Projekt kładki w Niemirowie przez Bug

Projekt kładki
w Niemirowie przez Bug
Fakty i mity
mgr inż. Bogusław Markocki
CertusVia Sp. z o.o. dr. inż. Dariusz Sobala
Politechnika Rzeszowska
Konkurs na koncepcję kładki
pieszo-jezdnej
przez Bug w Niemirowie wzbudził
zainteresowanie
zarówno
polskich, jak
i zagranicznych
środowisk
mostowych.
Artykuł poświęcono zwycięskiej
pracy – obiektowi wybranemu
do realizacji
przez gminę
Mielnik.
K
onkurs na koncepcję kładki pieszo-jezdnej przez
Bug w Niemirowie wzbudził zainteresowanie
zarówno polskich, jak i zagranicznych środowisk mostowych. Trzy pierwsze miejsca zajęły konstrukcje wstęgowe. Zespoły, które przedstawiły zwycięskie koncepcje
konkursowe, to:
Ι. Krzysztof Banaszewski, Oliwia Dec, Dariusz Sobala, Daniel Strasenburg – kładkę zaprojektowano jako trzyprzęsłowy układ ciągły, o konstrukcji wstęgowej, o rozpiętości 90,225 m + 135 m + 90,225 m. Ze względu na duże
rozpiętości przęsła liny nośne przy podporach pośrednich wyprowadzono na zewnątrz na pylon w postaci litery „Y” (rys. 1).
ΙΙ.Bogusław Markocki, Grzegorz Prokop, Krzysztof Żelko – kładkę zaprojektowano jako konstrukcję wstęgową w układzie trzyprzęsłowym o rozpiętości każdego
przęsła równej 105,0 m. Łączna długość kładki wynosi
335,4 m.
ΙΙΙ.Wojciech Barcik, Tomasz Boniecki, Joanna Styrylska,
Piotr Woźny, Marcelina Marszałkiewicz, Marcin Kolanus –
kładka to czteroprzęsłowa konstrukcja wstęgowa o rozpiętości przęseł 65,50 + 80+ 140+ 44,50 m i całkowitej
długości obiektu wraz z przyczółkami 344 m.
Wszystkie zwycięskie zespoły przedstawiły kosztorysy
wskazujące na możliwość wykonania wyżej wymienionych obiektów za cenę 7 mln zł, co w trakcie postępowania zostało zweryfikowane przez profesjonalną komisję
konkursową.
Niniejszy artykuł poświęcimy zwycięskiej pracy – obiektowi wybranemu do realizacji przez gminę Mielnik. Od momentu opracowania koncepcji kładki w 2013 roku minęło
już trochę czasu, a historia kładki obrosła faktami i mitami
[8]. W niniejszym artykule autorzy spróbują zmierzyć się
z kilkoma z nich.
Trochę o konstrukcji kładki
24
Kładkę zaprojektowano jako trzyprzęsłowy układ ciągły
o konstrukcji wstęgowej. Ze względu na duże rozpiętości
przęsła liny nośne przy podporach pośrednich wyprowadzono na zewnątrz na pylon w postaci litery „Y”. Takie
rozwiązanie w przypadku mostów wstęgowych jest pionierskie i daje kilka korzyści w zakresie użytkowym oraz
statycznej i dynamicznej pracy kładki:
a)zwiększono strzałkę zwisu kabli, dzięki czemu zredukowano poziomą siłę w kablach, a tym samym zmniejszono zużycie stali sprężającej oraz wymiary przyczółków
i posadowienia,
b)odchylono kable na boki, a co za tym idzie – uzyskano
stabilizację konstrukcji na działanie sił bocznych od wiatru oraz zwiększono sztywność skrętną całego pomostu,
c)uzyskano bardzo ciekawy, niepowtarzalny układ konstrukcyjny kładki,
d)pomost zachowuje normowe 6-proc. spadki podłużne
przewidziane dla ruchu pieszego i rowerowego.
Cechą szczególną tego rodzaju konstrukcji jest to,
że większość elementów składowych obiektu jest
prefabrykowana, wykonywana poza miejscem budowy.
Fundamenty i podpory wykonywane są w szalunkach
na mokro. Pomost, za wyjątkiem odcinków przypodporowych wykonywanych mokro, jest montowany
z prefabrykatów.
