parametry polskich odmian fasoli

Zadanie 1.2, temat 3-1-02-0-14
Gromadzenie, charakterystyka, ocena,
dokumentacja oraz udostępnianie zasobów genetycznych fasoli i soi.
Cel tematu:
waloryzacja form, odmian lokalnych krajowych oraz zagranicznych fasoli i soi, zabezpieczenie zmienności genetycznej do badań
genetycznych i prac hodowlanych oraz regeneracja zbiorów z długoterminowej przechowalni.
Działania związane z gromadzeniem, waloryzacją i regeneracją fasoli i soi prowadzone są w
ramach programu wieloletniego
pt. „Tworzenie naukowych podstaw postępu biologicznego i ochrona roślinnych zasobów genowych źródłem wsparcia zrównoważonego rolnictwa oraz bezpieczeństwa żywnościowego
kraju” koordynowanego przez
IHAR-PIB
a finansowanego przez MRiRW
Zadania:
Kontakt:
 charakterystyka i ocena zebranych i przechowywanych materiałów, w tym: charakterystyka morfologiczna, ocena cech użytkowych tj. rolniczych, jakościowych i technologicznych
Lech Boros
 opracowanie oraz przekazywanie danych waloryzacyjnych dotyczących obiektów z kolekcji do centralnej bazy danych
EGISET
 regeneracja i rozmnażanie nasion obiektów
kolekcyjnych
 przekazywanie nasion obiektów kolekcyjnych do długoterminowej przechowalni nasion Krajowego Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, IHAR-PIB
[email protected]
Anna Wawer
[email protected]
PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE I CZAS GOTOWANIA POLSKICH ODMIAN
FASOLI NA SUCHE NASIONA
Z KOLEKCJI KCRZG
ZAKŁAD NASIENNICTWA
I NASIONOZNAWSTWA
PRACOWNIA OCENY ZDROWOTNOŚCI
I TOŻSAMOŚCI ZBÓŻ I ROŚLIN
STRĄCZKOWYCH
Celem pracy była ocena zróżnicowania
parametrów fizycznych, chemicznych
i czasu gotowania nasion polskich odmian fasoli na suche nasiona z kolekcji KCRZG.
Parametry jakościowe 20 odmian fasoli
Masa Łuska Białko Absorp- Czas
100
cja
gonasi- (%)
(%)
wody towania
on
(%)
(min)
Mela
19.7
9.3
23.6
104
18.0
Atut
16.1
8.3
21.9
100
15.3
Bor
16.6
9.1
21.2
112
14.3
Biała Wybor.
18.4
9.0
20.4
104
19.0
Wenta
18.2
9.3
21.4
111
16.7
Justynka
23.1
9.1
21.9
107
21.0
Florentynka
27.3
8.8
22.2
108
17.0
Slowianka
31.8
7.5
22.4
103
18.0
Augustynka
31.4
8.1
25.2
98
16.0
Igołomska
36.2
8.0
23.5
102
13.0
Małopolanka 36.0
8.6
25.3
88
23.7
Narew
39.3
7.7
25.0
114
14.7
Aura
44.2
8.0
24.4
102
14.3
Polanka
44.4
8.5
24.7
111
17.0
Katarzynka
42.4
7.9
24.9
101
17.0
Nida
41.0
7.2
23.4
98
20.7
Prosna
45.9
7.7
24.1
104
15.0
Jubilatka
45.7
6.7
21.0
100
24.0
Wiejska
59.5
6.9
25.7
104
15.7
Longina
55.6
7.2
24.3
102
15.0
Mean
34.6
8.2
23.3
104
17.0
LSD
3.6
0.4
1.3
1.7
1.4
CV(%)
6.3
3.2
3.3
1.0
4.8
Odmiana
Fasola zwyczajna (Phaseolus vulgaris L.) jest trzecią
pod względem produkcji rośliną strączkową jadalną.
W Europie fasola uprawiana jest na obszarze 255,2
tys. ha z rocznymi zbiorami 484 tys. ton. Polska z areałem 13,5 tys. ha i zbiorem 29,2 tys. ton zajmuje
czołowe miejsce w Europie pod względem uprawy
fasoli.
Ze względu na sposób wykorzystania nasion fasoli w
przetwórstwie i na bezpośrednie spożycie w gospodarstwach domowych cechy takie jak wielkość nasion, kształt, kolor czy parametry związane z obróbką kulinarną uwzględniające hydratację, czas gotowania są ważnymi parametrami z punktu widzenia
konsumenta. Długa obróbka termiczna nasion jest
jednym z powodów ograniczającym szerszą ich akceptację i wykorzystanie w żywieniu. Ponadto wpłyStwierdzono istotne zróżnicowanie odmianowe dla
badanych parametrów nasion. Testowane odmiany reprezentują trzy klasy dla wielkości nasion,
drobnonasienne z masą 100 nasion <20g , średnie
>20 <45g i nasiona grube >45g. Pomimo istotności
różnic dla zawartości łuski i białka badane odmiany reprezentowały mały zakres zróżnicowania
genotypowego. Uzyskane wyniki wskazują, że odmiany o wyższej absorpcji wody odznaczały się
krótszym czasem gotowania w porównaniu do
Nidy, Małopolanki i Jubilatki o najniższej absorpcji
wody. Odmiany te mają kolorową okrywę nasienną i długi czas gotowania co może być spowodowane zawartością tanin w okrywie nasiennej. Odmiany Igołomska, Aura i Narew, o białej okrywie
nasiennej, mogą być wykorzystane w pracach
hodowlanych jako źródła o krótkim czasie gotowania.
Wartość odżywcza 100g nasion fasoli
wg USDA
Składniki
Energia
Białko
Tłuszcz
Węglowodany
Błonnik
Popiół
Wapń
Żelazo
Magnez
Fosfor
Potas
Zawartość
333.0 Kcal
23.6 g
0.8 g
60.0 g
24.9 g
3.8 g
143.0 mg
8.2 mg
140.0 mg
407.0 mg
1406.0 mg
Cynk
2.8 mg
Mangan
Selen
Witamina C
Tiamina
Ryboflawina
Niacyna
Kwas pantotenowy
Witamina B-6
Kwas foliowy
Witamina A
Witamina E
1.0 mg
3.2 mcg
4.5 mg
0.5 mg
0.2 mg
2.1 mg
0.8 mg
0.4 mg
394.1 mcg
8.0 IU
0.1 mgATE
Nasiona fasoli są dobrym źródłem białka, skrobi, włókna, składników mineralnych oraz witamin. Węglowodany w nasionach fasoli charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym,
a wysoka zawartość włókna, w tym frakcji rozpuszczalnej wpływa na obniżenie frakcji LDL
cholesterolu w krwi. Regularne spożywanie
nasion strączkowych wpływa na zmniejszenie
ryzyka zachorowań na nowotwory, cukrzycę
typ 2 czy chorobę wieńcową serca.