Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego

ZATWIERDZAM
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA
POŻAROWEGO
Zespołu Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa
Sportowego
im. Marii Konopnickiej
w Białymstoku
przy ulicy Konopnickiej 3
Opracowała:
Agnieszka Iwanowska-Dzitkowska
Specjalista ds. bhp i ppoż.
BIAŁYSTOK, marzec 2012 roku
Wstęp
Co roku w Polsce wybucha ponad 150 000 pożarów z czego około 2800 w obiektach
użyteczności publicznej. Pożary powstają przede wszystkim tam, gdzie ochrona przeciwpożarowa nie
jest należycie zorganizowana, gdzie nie przestrzega się elementarnych zasad dotyczących codziennego
zachowania się w obiekcie, zasad jego użytkowania i utrzymywania, gdzie użytkownicy nie zdają sobie
sprawy z niebezpieczeństwa i możliwości wybuchu pożaru oraz nie znają podstawowych zasad
przeciwdziałania temu procesowi i zwalczania go w pierwszej fazie jego powstania.
Niniejsza Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego przeznaczona jest do przestrzegania przez
wszystkich pracowników Zespołu Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego w Białymstoku
niezależnie od zajmowanego stanowiska, a także uczniów i innych osób stale lub czasowo
przebywających na terenie szkoły.
Ideą Instrukcji jest dostarczenie praktycznych wskazówek, zasad z zakresu ochrony
przeciwpożarowej oraz informacji pomocnych przy użytkowaniu urządzeń przeciwpożarowych
i instalacji w obiektach.
Przestrzeganie podanych zasad i obowiązków przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa
pożarowego oraz wpłynie na poprawę bezpieczeństwa osób przebywających w obiekcie Zespołu Szkół
Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego.
2
Spis treści
1.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
3.
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
4.
4.1.
4.2.
4.3.
5.
5.1.
5.2.
5.3.
6.
PODSTAWA I ZAKRES OPRACOWANIA INSTRUKCJI ...................................................................... 4
WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ................................................................................. 7
Charakterystyka obiektu ................................................................................................................. 7
Warunki ewakuacji ......................................................................................................................... 8
Instalacje techniczne ochrony przeciwpożarowej – przeglądy i konserwacja. ............................... 9
CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻENIA POŻAROWEGO .................................................................... 11
Potencjalne źródła powstania pożaru............................................................................................ 11
Drogi rozprzestrzeniania się pożaru.............................................................................................. 11
Przyczyny rozprzestrzeniania się pożarów ................................................................................... 12
Organizacja ochrony przeciwpożarowej w obiekcie .................................................................... 12
ZASADY PROFILAKTYKI POŻAROWEJ ......................................................................................... 13
Ogólne zasady zapobiegania pożarom.......................................................................................... 13
Zasady bezpieczeństwa pożarowego w budynku.......................................................................... 13
Czynności zabronione w zakresie ochrony przeciwpożarowej..................................................... 15
ZASADY PROWADZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM................... 17
Organizacja prac niebezpiecznych pożarowo ............................................................................... 17
Wytyczne zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo ......................................................... 18
Kontrola miejsc pracy po ich zakończeniu ................................................................................... 18
URZĄDZENIA PRZECIWPOŻAROWE W OBIEKCIE, ZASADY STOSOWANIA, OBSŁUGI I
KONSERWACJI .................................................................................................................................. 19
7. ZASADY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK POWSTANIA POŻARU LUB INNEGO ZAGROŻENIA ........ 20
7.1. Instrukcja postępowania na wypadek powstania zagrożenia ........................................................ 20
7.2. Podstawowe zasady gaszenia pożarów ......................................................................................... 20
7.3. Zabezpieczenie miejsca pożaru..................................................................................................... 21
8. EWAKUACJA LUDZI I MIENIA ...................................................................................................... 22
8.1. Zasady organizacji ewakuacji ....................................................................................................... 22
8.2. Praktyczne sprawdzanie warunków ewakuacji............................................................................. 22
9. ORGANIZACJA I ZASADY ZAZNAJAMIANIA PRACOWNIKÓW Z INSTRUKCJĄ I PRZEPISAMI
PRZECIWPOŻAROWYMI. .................................................................................................................. 24
10. OBOWIĄZKI W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ ...................................................... 25
10.1. Zadania i obowiązki dyrektora...................................................................................................... 25
10.2. Obowiązki kierownika gospodarczego /osoby odpowiedzialnej za sprawy techniczne/.............. 26
10.3. Zadania i obowiązki pracownika zatrudnionego jako konserwator.............................................. 27
10.4. Zadania i obowiązki inspektora ds. BHP ...................................................................................... 27
10.5. Obowiązki pracowników i uczniów.............................................................................................. 27
10.6. Obowiązki personelu sprzątającego.............................................................................................. 28
10.7. Obowiązki pracowników dozoru .................................................................................................. 28
11. ZAŁĄCZNIKI DO INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO ............................................... 30
3
1.
PODSTAWA I ZAKRES OPRACOWANIA INSTRUKCJI
Obowiązek stosowania i przestrzegania podstawowych wymagań w zakresie ochrony
przeciwpożarowej wynika bezpośrednio lub pośrednio z następujących przepisów:
1.
Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (Dz. U. Nr 178 poz. 1380
z 2009r. oraz nr. 57 poz. 353 z 2010r.) oraz przepisy wykonawcze do niej:
Rozporządzenie
Ministra
Spraw
Wewnętrznych
i
Administracji
z
dnia
7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719),
Rozporządzenie
Ministra
Spraw
Wewnętrznych
i
Administracji
·z
dnia
24 lipca 2009 roku w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg
pożarowych (Dz. U. Nr 124 poz. 1030).
2.
Ustawa
z
dnia
7
lipca
1994
roku
–
Prawo
budowlane
(jednolity
tekst
Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690).
3.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (jednolity tekst Dz. U.
z 2009r., nr 109 poz. 1156)
4.
Polskie Normy z zakresu ochrony przeciwpożarowej:
PN-92/N-01256-01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa,
PN-92/N-01256-02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja,
PN-N-01256-04 Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej stanowi, że ochrona
przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia
lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Właściciel,
zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, zapewniając jego ochronę przeciwpożarową,
obowiązany jest w szczególności:
1) przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
2) wyposażyć budynek, obiekt lub teren w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze
zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach,
3) zapewnić konserwację i naprawy sprzętu oraz ww. urządzeń, zgodnie z zasadami
i wymaganiami gwarantującymi sprawne i niezawodne ich funkcjonowanie,
4
4) zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo
i możliwość ewakuacji,
5) przygotować budynek, obiekt lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,
6) zaznajomić pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,
7) ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego
miejscowego zagrożenia.
Szczegółowe zasady dotyczące sposobów i warunków ochrony przeciwpożarowej budynków,
obejmujące odpowiednie warunki ich ochrony technicznej a także warunki organizacyjne
i formalnoprawne, zapewniające przeciwdziałanie powstaniu pożaru lub minimalizację jego skutków
oraz ochronę ludzi i mienia zostały określone w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych
obiektów budowlanych i terenów.
Zgodnie z wymaganiami ww. rozporządzenia Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego ZSOMS
w Białymstoku powinna określać w szczególności:
1. warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania,
prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków
technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem;
2. określenie wyposażenia w wymagane:
a. urządzenia przeciwpożarowe,
b. gaśnice
i sposoby poddawania ich przeglądom technicznym oraz czynnościom konserwacyjnym;
3. sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia;
4. sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie
prace są przewidywane;
5. warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania;
6. sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z:
a. przepisami przeciwpożarowymi,
b. własną treścią;
7. zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich
stałymi użytkownikami;
5
8. plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie, i terenu przyległego,
z uwzględnieniem graficznych danych dotyczących przede wszystkim:
a. powierzchni budynku,
b. wysokości budynku,
c. liczby kondygnacji budynku,
d. odległości od obiektów sąsiadujących,
e. parametrów pożarowych występujących substancji palnych,
f. występującej gęstości obciążenia ogniowego w strefie pożarowej (strefach
pożarowych),
g. kategorii zagrożenia ludzi, przewidywanej liczby osób na każdej kondygnacji
i w poszczególnych pomieszczeniach,
h. lokalizacji pomieszczeń i przestrzeni zewnętrznych zaklasyfikowanych jako
strefy zagrożenia wybuchem,
i. podziału obiektu na strefy pożarowe,
j. warunków ewakuacji, ze wskazaniem kierunków i wyjść ewakuacyjnych,
k. miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych, gaśnic, kurków głównych
instalacji gazowej, materiałów niebezpiecznych pożarowo i elementów
sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi,
l. hydrantów zewnętrznych i innych źródeł wody do celów przeciwpożarowych,
m. dróg pożarowych i innych dróg dojazdowych, z zaznaczeniem wjazdów na teren
ogrodzony;
9. wskazanie osób lub podmiotów ją opracowujących
Postanowienia niniejszej Instrukcji obowiązują wszystkie osoby zatrudnione w obiekcie, jak
również osoby korzystające z tego obiektu (wynajem).
Z postanowieniami Instrukcji należy zapoznać wszystkich pracowników lub mogących stale
przebywać w obiekcie.
Przedmiotem opracowania jest analiza zagrożeń pożarowych oraz określenie metod
postępowania pracowników oraz uczniów ZSOMS w Białymstoku i innych użytkowników obiektów
w przypadku powstania zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi oraz znajdującego się tam mienia.
6
Podstawowym zadaniem opracowania jest ocena realnych zagrożeń pożarowych występujących
podczas normalnego użytkowania obiektów szkoły oraz określenie warunków ewakuacji w przypadku
wystąpienia zagrożenia.
Podjęcie akcji ratowniczej, po uprzednim rozpoznaniu wielkości zagrożenia, ograniczenie jego
skutków oraz udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanym, a także przygotowanie warunków
do działania specjalistycznych podmiotów ratowniczych, takich jak jednostki Państwowej Straży
Pożarnej – to zadania, które powinny być realizowane przez wszystkich pracowników i uczniów ,
od początku zaistniałego zdarzenia.
