uchwala nr 121
Transkrypt
uchwala nr 121
Uchwała nr 121/V/2014 Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka ”Partnerstwo Drawy” w Szczecinku z dnia 16 maja 2014 r. w sprawie: przyjęcia tekstu jednolitego LSROR. Na podstawie § 23 ust. 4 pkt 2 Statutu Stowarzyszenia; Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka ”Partnerstwo Drawy” w Szczecinku uchwala co następuje: § 1. Traci moc uchwała nr 100/V/2013 z dn. 09.05.2013 r. § 2. Przyjmuje się tekst jednolity Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich będący załącznikiem do niniejszej uchwały. § 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. § 4. Wykonanie uchwały powierza się Drawy” w Szczecinku. Zarządowi Stowarzyszenia LGR ”Partnerstwo ….………………………………….. Przewodniczący Zebrania Zał. nr 1 do uchwały 121/V/2014 Walnego Zebrania LGR „Partnerstwo Drawy” dnia 16 maja 2014 r. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku Lokalna Strategia Rozwoju Obszarów Rybackich „Pojezierze Drawskie – Kraina 1000 Jezior” Szczecinek 2014 r. 1 Spis treści Rozdział 1 Charakterystyka Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku ubiegającego się o wybór do realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich (LSROR), w ramach Lokalnej Grupy Rybackiej (LGR), jako podmiotu odpowiedzialnego za realizację LSROR ....................................................................................................................... 5 1.1 Nazwa i statut prawny Stowarzyszenia LGR oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i numer w tym rejestrze ............................................................................................ 5 1.2 Opis procesu powstawania partnerstwa Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku .......................................................................................... 5 1.3 Charakterystyka członków LGR i sposób rozszerzania/zmiany składu LGR.................... 10 1.3.1 Pozyskiwanie i przyjmowanie nowych członków .......................................................... 12 1.4 Struktura Komitetu pełniącego rolę ciała decyzyjnego LGR............................................. 13 1.5 Zasady i procedury funkcjonowania LGR oraz Komitetu ................................................. 15 1.5.1 Zasady powoływania członków Komitetu ...................................................................... 15 1.5.2 Zasady odwoływania członków Komitetu ……………………………………………. 16 1.5.3 Procedura funkcjonowania Komitetu, w tym procedura wyłączenia członka od udziału w dokumentowaniu wyboru operacji w razie zaistnienia okoliczności, które mogą wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności.................................................................. 17 Rozdział 2 Opis obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności .......................................................................... 20 2.1 Wykaz gmin i ludność zamieszkująca obszar LSROR w dniu 31 grudnia 2008 r............. 20 2.2 Uwarunkowania przestrzenne, geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe ..... 21 2.2.1 Uwarunkowania przestrzenne ......................................................................................... 21 2.2.2 Uwarunkowania geograficzne ......................................................................................... 22 2.2.3 Klimat obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” .................................................................... 23 2.2.4 Wody powierzchniowe .................................................................................................... 24 2.2.4.1 Rzeki............................................................................................................................. 24 2.2.4.2 Stan czystości rzek ....................................................................................................... 27 2.2.4.3 Zbiorniki wodne ........................................................................................................... 27 2.2.4.4 Zbiorniki retencyjne ..................................................................................................... 36 2.2.4.5 Stan czystości jezior…………………………………………………………………..37 2.2.5 Gleby ............................................................................................................................... 38 2.3 Uwarunkowania przyrodnicze …………………………………………………………. 39 2.3.1 Charakterystyka lasów w gminach Partnerstwa Drawy .................................................. 39 2.3.2 Ochrona przyrody ............................................................................................................ 40 2.4 Uwarunkowania historyczne .............................................................................................. 45 2.5 Uwarunkowania kulturowe ................................................................................................ 46 2.6 Ocena społeczno – gospodarcza obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” ............................... 46 2.6.1 Demografia ...................................................................................................................... 46 2.6.2 Gospodarka...................................................................................................................... 48 2.6.3 Aktywność gospodarcza .................................................................................................. 48 2.6.4 Sytuacja na rynku ............................................................................................................ 50 2.6.5 Kapitał społeczny ............................................................................................................ 51 2.6.6 Uzasadnienie spójności obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” ........................................ 53 2.6.7 Specyfika obszaru oraz sposoby jej wykorzystania ........................................................ 54 2.6.8 Opis działalności związanej z połowem, chowem, przetwórstwem ryb na obszarze objętym LSROR ....................................................................................................................... 56 2 2.6.9 Wskazanie jaka liczba osób obszaru objętego LSROR spełnia wymagania, o których mowa w par. 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać lokalna strategia rozwoju obszarów rybackich, kryteriów wyboru lokalnej grupy rybackiej do realizacji tej strategii oraz wymagań jakim powinna odpowiadać umowa dotycząca warunków i sposobu realizacji tej strategii w ramach programu operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”, określenie rodzaju aktywności tych osób, powiązania z innymi sektorami gospodarki ........................................ 60 Rozdział 3 Wskazanie silnych i słabych stron, szans i zagrożeń obszaru objętego LSROR (analiza SWOT)........................................................................................................................ 64 Rozdział 4 Wnioski wynikające z opisu obszaru i z analizy SWOT,o których mowa w ust. 2 i 3, ze szczególnym uwzględnieniem problemów i potrzeb sektora rybactwa ..................... 71 Rozdział 5 Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSROR oraz wskazanie planowanych przedsięwzięć służących osiągnięciu poszczególnych celów szczegółowych, w ramach których będą realizowane operacje.......................................................................... 74 5.1 Cele główne i cele szczegółowe LSROR LGR „Partnerstwo Drawy” ............................. 75 5.2 Środki służące do osiągnięcia zakładanych celów ............................................................. 76 5.3 Rodzaje operacji, które mogą uzyskać wsparcie ................................................................ 77 5.4 Przewidywany wpływ na środowisko, rodzajów operacji planowanych do wsparcia ....... 81 Rozdział 6 Wykazanie związku i spójności przyjętych w LSROR celów i środków z wnioskami wynikającymi z opisu obszaru oraz analizy SWOT ........................................... 82 Rozdział 7 Plan budżetu LSROR z podziałem na dwuletnie okresy, uwzględniający środki finansowe przeznaczone na finansowanie poszczególnych rodzajów operacji ....................... 84 Rozdział 8 Określenie procedury zgodności operacji z LSROR, procedury wyboru operacji przez LGR, procedury odwołania od rozstrzygnięć Komitetu w sprawie wyboru operacji w ramach działania Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013, kryteriów na podstawie, których jest oceniana zgodność operacji z LSROR oraz kryteriów wyboru operacji, a także procedury zmiany tych kryteriów ............................................................................................ 88 8.1 Procedura oceny zgodności wniosków z LSROR i wyboru operacji przez LGR .............. 88 8.2 Procedura odwołania od rozstrzygnięć Komitetu w sprawie wyboru operacji .................. 90 8.3 Harmonogram działań i zakres odpowiedzialności organów LGR uczestniczących w procedurze oceny i wyboru operacji .................................................................................... 91 8.4 Schemat graficzny procedury oceny i wyboru operacji przez LGR .................................. 92 Rozdział 9 Wskazanie kryteriów oceny wyboru operacji w ramach realizacji LSROR przez LGR „Partnerstwo Drawy” ...................................................................................................... 93 Rozdział 10 Opis procesu przygotowania i konsultowania Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich.............................................................................................................. 105 Rozdział 11 Opis procesu wdrażania i aktualizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich ............................................................................................................................... 106 11.1 Zarządzanie przedsięwzięciami...................................................................................... 106 11.2 Komunikacja społeczna.................................................................................................. 107 3 11.3 Monitoring sytuacji i uwarunkowań obszaru LGR ............................... ……………….107 11.4 Wskaźniki realizacji operacji ………………………………………………………….109 11.5 Zaangażowanie i wpływ lokalnej społeczności na proces aktualizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich w przyszłości.........………………………………………...120 Rozdział 12 Zasady i sposób dokonywania ewaluacji własnej …………………………….124 12.1 Metodologia i cele ewaluacji.......................................................................................... 125 Rozdział 13 Spójność planowanych działań, przedsięwzięć lub operacji realizowanych przez LGR w ramach innych programów wdrażanych na obszarze objętym LSROR ……………126 13.1 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) ......................................................... 126 13.2 Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) .............................................................. 127 13.3 Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego ……… ....... 127 13.4 Fundusz dla Organizacji Pozarządowych (FOP) ........................................................... 128 13.5 INTERREG IV A ........................................................................................................... 128 13.6 Inne dostępne środki finansowe ..................................................................................... 128 13.7 Określenie powiązań LSROR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSROR .................................................................................................. 129 13.7.1 Dokumenty strategiczne na poziomie krajowym ........................................................ 129 13.7.2 Wykaz dokumentów planistycznych, strategicznych i programowych związanych z obszarem Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku .......................................................................................................................... 131 Rozdział 14 Mechanizmy zapobiegające nakładaniu się pomocy......................................... 133 4 Rozdział 1 Charakterystyka Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku ubiegającego się o wybór do realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich (LSROR), w ramach Lokalnej Grupy Rybackiej (LGR), jako podmiotu odpowiedzialnego za realizację LSROR 1.1 Nazwa i statut prawny Stowarzyszenia LGR oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i numer w tym rejestrze Pełna nazwa Stowarzyszenia brzmi Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku, zwana w dalszej części LGR „Partnerstwo Drawy”. Siedziba Stowarzyszenia mieści się w Szczecinku przy ulicy 28 Lutego 16, 78 – 400 Szczecinek Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 29 października 2009 r. pod numerem 0000340574. 1.2 Opis procesu powstawania partnerstwa Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku jest ściśle powiązane z funkcjonującym Stowarzyszeniem Lokalna Grupa Działania „Partnerstwo Drawy” z siedzibą Złocieńcu. Nie było to rzeczą przypadkową, gdyż na bazie doświadczeń Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i wdrażania programu Leader podjęto próbę realizacji Programu Operacyjnego RYBY w zakresie Osi Priorytetowej 4 - Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa, poprzez wdrażanie i realizacje LSROR – Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich na tym terenie. Wykorzystując doświadczenia i pomoc LGD Partnerstwo Drawy oraz opierając się na nieocenionej pomocy Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego przeprowadzono konsultacje społeczne dotyczące potrzeby stworzenia organizacji zajmującej się rybactwem, wędkarstwem i stanem akwenów na Pojezierzu Drawskim. Proces budowania partnerstwa, który doprowadził do powołania Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku miał kilka ważnych etapów i był realizowany z bezpośrednim udziałem mieszkańców gmin tego terenu związanych z branżą rybną lub działających w jego otoczeniu w momencie pojawienia się takiej możliwości. Okolicznością mającą duży wpływ na przebieg tego procesu, było zaangażowanie i współpraca samorządów Pojezierza Drawskiego podjęta w połowie lat 90 przy wielu wspólnych projektach angażujących gminy obszaru LGR. Efektem tych działań było powstanie dwóch ważnych organizacji: Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Pojezierza Drawskiego (SGIPPD) oraz Związku Miast i Gmin Dorzecza Parsęty (ZMiGDP) związek ten między innymi realizuje dwa największe w Polsce programy proekologiczne. Pierwszy to wspólna gospodarka wodno-ściekowa w 26 gminach, drugi to program termomodernizacji w 22 gminach regionu. Ich zadaniem jest także promocja Pojezierza Drawskiego, aktywizacja 5 mieszkańców w kierunku rozwoju turystyki oraz realizacji projektów infrastrukturalnych. Kontakty nawiązane doraźnie były kontynuowane w latach następnych i stały się podstawą do tworzenia trwałego partnerstwa. Początki Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku sięgają połowy roku 2009, kiedy pojawił się projekt związany z wdrażaniem Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013. Wtedy pojawiło się zainteresowanie ze strony producentów związanych z sektorem rybackim z terenu Pojezierza Drawskiego, skupionych wokół dwóch powiatów: Drawskiego i Szczecineckiego. Ze względu na specyfikę ich działalności oraz współpracę branżową pomiędzy sobą, nastąpiło ożywienie w kierunku stworzenia formalnej struktury dla realizacji zadań Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 2013. Dodatkowym atutem był udział trenerów AGROLINII w procesie tworzenia partnerstwa, będących zarazem członkami zarówno Lokalnej Grupy Działania jak i Lokalnej Grupy Rybackiej. Pierwsze ruchy związane z informowaniem o programie Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 - 2013 miały miejsce już w lipcu 2009 r. , kiedy ukazały się pierwsze dokumenty legislacyjne dotyczące programu i odbyło się pierwsze szkolenie organizowane w ramach AGROLINII. Wokół pomysłu zaczęły pojawiać się osoby, przedsiębiorstwa oraz organizacje zainteresowane uczestnictwem w projekcie. Następne warsztaty odbyły się w sierpniu i listopadzie. Nabyta na nich wiedza praktycznie wsparła proces utworzenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku oraz przygotowała do świadomego uczestnictwa przy tworzeniu Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich. Od momentu powstania, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku swoją działalność koncentrowało głównie na promocji programu Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 - 2013, pozyskiwaniu członków oraz sieciowaniu ich w celu wzajemnego wsparcia i dalszej współpracy. Wykorzystując doświadczenie we współpracy z lokalnymi i regionalnymi przedstawicielami mediów począwszy od lipca 2009 r. średnio raz w miesiącu ukazywały się informacje dot. działań związanych z wdrażaniem Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 - 2013. Poprzez współpracę z Gazetą Drawską, Tygodnikiem Pojezierza Drawskiego, Głosem Koszalińskim, Kurierem Szczecińskim ukazywały się wydania oraz materiały tematycznie zbliżone do działań, mogących mieć powiązanie z działalnością powstającego Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. W radiu ESKA raz na kwartał ukazywał się materiał w formie wywiadu lub newsa dotyczący organizowanych spotkań lub działań ważnych dla Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. W tym też czasie ukazały się trzy wywiady w telewizji lokalnej GAWEX ze Szczecinka. Na terenie powstawania partnerstwa odbywały się spotkania informacyjne dla przedstawicieli samorządów w celu przygotowania uchwał o przystąpieniu do Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” i co za tym idzie, powiększenia obszaru działania LGR. Łącznie takich spotkań odbyło się szesnaście, przy czym w niektórych gminach wymagało to odbycia kilku spotkań. Dodatkowo przedstawiciele komitetu założycielskiego Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku uczestniczyli w akcji promocyjnej, której celem było pozyskanie nowych członków partnerstwa z sektora rybackiego. Takich spotkań odbyło się ponad czterdzieści. Formalnie w dniu 4 września 2009 r. w siedzibie Starostwa Powiatowego w Szczecinku odbyło się zebranie założycielskie Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku, w którym uczestniczyło 18 osób. Inicjatorami zebrania założycielskiego byli przedstawiciele sektora rybackiego i społecznego. Obecni byli przedstawiciele: samorządów lokalnych, podmiotów gospodarczych oraz osoby prywatne. 6 Podczas zebrania założycielskiego obecni członkowie Stowarzyszenia przyjęli Statut Stowarzyszenia oraz wybrali Komitet Założycielski Stowarzyszenia, który został upoważniony przez członków – założycieli do reprezentowania Stowarzyszenia do czasu zwołania Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia. W skład Komitetu Założycielskiego weszło 5 osób, członków - założycieli. Dnia 29 października 2009 r. w wyniku działalności Komitetu Założycielskiego i na jego wniosek Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku uzyskało postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie IX Wydział Krajowego Rejestru Sądowego wpis do KRS pod numerem – KRS 0000340574. Czas działania Stowarzyszenia jest nieokreślony, zaś organem sprawującym nadzór ustalono Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego. Dnia 2 listopada 2009 r. Stowarzyszenie uzyskało zaświadczenie z Głównego Urzędu Statystycznego o/Koszalin o nadaniu numeru identyfikacyjnego REGON- 320741645, z określeniem rodzaju działalności według PKD 2007- 9499Z, a według PKD 2004- 9133Z. W dniach 17 – 18 listopada 2009 r. Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy” było reprezentowane przez swoich przedstawicieli na I Ogólnopolskiej Konferencji przyszłych, potencjalnych grup rybackich. Konferencja odbyła się w Warszawa/Falenty. Dnia 9 grudnia 2009 r. Komitet Założycielski zorganizował I Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku w siedzibie Starostwa Powiatowego w Szczecinku. W toku obrad, zgodnie z przyjętym porządkiem dokonano wyboru władz Stowarzyszenia oraz podjęto uchwałę o przyjęciu Statutu Stowarzyszenia. W I Walnym Zebraniu, zgodnie z listą obecności, uczestniczyło 38 osób, z czego 33 to Członkowie Stowarzyszenia. W dniu 12 lutego 2010 r. odbyło się Zebranie Zarządu Stowarzyszenia oraz Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku, na których zapoznano się z założeniami Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich, zaś w drodze głosowania przyjęto: wzór logo Stowarzyszenia oraz wzór pieczęci. Ponadto Zarząd Stowarzyszenia rozpatrzył wnioski kandydatów na nowych członków stowarzyszenia. Logo Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku przyjęte decyzją Zarządu oraz uchwałą Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia przedstawiono poniżej : Numer NIP: 673-187-64-54 Stowarzyszeniu został nadany przez Urząd Skarbowy w Szczecinku dnia 22 stycznia 2010 r. Na dzień 12 marca 2010 r. Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku liczy 68 członków, wśród których znajdują się reprezentanci wszystkich trzech sektorów, w tym 9 gmin, 2 starostwa powiatowe oraz 5 podmiotów gospodarczych. 7 Prace nad Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich rozpoczęto w październiku 2009 r. od gromadzenia informacji niezbędnych do inwentaryzacji obszaru. Wtedy to pozyskiwano dokumenty mówiące o ilości przedstawicieli sektora rybackiego, które posłużyły do ustalenia budżetu na realizację Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”. Następnie na podstawie dokumentów PROW (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich) Lokalnej Grupy Działania „Partnerstwo Drawy”, zostały przygotowane propozycje regulaminów LGR „Partnerstwo Drawy”. W dniach 26 – 27 listopada 2009 r. w Siemczynie k. Czaplinka odbyły się warsztaty, na których omawiano kwestie tj.: założenia do strategii, analiza SWOT, wybór celów ogólnych i szczegółowych oraz przedsięwzięcia do realizacji. 