Kilka danych technicznych:
a)dane geometryczne:
−rozpiętość przęseł: 91,225 m + 135 m + 91,225 m,
−strzałka zwisu cięgien: ~7 m,
−długość kładki (z przyczółkami): 317,45 m,
−szerokość pomostu: 4,3 m (w przęśle) i 6,2 m (nad pylonami),
−kąt skosu: ~4°;
b) materiały:
−pomost – beton B 60 (C 50/60),
−przyczółki i pylony – B 45 (C 35/45),
−liny nośne i sprężające, kable sprężające ze stali o wysokiej wytrzymałości,
−stal zbrojeniowa – BST500S;.
c)posadowienie:
−przyczółki oparte na palach przemieszczeniowych,
w tylnej części kotwione trwałymi kotwami lub mikropalami kotwiącymi,
−podpory pośrednie oparte na palach przemieszczeniowych.
Pierwowzór kładki
Mity
Wiele osób, w tym również członkowie konkurencyjnych zespołów startujących w konkursie, doszukuje się
podobieństwa kładki do Millenium Bridge przez Tamizę
w Londynie. Jednak z wyjątkiem tego, że są to trójprzęsłowe kładki o podobnej długości, nie łączy ich
już nic. Tab. 1 przedstawia różnice między tymi dwoma
obiektami.
Fakty
Pomysł na kładkę zrodził się w wyniku współpracy zespołu
konstruktorów i architektów, a jej kształt powstawał krok
po kroku jako reakcja na ograniczenia wynikające z przyjętej konstrukcji wstęgowej o rozpiętości przęsła większej
niż 100 m: wytrzymałość materiałów, wymogi użytkowe,
obciążenia oraz koszty wykonania. Koncepcja obiektu
w Niemirowie jest pewnego rodzaju rozwinięciem kładki
wstęgowej w Lubniu i powstała przy współpracy z jej
projektantami.
Zobaczmy, jak wyglądał proces dochodzenia do kształtu, jaki zaproponowano dla kładki w wersji konkursowej.
Założenia:
a) Kładka musi przekraczać rzekę Bug i jej tereny zalewowe, dlatego światło obiektu musi mieć ponad
300 m.
b) Kładka musi przenosić następujące obciążenia użytkowe: obciążenie tłumem pieszych q = 4 kN/m2 oraz obciążenie pojazdem o ciężarze 15 ton (co implikuje spore
mosty projektowanie
Rozwiązania
Kładka w Niemirowie
Milenium Bridge w Londynie
Rodzaj konstrukcji
Hybrydowa – wisząco-wstęgowa
Wisząca
Pomost
Pomost z betonu sprężonego
(sprężenie ograniczone)
Pomost aluminiowy
Podpory
Betonowe
Stalowo-żelbetowe
Podwieszenie
Pomost wstęgowy, przy podporach
częściowo podwieszony na wieszakach do lin nośnych
Pomost podwieszony/oparty
na sztywnych ramionach utwierdzonych
w pomoście
Uwagi
Na koszt kładki w Londynie bardzo duży wpływ
miał materiał, z którego została wykonana.
Kładkę zrealizowano w większości z aluminium
i częściowo ze stali. Wykonanie zróżnicowanego
kształtu i obróbka elementów były bardzo
pracochłonne i kosztowne.
Podpory dla kładki w Londynie zostały zaprojektowane na uderzenie dużych statków, czego nie
trzeba było uwzględniać w Niemirowie.
Mocowanie do lin nośnych kompletnie różne
zarówno pod względem wizualnym, jak i mechaniki budowli.
Tab. 1. Różnice między kładką w Niemirowie a Milenium Bridge w Londynie
problemy, czego, wydaje się, nie uwzględniono w wielu
innych propozycjach konkursowych).
c) Koszt kładki powinien wynieść 7 mln zł.
Dobór rodzaju konstrukcji:
Koszt zdeterminował rodzaj konstrukcji kładki – najtańsze przy dużych rozpiętościach są konstrukcje linowe.
Jeśli chcemy, żeby oprócz obciążenia tłumem pieszych
pomost przenosił obciążenie pojazdem o ciężarze 15 ton,
musimy zaprojektować odpowiednio lekki i sztywny
pomost. Stal jest w takich sytuacjach stosowna, jednak
jest bardzo droga. Biorąc pod uwagę powyższe załażenia,
wniosek nasuwa się sam: kładka wstęgowa powinna
zostać wykonana z betonu sprężonego. Dochodzimy więc
do konstrukcji wstęgowej będącej jedną z odmian mostu
linowego.
