plik Adobe PDF / Get full paper - Adobe PDF file

plik Adobe PDF / Get full paper - Adobe PDF file

KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN – ODDZIAà W POZNANIU
Vol. 29 nr 3
Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji
2009
MIROSàAW CHOLEWA, MARIA DZIUBA KAàUĩA
ANALIZA WYBRANYCH WàAĝCIWOĝCI
STRUKTURALNYCH I WYTRZYMAàOĝCIOWYCH
ALUMINIOWYCH ODLEWÓW SZKIELETOWYCH
W artykule przedstawiono geometriĊ przykáadowego szkieletu i rdzenia opartą na osiemnastoĞcianie „hydraulicznym” oraz technologie wykonania rdzenia. Opracowano warunki technologiczne
wytwarzania zamkniĊtych odlewów szkieletowych ze stopów AlSi. Celem badaĔ byáa analiza stopnia
rozdrobnienia i jednorodnoĞci struktury odlewów szkieletowych oraz wáaĞciwoĞci uĪytkowych tych
odlewów. W związku z tym zmierzono odlegáoĞci gaáĊzi drugorzĊdowych dendrytów (DAS)
w charakterystycznych obszarach wykonanych odlewów. W badanych odlewach odlegáoĞci wtórnych osi dendrytów DAS roztworu Į osiągają najmniejsze wartoĞci w obszarze stanowiącym geometryczne naroĪe Ğcian zewnĊtrznych zamykających odlew próbny, aczkolwiek są to wartoĞci zbliĪone
do wartoĞci we wszystkich charakterystycznych obszarach. Zbadano wytrzymaáoĞü na Ğciskanie
próbek z odlewów szkieletowych. NajwiĊkszą wartoĞü tej wytrzymaáoĞci uzyskano dla odlewu wykonanego przy parametrach technologicznych ujmujących temperaturĊ zalewania, temperaturĊ formy
oraz wysokoĞü ukáadu wlewowego, a mianowicie: Tzal = 1013 K, Tformy = 333 K, h = 265 mm. Opracowane warunki technologiczne umoĪliwiają wytworzenie odlewów o wymaganej zewnĊtrznej i
wewnĊtrznej postaci geometrycznej i korzystnych wáaĞciwoĞciach strukturalnych i wytrzymaáoĞciowych.
Sáowa kluczowe: odlew szkieletowy, stop AlSi, mikrostruktura, wytrzymaáoĞü na Ğciskanie
1. WPROWADZENIE
Odlewy szkieletowe stanowią swego rodzaju konstrukcje zbliĪone wáaĞciwoĞciami do nowoczesnej grupy materiaáów porowatych. Podobnie jak one, stwarzają moĪliwoĞü stosowania na: zbiorniki ciĞnieniowe mediów gazowych i ciekáych (np. wodór, ozon), strefy kontrolowanej adsorpcji energii kinetycznej
w samochodach (np. zderzaki, podáuĪnice), ramy i elementy noĞne Ğrodków
transportu, korpusy obrabiarek, podstawy i konstrukcje noĞne maszyn, pancerze
militarne, elementy osáon antyradarowych. Ze wzglĊdu na potencjalne szerokie
Dr hab. inĪ. Instytut Materiaáów InĪynierskich i Biomedycznych Politechniki ĝląskiej
w Gliwicach.
Mgr inĪ.
Praca jest wynikiem realizacji projektu o numerze N 507 152 31/ 0253.
12
M. Cholewa, M. Dziuba KaáuĪa
spektrum stosowania istotna jest analiza wáaĞciwoĞci strukturalnych i uĪytkowych przestrzennych odlewów szkieletowych, takĪe w odniesieniu do kompozytów wytworzonych ze wzmocnieniem szkieletowym.
W projektowaniu odlewów szkieletowych kluczowe znaczenie ma dobór
geometrii i materiaáu rdzenia. Proces wykonania odlewu szkieletowego – ze
wzglĊdu na duĪą powierzchniĊ stygniĊcia w porównaniu z tradycyjnymi odlewami – wymaga uĪycia na rdzeĔ materiaáów termoizolacyjnych. Dlatego w odlewach moĪna siĊ spodziewaü struktur gruboziarnistych. Do wykonania odlewów szkieletowych zastosowano róĪne stopy okoáoeutektyczne, poniewaĪ
z zaáoĪenia krystalizują one w drobnoziarnistych strukturach. W opracowaniu
przedstawiono szkielety wykonane ze stopu AlSi11.
