CIEKAWE MIEJSCA W BIECZU Idąc w stronę miasta od strony PKP
Transkrypt
CIEKAWE MIEJSCA W BIECZU Idąc w stronę miasta od strony PKP
CIEKAWE MIEJSCA W BIECZU Idąc w stronę miasta od strony PKP widzimy na wzgórzu po prawej stronie kościół i klasztor Reformatów. W miejscu tym został wzniesiony w XV w. zamek zwany Grodem Starościńskim, który był siedzibą urzędową starostów bieckich. Przed najazdem szwedzkim cały zespół klasztorny obwarowano, pierwotnie wałami ziemnymi , a następnie murami. Warownia klasztoru połączona była tzw. szyją z murami obronnymi miasta. Mury klasztorne z pewnymi przeróbkami zachowały się do dzisiaj . Kościół klasztorny pw. św. Anny murowany, barokowy, jednonawowy. Wystrój wnętrza jest skromny, zgodnie z regułą Ŝebraczą braci mniejszych św. Franciszka, z okresu późnego baroku w większości z II połowy XVIII w. W ołtarzu głównym znajduje się rzeźbiona grupa UkrzyŜowania oraz obraz wyobraŜający św. Annę. Prócz tego jest sześć bocznych ołtarzywszystkie z II połowy XVII w. Według zapisków zakonnych, w kronice klasztornej, w podziemiach klasztoru został pochowany największy poeta polski z XVII w. – Wacław Potocki, jednakŜe jego grób nie został zlokalizowany.Na zewnątrz murów od strony zachodniej jest cmentarz z I wojny światowej, na którym leŜą Ŝołnierze rosyjscy. W klasztorze bowiem w czasie I wojny światowej był zlokalizowany w tym czasie szpital wojskowy. Idąc z klasztoru w kierunku miasta moŜemy obejrzeć stojący po lewej stronie na wzniosłym wzgórzu murowany budynek dawnego szpitala, który zezwoliła wybudować w 1935 r. królowa Jadwiga. 1 Wzgórze na którym zlokalizowany jest szpital ma szczególne znaczenie historyczne. Ostatnie badania historyczne wykazały, Ŝe juŜ w X-XI w. istniała na wzgórzu osada, o czym świadczy palenisko odkopane na głębokości 2 metrów, zlokalizowane nieco poniŜej fundamentów późniejszego zamku. Późnej wzniesiono na tym miejscu zamek(dwór królewski) jeden z 3 zamków na terenie Biecza; zamek ten w 1395 r. juŜ nie istniał. Wiadomość o nim potwierdziły odkopane fundamenty w 1958 r. W 1395 r. Królowa Jadwiga oddała plac, gdzie stał niegdyś dwór królewski i zbudowano na nim szpital. Budynek wzniesiony jest z gotyckiej cegły, a zewnętrzne mury zdobione są cegłą zendrówką we wzory geometryczne. Wewnątrz zachował się pierwotny układ pomieszczeń z drewnianymi przepierzkami o konstrukcji sumikowej, które zostały usunięte bezpowrotnie. Kilkadziesiąt metrów dalej w kierunku południowo- zachodnim od szpitala stoi podłuŜny budynek tzw. Gród. Został on wzniesiony na początku XVI w. Od połowy XVII w., po częściowej przebudowie mieściła się tutaj siedziba sądu grodzkiego. Obecnie jest to siedziba Zespół Szkół Nr 1 . Ze skarpy wzgórza, po drugiej stronie rzeki Ropy, widoczne są stare zabudowania, sięgające początku XV w. Idąc dalej w kierunku rynku mijamy po drodze stare kamieniczki. W pierzejach otaczających rynek zachowały się pod tymi kamieniczkami XIV-XVII wieczne piwnice, słuŜące niegdyś do przechowywania wina i innych towarów. Cały układ przestrzenno- urbanistyczne Biecza zachowały się z okresu średniowiecza. Sam rynek w kształcie prostokąta, przystosowany do celów handlowych, zachował się bez większych zmian. W środku rynku wnosi się ratusz z wieŜą, pierwotnie gotycki zbudowany w II połowie XV w. i