Historia Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie

Historia Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie
wtorek, 31 grudnia 2013 23:56 - Poprawiony niedziela, 24 lipca 2016 11:40
Początkiem roku 1991 Ryszard Dykcik wraz z Norbertem Kaczorowskim założyli w Żarowie
amatorski teatr „Tolerancja”, działający przy Żarowskim Ośrodku Kultury. Pierwszy okres
działalności artystyczno-kulturalnej trupy teatralnej zaowocował prapremierą sztuki Człowiek
spod kaloryfera, autorstwa Zofii Posmysz w wykonaniu Norberta Kaczorowskiego, Ryszarda
Dykcika, Moniki Felkner-Stawskiej, Pawła Becherowskiego, która odbyła się w żarowskiej sali
widowiskowej kina „Świt”. W kwietniu „Tolerancja” podjęła się adaptacji sztuki Juliusza
Słowackiego: monodram Ojciec zadżumionych wystawił Ryszard Dykcik.
W 1994 roku teatr „Tolerancja” przygotował kilka projektów teatralnych, do najważniejszych
należały: Awans Edwarda Redlińskiego, Droga w ciemności Roberta Gawłowskiego oraz
Czarne motyle Andrzeja Szypulskiego.
W 1995 roku z inicjatywy teatru powstał projekt o charakterze edukacyjno-kulturalnym: „Noc
Celtycka” (święto kultury celtycko – irlandzkiej odwołujący się do szeroko pojętej tradycji
polskiej), który realizowany był nieregularnie we wszystkich miejscowościach gminy Żarów.
Problemy finansowe zmusiły teatr do zawieszenia działalności.
W lipcu 1999 roku Ryszard Dykcik wznowił działalność teatralną, zakładając teatr „Bezdomny”;
nazwa nadana ze względu na brak siedziby. W listopadzie, w reżyserii Dykcika, Bezdomni
wystawili sztukę Gerharda Hauptmanna pt. Hanusia, w rolę główną wcieliła się Karolina
Magoch. Po przeprowadzeniu serii prób, za sprawą Bogusława Kurzaca, premiera Hanusi
(sztuka wystawiana sześciokrotnie m.in.: w Lubinie i Oleśnicy) odbyła się w Żarowskim Domu
Katechetycznym za zgodą ówczesnego proboszcza, Zenona Ochla. Powołany do jednego
przedstawienia zespół w 2000 roku w zabytkowej świetlicy wiejskiej w Mrowinach zrealizował
Wesele, pióra Stanisława Wyspiańskiego w wykonaniu Pawła Roubo oraz Karoliny Magoch.
Wkrótce repertuar teatru wzbogacił się o sztuki Męża z Nazaretu Asza Szaloma, Tato, tato,
sprawa się rypła świdnickiego pisarza Ryszarda Latko.
W 2000 roku rozpoczęła się współpraca z czeskim Nymburkiem. Teatr „Bezdomny” pod
patronatem czeskiego prozaika Bohumila Hrabala wystąpił m.in.: z Lekcją tańca dla starszych i
1/6
Historia Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie
wtorek, 31 grudnia 2013 23:56 - Poprawiony niedziela, 24 lipca 2016 11:40
zaawansowanych, Ślubem oraz z Legendą o pięknej Julci. W kwietniu 2000 roku, władze
Urzędu Miasta i Gminy Żarów, decyzją burmistrza Zbigniewa Chlebowskiego przyznały teatrowi
pomieszczenie przy ul. Zamkowej 15. Uroczyste otwarcie siedziby teatru, uświetniło
wystawienie dwóch monodramów: Nie chcę Waszych kwiatów w wykonaniu Magdaleny
Teszner oraz Opowieść dla przyjaciela, którą zaprezentował Ryszard Dykcik wg tekstów
Ryszarda Latki oraz Haliny Poświatowskiej. Duże zainteresowanie „czwartkami teatralnymi”
sprawiło, że do końca 2000 roku teatr „Bezdomny” przygotował inscenizację następujących
utworów: Po próbie Ingmara Bergmana w wykonaniu Ryszarda Dykcika, Magdaleny
Rutkowskiej oraz Barbara Lerek., Sąd nad Sokratesem Haliny Poświatowskiej w wykonaniu
Marty Śmiałowskiej. Następnie swoje premiery na deskach żarowskiej sceny teatralnej miały
sztuki autorstwa Abe Kobe: Mężczyzna latający po niebie oraz Urwiska czasu w wykonaniu
Ryszarda Dykcika i Władysława Bareja.