2. WYKONANIE RDZENI ODLEWÓW SZKIELETOWYCH
Do wykonania rdzeni uĪyto szablonu peániącego funkcjĊ rdzennicy,
umoĪliwiającego powtarzalne, precyzyjne wykonanie w ksztaátce rdzeniowej
otworów w trzech prostopadáych páaszczyznach.
Na rysunku 1 pokazano pojedynczą komórkĊ rdzenia o optymalnej geometrii
osiemnastoĞcianu „hydraulicznego” wraz z charakterystycznymi wymiarami.
W zaleĪnoĞci od materiaáu
rdzenia stosuje siĊ róĪne warianty
ubytkowych technik ksztaátowania otworów. Do wykonania
rdzeni odlewów bĊdących przedmiotem opracowania uĪyto materiaáu glinokrzemianowego o wáaĞciwoĞciach termoizolacyjnych.
Materiaá na rdzeĔ uzyskano z glinokrzemianowych wáókien dáuRys. 1. Komórka rdzenia z charakterystycznymi wy- goĞci 3 mm, które tworzą dyspermiarami
sjĊ w wodnym roztworze nieFig. 1. The core cell with characteristic dimensions
organicznego Ğrodka wiąĪącego
i Ğrodka organicznego regulującego lepkoĞü. Z powstaáej zawiesiny uzyskano ksztaátki rdzeniowe metodą odlewania próĪniowego. W tablicy 1 zamieszczono wáaĞciwoĞci materiaáów glinokrzemianowych, z których wykonano rdzeĔ odlewu szkieletowego.
Materiaá glinokrzemianowy charakteryzuje dobra odpornoĞü na wysoką temperaturĊ, dochodzącą do 1430oC (1700 K), oraz bardzo maáy wspóáczynnik
przewodzenia ciepáa (O = 0,037 W/(m˜K)). Materiaá ten zostaá wytypowany do
wykonania rdzenia odlewu szkieletowego. Przewodnictwo cieplne potencjalnych
Analiza wybranych wáaĞciwoĞci strukturalnych i wytrzymaáoĞciowych …
13
materiaáów rdzeniowych w zaleĪnoĞci od gĊstoĞci masy i temperatury przedstawiono w tablicy 2.
Tablica 1
WáaĞciwoĞci i skáad materiaáów glinokrzemianowych uĪytych na rdzenie odlewów szkieletowych [3]
Properties and constitution of aluminum silicates applied for cores in skeleton castings [3]
Skáad chemiczny odmian materiaáu
SiO2
Al2O3 + ZrO2
Temperatura graniczna
Ciepáo wáaĞciwe przy 1173 K
A
B
53 ÷ 55%
45 ÷ 47%
1260°C
46 ÷ 48%
52 ÷ 54%
1430°C
969 J/(kg˜K )
Rys. 2. Geometria rdzenia odlewu szkieletowego
Fig. 2. Core geometry in skeleton casting
Na rysunku 2 pokazano geometriĊ rdzenia – uzyskano otwory ukáadające siĊ
w przestrzenną, prostopadáą sieü. ĝrednice kanaáów przyjĊto równe 5 mm. Kanaáy rdzenia tworzące áączniki szkieletu odpowiadają krawĊdziom szeĞcianu o
dáugoĞci 15 mm.
M. Cholewa, M. Dziuba KaáuĪa
14
Tablica 2
Przewodnictwo cieplne materiaáów rdzeniowych w zaleĪnoĞci od gĊstoĞci masy i temperatury [3]
Thermal conductivity of core materials regarding the mass density and temperature [3]
Materiaá
Temperatura
[K]
A
B
gĊstoĞü [kg/m3]
250
300
przewodnictwo cieplne [W/(m·K)]
573
773
973
1173
1373
1573
0,086
0,118
0,167
0,246
0,339
0,413
0,093
0,119
0,158
0,222
0,302
0,33
Rys. 3. Glinokrzemianowy rdzeĔ odlewu
szkieletowego
Fig. 3. Aluminium silikon core of the skeleton casting
Przedstawiony na rys. 3 gotowy rdzeĔ posáuĪyá do wykonania odlewu szkieletowego. RdzeĔ pozwala na wytworzenie przestrzennej wewnĊtrznej struktury
otwartych lub zamkniĊtych odlewów szkieletowych. ZamkniĊte odlewy szkieletowe, jako trudniejsze technologicznie, posáuĪyáy za odlewy próbne w badaniach.