Kształtowanie ustroju nośnego:
a) Jeśli chodzi o układ podpór/podział i rozpiętości przęseł – konstrukcja symetryczna jest najładniejsza. Po kilku
przymiarkach dostajemy trzyprzęsłowy układ o architektonicznym „boskim” podziale (złoty podział odcinka
odkryty jeszcze w starożytności, wzbudzający najlepsze
odczucia estetyczne). Rozpiętości przęseł wynoszą
w przybliżeniu 90 m + 135 m + 90 m. Długość każdego
przęsła musi się dzielić przez 3, ponieważ taki przyjmujemy moduł podziału na elementy prefabrykowane
i podwieszenia. Tutaj napotykamy pewien problem.
W konstrukcjach wstęgowych o rozpiętościach powyżej
100 m bardzo trudno w sposób ekonomiczny osiągnąć
spadki podłużne mniejsze niż 6% (miejscowo 10%)
wymagane przepisami. Aby uzyskać takie pochylenie,
należy zastosować bardzo małą strzałkę, co powoduje
bardzo duży wzrost sił poziomych, a co za tym idzie –
nieproporcjonalny wzrost kosztów (rys. 4). Dla przykładu:
żeby uzyskać pochylenie pomostu 6% dla przęsła 135
m, należy zaprojektować strzałkę zwisu pomostu o wielkości 2 m. Wstępnie siłę poziomą w linach możemy
określić wg wzoru (1):
H=
q ⋅ L2
8⋅ f
(1)
Jeśli przyjmiemy, że średnio ciężar pomostu wynosi
40 kN/m (ciężar kładki w Lubniu), to uzyskujemy siłę poziomą w zakotwieniu rzędu 45 000 kN (wartość charakterystyczna).
Biorąc pod uwagę powyższą analizę, projektanci kładki
doszli do wniosku, że linię pomostu i linię nośną należy
rozdzielić, aby uzyskać mniejsze siły osiowe w linach
nośnych i jednocześnie prowadzić pomost w spadkach
nieprzekraczających 6%, co dobrze ilustruje rys. 5. b) Konstrukcje linowe, w tym również wstęgowe,
ze względu na małą szerokość pomostu i lekkość
są podatne na boczne obciążenie od wiatru, dlatego,
aby ustabilizować konstrukcję oraz uodpornić ją na drga-
nia giętno-skrętne, odchylono liny nośne na boki oraz
poszerzono (i pogrubiono) pomost z 4,3 m w przęśle
do 6,2 m nad podporami. Poszerzenie nad podporami pośrednimi umożliwia urządzenie tam miejsc widokowych.
Podpory:
Jeśli chodzi o rozwiązania podpór pośrednich, najlepiej
pasującym kształtem podtrzymującym wstęgę była
sylwetka smukłej, delikatnej kobiety. Właśnie takie „dwie
kobiety” z rozpostartymi ramionami podtrzymują liny
nośne kładki wstęgowej nad Bugiem w Niemirowie. Aby
łagodnie przeprowadzić liny nośne nad podporami, poszerzono podpory w kierunku podłużnym w celu wykonania siodła. Dodatkowo, aby wizualnie odciążyć podpory,
zaprojektowano otwory w pylonach.
Analiza obliczeniowa
Mity
Kładkę wstęgowa z betonu sprężonego można policzyć
na „piechotę”.
Fakty
O ile konstrukcje linowe o swobodnym zwisie cięgna
nośnego można oszacować z dość dużą dokładnością
(wzór (1)), o tyle konstrukcję wstęgową z betonu sprężonego – już nie.
Ustroje wstęgowe to konstrukcje pracujące w zakresie
dużych przemieszczeń, a co za tym idzie – dokładną
analizę konstrukcji należy wykonać z uwzględnieniem
efektów drugiego rzędu, a w przypadku betonu sprężonego – z uwzględnieniem zmiennych w czasie charakterystyk materiału (efekty pełzania i skurczu). Jest to szczególnie ważne ze względu na dużą wrażliwość konstrukcji
wstęgowej na poziomie przemieszczenia/wydłużenia lin,
które wywołują duże przemieszczenia pionowe. Ponadto
w sprężonej betonowej konstrukcji każda zmiana kształtu linii nośnej ma swoje odzwierciedlenie w zmianie
stanu naprężenia w przekroju betonowym, stali podwieszającej i sprężającej. Różnica przemieszczeń pomiędzy
latem i zimą, w środku rozpiętości przęsła, wynosi kilkadziesiąt centymetrów, np. dla przęsła 135 m amplituda
przemieszczeń wynikających ze zamiany temperatury
to 77 cm. Projektowanie kładki w Niemirowie można
w pewien sposób porównać z projektowaniem samolotu. Konstrukcja musi być tak lekka jak to możliwe,
a jednocześnie wytrzymała i odporna na drgania. Efektami dobrze przeprowadzonych obliczeń są niski koszt
budowy, trwałość i bezawaryjność. Obliczenia konstrukcji nośnej są ściśle powiązane ze sposobem montażu
obiektu, ponieważ wybór technologii budowy dokładnie
definiuje kształt konstrukcji, wytężenie w elementach
oraz ich kształt. Aby zoptymalizować konstrukcję kładki
oraz ustalić sposób jej montażu, w pracowni CertusVia wykonano żmudne obliczenia, które trwały kilka
miesięcy. Konstrukcja została przeliczona we wszystkich
25
f
H
f
y
H
H – siáa w linie,
q – obciąĪenie równomiernie rozáoĪone,
L – rozpiĊtoĞü przĊsáa,
f – strzaáka zwisu ciĊgna.