By cele te były możliwe do osiągnięcia, niezbędnym będzie:
•
prowadzenie okresowych szkoleń pracowników oraz uczniów w zakresie wiedzy i umiejętności
postępowania w przypadku powstania pożaru,
•
praktyczne sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji,
•
prowadzenie systematycznej kontroli i konserwacji urządzeń, sprzętu przeciwpożarowego oraz gaśnic.
Instrukcję bezpieczeństwa pożarowego należy poddawać okresowej aktualizacji,
co najmniej raz na dwa lata zgodnie z § 6 ust. 7 ww. rozporządzenia,
a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu,
które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej.
2. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ
2.1. Charakterystyka obiektu
Szkoła położona jest na działce przy ul. Konopnickiej 3 w Białymstoku. Działka o kształcie
nieregularnym od wschodu przylega do prywatnych działek, od południowego wschodu częściowo
graniczy z Przedszkolem Samorządowym Nr 23 od zachodu, południa i północy sąsiaduje z
Osiedlem Mieszkaniowym im. Adama Mickiewicza.
Budynek szkolny jest usytuowany w południowo-wchodniej części działki.
Budynek jest dwupiętrowy, murowany, niepodpiwniczony o łącznej kubaturze V= 9.446 m³.
Stolarka okienna i drzwiowa jest plastikowa.
7
Informacja o budynku
Budynek - wysokość budynku do 11 m,
1. przeznaczenie budynku - budynek administracyjno-dydaktyczny, sale lekcyjne, pomieszczenia
administracyjne.
2. maksymalna ilość osób przebywających jednorazowo w budynku - 500
3. sposób użytkowania budynku - ogólnie dostępny od godz. 730 do 2000,
4. kategoria zagrożenia ludzi - budynek ZL-III,
Dane konstrukcyjno-budowlane :
Wymagana klasa odporności ogniowej dla tego typu budynku – „C”, wykonane elementy
konstrukcyjno – budowlane odpowiadają następującym wymaganiom :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
główna konstrukcja nośna - z cegły pełnej ceramicznej oraz bloczków żelbetonowych
konstrukcja dachu - wentylowany, ocieplony, z płyt betonowych, 2 x papa termozgrzewalna
stropy – z pustaka DMS na legarach żelbetonowych,
ściana zewnętrzna - z cegły pełnej ceramicznej oraz bloczków gazobetonowych
ściana wewnętrzna - z cegły pustakowej, oraz bloczków gipsowych
Ilość kondygnacji, zestawienie powierzchni budynku : budynek trzykondygnacyjny:
Powierzchnia całkowita wynosi 2817 - m2,
kubatura
9.446 - m³,
Obiekt znajduje się w jednej strefie pożarowej.
2.2. Warunki ewakuacji
Obiekt
posiada trzy wyjścia ewakuacyjne; dwie klatki schodowe konstrukcji żelbetonowej
zapewniają właściwą ewakuację z budynku. Długość dojścia do najbliższej klatki schodowej
z najdalszego miejsca wynosi ok. 25 m.
Na parterze (przy wejściu głównym) zlokalizowano dzwonek
służący jako przycisk alarmowy. Poziome i pionowe drogi ewakuacyjne są oznakowane zgodnie z PN92/N-01256/02.
Przyjęte rozwiązania komunikacji ogólnej i zapasowych wyjść ewakuacyjnych, zapewniają
pracownikom i uczniom bezpieczne wyjście z obiektów na przestrzeń otwartą. Minimalna szerokość
poziomych dróg ewakuacyjnych jest większa niż 1,4 m. Drzwi ewakuacyjne otwierają się zgodnie
z kierunkiem ewakuacji.
8
Maksymalna
długość
przejścia
i
dojścia
ewakuacyjnego
nie
przekracza
wartości
dopuszczalnych.
Pionowe drogi ewakuacyjne w budynku zakwalifikowanym jako niski, stanowią nie wydzielone
pożarowo klatki schodowe, co jest zgodnie z wymaganiami dla tego typu obiektów. Szerokość biegu
powinna wynosić 1,2 m, a szerokość spocznika minimum 1,5 m i nie powinna być ograniczana przez
ustawianie lub montowanie palnych elementów wystroju wnętrz.
Poziome drogi ewakuacyjne.
W budynku zaliczonym do kategorii zagrożenia ludzi ZL III maksymalna długość dojścia
ewakuacyjnego przy jednym dojściu powinna wynosić 30 m, przy dwóch 60 m w tym po poziomej
drodze powinna być mniejsza niż 20 m. Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych w obiektach
powinna być nie mniejsza niż 1,4m.
Warunki ewakuacji z obiektu ZSOMS spełniają wymagania obowiązujących w tym zakresie przepisów
z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
2.3. Instalacje techniczne ochrony przeciwpożarowej – przeglądy i konserwacja.
Obiekt ZSOMS w Białymstoku wyposażono w następujące instalacje techniczne, których istnienie
należy brać pod uwagę ze względu na ochronę przeciwpożarową:
1.
2.
3.
4.
5.
wodno - kanalizacyjną (1 przyłącze),
centralnego ogrzewania,
wentylacja,
kanalizacji deszczowej,
okablowanie strukturalne:
telefoniczne
komputerowe
monitoring
6. sygnalizacji alarmu włamaniowego (sali informatycznej, kancelarii, księgowości),
7. sygnalizacji alarmu pożaru (dzwonek),
8. elektryczną, o napięciu 220V/380V; ze względów pożarowych przewiduje się wyłączenie zasilania po
stronie SN. Główny wyłącznik prądu znajduje się na parterze przy bibliotece. Zgodnie z wymaganiami
art. 62 ust. 1 punkt 2 ustawy Prawo budowlane w obiekcie użyteczności publicznej raz na 5 lat należy
przeprowadzić pomiary rezystancji izolacji przewodów elektrycznych,
9
9. odgromową
ochraniająca obiekt przed wyładowaniami atmosferycznymi, którą zgodnie
z normą PN – 86/E – 05003/01 – 02 należy co 6 lat poddawać pomiarom w zakresie oporności
uziemienia; dodatkowo pomiarom należy poddawać instalację po każdym wyładowaniu lub
przypadku
przebudowy;
zgodnie
z
art.
62
ust.
1
ustawy
Prawo
budowlane
w zakresie stanu sprawności połączeń przeglądu należy dokonywać raz na 5 lat,
10. gazowa, na gaz ziemny; główny kurek gazu znajduje się na zewnątrz budynku, od strony kuchni
. Odbiorniki gazu to jeden podwójny taboret oraz kuchnia gazowa z piekarnikiem. Instalacja
gazowa jest poddawana corocznie próbie szczelności,
11. instalacja wodociągowa przeciwpożarowa; wewnętrzną instalację przeciwpożarową należy
i poddawać przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie
z zasadami określonymi w obowiązujących przepisach i Polskich Normach tj. nie rzadziej niż
raz w roku, Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat
poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą
dotycząca konserwacji hydrantów wewnętrznych
12. instalacja wentylacyjna – stan techniczny przewodów wentylacyjnych badany jest co najmniej
raz w roku,
Konserwację, przeglądy i sprawdzenia nie wymienionych instalacji i urządzeń
przeprowadzać należy zgodnie z instrukcjami dołączonymi przez producentów oraz
wykonawców instalacji i urządzeń.
Najbliższy hydrant zewnętrzny jest pomiędzy salą gimnastyczną, a budynkiem przy
ul. Orzeszkowej 14 w odległości ok. 50m.
Drugi hydrant jest przy ogródku Jordanowskim – 200 m od szkoły.
Sposób ogłoszenia alarmu - poprzez uruchomienie sygnału dźwiękowego
(3 jednakowej długości dzwonki),
w przypadku awarii elektryczności okrzyk – „pali się, pożar”,
miejsce zbiórki po ogłoszeniu ewakuacji – boisko szkolne,
a w razie niekorzystnych warunków atmosferycznych na sali
gimnastycznej w ZSOMS Szkole Podstawowej Nr 1 w Białymstoku
przy ul. Słowackiego 4
10
3. CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻENIA POŻAROWEGO
3.1. Potencjalne źródła powstania pożaru.
Szkoła jest obiektem zaliczonym do kategorii ZL III zagrożenia ludzi. Możliwości powstania pożaru
mogą najczęściej wynikać z:
1) Wad oraz awaryjnego stanu pracy instalacji i urządzeń elektrycznych:
a. niewłaściwego wykonania,
b. przeciążenia poprzez włączanie dużej ilości odbiorników energii do jednego
obwodu elektrycznego,
c. braku bieżącej i okresowej konserwacji,
d. nie zachowania wymaganych odległości urządzeń grzewczych i żarowych
punktów świetlnych od materiałów palnych,
e. stosowania prowizorycznych instalacji i urządzeń,
f. stosowania urządzeń grzewczych nie zgodnie z zaleceniami producenta.
2) Używania otwartego ognia:
a. zaprószenia ognia spowodowanego pozostawieniem żarzących się papierosów
w sąsiedztwie materiałów palnych,
b. prowadzenie prac remontowo-budowlanych polegających na spawaniu, cięciu,
rozgrzewaniu substancji, malowaniu i klejeniu z użyciem materiałów
niebezpiecznych pożarowo.
3) Niewłaściwego magazynowania i stosowania cieczy palnych oraz rozlewania ich w miejscach
do tego nieprzystosowanych.
4) Przechowywania ciał stałych w sąsiedztwie materiałów posiadających skłonności
do samonagrzewania.
5) Rozszczelnienia instalacji rozprowadzających gaz ziemny.
6) Celowego podpalenia.
3.2. Drogi rozprzestrzeniania się pożaru.
Drogami rozprzestrzeniania się pożarów w obiekcie są:
•
układ komunikacji poziomej i pionowej,
•
elementy wykończenia wnętrz i wyposażenia pomieszczeń,
11
•
zgromadzone materiały palne (np. opakowania).
Istotnym zagrożeniem dla osób przebywających w obiekcie jest toksyczne i duszące oddziaływanie
dymów i gazów pożarowych powstających w wyniku spalania tworzyw sztucznych, z jakich wykonane
są elementy wykończenia wnętrz i urządzenia biurowe. Przenikaniu dymów i gazów pożarowych
sprzyjają otwarte ciągi komunikacyjne o konwekcyjno - grawitacyjnym ruchu powietrza, np. korytarze
oraz kanały wentylacyjne.