W 2001 roku wystawiono kilka ważniejszych premier: Papkin Ryszard Groński, Dziennik
Bridget Jones Heleny Fielding, Mój lavondys Roberta Holdstocka, Aby być światłością Jana
Somolca, Antygona w Nowym Jorku Janusza Głowackiego w wykonaniu: Władysława Bareja,
Anny Szumańskiej, Pawła Rołbo, Krzysztofa Zawady. Pod koniec 2001 roku w teatrze
„Bezdomnym” im. Bohumila Hrabala w Żarowie powstał z inicjatywy Roberta Korólczyka, aktora
kabaretu „Młodych Panów” – kabaret „Bezdomny”, który zadebiutował programem „Bajki dla
potłuczonych” (repertuar kabaretu „Potem”) wg tekstów Władysława Sikory. Kabaret tworzyli
m.in.: Robert Korólczyk, Marcin Trzpiot, Piotr Sobczak, Jarek Podolak oraz Anna Szumańska.
W 2002 roku powstał drugi amatorski zespół kabaretowy, założony przez Tomasza Nycza.
Kabaret „Jakiś Tam” tworzyli głównie: Łukasz Myśliński i Tomasz Nycz realizując tym samym
kilka autorskich programów satyrycznych. Kabaret „Jakiś Tam” był współzałożycielem
świdnickiego festiwalu kabaretowego „Świrek” (Świdnickie Wieczory Rąbniętych Ekip
Kabaretowych), prowadzanego przez Roberta Korólczyka w współpracy z Świdnickim
Ośrodkiem Kultury.
W 2003 roku powstała Iwona, księżniczka Burgunda w wykonaniu Marcina Trzpiota, Anny
Szumańskiej, Anny Pacholak, Dominika Hupnera oraz Pawła Wszołek K.I. Gombrowicza oraz
Pan Zdzich w Kanadzie I. Abramowa Newerlego w wykonaniu Ryszarda Dykcika. Przygody
dzielnego wojaka Szwejka Jaroslava Haska w wykonaniu Mirosława Siwka oraz pierwsza
wersja, odsłona Szmaragdowych Tablic nieznanego autora, opowiadających o uniwersalizmie
filozofii życia w interpretacji Pauliny Rosińskiej, Magdy Sokołowskiej, Anny Pacholak,
Władysława Bareja. W 2003 roku odbyła się także premiera monodramu Wieczór Autorski
autorstwa Daniela Kalinowskiego w wykonaniu Tomasza Nycza. Kolejnym projektem powstałym
z inicjatywy Bezdomnych była formacja „Positive Fire”: forma teatru ulicznego, która swoją
ekspresją w całości ingerowała w przestrzeń publiczną. Grupa łączyła teatr ruchu, tańca, ognia i
dźwięku. Zespół występował m.in. na festiwalu „Teatru Otwartego”(2007) organizowanego
2/6
Historia Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie
wtorek, 31 grudnia 2013 23:56 - Poprawiony niedziela, 24 lipca 2016 11:40
przez Świdnicki Ośrodek Kultury. W ramach działalności „Positive Fire”, teatr „Bezdomny”
organizował warsztaty kuglarskie o charakterze otwartym dla dzieci i młodzieży, które
realizowane były m.in.: podczas Slot Art Festival w Lubiążu, „III Dnia Kultury Ulicznej” w
Tarnowskich Górach, „Miasta Dzieci” w Jaworzynie Śląskiej, w „Niepublicznym Przedszkolu
Europejska Akademia Dziecka” w Świdnicy oraz w Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie.