Rys. 4
Rys. 1. Koncepcja
kładki wstęgowej – I miejsce
Rys.
3
Podpora
poĞrednia
Rys. 2. Koncepcja kładki wstęgowej – II miejsce
L
Pochylenie
pomostu < 6%
f
H
f
H
Linia noĞna
DuĪa strzaáka
wstĊgi
6%
f
y
x
Rys. 3. Millennium Bridge nad Tamizą w Londynie
L1
Rys. 4. Kształtowanie ustroju nośnego. H – siła w linie, q – obciążenie równomiernie rozłożone, L – rozpiętość
przęsła, f – strzałka zwisu cięgna.
H – siáa w linie,
L2
Rys. 5. Koncepcja układu nośnego kładki
Rys. 5
q – obciąĪenie równomiernie
rozáoĪone,
stanach montażowych
i użytkowych. Wykonano również
Dla przykładu, koszt wykonania kładki Millenium na Tamizie w Londynie wyniósł około 30 mln euro. W Polsce
o takiej cenie możemy jedynie pomarzyć.
Wróćmy jednak do możliwej ceny wykonania kładki w Niemirowie. Główną przyczyną porażki procesu
inwestycyjnego obiektu w Niemirowie jest to, że projekt
Koszt wykonania obiektu
budowlany i wykonawczy został wykonany niezgodMity
nie z założeniami koncepcji konkursowej. Projektanci
Rys. 4
Mitem jest, że wójt gminy Mielnik nie może mieć
zaprojektowali kładkę w technologii typowej dla kładek
kładki jak „Królowa Brytyjska”, równie spektakularnej
dotychczas zrealizowanych. Są to głównie obiekty zaprojak Millenium Bridge za 7 mln zł. Mógłby mieć, gdyby
jektowane przez profesora Jury Strasky’ego z Czech, pronie polskie Prawo zamówień publicznych, które zmusiło
pagatora tego typu konstrukcji na całym świecie. Kładce
go do wyboru wykonawców projektu budowlanego
nadano niską strzałkę zwisu, aby osiągnąć małe pochyLinia noĞna za najniższą cenę. Oszczędności
i wykonawczego
lenia podłużne niwelety, nie większe niż 6%. Taki zabieg
Pochylenie
na projekcie, rzędu
62 tys. zł, spowodowały wykonanie
spowodował zwiększenie sił w zakotwieniach o prawie
pomostu < 6%
projektu, który w realizacji miał kosztować
znacznie
250%, co spowodowało zwiększenie ilości stali sprężającej
DuĪa strzaáka
więcej, co w efekcie doprowadziło do rezygnacji
przez
wstĊgi
oraz rozbudowę fundamentów. To w sposób niemalże
_________________________________________________________
władze samorządowe z budowy obiektu.
Poza dramaproporcjonalny zwiększyło koszty realizacji obiektu.
tycznym dla6władz
Należy ponadto zwrócić uwagę, że wybrana w projekcie
% samorządowych obrotem sprawy
należy zauważyć, że powyższa historia jest przykładem
wykonawczym technologia uniemożliwia pełne sprężenie
tego, że o wyborze projektu nigdy nie powinna decybetonu pomostu kładki. Nie nadaje się również do wyL1
L2 najniższa cena.
dować
korzystania w przypadku, kiedy na pomoście pojawią się
pojazdy ciężkie (duże obciążenia skupione).
