Pobierz PDF

Ściąga eksperta
Sztuka pisania charakterystyki
Charakterystyka to dłuższa forma wypowiedzi, w której dokonujemy przedstawienia postaci (jednej lub kilku). Wyróżnia się kilka rodzajów
charakterystyk:
charakterystyka indywidua - przedstawienie jednej postaci; szczególną formą charakterystyki indywidualnej jest autocharakterystyka, w
której opisujemy samych siebie;
charakterystyka porównawcza - przedstawienie więcej niż jednej postaci, mające na celu pokazanie różnic i podobieństw między nimi;
charakterystyka zbiorowa - przedstawienie grupy ludzi;
charakterystyka bezpośrednia - cechy postaci nazywane są wprost;
charakterystyka pośrednia - nie nazywa się cech postaci, czytelnik z opisu zachowania bohatera musi wywnioskować, jaki on jest;
charakterystyka zewnętrzna - zajmuje się ukazaniem tego, co widać (wygląd postaci, jej funkcjonowanie w świecie przedstawionym);
charakterystyka wewnętrzna - zajmuje się ukazaniem tego, czego bezpośrednio nie widać (przeżycia psychiczne postaci);
charakterystyka statyczna - charakteryzujemy postać w określonym momencie życia;
charakterystyka dynamiczna - charakteryzowana postać zmienia się (przez jakieś wydarzenie, upływ czasu).
Budowa charakterystyki:
1. WSTĘP - krótkie przedstawienie postaci:
- tutaj podajemy najważniejsze informacje dotyczące charakteryzowanego bohatera, takie jak np.:
imię i nazwisko, skąd znamy postać? ile ma lat? czym się zajmuje? gdzie mieszka? jaka jest jego sytuacja rodzinna?
Wyrażenia, które mogą się przydać w tej części: Bohaterem mojej charakterystyki jest...., Pragnę przedstawić postać..., X jest głównym
bohaterem książki..., Chcę przedstawić sylwetkę mojego przyjaciela..., Wśród wielu bohaterów literackich, jakich poznałem, jednym z
moich ulubionych jest..., Był jedynym synem..., Pochodził ze znanej warszawskiej rodziny..., Jako najstarszy syn państwa..., Dorastał w
licznej rodzinie..., Dzieciństwo spędzone w ubogiej rodzinie sprawiło, że..., Jego matka była..., a ojciec..., Urodził się w..., Dzieciństwo
spędził w..., Przez całe życie był związany z..., Wychowywał się w... , Edukację zakończył na wiejskiej podstawówce w..., Zdobył solidne
wykształcenie w..., Studia na uniwersytecie w ... sprawiły, że..., Przez całe życie pracował jako..., Zawsze marzył o pracy jako...,
Przykład: Rodion Romanowicz Raskolnikow to główny bohater powieści F. Dostojewskiego "Zbrodnia i kara". 23-letni młodzieniec
studiował prawo, jednak z powodu kłopotów finansowych nie może kontynuować nauki. Mieszka w Petersburgu, w wynajmowanym
skromnym pokoiku. Nie pracuje, pozostaje na utrzymaniu matki, Pulcherii Aleksandrowny.
2. ROZWINIĘCIE (w modelowej charakterystyce zajmuje około 2/3 objętości tekstu):
wygląd zewnętrzny: tutaj opisujemy, jak postać wygląda. Można zwrócić uwagę np. na: wzrost (niski, średni, wysoki), sylwetkę (gruby,
chudy, muskularny, wysportowany, wyprostowany, zgarbiony), twarz (kwadratowa, owalna, podłużna, promienna, opalona, pokryta
zmarszczkami, piegowata), włosy (jasne, ciemne, krótkie, długie, kręcone, proste, zawsze starannie uczesane, w nieładzie), oczy (duże,
małe, niebieskie, brązowe, zielone, wiecznie zamyślone, ukryte za okularami),nos (duży, mały, krzywy, orli, haczykowaty), usta (małe,
duże, wykrzywione w grymas), ubranie (eleganckie, sportowe, zadbane, bogate), dodatki (kapelusz, parasol, torebka).
wyrażenia, które mogą się przydać w tej części: Wyróżniał się... wzrostem, Był najwyższym chłopcem w klasie, Uprawiany w młodości
sport sprawił, że mimo podeszłego już wieku wciąż zachował wysportowaną i wyprostowaną sylwetkę, X zawsze był przeraźliwie chudy,
Zmęczona, pokryta zmarszczkami twarz świadczyła o tym, że X nie miał lekkiego życia, Na twarzy X zawsze gościł uśmiech, Kręcone
blond włosy zawsze starannie zaplatała w długi warkocz, X zawsze dbał o to, żeby jego krótkie czarne włosy pozostawały w idealnym
porządku, Była śliczną, niebieskooką dziewczynką, Na świat patrzyła wielkimi zielonymi oczami, Miał duży, orli nos, X często ze złości
zagryzał małe, wąskie, usta, Ubranie X zawsze było czyste i eleganckie, X uwielbiał kosztowne stroje, sprowadzane specjalnie dla niego
z odległych krajów, Nigdy nie rozstawał się z ulubionym czarnym kapeluszem, Niezależnie od pogody zawsze miał przy sobie parasol.
