Tabela 1

Transkrypt

Tabela 1

Rzepak jary – mgr inż. Krzysztof Ochmański, mgr Ewa Jackowska, inż. Danuta AndrejkoZakład Doświadczalny Oceny Odmian w Skołoszowie
Uwagi ogólne
Rzepak jary zyskuje na znaczeniu w przypadku niewykonania planowanych zasiewów
ozimych oraz w tedy, gdy jest alternatywnie wysiewany po wymarzniętych uprawach formy
ozimej. Średni plon nasion badanych odmian rzepaku jarego w ostatnim pięcioleciu w
doświadczeniach PDO stanowił 60 % plonu odmian rzepaku ozimego. Nasiona rzepaku
jarego odznaczają się dobrą jakością, zawartość tłuszczu mają podobną do ozimego, zawierają
więcej białka, a mniej włókna i glukozynolanów.
W latach 2000-2013 powierzchnia uprawy rzepaku jarego wahała się od 20-85 tys. ha. W
roku 2014 wyniosła aż 95 tys. ha (dane GUS). Forma jara rzepaku wymaga dobrych gleb i
rejonów o zwiększonej ilości opadów w okresie wegetacji. Według danych Głównego
Inspektoratu PIORiN, w roku 2014 zakwalifikowano 45 ha plantacji nasiennych.
W roku 2014 do Krajowego rejestru wpisano 4 odmiany, aktualnie zarejestrowanych jest
30 odmian – w tym 17 populacyjnych i 13 mieszańcowych. (źródło; LOO COBORU 2015).
W województwie podkarpackim w ramach PDO w 2015 roku prowadzono dwa
doświadczenia polowe. Badano 15 odmian; w Skołoszowie na glebach dobrych i Nowym
Lublińcu na glebach lekkich. Doświadczenia prowadzono w oparciu o metodykę opracowaną
przez COBORU, na jednym poziomie agrotechniki w 4 powtórzeniach. Powierzchnia poletka
do zbioru wynosiła 16,5 m2. Ochronę chemiczną roślin ograniczono do zaprawiania nasion,
stosowania herbicydów i środków owadobójczych. Dopuszczono stosowanie fungicydów w
doświadczeniach, gdzie zagrożenie chorobami jest silne. Nawożenie roślin stosowano
uwzględniając lokalne warunki glebowe w oparciu o analizy gleby /tabela 2/.
Plon nasion określano przy wilgotności 9 %. Warunki agrotechniczne, prowadzonych
doświadczeń oraz pochodzenie odmian – przedstawiono w tabeli 1 i 2, a wyniki ważniejszych
cech gospodarczych w tabelach 3-7.
Wyniki doświadczenia
Doświadczenia zostały założone w optymalnym terminie. Warunki do wschodów i rozwoju
roślin były złe spowodowane przez długotrwałą susze. Skrajnie wysokie temperatury w
okresie wegetacji oraz występujące burze w lipcu przyczyniły się do niższego plonowania
nasion. W 2015 roku średni plon nasion był niższy w porównaniu do roku 2014 o 0,7 dt z ha i
nie odbiegał średnio od poziomu plonowania za ostatnie trzylecie, który wynosił 26,1 dt z ha.
W roku 2015 średnio najlepiej plonowały odmiany Menthal F1 i Agra badane po raz
pierwszy, Legolas F1 badana dwa lata oraz Markus i Mirakel F1 badane przez trzy lata.
Najlepiej plonującymi odmianami w Skołoszowie były Legolas F1, Markus i Agra a w
Nowym Lublińcu Menthal F1 i Agra.
W wieloleciu najlepsze średnie wyniki plonowania uzyskały odmiany Doktrin F1, Tamarin i
Kaliber F1.
Przy średniej wysokości roślin 117 cm. w 2015 roku do najniższych należały Belinda F1,
Delight F1 i Tamaryn.
Porażenie chorobami wystąpiło w niewielkim stopniu. Przy średnim porażeniu w wieloleciu
zgnilizną twardzikową 2,5 % najmniej podatnymi były odmiany Markus i Belinda F1.
Większą odpornością na czerń krzyżowych wyróżniała się odmiana Delight F1.
Tabela 1
Rzepak jary. Odmiany badane. Rok zbioru 2015
Rok wpisania do
Krajowego Rejestru
Odmian w Polsce
Rok
włączenia
do LOZ
Liczba
lat w
LOZ
Kod
kraju pochod
zenia
1 Kaliber F1
2009
2013
3
DE
2 Belinda F1
2010
2013
3
DE
3 Delight F1
2010
2013
3
DE
4 Fenja
2010
2013
3
DE
5 Markus
2010
2013
3
6 Tamarin
2010
2013
3
7 Gandalf
2012
8 Mirakel F1
2012
9 Doktrin F1
Lp
Odmiana
Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany
zagranicznej – pełnomocnika w Polsce.
SE