3. WYKONANIE ODLEWÓW SZKIELETOWYCH
Do wykonania odlewów próbnych uĪyto odlewniczego stopu aluminiowego
AlSi11. Stop ten jest zalecany do stosowania na odlewy o skomplikowanych
ksztaátach. Skáad chemiczny stopu przedstawiono w tablicy 3. Dobrano go wedáug normy PN-EN 1706:2001 i uzupeániono dodatkiem 0,4% Sb.
Analiza wybranych wáaĞciwoĞci strukturalnych i wytrzymaáoĞciowych …
15
Tablica 3
Skáad chemiczny odlewniczego stopu aluminium AlSi11 wedáug PN-EN 1706:2001 wyraĪony
w procentach masy [8]
Chemical constitution of the aluminum alloy AlSi11 according to PN-EN 1706:2001 described in
mass percentage [8]
Pierwiastek
Skáad [%]
Si
Fe
Mg
Mn
Cu
Zn
Ti
Al
10,0 ÷11,8
0,15
0,45
0,10
0,03
0,07
0,15
reszta
W badaniach wykorzystano antymon w celu obniĪenia napiĊcia powierzchniowego ciekáego stopu, zminimalizowania tworzenia tlenków Al2O3 na froncie
strugi, a zatem w celu maksymalizacji lejnoĞci stopu. Jego modyfikujące dziaáanie na strukturĊ uznano za drugoplanowe.
Rys. 4. ZamkniĊty szkieletowy odlew aluminiowy
po usuniĊciu górnej Ğciany zamykającej
Fig. 4. Closed aluminum skeleton casting after
removal of the upper wall
Odlewy próbne wykonano z nastĊpującymi zaáoĪeniami geometrycznymi:
– wymiary odlewu: 125 u 70 u 125 mm,
– gruboĞü Ğcian zewnĊtrznych: 6 mm,
– wysokoĞü ukáadu wlewowego h = 300 mm,
– dolny, szczelinowy wlew doprowadzający (5 u 50 mm),
– centralny, górny nadlew 55 u 25 u (105 ÷ 175) mm,
– wielkoĞü komórki szkieletu: a = 15 mm,
– promieĔ áącznika szkieletu r = 2,5 mm.
Wsad aluminiowy o masie 5 kg topiono w piecu indukcyjnym.
Na rysunku 4 pokazano przykáadowy, próbny, zamkniĊty, aluminiowy odlew
szkieletowy.
M. Cholewa, M. Dziuba KaáuĪa
16
4. ANALIZA ODLEGàOĝCI GAàĉZI DRUGORZĉDOWYCH DENDRYTÓW
ROZTWORU Į
Próbki do badaĔ strukturalnych trawiono Ğrednio przez 30 s w roztworze 20%
NaOH (20gr NaOH rozpuszczono w wodzie destylowanej). Próbki wymyto
w wodzie, a nastĊpnie w alkoholu etylowym, po czym suszono ciepáym, a nastĊpnie zimnym powietrzem przez 10 min.
Na rysunku 5 przedstawiono charakterystyczne obszary, które poddano analizie DAS. OdlegáoĞü wtórnych osi dendrytów nierzono za pomocą komputerowego systemu analizy obrazu Nikon Epihot 200 & Lucia G on Ds. Video wersja
4.82 przy powiĊkszeniu mikroskopu 15u. Wykonano 39 pomiarów dla kaĪdego
analizowanego obszaru badanych odlewów szkieletowych.
Badania ujmują liczbowo wpáyw szybkoĞci odprowadzania ciepáa na stopieĔ
rozdrobnienia struktury odlewów szkieletowych. W tablicy 4 przedstawiono
wyniki analizy DAS tylko w charakterystycznych, skrajnych, najbardziej zróĪnicowanych strukturalnie obszarach odlewów.