26 listopada 2009 r. w warsztatach uczestniczyło 35 osób, a 27 listopada 2009 r. w warsztatach uczestniczyły 34 osoby. Reprezentatywność sektora rybackiego wśród uczestników warsztatów wyniosła 40%. Efekty prac nad strategią zostały przekazane członkom LGR „Partnerstwo Drawy” podczas Walnego Zebrania, które odbyło się 12 lutego 2010 r., udostępnione zostały również na stronie internetowej (www.partnerstwodrawy.org) do konsultacji. Zespół do spraw strategii na podstawie uwag ze strony Członków LGR „Partnerstwo Drawy” uzupełnił dokument i złożył jako tekst jednolity. Dokument stanie się przedmiotem głosowania, po przyjęciu Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia będzie ona obowiązywać na obszarze działania Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Biuro Powiatowe ARiMR w Szczecinku na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz.U. z 2004 r. Nr 10 poz.76), po rozpatrzeniu wniosku o wpis do ewidencji producentów z dnia: 01.03.2010 r. złożonego przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku; nadała mu numer identyfikacyjny: 063964952. Dzięki współpracy Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwa Drawy” w Szczecinku, Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie, a także Stowarzyszenia „AGROLINIA” w ramach przeprowadzenia szeregu warsztatów oraz szkoleń znaczna ilość osób oraz członków Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”, reprezentujących wszystkie trzy sektory, które tworzą , tzw. : trójsektorowość w zakresie partnerstwa dla Stowarzyszenia, uzyskała niezbędną wiedzę na temat wspierania zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach operacji realizowanych poprzez Lokalną Strategię Rozwoju Obszarów Rybackich, potwierdzoną odpowiednimi Certyfikatami wydanymi we współpracy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Stowarzyszenia „AGROLINIA”. Imienne wykazy osób, które mają potwierdzoną i udokumentowaną wiedzę z zakresu Programu Operacyjnego PO RYBY 2007 – 2013 Osi Priorytetowej 4 wraz z zestawieniem numerologicznym certyfikatów, zawierają poniższe tabele: Tabela 1. Lista numerologiczna Certyfikatów z Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013 L.P. 1. 2. 3. 4. 5. Nazwisko i Imię Bryła Mariusz Jasionas Ryszard Kozłowski Piotr Kraszewski Andrzej Łajczak Tomasz Numer Certyfikatu 1031 1032 1033 1034 1035 8 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. Makowski Patryk Malarski Arkadiusz Sadkowski Marian Witkowski Grzegorz Wrzesiński Grzegorz Zacharzewski Krzysztof Bator Artur Błaszczok Norbert Cieślikowski Marek Getka Mariusz Głuchowski Radosław Gospodarek Jerzy Górniak Radosław Korycka-Kozioł Anna Kubabski Jan Marcewicz Wojciech Michalski Tadeusz Okoń Joanna Rajczonek Stanisław Rudnikowicz Jan Siubdzia Dariusz Szlońska Katarzyna Urban Andrzej Waszczyk Kamila Wrzesiński Dawid Duda Aleksandra 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1338 Tabela 2. Lista numerologiczna Certyfikatów nadanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego z Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013 L.P. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Nazwisko i Imię Suchoński Tomasz Malarski Arkadiusz Rudnikowicz Jan Siubdzia Dariusz Rajczonek Stanisław Jasionas Ryszard Wiśniewska Halina Sztajnke Joanna Kozłowska Małgorzata Lech Grażyna Numer Certyfikatu 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 Pomimo zamierzeń i propozycji rozszerzenia partnerstwa na obszar dwóch powiatów – szczecineckiego i drawskiego, wyłączając miasto Szczecinek – plan się nie powiódł. Przyczyną był brak deklaracji ze strony Gminy Wiejskiej Szczecinek, która nie podjęła uchwały o przystąpieniu do Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. Konsekwencją tego był m.in. brak możliwości wejścia do partnerstwa Gminy Biały Bór, z uwagi na brak, tzw. spójności terytorialnej, a Gmina Wiejska Szczecinek takową gwarantowała. 9 1.3 Charakterystyka członków LGR i sposób rozszerzania/zmiany składu LGR Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku na dzień 12 marca 2010 r. liczyło 68 członków, wśród których są reprezentanci wszystkich trzech sektorów: publicznego, społecznego i gospodarczego. W dniu 21 grudnia 2010 r. dokonano pierwszych zapisów i zmian aktualizujących LSROR. Na ten dzień, tj.: na 21 grudnia 2010 r. Stowarzyszenie liczy 70 członków, przedstawicieli wszystkich trzech ww. sektorów. Wykaz członków partnerstwa zawiera poniższa tabela. Tabela 3. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku – członkowie L.P. Nazwa podmiotu lub imię i nazwisko Funkcja Sektor 1. Gmina Złocieniec Członek zwyczajny Publiczny 2. Gmina Barwice Członek zwyczajny Publiczny 3. Gmina Grzmiąca Członek zwyczajny Publiczny 4. Gmina Borne Sulinowo Członek zwyczajny Publiczny 5. Gmina Czaplinek Członek zwyczajny Publiczny 6. Gmina Drawsko Pomorskie Członek zwyczajny Publiczny 7. Gmina Kalisz Pomorski Członek zwyczajny Publiczny 8. Gmina Ostrowice Członek zwyczajny Publiczny 9. Gmina Wierzchowo Członek zwyczajny Publiczny 10. Starostwo Powiatowe w Szczecinku Członek zwyczajny Publiczny Członek zwyczajny Publiczny Członek zwyczajny Publiczny Członek zwyczajny Publiczny Członek zwyczajny Społeczny Członek zwyczajny Społeczny 11. 12. 13. 14. 15. Starostwo Powiatowe w Drawsku Pomorskim Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinku Zarząd Miejsko-Gminny Ligi Ochrony Przyrody w Szczecinku Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Partnerstwo Drawy” Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Koszalinie 16. Firma „GRŁ” Spółka z o.o. Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 17. Firma „Aquarian” Sp. z o.o. Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 18. 19. Przedsiębiorstwo Rybackie Spółka z o.o. – Szczecinek Przedsiębiorstwo Rybackie Złocieniec Sp. z o.o. 20. Adam Podpora Członek zwyczajny Społeczny 21. Juliusz Mokierów-Czołowski Członek zwyczajny Społeczny 22. Aleksandra Maria Duda Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 23. Mariusz Bryła Wiceprzewodniczący Komisji Rewizyjnej rybacki-gospodarczy 24. Anna Korycka- Kozioł Członek zwyczajny Społeczny 10 25. Jarosław Leszkiewicz Członek zwyczajny Społeczny 26. Tomasz Łajczak Członek Zarządu Społeczny 27. Mariusz Getka Członek Zarządu Społeczny 28. Adam Romanowski Członek zwyczajny Społeczny 29. Jan Romanowski Członek zwyczajny Społeczny 30. Halina Wiśniewska Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 31. Mieczysław Sochacki Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 32. Ryszard Jasionas Sekretarz Stowarzyszenia Społeczny 33. Krzysztof Kraczek Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 34. Krzysztof Lis Prezes Stowarzyszenia rybacki-gospodarczy 35. Tomasz Mazur Członek zwyczajny Społeczny 36. Izabela Urbańska Członek zwyczajny Społeczny 37. Grzegorz Witkowski Wiceprezes Stowarzyszenia rybacki –gospodarczy 38. Piotr Kozłowski Członek zwyczajny Społeczny 39. Urszula Paciorek Członek zwyczajny Społeczny 40. Dariusz Siubdzia Członek zwyczajny Społeczny 41. Magdalena Łosiewicz Członek zwyczajny Społeczny 42. Robert Zabuski Członek zwyczajny Społeczny 43. Jolanta Mariak Członek zwyczajny Społeczny 44. Michał Mariak Członek zwyczajny Społeczny 45. Bernard Kotowicz Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 46. Jan Kubabski Sekretarz Komisji Rewizyjnej Społeczny 47. Łukasz Borys Członek zwyczajny Społeczny 48. Tadeusz Michalski Członek zwyczajny Społeczny 49. Andrzej Urban Członek Zarządu Społeczny 50. Tadeusz Sokołowski Członek zwyczajny Społeczny 51. Jerzy Gospodarek Członek Zarządu rybacki-gospodarczy 52. Grażyna Kraczek Skarbnik Stowarzyszenia rybacki-gospodarczy 53. Stanisław Rajczonek Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 54. Katarzyna Kuciapska Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej rybacki-gospodarczy 55. Radosław Górniak Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 56. Andrzej Kraszewski Członek zwyczajny Społeczny 57. Mirosław Baran Członek zwyczajny Społeczny 58. Tomasz Sztajnke Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 11 59. Joanna Sztajnke Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 60. Małgorzata Kozłowska Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 61. Jan Rudnikowicz Członek zwyczajny Publiczny 62. Arkadiusz Malarski Członek zwyczajny Publiczny 63. Krzysztof Zacharzewski Członek zwyczajny Społeczny 64. Zbigniew Jabłoński Członek zwyczajny rybacki- gospodarczy 65. Tomasz Suchoński Członek zwyczajny Publiczny 66. Grażyna Lech Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy 67. Krzysztof Żuprański Członek zwyczajny Społeczny Członek zwyczajny rybacki-gospodarczy Członek zwyczajny Społeczny Członek zwyczajny Gospodarczy 68. 69. 70. Gospodarstwo Rybackie Spółka z o.o. w Czaplinku Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Lotnictwa Turystyczno-Sportowego w Bornem Sulinowie PPHU Trattoria Crispiano Agnieszka Szewczyk Jak wynika z podanego wyżej wykazu, w LGR „Partnerstwo Drawy” stowarzyszonych jest: 9 gmin i 2 powiaty. Łącznie 16 członków reprezentuje sektor publiczny, 31 członków reprezentuje sektor społeczny, a 23 członków reprezentuje sektor gospodarczy. Zatem przedstawiciele sektora społecznego stanowią 44,28% ogólnej liczby członków, przedstawiciele sektora publicznego stanowią 22,86% natomiast sektor gospodarczy stanowi 32,86% wszystkich członków stowarzyszenia. Wynika więc z tego, że reprezentatywność poszczególnych sektorów odzwierciedla stopień zapotrzebowania na wsparcie i wskazuje na realne potrzeby poszczególnych środowisk, do których nawiązuje Lokalna Strategia Rozwoju Obszarów Rybackich. Decyzją Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku (uchwała nr XVII/3/2011 z dnia 29 marca 2011 r.) wprowadza się załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich - rejestr członków Stowarzyszenia, który będzie na bieżąco aktualizowany. Członków organów Stowarzyszenia (Zarząd, Komitet, Komisja Rewizyjna) i pracowników biura (poza Walnym Zebraniem) obowiązuje zakaz prowadzenia odpłatnej działalności lub świadczenia pracy na rzecz innych pomiotów (osób trzecich) polegającej na doradztwie w przygotowywaniu wniosków o dofinansowanie lub w ubieganiu się o pomoc przyznawaną w ramach PO RYBY 2007-2013. 1.3.1 Pozyskiwanie i przyjmowanie nowych członków LGR „Partnerstwo Drawy” jest stowarzyszeniem otwartym dla wszystkich, którzy deklarują chęć aktywnego włączenia się w realizację jego celów statutowych. Rozszerzanie składu partnerstwa to z jednej strony procedury formalne związane z przyjmowaniem nowych członków, a z drugiej strony – działania podejmowane przez władze Stowarzyszenia w celu pozyskania nowych członków, takie jak: 12 - prowadzenie strony internetowej z informacjami na temat działalności Stowarzyszenia; - wydanie ulotek informacyjnych prezentujących zawartość Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich i zasad jej realizacji; - promocja działalności stowarzyszenia poprzez aktywną współpracę z przedstawicielami mediów lokalnych i regionalnych; - spotkania i szkolenia dla mieszkańców obszaru na temat założeń Programu Operacyjnego Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013 i roli stowarzyszenia w jego wdrażaniu – na przykład seria spotkań przeprowadzonych w poszczególnych miejscowościach gminnych wchodzących w skład Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. Procedury formalne dotyczące przyjmowania członków określa statut. Zgodnie z nimi, osoba lub podmiot zainteresowany uzyskaniem członkostwa w Stowarzyszeniu musi złożyć pisemne oświadczenie woli (wypełnić deklarację członkowską lub deklarację przystąpienia), o przystąpieniu do Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku, jako członek zwyczajny. Wzory deklaracji są dostępne w biurze Stowarzyszenia oraz na stronie internetowej Stowarzyszenia. Złożone oświadczenie rozpatruje Zarząd, który decyduje o przyjęciu w poczet członków zwyczajnych Stowarzyszenia w drodze uchwały podjętej zwykłą większością głosów. W przypadku, gdy Zarząd wydaje decyzję odmowną, zobowiązany jest pisemnie powiadomić kandydata o odmowie przyjęcia. Powiadomienie powinno zawierać przyczyny odmowy przyjęcia oraz wskazanie możliwości odwołania się od postanowienia Zarządu do Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia. Od odmownej decyzji Zarządu zainteresowanemu przysługuje prawo odwołania się do Walnego Zebrania, którego uchwała w tym przedmiocie jest ostateczna. Nie występuje kryterium (w kartach oceny operacji), mówiące o przyznaniu dodatkowych punktów w przypadku gdy wnioskodawca byłby równocześnie członkiem Stowarzyszenia. 1.4 Struktura Komitetu pełniącego rolę ciała decyzyjnego LGR Jednym ze statutowych organów Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku jest Komitet. Jego głównym zadaniem jest wybór operacji zgodnie z zapisami art. 16 ust. 1, pkt 4 ustawy z dnia 3 kwietnia 2009 r. o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego, które mają być realizowane w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich. Zgodnie z postanowieniami i decyzją Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Komitet składa się z 12 członków. Członkowie Komitetu zgodnie z zapisami statutowymi są wybierani przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia (art. 23 pkt 4 ppkt 5 i art. 30 pkt 2 Statutu). W ten sposób wybrany skład osobowy członków Komitetu LGR wybiera ze swego grona w głosowaniu jawnym Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego i Sekretarza Komitetu LGR. Skład Komitetu Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” na dzień 12 marca 2010 r. z podziałem na sektorowość, przedstawia poniższa tabela: 13 Tabela 4. Skład Komitetu Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku : Lp. Nazwisko i imię/imiona członka komitetu Nazwa reprezentowanej gminy Sektor, którego przedstawicielem jest członek komitetu Drawsko Pomorskie Gospodarczy 1. Sztajnke Joanna Anna 2. Kotowicz Bernard Kalisz Pomorski Gospodarczy 3. Malarski Arkadiusz Borne Sulinowo Publiczny 4. Suchoński Tomasz Wierzchowo Publiczny 5. Zacharzewski Krzysztof Robert Złocieniec Społeczny 6. Zabuski Robert Szczecinek Społeczny 7. Duda Aleksandra Ostrowice Gospodarczy 8. Wiśniewska Halina Maria Grzmiąca Społeczny 9. Rajczonek Stanisław Bolesław Szczecinek Gospodarczy 10. Rudnikowicz Jan Barwice Publiczny 11. Kozłowska Małgorzata Alicja Złocieniec Gospodarczy 12. Lech Grażyna Czaplinek Gospodarczy W skład Komitetu wchodzą przedstawiciele wszystkich dziewięciu gmin będących członkami Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”. Każda gmina ma więc swojego reprezentanta. W Komitecie jest trzech przedstawicieli podmiotów sektora publicznego, którzy stanowią 25% składu Komitetu. Przedstawiciele sektora społecznego są reprezentowani przez trzech członków, którzy stanowią również 25% składu Komitetu. Przedstawiciele sektora gospodarczego związanego z sektorem rybackim są reprezentowani przez sześciu członków, którzy stanowią 50% składu Komitetu. Reasumując, przedstawiciele sektora społecznego i gospodarczego łącznie są reprezentowani w Komitecie przez dziewięciu członków, co z kolei stanowi 75 % składu Komitetu. Sektor rybacki jest w Komitecie reprezentowany przez siedmiu członków, którzy łącznie stanowią ponad 58% ogółu składu Komitetu. Dodatkowo wypełniając wymóg w zakresie reprezentatywności w Komitecie LGR „Partnerstwo Drawy” można wyszczególnić m.in.: 1. Dwie osoby poniżej 30 roku życia, 2. Pięć kobiet, 3. Jedenaście osób z udokumentowaną wiedzą na temat wspierania zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach operacji realizowanych poprzez Lokalną Strategię Rozwoju Obszarów Rybackich, potwierdzoną odpowiednimi Certyfikatami wydanymi we współpracy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Stowarzyszenia „AGROLINIA” oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, 4. Przedstawiciela każdej z Gmin tworzących Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy”. 14 1.5 Zasady i procedury funkcjonowania LGR oraz Komitetu 1.5.1 Zasady powoływania członków Komitetu Zasady powoływania członków Komitetu reguluje Statut Stowarzyszenia stanowiący Załącznik nr 1 do wniosku o wybór Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” do realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich oraz Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków. Zgodnie z postanowieniami Statutu Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” Komitet składa się z – od 8 do 12 członków, wybieranych przez Walne Zebranie spośród członków Stowarzyszenia. Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia powołując członków Komitetu LGR określa również liczbę jego członków. Procedurę wyboru Przewodniczącego Komitetu określa Regulamin Komitetu LGR. Kandydata lub kandydatów na Przewodniczącego Komitetu, wybierają spośród siebie zgodnie z Regulaminem Komitetu jego Członkowie, na pierwszym posiedzeniu. Komitet LGR jest wybierany na kadencję trwającą 4 lata. Członkowie Komitetu LGR muszą reprezentatywność składu Komitetu: spełniać następujące warunki określające 1. Żaden z członków Komitetu nie może być równocześnie członkiem Komisji Rewizyjnej, ani członkiem Zarządu; 2. Żaden z członków Komitetu nie może być zatrudniony w biurze Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku; 3. W składzie Komitetu musi być przynajmniej jeden przedstawiciel/mieszkaniec każdej z Gmin będącej członkiem LGR; 4. W składzie Komitetu musi być co najmniej trzech przedstawicieli podmiotów sektora publicznego będących członkami LGR; 5. W składzie Komitetu musi być co najmniej trzech przedstawicieli podmiotów sektora społecznego będących członkami LGR; 6. W składzie Komitetu musi być co najmniej trzech przedstawicieli podmiotów sektora gospodarczego będących członkami LGR; 7. W składzie Komitetu muszą być co najmniej dwie osoby poniżej 30 roku życia; 8. W składzie Komitetu muszą być co najmniej dwie kobiety; 9. W składzie Komitetu musi być co najmniej 1/3 członków posiadających udokumentowaną wiedzę z zakresu Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013; 10. W składzie Komitetu musi być co najmniej 75 % członków zameldowanych na pobyt stały na obszarze objętym LSROR , według stanu na dzień 31 grudnia 2008r. Skład Komitetu LGR przedstawiony przez Zarząd pod głosowanie Walnemu Zebraniu Członków Stowarzyszenia winien, poza określonymi powyżej warunkami spełniać wymogi, o których mowa w rozporządzeniach Wspólnoty Europejskiej, czyli co najmniej połowę 15 członków Komitetu stanowią podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 lit. b i c rozporządzenia nr 1198/2006 Rady Wspólnoty Europejskiej, lub ich przedstawiciele, i w art. 23 ust. 1 akapit 4 rozporządzenia nr 498/2007 Komisji Wspólnoty Europejskiej będącymi przedstawicielami sektora rybackiego. W wyborach członków Komitetu pod głosowanie poddaje się listę kandydatów zgłoszoną przez Zarząd. Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia podejmuje decyzję w głosowaniu jawnym przez podniesienie ręki lub karty do głosowania. Decyzja akceptująca listę kandydatów zgłoszoną przez Zarząd zapada zwykłą większością głosów Walnego Zebrania. Po dokonaniu wyboru członków Komitetu LGR, Komitet LGR na swoim pierwszym posiedzeniu ukonstytuuje się, wybierając spośród siebie Przewodniczącego Komitetu, Wiceprzewodniczącego Komitetu oraz Sekretarza Komitetu. Wybory opisane powyżej przeprowadza się przez poddanie pod głosowanie zgłoszonych kandydatur, po uprzednim wyrażeniu zgody danego kandydata na kandydowanie, każdą kandydaturę przegłosowuje się z osobna. Wyboru dokonuje się zwykłą większością głosów w głosowaniu jawnym poprzez podniesienie ręki. Przewodniczący Komitetu LGR informuje stosowne organy Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” o wynikach wewnętrznych wyborów i o ukonstytuowaniu się Komitetu. 1.5.2 Zasady odwoływania członków Komitetu Statut Stowarzyszenia zakazuje osobom pełniącym funkcję członka Komitetu LGR jednoczesne sprawowanie funkcji członka Zarządu, członka Komisji Rewizyjnej lub też członka innego prawnie działającego organu Stowarzyszenia. Procedura odwołania Komitetu lub jego członka została określona w art. 5 Regulaminu Organizacyjnego Komitetu LGR „Partnerstwo Drawy”. Zgodnie z tą procedurą, powodem odwołania członka Komitetu może być: 1. Rezygnacja członka z pełnionej funkcji złożonej w formie pisemnej; 2. Odwołanie z funkcji przedstawiciela do Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku (dotyczy osób, którym podmiot będący członkiem LGR powierzył pełnienie takiej funkcji); 3. Objęcie funkcji w Zarządzie, w Komisji Rewizyjnej lub innym prawnie przewidzianym organie Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”; 4. Zatrudnienie w biurze Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy; 5. Złożenie nieprawdziwego oświadczenia o bezstronności członka; 6. Uchylanie się od uczestniczenia w pracach Komitetu LGR; 7. Śmierć członka Komitetu LGR; 8. Ustanie członkostwa w Stowarzyszeniu LGR „Partnerstwo Drawy”; 9. Uzasadnione zarzuty o nierzetelną i stronniczą ocenę wniosków. 16 Wniosek o odwołanie członka Komitetu LGR może zgłosić na piśmie co najmniej dziesięciu członków Stowarzyszenia, Zarząd lub Komisja Rewizyjna. Wniosek ten bez zbędnej zwłoki, po dyskusji poddaje się pod głosowanie Walnego Zebrania, które podejmuje decyzję w sprawie odwołania członka z Komitetu LGR w głosowaniu jawnym, zwykłą większością głosów. Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia dokonuje wyborów uzupełniających w celu przyjęcia nowego członka lub też nowych członków Komitetu LGR na tym samym posiedzeniu, na którym nastąpiło odwołanie, na określonych zasadach. Została również określona procedura bezzwłocznego wyłączenia członka Komitetu LGR z udziału w dokonywaniu wyboru operacji, w razie zaistnienia przynajmniej jednej z okoliczności, które wymieniono poniżej: 1. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez członka Komitetu LGR; 2. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia pokrewieństwa członka Komitetu LGR włącznie; 3. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez osobę związaną z członkiem Komitetu LGR z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli; 4. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez osobę, której pełnomocnikiem jest członek Komitetu LGR; 5. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez korporacyjną osobę prawną, której członkiem jest członek Komitetu LGR; 6. