Zajęcia artystyczne-komputerowy artysta

Grzegorz Próchniak
Komputerowy artysta
Program zajęć artystycznych w gimnazjum
Rok 2010/2011
1|S t r o n a
1. Założenia programu i sposoby realizacji
Program zajęć artystycznych – „Komputerowy artysta” w gimnazjum jest przygotowany
zgodnie z celami i treściami kształcenia określonymi w Rozporządzeniu Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr
4, poz. 17, zał. 4).
Podstawa programowa określa, czego nauczyciel jest zobowiązany nauczyć ucznia na
poszczególnych etapach kształcenia oraz podkreśla wkład szkoły i nauczycieli w
kształtowanie właściwych postaw uczniów.
Cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań ogólnych (percepcja sztuki, ekspresja
przez sztukę, recepcja sztuki), a wiadomości i umiejętności, które uczniowie powinni zdobyć,
są wyrażone w języku wymagań szczegółowych.
Podstawa programowa zakłada realizację obowiązkowych zajęć artystycznych w gimnazjum.
Niniejszy program jest propozycją tematycznych zajęć artystycznych z zakresu architektury
przewidzianych na 30 godzin dydaktycznych. Propozycja zajęć artystycznych oparta jest na
wcześniej zdobytej wiedzy teoretycznej uczniów dotyczącej wiedzy o sztuce i historii sztuki.
Głównym założeniem programu jest praktyczna realizacja różnorodnych zadań
przybliżających uczniom zagadnienia dotyczące grafiki komputerowej oraz twórczego
wykorzystania komputera, przede wszystkim w formie działań w przestrzeni rzeczywistej i
wirtualnej. Zgodnie z zaleceniami podstawy programowej, realizacja programu przewiduje
wykorzystanie w ćwiczeniach mediów: fotografii i technologii informacyjno-komunikacyjnej.
Poszczególne zadania są opatrzone wprowadzającymi lub uzupełniającymi wiadomościami z
historii sztuki a także poprzedzone przykładowymi pracami innych artystów.
Ilość godzin dydaktycznych potrzebną na realizację poszczególnych ćwiczeń nauczyciel
dostosowuje do możliwości uczniów.
Część ćwiczeń uczniowie mogą realizować jako zadania domowe, zwłaszcza gdy
wskazane jest projektowanie za pomocą programów komputerowych, wymagających
wstępnego poznania ich działania.
2|S t r o n a
Niektóre zagadnienia i ćwiczenia można zrealizować w formie interdyscyplinarnych
projektów edukacyjnych we współpracy z nauczycielami języka polskiego, historii,
informatyki, techniki, matematyki, biologii, geografii.
Projekty edukacyjne jako forma pracy są bardzo efektywne dydaktycznie i atrakcyjne dla
uczniów.
Realizacja cyklu zajęć artystycznych powinna być zakończona wystawą prac uczestników
zajęć.
Wskazane jest korzystanie z podręczników do plastyki w gimnazjum
Sztuka w zasięgu ręki – Dariusz Stępień, Wojciech Sygut
W tym cała sztuka – Jolanta Gumula
Czasopism dotyczących grafiki komputerowej np. PSD Photoshop
2. Cele edukacyjne kształcenia i wychowania
Cele edukacyjne programu zostały określone i sformułowane zgodnie z założeniami
podstawy programowej z plastyki na trzecim etapie edukacyjnym.
Cele edukacyjne kształcenia:
odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji – percepcja sztuki
tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę
analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki
Cele edukacyjne wychowania:
budzenie i rozwijanie potrzeby czynnego uczestnictwa w kulturze poprzez kontakt
z dziełami w najbliższym otoczeniu oraz wizyty w muzeach, galeriach i innych ośrodkach
życia kulturalnego
rozwijanie świadomości roli sztuki w życiu człowieka
rozwijanie twórczego myślenia, kreatywności, własnych możliwości twórczych
kształtowanie świadomości dziedzictwa tradycji i kultury narodowej oraz dziedzictwa kręgu
kultury śródziemnomorskiej
dostrzeganie miejsca tradycji we współczesnej kulturze
kształtowanie tolerancji wobec odmienności innych kręgów kulturowych
3|S t r o n a
3. Treści nauczania
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji – percepcja sztuki
Uczeń:

uczestniczy w percepcji dzieł sztuki poprzez wyszukiwanie w Internecie informacji o
sztuce, zwiedzanie wirtualnych galerii sztuki i muzeów na świecie,

ma świadomość różnorodności sztuki i jej związków z nowoczesnymi technologiami,

potrafi formułować opinie, porównywać i wartościować szeroko rozumianą sztukę,
a także działalność plastyczną rówieśników i własną,

zna zasady prawa autorskiego dotyczące ochrony własności intelektualnej.
Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę
Uczeń:

poszukuje różnorodnych możliwości ekspresji we własnych działaniach artystycznych