Rys. 5. Obszary, w których porównywano mikrostruktury: 1 – naroĪnik wĊzáa szkieletu, 2 – przekrój
wzdáuĪny áącznika szkieletu, 3 – przekrój poprzeczny
áącznika szkieletu, 4 – centralna czĊĞü naroĪnika
Ğciany zamykającej szkielet, 5 – zewnĊtrzna powierzchnia naroĪnika Ğciany zamykającej szkielet [2]
Fig. 5. Zones with microstructure comparison: 1 –
corner of the skeleton core, 2 – longitudinal section
of the skeleton link, 3 – cross section of the skeleton
link, 4 – central corner part of the wall that closes
the skeleton, 5 – outer surface of the corner in the
skeleton closing wall [2]
Tablica 4
OdlegáoĞci wtórnych osi dendrytów w wybranych skrajnych obszarach odlewów szkieletowych
Dendrite arm spacing for chosen outer zones of the skeleton casting
OdlegáoĞü wtórnych osi dendrytów [Pm]
odchylenie
minimum maksimum Ğrednia
standardowe
Oznaczenie
próbki
Miejsce
wykonania
pomiaru
Tzal = 1013 K, Tformy = 333 K,
h = 265 mm
obszar 1
obszar 5
26,27
22,52
82,20
86,06
49,1
50,3
12,9
13,9
Tzal = 983 K, Tformy = 293 K,
h = 265 mm
obszar 1
obszar 5
22,97
24,26
82,20
93,73
52,3
52,7
14,9
15,5
Analiza wybranych wáaĞciwoĞci strukturalnych i wytrzymaáoĞciowych …
17
W badanych odlewach odlegáoĞci wtórnych osi dendrytów roztworu Į osiągają najmniejsze wartoĞci w obszarze 1, aczkolwiek wartoĞci DAS w obszarach
1 i 5 tych odlewów mają zbliĪone wartoĞci. Stanowi to potwierdzenie tylko nieznacznego zróĪnicowania struktury w badanych obszarach odlewów.
Wykresy odlegáoĞci gaáĊzi drugorzĊdowych dendrytów roztworu Į w wybranych obszarach odlewów szkieletowych przedstawiono na rys. 6. Dla odlewu
wykonanego w warunkach: Tzal = 1013 K, Tformy = 333 K, h = 265 mm zaobserwowano zbliĪoną licznoĞü DAS w najniĪszych klasach rozkáadu odlegáoĞci DAS
dla skrajnych obszarów 1 i 5. ĝwiadczy to o duĪej jednorodnoĞci struktury wykonanych odlewów szkieletowych.
a)
b)
Rys. 6. Rozkáad odlegáoĞci wtórnych osi dendrytów w wybranych obszarach odlewu
(Tzal = 1013 K, Tformy = 333 K, h = 265 mm)
Fig. 6. Distances distribution of the dendrite arm spacing for chosen zones of casting
5. BADANIA WYTRZYMAàOĝCIOWE
Odlew szkieletowy ze wzglĊdu swoje perspektywiczne zastosowania moĪe
byü naraĪony na dziaáanie siá rozciągających i Ğciskających, np. w zbiornikach
ciĞnieniowych mediów gazowych i ciekáych lub w strefach kontrolowanej adsorpcji energii kinetycznej w samochodach (zderzaki, podáuĪnice). Na obecnym
etapie badaĔ sprawdzono wytrzymaáoĞü na Ğciskanie fragmentów szkieletów.
M. Cholewa, M. Dziuba KaáuĪa
18
WydáuĪenie wzglĊdne [1/1]
0,09
0,08
0,08
0,08
0,07
0,07
0,07
0,06
0
0,06
0,09
0,09
0,08
0,07
0,06
0,05
0,03
0,02
0,01
0,01
0,01
0
0
50
0,05
50
100
0,04
100
150
0,04
150
200
0,03
200
250
0
250
0,02
NaprĊĪenie Ğciskające [MPa]
300
0,01
NaprĊĪenie Ğciskające [MPa]
Badania wykonano na maszynie wytrzymaáoĞciowej o maksymalnej sile 100
kN (Veb Werkstoffprüffmaschinen Leipzig). Podczas prób zarejestrowano zaleĪnoĞü siáy Ğciskającej P [kN] od odksztaácenia bezwzglĊdnego ǻL [mm].