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez Wnioskodawcę, z którym wiąże członka Komitetu LGR umowa cywilno-prawna, czy inna jakakolwiek forma zatrudnienia, w tym umowa o pracę, zlecenie czy o dzieło; 7. W przypadku złożenia nieprawdziwego oświadczenia co do bezstronności członka Komitetu LGR lub braku ww. oświadczenia; 8. Inne okoliczności, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności członka Komitetu LGR. 1.5.3 Procedura funkcjonowania Komitetu, w tym procedura wyłączenia członka od udziału w dokumentowaniu wyboru operacji w razie zaistnienia okoliczności, które mogą wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności Zasady funkcjonowania Komitetu określa Regulamin Komitetu uchwalony przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia. Regulamin ten stanowi Załącznik nr 2 do wniosku o wybór LGR „Partnerstwo Drawy” do realizacji LSROR. W Regulaminie zostały określone procedury stosowane podczas posiedzeń Komitetu, tryb podejmowania decyzji o wyborze operacji do finansowania, a także procedura wyłączenia członka Komitetu od udziału w dokonywaniu wyboru operacji w razie zaistnienia okoliczności, które mogą wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności. Bezzwłocznego wyłączenia członka Komitetu LGR z udziału w dokonywaniu wyboru operacji dokonuje się 17 w razie ubiegania się o dofinansowanie tej operacji przez: członka tegoż Komitetu, jego krewnego, powinowatego do drugiego stopnia pokrewieństwa lub małżonka; osobę związaną z członkiem Komitetu z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli; osobę, której pełnomocnikiem jest członek Komitetu oraz przez korporacyjną osobę prawną, której członkiem jest członek Komitetu – lub też w innych przypadkach, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności, które mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności członka Komitetu. Zgodnie z postanowieniem Regulaminu Komitetu, pracą Komitetu kieruje jego Przewodniczący lub w jego zastępstwie Wiceprzewodniczący Komitetu, któremu Przewodniczący Komitetu udzielił pełnomocnictwa w tym zakresie. Przed rozpatrywaniem każdego wniosku w myśl art. 6 Regulaminu Komitetu LGR „Partnerstwo Drawy”, każdy członek Komitetu LGR na wezwanie Przewodniczącego Komitetu LGR poprzez złożenie podpisu na stosownym formularzu składa pisemne oświadczenie o tym, że nie zachodzą okoliczności, które mogłyby wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności podczas oceny wniosku. Procedura bezzwłocznego wykluczenia i wyłączenia członka Komitetu LGR od udziału w pracach związanych z dokonywaniem wyboru operacji następuje w wyniku zaistnienia jednej z poniższych przesłanek: 1. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez członka Komitetu LGR oraz gdy członek Komitetu LGR brał udział w przygotowaniu wniosku i będzie uczestniczył w realizacji operacji stanowiącej przedmiot wniosku; 2. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia pokrewieństwa członka Komitetu LGR włącznie; 3. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez osobę związaną z członkiem Komitetu LGR z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli; 4. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez osobę, której pełnomocnikiem jest członek Komitetu LGR; 5. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez korporacyjną osobę prawną, której członkiem jest członek Komitetu LGR; 6. Ubieganie się o dofinansowanie operacji przez Wnioskodawcę, z którym wiąże członka Komitetu LGR umowa cywilno-prawna, czy inna jakakolwiek forma zatrudnienia, w tym umowa o pracę, zlecenie czy o dzieło; 7. Brak złożenia bądź złożenia nieprawdziwego oświadczenia o bezstronności członka Komitetu LGR; 8. Zaistnienie innych okoliczności, które mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności członka Komitetu LGR. Zgodnie z opracowanym Regulaminem Komitetu LGR „Partnerstwo Drawy” członków Komitetu LGR, którzy nie złożą oświadczenia o bezstronności, Przewodniczący Komitetu LGR wyłącza z udziału w rozpatrywaniu danego wniosku. Następnie dalsza część postępowania dotyczącego oceny zgodności operacji z LSROR oraz wyboru operacji do finansowania odbywa się zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 8 niniejszej Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich. 18 Opisana i przedstawiona powyżej procedura funkcjonowania Komitetu LGR Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku wykazuje daleko zaawansowany stopień demokratyzacji zarówno w wyborze procedur, jak i w podejmowaniu decyzji odnośnie wyboru operacji do finansowania. Członków Komitetu obowiązuje uznanie oceny pierwotnej dla wnioskodawcy w przypadku gdy w wyniku ponownej oceny (przeprowadzenia procedury odwoławczej) członkowie Komitetu uznaliby, że należy przyznać mniejszą liczbę punktów. Członkowie Komitetu mają obowiązek uzasadnienia przyznania punktów na etapie oceny projektów przez Komitet oraz na etapie rozpatrywania odwołań. W kartach oceny określono minimalną liczbę punktów jaka kwalifikuje operację do dofinansowania. Protokoły z posiedzeń Komitetu po usunięciu danych osobowych są publikowane na stronie internetowej Stowarzyszenia www.lgr.szczecinek.pl . 19 Rozdział 2 Opis obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności Obszar Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” jest spójnym, unikalnym, w skali regionu i kraju terytorium – zarówno pod względem geograficznym, przyrodniczym, historycznym i kulturowym. Ziemie te stwarzają doskonałe warunki do szczęśliwego życia mieszkańców. Głównym kierunkiem rozwoju regionu jest życie w zgodzie ze środowiskiem naturalnym i turystyką. Dlatego poniżej zostaną omówione uwarunkowania realizacji lokalnej strategii rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem kierunków rozwoju. 2.1 Wykaz gmin i ludność zamieszkująca obszar LSROR w dniu 31 grudnia 2008 r. Obszar Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” położony jest w obrębie Powiatu Drawskiego (6 gmin) oraz części Powiatu Szczecineckiego (3 gminy). Cały obszar LGR leży we wschodnio-południowej części województwa zachodniopomorskiego. Gminy tworzące Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy” to: Drawsko Pomorskie, Złocieniec, Czaplinek, Ostrowice, Wierzchowo, Kalisz Pomorski, Borne Sulinowo, Grzmiąca, Barwice. Ryc. 1Gminy stowarzyszone w LGR „Partnerstwo Drawy” 20 Źródło: opracowanie własne Powierzchnia całkowita obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” wynosi 2712,00 km2. Największą powierzchniowo gminą jest gmina Borne Sulinowo zajmująca 484 km2 (17,85% powierzchni obszaru LGR „Partnerstwo Drawy”). Najmniejszą gminą w LGR „Partnerstwo Drawy” jest gmina Ostrowice – 150,42 km2 (5,3% powierzchni obszaru LGR „Partnerstwo Drawy”). Największymi gminami LGR „Partnerstwo Drawy” pod względem mieszkańców są: Drawsko Pomorskie, (20,17% LGR) i Złocieniec (19% LGR). liczby Tabela 5. Podział terytorialny oraz liczba mieszkańców gmin LGR „Partnerstwo Drawy”, dane na 31.12.2008 r. Powierzchnia w km2 % udziału w obszarze LGR Liczba mieszkańców Ilość mieszkańców na km2 Czaplinek 365,00 13,45 11 889 Drawsko Pomorskie 344,00 12,68 Kalisz Pomorski 481,00 Ostrowice %udziału w ludności LGR Sołectwa 32,57 14,49 29 16 557 49,09 20,17 13 17,74 7 251 15,07 8,83 14 150,00 5,53 2 555 17,03 3,11 14 Wierzchowo 229,00 8,44 4 644 20,28 5,66 11 Złocieniec 195,00 7,19 15 584 79,92 19,00 9 Barwice 259,00 9,55 9 020 34,83 11,00 20 Borne Sulinowo 484,00 17,85 9 424 19,47 11,48 19 Grzmiąca 205,00 7,56 5 138 25.06 6,26 16 Łącznie 2712,00 100 82 062 30,26 100 145 Gmina Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS. Dane za 2008 r. Gminy obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” składają się ze zróżnicowanej liczby sołectw. Najwięcej sołectw posiada gmina Czaplinek (29), najmniej gmina Złocieniec (tylko 9). Łącznie do obszaru LGR przynależy 145 sołectw. 2.2 Uwarunkowania przestrzenne, geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe 2.2.1 Uwarunkowania przestrzenne Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” leży na południowym wschodzie województwa zachodniopomorskiego, ok. 100 km od stolicy województwa – Szczecina, 100 km od Koszalina i 180 km od Poznania. 21 2.2.2 Uwarunkowania geograficzne Mezoregiony na obszarze LGR Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” obejmuje: większą część mezoregionu Pojezierza Drawskiego, dużą część Równiny Drawskiej, niewielkie części Pojezierzy – Wałeckiego i Szczecineckiego oraz Równiny Wałeckiej i Doliny Gwdy. Dominującym typem krajobrazu jest teren młodoglacjalny, pagórkowaty pojezierny, poprzecinany dolinami i równinami akumulacyjnymi (den dolinnych). Według podziału na krainy geograficzno-przyrodnicze zasadnicza część obszaru leży na Pojezierzu Drawskim, wchodzącym w skład Pojezierza Zachodniopomorskiego. Ryc. 2. Obszar LGR na mapie mezoregionów Polski wg Kondrackiego Źródło: Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002 Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” obejmuje swą powierzchnią ponad 75% mezoregionu Pojezierze Drawskie, połowę Pojezierza Szczecineckiego, niewielką część Pojezierza Wałeckiego, oraz części równin: Wałeckiej i Drawskiej. Pojezierze Drawskie, które w dużej części obejmuje obszar LGR „Partnerstwo Drawy”, jest przedłużeniem moren Pojezierza Ińskiego, w kierunku północno-wschodnim, bezpośredniego zlewiska Bałtyku (dorzecza Regi i Parsęty) oraz dorzecza Warty-Noteci, do której płyną rzeki Pojezierza: Drawa i Gwda. Mezoregion Pojezierze Drawskie obejmuje obszar ok. 190 000 ha. Leży w sąsiedztwie, od północy - z Wysoczyzną Łobeską, Równiną Białogardzką i Wysoczyzną Polanowską, od wschodu - z Pojezierzem Bytowskim, od południa z równinami: Drawską i Wałecką. Te ostatnie mezoregiony leżą w południowo-wschodnich częściach obszaru LGR. 22 Pojezierze Drawskie jest silnie zróżnicowane hipsometrycznie. Najwyższe wzniesienie (w Czarnkowie wynosi 223 m n.p.m.) i najniżej położony teren (w Ogartowie 64 m n.p.m.) Pojezierza Drawskiego leżą poza obszarem LGR „Partnerstwo Drawy” w północnym sąsiedztwie gminy Połczyn Zdrój. Przez centralną i północną część Pojezierza przebiega rozległe pasmo wzniesień moreny czołowej. Obok wzgórz morenowych drugim charakterystycznym elementem krajobrazu polodowcowego Pojezierza Drawskiego są jeziora, których jest ponad 200 (tych o powierzchni powyżej 1 ha). Najwięcej jezior występuje w okolicach Złocieńca i Czaplinka. Najczęściej są to jeziora rynnowe, o wydłużonym kształcie. Cechą wspólną krajobrazu LGR „Partnerstwo Drawy” jest mnogość jezior moreny dennej, tzw. oczek polodowcowych. Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” związany jest również ze zlewnią rzeki Drawy. Począwszy od momentu wypływu z Doliny Pięciu Jezior na terenie gminy Czaplinek, gdzie znajdują się źródła rzeki, dalej przez teren gminy Złocieniec, Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski. W zlewni Drawy poprzez dopływy Kokny – znajduje się gmina Ostrowice oraz Wąsawy – gmina Wierzchowo. Źródło Drawy największej rzeki na obszarze LGR znajduje się w okolicach wsi Zdroje w gminie Połczyn Zdrój w Drawskim Parku Krajobrazowym. Dalej rzeka przepływa przez rezerwat przyrody Dolina Pięciu Jezior (Krzywe, Krąg, Długie, Głębokie i Małe), jezioro Żerdno oraz najgłębsze jezioro województwa zachodniopomorskiego, Jezioro Drawsko. Następnie płynie przez jezioro Wilczkowo, miasta Złocieniec i Drawsko Pomorskie, jezioro Lubie, jezioro Wielkie Dębno, poligon drawski oraz wieś Prostynię w gminie Kalisz Pomorski i dalej przez Drawieński Park Narodowy . Na Pojezierzu Drawskim znajdują się źródła rzek: Regi i Parsęty. Stąd też wypływają dwa największe dopływy Noteci: Gwda i Drawa, znane jako atrakcyjne szlaki wodne. LGR „Partnerstwo Drawy” obejmuje swym obszarem mezoregion Pojezierze Drawskie, znane z atrakcyjnego, pod względem przyrodniczym, a co za tym idzie turystycznym - krajobrazu, jest spójnym terytorium i miejscem o dużym potencjale wizerunkowym i rozwojowym. 2.2.3 Klimat obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” Bliskość Bałtyku dyktuje na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” warunki pogodowe, przynosząc chłodniejsze lata, ciepłe zimy i stosunkowo duże opady. Średnia opadów w północnej części regionu wynosi ok. 700 mm, a w rejonie Drawska Pomorskiego - tylko 580 mm. Najwięcej słonecznych dni przypada na maj, czerwiec i wrzesień, najintensywniejsze opady na ogół występują w miesiącu lipcu i sierpniu. Latem i jesienią pojawiają się wiatry zachodnie. Zimą dominują wiatry południowo-zachodnie. Okolice Kalisza Pomorskiego i Wierzchowa charakteryzują się klimatem nieco cieplejszym i bardziej suchym. Średnia suma opadów wynosi tutaj ok. 584 mm, a średnia temperatura roku wynosi ok. 7.8 °C. Klimat regionu w obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” należy do umiarkowanych; o przewadze wiatrów zachodnich, północno-zachodnich i północnych. Z uwagi na bliskość i zasobność zbiorników wodnych oraz dużą powierzchnię lasów charakteryzuje się dużą wilgotnością powietrza. 23 2.2.4 Wody powierzchniowe 2.2.4.1 Rzeki Pod względem zasobności w wody powierzchniowe płynące omawiany teren zaliczany jest do obszarów o dużej zasobności i dobrze rozwiniętej sieci hydrograficznej. Prócz wymienionych poniżej głównych rzek przez tereny objęte działaniem LGR Partnerstwo Drawy przepływają mniejsze cieki. Zestawienie wszystkich cieków i kanałów przedstawiono w tabeli nr 6. Parsęta Parsęta jest najdłuższą rzeką, z największą zlewnią strefy południowego Przymorza Bałtyku, z dobrze rozwiniętą siecią dopływów. Jej długość wynosi 155,8 km. Sieć wodna w zlewni Parsęty jest znacznie rozwinięta. Rzeka ma takie znaczące dopływy, jak: Gęsia, Perznica, Dębnica, Mogilica, Topiel, Pokrzywnica, Pysznica, Gościnka oraz Radew. Parsęta, zwana wcześniej Prośnicą bierze swój początek na łąkach powstałych w czaszy całkowicie zarośniętego, a następnie zmeliorowanego niewielkiego jeziora w pobliżu wsi Parsęcko położonej w gminie Szczecinek (na zachód od miasta Szczecinek) na wysokości 137,0 m n.p.m. Początkowy odcinek ma postać uregulowanego rowu melioracyjnego szerokości ok. 1,5 m, odwadniającego podmokłe tereny (szczególnie jej pierwszy lewobrzeżny dopływ - Żegnica odwadniający Chwalimskie Bagno), w związku z czym prowadzi wody o zabarwieniu lekko brunatnym ze względu na dużą zawartość substancji humusowych. Poniżej tego miejsca Parsęta przybiera bardziej naturalny charakter, meandruje zwiększając szerokość do ok. 4 m. przy ujściu Gęsiej. Górna część dorzecza – Pojezierze Drawskie (część znajdująca się na terenie Powiatu Szczecineckiego) cechuje się dużymi deniwelacjami i urozmaiconymi formami terenu. Rzeka przepływa przez tereny zalesione, a drzewostan obrzeży tworzy głównie olcha. Spadek w górnym biegu wynosi ok. 1,4 ‰. Poniżej kolejnego dopływu - Perznicy Parsęta zwiększa swoją szerokość do 6,0 m. przy głębokości 0,5 m. Wysokość piaszczystych brzegów nie przekracza 1,3 m, a brzegi aż do mostu w Krosinie są gęsto porośnięte olchą i wierzbiną. Za miejscowością Krosino (gm. Grzmiąca) w północno-zachodniej części powiatu rzeka wypływa z jego obszaru. Parsęta, mimo, że reprezentuje typ meandrującej rzeki nizinnej średniej wielkości, jest największą rzeką Przymorza przybierającą miejscami charakter rzeki górskiej (spadek w górnym biegu 3 ‰ natomiast w dolnym 0,3 ‰). W górnym biegu, w strefie moren czołowych, głębokość rzeki jest zmienna, brzegi lesiste, dość wysokie, miejscami strome, prąd szybki, temperatura wody niska. Z tego względu wody rzeki są wykorzystywane celów energetycznych i innych. Parsęta zbiera wody z obszaru o powierzchni 3 145 km2 i odprowadza do Morza Bałtyckiego w Kołobrzegu. Płytnica Płytnica jest prawobrzeżnym dopływem Gwdy o całkowitej długości 63,5 km (w tym 16,7 km w gminie Borne Sulinowo), odwadniającym obszar o powierzchni około 269,9 km2. Rzeka ma swoje źródła w Powiecie Szczecineckim (w Gminie Szczecinek) natomiast uchodzi do rzeki Gwdy przy miejscowości Płytnica. W górnym odcinku rzeka przepływa ciągiem 3 długich rynnowych jezior: Rymierowo, Przełęg, i Kniewo. Rzeka ze względu na swój spadek i dość szybki przepływ została zaliczona do rzek o charakterze górskim i nie posiada uregulowanych brzegów. 24 Piława Piława jest prawobrzeżnym dopływem Gwdy o długości 79,9 km. odwadniającym obszar o powierzchni 1 388,1 km2, o spadku 0,4% i przepływie 8 m3/sek. Rzeka bierze swój początek w Jeziorze Komorze na Pojezierzu Drawskim. Rzeka dzieli się wyraźnie na dwie części. W górnym biegu łączy kilka jezior, następnie zmienia kierunek i płynąc na południe wśród obszarów leśnych, wpada do Gwdy. W górnym odcinku przepływa przez jeziora (Komorze, Rakowo, Brody, Strzeszyn, Kocie, Pile, Dołgie) oraz rozlewiska i mokradła. Na obszarze Powiatu Szczecineckiego znajduje się górny odcinek rzeki, o długości 33,9 km. w gminie Borne Sulinowo. Drawa Drawa jest prawobrzeżnym dopływem Noteci, do której uchodzi w jej 48,9 km. Wypływa z Jeziora Krzywego około 7 km. na południowy wschód od miejscowości Połczyn Zdrój w Drawskim Parku Krajobrazowym. Dalej przepływa przez rezerwat przyrody Doliny Pięciu Jezior (Krzywe, Krąg, Długie, Głębokie i Małe), jezioro Żerdno oraz Drawsko (najgłębsze jezioro województwa zachodniopomorskiego), jeziora Wilczkowo, Lubie i Wielkie Dębno, a w okolicach Krzyża Wielkopolskiego wpada do Noteci. Całkowita długość Drawy wynosi 185,9 km, a powierzchnia zlewni – 3296,4 km2. Na terenie województwa zachodniopomorskiego znajduje się 140-kilometrowy odcinek górnego i środkowego biegu rzeki. Głównymi źródłami zanieczyszczenia Drawy na tym obszarze są miasta: Złocieniec, Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski, Drawno. Tabela 6. Wykaz cieków i kanałów na terenie działania LGR „Partnerstwo Drawy” LP Nazwa rzeki Gmina Długość ewidencyjna na terenie gminy [km] 1 Brzeźnica Drawsko Pomorskie 2 Brzeźniczka Barwice 3 Brzeźnica-Wegorza Drawsko Pomorskie 4 Dębnica Barwice 5 Chludowo Lubie Drawsko Pomorskie 1,40 6 Czarna Borne Sulinowo 2,41 7 Dobrzyca Czaplinek 27,25 8 Drawa Czaplinek 8,95 9 Drawica Kalisz Pomorski Drawisko Ogółem 10 w tym 11 Gęsia w tym Czaplinek Złocieniec Ogółem Barwice Borne Sulinowo 2,24 0,94 23,29 21,17 2,12 12 Głęboka Kalisz Pomorski 15,15 13 Kamienna Złocieniec 14 Kamionka-Stawica Kalisz Pomorski 15 Kłuda Grzmiąca 25 3,72 10,19 7,47 16,56 17,38 3,18 5,97 13,30 5,90 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 Kokna w tym Korytnica Kowalówka Krzyworzeka Liśnica Lubiatówka Łączna Łozica Miecznik w tym: Parpla-Gronówka Parsęta w tym Perznica Piława Piławka Płytnica Radusza Rakowiec-Ceminiko w tym Rudy Rów Setnica Słopnica Sowia Struga Stara Rega Studzienica w tym Trzebiegoszcz Wąsówka w tym 44 Zarańsko-Rydzewo Zgnilec Zgniły Zdrój Żegnica w tym 45 46 47 48 49 50 Kanał Ciemiński Kanał Czaplinek Kanał Graniczny Kanał Juchowski Kanał Krągi Kanał Mosinski Ogółem Ostrowice Złocieniec Kalisz Pomorski Grzmiąca Drawsko Pomorskie Grzmiąca Barwice Drawsko Pomorskie Grzmiąca Ogółem Czaplinek Ostrowice Złocieniec Ostrowice Ogółem Barwice Grzmiąca Grzmiąca Borne Sulinowo Borne Sulinowo Borne Sulinowo Grzmiąca Ogółem Ostrowice Złocieniec Barwice Kalisz Pomorski Kalisz Pomorski Borne Sulinowo Drawsko Pomorskie Ogółem Drawsko Pomorskie Kalisz Pomorski Grzmiąca Ogółem Złocieniec Wierzchowo Drawsko Pomorskie Kalisz Pomorski Wierzchowo ogółem Borne Sulinowo Barwice Borne Sulinowo Czaplinek Grzmiąca Borne Sulinowo Borne Sulinowo Borne Sulinowo 14,27 9,94 4,33 9,04 2,13 2,23 4,53 7,46 3,45 11,04 16,00 2,17 7,09 6,74 5,80 38,00 17,02 20,98 22,07 33,90 4,20 16,70 22,43 15,35 14,66 0,69 9,92 1,88 1,40 13,33 12,70 8,50 3,78 4,72 27,69 5,94 4,60 1,34 3,10 3,69 9,55 9,89 1,73 8,17 3,00 0,80 12,92 7,10 9,66 2,28 Źródło: Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie Terenowy Oddział Szczecinek i Terenowy Oddział w Drawsku Pomorskim. 26 2.2.4.2 Stan czystości rzek Badania stanu czystości rzek na omawianym terenie prowadzone są przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie zgodnie z programem Państwowego Monitoringu Środowiska. Z badań przeprowadzonych w latach 2000 – 2008 klasyfikowano rzeki w sposób przedstawiony poniżej. W wyniku badań przeprowadzonych w 2005 r. wody rzeki Gęsia przy ujściu do Parsęty (miejscowość Gąski) zakwalifikowano do V klasy czystości natomiast w 2008 r. do klasy IV. Badania wykazały, że w ocenie ogólnej w 2006 r. woda rzeki Drawicy odpowiadała III klasie czystości wód. Wody rzeki Parsęta w miejscowości Stary Chwalim w 2008 r. odpowiadały III klasie czystości. Wody rzek Miedznik i Kokna są ponadnormatywnie zanieczyszczone i prawie na całej długości pozaklasowe natomiast wody rzeki Wąsawa (badania w 2000 r.) wykazały, że w ocenie ogólnej rzeka na długości 8,5 km spełnia wymagania II klasy, a w odcinku ujściowym tj. poniżej Złocieńca, ma wody pozaklasowe. 2.2.4.3 Zbiorniki wodne Jeziora Bogactwem omawianego terenu jest bardzo duża ilość jezior, z których większość ma typowy charakter rynnowy (polodowcowy). Wykaz jezior dla poszczególnych gmin przedstawia tabela 7. Wykaz sporządzono na podstawie Atlasu Jezior Polski, analizy map oraz danych z Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie TO w Szczecinku i Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Pojezierza Drawskiego. Łącznie na terenie gmin objętych działaniem LGR znajduje się około 281 jezior o sumarycznej powierzchni ponad 13 573 ha. Poniżej podano charakterystykę największych jezior na omawianym terenie: Jezioro Drawsko – Posiada powierzchnię ponad 1800 ha, maksymalną głębokość około 83 m oraz linię brzegową długości 75 km. Na jeziorze znajduje się 12 wysp: Lelum, Polelum, Mokra, Środkowa, Zachodnia, Bagienna, Samotna, Dzika (Bobrowa), Żurawia, Czapla, Kacza oraz wyspa Bielawa, piąta w kraju pod względem wielkości wyspa jeziorna. Na Jeziorze wyodrębnia się 14 zatok: Chmielewska (dobre warunki do wędkowania), Henrykowska (pomost do cumowania małych jednostek), Kwiatkowska (kąpielisko i duża przystań), Rękawicka (możliwość cumowania małych jednostek), Harcerska, Rzepowska – wypływ Drawy (dobry akwen wędkarski), Owcza, Kluczewska (możliwość wodowania i cumowania małych jednostek), Cicha (dobre warunki do wędkowania), Drahimska (możliwość wodowania jachtów, ładne piaszczyste plaże), Ptasia (idealna do wędkowania), Pięciu Pomostów (dobre warunki do wodowania i cumowania jachtów), Plaża (pomost dla bardzo małych jednostek) oraz Zatoka Basen (bardzo dobre warunki do wodowania i cumowania jachtów). Jezioro Drawsko to akwen nadający się dla doświadczonych żeglarzy, ze względu na liczne mielizny, głazowiska oraz wąskie zatoczki, w których trudno jest manewrować. Cały brzeg Jeziora Drawskiego nadaje się do wędkowania. 