3.3. Przyczyny rozprzestrzeniania się pożarów
o użytkowanie palnych elementów budowlanych i wystroju wnętrz,
o brak odpowiedniej klasy odporności ogniowej elementów budowlanych i zamknięć otworów
drzwiowych,
o brak urządzeń oddymiających poszczególne kondygnacje i klatki schodowe,
o bark odpowiedniego podziału na strefy pożarowe,
o składowanie materiałów palnych w pobliżu urządzeń elektrycznych i grzejnych,
o brak, zły stan techniczny lub niewłaściwe użycie podręcznego sprzętu gaśniczego i hydrantów
przeciwpożarowych,
o nieznajomość zasad i sposobów postępowania podczas gaszenia pożaru,
o zastawianie dostępu do hydrantów przeciwpożarowych, podręcznego sprzętu gaśniczego
i głównych wyłączników energii elektrycznej,
o brak możliwości odpowiedniego dojazdu do obiektu jednostkom straży pożarnej.
3.4. Organizacja ochrony przeciwpożarowej w obiekcie
Zgodnie z przepisami w celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji obiektu należy:
1) umieścić na portierni na parterze, w holu głównym w miejscu widocznym, wykaz telefonów
alarmowych oraz „Instrukcję postępowania na wypadek pożaru”,
2) w budynku w miejscach widocznych umieścić „Instrukcję postępowania na wypadek pożaru”,
3) oznakować zgodnie z Polskimi Normami znakami ewakuacyjnymi i bezpieczeństwa:
• pomieszczenia, w których występuje zakaz używania ognia otwartego,
12
•
drogi ewakuacyjne oraz pomieszczenia, w których w myśl przepisów techniczno - budowlanych
wymagane są co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie
informacji niezbędnych do ewakuacji
•
miejsca lokalizacji przeciwpożarowego wyłącznika prądu i głównego zaworu gazu,
•
miejsca usytuowania sprzętu gaśniczego,
4) utrzymywać drożność dróg ewakuacyjnych i pożarowych,
5) wyposażyć obiekt w podręczny sprzęt gaśniczy,
6) terminowo wykonywać wszystkie polecenia przełożonych i organów kontrolnych w sprawach
związanych z bezpieczeństwem pożarowym,
7) uczestniczyć w szkoleniach z zakresu ochrony przeciwpożarowej,
8) zaznajomić się ze sposobami użycia sprzętu gaśniczego,
9) prace niebezpieczne pożarowo wykonywać zgodnie z zasadami określonymi w niniejszej
Instrukcji.
4. ZASADY PROFILAKTYKI POŻAROWEJ
4.1. Ogólne zasady zapobiegania pożarom
Aby skutecznie ograniczyć możliwości powstania pożaru należy rygorystycznie przestrzegać
postanowień wynikających z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07
czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych
i terenów oraz Instrukcji przeciwpożarowej.
4.2. Zasady bezpieczeństwa pożarowego w budynku
W celu niedopuszczenia do powstania pożaru i zapewnienia bezpieczeństwa osób przebywających
w obiekcie zabrania się:
1) składowania jakichkolwiek materiałów i ustawiania przedmiotów na drogach komunikacji ogólnej
służących celom ewakuacji,
13
2) zamykania wyjść ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie lub
ograniczenie dostępu do tych wyjść,
3) używania sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych do celów nie związanych z ich przeznaczeniem
oraz samowolnej zmiany ich lokalizacji,
4) ograniczania dostępu do wyłączników i tablic rozdzielczych energii elektrycznej, głównych
wyłączników i zaworów instalacji wpływających na stan bezpieczeństwa pożarowego:
•
eksploatacji uszkodzonych instalacji i urządzeń elektrycznych, których stan techniczny może
przyczynić się do powstania pożaru,
•
magazynowania i składowania materiałów niebezpiecznych pożarowo w miejscach do tego nie
przeznaczonych,
•
używania na terenie całego obiektu otwartego ognia, stosowania innych czynników mogących
spowodować zapalenie materiałów palnych,
5) palenia tytoniu,
6) przechowywania materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od:
•
urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury
przekraczającej 373,15 K (100°C),
•
tablic rozdzielczych, linii kablowych o napięciu 1 kV i wyższym, przewodów uziemiających
oraz przewodów odprowadzających instalacji odgromowych,
•
stosowania instalacji elektrycznej wykonanej niezgodnie z warunkami technicznymi,
7) zastawiania lub ograniczania dostępu do:
a) gaśnic i sprzętu gaśniczego,
b) wyjść ewakuacyjnych,
c) wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz głównych zaworów gazu,
d) urządzeń przeciwpożarowych,
8) pozostawiania bez nadzoru włączonych elektrycznych urządzeń grzejnych z wyjątkiem tych,
których instrukcja eksploatacji zezwala na pracę bez nadzoru,
9) gromadzenia i przechowywania materiałów palnych między budynkiem a drogą pożarową,
14
10) korzystania z uszkodzonych urządzeń i instalacji odgromowych, wentylacyjnych, kominowych
i innych,
11) stosowania do osłon punktów świetlnych materiałów palnych z wyjątkiem materiałów trudno
zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,5 m od żarówki,
12) rozgrzewania za pomocą otwartego ognia materiałów w odległości mniejszej niż 5 m od obiektu,
Aby zmniejszyć ryzyko powstania pożaru od instalacji i urządzeń technicznych należy
je utrzymywać w stanie zgodnym z warunkami technicznymi i wymaganiami ustalonymi przez
producenta, a w szczególności należy poddawać je okresowym przeglądom i konserwacji:
-
przeprowadzić pomiary instalacji elektrycznej w zakresie rezystancji izolacji przewodów
roboczych co najmniej raz na pięć lat; stwierdzone nieprawidłowości natychmiast usuwać.
-
usuwać zanieczyszczenia z przewodów kominowych i wentylacyjnych.
4.3. Czynności zabronione w zakresie ochrony przeciwpożarowej
W obiekcie ZSOMS w Białymstoku zabronione jest wykonywanie czynności, które mogą
spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się oraz utrudnienia w prowadzeniu działań ratowniczo gaśniczych oraz ewakuację osób i mienia (zgodnie z Rozdziałem 2 rozporządzenia Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej
budynków, innych obiektów budowlanych i terenów):
1) używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować
zapłon występujących materiałów,
a) w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo,
b) w miejscach występowania innych materiałów palnych, oznakowanych zgodnie z Polskimi
Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa,
2) użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny
z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, bądź niepoddawanych
okresowym kontrolom, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub
rozprzestrzenienia ognia,
3) rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5
m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy
czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji i pokryciu
niepalnym w budowanych obiektach, a w pozostałych, jeżeli zostaną zastosowane odpowiednie,
przeznaczone do tego celu podgrzewacze,
15
4) rozpalanie ognia lub wysypywanie gorącego popiołu i żużlu, w miejscu umożliwiającym zapalenie
się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od tych obiektów niż
10 m,
5) użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym,
z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta,
6) przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz
z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od:
a) urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury
przekraczającej 373,15 K (100°C),
b) linii kablowych o napięciu powyżej 1 kV, przewodów uziemiających oraz przewodów
odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego,
przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400 V;
7) stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno
zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości, co najmniej 0,05 m od żarówki,
8) instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak wyłączniki,
przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie
zabezpiecza podłoża przed zapaleniem,
9) składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub
umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość
poniżej wymaganych wartości,
10) zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie,
11) lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary
drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych,
12) uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do:
a) gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych,
b) źródeł wody do celów przeciwpożarowych,
c) urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami oraz innymi
instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu,
d) wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych,
e) wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz kurków głównych
instalacji gazowej.
16
5. ZASADY PROWADZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM
Pod pojęciem prac pożarowo-niebezpiecznych należy rozumieć wszelkie prace nie przewidziane
normalnym tokiem pracy lub prowadzone poza wyznaczonymi do tego celu miejscami jak:
•
prace remontowo-budowlane związane z użyciem ognia otwartego, prowadzone wewnątrz
obiektu, na przyległym do niego terenie, w sąsiedztwie składowanych materiałów palnych lub
palnych elementów konstrukcyjnych budynku,
•
prace związane ze stosowaniem gazów, cieczy i pyłów palnych,
•
prace prowadzone w strefach zagrożonych wybuchem np. w pomieszczeniach i urządzeniach,
w których prowadzone były wcześniej prace z użyciem gazów, cieczy lub pyłów palnych.
Do prac niebezpiecznych pożarowo zaliczyć należy w szczególności:
a) wszelkie prace z otwartym ogniem np.
•
spawanie, cięcie gazowe i elektryczne, zgrzewanie i lutowanie,
•
podgrzewanie instalacji, urządzeń, zaworów,
•
podgrzewanie klejów, lepiku, smoły itp.
•
rozpalanie ognisk,
•
używanie materiałów pirotechnicznych, wybuchowych itp.
b) wszelkie prace związane ze stosowaniem cieczy, gazów i pyłów, przy których mogą powstawać
mieszaniny wybuchowe np.:
•
przygotowanie do stosowania gazów, cieczy i pyłów,
•
stosowanie cieczy i innych substancji do malowania, klejenia, mycia, nasycania itp.
•
suszenie z udziałem cieczy i innych substancji palnych,
•
usuwanie pozostałości tych substancji z elementów konstrukcyjnych budynków, maszyn,
urządzeń i stanowisk pracy.
5.1. Organizacja prac niebezpiecznych pożarowo
Szczegółowe zasady zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pożarowo,
nieprzewidzianych instrukcją prowadzonych poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem,
określone są w niniejszym rozdziale.
Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pod względem pożarowym mogących powodować
bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu, zarządca obiektu::
ocenia zagrożenie pożarowe w miejscu, w którym prace będą wykonywane,
17
ustala
rodzaj
przedsięwzięć
mających
na
celu
niedopuszczenie
do
powstania
i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu,
wskazuje osoby odpowiedzialne za odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, za przebieg
oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy.
Wymagania, o których mowa poniżej, ustalane są komisyjnie, każdorazowo przed rozpoczęciem prac.