Saaten Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Bayer sp. z o. o., Bayer CropScience, Al. Jerozolimskie 158,
02-326 Warszawa
02-326 Warszawa
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., Grupa IHAR, ul. Główna 20,
99-307 Strzelce
Lantmännen ek för Onsjövagen 13, SE-268 81 Svalöv
SE
DE
2013
DE
10 Lennon
2013
SE
11 Dodger F1
2014
DE
12 Legolas F1
2014
SE
02-326 Warszawa
Lantmännen ek för Onsjövagen 13 SE-268 81 Svalöv
13 Agra
2015
SE
Lantmännen ek för Onsjövagen 13 SE-268 81 Svalöv
14 Medicus F1
2015
DE
15 Menthal F1
2015
DE
Saaten Union Polska sp. z o.o., ul.Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
2014
F1 – odmiana mieszańcowa.
LOZ – odmiana zalecana do uprawy na obszarze województwa
2
Tabela 2
Rzepak jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2015
Miejscowość
ZDOO Skołoszów
ZDOO Nowy Lubliniec
Jarosław
Lubaczów
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
Obsada nasion
Data zbioru
N
P205
K2O
S
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikowymi
Zaprawa nasienna
(dzień, m-c, rok)
(szt/m2)
(dzień, m-c, rok)
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
II
II a
5,98
Burak cukrowy
10 IV 2015
100
19 VIII 2015
Nawożenie mineralne
127
69
60
(kg/ha)
80
50
75
30
Insol 5 - 1,5 l
(l/ha)
(nazwa)
IV A
IV a
5,55
Pszenica ozima
10 IV 2015
100
10VIII 2015
-
Środki ochrony roślin
Chinook 200 FS – zaprawiano centralnie
Metazanex 500 SC – 2,0 l
Butisan Star 400 SC - 2,0 l
Command 480 EC - 0,1 l
Decis Mega 50 EW - 0,15 l
3x Decis Mega 50 EW- 0,15 l
2x Proteus 110 OD - 0,6 l
Biscaya 240 OD - 0,3 l
Plenum 500 WG - 0,15 kg
2x Mospilan 20 SP - 0,12 kg
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
Fungicyd
(nazwa, dawka/ha)
Orius Extra 250 EW - 1,2 l
Inne
(nazwa, dawka/ha)
Flexi - 1,0 l
Reglone 200 SL - 3,0 l
Flexi - 0,8 l
Tabela 3
Rzepak jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2015
Lp.
Cecha
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Termin kwitnienia – początek
Termin kwitnienia – koniec
Termin dojrzałości do koszenia
Termin dojrzałości do zbioru kombajnem
Wysokość roślin
Wysokość łanu
Ocena wylegania
Pękanie łuszczyn
Brakujące łuszczyny
Porażenie przez choroby: mączniakiem rzekomym
- zgnilizną twardzikową
- czernią krzyżowych
Wilgotność nasion przy zbiorze
14
Plon nasion
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian.
Skala 9°: 9 – oznacza stan najkorzystniejszy, 1 – oznacza stan najmniej korzystny
(dzień, m-c)
(dzień, m-c)
(dzień, m-c)
(dzień, m-c)
(cm)
(cm)
(%)
(%)
(%)
(skala 90)
(%)
(skala 90)
(%)
(dt z ha)
Skołoszów
Nowy Lubliniec
05 VI 2015
17 VII 2015
28 VII 2015
10 VIII 2015
112
103
6,2
0
2,0
8,3
0,4
11,6
05 VI 2015
25 VI 2015
24 VII 2015
6 VIII 2015
122
117
4,5
0
6,3
7,1
7,7
26,9
25,2
Tabela 4.
Rzepak jary. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2015
Zawartość w nasionach
Lp.
Odmiana
Skołoszów Nowy Lubliniec
tłuszczu
glukozyno% s.m.
lanów µM/g
Wzorzec, dt z ha
26,9
25,2
46,6
8,5
1
Kaliber F1
94
108
47,1
9,1
2
Belinda F1
106
94
45,1
9,7
3
Delight F1
99
103
45,9
10,1
4
Fenja
99
94
48,2
7,4
5
Markus
116
96
45,8
8,7
6
Tamarin
94
103
44,4
7,4
7
Gandalf
85
80
47,6
8,2
8
Mirakel F1
106
102
5,5
9
Doktrin F1
92
105
46,3
8,8
10
Lennon
93
105
47,2
10,0
11
Dodger F1
87
85
46,4
8,8
12
Legolas F1
119
98
47,2
10,0
13
Agra
111
111
45,6
6,9
14
Medicus F1
96
98
47,5
5,5
15
Menthal F1
103
120
46,8
6,3
Wzorzec – wszystkie odmiany badane
Zawartość tłuszczu i glukozynolanów - LOO 2015, COBORU
Tabela 5
Rzepak jary. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1 Kaliber F1
2 Belinda F1
3 Delight F1
4 Fenja
5 Markus
6 Tamarin
7 Gandalf
8 Mirakel F1
9 Doktrin F1
10 Lennon
11 Dodger F1
12 Legolas F1
13 Agra
14 Medicus F1
15 Menthal F1
2015
2014
2013
2014-2015
2013-2015
26,1
101
100
101
97
106
99
83
104
99
99
86