27 Jezioro Lubie – Jezioro ma powierzchnię 1483 ha, maksymalna głębokość to około 46 m. Na jeziorze znajduje się 5 wysp: Rybaki, Sołtysia, Kamieniec, Ptaszyniec i bezimienna. Wzdłuż ładnie rozwiniętej linii brzegowej usytuowane są trzy miejscowości letniskowe: Gudowo, Lubieszewo, Karwice. Lubie to jezioro rynnowe, położone na terenie Puszczy Drawskiej. Przepływa przez nie jeden z ciekawszych szlaków wodnych Pojezierza – rzeka Drawa, a uchodzi tu rzeczka Wilżnica Jezioro Siecino – Jezioro ma powierzchnię 776 ha i głębokość maksymalną 48 m. Jest to jezioro rynnowe z dwiema dużymi wyspami: Ostrów z wzniesieniem 155,9 m. n.p.m., połączona z brzegiem groblą, na której funkcjonuje ośrodek wypoczynkowy z planowanym ośrodkiem nurkowania oraz wyspa Kępa. Przy południowym brzegu zbiornika znajduje się kilka ośrodków wypoczynkowych oraz miejscowość letniskowa Cieszyno. Z Siecina wypływa rzeka Rakoń. Jezioro Pile – Jezioro ma powierzchnię 1041,9 ha i maksymalną głębokość 43,9 m. Charakteryzuje się dobrze rozwiniętą linią brzegową, urozmaiconym dnem oraz czystą wodą, a przez to obfitością fauny. Dno jest bardzo urozmaicone, występują liczne zagłębienia i podwodne wzniesienia, wypłycenia są na ogół porośnięte roślinnością. Na jeziorze znajduje się mała wyspa. Nad jeziorem zlokalizowane są następujące miejscowości: Borne Sulinowo, Piława, Dąbrowica, Silnowo Dolne. Przez jezioro Pile przepływa rzeka Piława, która stanowi niezwykle ciekawy szlak kajakowy. Tabela 7. Wykaz jezior na terenie objętym działaniem LGR Lp. Nazwa jeziora Powierzchnia jeziora [ha] Gmina 1 Koprzywno 23,7800 Barwice 2 Luboradz 9,2500 Barwice 3 Dębno 55,7200 Barwice 4 Sierakowo 6,1100 Barwice 5 Przełęg 72,3000 Borne Sulinowo 6 Starowice (Generalskie) 14,2200 Borne Sulinowo 7 Kniewo 51,4800 Borne Sulinowo 8 Brzeźno 7,9000 Borne Sulinowo 9 Śmiadowo 132,7000 Borne Sulinowo 10 Ciemino 251,0800 Borne Sulinowo 11 Brachowo 3,5900 Borne Sulinowo 12 Cenlikowo 4,5700 Borne Sulinowo 13 Łączno 50,0000 Borne Sulinowo 14 Jeleń 66,9500 Borne Sulinowo 15 Świdno Sarcze (Przyjezierze) 66,1600 Borne Sulinowo 16 Czochryńskie 16,6000 Borne Sulinowo 17 Jeziorno (Płyćwia) 22,2600 Borne Sulinowo 28 18 Juchowo 31,1800 Borne Sulinowo 19 Kiełpino 28,6100 Borne Sulinowo 20 Kowal 5,2500 Borne Sulinowo 21 Dudylany (Lipowe) 6,3600 Borne Sulinowo 22 Bagienne 3,4000 Borne Sulinowo 23 Bobrowe 6,5000 Borne Sulinowo 24 Gródek 4,7100 Borne Sulinowo 25 Tyczno 37,5100 Borne Sulinowo 26 Krzemień 4,4200 Borne Sulinowo 27 Mały Radacz 11,1700 Borne Sulinowo 28 Kucharowo Duże 1,4500 Borne Sulinowo 29 Kucharowo Małe 1,3900 Borne Sulinowo 30 Długie (Dołgie) 99,4000 Borne Sulinowo 31 Motarskie 14,4000 Borne Sulinowo 32 Lubicko Wielkie (Łubicko Wielkie) 168,3300 Borne Sulinowo 33 Płociowe 2,2000 Borne Sulinowo 34 Brody 72,4800 Borne Sulinowo 35 Głębsko (Głębokie) 20,2400 Borne Sulinowo 36 Silne 10,3300 Borne Sulinowo 37 Okrągłe Borskie 5,9400 Borne Sulinowo 38 Kamieńskie Długie (Krzemienieckie) 7,9900 Borne Sulinowo 39 Bastion 2,0200 Borne Sulinowo 40 Zarosłe (Okrągłe Piławskie) 6,4300 Borne Sulinowo 41 Kocie 44,6900 Borne Sulinowo 42 Łąkie (Łąka) 18,9600 Borne Sulinowo 43 Strzeszyn 65,0500 Borne Sulinowo 44 Pile 1041,8800 Borne Sulinowo 45 Radacz 162,0700 Borne Sulinowo 46 Rakowo 17,7600 Borne Sulinowo 47 Karasie 10,3400 Borne Sulinowo 48 Lubicko Małe (Łubicko Małe) 8,4600 Borne Sulinowo 49 Komorze (Rakowskie) 396,7300 Borne Sulinowo 50 Bagnisko 6,8100 Borne Sulinowo 51 Kacze 1,3600 Borne Sulinowo 29 52 Zarośle 0,6100 Borne Sulinowo 53 Miechówek (Czarne) 3,6300 Borne Sulinowo 54 Zalewy Nadarzycie 202,7200 Borne Sulinowo 55 Piławskie Małe 4,3580 Borne Sulinowo 56 Baczyno 38,3738 Grzmiąca 57 Baczynko 23,4765 Grzmiąca 58 Przeradź 0,8500 Grzmiąca 59 Studnica 28,9000 Wierzchowo 60 Studniczka 11,0000 Wierzchowo 61 Machlinko 28,3000 Wierzchowo 62 Kaczory (Drężno) 5,6400 Wierzchowo 63 w m. Świerczyna 3,1800 Wierzchowo 64 koło Żabin II (chyba Niemowo) 3,3000 Wierzchowo 65 Dramienko 16,1700 Wierzchowo 66 Busko 33,8100 Wierzchowo 67 Małe Okrągłe 19,7600 Wierzchowo 68 Dolne 11,9500 Wierzchowo 69 Górne 1,7800 Wierzchowo 70 Prężno 5,6400 Wierzchowo 71 Czarnowo Duże 11,0000 Drawsko 72 Linowo (Chudowo) 42,4800 Drawsko 73 Małe Dołgie (Dołgie Małe) 63,6200 Drawsko 74 Będargowo 34,7900 Drawsko 75 Rekowo Wielkie (Rekowo) 9,2600 Drawsko 76 Bucierz Duży 149,7400 Drawsko 77 Czaple Duże 62,9900 Drawsko 78 Czaple Małe 36,8000 Drawsko 79 Kociołek 4,4000 Drawsko 80 Kocioł 9,1800 Drawsko 81 Binowo 22,1300 Drawsko 82 Konotop 48,9100 Drawsko 83 Konotop Mały 4,9200 Drawsko 84 Okoń Duży (Okunie) 6,6400 Drawsko 85 Brzeźno (Brzeźno Drawskie) 14,8500 Drawsko 30 86 Darskowo (Zieliniec) 43,1500 Drawsko 87 Chociebądź Wielki (Kosobudy) 58,7600 Drawsko 88 Bucierz Mały 12,6200 Drawsko 89 Wilże 29,7800 Drawsko 90 Jelenie 53,5800 Drawsko 91 Sławinko (Słowinko) 6,4000 Drawsko 92 Dębno Duże 3,2200 Drawsko 93 Dębno Małe 0,7900 Drawsko 94 Ostrowiec 80,6900 Drawsko 95 Mielno 26,9500 Drawsko 96 Studnica 43,7800 Drawsko 97 Trzpielewo (Trzepielewo) 21,6000 Drawsko 98 Mielinek (Kolk) 13,4200 Drawsko 99 Czaple Małe 0,5600 Drawsko 100 Wyrobisko 2,7677 Drawsko 101 Gągnowo Małe 10,4500 Drawsko 102 Gągnowo (Gągnowo Duże) 85,9200 Drawsko 103 Węglino Wielkie (Węglino Duże) 11,7500 Drawsko 104 Rydzewo 47,5000 Drawsko 105 Zarańsko 185,8500 Drawsko 106 jez w m. Łabędzie 3,0700 Drawsko 107 jez na zachód od m. Golina 1,5200 Drawsko 108 jez na północ od jez Małe Dołgie 2,3500 Drawsko 109 jez w m. Kumki 1,7500 Drawsko 110 Okra (Okunino) 52,2100 Drawsko 111 jez na południe od Drawska, przy torach 1,6800 Drawsko 112 Wierzchnie 4,5000 Drawsko 113 zalew na wypływie Drawy z jez. Lubie 19,5500 Drawsko 114 Okoń Mały (Okońko) 1,4700 Drawsko 115 Klasieczno 2,0300 Drawsko 116 Płociczno 1,1000 Drawsko 117 Strzebielinko 2,4800 Drawsko 118 Lądek 0,6800 Drawsko 119 Trawiaste 1,3000 Drawsko 31 120 Żabiak 1,3300 Drawsko 121 Kotlik 3,8000 Drawsko 122 Wielkie Dąbie 99,3300 Drawsko 123 Małe Dębno 22,5600 Drawsko 124 Łozica (Liny) 2,3500 Drawsko 125 Jeziorne Mchowisko 0,3900 Drawsko 126 Kluczewo 3,6000 Czaplinek 127 na wschód od Prosina 3,9400 Czaplinek 128 Prosino 86,0000 Czaplinek 129 na pn. wschód od Prosinka 2,2300 Czaplinek 130 Kolbackie (Kolbackie Północne i Południowe) 43,0000 Czaplinek 131 Sikory (Sikory Duże) 13,0400 Czaplinek 132 Sikory Małe 5,1900 Czaplinek 133 Kołomąt 6,0800 Czaplinek 134 Jez – dopływ jez. Komorze, pn. wschód od Sikor 1,3100 Czaplinek 135 Dołgie Wielkie (Długie) 44,8900 Czaplinek 136 Niewlino (Nobliny, Niewilno) 171,0000 Czaplinek 137 Szepc (Dobrzyckie) 44,8400 Czaplinek 138 Kortkowo 16,3100 Czaplinek 139 Młynówek 5,1500 Czaplinek 140 Drawsko 1871,5000 Czaplinek 141 Łęgi 12,8900 Czaplinek 142 Machliny Duże (Machliny Wielkie, Kuźniec) 46,4200 Czaplinek 143 Machliny Małe (Sołeckie) 29,2000 Czaplinek 144 Broczyno 24,0000 Czaplinek 145 Broczyno Małe 7,3900 Czaplinek 146 Byszkowo 10,7100 Czaplinek 147 Psarskie 20,3800 Czaplinek 148 Nawsie (Nawskie) 10,8700 Czaplinek 149 Siemięcin 6,3600 Czaplinek 150 Krzemienko 19,4300 Czaplinek 151 Łąka (Kacze) 6,9700 Czaplinek 152 Krzemno 145,2500 Czaplinek 153 Ciemniak 8,6000 Czaplinek 32 154 Czaplino 112,3212 Czaplinek 155 Młyńskie (Mołtowo) 8,1288 Czaplinek 156 Pławno 65,1703 Czaplinek 157 Pławskie Małe (Maniak) 4,8500 Czaplinek 158 Łęka (Łąka) 39,7100 Czaplinek 159 Kaleńskie 114,7000 Czaplinek 160 staw w m. Żelisławie 0,9800 Czaplinek 161 Krosino (Kosino) część jeziora w gminie Złocieniec (dz. 1, pow. 43,97 ha) 192,2800 Czaplinek 162 jeziorko na zachód od Siemczyna 3,8900 Czaplinek 163 Siemczyno (Piasecznik Mały) 4,1200 Czaplinek 164 Okole Wielkie (Okole) 16,7200 Czaplinek 165 Okółko 4,2000 Czaplinek 166 Piaseczno 1,2300 Czaplinek 167 Piasecznik Mały (Piasecznik Nowy, Piaseczno Duże) 5,4200 Czaplinek 168 Piasecznik Wielki (Piasecznik Duży) 49,0000 Czaplinek 169 Rzepowskie 40,8700 Czaplinek 170 Żerdno (Srebrne) 198,4000 Czaplinek 171 Nątlino (Mątlino) 24,2470 Czaplinek 172 Nowoworowskie (Bielińskie) 19,4200 Ostrowice 173 Ostrowiec 100,8800 Ostrowice 174 Dołgie 98,1400 Ostrowice 175 Gielno 19,8600 Ostrowice 176 Maluda 5,0000 Ostrowice 177 Niecino (Niecino Duże) 44,2800 Ostrowice 178 Niecino Małe 15,0100 Ostrowice 179 Kiełpińskie 7,5000 Ostrowice 180 Wornowo (Wanowo) 24,4600 Ostrowice 181 Kamień 24,5000 Ostrowice 182 Rąbin 13,5000 Ostrowice 183 Wielkie Dąbie 57,6400 Ostrowice 184 Małe Dąbie (Dąbie Małe) 2,5200 Ostrowice 185 Przytonko (Przytoń) 111,0800 Ostrowice 186 Karpno 15,7700 Ostrowice 33 187 Węglino Małe 1,5300 Ostrowice 188 Leśniówek (Leśniczówek) 9,7700 Ostrowice 189 Kapka (Cieszyńskie) 7,3600 Ostrowice 190 Kleszczno (Krystyna) 39,5600 Ostrowice 191 Czarne Małe 5,5000 Ostrowice 192 Koło PGR Grabowa Górka 1,9500 Ostrowice 193 Węglinko 1,5300 Ostrowice 194 jez. Pomiędzy Grzybnem i Kosobądzem 5,6200 Ostrowice 195 na zachód od Gronowa 3,5100 Ostrowice 196 Kleszczno Małe 1,2800 Ostrowice 197 Wielkie 1,5600 Złocieniec 198 jez. na poł. zach. od m. Warniłęg 4,4300 Złocieniec 199 Małe 1,2800 Złocieniec 200 jez. na pn. wschód od jez. Małe 4,2300 Złocieniec 201 Siecino 787,7800 Złocieniec 202 Morzystaw Duży (Marcowe, Morzysław) 15,4700 Złocieniec 203 Morzystaw Mały (Szeforskie) 2,9000 Złocieniec 204 Czarnówek (Okrągłe, Czarne Duże) 11,8800 Złocieniec 205 Skąpe (Połczyńskie) 25,3200 Złocieniec 206 Dłusko 25,4800 Złocieniec 207 Maliszewo (Maleszewo) 8,6096 Złocieniec 208 Wilczkowo 283,7000 Złocieniec 209 jeziorko na północny wschód od Bobrowa 3,1600 Złocieniec 210 Rakowo Tylne (Rakowo Małe) 3,6281 Złocieniec 211 Rakowo Przednie (Rakowo Duże) 4,5874 Złocieniec 212 Kozy 9,4600 Złocieniec 213 Wąsosze (Wąsowo) 318,7500 Złocieniec 214 Piaski 4,6430 Złocieniec 215 Młode 2,5500 Złocieniec 216 Kańsko 54,1813 Złocieniec 217 Stawno (Staw) 38,0900 Złocieniec 218 Łąka 41,5100 Złocieniec 219 Lubie (Lubieszewskie) 1487,5000 Złocieniec 220 Sarnowo 7,0500 Kalisz Pomorski 34 221 Poźrzadło 50,8800 Kalisz Pomorski 222 Jeziorak (Łowickie) 40,3800 Kalisz Pomorski 223 Borowo Małe 3,2400 Kalisz Pomorski 224 Borowo Wielkie 7,5100 Kalisz Pomorski 225 Kleszczno (Korzenne) 20,2000 Kalisz Pomorski 226 Diable 5,6200 Kalisz Pomorski 227 Głębokie 57,2300 Kalisz Pomorski 228 Gać 3,3100 Kalisz Pomorski 229 Sicko 6,3800 Kalisz Pomorski 230 Małe 7,0300 Kalisz Pomorski 231 Zalane 30,3300 Kalisz Pomorski 232 Tarnica 19,0000 Kalisz Pomorski 233 Koźlanka 6,8600 Kalisz Pomorski 234 Mąkowarskie 180,3900 Kalisz Pomorski 235 Kuczkowo 6,2000 Kalisz Pomorski 236 Korytnica Mała (Kuczkowo) 6,8200 Kalisz Pomorski 237 Giżyno 67,4000 Kalisz Pomorski 238 Orle Małe 16,6900 Kalisz Pomorski 239 Rarożek (Sołtysowe I) 3,4400 Kalisz Pomorski 240 Raróg (Sołtysowe II) 5,5600 Kalisz Pomorski 241 Marglowe (Kacze) 5,9400 Kalisz Pomorski 242 Baba 3,6200 Kalisz Pomorski 243 Generalskie 7,1400 Kalisz Pomorski 244 Jaworze 19,9800 Kalisz Pomorski 245 Palowskie 10,6000 Kalisz Pomorski 246 Trzebuńko 2,8300 Kalisz Pomorski 247 Jodnik 3,6400 Kalisz Pomorski 248 Za Dywizją 6,8300 Kalisz Pomorski 249 Trzebuń Mały 8,1500 Kalisz Pomorski 250 Krężno 6,5500 Kalisz Pomorski 251 Wieliż (Parkowe) 32,7600 Kalisz Pomorski 252 Szerokie (Szeżyna) 79,0400 Kalisz Pomorski 253 Pieradz (Jezioro) 3,2500 Kalisz Pomorski 35 254 Krzywe Dębsko (Krzywe) 121,7600 Kalisz Pomorski 255 Czarny Ząb (Bliźniacze I) 4,3700 Kalisz Pomorski 256 Mały Ząb (Bliźniacze II) 2,3800 Kalisz Pomorski 257 Studnickie (Studzieniec) 11,7600 Kalisz Pomorski 258 Młyńskie 14,8899 Kalisz Pomorski 259 Bobrowo Małe 9,9475 Kalisz Pomorski 260 Lasek 5,9826 Kalisz Pomorski 261 Bobrowo Wielkie (Bobrowo Duże) 24,4520 Kalisz Pomorski 262 Czarne Oko 6,4700 Kalisz Pomorski 263 bez nazwy 1,3400 Kalisz Pomorski 264 Jałowe 1,7800 Kalisz Pomorski 265 Świńskie Doły I 2,2500 Kalisz Pomorski 266 Świńskie Doły II 2,9700 Kalisz Pomorski 267 na południe od jez. Koczniec 1,0000 Kalisz Pomorski 268 Koczyniec 0,4000 Kalisz Pomorski 269 Sosino 1,2000 Kalisz Pomorski 270 Wiry (Mostowe) 10,4500 Kalisz Pomorski 271 Zły Łęg (Strunowo) 52,0000 Kalisz Pomorski 272 bez nazwy pomiędzy jez. Poźrzadło i Sarnowo 2,5000 Kalisz Pomorski 273 Wilcze 5,3500 Kalisz Pomorski 274 Mielno 38,2000 Kalisz Pomorski 275 Prostynia 49,0700 Kalisz Pomorski 276 na wschód od Cybowa 4,3900 Kalisz Pomorski 277 Duży Ząb 1,9200 Kalisz Pomorski 278 Popie 2,8100 Kalisz Pomorski 279 Dudek 0,7500 Kalisz Pomorski 280 Suszek 2,5700 Kalisz Pomorski 281 Dobrzeńsko 7,1000 Kalisz Pomorski 2.2.4.4 Zbiorniki retencyjne Na terenie Pojezierza Drawskiego znajdują się także zbiorniki retencyjne, które są wykorzystywane również do celów rekreacyjnych. Na rzece Gęsia w gminie Barwice wykonano zbiornik wodny o nazwie Bądki o powierzchni 20,18 ha, pojemności około 400 tys. m3 o przeznaczeniu rekreacyjnym, 36 hodowlanym, rybackim i retencyjnym. Zbiornik powstał w latach 80-tych, natomiast obecnie funkcjonuje na podstawie pozwolenia wodnoprawnego z dnia 29.04.1993 wydanego przez Urząd Wojewódzki w Koszalinie. W gminie Grzmiąca powstały dwa zbiorniki retencyjne zasilane wodą pobieraną z rzeki Łozicy przez doprowadzalnik. Są to położone na północny – wschód od miejscowości Grzmiąca zbiorniki wodne Baczynko i Baczyno, o powierzchni odpowiednio 20 ha i 28 ha. Urząd Gminy Grzmiąca posiada pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód rzeki Łozicy i jeziora Łozice w celu regulowania przepływu wody w rzece Łozicy oraz uzupełnienie wody w zbiornikach: Baczyno i Baczynko, oraz skierowanie wód do tych zbiorników retencyjnych za pomocą ujęcia zlokalizowanego na jazie piętrzącym w km 3+750 rzeki Łozicy. W południowej części Powiatu Szczecineckiego znajduje się obszar tzw. Zalewów Nadarzyckich. Są to sztuczne zbiorniki retencyjne powstałe na rzece Piława przed II Wojną Światową, które z biegiem lat stały się naturalnymi akwenami. Zalewy Nadarzyckie stanowią zamknięty jazami akwen na rzece Piławie. Akwen ten ma około 6 km długości, 202,72 ha powierzchni oraz linię brzegową liczącą 19,8 km długości. Głębokość wynosi od 2 do 8 metrów. Zalewy utrzymywane są w dzikim, naturalnym stanie. W całości otoczone są lasami. Uchwałą Rady Miejskiej w Bornem Sulinowie z dnia 28 lutego 2004 roku teren „Zalewów Nadarzyckich” oraz wzdłuż rzeki Piławy do Jeziora Dołgie i wzdłuż linii brzegowej tego jeziora wyznaczono jako teren Obszaru Chronionego Krajobrazu o łącznej powierzchni 1 998,57 ha. 2.2.4.5 Stan czystości jezior Wody w zbiornikach wodnych są bardziej podatne na zanieczyszczenia głównie ze względu na położenie w zagłębieniach terenu. Podlegają one wpływom otaczającego obszaru związanym ze spływem wód powierzchniowych zawierających związki biogenne, a substancje zanieczyszczające mogą być trwale kumulowane w osadach dennych tych akwenów. W latach 2004 r. – 2005 r. w ramach monitoringu WIOŚ przebadał wody jeziora Pile, Baczyno, Baczynko, Krzemno, Machliny Małe, Psarskie, Byczkowo oraz Czarnówek. Wody jeziora Pile, Machliny Małe, Psarskie, Czarnówek zakwalifikowano do II klasy czystości, jezior Baczyno, Baczynko, Byszkowo do III klasy czystości natomiast wody jeziora Krzemno do I klasy czystości. Źródłami zanieczyszczeń akwenów wodnych są: • nieuregulowana gospodarka wodno-ściekowa, w tym również na terenach zabudowy letniskowej; • spływ wód opadowych; • zanieczyszczenia wnoszone przez cieki zasilające jeziora; • zanieczyszczenia spływające z terenów użytkowanych rolniczo (obciążenia wód związkami azotu i fosforu). Poważnym problemem niosącym zagrożenie jakości wód w jeziorach, jest niekontrolowany rozwój osiedli letniskowych nad ich brzegami. Powstają one bez zachowania stref ochronnych i nie posiadają często odpowiedniej infrastruktury technicznej. Niewłaściwe zagospodarowanie oraz przeinwestowanie obszarów wokół jezior (bezpośrednich zlewni), bardzo intensywnie oddziaływuje zwłaszcza na jeziora podatne na degradację. 37 2.2.5 Gleby Województwo zachodniopomorskie charakteryzuje się dużym udziałem gleb o niskiej klasie bonitacyjnej, w którym powierzchnia gruntów klasy V i VI wynosi 221.223 ha, co stanowi 25,1% powierzchni gruntów ornych i sadów. Największy procent gruntów słabych V i VI klasy posiada powiat szczecinecki - 53,2% i drawski - 44,8%. Jakość gleb na obszarze LGR nie należy do najlepszych. Przeważają gleby lekkie bielicowe o kwaśnym odczynie. Wskaźnik bonitacji wynosi 0,85 (wojewódzki 0,92). Struktura gruntów Struktura gruntów na obszarze LGR dostarcza podstawowych informacji na temat możliwości rozwoju turystyki. Na obszarach gmin miejskich, zurbanizowanych możliwe będzie rozwijanie odmiennych form turystyki niż na terenach o wysokim stopniu zalesienia, z licznymi gruntami rolnymi i zlokalizowanymi na nich gospodarstwami rolnymi. Zestawienie typów obszarów występujących w obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” przedstawione jest w poniższej tabeli. Tabela 8. Struktura gruntów na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” Gmina Lasy i grunty leśne ha Barwice % Użytki rolne ha % Pozostałe grunty ha % Łącznie ha 9066,00 7,35 14253,00 14,86 2570,00 4,87 25889,00 Borne Sulinowo 25501,00 20,67 9807,00 10,22 13187,00 25,00 48495,00 Czaplinek 14683,00 11,91 14844,00 15,48 6945,00 13,17 36472,00 Drawsko Pomorskie 12414,00 10,06 13946,00 14,54 8116,00 15,39 34454,00 7246,00 5,87 11406,00 11,90 1797,00 3,41 20449,00 27893,00 22,61 8967,00 9,35 11193,00 21,22 48000,00 4449,00 3,60 8498,00 8,86 2095,00 3.97 15042,00 14744,00 11,96 7342,00 7,66 1579,00 3,00 22915,60 7360,00 5,97 6836,00 7,13 5257,00 9,97 19453,00 52739,00 100% 271169,6 Grzmiąca Kalisz Pomorski Ostrowice Wierzchowo Złocieniec Łącznie LGR 123 356,00 100% 95899,00 100% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych źródłowych z gmin Obszar LGR charakteryzuje się wysokim stopniem zalesienia (ok. 48% ogólnej powierzchni). Najbardziej „zielona” gmina to: Wierzchowo (ponad 62% powierzchni gminy stanowią lasy). Wysoki wskaźnik lesistości świadczy o wysokiej atrakcyjności rekreacyjnoturystycznej danego obszaru. Dla porównania w Województwie Zachodniopomorskim: wg danych statystycznych z 2002 r. (Bank Danych Regionalnych GUS) lasy i grunty leśne stanowiły 35,3 % ogólnej powierzchni województwa (w Polsce 28,9%), a pozostałe grunty i nieużytki - 16,1 %. 38 Ryc. 3. Struktura gruntów na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” – przedstawienie graficzne 16% 48% Grunty leśne ogółem 36% Użytki rolne Pozostałe grunty i nieużytki Źródło: opracowanie własne na podstawie danych źródłowych z gmin Ponad 36% gruntów analizowanego obszaru zajmują użytki rolne, można więc mówić także o rolniczym charakterze terenów LGR „Partnerstwo Drawy”. Najwięcej gruntów tego typu występuje w gminie Ostrowice (ponad 56% powierzchni gminy). Ponad 18% obszaru stanowią grunty pozostałe, w tym nieużytki. Znaczyć to może w perspektywie zmianę przeznaczenia na cele turystyczne (tereny inwestycyjne) lub zalanie, zalesienie (jeziora, lasy, obszary chronione). 2.3 Uwarunkowania przyrodnicze Charakterystycznymi elementami krajobrazu obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” są pagórki, jeziora, lasy, łąki, wrzosowiska. Lesistość obszaru przekracza 44% przy średniej w Polsce 26%. 2.3.1 Charakterystyka lasów w gminach Partnerstwa Drawy Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” charakteryzuje się dużą różnorodnością występującej roślinności. Mocno urozmaicona jest szata leśna. Najatrakcyjniejsze kompleksy leśne występują najczęściej na terenach o urozmaiconej rzeźbie, w okolicach zbiorników wodnych. Duża część terenów jest bardzo gęsto porośnięta. Nad większością obszarów leśnych pieczę sprawują nadleśnictwa. Gatunkiem najczęściej występującym na terenie Nadleśnictwa Czaplinek jest sosna (60 % pow.). Pozostałe to: buk (13% pow.), brzoza (12% pow.) i świerk (6% pow.). 31% ogólnej powierzchni tego nadleśnictwa leży w zasięgu Drawskiego Parku Krajobrazowego. Lasy Nadleśnictwa Drawsko liczą 35 502 ha powierzchni. Na znaczną cześć nadleśnictwa nie mogą wchodzić osoby postronne względu na poligon wojskowy. 39 Grunty leśne Nadleśnictwa Kalisz Pomorski zajmują 12932,66 ha.. Są to głównie obszary sandrowe, płaskie lub faliste, na których przeważa typ siedliskowy boru świeżego, oraz drzewostany sosnowe lite lub z domieszką brzozy. Obszar gminy Kalisz Pomorski, która prawie w całości należy do Nadleśnictwa, charakteryzuje się bardzo dużą lesistością, która wynosi 55% i zwiększa się dzięki stopniowemu zalesianiu gruntów porolnych. Ponad 92% wszystkich gatunków drzew na terenie Nadleśnictwa stanowi sosna. W skład Nadleśnictwa Złocieniec wchodzi 10 leśnictw oraz Gospodarstwo szkółkarskie. Tereny te obejmują krajobrazy pagórkowate pojezierne, równinno-morenowe i sandrowe. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, zajmująca 81 % powierzchni. Teren gminy Wierzchowo wchodzi w skład Nadleśnictwa Świerczyna. Występują tu liczne wzniesienia porośnięte pięknymi lasami bukowo– dębowymi i sosnowo - świerkowymi oraz strome stoki. Dominują tu sosny, świerki, które w połączeniu z bukami i dębami tworzą lasy mieszane bogate w różnorodną zwierzynę oraz roślinność. W okolicach miejscowości Sośnica znajduje się rezerwat starodrzewia bukowego z licznymi pomnikami przyrody. Na terenie Gminy Borne Sulinowo leżą grunty leśne zarządzane przez nadleśnictwa: Borne Sulinowo, Czarnobór oraz Czaplinek. 9 656 ha to tereny popoligonowe. 2.3.2 Ochrona przyrody Na podstawie ustawy o ochronie przyrody, za tereny chronione należy uznać parki narodowe, rezerwaty i parki krajobrazowe wraz z ich otulinami oraz obszary chronionego krajobrazu. Formę przestrzenną mogą mieć również niektóre pomniki przyrody, użytki ekologiczne, kompleksy przyrodnicze a zwłaszcza zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. Na opisywanym terenie obszary wyróżniające się szczególnymi walorami przyrodniczymi objęto następującymi formami ochrony: Drawieński Park Narodowy Obszar Drawieńskiego Parku Narodowego (DPN) cechują niebanalne walory faunistyczne wyróżniające go nie tylko w skali regionu, ale i kraju, a nawet Europy Środkowej. Charakterystycznym elementem fauny DPN jest występowanie i wysoka liczebność szeregu gatunków puszczańskich, typowych dla rozległych, zwartych kompleksów leśnych, a także dla naturalnego, młodoglacjalnego krajobrazu Pomorza. Istotne i godne podkreślenia są także tendencje dynamiczne przyrody DPN, zmierzające w kierunku spontanicznej renaturyzacji, obserwowane także w odniesieniu do fauny. Jednym z najcenniejszych elementów przyrody parku jest ichtiofauna. W wodach występuje obecnie 39 gatunków ryb i 2 gat. krągłoustych z 11 rodzin. Ciekiem najbogatszym w gatunki jest Płociczna – 28 gatunków, Drawa - 27, Cieszynką – 19, Korytnicą – 17 i Runicą – 16 gatunków. Ta różnorodność jest wynikiem dobrego stanu czystości wód, nie zostały one dotknięte przez procesy degradacyjne w tak dużym stopniu, jak inne polskie rzeki. Obok gatunków skrajnie zagrożonych, ginących - minoga rzecznego i strumieniowego, łososia, troci wędrownej i certy, zachowały się tu jeszcze liczne i stosunkowo stabilne populacje gatunków rzadkich w skali kraju – pstrąga potokowego, lipienia, strzebli potokowej i głowacza białopłetwego. 