Fakty
Jak rzeczywiście mogły wyglądać koszty budowy kładki
Rys. 5
Po rozstrzygnięciu konkursu na projekt kładki podjęto
w Niemirowie? Dla porównania możemy podać, że kiedy
negocjacje z autorami zwycięskiego projektu w celu
na konferencji London Footbridge prezentowano kładkę
podpisania umowy na wykonanie projektu budowlanewstęgową w Lubniu (pierwszy w Polsce, praktycznie
go i wykonawczego. W związku z tym, że jeden z człondoświadczalny obiekt wstęgowy), największe zdziwienie
ków zespołu konkursowego zrezygnował z udziału
publiczności wywołał fakt, że most, który ma rozpiętość
w realizacji dalszej części projektu, powstał problem
przęsła 72,4 m (długość całkowita 90 m) i może przenosić
formalno-prawny przy zawarciu umowy z pozostałymi
obciążenia pojazdem o masie do 24 ton, można wybuuczestnikami konkursu. Wójt gminy Mielnik był zmudować za milion euro. Z komentarzy wywnioskowaliśmy,
szony ogłosić nieograniczony przetarg na wykonanie
że w Wielkiej Brytanii tyle może kosztować projekt takiego
projektu budowlanego i wykonawczego zgodnie proobiektu.
cedurą wymaganą przez Prawo zamówień publicznych.
Aby nie być gołosłownym w kwestii kosztów budowy
Wyniki przetargu były następujące (kolejność wg najkładki w wersji konkursowej, w tab. 2 przedstawiamy
niższej ceny brutto):
zestawienie materiałów i przyjęte ceny jednostkowe.
1.Zespół Badawczo-Projektowy Mosty-Wrocław
Wybrane pozycje to elementy kształtujące koszt budowy
– 184 999 zł,
kładki. Ilości oszacowano na podstawie analizy oblicze2.Transprojekt Warszawa Sp. z o.o. – 198 000 zł,
niowej wykonanej przez biuro CertusVia Sp. z o.o. Należy
3.CertsuVia Sp. z o.o. – 247 000 zł.
zaznaczyć, że dla poniższych założeń nie wykonano
Należy zauważyć, że w tym przypadku proporcje kosztu
projektu wykonawczego, więc takie dane jak ilość stali
projektu do kosztu budowy obiektu (biorąc pod uwagę
zbrojeniowej przyjęto wskaźnikowo (nasycenie stali zbro_____________________________________________________________________________________
jedynie cenę 7 mln zł) wynoszą 2,6%.
jeniowej kg/m3) w oparciu o doświadczenie z budowy
f
Podpora
poĞrednia
dokładne obliczenia odporności dynamicznej kładki,
L – rozpiĊtoĞü przĊsáa,
szczególnie pod kątem wzbudzenia konstrukcji przez
wiatr, tłum pieszych oraz przejazd samochodem ciężarof – strzaáka zwisu
ciĊgna.
wym
o ciężarze 15 ton.
26
mosty projektowanie
Rys. 6. Koncepcja podpory kładki nawiązująca
do współczesnego kanonu ciała kobiety – zauroczyła jury
Lp.
Rys. 7. Dokładny model obliczeniowy kładki w systemie obliczeniowym Sofistik
Wyszczególnienie elementów rozliczeniowych
Jedn.
FUNDAMENTOWANIE
Roboty ziemne pod fundamenty
Specjalne roboty fundamentowe
Wykonanie pali przemieszczeniowych
Ilość
Cena jedn. [zł]
Wartość [zł]
szt.
50
8000
1 988 684
749 684
1 239 000
400 000
Wykonanie pali przemieszczeniowych lub wierconych
szt.
42
5500
231 000
Próbne obciążenie pala
Wykonanie mikropali
Próbne obciążenie mikropala
szt.
szt.
szt.