świadomie stosuje środki wyrazu plastycznego we własnych działaniach artystycznych

wykazuje się umiejętnością twórczego myślenia, kreatywnością, realizuje oryginalne
projekty

tworzy różnorodne prace plastyczne, wykorzystując różne technologie, np. fotografię,
graficzne programy komputerowe

realizuje i przedstawia własne projekty artystyczne za pomocą różnych nośników, np.
prezentacji multimedialnych, fotografii

wykazuje się wiedzą na temat szeroko rozumianej sztuki oraz otaczającej
współczesnego człowieka rzeczywistości wizualnej.
Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki
Uczeń:

rozróżnia style i kierunki sztuk plastycznych

rozpoznaje najważniejsze dzieła sztuki europejskiej i polskiej; zna związki kultury
danej epoki z przemianami społecznymi, polityką

dostrzega i analizuje różne konteksty dzieł kultury

odnajduje w stylu lub kierunku danej epoki inspiracje sztuką poprzednich epok
4|S t r o n a

wykazuje się umiejętnością analizy dzieła sztuki – dostrzega poszczególne elementy
dzieła, porównuje, znajduje wzajemne związki i podsumowuje zebrane informacje

zna podstawowe pojęcia i terminy związane ze sztuką

wyszukuje potrzebne informacje zawarte w tekstach kultury.
Ogólne zagadnienia przewidziane w programie

Trójwymiarowość przestrzeni.

Rodzaje perspektyw. Rysunek perspektywiczny.

Zastosowanie perspektywy w tworzonej kompozycji plastycznej.

Podstawowe pojęcia w grafice komputerowej.

Pejzaż.

Rysunki z natury.

Martwa natura.

Rysunki projektowe na zadany temat.

Realizacja makiet i form przestrzennych zaprojektowanych z pomocą komputera.

Wystawa prac uczestników zajęć artystycznych - „Komputerowy artysta”
4. Przewidywane osiągnięcia uczniów
Wiadomości i umiejętności
Uczeń:

potrafi określić czas trwania, scharakteryzować kontekst historyczny, społeczny,
cywilizacyjny najważniejszych epok, stylów w sztuce

wymienia, rozpoznaje i opisuje najbardziej reprezentatywne dzieła poszczególnych
epok, stylów

potrafi wskazać wzajemne inspiracje następujących po sobie epok i stylów

wykazuje się umiejętnością analizy dzieła sztuki – dostrzega poszczególne elementy
dzieła, porównuje, znajduje wzajemne związki i podsumowuje zebrane informacje

wyszukuje potrzebne informacje zawarte w tekstach kultury

dostrzega w dziele sztuki rodzaj perspektywy
5|S t r o n a

określa sposób pokazania przestrzeni na obrazie

potrafi wykonać prace plastyczne w różnych technikach, stosując różne rodzaje
perspektywy oraz sposoby pokazania głębi na obrazie

zna rodzaje i narzędzia rysunkowe (wie jaki efekt uzyska w korzystając z narzędzi
programu graficznego), potrafi je adekwatnie do tematu zastosować we własnej
działalności twórczej

zna funkcje fotografii, próbuje określić elementy fotografii, które mogą stanowić o jej
wyrazie artystycznym

zna funkcje i potrafi wskazać zastosowanie grafiki komputerowej; posługuje się
komputerowymi programami graficznymi do tworzenia własnych projektów

potrafi zdefiniować i wskazać różnorodne zastosowanie Internetu.
5. Procedury osiągania celów
Najważniejszym kryterium stosowanych metod jest ich skuteczność. Powinny być one
dostosowane przede wszystkim do charakteru zajęć, ale także do możliwości szkoły, a
zwłaszcza uczniów.
Metody nauczania plastyki dzieli się na dwie zasadnicze grupy: dostosowane do percepcji i
recepcji dzieła sztuki oraz działalności twórczej uczniów.
Efektywną i atrakcyjną dla uczniów metodą pracy na zajęciach artystycznych, łączącą też
zagadnienia z innych przedmiotów, jest metoda projektu edukacyjnego.
Metody stosowane w nauczaniu historii sztuki, percepcji i recepcji dzieł sztuki oraz w
kształtowaniu umiejętności tworzenia wypowiedzi przez sztukę:

miniwykład, pogadanka, dyskusja, zawsze ilustrowane pokazem reprodukcji dzieł

projekty graficzne wykonane przez grafików i grafików komputerowych

ćwiczenia plastyczne kształtujące zmysł obserwacji: szkice i studia rysunkowe z natury