40 Najbogatszym w gatunki jest jezioro Ostrowieckie, jego ichtiofauna liczy 24 taksony. Spośród zamieszkujących jeziora gatunków zagrożonych i najbardziej interesujących wymienić można troć jeziorową, certę, sielawę i sieję. Herpetofauna DPN liczy 20 gatunków - 13 gatunków płazów i 7 gatunków gadów. Do najrzadszych płazów należą rzekotka drzewna, kumak nizinny i ropucha paskówka. Spośród gadów na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego, żmii zygzakowatej i gniewosza plamistego. Populacje większości gatunków płazów i gadów są stabilne i znajdują na terenie Parku doskonałe warunki rozrodu i bytowania. Obszar DPN jest ważną ostoją awifauny. Na jego terenie i w najbliższym sąsiedztwie w okresie badań stwierdzono ponad 160 gat. ptaków. W stosunku do awifauny Polski na terenie DPN stwierdzono lęgi około 55% gatunków. Biorąc pod uwagę stosunkowo niewielkie zróżnicowanie krajobrazu jest to liczba dość znaczna. Fauna ssaków DPN liczy ponad 40 gatunków. Na uwagę zasługuje liczne występowanie nietoperzy, reprezentowanych w DPN przez 8 gatunków, a także liczne populacje bobra i wydry. Drawieński Park Narodowy to ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, prawie 150 gatunków drzew i krzewów i ponad 200 różnych zespołów roślinnych. Taka różnorodność szaty roślinnej jest nieczęsto spotykana w Polsce. Między innymi ze względu na to bogactwo Drawieński Park Narodowy jest jednym z ciekawszych botanicznie regionów w północnozachodniej Polsce. Drawski Park Krajobrazowy W celu ochrony wysokich walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych fragmentu Pojezierza Drawskiego 24 września 1979 r. Uchwałą Nr XVI/49/79 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie (Dz. Urz. WRN w Koszalinie Nr 6, poz.13) został utworzony Drawski Park Krajobrazowy, który zasięgiem swym obejmuje obszar 41 430 ha (otulina zajmuje 22 212 ha). Park położony jest na terenie gmin: Czaplinek, Borne Sulinowo, Barwice, Połczyn-Zdrój, Ostrowice i Złocieniec. W Parku znajduje się 48 jezior, o powierzchni powyżej 1 ha, których wody zajmują 10,5% całego terenu parku. Cenne są rzadko spotykane jeziora lobeliowe o krystalicznie czystej wodzie i roślinności reliktowej. W znacznej ilości występują niewielkie jeziora nie posiadające walorów rekreacyjnych, co związane jest z trudnym dostępem do lustra wody. Jednak dzięki temu są one siedliskiem różnorodnego ptactwa, a w ich bezpośrednim sąsiedztwie występują rzadkie okazy roślinności chronionej. Prawie 85% terenu parku znajduje się w zlewni rzeki Drawy, z której wody za pośrednictwem Noteci, Warty i Odry odprowadzane są do morza Bałtyckiego. Na terenie parku źródła mają również przepiękne rzeki: Piława, Piławka oraz Dębnica. W bogatym wachlarzu flory parku spotyka się gatunki charakterystyczne dla roślinności atlantyckiej, arktycznej oraz górskiej. Wyróżnić tu można: wawrzynka wilczełyko, rosiczkę okrągłolistną, pośrednią i długolistną, tojada mocnego, marzankę wonną czy wiciokrzewa pomorskiego. Jednakowo licznie występują tu ptaki związane ze środowiskiem leśnym, jak i ptaki drapieżne. Do osobliwości należą: orzeł bielik, orlik krzykliwy, puchacz, kania, bocian czarny czy bąk. Z płazów wyróżnić trzeba: ropuchę szarą, żabę trawną czy traszkę zwyczajną. Natomiast gady reprezentują: jaszczurka zwinka, padalec zwyczajny, żmija zygzakowata czy zaskroniec zwyczajny. W wodach rzek i jezior żyje ponad 30 gatunków ryb. Pospolicie występuje szczupak, sandacz, leszcz, płoć, karaś, sum czy węgorz. Z rzadziej spotykanych występuje: sieja, sielawa, brzana, kleń i pstrąg potokowy. Źródło: portal internetowy www.drawa.pl 41 Obszary chronionego krajobrazu: Pojezierze Drawskie utworzone Uchwałą nr X/46/75 WRN w Koszalinie z dnia 17 listopada 1975 r. na terenie m.in. gmin Ostrowice, Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski, Wierzchowo, Borne Sulinowo; Dolina Piławy utworzona Uchwałą Nr XIII/143/2004 Rady Miejskiej w Bornem Sulinowie z dnia 28 lutego 2004 r. na terenie gminy Borne Sulinowo; Okolice Kalisza Pomorskiego utworzony Uchwałą nr X/46/75 WRN w Koszalinie z dnia 17 listopada 1975 r. na terenie gminy Kalisz Pomorski Rezerwaty przyrody: Tabela 8. Rezerwaty na obszarze działania LGR „Partnerstwo Drawy” 1. Rezerwat wodno-florystyczny JEZIORO CZARNÓWEK Gmina: Złocieniec Rezerwat o powierzchni 11 ha utworzony został w 1974 r. celem ochrony jeziora lobeliowego z roślinami reliktowymi. Jezioro Czarnówek jest zbiornikiem śródleśnym, położonym na dnie rozległej rynny fluwioglacjalnej przebiegającej z północy na południe. Zbiornik ten należy do grupy jezior oligotroficznych, ubogich w składniki pokarmowe, z piaszczystym dnem i brzegami pozbawionymi szerokiej strefy szuwarów. Rezerwat można zwiedzać, wędrując ścieżką przyrodniczą, która biegnie wzdłuż wschodniego brzegu jeziora. 2. Rezerwat torfowiskowy TORFOWISKO NAD JEZIOREM MORZYSŁAW MAŁY Gmina: Złocieniec Rezerwat o powierzchni 7 ha utworzony został w 1965 r. dla zachowania torfowiska węglanowego i przejściowego ze stanowiskami roślin reliktowych. Stwierdzono tu występowanie 112 gatunków roślin naczyniowych, 48 gatunków mszaków i 4 gatunki porostów. Rezerwat można zwiedzać poruszając się ścieżką przyrodniczą rozpoczynającą się przy drodze od Połczyna Zdroju około 3 km. na północ od Złocieńca. 3. Rezerwat przyrody LEŚNY SOŚNICA Gmina: Wierzchowo Rezerwat ma powierzchnię 12 ha i powołany został w 1974 r. w celu ochrony starodrzewia bukowo-dębowego z zachowanymi cechami lasu pierwotnego. Na terenie rezerwatu występują liczne pomniki przyrody. 4. Rezerwat przyrody BRUNATNA GLEBA Gmina: Czaplinek Rezerwat glebowy o powierzchni 1,1 ha, utworzony został w 1971 roku. Położony jest w gminie Czaplinek. Celem utworzenia rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych typowo wykształconej leśnej gleby brunatnej wraz ze ściółką i runem. 42 5. Rezerwat ornitologiczny JEZIORO PROSINO Gmina: Czaplinek Rezerwat ornitologiczny o powierzchni 81 ha, utworzony został w 1988 r. Położony jest w gminie Czaplinek. Celem ochrony rezerwatowej jest zachowanie miejsc bytowania i lęgów rzadko występujących gatunków ptaków wodnych i błotnych. Rezerwat obejmuje jezioro wraz z okalającymi je szuwarami i fragmentami zarośli. Przez zbiornik przepływa rzeka Drawa. 6. Rezerwat PRZEŁOM RZEKI DĘBNICY Gmina: Barwice Rezerwat krajobrazowy o powierzchni 138,59 ha utworzony w 2009 r. jest położony w gminie Barwice, na wschodnim skraju Drawskiego Parku Krajobrazowego. Celem ochrony jest zachowanie młodoglacjalnego krajobrazu z przełomem rzeki o podgórskim charakterze, przez wał moreny czołowej. Obszar rezerwatu obejmuje dolinę Dębnicy z bogatą i zróżnicowaną florą i fauną. 7. Rezerwat torfowiskowy ZIELONE BAGNA Gmina: Ostrowice Rezerwat o pow. 55,38 ha, utworzony w 1996 r. Ochronie podlegają zróżnicowane zbiorowiska roślinności torfowej i bagiennej, wykształcone na dawnych wyrobiskach torfowych. Występują tu 72 gatunki mchów, wśród nich górskie borealno-arktyczne. 8. Rezerwat DIABELSKIE PUSTACIE Gmina: Borne Sulinowo Florystyczny rezerwat w gminie Borne Sulinowo o powierzchni 932,53 ha utworzony w 2008 r. jest położony w obrębie ewidencyjnym Borne Sulinowo i Kłomino. Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie układów biocenotycznych i krajobrazu dwóch szlaków sandrowych – młodszego szlaku sandrowego i szlaku Płytnicy oraz leżących w ich obrębie obniżeń wytopiskowych i wzgórz o charakterze ostańców erozyjnych. 9. Rezerwat BAGNO CIEMINO Gmina: Borne Sulinowo Torfowiskowy rezerwat na terenie gminy Borne Sulinowo utworzony w 1997 r. zajmuje obszar lasu i torfowisk o powierzchni 400,3 ha. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych cennych ekosystemów leśnych i torfowiskowych, charakterystycznych dla Pojezierza Drawskiego. Źródło: Dane przekazane przez gminy Pomniki przyrody Na terenie każdej gminy występuje duża ilość różnorodnych pomników przyrody, co dodatkowo uatrakcyjnia ten obszar pod względem przyrodniczo – krajobrazowym Łącznie na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” znajduje się 512 pomników przyrody. Wśród nich są pojedyncze drzewa (najwięcej w Siemczynie, Piasecznie i Żelisławiu w gminie Czaplinek) grupy drzew, stare aleje parkowe, np. w Piasecznie, na którą składa się 30 lip drobnolistnych, ponadto okazy gatunków chronionych roślin (np. bluszczy). Ochroną objęte są również twory przyrody nieożywionej takich jak głazy narzutowe, pojedyncze lub w grupach (największa w Siecinie Gm. Ostrowice). 43 Obszary Natura 2000 Konsekwencją wstąpienia Polski do UE jest obowiązek włączenia się do systemu Natura 2000. Natura 2000 jest przyjętym przez Unię Europejską systemem ochrony wybranych elementów przyrody, najważniejszych z punktu widzenia całej Europy. System ten nie ma zastępować systemów krajowych, ale je uzupełniać – dawać merytoryczne podstawy do zachowania dziedzictwa przyrodniczego w skali kontynentu. Polega on na wybraniu (według określonych kryteriów), a następnie skutecznym ochronieniu określonych obszarów. Podstawę do wybierania i chronienia obszarów zaliczanych do systemu Natura 2000 stanowią dwie istniejące wcześniej, dyrektywy europejskie (tj. akty prawne wiążące rządy państw Unii): tzw. Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Habitatowa. Zgodnie z tekstem Dyrektywy Siedliskowej UE, NATURA 2000 to spójna Europejska Sieć Ekologiczna obejmująca: • specjalne obszary ochrony (SOO) tworzone dla ochrony: − siedlisk naturalnych, − siedlisk gatunków roślin i zwierząt, • obszary specjalnej ochrony (OSO) tworzone w ramach Dyrektywy Ptasiej dla ochrony siedlisk ptaków. Tabela 9. Specjalne Obszary Ochrony na terenie objętym działaniem LGR „Partnerstwo Drawy”. SOO (Specjalne Obszary Ochrony) Nazwa obszaru Kod obszaru Dorzecze Parsęty PLH320007 Bagno i Jezioro Ciemino PLH320036 Jezioro Śmiadowo PLH320042 Diabelskie Pustacie PLH320048 Dolina Piławy PLH320025 Jeziora Czaplineckie PLH320039 Brzeźnicka Węgorza PLH320002 Jezioro Lubie i Dolina Drawy PLH320023 Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 Typ obszaru K B B B B I I K I Tabela 10. Obszary Specjalnej Ochrony na terenie na terenie objętym działaniem LGR „Partnerstwo Drawy”. OSO (Obszary Specjalnej Ochrony) Nazwa obszaru Kod obszaru OSTOJA DRAWSKA PLB320019 LASY PUSZCZY NAD DRAWĄ PLB320016 PUSZCZA NAD GWDĄ PLB300012 OSTOJA IŃSKA PLB320008 Źródło: www.natura2000.mos.gov.pl Typ obszaru F F F F Typy obszarów Natura 2000: B - Wydzielone SOO (Specjalne Obszary Ochrony), bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000 I - SOO, zawierający w sobie wydzielony OSO. K - SOO, częściowo przecinający się z OSO. F - Obszar OSO, całkowicie zawierający w sobie obszar SOO. 44 2.4 Uwarunkowania historyczne Najstarsze ślady człowieka w pobliżu obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” odkryto na terenie dzisiejszego Drawna i okolic. Pochodzą z paleolitu (ok. 9 tys. lat temu). Specyficzny charakter terenu z dużą ilością rzek, jezior i lasów zapewniał obfitość ryby i zwierza. Ukształtowanie terenu sprzyjało zakładaniu osad i ich obronie. We wczesnym średniowieczu tereny omawianego obszaru były zasiedlone przez plemiona pomorskie. W okresie od VII do XII wieku w okolicach Jeziora Drawsko i górnego biegu rzeki Drawy istniało skupisko osadnicze składające się, z co najmniej siedmiu grodzisk i 20 osad otwartych. Badania archeologiczne pozwoliły przyjąć, że istniała tu zorganizowana jednostka terytorialna, którego głównym ośrodkiem był gród w Drahimiu (obecnie Stare Drawsko). W VII w. powstał słowiański gród i osada na miejscu dzisiejszego Drawska Pomorskiego. W miejscu, gdzie obecnie znajduje się Kalisz Pomorski istniał gród słowiański już w VIII w., a obok niego osada rybacko-rolnicza. Gród był położony obronnie, między jeziorami i bagnami. Przez dzisiejsze terytorium Pojezierza Drawskiego przebiegały szlaki handlowe: "Bursztynowy" i "Solny". Dogodne warunki naturalne sprzyjały osadnictwu w obrębie Noteci i Drawy. Ziemie te, w niemal tysiącletnich udokumentowanych dziejach, pierwotnie słowiańskie, były terenem ekspansji zakonów rycerskich (Templariuszy, Joannitów, Zakonu Krzyżackiego), Księstwa Pomorskiego, książąt Wielkopolski, Cesarstwa Niemieckiego, Królestwa Polskiego, Brandenburgii, Szwecji, były pograniczem polsko-pomorskobrandenburskim, polsko-pomorsko-krzyżackim, polsko-pruskim i polsko-niemieckim, historycznym teatrem wielu konfliktów lokalnych i wojen, obszarem gospodarczej emigracji niemieckiej (Ostflucht) i polskiej imigracji w XIX/XX w., współistnienia różnych tradycji religijnych (katolicyzm, protestantyzm), a także przenikania się wpływów kulturowych niemieckich, szwedzkich, polskich. Region dotykały na przestrzeni wieków przemarsze wojsk wszystkich walczących armii, rabunki, napady i kontrybucje, szczególnie podczas wojny trzydziestoletniej (1618 - 1648) czy przemarszu wojsk napoleońskich w 1807 r. Od Drawska po Szczecinek przez wieki majątki, wsie i miasta pozostawały w rękach wielkich rodów pomorskich. Były to posiadłości rodzinne Wedlów, von Borcke, Goltzów, von Arnimów, von Bredow, von Krockow, von Manteuflów, von Kleistów, von Glasenappów. Na dzisiejszym obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” rząd III Rzeszy realizował politykę przygotowań do wojny. Na ziemiach tych powstały obiekty, które miały wpływ na rozwój regionu. Powstały wielkie poligony wojskowe. Tu w latach 30-tych zbudowano od podstaw Borne Sulinowo, czyli bazę wojskową będącą zapleczem poligonu, koszarami i lokalizacją Szkoły Artylerii Wehrmachtu. Stąd we wrześniu 1939 r. ruszył na Polskę XIX Korpus Armijny gen. H. Guderiana. Tu znajdowały się ośrodki szkoleniowe dla kadry politycznej i wojskowej hitlerowskich Niemiec. Armia radziecka i I Armia WP zdobyły Wał Pomorski – potężne fortyfikacje niemieckie, Ziemia Drawska była miejscem ciężkich walk. Wiele miast zniszczonych zostało w 30 lub 50%. Po II wojnie światowej, Ziemie Zachodnie i Północne współczesnej Polski zgodnie z postanowieniami konferencji poczdamskiej przyłączono do Polski. Migracje ludności na obecnych tzw. Ziemiach Odzyskanych rozpoczęły się od wysiedleń ludności niemieckiej. Tereny Pojezierza Drawskiego zostały zasiedlone głównie przez ludność wiejską. Cechą charakterystyczną tworzącego się tu społeczeństwa był powszechny brak poczucia 45 bezpieczeństwa oraz niepewność co do najbliższej przyszłości. Mieszkańców długo nie opuszczało poczucie tymczasowości. Napływowa ludność to przesiedleńcy zza Buga i Polski centralnej, repatrianci, autochtoni i – od 1947 r. – grupa kilku tysięcy Ukraińców z akcji „Wisła”. 2.5 Uwarunkowania kulturowe Mimo, że kolejne pokolenia zacierają różnice etniczne i obyczajowe, złożoność problematyki nawarstwiania się i przenikania tradycji i kultur na obszarze Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” powoduje, że można go uznać za region modelowy historycznej wielokulturowości. Należy badać jej wpływ na współczesną tożsamość regionu, w tym na konkretne zachowania społeczne i preferencje polityczne. 2.6 Ocena społeczno-gospodarcza obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” 2.6.1 Demografia Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” zamieszkuje ok. 82 062 osób (wg danych GUS na dzień 31.12.2008 r.) z czego ponad 48% w sześciu miastach: Czaplinek, Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski, Złocieniec, Borne Sulinowo, Barwice. Walory turystyczne gmin wchodzących w skład obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” sprawiają, że w okresie letnim liczba ludności zwiększa się o ok. 25 – 30 % i może wynieść około 120 000 osób. Największymi gminami pod względem liczby mieszkańców są: Drawsko Pomorskie, Złocieniec, Czaplinek. Najmniejsze gminy to: Ostrowice, Wierzchowo, Grzmiąca. Największy wzrost liczby mieszkańców od 1996 do 2006 roku odnotowała gmina Borne Sulinowo, w pozostałych wskaźnik jest ujemny (największy w gminie Grzmiąca). Tendencja wyludnienia gmin obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” jest statystycznie nieistotna, ale zauważalna. Wskaźniki są wyraźnie powiązane z atrakcyjnością gmin. Tabela 11. Ludność w gminach obszaru LGR w latach 1998 – 2008 2006 2007 2008 Gmina 1998 2000 2002 2004 Czaplinek Drawsko Pomorskie Kalisz Pomorski Ostrowice Wierzchowo Złocieniec Barwice Borne Sulinowo Grzmiąca LGR 12 527 17 457 7 676 2 739 4 777 16 807 9 491 7 947 5 554 12 119 16 856 7 481 2 627 4 723 16 219 9 294 8 312 5 328 12 131 16 831 7 495 2 613 4 699 16 106 9 242 8 690 5 293 12 067 16 775 7 454 2 576 4 702 15 921 9 152 8 970 5 237 12 016 16 657 7 336 2 564 4 675 15 786 9 080 9 209 5 178 11 976 11 889 16 607 16 557 7 289 7 251 2 581 2 555 4 657 4 644 15 677 15 584 9 077 9 020 9 338 9 424 5 129 5 138 84 975 82 959 83 100 82 854 82 501 82 331 82 062 1998 : 2008 0,94 0,94 0,94 0,93 0,97 0,92 0,95 1,1 0,92 0,96 Źródło: Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarczego Gmin Ww. gminy obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” są atrakcyjnym miejscem osiedlania się. W gminie Borne Sulinowo na przykład osiedleńcy są głównie w wieku poprodukcyjnym. 46 Najwyższy wskaźnik przyrostu naturalnego odnotowano w gminach Borne Sulinowo oraz Wierzchowo, zaś najniższy w gminach Grzmiąca i Ostrowice. Czaplinek Drawsko Pomorskie Kalisz Pomorski Ostrowice Wierzchowo Złocieniec Barwice Borne Sulinowo Grzmiąca Średnia LGR 32 48 15 17 20 79 34 20 24 32,11 103 105 105 97 97 109 103 106 98 102,55 7,0 7,0 6,5 7,4 7,5 6,3 8,2 7,5 8,6 7,33 8,6 9,9 10,9 18,0 12,5 9,6 11,6 11,2 13,6 11,77 przyrost naturalny na 1000 ludności zgony na 1000 ludności urodzenia żywe na 1000 ludności małżeństwa na 1000 ludności kobiety na 100 mężczyzn Gmina ludność na 1 km2 Tabela 12. Wskaźniki demograficzne 9,9 10,1 12,2 8,6 11,8 9,5 10,3 11,2 10,3 10,43 -1,3 -0,2 -1,4 9,4 0,6 0,1 1,3 0,0 3,3 1,31 Źródło: Baza Danych terenowych GUS. Dane za rok 2008. Najgęściej zaludnioną gminą jest gmina Złocieniec (79,92 osób na km2). W gminach: Kalisz Pomorski, Borne Sulinowo (z powodu istniejących lub byłych poligonów wojskowych) gęstość zaludnienia jest znacznie niższa. Najmniejszą gęstość zaludnienia wykazują gminy: Ostrowice - ( 17,03 osób na 1km2) i Kalisz Pomorski - ( 15 osób na 1km2). Na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” zaobserwowano zróżnicowanie w strukturze płci wśród ludności. W gminach: Grzmiąca (98), Ostrowice (97), Wierzchowo (97) na 100 zamieszkałych mężczyzn przypada poniżej 100 kobiet. Najwięcej kobiet na 100 mężczyzn odnotowuje gmina Złocieniec (109). Tabela 13. Wskaźnik obciążenia demograficznego na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” Gmina Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Czaplinek Drawsko Pomorskie Kalisz Pomorski Ostrowice Wierzchowo Złocieniec Barwice Borne Sulinowo Grzmiąca 52,4 52,9 55,3 55,0 53,6 50,1 55,9 63,8 58,6 Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS. Dane za 2008 r. 47 Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 64,1 72,0 58,2 52,3 65,5 74,7 56,7 71,3 63,2 20,5 22,1 20,3 18,9 21,2 21,4 20,2 26,5 22,7 Miarą potencjału rozwojowego obszaru jest wskaźnik obciążenia demograficznego, czyli liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym. Najwyższe obciążenie demograficzne występuje w gminach Borne Sulinowo (63,8), Grzmiąca (58,6). Powyższe gminy wymagają szczególnej aktywności w zakresie adresowania działań LGR „Partnerstwo Drawy”. 2.6.2 Gospodarka Gospodarka obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” reprezentowana jest przez takie branże jak: rolnictwo i przetwórstwo rolno-spożywcze. W przemyśle dominują branże: drzewna, odzieżowa i budowlana. W widoczny sposób rozwija się rzemiosło i drobna wytwórczość. Pod względem małej i średniej przedsiębiorczości wyróżnia się Złocieniec. Czaplinek pełni funkcję centrum turystycznego regionu. Drawsko Pomorskie jest miastem, gdzie znajduje się większość ośrodków administracji powiatowej oraz instytucji o charakterze regionalnym. Wierzchowo jest gminą typowo rolniczą – w ostatnim czasie intensywnie rozwija się tam branża drzewna. Ostrowice natomiast są gminą o typowym charakterze rolniczym, z niemal nieograniczonym i niewykorzystanym potencjałem terenów pod inwestycje. W gminach Borne Sulinowo i Barwice rozwinięty jest przemysł drzewny, meblowy, elektrotechniczny i przetwórstwo rolno-spożywcze. Gmina Grzmiąca to typowa gmina rolnicza. Niskie koszty pracy i duża ilość obiektów przemysłowych i magazynowych do zagospodarowania oraz terenów inwestycyjnych to główne cechy wschodnich strony obszaru LGR „Partnerstwo Drawy”. Gminy Barwice, Grzmiąca, Wierzchowo, Ostrowice, Kalisz Pomorski charakteryzują się niskim stopniem uprzemysłowienia. Średnim stopniem uprzemysłowienia charakteryzują się pozostałe gminy obszaru LGR „Partnerstwo Drawy”. Według autorów wielu dokumentów planistycznych podstawową barierą oraz znacznym ograniczeniem w planach rozwoju gospodarczego jest obecność parku: Drawskiego Parku Krajobrazowego. Utrudnieniem w działaniach inwestycyjnych jest również projekt ochrony cennych obszarów NATURA 2000. 2.6.3 Aktywność gospodarcza Wiodącym ośrodkiem gospodarczym obszaru LGR jest Złocieniec, natomiast administracyjnym Drawsko Pomorskie. Znaczenie Złocieńca jako centrum gospodarczego uległo znacznej degradacji na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat (wyjściowo było miastem o największej produkcji przemysłowej w przeliczeniu na 1 mieszkańca w byłym województwie koszalińskim). Jednak w porównaniu do pozostałych gmin obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” dalej posiada dominującą pozycję w aktywności gospodarczej. W granicach LGR „Partnerstwo Drawy” występują złoża surowców naturalnych, które wpływały i mogłyby nadal wpływać na rozwój gospodarczy regionu. Obecnie podstawowymi wydobywanymi surowcami są gliny, wykorzystywane na potrzeby zakładów produkujących cegłę i wyroby ceramiczne oraz żwiry – na potrzeby branży budowlanej, w znacznej części wywożone poza teren regionu. 