109
111
97
112
2
26,8
103
97
104
93
90
106
102
25,4
99
99
93
102
105
99
100
109
104
102
26,5
102
99
103
95
98
103
93
26,1
101
99
99
97
100
101
95
102
97
94
109
103
98
4
6
Liczba doświadczeń
Wzorzec – wszystkie odmiany badane
105
94
101
108
4
6
Tabela 6
Rzepak jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Lp
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1 Kaliber F1
2 Belinda F1
3 Delight F1
4 Fenja
5 Markus
6 Tamarin
7 Gandalf
8 Mirakel F1
9 Doktrin F1
10 Lennon
11 Dodger F1
12 Legolas F1
13 Agra
14 Medicus F1
15 Menthal F1
L-ba
lat
badań
Czerń krzyżowych – skala 9º
Zgnilizna twardzikowa - %
2015
0,4
0,1
-0,4
0,1
-0,4
0,1
-0,4
1,1
0,1
-0,4
0,6
1,1
-0,4
-0,4
-0,4
-0,4
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
1
1
1
2014-2015
2,0
0,3
0,5
-0,3
-0,8
1,5
0
1,3
2015
7,1
0,4
-0,1
0,4
-0,1
-0,6
-0,1
-0,6
0,4
-0,1
-0,6
-0,1
-1,1
0,9
0,9
-0,1
2
-0,8
0,5
-0,5
-0,3
6
2013-2015
7,3
-0,1
0,3
0,4
0,1
-0,3
-0,5
-0,3
0
-0,3
6
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła.
Tabela 7
Rzepak jary. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru 2015, 2013-2015
Wysokość (cm)
L-ba
Ocena wylegania %
lat
Lp.
Odmiana
roślin
łanu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Wzorzec
Kaliber F1
Belinda F1
Delight F1
Fenja
Markus
Tamarin
Gandalf
Mirakel F1
Doktrin F1
Lennon
Dodger F1
Legolas F1
Agra
Medicus F1
Menthal F1
badań
2015
2013-2015
2015
2013-2015
2015
2013-2015
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
1
1
1
117
-2
-11
-8
-1
2
-5
-1
3
0
0
-2
-4
1
11
8
2
126
-3
-13
-7
-3
3
-6
1
110
0
-8
-5
-3
2
-3
-1
3
1
3
-3
-4
2
10
8
2
101
4
-12
-3
-3
-1
-3
0
6
-3
-2
-2
2
1
-1
1
1
0
-3
1
1
-1
1
1
2
20
-2
4
0
2
4
1
1
Wzorzec – wszystkie badane odmiany.
-2
1
6
2
4
6
-1
-3
6
Charakterystyka odmian rzepaku jarego wpisanego do krajowego rejestru
odmian w roku 2015 wg COBORU, LOO 2015
AGRA - Odmiana populacyjna. Plon nasion na poziomie najlepiej plonujących odmian
populacyjnych. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów
średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej bardzo duża. Masa 1000 nasion
średnia. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Rośliny średniej
wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Odporność na zgniliznę twardzikową
średnia, na czerń krzyżowych powyżej średniej.
MANDELA - Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w
nasionach średnia, glukozynolanów poniżej średniej. Zawartość białka w suchej masie
beztłuszczowej dość mała. Masa 1000 nasion średnia. Termin początku kwitnienia i
dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Rośliny wysokie, o przeciętnej
odporności na wyleganie. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych powyżej
średniej.
MEDICUS - Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w
nasionach średnia, glukozynolanów poniżej średniej. Zawartość białka w suchej masie
beztłuszczowej dość mała. Masa 1000 nasion średnia. Termin początku kwitnienia i
dojrzałości technicznej średni. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Odporność na zgniliznę twardzikową większa od średniej, na czerń krzyżowych średnia.
MENTHAL - Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w
nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie
beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Termin początku kwitnienia i
dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Rośliny dość wysokie, o nieco
większej odporności na wyleganie. Odporność na zgniliznę twardzikową powyżej średniej, na
czerń krzyżowych średnia.

Tabela 1

Transkrypt

Podobne dokumenty

Nasiona SAATBAU, najlepsze!

Rzepak jary Uwagi ogólne Rzepak jary zarówno w

aligator

bobowate grubonasienne 2016

Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w