Z badanych odlewów szkieletowych
wyciĊto ksztaátki o wysokoĞci 27 mm,
o profilu pokazanym na rys. 7. Wykonano
po
6 prób Ğciskania wycinków szkieletu
Rys. 7. Profil ksztaátki zastosowanej do
metalowego z kaĪdego odlewu. Wykresy
badaĔ wytrzymaáoĞciowych
Fig. 7. Sample applied for strength investi- zaleĪnoĞci odksztaácenia od naprĊĪenia
gations
Ğciskającego dla badanych próbek przedstawiono na rys. 8. Zaobserwowano nieliniową zaleĪnoĞü wydáuĪenia wzglĊdnego od naprĊĪenia Ğciskającego.
Pionowe áączniki ksztaátki (wycinka szkieletu) poddane Ğciskaniu ulegają
nieznacznemu wyboczeniu. Wynika to z proporcji elementarnej komórki, której
pionowo obciąĪone áączniki istotnie odbiegają proporcjami wymiarów od zalecanych dla klasycznej próby Ğciskania materiaáów monolitycznych. Niemniej,
biorąc pod uwagĊ wstĊpny charakter badaĔ wytrzymaáoĞciowych, za podstawowy sposób pomiaru przyjĊto oszacowanie wytrzymaáoĞci na Ğciskanie powtarzalnego elementu obejmującego pojedynczą komórkĊ szkieletu. NaleĪy podkreĞliü, Īe sposób doboru wymiarów i orientacji próbki w stosunku do siáy Ğciskającej jest niekorzystny, ale opracowanie metody pomiaru jest obecnie przedmiotem analiz, prezentowane wyniki naleĪy wiĊc traktowaü jako szacunkowe i poglądowe – wstĊpne.
WydáuĪenie wzglĊdne [1/1]
Rys. 8. Wykres zaleĪnoĞci wydáuĪenia wzglĊdnego od naprĊĪenia próbki: a) AlSi11, Tzal = 1013 K,
Tformy = 333 K, h = 265 mm; b) AlSi11, Tzal = 983 K, Tformy = 293 K, h = 265 mm
Fig. 8. Diagram of the relative stress elongation in the sample: a) AlSi11, Tzal = 1013 K, Tformy = 333 K,
h = 265 mm; b) AlSi11, Tzal = 983 K, Tformy = 293 K, h = 265 mm
Analiza wybranych wáaĞciwoĞci strukturalnych i wytrzymaáoĞciowych …
19
Na rysunku 9 przedstawiono wyniki wytrzymaáoĞci na Ğciskanie badanych
próbek odlewów. NajwiĊkszą wartoĞü wytrzymaáoĞci na Ğciskanie uzyskano dla
odlewu wykonanego w nastĊpujących warunkach technologicznych: Tzal =
= 1013 K, Tformy = 333 K, h = 265 mm. Próbka pokazana na rys. 7 odpowiada
znormalizowanej, monolitycznej próbce o Ğrednicy 10 mm. Minimalna wytrzymaáoĞü takiej próbki wedáug normy wynosi 160 MPa i dotyczy odlewu piaskowego. Otrzymane wyniki są zgodne z ogólną zasadą wzrostu wytrzymaáoĞci
wraz ze zmniejszaniem przekroju próbki (z jednoczesnym pominiĊciem wpáywu
– rodzaju i liczebnoĞci – wad odlewniczych).
300
267,51
240,76
250
Rc [Pa]
200
150
100
50
0
Próbka (AlSi11, temp. zalewania 1013K, temp.
formy 333K, h – 265 mm)
Próbka (AlSi11, temp. zalewania 983K, temp.
formy 293K, h – 265 mm)
Rys. 9. WytrzymaáoĞü na Ğciskanie badanych odlewów
Fig. 9. Compressive strength of the investigated casting
W przedstawionym przykáadzie, pomimo stwierdzonego wyboczenia pionowych
áączników przy wspóádziaáaniu poziomych áączników, potwierdzono wiĊkszą wytrzymaáoĞü szkieletowej ksztaátki o czterech pionowych áącznikach w porównaniu
z odlewem monolitycznym o tej samej powierzchni obciąĪonego przekroju.
Stwierdzony brak páyniĊcia materiaáu pod obciąĪeniem powoduje w rezultacie kruche pĊkanie, co moĪe by uzasadnieniem stosowania podobnych szkieletów na klatki bezpieczeĔstwa w Ğrodkach transportu.