W skład komisji wchodzi zarządca budynku, jako przewodniczący, pracownik ds. gaszenia
pożarów i ewakuacji oraz kierownik grupy, firmy wykonującej prace.
Komisja ze swoich prac sporządza protokół zabezpieczenia pożarowego wg wzoru
stanowiącego załącznik nr 3 do niniejszej Instrukcji. Po wykonaniu zabezpieczeń określonych w tym
protokole, przewodniczący wydaje pisemne zezwolenie na przeprowadzenie prac wg wzorów
stanowiących załączniki do Instrukcji. Po uzyskaniu pisemnego potwierdzenia o zakończeniu prac
od wykonawcy robót, przewodniczący dokonuje odbioru robót. Ponadto organizuje dozór rejonu prac
po ich zakończeniu.
Po zakończeniu prac dokumentację przechowuje przewodniczący komisji.
5.2. Wytyczne zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo
Kierownik robót lub osoba wyznaczona zapoznaje zainteresowane osoby z zagrożeniami
pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z rodzajem przedsięwzięć
mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru.
Pomieszczenia lub miejsca, w których mają się odbywać prace, należy oczyścić z wszelkich
palnych materiałów i zanieczyszczeń.
Butle z gazami sprężonymi mogą znajdować się w budynku wyłącznie w okresie
wykonywania prac i pod stałym nadzorem.
Miejsce wykonywania prac wykonawca zabezpiecza sprzętem gaśniczym umożliwiającym
likwidację wszelkich źródeł pożaru.
Sprzęt używany do wykonywania prac musi być sprawny technicznie i zabezpieczony przed
możliwością wywołania pożaru.
5.3. Kontrola miejsc pracy po ich zakończeniu
Po zakończeniu prac pożarowo niebezpiecznych w obiekcie należy przeprowadzić dokładną
kontrolę miejsca prac oraz pomieszczeń sąsiednich w celu stwierdzenia, czy nie pozostawiono tlących
lub żarzących się cząstek w rejonie prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz czy sprzęt
18
(np. spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony
przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką należy ponowić po upływie 2, 4 i 8 godzin, licząc
od czasu zakończenia prac pożarowo niebezpiecznych.
6. URZĄDZENIA PRZECIWPOŻAROWE W OBIEKCIE, ZASADY STOSOWANIA, OBSŁUGI I KONSERWACJI
Budynek szkolny jest wyposażony w podręczny sprzęt gaśniczy służący do gaszenia pożaru
w początkowej fazie jego rozwoju przez użytkowników budynku. W budynku szkoły jedna jednostka
środka gaśniczego 2 kg (lub 3dm³) zawartego w gaśnicach powinna przypadać na każde 100 m²
powierzchni strefy pożarowej.
Aktualnie budynek szkolny jest wyposażony w:
14 szt. gaśnic proszkowych, 2 szt. gaśnice śniegowe.
Przy rozmieszczaniu oraz ustalaniu rodzaju podręcznego sprzętu gaśniczego należy stosować
następujące zasady:
a)
sprzęt powinien być umieszczony w miejscach widocznych i łatwo dostępnych, przy
wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach i korytarzach, przy wyjściach
na zewnątrz pomieszczeń;
b)
oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu powinno być zgodne z PN-92/N-01256/01;
c)
do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej jeden metr;
d)
sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz
działanie źródeł ciepła;
e)
odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30m;
f)
sprzęt na każdej kondygnacji należy umieścić w analogicznym miejscu, o ile pozwalają
na to warunki.
Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice są systematycznie poddawane przeglądom technicznym
i czynnościom konserwacyjnym w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej
jednak niż raz w roku.
Zgodnie z przepisami węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na
pięć lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalnie ciśnienie robocze zgodnie z Polską Normą
dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych. Próba taka była przeprowadzona i jej wynik był
następujący „instalacja hydrantowa wewnętrzna spełnia wymogi w zakresie parametrów technicznych
tj. wydajności oraz ciśnienia statystycznego i dynamicznego”.
19
7. ZASADY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK POWSTANIA POŻARU LUB INNEGO ZAGROŻENIA
7.1. Instrukcja postępowania na wypadek powstania zagrożenia
W przypadku wystąpienia pożaru, bądź oznak świadczących o możliwości jego powstania,
każdy pracownik i uczeń obowiązany jest powiadomić bezpośredniego przełożonego (osobiście,
telefonicznie lub przez wysłanie odpowiedniej osoby), który następnie jest zobowiązany:
ZAALARMOWAĆ – np. głosem, w jak najbardziej spokojny i opanowany sposób o zdarzeniu
pozostałych pracowników i uczniów,
ZAALARMOWAĆ – jednostkę ratowniczo – gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej, tel. 998 lub 112
(tylko z aparatu stacjonarnego), podając: adres zdarzenia i jego rodzaj, co jest zagrożone oraz wielkość
zagrożenia, numer telefonu, z którego się dzwoni i swoje nazwisko.
U W A G A!
Nie odkładać słuchawki telefonu do czasu uzyskania potwierdzenia dyspozytora Miejskiego
Stanowiska Kierowania Państwowej Straży Pożarnej o przyjęciu zgłoszenia.
PODJĄĆ – działania ewakuacyjne i gaśnicze przy użyciu gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych,
zmierzając tym samym do ograniczenia rozmiaru zagrożeń.
PODPORZĄDKOWAĆ – się decyzjom kierującego akcją ratowniczo – gaśniczą.
UWAGA!
Przybycie jednostek Państwowej Straży Pożarnej nie zwalnia personelu funkcyjnego, nauczycieli
od dalszej pracy przy zwalczaniu skutków pożaru.
W razie potrzeby (wypadek lub awaria) zaalarmować:
Pogotowie Ratunkowe
tel. 999
Policję
tel. 997
Pogotowie Energetyczne
tel. 991
7.2. Podstawowe zasady gaszenia pożarów
Może się zdarzyć, że przed przybyciem straży pożarnej zajdzie potrzeba podjęcia działań
gaśniczych gaśnicami lub sprzętem gaśniczym. Z tego względu, pracownicy i uczniowie ZSOMS
w Białymstoku powinni znać podstawowe zasady taktyki walki z pożarami, aby móc skutecznie podjąć
akcję przy większych ogniskach pożarów, nawet bez pomocy straży pożarnej.
20
Działania zmierzające do likwidacji powstałego pożaru powinny odpowiadać następującym
wytycznym:
1) muszą być planowe, prowadzone celowo z zachowaniem zasady maksymalnego wykorzystania sił
i środków będących w dyspozycji,
2) wskazana jest inicjatywa własna pracowników oraz uczniów w zakresie podejmowania działań
ratowniczo – gaśniczych,
3) nieodzownym czynnikiem powodzenia akcji jest odcięcie dróg rozszerzania się pożaru przez
pozamykanie drzwi i okien, a tym samym odcięcie dostępu powietrza podsycającego ogień,
4) pamiętać trzeba o tworzeniu przerw na drodze rozszerzania się pożaru przez usuwanie palnych
przedmiotów z najbliższego otoczenia pożaru,
5) przy
prowadzeniu
działań
gaśniczych
nie
należy
dopuszczać
do
brawury
i lekceważenia niebezpieczeństwa, bo utrudni to i skomplikuje akcję przeciwpożarową,
6) do pomieszczeń dotkniętych pożarem trzeba wchodzić ostrożnie; w atmosferze dymu poruszać się
należy w pozycji pochyłej, pamiętając o tym, że najwięcej czystego powietrza znajduje się na
wysokości kolan,
7) trzeba starać się dotrzeć możliwie blisko źródła ognia i atakować żar, zarzewie, a nie płomienie,
8) nie należy pozostawiać nigdy palących się lub niedogaszonych przedmiotów, posuwać się dalej
można tylko wtedy, gdy ugasi się pożar w zasięgu najbliższego otoczenia,
9) ogień staramy się otoczyć ze wszystkich stron i wyprzeć na zewnątrz płomień lub tam, gdzie nie
ma przedmiotów palnych,
10) należy zawsze pamiętać o zapewnieniu drogi odwrotu.
7.3. Zabezpieczenie miejsca pożaru
Po ugaszeniu pożaru muszą być wykonane niezbędne prace końcowe, gdyż pominięcie ich
może zniweczyć wysiłki ratowników. Właściwe przeprowadzenie prac końcowych należy do osób
wyznaczonych przez Dyrektora ZSOMS i obejmuje następujące czynności:
1) dokładna kontrola miejsca pożaru:
należy stwierdzić, czy wszystko dokładnie zostało dogaszone, czy nie pozostało gdzieś zarzewie
ognia,
trzeba zbadać wszelkiego rodzaju szczeliny, szpary, miejsce ukryte itp.,
skontrolować należy wszelkie sąsiadujące z miejscem pożaru pomieszczenia, zarówno w pionie jak
i w poziomie,
21
2) zabezpieczenie pogorzeliska poprzez usunięcie lub zabezpieczenie wszelkich elementów
konstrukcyjnych grożących zawaleniem, przewróceniem lub urwaniem się,
3) kontrola funkcjonujących instalacji w obiekcie poprzez ewentualne dokonanie niezbędnych napraw
instalacji elektrycznych, wodociągowych przed włączeniem ich do eksploatacji; należy też
stwierdzić, czy urządzenia mogą nadal być użytkowane i w jakim zakresie,
4) zorganizowanie dozoru (obserwacji); każde pogorzelisko w ciągu 24 godzin powinno być stale lub
dorywczo kontrolowane, szczególnie pomieszczenia rzadziej użytkowane,
5) uzupełnienie użytych gaśnic i naprawa uszkodzonych elementów urządzeń przeciwpożarowych.
8.
EWAKUACJA LUDZI I MIENIA
8.1. Zasady organizacji ewakuacji
Zgodnie z §13 Rozporządzenia Ministra Spraw wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca
2010r. właściciel lub zarządca obiektu powinien co najmniej raz na rok przeprowadzać praktyczne
sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji, zawiadamiając o terminie komendanta miejskiego
Państwowej Straży Pożarnej nie później niż na tydzień przed przeprowadzeniem.