48 Ważnym elementem zasobów obszaru LGR jest Poligon Drawski. Należy on do największych centrów szkolenia wojskowego w Europie. Usytuowany jest na terenie Gmin Drawsko Pomorskie oraz Kalisz Pomorski. Od 1996 r. na obiektach Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych intensywnie szkolą się wojska NATO. Głównie dzięki temu CSWL wykonując swą podstawową funkcję, jaką jest zabezpieczenie szkolenia wojsk, stało się zakładem zatrudniającym ponad stu żołnierzy zawodowych i prawie czterystu pracowników cywilnych. Dodatkowo dzięki zaopatrywaniu zagranicznych wojsk w produkty żywnościowe, paliwa oraz świadczenie usług przez lokalne firmy, poligon jest coraz bardziej docenianym rynkiem działalności gospodarczej. Większość podmiotów gospodarczych działających na terenie obszaru, ulokowana jest w gminach Złocieniec i Drawsko Pomorskie. Jednak w ostatnich latach nastąpiło niewielkie zmniejszenie liczby firm działających na tym terenie. Wzrost aktywności nastąpił na terenie pozostałych gmin powiatu drawskiego: Czaplinka i Kalisza Pomorskiego. W liczbie podmiotów gospodarczych obszaru dominują spółki cywilne, stanowiące ok. 80% podmiotów gospodarczych ogółem. W dalszym ciągu firmy tworzone przez sektor publiczny odgrywają znaczną rolę w rozwoju rynku wewnętrznego oraz zabezpieczają miejsca pracy dla znacznej grupy mieszkańców. W strukturze podmiotów gospodarczych dominują przede wszystkim firmy nastawione na obsługę rynku wewnętrznego. Największa aktywność, ponad przeciętną województwa, skoncentrowana jest w sekcjach handel i naprawy oraz usługach. Biorąc pod uwagę potencjał turystyczny regionu, negatywnym zjawiskiem jest niższa od średniej wojewódzkiej (5,4%) reprezentatywność podmiotów z sekcji hotele i restauracje (3,6%). Oznacza to niedostatki w infrastrukturze turystycznej. Szczególnie znaczący przyrost wystąpił wśród podmiotów zajmujących się obsługą firm i nieruchomości. Dynamika przyrostu podmiotów gospodarczych w powiecie była wyższa od wojewódzkiej. Wnioski płynące z wcześniejszej analizy demograficznej wskazują, na to, że bez specjalnych działań aktywizujących, sytuacja ta nie ulegnie zmianie w sposób naturalny. Tabela 14. Liczba osób osiągających dochody (deklarujących w US) Gmina 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Barwice 5 257 5 047 5 005 5 128 5 068 5 082 5 197 Borne Sulinowo 4 980 4 996 5 093 5 257 5 399 5 488 5 649 Czaplinek 7 399 7 301 7 325 7 340 7 520 7 711 7 791 10 774 10 691 10 684 10 746 10 969 11 214 11 275 Grzmiąca 3 146 3 003 2 990 3 049 3 008 3 047 3 080 Kalisz Pomorski Ostrowice 4 445 1 469 4 480 1 442 4 568 1 442 4 613 1 439 4 656 1 431 4 685 1 479 4 750 1 477 Drawsko Pomorskie Wierzchowo Złocieniec Średnia 2 802 2 772 2 822 2 822 2 894 2 944 2 985 10 151 10 009 9 963 10 021 10 099 10 244 10 362 5 589 5 506 5 529 5 597 5 666 5 760 5 847 55 290 55 966 56 657 57 599 58 466 Razem 55 893 55 061 Źródło: Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarczego Gmin Liczba osób osiągających dochody na terenie obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” rośnie (w wartościach średnich). Analiza danych zawartych w ww. tabeli wykazuje znaczy stopień zmienności w poszczególnych gminach. Wskaźnik ogólny należy uznać za rosnący, 49 niemniej jednak poszczególne okresy wykazują dość znaczne wahania. Łącznie na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” dochody osiąga 58 466 osób, co stanowi 63,82% ogółu ludności. 2.6.4 Sytuacja na rynku Na przestrzeni pięciu lat 2003 r. – 2008 r. dało się zauważyć malejące: stopę oraz wskaźniki oraz bezrobocia na obszarze LGR. Lepsze wskaźniki odnotowywały gminy Powiatu Drawskiego. W Gminach Powiatu Szczecineckiego stopy bezrobocia nie ulegały tak zdecydowanej poprawie. (Stopa bezrobocia: liczba bezrobotnych w stosunku do liczby czynnych zawodowo wyrażona procentowo). W grudniu 2009 r. we wszystkich gminach odnotowano wzrost wskaźnika i ogólnej liczby bezrobotnych. Najnowsze dane: za grudzień 2009 r. wykazują wzrost bezrobocia we wszystkich gminach obszaru. Średni wskaźnik dla całego obszaru LGR wyniósł 16,2%. (Wskaźnik bezrobocia - liczba bezrobotnych do liczby ludności w wieku produkcyjnym). Najniższy wskaźnik bezrobocia występuje w grudniu 2009 r. w gminach Czaplinek i Borne Sulinowo. Najwyższy - w gminach Barwice, Grzmiąca i Kalisz Pom. W regionie różnicują się proporcje osób pobierających zasiłek w stosunku do ogółu bezrobotnych. W regionie drawskim jest to 27%, w regionie szczecineckim zaledwie 19%. Bezrobotni mieszkańcy wsi stanowią w gminach Powiatu Drawskiego 40%, a Szczecineckiego 47% ogółu bezrobotnych. W dalszym ciągu ponad połowę ogółu bezrobotnych stanowi grupa długotrwale bezrobotnych (ponad 3 lata). Tabela 15. Wskaźniki bezrobocia w gminach LGR w 2007, 2008 i 2009 r. Gmina/miesiąc 08.2007 01.2008 Barwice 21,4% 23,0% Borne Sulinowo 14,1% 14,3% Czaplinek 10,5% 13,1% Drawsko Pom. 14,9% 15,2% Grzmiąca 21,8% 23,3% Kalisz Pom. 17,2% 20,8% Ostrowice 14,0% 17,6% Wierzchowo 14,0% 16,1% Złocieniec 13,3% 14,2% Średni wskaźnik, 15,6% 17,2% a LGR Źródło danych: PUP Drawsko Pom. i PUP Szczecinek 9.2008 18,7% 12,4% 7,7% 12,4% 18,0% 14,0% 11,4% 10,3% 9,3% 06.2009 18,9% 11,6% 10,6% 13,9% 17,7% 14,4% 13,5% 11,9% 12,1% 12.2009 21,9% 12,7% 13,9% 14,7% 19,2% 18,1% 15,9% 13,5% 16,1% 12,7% 13,8% 16,2% Osoby bezrobotne będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy to: • bezrobotni do 25 roku życia, • bezrobotni długotrwale lub kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, • bezrobotni powyżej 50 roku życia, • bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego, 50 • bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia, • bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia, • bezrobotni niepełnosprawni, Wg danych za 2008 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w relacji do średniej krajowej (Polska=100) wynoszą w powiecie szczecineckim 83,2% (przy średnim wynagrodzeniu 2628,48 PLN, a w powiecie drawskim 76,5% przy średnim wynagrodzeniu 2416,31 PLN. Średnie wynagrodzenie brutto w Polsce wynosiło w 2008 r. 3158,48 PLN, a na obszarze LGR 2522,39 PLN. Dla porównania w województwie zachodniopomorskim średnie wynagrodzenie wynosiło 2 881,00 PLN. Oznacza to, że mieszkańcy tej ziemi mają niższą siłę nabywczą niż średnia krajowa i wojewódzka. 2.6.5 Kapitał społeczny Kapitał społeczny wg Putnama (1995) odnosi się do takich cech organizacji społeczeństwa, jak zaufanie, normy i powiązania, które mogą zwiększyć sprawność społeczeństwa ułatwiając skoordynowane działania. Składnikami kapitału społecznego są: wzajemne zobowiązania i oczekiwania wypływające z ról społecznych, dostęp do informacji, normy i sankcje społeczne, relacje władzy i sieci stowarzyszeń. Wskaźnikami kapitału społecznego są w gminach obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” środki komunikacji społecznej, stowarzyszenia lokalne, inicjatywy społeczne. Do środków komunikacji społecznej zaliczamy gazety lokalne, wydawnictwa periodyczne, pozostawanie w zasięgu regionalnych, lokalnych rozgłośni radiowych, lokalnej stacji telewizji kablowej, tablice i słupy ogłoszeń, aktywne strony internetowe poświęcone sprawom gminy oraz aktywne fora internetowe poświęcone problemom lokalnym. szt. istotność szt. istotność szt. istotność szt. istotność Grzmiąca Drawsko Pomorskie Czaplinek Borne Sulinowo istotność Barwice szt. gmina wskaźnik istotności Tabela 16. Środki komunikacji społecznej 1. Gazety lokalne 1 0 0 0 0 4 4 3 3 0 0 2. Wydawnictwa period. 1 0 0 0 0 2 2 0 0 0 0 3. W zasięgu radia reg. 0,3 2 0,6 2 0,6 2 0,6 2 0,6 2 0,6 4. W zas. lokalnej tv 0,3 1 0,3 1 0,3 1 0,3 0 0 0 0 4. Tablice i słupy ogł. 0,1 20 2 47 4,7 44 4,4 21 2,1 20 2 5. Strony internetowe 1 2 2 2 2 2 2 7 7 1 1 6. Fora internetowe 1 1 1 0 0 2 2 0 0 0 Środki komunikacji społecznej Razem 5,9 7,6 51 15,3 12,7 0 3,6 1 1 0,6 4. W zas. lokalnej tv . 5. Tablice i słupy ogł 0 6. Strony internetowe 7. Fora internetowe 0 0 2 0,6 0 0 12 1,2 6 6 0 0 LGR Złocieniec Wierzchowo 0 0 3 3 0 0 0 0 2 0,6 2 0,6 0 0 0 1 0,3 14 1,4 21 2,1 21 2,1 1 1 1 1 2 2 0 0 0 0 3 3 istotność 1 szt. 1 2 istotność 3. W zasięgu radia reg. szt. 4 istotność istotność 1. Gazety lokalne szt. szt. istotność 4 Środki komunikacji społecznej 2. Wydawnictwa period. Ostrowice Kalisz Pomorski szt. gmina 28 6 25 6,2 263 48 9 28 7 7,6 1,9 28,7 50 10 Razem 12,8 4 3,7 11 Źródło: opracowano na podstawie danych otrzymanych z gmin. Dane za 2008 r. 133,2 W zestawieniu użyto wskaźnika istotności, by ułatwić ocenę wagi poszczególnych danych. Podsumowując środki komunikacji społecznej najlepiej na tym polu wypada gmina Czaplinek. Gminy: Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski i Złocieniec wykazują również dobry poziom rozwoju w zakresie środków komunikacji społecznej. Czaplinek Drawsko Pomorskie Grzmiąca Kalisz Pomorski Ostrowice Wierzchowo Złocieniec LGR ilość stowarzyszeń w tym OPP Borne Sulinowo gmina Barwice Tabela 17. Stowarzyszenia na obszarze LGR 5 0 23 0 41 2 40 0 2 0 17 2 2 2 5 0 35 0 177 9 grupy nieformalne 0 8 15 0 0 0 0 Razem 5 31 56 40 2 17 2 Źródło: opracowano na podstawie danych otrzymanych z gmin. Dane za 2008 r. 2 7 14 49 52 220 Pozycję lidera w dziedzinie stowarzyszania się obywateli utrzymuje Czaplinek. Dużą ilość stowarzyszeń posiadają gminy Złocieniec, Drawsko Pomorskie oraz Borne Sulinowo. Rozbieżności w ilości grup nieformalnych w poszczególnych gminach mogą świadczyć o nierozpoznaniu przez pracowników urzędu tej formy aktywności społecznej. Ilość inicjatyw społecznych 4 0 0 2 0 3 0 LGR Złocieniec Wierzchowo Ostrowice Kalisz Pomorski Grzmiąca 0 Drawsko Pomorskie 0 Czaplinek Borne Sulinowo gmina Barwice Tabela 18. Inicjatywy społeczne 9 Źródło: opracowano na podstawie danych otrzymanych z gmin. Dane za 2008 r. Inicjatywy społeczne są domeną mieszkańców gminy Czaplinek. Najbardziej znaną inicjatywą jest zbiórka środków i budowa domu dla niepełnosprawnej Agnieszki. Inicjatywy społeczne odnotowano również w gminach Kalisz Pomorski i Wierzchowo. 52 Powyższe dane świadczą o zróżnicowanym poziomie kapitału społecznego w poszczególnych gminach. Być może dodatkowe oraz bardziej szczegółowe badania ukazałyby społeczeństwo obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” w lepszym świetle. Na podstawie powyższej analizy można wnioskować, że działalność LGR „Partnerstwo Drawy” powinna być ukierunkowana na aktywizację społeczną mieszkańców. 2.6.6 Uzasadnienie spójności obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” Po dokonaniu powyższej diagnozy można stwierdzić, iż obszar działania LGR „Partnerstwo Drawy” stanowi spójną całość zarówno pod względem położenia, powiązań komunikacyjnych, tradycji i uwarunkowań historycznych oraz uwarunkowań o charakterze gospodarczym. Spójność geograficzna Obszar działalności LGR „Partnerstwo Drawy” leży w północno – zachodniej Polsce. Cały obszar administracyjnie należy do województwa zachodniopomorskiego i jest położony w jego wschodnio – południowej części. Wszystkie gminy zlokalizowane są granicach krainy geograficznej powszechnie nazywanej Pojezierzem Drawskim. Cechą charakterystyczną układu geograficzno-przestrzennego obszaru jest jego pagórkowaty, polodowcowy krajobraz w wyrazistej rzeźbie terenu. Bogactwo jezior i rzek, wysoka lesistość, mnogość obszarów chronionych, unikalna roślinność i bogata fauna stanowią o atrakcyjności krajoznawczej i turystycznej całego obszaru LGR. Spójność historyczna Cały obszar LGR posiada cechy historycznego pogranicza. Widać tu wyraźne wpływy polskie, brandenburskie, tereny mają silny związek z historią Pomorza i rodów pomorskich. Wciąż są widoczne przecinające obszar granice na obszarze występują liczne kamienie graniczne. Widać ślady obecności zakonów rycerskich, szlaków kupieckich i przemarszów rycerstwa, a potem wojsk szwedzkich, francuskich i rosyjskich. Obszar charakteryzuje się bogactwem obiektów dziedzictwa historycznego i kulturowego. Najbardziej odczuwalnym świadectwem wspólnej historii są przesiedleńcze losy wszystkich zamieszkałych tu rodzin. Struktura pochodzenia terytorialnego, klasowego, kulturowego i narodowościowego tutejszej ludności jest równie skomplikowana na całym obszarze. Spójność przyrodnicza Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” jest spójny pod względem przyrodniczym ze względu na wysoką atrakcyjność i bogactwo zasobów przyrodniczych. Świadczy o tym fakt istnienia wielu obszarów chronionych – rezerwatów przyrody, oraz obszarów chronionego krajobrazu. Przedmiotowe tereny wiejskie łączy podobieństwo ukształtowania terenu, oraz warunki klimatyczne całego, które są bardzo zbliżone. O spójności przyrodniczej świadczy fakt, że ponad 80% obszaru LGR leży granicach Drawskiego Parku Krajobrazowego. 53 Spójność kulturowa Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” leży w całości na tzw. Ziemiach Odzyskanych, które zostały przyłączone do państwa polskiego na podstawie traktatu jałtańskiego po zakończeniu II wojny światowej. Ówcześni niemieccy mieszkańcy Pomorza Zachodniego zostali wysiedleni, a nowe terytorium zasiedlili przybyli z różnych stron Polski repatrianci. Tereny dzisiejszego obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” zamieszkują przybysze i ich potomkowie osadników z Kresów Wschodnich (Wileńszczyzna, Białoruś, Ukraina, Łemkowszczyzna) oraz z Polski Centralnej. Przesiedleńcy nie wytworzyli odrębnych środowisk mniejszościowych, pod wpływem kilkudziesięcioletniej polityki homogenizacji kulturowej, podlegali powolnym procesom integracji. Cechy charakteryzujące mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy”, niekiedy wzajemnie się wykluczające to: gościnność, otwartość, lenistwo, brak dbałości o wspólne sprawy i przestrzeń, podejrzliwość, niechęć do zmian. Są wsie zamieszkałe przez zamknięte enklawy mieszkańców o wspólnych korzeniach (łemkowskich, ukraińskich). Spójność kulturowa przejawia się w potrzebie odbudowy tożsamości mieszkańców, potrzebie ujawnienia swojej odrębności, atrakcyjności i różnorodności. Spójność demograficzna i społeczna Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” zamieszkuje ponad 82 tys. osób. Wg danych BDR GUS dotyczących zameldowania, na wsi mieszka 37 752 osoby, w mieście 44 310 osób. We wszystkich gminach stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet jest zbliżony i wynosi ok. 50%. Ludność cechuje niski przyrost naturalny oraz podobna struktura wiekowa. Średnia gęstość zaludnienia na obszarze wynosi 30,26 osób na km2 i poważnie odbiega od średniej w województwie, która wynosi 74 osoby na 1 km2. Ponadto gęstość zaludnienia jest nierównomierna w poszczególnych gminach z powodu rozlokowania terenów wojskowych i obszarów chronionych. Z powodu niewielkich odległości pomiędzy ośrodkami miejskimi (ok. 15 – 20 km) mieszkańcy traktują Pojezierze Drawskie jako zwarty rejon zamieszkiwania. Wiele osób mieszka w gminach sąsiednich w stosunku do tych, w których pracuje. Wzajemne powiązania i relacje towarzyskie również występują ponad granicami gmin. Najbardziej przywiązana do jednego miejsca jest grupa mieszkańców wsi w wieku poprodukcyjnym oraz o wykształceniu podstawowym. Mieszkańcy wsi w wieku produkcyjnym podejmują pracę oraz aktywność społeczną na terenie pobliskich miast. Analizując sytuację demograficzną i społeczną można stwierdzić wysoki stopień spójności obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” pod tymi względami. 2.6.7 Specyfika obszaru oraz sposoby jej wykorzystania Turystyka Podstawowym niekwestionowanym, „Partnerstwo Drawy” jest turystyka. specyficznym walorem obszaru LGR Obszar LGR „Partnerstwo Drawy” jest doskonałym miejscem do uprawiania wszelkich form wypoczynku. Walory krajobrazowe i przyrodnicze zachęcają przede wszystkim do form turystyki aktywnej. 54 Sprzyjają temu liczne szlaki turystyczne: 21 pieszych, 49 rowerowych, 17 ścieżek przyrodniczych, 4 szlaki kajakowe. Baza pobytowa to przede wszystkim 123 gospodarstwa agroturystyczne, 41 ośrodków wypoczynkowych, 4 pensjonaty i zajazdy, 5 hoteli o łącznej liczbie 7050 miejsc noclegowych, w tym 2154 całorocznych. Na obszarze LGR można biwakować na 42 pól namiotowych, pożywić się w 73 obiektów gastronomicznych. Obszar LGR odwiedza rocznie ok. 65 000 turystów. Wypoczywają nad jeziorami (64 plaże i kąpieliska), żeglują (11 przystani i 2 mariny), spływają rzekami (w 2008 roku Drawą spłynęło 12 500 osób), jeżdżą konno (22 infrastruktury turystyki hippicznej), wędkują (87 pomostów wędkarskich). Odwiedzinom obszaru przez turystów służy ogólnie dostępna infrastruktura 122 parkingów rekreacyjnych i leśnych, 56 zorganizowanych miejsc na ognisko, 82 wiat ze stołami i ławami. Do wędrówek zachęca 11 wież widokowych i 5 izb muzealnych. Turystyka z uwagi na dogodne uwarunkowania środowiskowe i gmin obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” jest szczególnie istotną, choć nie w pełni jeszcze rozwiniętą gałęzią gospodarki. Do podstawowych zalet predysponujących obszar do rozwoju turystyki i rekreacji należą: liczne jeziora, rzeki, duży udział lasów, łagodny klimat, zabytki architektury i bogata historia, baza turystyczna i letniskowa, gospodarstwa agroturystyczne, rezerwaty przyrody, „Drawski Park Krajobrazowy”, obszary chronionego krajobrazu, liczne pomniki przyrody. Dodatkowym atutem jest położenie obszaru pomiędzy Poznaniem, a wybrzeżem Morza Bałtyckiego, w pobliżu Szczecina i w zasięgu Berlina. Turystyka Pojezierza Drawskiego, może się opierać na dwóch filarach: walorach przyrodniczych i krajobrazowych oraz zasobach historycznych i dziedzictwa kulturowego. Wspaniałe krajobrazy, silnie pofalowany teren, dziedzictwo epoki polodowcowej, bogactwo jezior są elementami, które będą w następnych latach olbrzymim atrybutem dla rozwoju infrastruktury turystycznej. Znajdują się tu wyznaczone wszystkie podstawowe formy szlaków turystycznych: piesze, rowerowe, wodne i hippiczne. Ważnym elementem zagospodarowania turystycznego są także ścieżki edukacyjne prowadzące przez najciekawsze obszary gmin. Agroturystyka, jako forma wypoczynku sprzyjająca zachowaniu walorów środowiska oraz aktywizująca obszary wiejskie jest obecna i powinna być wspierana i upowszechniana. Gospodarstwa agroturystyczne są bowiem istotną częścią bazy noclegowej obszaru LGR. Wsie o zachowanej strukturze przestrzennej, ze względu na walory krajobrazowe mają szansę stać się wsiami agroturystycznymi. Warunki do rozwoju branży turystycznej to najważniejsza cecha specyfiki obszaru. Turystyka jako priorytetowy kierunek rozwoju jest wymieniana we wszystkich dokumentach strategicznych gmin i powiatów. Rozwój tej branży powinien stanowić główny cel strategii LGR „Partnerstwo Drawy”. Wszystkie przedsięwzięcia oraz operacje powinny być komplementarne z tym celem Pozostałe cechy specyfiki obszaru wzmacniają tę najważniejszą: warunki dla rozwoju turystyki. Produkty tradycyjne, regionalne i lokalne Produkty tradycyjne są związane z wielopokoleniową, wciąż kultywowaną tradycją, przejawiającą się w sposobie wytwarzania, serwowania, spożywania produktów. Produkt tradycyjny jest wytwarzany z tradycyjnych surowców. Przykładem takiego produktu jest „Ogórek jeziorowy” z Kalisza Pomorskiego. 55 Sposób na wykorzystanie specyfiki: Tego rodzaju produkty, ze względu na rozproszenie i wymieszanie tradycji rodzinnych, są wciąż słabo odkryte na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” . Stanowią domową „tajemnicę” wielu rodzin. Posiadają duży potencjał rozwojowy. Należy przeprowadzić proces odkrywania zapomnianych tradycji kulinarnych, wdrożyć do produkcji i upowszechnienia, wprowadzić do obrotu handlowego. Produkty regionalne wykorzystują nazwę konkretnego miejsca, regionu (geograficzną lub niegeograficzną). Posiada specyficzne cechy lub jakość wynikającą z cech środowiska, gdzie jest wytwarzany. Przykładem takiego produktu jest „Miód drahimski” nawiązujący nazwą do starej nazwy geograficznej Starego Drawska – wsi w gminie Czaplinek oraz wykorzystujący walory środowiska: bogate pożytki pszczele. Sposób na wykorzystanie specyfiki: Wyjątkowe walory przyrodnicze obszaru LGR oraz tajemnicza, wciąż nieodkryta historia dają szansę na powstanie nowych produktów regionalnych, które pobudzą gospodarczo społeczności wiejskie. Produkt lokalny to wyrób lub usługa, z którą utożsamiają się mieszkańcy regionu. Zauważono, że klienci spontanicznie włączają się w promocję produktów opatrzonych marką lokalną, np. polecając produkty znajomym lub opowiadając o ich niepowtarzalnych walorach. Niezwykle ważne jest przy tym miejsce pochodzenia. To ono jest podstawą budowania korzystnego wizerunku, źródłem rekomendacji produktów lokalnych. Pozytywne wrażenia z pobytu w regionie, przekonanie o wartości regionu, może skłonić konsumenta do zainteresowania się produktem. Przykładem takiego produktu są „sianopłoty”, produkowane we wsi Stawno. Sposób na wykorzystanie specyfiki: Przedsiębiorcy z całego obszaru LGR mogą wprowadzać na rynek produkty związane z lokalną produkcją, opierając się na lokalnych zasobach, surowcach lub umiejętnościach. 2.6.8 Opis działalności związanej z połowem, chowem, przetwórstwem ryb na obszarze objętym LSROR Aż po XX w. kontynuowano stare, tradycyjne metody rybackie i metody połowów. Używano do tego płaskodennych łodzi zbudowanych z klepek sosnowych mocowanych na zakładkę, wzmacnianych wręgami z grubych, dębowych gałęzi. Okute wiosła z "zębatymi" zakończeniami służyły do odpychania się od dna rzeki. Sprzętu tego używano do listopadowych połowów łososi, które chwytano w sieć zwaną drygawicą, przegradzającą nurt rzeki. Stosowano też polowanie ościeniami, a nawet głuszenie ryb łomem. W 1852 r. na dolnej Drawie zbudowano pierwszą na Pomorzu Zachodnim przepławkę dla ryb wędrownych. Kolejna powstała pod koniec XIX wieku, przy tamie ówczesnej karbidowni, w Kamiennej k. Głuska. Od końca XIX w. prowadzono zarybienia. Rozwijała się też hodowla ryb. Pierwsze stawy zakładano na śródleśnych ciekach, w najprostszym ale prymitywnym tzw. układzie paciorkowym. Pod koniec wieku powstawały na Pojezierzu Drawskim nowoczesne gospodarstwa stawowe. 