ćwiczenia w kształtowaniu wyobraźni przestrzennej: formy przestrzenne z
różnorodnych materiałów poznanie ich własności (światło-cień)
6|S t r o n a

realizowanie ćwiczeń i działań inspirowanych stylami, kierunkami i poszczególnymi
dziełami sztuki

prace i projekty realizowane za pomocą fotografii

wystawy prac – wskazana jest aranżacja wystawy przez uczniów- autorów prac przy
pomocy nauczyciela.
W edukacji plastycznej bardzo istotny jest bezpośredni kontakt z dziełem sztuki poprzez
oglądanie i kształtowanie umiejętności opisywania dzieł sztuki !
6. Metody oceniania osiągnięć uczniów
Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Edukacji Narodowej zawartymi w podstawie
programowej kryteria, jakimi należy kierować się, oceniając wiedzę i umiejętności uczniów,
powinny uwzględniać potencjalne zdolności plastyczne uczniów w określonym przedziale
wiekowym oraz ich możliwości kreacyjne. Nauczyciel powinien dostosować do nich
wymagania edukacyjne.
Na ocenę powinny się składać przede wszystkim dwa elementy: stosunek ucznia do
przedmiotu oraz wysiłek wkładany w realizację wymagań. Uzdolnienia plastyczne ucznia nie
mogą być podstawowym kryterium oceniania.
Ocenianie powinno być systematyczne, a także poprzedzone przekazaniem uczniom
kryteriów oceniania. Kryteria te powinny być zrozumiałe dla wszystkich uczniów.
Ocena powinna uwzględniać:
1. Wysiłek wkładany w realizację wymagań, stopień zaangażowania na lekcjach.
2. Stopień opanowania umiejętności i wiadomości oraz działania plastyczne:
zaangażowanie, niekonwencjonalność rozwiązań zarówno tematu, jak i formy.
3. Stopień wykorzystania posiadanej wiedzy w praktycznym działaniu.
4. Stosunek ucznia do przedmiotu.
7|S t r o n a
Ocena
Kryterium
Kompozycja
Dobór środków
wyrazu
Działalność
Kreatywność
Bardzo dobry
Dobry
Dostateczny
Dopuszczający
Zachowana
logika, twórcze
wykonanie
Zachowana
logika, typowe
rozwiązanie
Zachwiana
logika
kompozycji
Brak logiki,
nieprawidłowy
dobór kompozycja
Wyczerpujący i
twórczy dobór
środków
2-3 usterki lub
braki w zakresie
wykorzystania
środków
50% środków
wyrazu
wykorzystanych
prawidłowo
Pojedyncze środki
wyrazu
zastosowane
prawidłowo
Oryginalne
pomysły,
własna
interpretacja
Poprawny
przekaz
Bierny sposób
odtwarzania
Przekaz
nieuporządkowany
chaotyczna
wypowiedź
Twórczy sposób
przedstawienia
tematu,
zastosowanie
wiedzy w
sytuacjach
problemowych
Wypowiedź
typowa,
inwencja
własna
ograniczona
Wypowiedź
odtwórcza,
minimalny
stopień
kreatywności
Brak kreatywności
własnej, brak
pomysłu i własnych
rozwiązań
Ocenę celującą - otrzymuje uczeń za szczególnie oryginalne i twórcze osiągnięcia, opierające
się na gruntownej wiedzy wykraczającej poza wymagania programowe oraz umiejętność
zastosowania tych osiągnięć w praktyce. Często wykonuje prace w domu.
Ocenę niedostateczną - otrzymuje uczeń, którego wypowiedź nie spełnia wymogów oceny
pozytywnej, nie uczestniczy w zajęciach artystycznych.
8|S t r o n a
Tematy.
Lp
Temat
Podstawa
czas
programowa
1
Lekcja organizacyjna
1
2
Komputer jako źródło nowoczesnego
wyrazu artystycznego
1
1
3
Kompozycja abstrakcyjna – komputer
w tworzeniu artystycznym
1
1
4
Modyfikacje tworzonej pracy – nowe
funkcje programu graficznego
2
1
5
Elektroniczny kolarz – komputer jako
narzędzie plastyka
2
1
6
Wykorzystanie elementów ClipArt w
tworzonej pracy
2
1
7
Drukujemy swoje prace
8
Projektujemy kartkę pocztową
1, 2, 3
1
9