przebudowany w XVI w. W XVIII w. budynek popadł w ruinę. Około roku 1830 r. rozebrano jego część wschodnią. Wewnątrz ratusza zachowały się gotyckie portale. Na zewnątrz widoczne są odkrywki na ścianach dawnego boniowania. Pierwotna wieŜa ratusza runęła w 1569 r. Obecna wzniesiona była w latach 15691580.WieŜa ratuszowa jest podpiwniczona. Piwnica zlokalizowana w części nadziemnej była miejscem tortur. Widoczne są na ścianach jeszcze ślady napisów z XVII w. w postaci dat, inicjałów nazwisk więźniów i kalendarzy. W niŜszej kondygnacji mieści się loch, do którego wtrącano skazańców. 2 Do ciekawszych zabytkowych obiektów Biecza naleŜy kamienica naroŜna w zachodniej pierzei rynku, która nosi nazwę legendarnego zbója Becza. Idąc w stronę Kościoła parafialnego znajduje się kamienica Barianów Rokickich, zwana takŜe Domem z Basztą lub Starą Apteką, która początkami swymi sięga 1523 r. Idąc w kierunku północnym od Kamienicy Rokickich, dochodzimy wąską uliczką do stojącej przy skrzyŜowaniu tej uliczki z ulicą Kromera starej kamieniczki mieszczańskiej (obecnie Muzeum Ziemi Bieckiej). W pobliŜu naroŜa północno- zachodniego fasady kościoła parafialnego wznosi się dzwonnica późnogotycka z XVw. usytuowana w linii dawnego muru obronnego. SłuŜyła ona celom obronnym, o czym świadczą zachowane kroksztyny na wysokości piętra, stanowiące podpory dawnego ganku, obiegającego dzwonnice oraz okienka strzelnicze zachowane w najwyŜszej kondygnacji. Do dzwonnicy przylega kaplica św. Barbary przebudowana w stylu neogotyckim w zeszłym stuleciu na miejscu poprzedniej kaplicy z XV w. Od strony południowej na murze oporowym umieszczonych jest 13 figur, przedstawiających apostołów, a fundowanych przez piątników z Węgier i róŜne osobistości z regionu Biecza. Kościół parafialny pod wezwaniem BoŜego Ciała w Bieczu, późnogotycki, halowy trójnawowy, z kaplicami, naleŜy do najcenniejszych zabytków architektury sakralnej w Polsce. 3 Najstarszą częścią kościoła jest prezbiterium zbudowane przed 1480 r. Kościół zbudowany jest z cegły oraz ciosów. Zewnętrzne ściany prezbiterium zdobione są wzorami geometrycznymi z ciemniejszej cegły. Po wyjściu z kościoła głównymi drzwiami, zaraz za bramą po prawej stronie widać krzyŜ poświęcony harcerzom z druŜyny bieckiej, poległym w pierwszej i drugiej wojnie światowej. Na tablicy pod krzyŜem umieszczone są nazwiska poległych. Za bramą po lewej stronie widoczny jest odkryty w 1964 r. barbakan, trzeci ze znanych w Polsce. Po prawej stronie ciągną się mury obronne w skład których wchodzą: dzwonnica, kościółek św. Barbary, stara plebania i dalsze partie murów z basztą. Po przeciwległej stronie bramy kościelnej, w odległości kilkudziesięciu metrów na wzgórzu, zlokalizowany jest, jeden z czterech cmentarzy z pierwszej wojny światowej, znajdujących się na terenie Biecza. W odległości ok. 500 m od miasta w kierunku Gorlic wznosi się góra zwana Górą Królowej Jadwigi. Na jej szczycie stał niegdyś zamek. Był on rezydencją kasztelana i jego druŜyny. Na zamku przebywali takŜe królowie polscy. W dolnej partii wzgórza tuŜ nad szosą, wmurowana jest tablica w 1910 r. na pamiątkę 500- setnej rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Oprac. Anna Bochenek /fragm. zapoŜycz. z ksiąŜki T. Ślawskiego „Biecz zarys historyczno-krajoznawczy”/ 4