2
40
2
12 000
14 000
12 000
kg
kg
kg
66 944
42 840
96 840
3,50
3,50
3,50
kg
kg
33 696
78 525
10,00
18,00
m3
m3
m3
m3
836,8
306,0
538,0
47,0
650,00
800,00
950,00
550,00
m
634,9
550,00
24 000
560 000
24 000
2 473 601
723 184
234 304
149 940
338 940
1 750 417
336 960
1 413 457
1 325 692
1 325 692
543 920
244 800
511 100
25 872
353 350
335 350
18 000
349 195
349 195
349 195
492 149
1
2
ZBROJENIE
3
4
5
6
7
8
Stal zbrojeniowa klasy A-IIIN
Ławy fundamentowe
Podpory
Prefabrykaty ustroju niosącego
Stal sprężająca (wliczony cały system sprężenia)
Podłużne sprężenie konstrukcji ustroju niosącego
Lina nośna i podwieszająca
BETON
Beton
Beton fundamentów w deskowaniu B 35
Beton podpór B 45
Beton ustroju niosącego B 60
Beton klasy poniżej B25 w deskowaniu
KONSTRUKCJE STALOWE
Konstrukcje stalowe
Zabezpieczenie konstrukcji stalowych
ELEMENTY ZABEZPIECZAJĄCE
Elementy zabezpieczające obiektów mostowych
Poręcze na obiektach mostowych – balustrada h = 1,3 m
INNE ROBOTY MOSTOWE
RAZEM: 6 982 671
Tab. 2. Zestawienie materiałów i przyjęte ceny jednostkowe projektu kładki – kosztorys szacunkowy
kładki pieszo-jezdnej w Lubniu. W modelu nie uwzględniono również korekty wielkości fundamentów ze względu na nowe badania geotechniczne.
Podsumowanie
Formułując różne oceny [8] dotyczące omawianej w artykule koncepcji kładki w Niemirowie, należy wziąć pod
uwagę następujące fakty:
• nie jest przypadkiem, że konkurs na kładkę w Niemirowie wygrały konstrukcje wstęgowe – analizując warunki konkursowe, jest to najtańsze, najbardziej racjonalne
technicznie i jednocześnie efektowne architektonicznie
rozwiązanie, które podlegało ocenie i weryfikacji profesjonalnej komisji konkursowej;
• nie jest najlepszą praktyką, gdy projekty wykonawcze do rozwiązań konkursowych są realizowane przez
zespoły projektowe wyłonione w oparciu o kryterium
najniższej ceny w ramach przetargu publicznego, bądź
co bądź, konkurencyjne i od początku krytycznie nasta-
wione do projektowanego rozwiązania – niestandardowe rozwiązania wymagają niestandardowego podejścia
i zaangażowania;
• nie jest najlepszą praktyką, gdy projektanci projektu budowlanego i wykonawczego opracowywanego
na podstawie zwycięskiego rozwiązania konkursowego
w zasadniczych dla obiektu kwestiach nie konsultują się
i nie zasięgają opinii autorów rozwiązania, czego konsekwencją jest zaprojektowanie obiektu podobnego
wizualnie, ale nie tożsamego konstrukcyjnie i technologicznie ze zwycięskim rozwiązaniem konkursowym –
pomijamy przy tym wszelkie wątpliwości natury prawnej takiego sposobu postępowania.
Zdaniem autorów w podobnej sytuacji, jaka miała miejsce
w przypadku kładki w Niemirowie – brak możliwości
uzgodnienia pozatechnicznych warunków opracowania
projektu przez zespół autorski – realizowane powinny
być kolejne autorskie koncepcje projektowe nagrodzone
w postępowaniu konkursowym. q
Piśmiennictwo
1. Banaszewski K., Dec O., Sobala D., Strasenburg D.: Koncepcja kładki dla pieszych
nad rz. Bug w Niemirowie.
2. Markocki B.: Obliczenia statyczne i dynamiczne ustroju
nośnego kładki w Niemirowie.
3. Markocki B., Makar S., Prokop G.: Projekt budowlanowykonawczy kładki pieszojezdnej w Lubniu.
4. PN-91/S-10042 Obiekty mostowe. Konstrukcje betonowe,
żelbetowe i sprężone. Projektowanie.
5. PN-85/S-10030 Obiekty mostowe. Obciążenia.
6. fib – „Guidelines for the design of footbridges”.
7. Strasky J.: Stress ribbon and
pedestrian bridges.
8. http://www.londonmillenniumbridge.com/.
9. Biliszczuk J., Onysyk J. i in.:
Projekt kładki wstęgowej
przez rzekę Bug w Niemirowie. „Mosty”, 4/2015, s. 5357.
10. Banaszewski B., Dec O.,
Markocki B., Sobala D.,
Strasenburg D.: Konkurs
na kładkę przez Bug w Niemirowie. Wygrały konstrukcje
wstęgowe.Seminarium
Wrocławskie Dni Mostowe,
2013.
11. Markocki B., Rogowski R.:
The Pre-Stressed Concrete
Ribbon Bridge Under Moveable Track Load On Base
Of Calculation And Tests
Of Bridge In Lubień, Poland.
Footbridge 2014 London –
5th International Conference
– Footbridges: Past, present
& future.
27