Bezpieczna ewakuacja ludzi z obiektu możliwa jest przy zachowaniu odpowiednich warunków
techniczno-budowlanych dla dróg ewakuacyjnych i elementów wystroju wnętrz, określonych
w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (jedn. tekst Dz. U. z 2002r. Nr
75, poz.690)
8.2. Praktyczne sprawdzanie warunków ewakuacji
W czasie ewakuacji ludzi i mienia należy przestrzegać następujących zasad:
1. Najważniejszym obowiązkiem kierującego akcją jest zorganizowanie natychmiastowej ewakuacji
ludzi z zagrożonych pomieszczeń lub części budynku.
2. Akcję ewakuacyjną przeprowadzają nauczyciele na polecenie dyrektora szkoły lub kierującego
akcją ratowniczo-gaśniczą.
3. Ewakuację należy przeprowadzać zgodnie z wyznaczonymi kierunkami do wyjść ewakuacyjnych.
4. Jako miejsce zbiórki wyznacza się płytę boiska szkolnego.
5. Po wyjściu na zewnątrz budynku każdy nauczyciel powinien sprawdzić obecność uczniów.
22
W przypadku podejrzenia, ze ktoś mógł zostać w szkole należy niezwłocznie o tym zawiadomić
kierownika akcji ratowniczej.
6. W czasie akcji należy zachowywać się spokojnie i nie wywoływać paniki.
7. Ewakuacji mienia dokonuje się wtedy, gdy może ono spowodować szybkie rozprzestrzenienie się
pożaru, lub gdy wartość mienia, dokumentów jest znaczna i trudna do odtworzenia.
8. Ewakuacji mienia dokonuje się z reguły po dokonaniu ewakuacji ludzi.
9. Ewakuowane mienie powinno być należycie zabezpieczone przed kradzieżą i wpływem warunków
atmosferycznych.
10. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej starając się
trzymać głowę jak najniżej. Usta i drogi oddechowe należy w miarę możliwości zasłaniać chustką
zmoczoną w wodzie.
11. W przypadku przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej,
kierujący przebiegiem akcji jest zobowiązany do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji,
a następnie podporządkowania się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki.
Uwaga: po przeprowadzeniu praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy
sporządzić sprawozdanie według wzoru stanowiącego załącznik nr 7.
Jak zaznaczono na początku tego punktu ważną rolę dla przeprowadzenia bezpiecznej
ewakuacji odgrywają drogi ewakuacyjne. Muszą one spełniać wymogi określone w cytowanym
wcześniej Rozporządzeniu ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002r., a są one następujące:
drzwi ewakuacyjne z budynku otwierają się na zewnątrz,
długość przejścia w pomieszczeniu mierzona od najdalszego miejsca, w którym może
przebywać człowiek do wyjścia na drogę ewakuacyjną (np. korytarz) nie powinna przekraczać
40m,
z pomieszczenia, w którym może przebywać jednocześnie 50 osób (sala gimnastyczna
i jadalnia) prowadzą co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne,
szerokość wyjścia ewakuacyjnego (drzwi) przyjmuje się 0,6 m na 100 osób mogących
jednocześnie przebywać w pomieszczeniu; szerokość ta nie może być jednak mniejsza niż 0,9
m w świetle,
szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych (korytarzy) wynosi nie mniej niż 1,4 m,
wysokość dróg ewakuacyjnych nie może być mniejsza niż 2,2m, natomiast wysokość przejścia
(drzwi) – 2m. Wymogi te są spełnione w obiekcie szkolnym.
Szczegóły organizacyjne dla ewakuacji szkoły na wypadek pożaru lub innego zagrożenia (wybuch
bombowy lub rozpylony gaz pieprzowy) zawiera „Plan ewakuacji szkoły” stanowiący załącznik nr 6.
23
9. ORGANIZACJA
I
ZASADY
ZAZNAJAMIANA
PRACOWNIKÓW
Z
INSTRUKCJĄ
I PRZEPISAMI
PRZECIWPOŻAROWYMI.
Zaznajamianie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi należy realizować w formie szkoleń,
których celem jest zapoznanie z postanowieniami „Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego”
a w szczególności:
o zagrożeniem pożarowym występującym w budynku szkoły,
o przyczynami powstania i rozprzestrzeniania się pożaru,
o przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej,
o zasadami i obowiązkami pracowników w wypadku powstania pożaru,
o warunkami prowadzenia ewakuacji osób i mienia,
o zasadami użycia podręcznego sprzętu gaśniczego i urządzeń przeciwpożarowych.
Szkoleniem powinni być objęci wszyscy pracownicy szkoły oraz osoby korzystające z pomieszczeń
szkolnych (pielęgniarka, wynajmujący). Osoby te składają oświadczenie o przyjęciu do wiadomości
postanowień „Instrukcji” wg wzoru załącznika nr 1.
Szkolenie przeciwpożarowe jest łączone ze szkoleniem bhp i odbywa się w ramach tego typu
szkoleń:
1. podczas szkolenia wstępnego dla pracowników nowo przyjmowanych do pracy i polega na
zapoznaniu ich z występującym w budynku zagrożeniem pożarowym, obowiązującymi przepisami
w zakresie zapobiegania pożarom oraz z zasadami zwalczania pożarów,
2. podczas szkolenia okresowego pracownicy zapoznają się z:
zagrożeniami pożarowymi występującymi w miejscu pracy,
zadaniami i obowiązkami w zakresie zapobiegania pożarom,
zadaniami i obowiązkami na wypadek pożaru,
zasadami i sposobami użycia urządzeń gaśniczych,
zasadami ewakuacji osób i mienia.
3. organizowane
jest
również
szkolenie
specjalistyczne
dla
pracowników
nadzorujących
zabezpieczenie prac niebezpiecznych pożarowo.
Szkolenie wstępne i specjalistyczne jest jednorazowe, zaś szkolenie okresowe powinno być
organizowane nie rzadziej niż raz na 3 lata dla pracowników obsługi, co 5 lat dla pracodawców
i nauczycieli oraz co 6 lat dla pracowników administracyjno-biurowych.
Niezależnie od powyższych terminów na bieżąco powinny być przekazywane zmiany treści
„Instrukcji” bowiem § 6 ust. 7 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
24
z dnia 07 czerwca 2010r. zobowiązuje użytkownika budynku do jej okresowej aktualizacji co najmniej
raz na 2 lata, a także po zmianach sposobu użytkowania obiektu.
10. OBOWIĄZKI W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ
Zgodnie z postanowieniami Ustawy o ochronie przeciwpożarowej właściciel lub zarządca
obiektu jest zobowiązany przestrzegać w czasie jego eksploatacji wymagań przeciwpożarowych. Aby
warunek ten był realizowany niezbędnym jest wyznaczenie dla wszystkich osób związanych
z obiektem, zakresu odpowiedzialności za zachowanie bezpieczeństwa pożarowego.
Stosownie do podziału kompetencji na różnych stanowiskach służbowych, określa się zakres
zadań i odpowiedzialności za zachowanie bezpieczeństwa pożarowego.
Tryb realizacji zadań i sposoby zapoznania pracowników z zakresem odpowiedzialności za
bezpieczeństwo pożarowe regulują rozdziały instrukcji bezpieczeństwa pożarowego obiektu.
10.1. Zadania i obowiązki dyrektora
Za całokształt spraw dotyczących stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiekcie
odpowiedzialny jest dyrektor ZSOMS .
Zadania i obowiązki dyrektora wynikają z ustawy o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24
sierpnia 1991 roku oraz aktów wykonawczych.
Do obowiązków tych w szczególności należy:
1) nadzór nad stanem ochrony przeciwpożarowej obiektu,
2) zapewnienie w obiekcie szkoły bezpieczeństwa oraz odpowiednich warunków ewakuacji,
3) zapewnienie przestrzegania bezpiecznej eksploatacji instalacji i urządzeń stanowiących
wyposażenie,
4) przygotowanie obiektu do prowadzenia akcji ratowniczo – gaśniczej,
5) ustalenie sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru lub innego miejscowego
zagrożenia,
6) zapewnienie okresowych przeglądów i konserwacji instalacji technicznych oraz maszyn
i urządzeń,
7) stała współpraca z organami ochrony przeciwpożarowej w zakresie zapobiegania pożarom
i ewakuacji ludzi oraz prowadzenie okresowych ćwiczeń z Jednostką Ratowniczo – Gaśniczą,
8) wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za gaszenie pożarów i ewakuację,
25
9) zapewnienie właściwego przeszkolenia przeciwpożarowego wszystkich podległych pracowników
i uczniów,
10) wyciąganie odpowiednich sankcji w stosunku do pracowników i uczniów winnych zaniedbań
stwarzających możliwość powstania pożaru,
11) umieszczanie w
umowach na wykonanie usług przez jednostki
zewnętrzne klauzuli
o odpowiedzialności za nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych,
12) zapewnienie okresowych przeglądów i konserwacji urządzeń służących ochronie przeciwpożarowej
oraz podręcznego sprzętu gaśniczego,
13) wprowadzenie w życie Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego oraz nadzór nad jej przestrzeganiem,
14) stosowanie do ochrony przeciwpożarowej sprzętu, urządzeń, elementów, środków i instalacji
posiadających aprobaty, certyfikaty ITB i/lub CNBOP,
15) zapewnienie osobom przebywającym w obiektach SP nr 1 w Białymstoku bezpieczeństwa
i odpowiednich warunków ewakuacji poprzez prawidłowe zabezpieczenie dróg ewakuacyjnych,
16) prowadzenie w obiektach ćwiczeń z zakresu likwidowania źródeł zagrożeń oraz ćwiczeń
z ewakuacji ludzi i mienia.
Obowiązki te mogą być realizowane osobiście lub przez wyznaczonego pracownika
posiadającego wymagany zasób wiedzy z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
10.2. Obowiązki osoby odpowiedzialnej za sprawy techniczne
Do obowiązków kierownika gospodarczego, oprócz zadań dotyczących wszystkich pracowników
dodatkowo należy:
1) zapewnienie sprawności oraz prowadzenie konserwacji i badań instalacji oraz urządzeń
technicznych,
2) prowadzenie bieżącej i terminowej konserwacji oraz badań urządzeń służących ochronie
przeciwpożarowej,
3) nadzór nad wykonywaniem prac pożarowo niebezpiecznych; ustalenie wymagań i zabezpieczeń
oraz wydawanie i przechowywanie zezwoleń na wykonywanie prac niebezpiecznych pożarowo,
4) podejmowanie wszelkich przedsięwzięć zmierzających do poprawy stanu technicznego instalacji
i urządzeń służących ochronie przeciwpożarowej.
