8. Metody diagnozy - skale inteligencji
Transkrypt
8. Metody diagnozy - skale inteligencji
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2010/2011 Tryb studiów Studia stacjonarne Kod przedmiotu 2.4 /8 Nazwa przedmiotu METODY DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ – SKALE INTELIGENCJI Status przedmiotu Przedmiot kierunkowy Autor programu dr hab. Anna Oleszkowicz, dr Olga Bąk, mgr Ewa Okręglicka-Forysiak Rok II Semestr 4 Liczba godzin 30 (20 godzin – WAIS-R, 10 godzin – Testy Matryc Ravena) Forma zajęć Warsztat Prowadzący dr Olga Bąk, mgr Anna Cieślik – WAIS–R, mgr Ewa Okręglicka-Forysiak, mgr Tomasz Frąckowiak - TMR Wymagania wstępne Brak Założenia i cele Zapoznanie studentów z konstrukcją skali WAIS-R; sposobem przeprowadzania badania oraz kształtowanie umiejętności z zakresu analizy wyników i pisania diagnozy psychologicznej. Zapoznanie studentów z niewerbalnymi testami do badania sprawności myślenia na przykładzie Testów Matryc Ravena: TMS-K, TMS-R, TMS-Plus, TMK, TMZ. Opanowanie umiejętności analizy ilościowej i jakościowej Testu Matryc Standardowych – wersja Klasyczna. Ocena Formy zaliczenia Warunki zaliczenia przedmiotu Kolokwia pisemne (osobne z WAIS–R i TMR) obowiązkowa obecność na wszystkich zajęciach (nieobecności spowodowane chorobą lub czynnikami losowymi powinny być zaliczone na konsultacjach w terminie 3 tygodni od daty nieobecności; niewywiązanie się z tego rygoru oznacza cząstkową ocenę niedostateczna za każde nieodrobione zajęcia) aktywny udział w zajęciach wskazujący na merytoryczne przygotowanie studenta (systematyczna aktywność może podnieść ocenę ogólną) pozytywna ocena z obu kolokwiów pisemnych na wysokość oceny ma wpływ sposób rozliczenia nieobecności (ujemny w przypadku braku rozliczenia się). 1 Uwaga: w przypadku odnotowania więcej niż dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności prowadzący zastrzega sobie prawo do niedopuszczenia studenta do kolokwium, a tym samym niezaliczenia zajęć. Ocena niedostateczna z jednego kolokwium skutkuje niezaliczeniem przedmiotu. 3 ECTS Treści programowe: WAIS-R 1. Historia skal Wechslerowskich. Informacje wstępne o WAIS-R. 2. Zapoznanie studentów z budową skali WAIS-R. Prezentacja pomocy testowych i omówienie zasad wykorzystania ich w badaniu. Omówienie protokołu badań i sposobu jego wypełniania. 3. Założenia teoretyczne i psychometryczne teorii inteligencji D. Wechslera. Historia wskaźnika inteligencji. 4. Wprowadzenie pojęcia inteligencji płynnej i skrystalizowanej (jak się o niej wnioskuje i w jakim celu - na podstawie wyników uzyskanych w Skali WAIS-R). Struktura czynnikowa Skali WAIS-R. 5. Informacje uzyskiwane w rozmowie poprzedzającej badanie oraz podczas obserwacji. Formalna strona diagnozy: struktura i części (propozycja autorska). Psychometryczne aspekty diagnozy: obliczanie ilorazów inteligencji, wyznaczanie przedziałów ufności, sprawdzanie różnic między podskalami. Opis podstawowych wskaźników: ilorazy inteligencji w podskalach i czynnikach. 6. Omówienie zasad kategoryzacji różnych funkcji intelektualnych. Analiza interindywidualna, w tym: opis poszczególnych funkcji intelektualnych z uwzględnieniem wcześniej wypracowanej kategoryzacji. Analiza intraindywidualna, w tym: obliczanie przeciętnych dla własnych możliwości, uzyskiwanie informacji o mocnych i słabych stronach osoby badanej. 7. Całościowa interpretacja uzyskanych wyników. Poszerzenie diagnozy psychometrycznej o aspekty kliniczne. Dyskusja dotycząca problemów związanych z badaniem i formułowaniem diagnozy w WAIS-R TESTY MATRYC RAVENA 1. Historia Testów Matryc Ravena. Założenia teoretyczne: gestaltowska teoria percepcji form, teoria neogenezy Spearmana. Zdolności edukcyjne i reprodukcyjne, zmienność linii ich rozwoju w ciągu życia. Własności psychometryczne TMR: rzetelność, trafność. 2. Zapoznanie ze wszystkimi dostępnymi w Polsce wersjami TMR oraz Skalami Słownikowymi Ravena i ich polskimi odpowiednikami. Różnice informacji diagnostycznych testów mocy (potencjału) i testów wydajności. 3. Interpretacja ilościowa i jakościowa na przykładzie TMS-K – propozycja autorska (układ wyników każdej serii, układ odpowiedzi wewnątrz serii, analiza odpowiedzi błędnych). Analizowanie zadań testowych z punktu widzenia procesów przetwarzania informacji. Możliwości zastosowań TMR. Literatura obowiązkowa WAIS-R Brzezinski J., Gaul M., Hornowska E. i in. (2004) Skala Inteligencji D. Wechslera dla dorosłych. Wersja zrewidowana – renormalizacja WAIS-R (PL). Podręcznik Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP Hornowska E. (2004). Skale Inteligencji dla Dorosłych Dawida Wechslera WAIS-R oraz WAIS III. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar Matczak A. (1994). Diagnoza intelektu. cz. II. Warszawa: Instytut Psychologii PAN. 2 Strelau J. (1997). Inteligencja człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Żak r.2, 7 TMR Jaworowska A. (1990). Polskie badania dotyczące Testu Matryc Ravena. Przegląd Psychologiczny, 1, 247-258 Jaworowska A., Szustrowa T. (2000). Test Matryc Ravena w wersji Standard. Formy: Klasyczna, Równoległa, Plus. Polskie standaryzacje. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Okręglicka-Forysiak E. (1993). Test Matryc J.C. Ravena. Analiza ilościowa i jakościowa, w: E. Okręglicka-Forysiak (red.). Wybrane metody diagnostyczne w psychologii. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Okręglicka-Forysiak E. (2006). Analiza ilościowa i jakościowa Test Matryc J.C. Ravena. Maszynopis. WAIS-R Literatura uzupełniająca Bąk O. (2001). Kilka uwag o Skali Inteligencji Wechslera w kontekście diagnozowania upośledzenia umysłowego u dorosłych. Psychiatria Polska, 4, 635-646 Brzeziński J., Hornowska E. (red.). (1993). Skala Inteligencji Wechslera WAIS-R. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe Seligman D. (1995). O inteligencji prawie wszystko. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, r.1,15 TMR Anastasi A., Urbina S. (1999). Testy psychologiczne. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Hornowski B. (1970). Analiza psychologiczna Skali J.C. Ravena. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Jaworowska A., Szustrowa T. (1991). Podręcznik do testu Matryc Ravena. Wersja dla Zaawansowanych (1962). Polskie standaryzacje: uczniowie 12,6-19,5 (1991), studenci (1990). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Jaworowska A., Szustrowa T. (1992). Podręcznik do testu Matryc Ravena. Wersja Kolorowa (1956). Polska Standaryzacja 1991 (3:11 - 9,11). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Paluchowski W.J. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar” Zimny Z. (1962). Analiza konstrukcji testu J.C. Ravena. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 3