56 W Polsce, rocznie z wód powierzchniowych pozyskuje się w połowach prowadzonych przez rybaków w celach zarobkowych około 5000 ton ryb, w tym: około 4000 ton z jezior i 1000 ton z rzek i zbiorników zaporowych. Około 40.000 ton ryb pozyskiwane jest przez osoby uprawiające amatorski połów ryb. Trudna do określenia, ale na pewno znaczna jest ilość ryb odławiana przez kłusowników. W Polsce amatorski połów ryb uprawia czynnie prawie 1,5 mln osób, z czego większość to członkowie Polskiego Związku Wędkarskiego. Niemal we wszystkich wodach powierzchniowych obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” tj. w jeziorach i rzekach (omówionych szerzej w rozdziale 2.2) oraz w występujących tu rybnych stawach hodowlanych prowadzona jest działalność rybacka. Wyłączone spod niej są akweny w Parkach Narodowych. Gospodarcza działalność rybacka odbywa się pod nadzorem Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej oraz Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR). Na wodach Skarbu Państwa są to: RZGW w Szczecinie, RZGW w Poznaniu. Podmioty gospodarcze, działające jako „Przedsiębiorstwa Produkcyjne Sektora Akwakultury”. Mają one różne zakresy produkcji, np.: • Chów i hodowla materiału zarybieniowego (karp, lin, szczupak), hodowla karpia, karasia, lina i szczupaka, produkcja karpia; • Hodowla karpia, szczupaka, lina okonia oraz produkcja narybku karpia; • Hodowla ryb łososiowatych (np. pstrąg), chów do spożycia przez ludzi, wylęgarnia, podchów, wylęg wyjściowy, łowiska typu „wpuść i złów”; • Produkcja materiału hodowlanego pstrąga potokowego, pstrąga tęczowego, okonia i sandacza – wylęgarnia, podchów, wylęg wyjściowy, chów i hodowla ryb łososiowatych a także produkcja narybku pstrąga tęczowego; • Produkcja narybku sieji, sielawy, szczupaka i sandacza. Także odłowy i zarybianie; • Chów i hodowla ryb karpiowatych i drapieżnych; • Produkcja pstrąga, udział w programie restytucji jesiotra, restauracja rybna; • Zarybianie i odłowy, chów do spożycia przez ludzi, chłodnia; • Zakład przetwórstwa rybnego – konfekcjonowanie mrożonych ryb morskich; • Zakład przetwórstwa rybnego – produkcja w zakresie mrożenia ryb; • Przetwórstwo ryb morskich i słodkowodnych z przeznaczeniem dla handlu. Ponadto na podstawie odrębnych zezwoleń RZGW w Poznaniu i Szczecinie zawarto umowy z ok. 20-ma osobami fizycznymi i z kilkunastoma podmiotami – jako jednostkami władającymi obwodami rybackimi. Uprawnionymi do rybactwa są też: • Nadleśnictwo Drawsko Pomorskie; • Wojskowe Koło Łowieckie „Ostoja” w Olesznie; • Niezależne Towarzystwo Wędkarskie w Białym Borze’ 57 Nadzór nad połowami sportowymi na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” sprawuje Polski Związek Wędkarski w Koszalinie. Zrzesza on kilkuset posiadaczy kart wędkarskich, uprawniających do połowów na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” (oraz wodach poza tym obszarem). Mogą tu tez łowić członkowie PZW z innych terenów. W wodach stanowiących własność prywatną i w wodach dzierżawionych wędkować mogą też inni – na podstawie zezwolenia właścicieli lub dzierżawców. Wędkarstwo to niedoceniany partner gospodarki rybackiej. W wodach LGR „Partnerstwo Drawy” występuje większość gatunków polskiej ichtiofauny. Większe znaczenie mają tu ryby karpiowate (karp, lin, płoć, boleń, leszcz), drapieżne (szczupak, sandacz, okoń) łososiowate (łosoś, troć, pstrąg potokowy i tęczowy) oraz sieja i sielawa (na tym obszarze znajduje się ¼ zasobów sielawy w Polsce). Ogólnie uważa się, że zasoby rybne wód obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” należą do ubogich. Ich stan podtrzymywany jest regularnie prowadzonymi zarybieniami zaś materiał zarybieniowy i same zarybienia prowadzi wiele podmiotów gospodarczych. Skala tych zarybień nie jest jednak wystarczająca. Legalna działalność rybacka w tych wodach (gospodarcza i sportowa) ma dwóch potężnych konkurentów, są nimi: kłusownictwo i ogromna populacja kormoranów. Ze względu na zakres i powagę tych zagadnień poświęcamy im kolejne dwa podrozdziały. KŁUSOWNICTWO Definicje: „Kłusownictwo: zabijanie, chwytanie lub ściganie zwierzyny oraz łowienie ryb bezprawnie, w sposób niedozwolony lub w niedozwolonym czasie i miejscu”. (Encyklopedia powszechna PWN) Narzędzia i metody połowów kłusowniczych Na podstawie zdobytych przez Państwową Straż Rybacką dowodów rzeczowych stosowane przez kłusowników metody można podzielić na trzy grupy: • Połowy sieciami rybackimi • Połowy prądem elektrycznym • Zabijanie ryb narzędziami raniącymi. Na rzekach pomorskich, rzekach łososiowych, zwalczaniem kłusownictwa zajmują się strażnicy działający w Społecznej Straży Rybackiej oraz wędkarze zrzeszeni w Polskim Związku Wędkarskim. Ich działalność przynosi wymierne efekty w postaci ujmowania i przekazywania Policji kłusowników łapanych najczęściej „na gorącym uczynku”. W opinii jednego z doświadczonych, z wieloletnim stażem inspektorów Społecznej Straży Rybackiej w Koszalinie, ujawniane przypadki kłusownictwa wędrujących na tarło łososi i troci stanowią zaledwie około 10% ogólnej liczby tych przestępstw. Znaczy to, że tylko z jednej pomorskiej rzeki kłusownicy rocznie wyławiają setki tych cennych ryb, których masa liczona jest w tonach, a liczba zniszczonego, potencjalnego narybku w milionach sztuk. Generalnie kary nakładane na kłusowników w Polsce są bardzo niskie, co wynika między innymi z uznawania kłusownictwa za czyn o małej szkodliwości społecznej. Dla porównania kary nakładane na polskich armatorów dalekomorskich (oraz kapitanów statków rybackich) za naruszenie przepisów o ochronie rybołówstwa przez administrację w USA 58 sięgały kwot liczonych w dziesiątkach tysięcy dolarów za znalezienie ma statku pojedynczego osobnika łososia pacyficznego (na które obowiązywał całkowity zakaz połowu). (FOT. MAREK SZULC) Samiec troci nadziany na oścień KORMORANY Dla stanu zasobów ryb obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” ogromnym zagrożeniem jest niekontrolowana i zdaniem rybaków zbyt liczna populacja kormoranów. Program ochrony gatunkowej doprowadził do niekontrolowanego wzrostu populacji, która w tej chwili zagraża środowisku i ekosystemowi w którym występują Pojawiły się tu przed kilkunastu laty i znajdując dogodne siedlisko rozmnażają się w sposób niekontrolowany, bardzo dynamicznie. Ich kolonie zajmują coraz większe obszary, niszcząc całkowicie środowisko, na których przesiadują lub gnieżdżą się, zatruwają glebę w miejscach lęgowych i przyległe wody, przyspieszając ich niekorzystną eutrofizację. Jedynym znanym pokarmem kormorana są ryby, jeden osobnik zjadając dziennie 30 – 40 dkg. ryb powodują znaczące zubożenie rybostanu. (FOT. JERZY M.KWINTA) Kikuty obumarłych drzew w kolonii kormoranów 59 Kormorany znajdują się na liście zwierząt chronionych. Aby zniwelować negatywny wpływ na ekosystem konieczne jest dokładne poznanie stanu populacji i podjęcie działań zmierzających do ograniczenia oddziaływania tego gatunku jako konsumenta w ekosystemie. Źródła: opracowano na podstawie: 1. Badania własne 2. M. Szulc, Obserwacja kłusownictwa na rzece Grabowej [w:] Ryby wędrowne w polskiej gospodarce w nowej polityce wspólnotowej. Wyd. Foka 2008. 2.6.9 Wskazanie jaka liczba osób obszaru objętego LSROR spełnia wymagania, o których mowa w par. 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać lokalna strategia rozwoju obszarów rybackich, kryteriów wyboru lokalnej grupy rybackiej do realizacji tej strategii oraz wymagań jakim powinna odpowiadać umowa dotycząca warunków i sposobu realizacji tej strategii w ramach programu operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”, określenie rodzaju aktywności tych osób, powiązania z innymi sektorami gospodarki Tabela 19. Zestawienie wyliczenia tzw.: „współczynnika rybackości” spośród uprawnionych do rybactwa objętych działaniem LSROR dla Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku : Lp. Podmiot: 1. Zakład Produkcyjno1 Usługowo-Handlowy – Pan Zbigniew Stebnicki „Stawy Woliczno”2 Państwo Joanna i Tomasz Sztajnke 2. 3. 4. Ilość: Ośrodek Stawowy 1 „Mąkowary” Pan Bernard Kotowicz Gospodarstwo 2 Rybackie „Ryby Lubie” Pani Małgorzata Kozłowska Dokumentacja wyliczeniowa: Zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej, numer PIW KRUS, wypis z rejestru gruntów, numer PIW Łącznie Gmina: 1 Ostrowice 3 Drawsko Pom. KRUS, wypis z rejestru gruntów, numer PIW 4 Kalisz Pom. KRUS, wypis z rejestru gruntów, numer PIW 6 Złocieniec 60 5. 6. Ośrodek Stawowy – „Głębokie Jaworze” Pan Dariusz Jaskółowski i Pan Dariusz Szczepaniak Gospodarstwo Rybackie z siedzibą w Czaplinku – Spółka z o.o. 2 Numer PIW, kopia umowy Podmiot + pracownicy Numer PIW, oświadczenie pracodawcy, KRS, wypisy z rejestru gruntów, dokumentacja podmiotu Numer PIW, oświadczenie pracodawcy, KRS, wypisy z rejestru gruntów, dokumentacja podmiotu Numer PIW, oświadczenie pracodawcy, KRS, wypisy z rejestru gruntów, dokumentacja podmiotu Numer PIW, wypis z rejestru gruntów, oświadczenie pracodawcy 20,21 Czaplinek 31,90 Złocieniec 41,90 Borne Sulinowo 45,90 Grzmiąca 12,21 8 Kalisz Pom. Przedsiębiorstwo Rybackie z siedzibą w Złocieńcu – Spółka z o.o. Podmiot + pracownicy Przedsiębiorstwo Rybackie z siedzibą w Szczecinku - Spółka z o.o. Podmiot + pracownicy 9. „Eko-Farm” Hodowla Ryb Łososiowatych – Pani Halina Wiśniewska 4 10. PZW – Okręg Koszalin 7 KRS, oświadczenie pracodawcy, numer PIW 52,90 11. Pan Szabat Jerzy 1 Wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie z RZGW 53,90 Borne Sulinowo/2/ +Czaplinek/2/ +Barwice/2/ +Grzmiąca/1/ Czaplinek 12. Pan Chrzanowski Robert 1 Wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie z RZGW 54,90 Ostrowice 13. Pan Szymański Wiesław 1 Wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie z RZGW 55,90 Drawsko Pomorskie 14. Pan Sołtys Jan 1 Wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie z RZGW 56,90 Drawsko Pomorskie 15. Pan Arkuszewski Jarosław 1 Wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie z RZGW 57,90 Kalisz Pomorski 7. 8. 11,69 10 61 16. Pan Grzegorczyk Henryk 1 Wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie z RZGW 58,90 Drawsko Pomorskie 17. Pan Szymak Jerzy 1 Wypis z rejestru gruntów, KRUS, kopia umowy 59,90 Borne Sulinowo 18. Wojskowe Koło Łowieckie, Nr-241 „Ostoja” w Olesznie 1 Wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie z RZGW 60,90 Drawsko Pomorskie Dodatkowo zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa rybnego oraz w zakresie przedsiębiorstwa produkcyjnego czy gospodarstwa akwakultury, a także nadzorowaną gospodarkę połowów sportowych czy rekreacyjno-wędkarskich na obszarze objętym LSROR dla Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” prowadzą: 1. „Aquarian” – Spółka z o.o. ; 2. „Biurkom-Flampol” – Spółka z o.o. ; 3. „GRŁ” – Spółka z o.o. ; 4. Nadleśnictwo Drawsko Pomorskie ; 5. Niezależne Towarzystwo Wędkarskie w Białym Borze ; 6. Państwo Grzywacz Agnieszka i Andrzej ; 7. Pan Rossa Jerzy i Pan Rossa Jan ; 8. Pani Szmidt Łucja ; 9. Okręg PZW w Pile . Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku obejmuje swoją działalnością obszar 9 Samorządów Gminnych oraz 2 Samorządów Powiatowych, który liczy razem 82.062 mieszkańców. Wskaźnik przeliczeniowy niezbędny dla potrzeb wyliczenia tzw.: „współczynnika rybackości” zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać lokalna strategia rozwoju obszarów rybackich, kryteriów wyboru lokalnej grupy rybackiej do realizacji strategii oraz wymagań, jakim powinna odpowiadać umowa dotycząca warunków i sposobu realizacji tej strategii w ramach programu operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007–2013 (Dz. U. Nr 162.1292) z późniejszymi zmianami, kształtuje się na poziomie 0,5 na 1.000 mieszkańców , czyli 5 osób związanych z sektorem rybackim na 10.000 ogółu mieszkańców obszaru objętego działaniem LGR „Partnerstwo Drawy”. Biorąc powyższe uwarunkowania w przypadku Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku przy obszarze działania LGR obejmującym ilość 82.062 mieszkańców niezbędne jest uzyskanie potwierdzenia w zakresie prawidłowego udokumentowania, że na obszarze działania LGR „Partnerstwo Drawy” znajduje się 41,03 osób spełniających wymagania co do wyliczenia , tzw.: „wskaźnika rybackości”. 62 Na podstawie analizy zgromadzonego materiału dowodowego Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku potwierdza udokumentowanie na terenie obszaru objętego swoim działaniem 60,90 osób spełniających uwarunkowania i wytyczne ww. rozporządzenia z późniejszymi zmianami w zakresie niezbędnym do wliczenia „ wskaźnika rybackości”, co stanowi „współczynnik rybackości” na poziomie równym = 0,74212. Zakładając tak wyliczony współczynnik i biorąc pod uwagę kwotę dofinansowania w wysokości 239,-PLN na mieszkańca obszaru LGR stanowi to wielkość szacunkową budżetu przypadającą na okres funkcjonowania programu operacyjnego Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013 Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku w wysokości rzędu 19.612.818,00,-PLN. Decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 października 2010 r. w wyniku pozytywnej oceny i wskutek wyboru lokalnej grupy rybackiej na realizację opracowanej lokalnej strategii rozwoju obszarów rybackich, w ramach osi priorytetowej 4 Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013” Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku otrzymało kwotę w wysokości 18.287.627,59 PLN, która uwzględnia redukcję o 6,76% szacunkowej i wnioskowanej kwoty do poziomu 93,24% tej kwoty na realizację założeń budżetowych LSROR i jej poszczególnych działań w ramach środków finansowanych z PO RYBY 2007-2013. 63 Rozdział 3 Wskazanie silnych i słabych stron, szans i zagrożeń obszaru objętego LSROR (analiza SWOT) Analiza SWOT jest metodą diagnozy sytuacji społeczności lokalnej. Nazwa techniki pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: S W O T – Strengths – Weaknesses – Opportunities – Threats - Silne strony, siły, atuty - Wady, słabości, słabe strony - Okazje, możliwości, szanse - Trudności, zagrożenia Technika ta oceniająca zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne czynniki, mogące mieć wpływ na powodzenie planu strategicznego, stanowi użyteczne narzędzie prowadzące do dokonania analizy zasobów i otoczenia obszaru oraz określenia priorytetów rozwoju. W celu uzyskania jasnej analizy traktuje się atuty i słabe strony jako czynniki wewnętrzne z punktu widzenia społeczności lokalnej, na które społeczność ma wpływ, a okazje i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne, znajdujące się w otoczeniu bliższym i dalszym. Poniżej prezentowane są zapisy analizy SWOT, opracowane podczas spotkań warsztatowych dotyczących tworzenia Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich LGR „Partnerstwo Drawy”. Obszary priorytetowe Analizę SWOT przeprowadzono w 3 dziedzinach i 7 obszarach priorytetowych: Dziedzina Obszary priorytetowe Dziedzina Obszar priorytetowy Dziedzina Obszary priorytetowe Gospodarka Rybactwo Mikroprzedsiębiorczość Produkty lokalne Turystyka Społeczeństwo 5. Kompetencje mieszkańców i aktywizacja mieszkańców Krajobraz 6. Środowisko naturalne 7. Dziedzictwo kulturowe 1. 2. 3. 4. Sformułowania w poszczególnych obszarach priorytetowych zostały przez uczestników warsztatów dokonujących analizy ocenione wg ważności punktami w skali 0-2 pkt. Gospodarka 1.RYBACTWO MOCNE STRONY (czynniki wewnętrzne) Dobre warunki środowiskowe dla produkcji rybackiej[2] Duże zasoby sielawy i siei[2] Atrakcyjne tereny wędkarskie i bogata oferta dla wędkarzy[2] SŁABE STRONY (czynniki wewnętrzne) Niski poziom techniczny gospodarstw rybackich[2] Niski poziom innowacyjności w gospodarstwach rybackich[2] 64 Duża liczba akwenów wodnych[2] Czyste środowisko niezagrożone przemysłem [1] Bogata oferta ośrodków wypoczynkowych[1] Wysokie kwalifikacje osób prowadzących gospodarstwa rybackie [2] Tradycyjne metody produkcji w gospodarce rybackiej[1] Przestarzałe, wyeksploatowane wyposażenie techniczne gospodarstw rybackich[1,5] Niezadowalająca dochodowość sektora rybackiego[2] Słaby system dystrybucji świeżej ryby[1,5] niska konsumpcja ryb słodkowodnych wśród konsumentów w regionie[1,5] Nasilające się kłusownictwo[2] Niska świadomość społeczna o pozytywnym wpływie diety rybnej[1] Słabe zaangażowanie władz samorządowych w problematykę rybołówstwa [1] Niski poziom wiedzy społeczeństwa związany z rybołówstwem [0,5] Niezagospodarowane zbiorniki wodne [1] Brak koordynacji rozwoju rybackiego [1,5] Słaba infrastruktura około rybacka [1] Nierozwinięta działalność pozarybacka gospodarstw rybackich [1,5] Mała ilość punktów gastronomicznych oferujących regionalne potrawy rybne [1] Niewielka liczba imprez promujących kulturę rybną na naszym terenie[0,5] Niewielkie wsparcie dla wędkarzy [1] Niewielka ilość stawów hodowlanych[1,5] Niewystarczający wskaźnik zarybiania[1] Nierozwinięta baza przechowalnicza i przetwórcza[1,5] SZANSE (czynniki zewnętrzne) Korzystne położenie geograficzne[1] Dynamicznie rozwijające się wędkarstwo śródlądowe oraz zmiana modelu wędkarstwa z mięsnego na sportowy[2] Moda na turystykę wędkarską[1] Zwiększenie zainteresowania Pojezierzem Drawskim wśród turystów[1] Postrzeganie pochodzących z połowów ryb słodkowodnych jako zdrowej i ekologicznej żywności[1] Możliwość rozwoju turystyki rybackiej[1] Dobre praktyki wprowadzania na rynek produktów tradycyjnych [0,5] ZAGROŻENIA (czynniki zewnętrzne) Ograniczenia środowiskowe wynikające z uwarunkowań obszarów chronionych[1] Szkody wyrządzane przez kormorany w gospodarce rybackiej[2] Wykupywanie gruntów przy brzegach jezior[1] Blokowanie dostępu do brzegu przez właścicieli gruntów[1] Aprobata społeczna dla kłusownictwa[2] Niekorzystny model preferencji konsumenckich (popularność ryb morskich)[1,5] Utrzymanie modelu wędkarstwa mięsnego[1,5] Nasilające się działania kłusownicze (łowienie ryb bez wymaganych uprawnień i dokumentów upoważniających do połowu oraz brak lub fałszowanie wymaganej dokumentacji, łowienie niezgodne ze sztuką, używanie do połowu nieodpowiednich i niedopuszczalnych narzędzi, łowienie ryb niewymiarowych, w okresie ochronnym, łowienie ryb w niedozwolonym miejscu[2]) Konkurencja z innymi sektorami (przemysł, turystyka, budownictwo) o prawo do korzystania z wód powierzchniowych [1] Uwarunkowania prawne [1] 65 2. Mikroprzedsiębiorczość MOCNE STRONY SŁABE STRONY (czynniki wewnętrzne) (czynniki wewnętrzne) Dostępność siły roboczej i niewysokie Niski poziom kapitału i zasobów w sektorze koszty pracy pracowników mikroprzedsiębiorstw [2] Niskie kompetencje mikroprzedsiębiorców [2] niewykwalifikowanych [2] Inicjatywność i pomysłowość Wysokie koszty rozpoczęcia działalności [1,5] przedsiębiorców [1,75] Bariery biurokratyczne [1] Dostępność i taniość terenów Brak pomysłów na własną firmę [1] Zanikanie zawodów tradycyjnych [2] inwestycyjnych [2] Przychylność władz lokalnych i wsparcie [2] Brak instytucji wsparcia [1,2] Możliwość zdobycia kwalifikacji do Brak wykwalifikowanej kadry [2] prowadzenia mikroprzedsiębiorstwa [2] Brak rozbudowanej sieci kooperantów [1,4] Solidność funkcjonujących firm [2] Nierozwinięty transport zbiorowy na terenach Istnienie firm rodzinnych [2] wiejskich [2] Brak dostępu do Internetu w wielu miejscowościach [2] Brak stałych linii telefonicznych na terenach wiejskich [2] SZANSE (czynniki zewnętrzne) Nowe możliwości uzyskania wsparcia finansowego na tworzenie i rozwój [2] Możliwa pomoc w zakresie opracowania wniosków [2] Nowe możliwości podnoszenia kwalifikacji [1,75] Nowe możliwości promocji mikroprzedsiębiorstw (targi itp.) [2] Zwiększenie dostępności Internetu i rozwój e-biznesu [2] Rozwój instrumentów finansowych ułatwiających przedsiębiorczość [2] ZAGROŻENIA (czynniki zewnętrzne) Rozwój szarej strefy [1] Emigracja zarobkowa [1,5] Konkurencja korporacji i sieci [1,5] Peryferyjne położenie [2] Pogłębiający się brak dostępu do taniego kredytu [1,5] Brak dostępu do dynamicznych rynków zbytu [1,5] Postępujący kryzys [2] Nieetyczne zachowania w biznesie [1] 3. Produkty lokalne MOCNE STRONY SŁABE STRONY (czynniki wewnętrzne) (czynniki wewnętrzne) Mocne, istniejące produkty lokalne [2] Niska świadomość o posiadanych zasobach [1,5] Zgłaszanie nowych produktów lokalnych Niska rentowność produktów [1,5] [2] Brak systemu dystrybucji [2] Przykłady udanych wdrożeń i duża Słaba identyfikacja mieszkańców z produktami rozpoznawalność istniejących produktów lokalnymi [1] w kraju [2] Brak systemu certyfikacji jakości [1] Chętni i pasjonaci do wyszukiwania nowych Niedostateczna samoorganizacja producentów produktów [1,5] [1] Dobre warunki do działań na rzecz Słabe wsparcie marketingowe i instytucjonalne produktów poprzez przenikanie się kultur [1] napływowych [1,5] 66 SZANSE (czynniki zewnętrzne) Promocja produktów [2] Powstawanie i popyt na nowe produkty [2] Możliwości wypromowania regionu w Europie poprzez produkty regionalne [1,5] Potencjał tradycji kulinarnych dla tworzenia marki regionu [2] Coraz silniejsze organizacje ogólnopolskie działające na rzecz rozwoju produktów regionalnych [1] ZAGROŻENIA (czynniki zewnętrzne) Duży wpływ rynku masowego i korporacji [2] Obostrzenia przepisów i nadmierne kontrole SANEPIDU [1,5] Niezdrowa konkurencja między samorządami gminnymi [1,5] Wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej [2] Słaby potencjał rynkowy [1,5] Nieuczciwość w interesach sprzedawców i handlowców [1] 4. Turystyka MOCNE STRONY SŁABE STRONY (czynniki wewnętrzne) (czynniki wewnętrzne) Warunki przyrodnicze [2] Infrastruktura niedostosowana do aktualnych - duża lesistość obszaru potrzeb (trendów) [1,75] - bogactwo rzek i jezior Niedostosowanie oferty do całorocznej - ukształtowanie terenu (pagórki) działalności [2] Brak uciążliwego przemysłu [1,5] Brak platform i systemów informacyjnych [1,5] Rozbudowana baza noclegowa [1,25] Niski standard obiektów [1,5] Teren niezurbanizowany „zepsuty” wiejski krajobraz [1,8] i nieskomercjonalizowany [1,75] Brak dodatkowych atrakcji turystycznych [1,5] Aktywność i przychylność usługodawców Niedostateczne powiązanie turystyki i mieszkańców [1,5] z rybactwem [2] Duża ilość i różnorodność istniejących szlaków turystycznych: wodnych, rowerowych, jeździeckich [1] Bliskość granicy [2] Istniejące na rynku produkty lokalne (miód drahimski, ogórki jeziorowe z Kalisza Pom.) [1] SZANSE (czynniki zewnętrzne) Dostępność środków zewnętrznych [1] Potencjał ludzki [1,5] Rozwój turystyki kwalifikowanej w Polsce [2] Rozszerzenie rynku o turystów zagranicznych – głównie z Unii Europejskiej [1,75] Wydłużenie sezonu (zwiększenie oferty na wszystkie pory roku) [2] ZAGROŻENIA (czynniki zewnętrzne) Brak prawidłowego przepływu informacji między władzami samorządowymi na terytorium LGR [1] Wysoka konkurencyjność oferty turystyki zagranicznej [2] Wydzielanie terenów prywatnych [1,5] Atmosfera kryzysu [2] 67 5. Kompetencje i aktywizacja mieszkańców MOCNE STRONY SŁABE STRONY (czynniki wewnętrzne) (czynniki wewnętrzne) Na obszarze LGR mieszka wielu Niski poziom wykształcenia [1] specjalistów[2] Brak chęci do działania, „tumiwisizm” [1] Liderzy lokalnej aktywności[1] Wysoki odsetek osób zagrożonych wykluczeniem Artyści lokalni[0,5] społecznym [2] Aktywność w działalności społecznej [1] Malkontenctwo [1,5] Wzrost patriotyzmu lokalnego [1] Brak utożsamiania się z regionem [1] Osiedlanie się ludzi aktywnych[1] Brak indywidualnej działalności, postawa niechęci Stabilność kadr [1] do aktywności [1,5] Istniejące stowarzyszenia i inne formy Brak szkół zawodowych w regionie [1] organizacji ich różnorodność [1,75] Brak systemu szkoleń w dziedzinie unikalnych, Dostępność środków na aktywizację ginących zawodów [1] mieszkańców [2] Niechęć do zmian [1,5] Aktywizacja poprzez różnorodne formy [2] Niechęć mieszkańców do działań i podejmowania Pozytywne przykłady inicjatyw społecznych ryzyka [1,3] i ich rezultaty np. Dom dla Agnieszki [2] Niewystarczająca informacja o możliwościach wsparcia liderów [1] Mało miejsc przystosowanych do spotkań [2] Niski poziom tożsamości regionalnej wśród mieszkańców wsi [1] Niewystarczający poziom działań edukacyjnych [1,4] Brak zajęć pozalekcyjnych w szkołach [2] Brak wiary w siebie [1] Słaby system informacji pomiędzy organizacjami, instytucjami a mieszkańcami [1] Niechęć do działania [1] SZANSE (czynniki zewnętrzne) Zwiększenie dostępności środków na aktywizację [2] Zmiana uwarunkowań prawnych [1,5] Zdolność o podnoszenia kwalifikacji [2] Duża rezerwa siły roboczej [1,5] Tendencja osiedleńcza mieszańców dużych miast[1,5] Tendencja osiedleńcza obywateli Unii Europejskiej [1] Powroty z zagranicy zdolnych i wykształconych [2] ZAGROŻENIA (czynniki zewnętrzne) Niedostosowanie oferty szkoleniowej do realnych potrzeb mieszkańców z powodu zmieniającej się dynamicznie rzeczywistości [1,5] Ucieczka młodych wykształconych ludzi ze wsi [1,4] Starzenie się mieszkańców wsi [1,5] Zubożenie intelektualne pod wpływem kultury masowej [1,5] Otwierające się atrakcyjne rynki pracy zagranicą [1,5] Nierentowność pracy [1,5] Rozwój szarej strefy [2] Niesprawny system wsparcia administracyjnego [1] Postępujący kryzys [2] 68 KRAJOBRAZ 6. Środowisko naturalne MOCNE STRONY (czynniki