przykład - charakterystyka Ani Shirley: „Ania była szczupłą i wysoką dziewczynką. Posiadała długie, rude włosy, które zaplatała w
warkocze. Jasną twarz Ani pokrywały liczne piegi. Pewnego razu dziewczynka postanowiła przefarbować włosy, jednak efekt był daleki
od oczekiwanego - stały się one bowiem zielone. W tej sytuacji Ania była zmuszona obciąć swojego długie włosy”.
usposobienie: tutaj piszemy o tym, jak postać zachowuje się względem innych ludzi;mogą tu pojawić się takie określenia jak:
sympatyczny, miły, koleżeński, pogodny, uprzejmy, życzliwy, pomocny, optymistyczny, wesoły, radosny, energiczny, łagodny, spokojny,
wyniosły, dziecinny, nerwowy, gwałtowny, wybuchowy, kłótliwy, oschły, drażliwy, nietowarzyski;
pzykład - charakterystyka Edypa: „Edyp to człowiek porywczy, gwałtowny i nadpobudliwy, co jest widoczne na przykład podczas
rozmowy z Terezjaszem. Król zdaje sobie wówczas sprawę ze swojego gwałtownego usposobienie, tłumaczy je jednak tak: "A któż by
nie dał się ponieść gniewowi, widząc, jak własnym pomiatasz ty krajem?".
umysłowość: tutaj piszemy o zdolnościach, umiejętnościach i zainteresowaniach postaci; ogą tu pojawić się takie określenia jak: mądry,
zdolny, pojętny, mający kłopoty w nauce, obdarzony znakomitą pamięcią, utalentowany, geniusz, spostrzegawczy, błyskotliwy,
uwielbiający czytać książki, wirtuoz gry na pianinie;
przykład - charakterystyka Janka Muzykanta: „Janko Muzykant był dzieckiem mało rozgarniętym, natomiast bardzo utalentowanym. Od
małego uwielbiał muzykę. Zwracał uwagę na dźwięki wydawane przez przyrodę, które pozostali mieszkańcy wsi ignorowali. Kiedy
chłopiec podrósł, zaczął strugać fujarki, później stworzył własne skrzypce. Matka obawiała się zabierać go do kościoła, ponieważ
chłopiec był bardzo wrażliwy na piękno muzyki”.
charakter: tutaj piszemy o wewnętrznych cechach bohatera; ogą tu pojawić się takie określenia jak: pracowity, rzetelny, dokładny,
precyzyjny, leniwy, odpowiedzialny, punktualny, troskliwy, życzliwy, tolerancyjny, wyrozumiały, poważny, roztrzepany, tchórzliwy,
idealista, naiwny, sentymentalny;
przykład - charakterystyka Balladyny: „Balladyna jest postacią bardzo leniwą, nie przepada za pomaganiem w domowych obowiązkach.
Żądza władzy sprawia, że Balladyna jest gotowa zabić własną siostrę dla zdobycia upragnionej korony. Zachowuje się egoistycznie, nie
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 1/2
Ściąga eksperta
myśli ani o matce, ani o siostrze, ani o mężu. Dzięki nadzwyczajnemu sprytowi udaje jej się zrealizować plan zdobycia władzy”.
3. ZAKOŃCZENIE - ocena postaci: tutaj piszemy, co myślimy o danym bohaterze. Czy wywołał w nas sympatię? A może przeciwnie - nie
budzi sympatii? Czy uważamy go za osobę godną naśladowania? Czy chcielibyśmy, żeby bohater został naszym przyjacielem?
wyrażenia, które mogą się przydać w tej części: Uważam, że X jest wzorem do naśladowania dla współczesnej młodzieży, Moi
rówieśnicy mogliby dużo się nauczyć od X, X imponuje mi, ponieważ..., Chciałbym umieć w podobnej sytuacji zachować się tak jak X,
Moim zdaniem, X jest za bardzo..., W X nie podoba mi się najbardziej, Chciałbym mieć takiego przyjaciela jak X, Szkoda, że teraz nie ma
już takich ludzi..., Ciężko ocenić X. Z jednej strony...., ale z drugiej..., Postępowanie X zasługuje, moim zdaniem, na potępienie, Nie
jestem w stanie znaleźć usprawiedliwienia dla..., Nic nie może usprawiedliwić X, Jest to postać bardzo mi bliska, ponieważ..., Jest to z
pewnością postać nietuzinkowa, ponieważ....
przykład: charakterystyka Antygony: „Ciężko ocenić Antygonę. Z jednej strony postąpiła niezgodnie z prawem ziemskim, z drugiej strony
była posłuszna prawu wiecznemu. Musiała więc dokonać wyboru pomiędzy dwoma równorzędnymi wartościami. Uważam, że nie
powinniśmy jej potępiać. Wręcz przeciwnie - powinniśmy docenić jej odwagę i konsekwencję”.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 2/2