W 2004 roku powstało kilka monodramów, głównie autorstwa patrona teatru „Bezdomnego”,
Bohumila Hrabala, które prezentowane przez ponad rok w całej Polsce. W tymże roku premiery
miały także m.in.: Igraszki z Diabłem, autorstwa Jana Drdy w wykonaniu: Karoliny Wycisk,
Ryszarda Dykcika, Marcina Trzpiota, Władysława Bareja, Anny Szumańskiej, Anny Pacholak,
Marty Gąsior. Objazdową trasę rozpoczął kabaret „Jakiś Tam” oraz kabaret „Bezdomny” z
własnymi, autorskimi programami kabaretowymi. Teatr „Bezdomny” kontynuował z sukcesami
cykliczne występy realizowane w ramach Ogólnopolskiego Przeglądu Wiejskich Zespołów
Teatralnych, organizowanych m.in. przez Ministerstwo Kultury oraz gospodarzy miast w których
odbywały się powyższe przeglądy: Boszkowa, Włoszakowic, Ożarowa oraz Tarnogrodu,
zdobywając nagrody za dwa spektakle Lekcja tańca dla starszych i zaawansowanych Bohumila
Hrabala oraz Tato, tato sprawa się rypła autorstwa Ryszarda Latki w wykonaniu Ryszarda
Dykcika.
Rok 2005 przyniósł kilka premier autorskich spektakli trupy teatralnej. Ja, człowiek Mirosława
Siwka został nagrodzony podczas Przeglądu Teatrów Niewielkich w Lublinie. W tym samym
roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwo Narodowego oraz Teatr Narodowy w Warszawie
uhonorowało spektakl Roberta Gawłowskiego opowiadający o losach Edyty Stein pt. Droga w
ciemności, w wykonaniu Pauliny Rosińskiej, Magdaleny Sokołowskiej, Wojciecha
Kutyłowskiego, Tomasza Nycza, Marcina Trzpiota, Jacka Parużyńskiego.
W 2006 roku członkowie teatru „Bezdomnego” przeżywali niezwykle płodny okres.
Zrealizowano ok. 17 premier i ponad 200 występów. Do Finału Przeglądu Wiejskich Zespołów
Teatralnych zakwalifikowano spektakl Białe małżeństwo Tadeusza Różewicza w wykonaniu
Magdaleny Sokołowskiej, Pauliny Rosińskiej Karoliny Wycisk, Dominika Hubnera. W 2007 roku
w ogólnopolskim konkursie organizowanym przez Związek Pisarzy Polskich i Nadarzyński
Ośrodek Kultury na tekst satyryczny jury uhonorowało nagrodą skecz kabaretu „Jakiś Tam” pt.
Niebieskie zatrzymanie autorstwa Tomasza Nycza. Po premierze kolejnej edycji
Szmaragdowych Tablic, Teatr „Bezdomny” wystartował w konkursie „Doliny Kreatywnej”
organizowanego przez Telewizją Polską TVP2, w którym teatr zdobył III nagrodę.
W 2007 roku premiery miały m.in.: Zrób to z inną autorstwa świdnickiego pisarza Marka
Majgiera w wykonaniu: Karola Chołodego, Marty Kominkiewicz, Katarzyny Rurarz, Łukasza
3/6
Historia Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie
wtorek, 31 grudnia 2013 23:56 - Poprawiony niedziela, 24 lipca 2016 11:40
Myślińskiego oraz Alicji Durki.
Rok 2008 obrodził w kilka autorskich spektakli i monodramów. Swój debiut literacki miał Marcin
Rosiński, który wystawił refleksyjną sztukę pt. Róż oraz Tomasz Nycz z wieczorem poezji O
zabójstwie, jak o jednej ze sztuk pięknych. Podczas obchodów Powstania Warszawskiego teatr
„Bezdomny” łamiąc konwencje teatralne wystawił sztukę Zbigniewa Jerzyny zatytułowaną Iskrą
tylko w wykonaniu: Tomasza Nycza, Ryszarda Dykcika, Łukasza Myślińskiego, Doroty
Pawlickiej, Karola Chołodego, Konrada Sołka, Jacka Parużyńskiego. W 2008 roku
przeprowadzone zostały cykliczne warsztaty teatralne, prowadzone przez Ryszarda Dykcika, w
Samorządowym Ośrodku Kultury w Jaworzynie Śląskiej, Gminnym Centrum Kultury w
Mietkowie oraz w Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej (m.in. w
ramach projektu „Miasta Dzieci”). Autorskie projekty teatralne odbyły się w Sokołowsku, Bardzie
Śląskim oraz w Zdrojowym Centrum Kultury „Młyn” w Szczawnie Zdrój.
