzeń ewakuacyjnych w celu
koordynacji przebiegu ewakuacji,
f) oddziaływanie uspakajające w stosunku do osób ewakuowanych, zapobieganie
panice, chaosowi i niewłaściwym poczynaniom,
g) decydowanie o dopuszczeniu do akcji ratowniczej i ewakuacyjnej osób
postronnych bez ostatecznej konieczności – pomoc taka bywa nieraz niewłaściwa
(nieznajomość pomieszczeń, niszczenie urządzeń, kradzież mienia itp.).
25
9.6. Ogólne wskazania dla osób uczestniczących w
przeprowadzaniu ewakuacji
Przeprowadzający ewakuację powinni przestrzegać następujących zasad:
a) zachowanie spokoju, nie okazywanie podniecenia i zdenerwowania, nie
wszczynanie dyskusji czy kłótni,
b) bezwzględne i natychmiastowe podporządkowanie się zarządzeniu osoby
kierującej ewakuacją i gaszeniem pożaru w początkowej fazie oraz dowódcy
straży pożarnej kierującemu akcją ratowniczo – gaśniczą,
c) znajomość zasad organizacji akcji ewakuacyjnej oraz zadań i obowiązków w
czasie ewakuacji (zakresy obowiązków powinny uwzględniać również te
zadania),
d) znajomość rozmieszczenia środków alarmowania, łączności alarmowej ze strażą
pożarną, podręcznych środków i sprzętu gaśniczego, sprzętu ochrony osobistej
oraz umiejętności użycia tego sprzętu,
e) utrzymywanie podczas ewakuacji wzajemnej łączności pomiędzy prowadzącymi
akcję ratowniczo – gaśniczą,
f) zwracanie uwagi na osoby obce, dopuszczone do współuczestnictwa w
przeprowadzaniu ewakuacji i udzielanie im wskazań dot. działania oraz
przestrzeganie przed podejmowaniem decyzji zbędnych, niewłaściwych.
10. USTALENIA KOŃCOWE
1.
Instrukcję zatwierdza i wprowadza w życie właściciel obiektu.
2.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego obiektu wymaga okresowej aktualizacji (4).
26
WYKAZ PRZEPISÓW I NORM
1) Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. (tj. Dz. U. 2002 r. Nr
147, poz. 1229 z późn. zm.).
2) Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. (Dz. U. 2005 r. Nr 164,
poz. 1365).
3) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. 2002 r.
Nr 75, poz. 690 z późn, zm.).
4) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia
2006 r.
w sprawie
ochrony
przeciwpożarowej
budynków,
innych
obiektów
budowlanych i terenów. (Dz. U. 2006 r. Nr 80, poz. 563).
5) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r.
w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych. (Dz. U.
2009 r. Nr 124, poz. 1030).
6) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 października
2005 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek
ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony
przeciwpożarowej. (Dz. U. 2005 r. Nr 215, poz. 1823).
7) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu
budowlanego. (Dz. U. 2003 r. Nr 120, poz. 1134).
8) PN-86/E-05003. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych.
9) PN-IEC 61024-1:2001. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.
10) PN-EN 1838:2005. Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne.
11) PN-92/N-01256/01. Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa.
12) PN-92/N-01256/02. Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja.
13) PN-N-01256-4:1997. Techniczne środki przeciwpożarowe.
14) PN-N-01256-5:1998.
Znaki
bezpieczeństwa.
Zasady
umieszczania
znaków
bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych.
15) PN-EN 671-3:2002. Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne. Konserwacja
instalacji hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i wężem płasko składanym.
27