Projektujemy plakat „Konkurs Chopinowski”
1, 2, 3
1
10
Światło – cień szkic bryły na płaszczyźnie
2
1
11
Jaką funkcję pełni kolor?
1, 2
1
12
Perspektywa i jej rodzaje
1
2
Oczekiwane umiejętności
znajomość oznaczeń dotyczących
bezpiecznego i celowego
posługiwania się materiałami
plastycznymi,
znajomość elementów prawa
autorskiego, głównie w zakresie
korzystania z materiału
ilustracyjnego znajdującego się
m.in. w Internecie
Znajomość różnorodnego
zastosowania komputerów
twórczości plastycznej,
możliwości jakie daje grafika
komputerowa
Umiejętność komponowania
przestrzeni za pomocą barwy i
kształtu,
Umiejętność posługiwania się
komputerowymi programami
graficznymi
Poznanie nowych funkcji
programu graficznego i łączenie
różnych efektów i filtrów
Wykorzystanie programów
graficznych w tworzeniu pracy
plastycznej,
umiejętność doboru narzędzi i
efektów programu graficznego
Umiejętność zastosowania
gotowych elementów
graficznych,
Poznanie właściwości i funkcji
drukarki atramentowej,
Dobór parametrów drukowania
Poznanie historii kart
pocztowych,
Umiejętność zakomponowania
płaszczyzny motywem, barwą,
kształtem
Poznanie historii plakatu jako
środka wyrazu plastycznego,
umiejętność wykorzystania
dostępnych środków wyrazu
artystycznego w tworzonym
projekcie
Umiejętność operowania
światło-cieniem w kompozycji
plastycznej w celu uzyskania
trójwymiarowości brył
Poznanie właściwości koloru,
mieszania barw i ich podziału
Poznanie rodzajów perspektyw i
9|S t r o n a
13
Zastosowanie perspektywy w rysunku
odręcznym
2
2
14
Ornament w sztuce
2, 3
2
15
Czerwone i czarne – sztuka starożytnej
Grecji
2
2
16
Gotyk – cechy stylu
1, 2, 3
2
17
Rozeta i witraż – projekt
2
2
18
Pejzaż – forma wypowiedzi plastycznej
1, 2
1
19
Malarstwo polskie – najwybitniejsi twórcy
1, 3
1
20
Martwa natura – forma wypowiedzi
plastycznej
2
1
21
Grafika użytkowa – projekt wizytówki,
zaproszenia
2
2
22
Projekt okładki – zastosowanie komputera
w tworzeniu kompozycji plastycznej
2
2
jaką funkcję pełnią w pracy
plastycznej
Umiejętność stosowania
odpowiedniej perspektywy w
tworzonej kompozycji plastycznej
Poznanie rodzajów i zastosowań
ornamentów sztuce,
Umiejętność zaprojektowania
ornamentu dostosowanego do
tematu pracy plastycznej
Poznanie sztuki starożytnej
Grecji,
Poznanie metod ozdabiania
naczyń i ich nazewnictwo,
Umiejętność zaprojektowania
motywu czarno i czerwono
figurowego
Poznanie podstawowych cech
sztuki gotyckiej w architekturze i
malarstwie, rozumienie wpływu
religii na sztukę i ówczesne
powiązanie z życiem i sztuką,
Umiejętność charakterystyki cech
budowli gotyckiej
Umiejętność zastosowania barwy
i kształtu w tworzeniu
kompozycji plastycznej,
Świadome operowanie kolorem
w celu uzyskania odpowiedniego
wrażenia odbiorcy
Cechy charakterystyczne dla
malarstwa pejzażowego,
Zastosowanie perspektywy,
barwy w celu uzyskania
przestrzeni i nastroju
Poznanie najwybitniejszych
artystów malarstwa polskiego
różnych epok i kierunków
Najwybitniejsze dzieła artystów
polskich i europejskich,
Umiejętność komponowania
płaszczyzny i doboru palety barw
w tworzonej pracy plastycznej
Poznanie historii wizytówki i
zasad jej tworzenia,
Umiejętność zaprojektowania
wizytówki i zaproszenia z
wykorzystanie komputera
Umiejętność wykorzystania
dostępnych środków wyrazu
artystycznego w celu wykonania
okładki do czasopisma, książki
itp.,
samodzielne opracowanie i
wydruk okładki
10 | S t r o n a