26
10.3. Zadania i obowiązki pracownika zatrudnionego jako konserwator
Konserwator ma nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w szkole w godzinach pracy.
Do jego obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej należy:
1) kontrolowanie całego obiektu, a w szczególności miejsc niebezpiecznych pożarowo,
2) zapoznanie się z lokalizacją wyłączników prądu elektrycznego, głównego kurka gazu, podręcznego
sprzętu gaśniczego, punktów czerpania wody dla potrzeb straży pożarnych (hydrantów
zewnętrznych),
3) alarmowanie straży pożarnej zgodnie z obowiązującą instrukcją oraz przystąpienie do akcji
ratowniczo-gaśniczej,
W momencie przybycia straży udziela dowódcy jednostki informacji mających wpływ na sprawne
prowadzenie akcji, a m.in.:
wskazuje miejsce powstania pożaru,
udziela niezbędnych informacji o obiekcie, składowanych materiałach itp.,
wskazuje najbliższe punkty czerpania wody dla celów gaśniczych.
4) likwidowanie małych pożarów przy pomocy sprzętu i urządzeń gaśniczych istniejących w budynku,
10.4. Zadania i obowiązki inspektora ds. BHP
1) realizacja zadań w zakresie ochrony przeciwpożarowej określonych przepisami oraz
wytycznymi jednostki nadrzędnej,
2) prowadzenie kontroli stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego zgodnie z obowiązującymi
przepisami,
3) zgłaszanie wniosków o wyłączenie z użytkowania maszyn, urządzeń, instalacji lub aparatury,
grożących pożarem,
4) nadzorowanie szkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej,
5) współdziałanie z właściwą terenowo Komendą Straży Pożarnej w zakresie poprawy stanu
zabezpieczenia przeciwpożarowego,
10.5. Obowiązki pracowników i uczniów
Przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz dbałość o eliminowanie
zagrożeń pożarowych jest obowiązkiem każdego pracownika i ucznia bez względu na rodzaj pełnionej
funkcji, jak i zajmowane stanowisko.
27
Obowiązkiem każdego pracownika i ucznia ZSOMS w Białymstoku w zakresie ochrony
przeciwpożarowej jest:
1) znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe i bhp i przestrzegać ich podczas codziennej pracy,
2) uczestniczyć w szkoleniu przeciwpożarowym, aby poznać miejscowe zagrożenia i obowiązujące
zakazy,
3) znać sposoby i zasady postępowania w przypadku zauważenia pożaru,
4) znać zasady przeprowadzania sprawnej ewakuacji w momencie zagrożenia,
5) usuwać dostrzeżone zaniedbania lub usterki, które mogą spowodować pożar lub zgłaszać je
przełożonemu,
6) przestrzegać zakazu palenia tytoniu i używania ognia otwartego w pomieszczeniach
magazynowych i tam gdzie istnieje taki zakaz,
7) znać zasady rozmieszczania i dostępu do urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic oraz nie używać
ich do celów nie związanych z ich przeznaczeniem,
8) po zakończeniu pracy dopilnować sprzątnięcia i zabezpieczenia pomieszczeń, wyłączenia spod
napięcia urządzeń elektrycznych nie przystosowanych do ciągłej eksploatacji i wygaszenia
oświetlenia (za wyjątkiem nocnego),
9) w przypadku powstania zagrożenia podporządkować się dowódcy akcji ratowniczo-gaśniczej.
10.6. Obowiązki personelu sprzątającego
Do obowiązków personelu sprzątającego oprócz zadań dotyczących wszystkich pracowników
dodatkowo należy:
1) utrzymywanie czystości poprzez systematyczne usuwanie śmieci i odpadów do odpowiednich
pojemników poza teren sprzątanych pomieszczeń,
2) nie używanie do czyszczenia materiałów łatwopalnych,
3) dbałość o stan bezpieczeństwa pożarowego sprzątanych pomieszczeń,
4) zgłaszanie przełożonemu stwierdzonych nieprawidłowości w przeciwpożarowym zabezpieczeniu
obiektu.
10.7. Obowiązki pracowników dozoru
Do obowiązków pracowników dozoru oprócz zadań dotyczących wszystkich pracowników
dodatkowo należy:
1) posiadanie pełnej i dokładnej znajomości obiektu i pomieszczeń szkoły,
28
2) nadzór nad przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa pożarowego zarówno przez pracowników jak
i innych użytkowników obiektu,
3) znajomość lokalizacji hydrantów wewnętrznych i zewnętrznych oraz punktów czerpania wody
do zewnętrznego gaszenia pożaru, miejsc rozmieszczenia urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic
oraz zasad ich użycia,
4) znajomość lokalizacji przeciwpożarowego wyłącznika prądu,
5) posiadanie instrukcji postępowania na wypadek powstania pożaru, wykazu telefonów alarmowych
oraz adresów osób funkcyjnych,
6) znajomość środków łączności i alarmowania oraz sposobu ogłaszania alarmu pożarowego
i wzywania straży pożarnej,
7) kontrolowanie miejsc, w których były wykonywane prace pożarowo niebezpieczne w odstępach
określonych w zezwoleniu na wykonywanie tych prac,
8) kontrolowanie pomieszczeń po zakończeniu pracy, czy wyłączone zostały spod napięcia odbiorniki
energii elektrycznej, nie pozostawiono źródeł ognia oraz czy nie występują inne okoliczności
mogące mieć wpływ na powstanie pożaru,
9) nadzór nad nie zastawianiem dróg dojazdowych do obiektów,
10) w przypadku powstania pożaru, ogłaszanie alarmu i przystąpienie do zlikwidowania pożaru
własnymi siłami, ewakuacja ludzi, wezwanie służb ratowniczych (straży pożarnej, itp.)
i poczynienie przygotowań niezbędnych do ich działania; po przybyciu służb ratowniczych
udzielenie niezbędnych informacji dotyczących np.: wskazania miejsca pożaru, sposobu dojazdu,
najbliższego źródła wody,
11) zgłaszanie
bezpośredniemu
przełożonemu
informacji
o
zauważonych
podczas
niedociągnięciach i usterkach,
12) zawiadamianie przełożonych o powstaniu pożaru,
13) po godzinach pracy administracji, nadzór nad bezpieczeństwem pożarowym obiektu.
29
służby
11.
ZAŁĄCZNIKI DO INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO
Załącznik nr 1
Białystok, dnia ...............................
..............................................................................
(imię i nazwisko pracownika)
OŚWIADCZENIE
Ja niżej podpisana(y) oświadczam, że zostałam(em) zapoznana(y) z obowiązkami
i zasadami z zakresu ochrony przeciwpożarowej zawartymi w „Instrukcji bezpieczeństwa
pożarowego Zespołu Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego w Białymstoku”
i zobowiązuję się do ich przestrzegania.
Ponadto oświadczam, że znane są mi zasady i sposoby:
•
zapobiegania powstaniu i rozprzestrzeniania pożaru na stanowisku pracy,
•
postępowania na wypadek pożaru,
•
użycia gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych,
•
prowadzenia ewakuacji osób.
...........................................
............................
(prowadzący sprawy bhp i ppoż.)
(pracownik)
30
Załącznik nr 2 Protokół zabezpieczenia prac niebezpiecznych
................................
(data)
PROTOKÓŁ Nr ..........
ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO
PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO
Nazwa i określenie pomieszczenia - stanowiska, w którym przewiduje się wykonywanie prac
Charakterystyka - technologiczna przewidzianych do realizacji prac
Charakterystyka zagrożenia pożarowego, zagrożenia wybuchem oraz właściwości pożarowe materiałów palnych
występujących w pomieszczeniu lub rejonie przewidzianych prac
Rodzaje elementów budowlanych (zapalność) występujących w danym pomieszczeniu lub rejonie
przewidzianych prac
Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczenia, stanowiska, urządzenia na okres wykonywania
prac
Ilość i rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego do zabezpieczenia toku prac
Środki i sposób alarmowania Państwowej Straży Pożarnej oraz współpracowników w razie zaistnienia pożaru
Osoba(y) odpowiedzialne za całokształt przygotowania zabezpieczenia przeciwpożarowego toku pracy
Osoba(y) odpowiedzialna(e) za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywanych prac
Osoby zobowiązane do przygotowania kontroli rejonu prac po ich zakończeniu (określenie ilości i częstotliwości
kontroli)………………………………………………..
Podpis członków komisji:
(imię i nazwisko, zajmowane stanowisko)
......................................................................
......................................................................
......................................................................
31
Załącznik nr 3 Zezwolenie na prowadzenie prac
ZEZWOLENIE Nr ....
NA PROWADZENIEPRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO
1. Miejsce pracy:
(pomieszczenie, stanowisko pracy)
2. Rodzaj pracy i czas pracy:
3. Zagrożenie pożarowe - wybuchowe w miejscu pracy:
4. Sposób zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru lub wybuchu:
5. Środki zabezpieczenia:
-przeciwpożarowe
-inne
6. Sposób wykonania pracy:
7. Odpowiedzialni za:
przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających i zabezpieczenia toku prac
pożarowo-niebezpiecznych:
Nazwisko................................. Wykonano ....................................................................
Podpis.............................................................................................................................
wyłączenie spod napięcia, odcięcie dopływu gazu, itp.:
Nazwisko..................................... Wykonano ................................................................
Podpis.............................................................................................................................
dokonanie analizy stężenia par cieczy, gazów, pyłów:
Nazwisko ........................................ Wykonano ...........................................................
Podpis ............................................................................................................................
W miejscu pracy nie występują niebezpieczne stężenia.
Podpis ............................................................................................................................
Stosowanie środków zabezpieczających organizację pracy i instruktażu:
32
Nazwisko ................................ Przyjąłem do wykonania .........................................
Podpis ............................................................................................................................
8. Zezwalam na rozpoczęcie prac (zezwolenie może nastąpić po złożeniu podpisów przez osoby
wymienione w pkt. 7).
.........................................................
