zmarszczki twarzy - Stomatologia Anin

ZMARSZCZKI TWARZY
Toksyna botulinowa
Toksyna botulinowa jest najsilniejszą biologiczną toksyną wytwarzaną przez pałeczki
Clostridium botulinum, popularnie zwaną jadem kiełbasianym. Istnieje kilka typów toksyny
botulinowej. W medycynie wykorzystywana jest tylko jedna jej postać, a mianowicie
neurotoksyna typu A.
Dostępne są dwa preparaty zawierające w swoim składzie toksynę botulinową. Są to: Botox produkowany przez amerykańską firmę Allergan (fiolka zawiera 100 j. toksyny) oraz Dysport
- produkowany przez francuski koncern Beaufour-Ipsen (fiolka zawiera 500 j. toksyny).
Toksyna botulinowa w celach leczniczych stosowana jest od 1970 roku. Początkowo w
okulistyce i neurologii, np. w leczeniu zeza, blepharospasmu (spastycznego nawykowego
skurczu powiek), połowiczego porażenia twarzy, dystoniach (zaburzeniach czynności
mięśni), kręczu karku oraz dodatkowo w leczeniu nadmiernego pocenia rąk, stóp i pach, a
także w bólach głowy spowodowanych napięciem mięśni czaszki.
W chirurgii estetycznej toksyna stosowana jest dopiero od 1992 roku, ponieważ zupełnie
przypadkowo stwierdzono podczas leczenia połowiczego porażenia twarzy równoczesne
wygładzenie zmarszczek skóry.
Neurotoksyna stosowana do celów leczniczych jest poddawana odpowiedniej
obróbce, by uzyskać toksynę o osłabionym działaniu. Dlatego też jest ona bezpieczna.
Dawka śmiertelna dla człowieka ważącego ok. 70 kg wynosi 3000 j. Taka dawka poraża
mięśnie i powoduje śmierć. Maksymalna dawka lecznicza stosowana podczas jednego
zabiegu wynosi natomiast zaledwie 60-100 j.
Toksyna botulinowa działa w obrębie płytki nerwowo-mięśniowej. Hamuje ona
przekazywanie impulsów nerwowych do włókien mięśniowych, porażając w ten sposób
skurcze mięśniowe. Mięśnie stają się rozluźnione i wiotkie, co powoduje wygładzenie skóry
twarzy. Działanie jej ma charakter przemijający i trwa ok. 6 miesięcy. Toksyna po
wstrzyknięciu rozlewa się w promieniu 1-3 cm od miejsca wkłucia i usuwa tylko zmarszczki
dynamiczne (tzw. mimiczne zmarszczki twarzy), zależne od działających mięśni.
Najczęściej stosuje się toksynę w obrębie 1/3 górnej połowy twarzy, tzn. w okolicy czoła,
brwi, zewnętrznego kąta oka (tzw. kurze łapki), rzadziej w okolicach ust, brody i szyi.
Efekt kosmetyczny uzyskuje się po dwóch dniach od wstrzyknięcia preparatu. Toksyna
działa od 5 do 6 miesięcy. Stosować ją można maksymalnie od 2 do 3 razy w roku co 4 do 6
miesięcy.
Przeciwwskazaniem do stosowania toksyny botulinowej jest wiek pacjenta. Nie zaleca
się jej stosowania u osób zbyt młodych, poniżej 18 roku życia, ponieważ u młodych ludzi nie
wykształciły się jeszcze dynamiczne zmarszczki. U osób starszych, powyżej 65 roku życia, w
obrębie twarzy przeważają zmarszczki statyczne nad dynamicznymi. Stosując toksynę, nie
uzyska się tu żadnego efektu. Spośród pozostałych ogólnomedycznych przeciwwskazań
należy wymienić przede wszystkim choroby mięśni (np. myasthenia gravis), uczulenia na
składniki preparatu, stany zapalne skóry i wypryski w okolicach leczonej skóry twarzy, ciążę i
okres karmienia. Toksyna botulinowa może również wchodzić w interakcje nasilające lub
osłabiające działanie innych leków. Szczególną ostrożność należy zachować przy
regularnym zażywaniu takich leków, jak: aspiryna, polopiryna, Ibuprofen, Aulin i inne leki z
grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych ze względu na zwiększoną skłonnośc do
powstawania krwiaków, oraz antybiotyki (aminoglikozydy).