W 2009 zrealizowano następujące, ważniejsze premiery: .Herbatka z mlekiem, pióra Janusza
Głowackiego, w interpretacji: Karola Chołodego i Marty Kominkiewicz. Swoją autorską wizję
Sztuki równowagi, zaprezentowała Anna Szumańska. Jednym z większych przedsięwzięć
teatralnych była realizacja Wieczoru Trzech Króli, Williama Shakespeare’ a, w wykonaniu:
Tomasza Nycza, Marcina Trzpiota, Łukasza Myślińskiego, Karola Chołodego, Arka Antczaka,
Mirosława Siwka, Ryszarda Dykcika, Jacka Parużyńskiego, Alicji Durki, Doroty Pawlickiej oraz
Marty Kominkiewicz. W 2009 roku teatr „Bezdomny” realizował także spektakle pantomimiczne
wpisane w kanon teatru ruchu. Do takich spektakli można zaliczyć Szwedzki stół, autorstwa
Darida Drabka, w wykonaniu trójki aktorów: Patrycji Gonstał, Oli Dydyńskiej oraz Adriana
Dawlewicza. W lipcu 2009 roku odbyła się premiera autorskiego przedstawienia Tomasza
Nycza zatytułowanego Pęknięcie wyobraźni, które zagrała Dorota Pawlicka. Pod roku odbyły
się premiery Mężczyzny do wzięcia Jeremiego Przybory oraz Jan Brzechwa dla dorosłych w
adaptacji Ryszarda Dykcika. Jesienią 2009 roku teatr „Bezdomny” im. Bohumila Hrabala
obchodził 10 – lecie swojej działalności artystycznej. W siedzibie Gminnego Centrum Kultury i
Sportu w Żarowie odbyła się uroczystość w trakcie której, zaprezentowano dorobek teatru
„Bezdomnego” w gronie aktorów i przyjaciół powyższej placówki.
W 2010 roku można było zobaczyć kolejny monodram Bohumila Hrabala pt. Czuły barbarzyńca
w wykonaniu Jacka Parużyńskiego i Ryszarda Dykcika. Teatr angażował się w przedstawienia
teatru ruchu, eksperymentując ze swoimi autorskimi przedstawieniami nie tylko w przestrzeni
„Bezdomnego”. Premiery miały autorskie sztuki Paranoja oraz Chimera Metafory Mirosława
Siwka i Tomasza Nycza.
W 2011 roku odbyła się debata na temat funkcji i użyteczności teatru „Bezdomnego” im.
4/6
Historia Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie
wtorek, 31 grudnia 2013 23:56 - Poprawiony niedziela, 24 lipca 2016 11:40
Bohumila Hrabala w Żarowie ze względu na potencjalne zagrożenie likwidacji placówki. Do
chwili obecnej zrealizowano kilaka premier: Maść przeciw poezji Lecha Engelkinga, autorski
spektakl pantomimiczny Bywają takie sny oraz Szewczyk Dratewka, bajka Tomasza Rafki O
tym jak Dziwak pokonał smoka, sztuka Inez Stawskiej pt. Szklane oczy lalki, Kasydy, autor:
Federico Garcia Lorcki. Przygotowano projekt teatralny wg Sławomira Mrożka. Tango brało
udział w Przeglądzie Wiejskich Zespołów Teatralnych w Ożarowie wraz z trzema innymi
spektaklami. Ostatnim dużym przedsięwzięciem teatralnym było widowisko plenerowo –
pantomimiczne pt. Faust. Aktualnie żarowskie środowisko teatralne przygotowuje następujące
spektakle: Arszenik i stare koronki, Josepha Kesselringa, Sukienka Tomasza Nycza, Sala P.
Katariny Frostenson oraz Poskromienie złośnicy Williama Shakespeare’ a.