.............................................................
(podpis wypisującego)
(podpis Przewodniczącego Komisji)
Prace zakończono: dnia ...................... godz. ..............................................................
Wykonał ......................................................................................................................................
Stanowisko pracy i jego otoczenie sprawdzono i nie stwierdzono zaniedbań i okoliczności mogących
zainicjować pożar.
Stwierdzam odebranie robót:
...............................................................
Skontrolował:
........................................................
podpis
podpis
33
Załącznik nr 4
INSTRUKCJA ALARMOWA W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU
I. Alarmowanie
1.W przypadku powstania pożaru należy zachować spokój, nie wywoływać paniki i natychmiast
zaalarmować trzykrotnym dzwonkiem lub okrzykiem „PALI SIĘ-POŻAR!” innych pracowników,
uruchomić najbliższy ostrzegacz pożarowy lub telefonicznie zawiadomić straż pożarną.
2. Alarmując straż pożarną- telefon alarmowy 998 należy podać:
- gdzie i co się pali (adres, nazwa obiektu),
- czy istnieje zagrożenie ludzi,
- nazwisko i numer telefonu, z którego wzywa się straż pożarną.
UWAGA! Odłożyć słuchawkę dopiero po potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia i odczekać chwilkę przy
telefonie na ewentualne sprawdzenie.
3. O powstałym pożarze powiadomić:
- Policję tel. 997
- Dyrektora Szkoły tel. ……………
4. W razie potrzeby (nieszczęśliwy wypadek, awaria) alarmować:
- Pogotowie Ratunkowe tel. 999
- Pogotowie Energetyczne tel. 991
- Pogotowie Gazowe tel. 992
- Pogotowie Wodno-kanalizacyjne tel. 994
II. Postępowanie w przypadku pożaru
1. Równocześnie z alarmowaniem należy natychmiast przystąpić do gaszenia ognia przy pomocy
znajdującego się w pobliżu sprzętu pożarniczego (np. gaśnice, hydranty pożarowe) i nieść pomoc
zagrożonym osobom.
2. Do czasu przybycia straży pożarnej akcja kieruje Dyrektor Szkoły lub wyznaczona przez niego
osoba.
3. Z chwilą przybycia straży pożarnej należy podporządkować się poleceniom dowódcy przybyłej
jednostki i udzielić niezbędnej informacji.
4. Każda osoba przystępująca do akcji powinna pamiętać, że:
- w pierwszej kolejności należy ratować ludzi,
- należy wyłączyć dopływ prądu i gazu do pomieszczeń objętych pożarem,
- nie wolno otwierać bez koniecznej potrzeby drzwi, okien i innych otworów w budynku objętym
pożarem, gdyż sprzyja to rozprzestrzenianiu się ognia,
- nie wolno gasić woda instalacji i urządzeń elektrycznych będących pod napięciem, cieczy palnych
i substancji chemicznych reagujących z wodą (stosować gaśnice śniegowe, proszkowe lub
halonowe),
- należy usuwać z zasięgu ognia materiały palne, cenne maszyny, ważne dokumenty,
- umiejętne zastosowanie środków gaśniczych umożliwia szybkie ugaszenie pożaru.
34
Załącznik nr 5
PLAN EWAKUACJI SZKOŁY
W celu zapewnienia bezpieczeństwa i sprawnej ewakuacji szkoły na wypadek zagrożenia
pożarowego, bombowego lub gazowego ustala się co następuje:
I. Zagadnienia organizacyjne:
1.Wyróżnia się dwa warianty ewakuacji:
a) na wypadek pożaru lub gazu- uczniowie nic nie zabierają,
b) w wypadku zagrożenia bombowego- uczniowie zabierają rzeczy osobiste.
2.Ustala się wyjścia ewakuacyjne:
•
•
•
E 1 – wyjście główne przy portierni
E 2 – wyjście przy kuchni
E 3 – wyjście w łączniku do sali gimnastycznej, przy szatni LO
3. Klucze do wyjść ewakuacyjnych znajdują się w portierni na tablicy i są oznakowane tak, jak
wyjścia ewakuacyjne.
4. Za otwarcie wyjść ewakuacyjnych natychmiast po zarządzeniu ewakuacji odpowiedzialne są
woźne.
5. Ustalone są dwa etapy ewakuacji oraz dwa miejsca zbiórki:
I etap ewakuacji – boisko szkolne (jego część tylna od strony bloków mieszkalnych);
II etap ewakuacji – sala gimnastyczna Szkoły Podstawowej Nr 1.
6.Po usłyszeniu sygnału alarmowego opisanego w punkcie 2 uczniowie wraz z nauczycielami
opuszczają klasy w ustalonym porządku i udają się na boisko szkolne.
7.Nauczyciel znajdujący się w danej sali sprawdza, czy wszyscy uczniowie opuścili klasę,
pozostawia salę otwartą, a klucze zostawia w zamku.
8.Nauczyciele z sal informatycznych i biblioteki zamykają sale, a klucze do nich zdają do
dyrekcji szkoły.
9. Każdy nauczyciel opiekuje się uczniami klasy, z którymi ma w czasie trwania alarmu lekcje
aż do jego odwołania.
10.W zależności od rodzaju zagrożenia, dowodzący ewakuacją wyraża zgodę na pobranie ubrań
z szatni lub zarządza ewakuację bez pobrania ubrań.
11.Ewakuacja z bezpośredniego zagrożenia (pożar) odbywa się bez pobrania ubrań z szatni w
sposób następujący:
a/ uczniowie mający lekcje na II piętrze opuszczają szkołę klatką schodową przy stołówce
i wyjściem E2 przy kuchni;
b/ uczniowie znajdujący się na I piętrze opuszczają szkołę klatką schodową przy łączniku
do sali gimnastycznej E 3 i wyjściu E 1 przy portierni;
c/uczniowie mający lekcje w Sali informatycznej w łączniku oraz w Sali gimnastycznej,
opuszczają szkołę wejściem E 3 w szatni liceum;
d/ uczniowie znajdujący się w stołówce ewakuowani są wyjściem E 2
e/ uczniowie przebywający na parterze ewakuowani są wyjściem E 1 przy portierni.
12.Ewakuacją na piętrach oraz przy szatniach kierują nauczyciele funkcyjni wyznaczeni przez
dyrektora.
13.Nauczyciele pi I etapie ewakuacji w przypadku stwierdzenia niepełnego stanu klas
natychmiast powiadamiają o tym dyrektora.
35
14.Każdy z nauczycieli funkcyjnych odpowiedzialnych za przebieg ewakuacji na swoim
odcinku ma obowiązek powiadomić dyrektora o zakończeniu akcji.
15.Po wyprowadzeniu uczniów z budynku na zewnątrz:
a/ klasy gimnazjalne ustawiają się wzdłuż boiska do piłki ręcznej na linii białej, leżącej
bliżej ogrodzenia;
b/ klasy licealne ustawiają się wzdłuż boiska do piłki ręcznej na linii białej dalej odo
ogrodzenia.
c/ nauczyciel- opiekunowie klas- zdają raport dyrektorowi o stanie liczbowym
ewakuowanych uczniów.
16.Wszyscy nauczyciele nie opiekujący się uczniami w czasie ogłaszania alarmu, obowiązani
są do natychmiastowego stawienia się do sekretariatu szkoły.
II. Zadania dla kierującego ewakuacją:
1. Całokształtem działań ewakuacyjnych kieruje dyrektor ZSOMS lub osoba odpowiedzialna za
ochronę przeciwpożarowa i ewakuację.
2. Osoba odpowiedzialna za ewakuację w szkole, w przypadku pożaru kieruje także akcją
gaśniczą do momentu przybycia straży pożarnej
3. osoba odpowiedzialną za sprawna ewakuację poszczególnych klas jest nauczyciel
4. Najważniejszym obowiązkiem kierującego jest zorganizowanie natychmiastowej ewakuacji
ludzi z zagrożonych pomieszczeń lub części budynku.
III. Zadania dla nauczycieli i personelu szkoły:
1. Na sygnał alarmu sprawdzają przyczynę i ustalają wariant ewakuacji /a) czy b)/
2. Gdy zachodzi konieczność, organizują i przeprowadzają zgodnie z wyznaczonymi kierunkami
do wyjść ewakuacyjnych, zabierając ze sobą dziennik lekcyjny.
3. Przeciwdziałają wszelkim objawom paniki: osoby, które uległy panice należy przywołać
do porządku lub wyprowadzić poza teren zagrożenia i udzielić pomocy medycznej.
4. Zapewniają uczniom bezpieczne opuszczenie szkoły, udzielając pomocy najbardziej
potrzebującym.
5. Biorą udział w akcji ratowniczo-gaśniczej do czasu przybycia straży pożarnej przy pomocy
sprzętu gaśniczego i hydrantów wewnętrznych.
6. Po wyjściu na zewnątrz budynku, każdy nauczyciel sprawdza obecność uczniów. W przypadku
podejrzenia, że ktoś mógł zostać w szkole, niezwłocznie zawiadomić o tym kierownika akcji
ratowniczej.
7. Ewakuacji mienia z reguły dokonuje się po ewakuacji ludzi. Wynosi się najbardziej
wartościowe rzeczy /pieczęcie, dyskietki/ i dokumenty trudne do odtworzenia.
8. Konserwator po opuszczeniu budynku przez uczniów wyłącza „wyłącznik główny” prądu
elektrycznego.
IV. Uwagi końcowe:
1. Za sprawne i bezpieczne przeprowadzenie ewakuacji odpowiedzialny jest kierujący ewakuacją
(dyrektor ZSOMS )
2. Miejsce zbiórki poszczególnych klas na zewnątrz nie powinno utrudniać działań jednostkom
straży pożarnej.
3. Przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych (chłód, ulewa), dzieci są ewakuowane na salę
gimnastyczną przy ZSOMS Szkole Podstawowej Nr 1.
4. Ewakuowane mienie powinno być zabezpieczone przed kradzieżą i wpływem warunków
atmosferycznych przeniesione do budynku ZSOMS Szkoły Podstawowej Nr 1.