Pomimo dużego bezpieczeństwa stosowania toksyny botulinowej, mogą zdarzyć się
przejściowe objawy uboczne w postaci nieznacznego bólu podczas iniekcji, zaczerwienienia
lub małych krwiaków w miejscu wstrzyknięcia czy nieznacznego przejściowego obrzęku tych
okolic. Rzadziej zdarzają się: miejscowe swędzenie, pieczenie i wysypka, jak również objawy
uboczne ogólnoustrojowe w postaci bólów głowy, nudności, wymiotów, uczucia senności,
światłowstrętu i suchości gałek ocznych. W przypadkach niewłaściwego podania preparatu
można wywołać przejściowe opadanie powiek górnych i podwójne widzenie. Powieki górne
opadają zwykle nie więcej niż 1-2 mm i jest to zauważalne z reguły od 2 do 6 tygodni.
Zastosowanie:
a) pionowe zmarszczki czoła,
b) poziome linie czoła,
c) promieniste zmarszczki odchodzące od bocznego kąta powiek (tzw. kurze łapki),
oraz niezwykle rzadko:
d) zmarszczenia nasady nosa,
e) fałdy nosowo-wargowe,
f) zmarszczki wokół ust,
g) zmarszczki brody i szyi.
Zabieg najczęściej przeprowadza się bez znieczulenia. U osób bardziej wrażliwych można
zastosować kilka godzin wcześniej znieczulającą maść Emla lub kilkadziesiąt minut przed
zabiegiem okłady z lodu. Nie wolno masować okolic wkłuć. Bezpośrednio po zabiegu
miejsca wkłuć są lekko zaczerwienione i delikatnie obrzęknięte. Objawy te ustępują po kilku
godzinach. Efekt działania widoczny jest po 24-72 godzinach.
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy jest głównym składnikiem preparatów takich, jak: Restylane,
Estelis, Princess, Surgiderm, Juvederm. Są to preparaty syntetyczne i nie powodujące
uczuleń. Służą do wypełniania powierzchownych i głębokich zmarszczek twarzy. Wszystkie
preparaty ulegają wchłonięciu po 6-9 miesiącach. W celu uzyskania trwalszego efektu korekt
zabieg należy powtarzać co pół roku. Preparaty te produkowane są w postaci czystego,
przezroczystego i lepkiego żelu. Po dostaniu się w obręb skóry wiążą one cząsteczki wody
znajdujące się w tkankach. Kwas hialuronowy jest naturalnym polisacharydem stanowiącym
istotny element strukturalny skóry, tkanki podskórnej, tkanki łącznej oraz tkanki mazi
stawowej. Starzejąca się skóra zawiera coraz mniej naturalnego kwasu hialuronowego.
Podanie jego syntetycznego odpowiednika powoduje, że skóra w miejscach wstrzyknięć
staje się sprężysta, bardziej napięta, a owal twarzy wygładza się. Dodatkowo Restylane
można stosować do powiększania i korygowania kształtu czerwieni wargowej.
Zabieg wstrzykiwania preparatów pod skórę wykonuje się zwykle bez znieczulenia. U
osób bardzo wrażliwych można na kilka godzin wcześniej zastosować znieczulającą maść
Emla. Zabieg polega na wstrzykiwaniu odpowiedniego preparatu śródskórnie lub podskórnie
w celu wypełnienia odpowiednio powierzchownych lub głębokich zmarszczek skóry twarzy.
Wszystkie wyżej wymienione preparaty stosuje się w leczeniu zmarszczek statycznych.
Najczęściej są to zmarszczki pionowe i poziome okolicy czoła i brwi, fałdy nosowo-wargowe,
zmarszczki pionowe górnej wargi czy promieniste zmarszczki wokół ust. Efekt wypełnienia
jest widoczny natychmiast po wstrzyknięciu. W czasie zabiegu można odczuwać delikatne
pieczenie. Bezpośrednio po zabiegu miejsce wstrzyknięć jest lekko zaczerwienione i nieco
bolesne. Przez 2-3 dni może być zauważalne niewielkie opuchnięcie, a odczuwane
pieczenie lub swędzenie oraz pobolewanie okolic ostrzykiwanych zwykle mija po 1-2 dniach.
Poza tym u niektórych pacjentów może okresowo wystąpić wyczuwalna grudkowatość. Po
dwóch tygodniach możliwe jest dodatkowe uzupełnienie zmarszczek twarzy, których nie
udało się usunąć podczas pierwszego zabiegu. Dotyczy to jedynie głębszych zmian.
Bezpośrednio po zabiegu nie wolno leczonych miejsc wystawiać na intensywne ciepło
lub ekstremalne zimno. Nie wolno też krótko przed zabiegiem i po nim stosować innych
zabiegów w miejscach wstrzyknięć. Przeciwwskazane są kąpiele słoneczne (również
solaria), peelingi mechaniczne, chemiczne i laserowe, przynajmniej aż do momentu
ustąpienia uczucia swędzenia i zaczerwienienia skóry. W przypadkach niestosowania się do
tych zaleceń może wystąpić stan zapalny.