W 2013 roku w teatrze z intensywnych prób, powstały przedstawienia „Czarny anioł” Tomasza
Gracy w wykonaniu Ryszarda Dykcika, spektakl „Białe Zaczynają” w wykonaniu Łukasza
Pacholewskiego oraz Kamila Salwowskiego, czy „Psychodrama” Jacka Chmielnika w której
mieliśmy przyjemność oglądania na scenie Ryszarda Dykcika z synem Beniaminem oraz
Karoliną Zawalską. Na terenie zalanej kopalni w Mrowinach zrealizowano plenerowe widowisko
Wiedźmy wykonane przez Kamilę Wygodzką, Jolantę Kurzac, Kingę Chorągwicką, Olę
Dydyńską i Ryszarda Dykcika. W 2013 odbył się także zlot fanów Goethego w Bagieńcu o
nazwie „Po latach” na którym zaprezentowany został plenerowy spektakl Faust.
W 2014 roku Teatr Bezdomny świętował swój 1000 spektakl: „Kubuś i jego pan” w przekładzie
Milana Kundery w wykonaniu Alicji Durki, Wojciecha Kutołowskiego, Doroty Kutołowskiej,
Beniamina Dykcika, Piotra Wardacha, Tomasza Łabudy, Moniki Falkowskiej, Aleksandry
Dydyńskiej, Pauliny Siedleckiej i Ryszarda Dykcika. Tym spektaklem reprezentowaliśmy Teatr
Bezdomny na Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Ożarowie. W ciągu całego roku udało się
zrealizować ponad 15 premierowych spektakli takich jak „Nowe Wyzwolenie” Stanisława
Ignacego Witkiewicza wykonane przez Alicję Durke, Dorotę Kutołowską, Aleksandrę Dydyńską,
Jagodę Dydyńską, Lidię Kalandyk, Darię Gołąb, Wojciecha Kutołowskiego, Piotra Wardacha,
„Partia umiarkowanego postępu (w granicach prawa)” Jaroslava Haška w wykonaniu Roberta
Zawalskiego, Mateusza Maruszaka, Piotra Wardacha i Ryszarda Dykcika, „Mój
mono.meta.teatr” którego autorem jest Tomasz Nycz, „Zabiłam Ptaka W Locie” Agnieszki
Osieckiej w wykonaniu Doroty Kutołowskiej oraz „Skrót” Magdy Wieteskiej wykonany przez
Alicję Durkę, Monikę Falkowską, Olę Dydyńską i Beniamina Dykcika w reżyserii Moniki
Falkowskiej. W tym roku swoją działalność rozpoczęła Fundacja Teatr Bezdomny w ramach
której przeprowadzono warsztaty Zaułek Kuglarzy. W teatrze odbyły się również warsztaty z
fotografii otworkowej.
W 2015 roku Teatr Bezdomny wziął udział w I Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów
Amatorskich Osób bardzo Dorosłych „Amarantus” w Jaworznie. Zaprezentowaliśmy plenerowe
widowisko Faust za co otrzymaliśmy wyróżnienie „za zaangażowanie sceniczne”. Jak co roku
5/6
Historia Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie
wtorek, 31 grudnia 2013 23:56 - Poprawiony niedziela, 24 lipca 2016 11:40
Teatr Bezdomny gościł również w Ożarówie z premierowym spektaklem Woodiego Allena
„Kiedy śmierć zastuka” wykonanym przez Ryszarda Dykcika i Piotra Wardacha. Powstał
również projekt Świetlicowe bajanie z teatrem bezdomnym wykonany przez dzieci ze świetlic w
Kalnie, Mrowinach, Siedlimowicach i Wierzbnej. Koniec roku to czas premier spektali
„Romanca” Jacka Chmielnika oraz „Dzień Dobry Eugeniuszu” Agnieszki Osieckiej. W tym roku
z inicjatywy Ryszarda Dykcika powstała wystawa „Twarze Teatru” (to dwuetapowy wernisaż
prezentowany w formie outdoorowej na miejskich słupach ogłoszeniowych oraz we wnętrzu
Teatru Bezdomnego im. Bohumila Hrabala w Żarowie. Autorem fotografii jest Piotr
Świeszkowski. Zapraszamy na stronę internetową żarowskiego fotografa. Druk fotografii
zawdzięczamy Agencji Reklamowej Geospace.). Trwają prace nad dramatem „Wsteczne
Odliczanie” rumuńskiej autorki Saviany Stănescu.
źródło : www.fundacjatb.pl/teatr-bezdomny/
6/6