36
37
38
39
40
Załącznik nr 6 Przykładowe sprawozdanie z ewakuacji
Przykładowe sprawozdanie
z praktycznego sprawdzenia organizacji
oraz warunków ewakuacji z obiektu szkoły
Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej
(Dz. U. z 2002 r. nr 147, poz. 1229 z późniejszymi zmianami) i § 13 rozporządzenia Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 roku sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,
innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 80, poz. 563) w dniu .....................................przeprowadzono
praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji w obiekcie
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
(nazwa i adres obiektu)
Przyjęte założenia do przeprowadzenia ewakuacji.
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
Osoba odpowiedzialna za prowadzenie ewakuacji:
................................................................................................................................................
Osoba dokonująca oceny prawidłowości przeprowadzenia sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji:
.......................................................................................................................................................
I. Charakterystyka ogólna obiektu:
1. Przeznaczenie obiektu i dane charakterystyczne dla obiektu:
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
powierzchnia.........................................................................................................................
wysokość..............................................................................................................................
liczba kondygnacji.................................................................................................................
ilość klatek schodowych .......................................................................................................
ilość wyjść z obiektu .............................................................................................................
41
ilość osób mogąca przebywać w obiekcie oraz na poszczególnych kondygnacjach
................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
2. Warunki ewakuacji:
a) ilość i szerokość wyjść ewakuacyjnych, kierunek otwierania drzwi:
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
b) czy na drogach ewakuacyjnych znajdują się palne elementy wyposażenia wnętrz /wykładziny, boazerie
z materiałów palnych, palne sufity podwieszane/:
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
c) dostępność kluczy do wszystkich wyjść z obiektu /oznakowanie, miejsce przechowywania, dostępność/:
................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
d) możliwość wyjścia na dach /właz, drabinka, rodzaj zamknięcia/:
................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
e) drożność dróg ewakuacyjnych /zastawianie dojścia do drzwi i ograniczanie szerokości korytarzy/:
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
3. Oznakowanie
obiektu
pożarniczymi
znakami
informacyjnymi,
ostrzegawczymi
i ewakuacyjnymi /miejsca umieszczenia gaśnic, miejsca szczególnie niebezpieczne, kierunki i wyjścia
ewakuacyjne, główne wyłączniki prądu i gazu/.
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
4. Wyposażenie obiektu w urządzenia przeciwpożarowe:
a) sieć hydrantowa /ilość hydrantów, stan wyposażenia oraz jego kompletność, ostatnie badania i ich
wyniki/ ....................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
b) urządzenia do usuwania dymów i gazów pożarowych /lokalizacja i sposób uruchomienia
..............................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
42
c) instalacja oświetlenia ewakuacyjnego /sposób i czas załączenia, protokoły z ostatniego sprawdzenia/
............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
d) gaśnice /ilość sztuk, rodzaj, rozmieszczenie, data ostatniej konserwacji/
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
5. Czy dla obiektu opracowano kartę informacyjną /jej aktualność/:
.................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
6. Inne elementy wynikające z warunków budowlanych mające wpływ na bezpieczeństwo użytkowników
/terminy ostatnich przeglądów instalacji elektrycznych, odgromowych, gazu itp./
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
II. INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO
1. Czy obiekt posiada instrukcję bezpieczeństwa pożarowego i czy jej zakres jest zgodny
z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 21 kwietnia 2006 roku w
sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych terenów /data
opracowania lub aktualizacji/?.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. Czy
instrukcja
określa
szczegółowe
zasady
postępowania
nauczycieli,
personelu
i uczniów w przypadku wystąpienia zagrożenia /czy wyznaczono miejsce ewakuacji dostosowane do
pory roku i warunków pogodowych, czy nie koliduje ono z dojazdem dla służb ratowniczych, kolejność
ewakuacji poszczególnych grup, osoby odpowiedzialne za sprawdzenie stanów/?.
........................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
3. Czy z instrukcją zostali zapoznani wszyscy pracownicy, uczniowie i użytkownicy obiektu?.
........................................................................................................................................................................
III. SPRAWDZENIE ORGANIZACJI I WARUNKÓW EWAKUACJI
1. Prawidłowość ogłoszenia alarmu lub rozpoczęcia ewakuacji /sposób przekazania informacji
nauczycielom, uczniom i innym pracownikom oraz jej prawidłowość/
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
43
2. Ocena zachowania się nauczycieli, uczniów i pracowników po ogłoszenia ewakuacji (zgodność
postępowania z wymaganiami instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, prawidłowość pozostawienia
pomieszczeń i prowadzenia ewakuacji, znajomość wyznaczonego miejsca/
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
3. Ocena zachowania się nauczycieli po ewakuacji w wyznaczone miejsca /sprawdzanie stanu
poszczególnych grup oraz osób ewakuowanych z innych pomieszczeń uczelni, ewidencja osób
brakujących, sprawdzenie np. dzienników lekcyjnych, na podstawie, których można określić skład grup
ewakuowanych/
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
4. Ocena pracowników odpowiedzialnych za likwidację zagrożenia np. gaszenie powstałego pożaru,
wyłączenie dopływu energii elektrycznej, zabezpieczenie pomieszczeń i dokumentów /sprawdzenie
umiejętności obsługi i lokalizacji gaśnic, hydrantów i innych urządzeń przeciwpożarowych/.
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
5. Ocena osób odpowiedzialnych za sprawdzenie pomieszczeń po ewakuacji /prawidłowość sprawdzenia
wszystkich pomieszczeń, znajomość ilości osób ewakuowanych przez wykładowców/
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
6. Ocena osoby odpowiedzialnej za przeprowadzenie ewakuacji /prawidłowość kierowania ewakuacją
i działaniami ratowniczymi do momentu przybycia jednostek PSP/
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
7. Całkowity czas ewakuacji.............................................................................................................................
8. Uwagi do przeprowadzonej ewakuacji /zauważone nieprawidłowości, utrudnienia w ewakuacji/
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
IV. DODATKOWO W TRAKCIE PROWADZONEGO SPRAWDZENIA ORGANIZACJI ORAZ WARUNKÓW
EWAKUACJI STWIERDZONO:
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
44
Na tym sprawozdanie zakończono.
...........................................................
podpis z podaniem imienia, nazwiska
osoby zarządzającej obiektem
...........................................................
podpis z podaniem imienia, nazwiska
osoby sporządzającej sprawozdanie
45
Załącznik nr 7
Karta aktualizacji
Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego
ZSOMS w Białymstoku
Lp.
Data
aktualizacji
Zakres aktualizacji
Osoba
dokonująca
aktualizacji
Uwagi
1.
2.
3.
4.
5.
1.
01.09.2009r.
Aktualizacja Instrukcji
Bezpieczeństwa Pożarowego.
Agnieszka
IwanowskaDzitkowska
insp ds. bhp i
p.poż
2.
01.03.2012r.
Aktualizacja Instrukcji
Bezpieczeństwa Pożarowego
Agnieszka
IwanowskaDzitkowska
insp ds. bhp i
p.poż
46
KARTA INFORMACYJNA OBIEKTU
Firma
monitorująca
Nazwa, adres obiektu
Telefon całodobowy
Zespół Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego
15-215 Białystok, ul. Konopnickiej 3
Pierwszy kontakt
Hetman
Suponeks,
TP TELTECH
Przeznaczenie, funkcja
obiektu
(budynków, kondygnacji,
itp.)
Właściciel, zarządca,
dzierżawca,
Budynek oświatowy, nauka dzieci w wieku 13-19 lat
w godz. 8.00 – 15.30
Gmina Białystok jest właścicielem, budynkiem zarządza dyrektor
Dojazd do obiektu
(przejezdność lato-zima,
nawierzchnia, możliwość ustawienia
sprzętu specjalistycznego)
Dojazd pożarowy do obiekty od ul. Konopnickiej i od ul.
Orzeszkowej
Lokalizacja
CSP
brak – nie
wymaga się
Powierzchnia: 2817 m² Wysokość: do 11 m Ilość kondygnacji: 3
Ścian
Charakterystyka
12. KONSTRUKCJA
budynku, obiektu, zakładu, odporność ogniowa Stropów
itp
elementów
Dachu/pokrycia
niepalna
niepalna
niepalna
niepalna
niepalna
niepalna
Wejście na wieżę (dot. obiektu sakralnego): nie dotyczy
Strefy pożarowe
Całość budynku stanowi jedną strefę pożarową
(sposób wydzielenia)
Odprowadzenie dymu
(urządzenia, lokalizacja)
Oświetlenie – Zasilanie
awaryjne / ewakuacyjne/
Warunki
ewakuacji
Brak, nie wymaga się
Budynek nie posiada oświetlenia awaryjnego
wyjścia na
zewnątrz
- usytuowanie
Z budynku prowadzą 3 wyjścia, które służą ewakuacji
klatki schodowe
2 klatki schodowe łączące parter z II piętrem
(ilość wyjść, lokalizacja)
dźwigi (pożarowe,
Brak. Nie wymaga się
osobowe i
towarowe)
wyjścia na dach
Z korytarza przy Sali 63 na II piętrze
47
Rodzaj instalacji
w obiekcie
(lokalizacja głównych
wyłączników
i zaworów)
piwnica – wejście
Nie dotyczy
Energetyczna
Gazowa
Wodociągowa
Inne
Istnieje. Główny wyłącznik prądu znajduje się na parterze przy bibliotece
Istnieje główny kurek gazowy na zewnątrz od strony kuchni
Istnieje główny zawór wody przy kuchni
Zagrożenie życia
Dzień
400
Noc
1
13. STOSOWANE LUB
Ilość osób
Inne zagrożenia
Zaopatrzenie
wodne
(hydranty, zbiorniki pojemność możliwość
czerpania wody lato-zima,
lokalizacja - odległość)
PRZECHOWYWANE
MATERIAŁY
NIEBEZPIECZNE, ILOŚĆ
Hydranty zewnętrzne
NIE PRZECHOWUJE SIĘ
MATERIALOWNIEBEZPIECZNYCH
Hydranty wewnętrzne
Najbliższy hydrant zewnętrzny na
ul. Orzeszkowej
Budynek szkoły jest
wyposażony w 6
hydrantów wewnętrznych
p.poż. Ø 25
Zbiorniki
brak
Uwagi:
niespełnione
wymagania, inny
sprzęt, itp.
Data ostatniej aktualizacji ................................
48
kto ...............................................................