6. WNIOSKI
1. Opracowano ogólne warunki technologiczne wytwarzania odlewów szkieletowych z modelowych stopów Al-Si. UmoĪliwia to powtarzalne wytwarzanie
fragmentów otwartych i zamkniĊtych odlewów szkieletowych o przedstawionej
zewnĊtrznej i wewnĊtrznej postaci geometrycznej i korzystnych wáaĞciwoĞciach
strukturalnych i uĪytkowych.
20
M. Cholewa, M. Dziuba KaáuĪa
2. Na podstawie badaĔ mikrostruktury moĪna stwierdziü, Īe odlewy szkieletowe wykazują korzystne wáaĞciwoĞci strukturalne (struktura rozdrobniona
o duĪej jednorodnoĞci).
3. Mechanizm niszczenia ksztaátek pod obciąĪeniem i zadowalająca wartoĞü
wytrzymaáoĞci na Ğciskanie są korzystne ze wzglĊdu na przyszáe zastosowania
odlewów szkieletowych.
4. Wskazane jest opracowanie specjalnej metodyki badania wáaĞciwoĞci
uĪytkowych odlewów szkieletowych, np. na próbkach utworzonych z 9 prezentowanych komórek elementarnych przy zmiennej orientacji w stosunku do kierunku dziaáania obciąĪenia.
LITERATURA
[1] Cholewa M., Ksztaátowe odlewy z pian kompozytowych, Archiwum Odlewnictwa, 2003,
vol. 3, nr 9, s. 81 – 88.
[2] Cholewa M., Dziuba KaáuĪa M., Closed aluminum skeleton casting, Archives of Foundry
Engineering, 2008, vol. 8, special issue 1, s. 53 – 56.
[3] Cholewa M., Dziuba KaáuĪa M., Lortz M., Metody wykonania rdzeni odlewu szkieletowego, Prace Studenckich Kóá Naukowych, 2008, zeszyt nr 16, s. 9 – 16, Gliwice, Wydawnictwo
Instytutu Materiaáów InĪynierskich i Biomedycznych.
[4] Cholewa M., Szyndler B., Materiaáy formierskie na supercienkoĞcienne odlewy szkieletowe,
Prace Studenckich Kóá Naukowych, 2007, zeszyt nr 11, s. 113 – 118Gliwice, Wydawnictwo
Instytutu Materiaáów InĪynierskich i Biomedycznych.
[5] Daráak P., Dudek P., Materiaáy wysokoporowate – metody wytwarzania i zastosowanie,
Odlewnictwo: Nauka i praktyka, 2004, nr 1, s. 3 – 17.
[6] Janus-Michalska M., Effective models describing elastic behaviour of cellular materials,
Archives of metallurgy and materials, 2005, vol. 50, issue 3, s. 595 – 608.
[7] Kordzikowski P., Janus-Michalska M., PĊcherski R.P., Specification of energy – based
criterion of elastic limit states for cellular materials, Archives of Metallurgy and Materials,
2005, vol. 50, issue 3, s. 619 – 634.
[8] Norma PN-EN 1706:2001 Odlewnicze stopy aluminium.
[9] Pietrowski S., Siluminy, àódĨ, Wydawnictwo Politechniki àódzkiej 2001.
Praca wpáynĊáa do Redakcji 10.03.2009
Recenzent: prof. dr hab. inĪ. Zenon Ignaszak
ANALYSIS OF SELECTED STRUCTURAL AND MECHANICAL PROPERTIES
OF ALUMINIUM SKELETON CASTINGS
S u m m a r y
In this paper geometry of skeleton casting and the core was shown together with its technology. Manufacturing parameters were determined for production of closed skeleton castings made of
AlSi alloys. The main aim was to analyze the refinement degree of the microstructure and its
homogeneity together with operational properties of the castings. Dendrite arm spacing (DAS) was
observed in characteristic regions of the casting. For studied castings the lowest values of DAS
Analiza wybranych wáaĞciwoĞci strukturalnych i wytrzymaáoĞciowych …
21
were observed in the corner of external walls of the casting. Nevertheless, values observed are
close to those observed in other characteristic regions. To evaluate the mechanical properties
compression test were performed. The highest compression strength was observed for skeleton
casting manufactured under following technological conditions: pouring temperature 1013 K,
mould temperature 333 K, height of the gating system 265 mm. Determined technological conditions enabled manufacturing of skeleton castings with desired external and internal geometry and
favorable mechanical and structural properties.
Key words: skeleton casting, AlSi alloy, microstructure, compression strength