wewnętrzne) Różnorodność biologiczna [2] - różnorodność lasów, jezior, krajobrazu - czystość jezior (cisza) Brak uciążliwego przemysłu [2] Różnorodność form ochrony przyrody [2] - rezerwaty, park krajobrazowy, obszary Natura 2000) Eksperci z zakresu ochrony przyrody [2] Ośrodki edukacji ekologicznej [2] Bogactwo lasów bogactwo runa leśnego [1,5] Ścieżki przyrodnicze [1,5] Aktywna edukacja ekologiczna – prowadzona przez różne instytucje [1,5] SZANSE (czynniki zewnętrzne) Fundusze na różne formy ochrony środowiska z uwzględnieniem rozwoju zrównoważonego regionu [2] Fundusze na rozwój turystyki ekstensywnej: wiaty, wieże widokowe itp. [1,5] Wprowadzenie hodowli ekstensywnej zwierząt gatunków rodzimych: owce wrzosówki, koniki polskie [1,5] Możliwość introdukcji gatunków (np. głuszca, cietrzewia, sokoła, jesiotra, łososia) zwiększających bioróżnorodność środowiska naturalnego [1,75] Możliwość realizacji projektów poprawiających stan środowiska naturalnego (np. poprawa gospodarki wodno-ściekowej) [1,85] SŁABE STRONY (czynniki wewnętrzne) Dzikie wysypiska śmieci [2] Mentalność mieszkańców [2] Niedostateczna edukacja ekologiczna [1] Brak sprawnego systemu wsparcia działań ekologicznych ze strony instytucji [1] Brak system segregowania odpadów [2] Słaba kanalizacja wsi i gospodarstw indywidualnych [2] Słabe wykorzystanie źródeł energii odnawialnych [1,5] Niekontrolowane zanieczyszczanie wód [1] ZAGROŻENIA (czynniki zewnętrzne) Zagrożenie ze strony przemysłu [0,5] Powstanie i rozwój ferm tuczu przemysłowego [2] Wprowadzenie obcych gatunków roślin i zwierząt mogących mieć wpływ na zakłócenie równowagi w przyrodzie [1] Zmiany klimatyczne [2] Szkodliwy wpływ Poligonu Drawskiego na środowisko [0,5] 7. Dziedzictwo kulturowe MOCNE STRONY SŁABE STRONY (czynniki wewnętrzne) (czynniki wewnętrzne) Duża ilość zabytków wpisanych do rejestru Brak jednolitego stanowiska i postaw społecznych zabytków i chronionych prawem [1] w stosunku do dziedzictwa kulturowego na tzw. Różnorodność dziedzictwa kulturowego [2] „ziemiach odzyskanych” [2] Pozytywny stosunek do pamiątek Brak zintegrowanej polityki kształcenia poprzednich mieszkańców [1,25] obywatelskiego na tzw. „ziemiach odzyskanych” Aktywność lokalna mieszkańców (artyści [2] lokalni, historycy –pasjonaci) [1,5] Brak dokumentacji historycznej i badań Wzrost zainteresowania historią regionu miejscowości i obiektów [2] [1,5] Brak opracowań historycznych i monografii [2] Brak edukacji w zakresie dziedzictwa kulturowego [1,5] 69 SZANSE (czynniki zewnętrzne) Możliwość odbudowy szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego [2] Współpraca trans graniczna [2] Wykorzystanie dostępnych programów pomocowych na realizację konkretnych projektów z zakresu dziedzictwa kulturowego [2] Zdewastowane obiekty dziedzictwa kulturowego [2] Brak lokalnego systemu wsparcia finansowego dla ochrony, zachowania obiektów dziedzictwa kulturowego [1] Niepodejmowanie dyskusji i wymiany doświadczeń o konieczności i sposobach ochrony dziedzictwa kulturowego w regionie [1] Biurokracja służb ochrony zabytków 1,5] Słaba promocja działań o charakterze ochrony, zachowania dziedzictwa kulturowego [1] Niedostateczna ilość środków finansowych przeznaczonych na ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego [2] Niedostateczne kompetencje osób zajmujących się dziedzictwem kulturowym [1,5] Nasilające się przypadki dewastacji i zaniedbania miejsc ważnych dla dziedzictwa kulturowego [1,5] Zanikanie rękodzieła i umiejętności tradycyjnych [2] ZAGROŻENIA (czynniki zewnętrzne) Zanikający dialog międzypokoleniowy [1,5] Bariery prawne, ekonomiczne i społeczne dla ochrony i wykorzystania dla rozwoju regionalnego obiektów zabytkowych [2] Silne uprzedzenia i brak szacunku lokalnych środowisk do pozostałości kultury poniemieckiej [1,2] Asekuracyjna postawa lokalnych władz i ośrodków decyzyjnych wobec negatywnie nastawionych środowisk, a co za tym idzie, zaniechanie wsparcia dla inicjatyw dotyczących ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego [1,5] Bezkrytyczna akceptacja przez władze lokalne i ośrodki decyzyjne wszelkich przejawów fascynacji przeszłością [1] Przejawy świadomego lub nieświadomego zafałszowania historii i nieodpowiedzialnego wykorzystania „mody na dziedzictwo kulturowe” [1] Akceptacja społeczna na przejawy neoszabrownictwa dóbr kultury [1] Negatywny wpływ kultury masowej na świadomość kulturową społeczeństwa [1,3] 70 Rozdział 4 Wnioski wynikające z opisu obszaru i z analizy SWOT, o których mowa w ust. 2 i 3, ze szczególnym uwzględnieniem problemów i potrzeb sektora rybactwa Uwzględniając warunki LGR „Partnerstwo Drawy”, opisane w rozdziale 2 oraz mocne i słabe strony tego obszaru a także jego potencjalne szanse i zagrożenia (Analizę SWOT) przedstawione w rozdziale 3 proponujemy następujące założenia do LSROR. W analizie SWOT obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” stwierdzenia, które uzyskały najwięcej głosów na warsztatach zostały ocenione wg ważności punktami w skali 0-2 pkt. Podczas prac analitycznych badano poszczególne obszary priorytetowe na terenie LGR. Z powyższej analizy wynika, że obszar jest w dużym stopniu zależny od rybactwa. Występują tu doskonałe warunki dla produkcji rybackiej oraz unikalny potencjał wielu czynników otoczenia sektora rybactwa - walorów krajobrazu: środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego, a co za tym idzie wielki potencjał turystyczny. Na obszarze LGR są bardzo dobre warunki środowiskowe dla produkcji rybackiej, bogactwo gatunków ryb w tym unikalnych (sielawa, sieja). Mocną stroną jest duża liczba akwenów oraz ich wielka powierzchnia. Pojezierze Drawskie to raj dla wędkarzy. Działają tu gospodarstwa rybackie prowadzone przez wysokokwalifikowane kadry. Niestety sektor rybacki cechuje wiele słabości. Sektor jest niedoinwestowany, mało innowacyjny i mało efektywny. Skutkuje to jego niską dochodowością. Barierami dla rybactwa jest wszechobecne kłusownictwo i zwiększająca się ilość kormoranów. Niewystarczająca naturalna reprodukcja ryb powoduje potrzebę wspomagania rozrodu ryb. Niezadowalający jest popyt na ryby oraz brak koordynacji czy podejścia strategicznego. Zbawienne dla sektora rybackiego oraz rozwoju obszaru LGR mogą być: rozwój infrastruktury około rybackiej, działalność gospodarstw rybackich na rzecz usług (turystyka, gastronomia, handel), poprawa dystrybucji ryb, zminimalizowanie kłusownictwa. Warunkiem dla prawidłowego rozwoju obszaru jest natomiast skuteczna dbałość o środowisko naturalne. Proponujemy przyjąć następujące założenia strategiczne dla sektora rybackiego: 1. Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb; 2. Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich; 3. Rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków; Tereny LGR dotknięte są dużym bezrobociem. W niektórych miejscach obszaru LGR występują enklawy biedy i ubóstwa. Jednym z najważniejszych postulatów wynikających z analizy SWOT jest polepszenie jakości życia mieszkańców. Szczególnie w dostępie do osiągnięć cywilizacji. Sposobem na spełnienie tego postulatu jest wzmacnianie mikroprzedsiębiorczości mieszkańców, w tym rybaków. Proponujemy następujące założenie strategiczne: 4. Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków 71 Bogactwo walorów przyrodniczych obszaru, turystyczna atrakcyjność regionu oraz przedsiębiorczość mieszkańców są podstawą dla wprowadzania na rynek atrakcyjnych produktów lokalnych i tradycyjnych. Czynnikiem wspierającym te mechanizmy może być dbałość o dziedzictwo kulturowe oraz tradycyjne technologie. Założeniem strategicznym w sprawie produktów lokalnych jest: 5. Inwentaryzacja regionalnych produktów na obszarze LGR Utrzymanie oraz podnoszenie atrakcyjności turystycznej obszaru LGR jest uzależnione od komplementarnego podejścia do wykorzystania zasobów. Dzięki współpracy branży turystycznej z sektorem rybackim może powstać efekt synergii. Efektywne ekonomicznie produkty turystyczne powinny składać się z wielu atrakcyjnych elementów, wiele z nich zależy od rybactwa. Założeniem strategicznym dla obszaru LGR jest: 6. Ściślejsze powiązanie turystyki z rybactwem Region charakteryzuje się dużym potencjałem ludzkim. Kompetencje mieszkańców są wysokie i niewykorzystane we właściwy sposób. Na uwagę zasługuje trend osiedlania się na obszarze LGR, szczególnie na terenach wiejskich, osób o wysokich kompetencjach i bogatych doświadczeniach. Niewykorzystane kompetencje mogą stanowić rezerwę dla rozwoju lokalnego. Uczestnicy warsztatów wnioskują o wprowadzenie w ramach realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich mechanizmów aktywizacji społeczności lokalnych. Założeniem strategicznym w dziedzinie społecznej jest: 7. Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności Walory przyrodnicze są rozpoznane i chronione wg skrupulatnie opracowanych planów, przede wszystkim w ramach Drawskiego Parku Krajobrazowego i innych terenów chronionych, jak również w ramach polityki Lasów Państwowych i gmin. Szansą dla ochrony środowiska i zachowania bioróżnorodności gatunków może być możliwość introdukcji gatunków, które tu niegdyś występowały np. głuszca, cietrzewia, sokoła, jesiotra, łososia. Proponuje się następujące założenie strategiczne: 8. Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym Niedocenionym wielkim bogactwem regionu jest jego historia i dziedzictwo kulturowe obecne w krajobrazie (obiekty o wartości zabytkowej i historycznej) oraz w bogatych tradycjach ludności o zróżnicowanym pochodzeniu. Ginące zawody, do których zalicza się również rybactwo nie są doceniane i kultywowane. Brakuje instytucji, która zapewni odpowiednie, kompleksowe opracowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego. Bogate tradycje rybackie są zapomniane a ich atrakcje nie eksponowane. Założeniem strategicznym w dziedzinie dziedzictwa kulturowego jest: 9. Działanie na rzecz dziedzictwa kulturowego ze szczególnym uwzględnieniem tradycji rybackich 72 W LSROR należy zaplanować działania, które pozwolą na pełne wykorzystanie zasobów tej ziemi, a także te, dzięki którym zapobiegniemy pogłębianiu się problemów lokalnych. Wszystkie te działania mogą być dofinansowane w ramach Osi Priorytetowej 4 Programu Operacyjnego PO RYBY 2007-2013, niwelując w ten sposób słabe strony i zagrożenia oraz wykorzystując strony mocne i szanse 73 Rozdział 5 Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSROR oraz wskazanie planowanych przedsięwzięć służących osiągnięciu poszczególnych celów szczegółowych, w ramach których będą realizowane operacje Lokalna Strategia Rozwoju Obszarów Rybackich będzie podstawowym narzędziem LGR „Partnerstwo Drawy” służącym efektywnemu zarządzaniu procesem rozwoju na obszarze gmin wchodzących w skład obszaru LGR „Partnerstwa Drawy” Została ona opracowana z wykorzystaniem metody indukcyjnej „od szczegółu do ogółu”. Podstawową formą pracy były spotkania warsztatowe, w których brali udział przedstawiciele: samorządów, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców, dzięki czemu przyjęta strategia uwzględnienia punkty widzenia wszystkich podmiotów mających możliwości istotnego oddziaływania na rozwój obszaru. Pierwszym krokiem prowadzącym do opracowania strategii było zidentyfikowanie głównych ograniczeń i barier rozwojowych. Na tej podstawie określono główne problemy strategiczne i sformułowano podaną niżej wizję określającą pożądany stan docelowy. WIZJA Pojezierze Drawskie znana kraina aktywizacji i zrównoważonego rozwoju funkcji turystycznych, gospodarki rybackiej i wędkarstwa w oparciu o zasoby przyrodnicze w szczególności jeziora i rzeki Kolejnym krokiem było dokonanie analizy SWOT. Wnioski z analizy stały się podstawą do określenia celów głównych i szczegółowych LSROR. W konsekwencji sformułowano cztery cele główne strategii, a następnie dla każdego celu głównego sformułowano cele szczegółowe. Cele główne LSROR to: 1. Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy”; 2. Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną; 3. Rozwój turystyki w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze obszaru LGR; 4. Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska. Cele główne strategii mieszczą się w celach głównych Osi Priorytetowej 4 Programu Operacyjnego PO RYBY 2007-2013 - Rozwój Sektora Rybołówstwa i Nabrzeżnych Obszarów Rybackich. 74 Głównymi celami Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007-2013 są: 1. Zahamowanie zmniejszającego się znaczenia sektora rybackiego; 2. Rekonwersja obszarów dotkniętych zmianami w sektorze; 3. Poprawa jakości życia społeczności rybackich; 4. Utrzymanie dobrobytu gospodarczego i społecznego obszarów zależnych głównie od rybactwa oraz podniesienie wartości dodanej produktów rybołówstwa i akwakultury. Wszystkie też mogą otrzymać wsparcie w ramach wdrażania LSROR w następujących obszarach wsparcia: 1. Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych głównie od rybactwa; 2. Restrukturyzacja lub reorientacja działalności gospodarczej lub dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa, w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem; 3. Podnoszenie wartości produktów rybactwa oraz rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa; 4. Ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa, w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej; 5. Funkcjonowanie lokalnej grupy i aktywizacja lokalnych społeczności; rybackiej oraz nabywanie umiejętności 6. Wsparcie na rzecz współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej w ramach którego mogą być realizowane operacje polegające na promowaniu współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej między LGR i innymi jednostkami. 5.1 Cele główne i cele szczegółowe LSROR LGR „Partnerstwo Drawy” CEL GŁÓWNY 1: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” Cele szczegółowe: 1. Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR; 2. Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków; 3. Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności; 4. Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR. 75 CEL GŁÓWNY 2: Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną Cele szczegółowe: 1. Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych; 2. Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja; 3. Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich; 4. Rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków; 5. Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa; CEL GŁÓWNY 3: Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze Cele szczegółowe: 1. Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki; 2. Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych; 3. Wydłużenie sezonu turystycznego; 4. Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa. CEL GŁÓWNY 4: Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska Cele szczegółowe: 1. Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom; 2. Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego; 3. Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym. 5.2 Środki służące do osiągnięcia zakładanych celów Realizacja założeń programu PO RYBY Osi Priorytetowej 4 jest ogromną szansą dla zrównoważonego rozwoju obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” w oparciu o współpracę sektora gospodarczego, publicznego oraz społecznego. Każdy z tych partnerów odgrywać będzie w procesie odrębną rolę. Jednak od współpracy trójsektorowej zależeć będzie skuteczność w realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich i jakość tych projektów. Dlatego najważniejszym elementem podejmowanych działań będzie rozpowszechniona akcja informacyjna. Zależy nam na dotarciu z informacją o projekcie, do wszystkich mogących otrzymać wsparcie. Dokument strategii będzie dostępny na stronach internetowych partnerstwa oraz wszystkich gmin – członków LGR „Partnerstwo Drawy”. Dodatkowo udostępniony będzie na stronach internetowych starostw: Drawskiego i Szczecineckiego. 76 Strona internetowa zawierać będzie wszelkie dokumenty związane z funkcjonowaniem LGR, wzory wniosków, legislacja programu, skład osobowy LGR, w tym władz, komitetu. Na bieżąco zamieszczane będą aktualności z życia LGR. Biuro LGR służy wszelką pomocą w zakresie wdrażania i realizacji założeń programowych PO-RYBY na terenie działania LGR. W Gminach członkowskich zostaną powołani tzw. koordynatorzy gminni, tj. osoby odpowiedzialne ze strony każdej z Gminy członkowskiej w LGR za proces prawidłowej realizacji LSROR – Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich. Dodatkowo również w ramach przeprowadzanych konkursów naborów Wniosków o Dofinansowanie pracownicy biura LGR pełnić będą terenowe dyżury w poszczególnych gminach, udzielając indywidualnego wsparcia i doradztwa w zakresie PORYBY 2007-2013. 5.3 Rodzaje operacji, które mogą uzyskać wsparcie Przewidywane operacje były przedmiotem spotkań i warsztatów przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, społecznego i gospodarczego z udziałem przedstawicieli branży rybackiej, następnie były przedmiotem konsultacji społecznych. Zebrano ok. 300 propozycji konkretnych operacji. Propozycje zostały pogrupowane wg rodzajów działalności, obszarów oddziaływania oraz realizacji celów głównych i szczegółowych LSROR. Poniżej przedstawiamy nazwy typów operacji z przykładami oraz rodzajami operacji kwalifikowanych do finansowania wg rozporządzenia. I. Typ operacji „Infrastruktura przy wodzie” Przykłady LP 1. Opis operacji Zagospodarowanie przystani żeglarskiej 2. Budowa pomostów pływających do wykorzystania przemiennego przez żeglarzy i wędkarzy 3. Modernizacja stanicy wodnej 4. Budowa przystani kajakowej 5. Budowa, remont lub modernizacja małej infrastruktury turystycznej, w szczególności przystani, kąpielisk, punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych, tras turystycznych, łowisk dla wędkarzy i punktów informacji turystycznej, łowisk dla wędkarzy i punktów informacji turystycznej, wraz ze ścieżkami i drogami dojazdowymi do miejsc objętych inwestycją; 77 Miejsce realizacji nad jeziorem Drawsko w Czaplinku na jeziorach: Wielimie, Pile, Siecino nad jeziorem Mąkowary w Kaliszu Pom. na rzece Drawa w Drawnie Obszar LGR Sektor Publiczny Gospodarczy Publiczny Gospodarczy Gospodarczy, społeczny, publiczny Rodzaje kwalifikowanych operacji wg rozporządzenia MRiRW: - budowa, remont lub modernizacja infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu; - budowa, remont lub modernizacja małej infrastruktury turystycznej, w szczególności przystani, kąpielisk, punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych, tras turystycznych, łowisk dla wędkarzy, punktów informacji turystycznej, łącznie z budową i modernizacją ścieżek i fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu; II. Typ operacji „Lokalny rynek rybny” LP 1. 2. Przykłady Opis operacji Tworzenie i rozwój alternatywnych systemów sprzedaży produktów rybactwa (np. sprzedaży bezpośredniej) sklepy detaliczne, smażalnie ryb, system lokalny dystrybucji ryb. Sielawa – markowym produktem pojezierza drawskiego 3. Utworzenie sieci smażalni i przystosowanie ich do całorocznej działalności, promocja spożywania ryb w istniejących barach , restauracjach i gospodarstwach agroturystycznych 4. Lokalny system piętnowania kłusownictwa 5. Inwestycje polepszające warunki przechowywania produktów rybactwa, budowa wędzarni ryb, przetwórni ryb, zakup, budowa chłodni do przetrzymywania ryb, zakup wytwornic do lodu, opakowań do transportu ryb. Zakup specjalistycznych samochodów do transportu ryb, łodzi rybackich, łodzi motorowych wykorzystywanych do kontroli jezior, sprzętu rybackiego, silników do łodzi, ciągników rolniczych do transportu łodzi. Budowa, wykup, remont lub modernizacja infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, 6. 7. Miejsce realizacji Obszar LGR Sektor Gospodarczy Poj. drawskie Publiczny, gospodarczy, społeczny Gospodarczy Czaplinek, Drawsko Pom., Złocieniec, Borne Sulinowo Obszar LGR Obszar LGR Społeczny, publiczny Gospodarczy Obszar LGR Gospodarczy Obszar LGR Gospodarczy Rodzaje kwalifikowanych operacji wg rozporządzenia MRiRW: - powstawanie, rozwój i wprowadzanie na rynek produktów rybactwa o podwyższonej wartości (np. certyfikowanych, markowych, tradycyjnych, regionalnych); - inwestycje polepszające warunki przechowywania produktów rybactwa, - tworzenie i rozwój alternatywnych systemów sprzedaży produktów rybactwa (np. sprzedaży bezpośredniej). - budowa, remont lub modernizacja infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu. 78 III. Typ operacji „Turystyka – woda – ryby” LP 1. 2. 3. 4. 5. 6. Przykłady Opis operacji Budowa centrum obsługi turystów ze smażalnią ryb Tworzenie specjalnych łowisk wędkarskich z niezbędną infrastrukturą na bazie naturalnych zbiorników wodnych Elektroniczny monitoring jezior pod kątem kłusownictwa Miejsce realizacji Nadbrzeże czaplineckie Teren LGR Sektor Publiczny Teren LGR Publiczny, gospodarczy Publiczny, społeczny Publiczny, gospodarczy. społeczny Gospodarczy. społeczny Oznakowanie i zagospodarowanie szlaków kajakowych – Drawa, Piława, Gwda i inne System połączeń kołowych i przewozu jachtów pomiędzy jeziorami Teren LGR Rozwinięcie działalności agroturystycznej w tym budowa, zakup domków letniskowych, pól namiotowych, przystani wodnych wraz z infrastrukturą Obszar LGR Poj. drawskie Gospodarczy Rodzaje kwalifikowanych operacji wg rozporządzenia MRiRW: - inwestycje poprawiające dostępność do miejsc i obiektów mogących stanowić atrakcję turystyczną regionu, w tym dostosowania uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych; - rewitalizacja miejscowości, w tym: remonty- chodników, parkingów, placów, ścieżek rowerowych, terenów zielonych, parków i miejsc wypoczynku, - remonty lub wyposażanie budynków i obiektów publicznych pełniących funkcje społecznokulturalne, sportowe, rekreacyjne, związane z pomocą społeczną lub ochroną zdrowia; - remont, odbudowa lub modernizacja budynków i obiektów wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, - tworzenie muzeów, izb regionalnych, izb pamięci oraz kultywowanie lokalnego rzemiosła, sztuki i obyczajów, w szczególności związanych z tradycjami rybackimi, - promocja turystyki obszaru objętego strategią. IV. Typ operacji „Ochrona środowiska” Przykłady LP 1. Opis operacji Wsparcie dla Społecznych Straży Rybackich 2. Oczyszczanie wód i poprawa jakości wody na terenie LSROR/ Obszar LGR Miejsce realizacji Pojezierze drawskie, pojezierze szczecineckie Drawa, Gwda, Piława 3. Inwestycje melioracyjne Obszar LGR 4. Zachowanie różnorodności biologicznej na terenie objętych LSROR Obszar LGR Sektor Publiczny, społeczny Publiczny, społeczny, gospodarczy Publiczny, społeczny Publiczny, społeczny, gospodarczy Rodzaje kwalifikowanych operacji wg rozporządzenia MRiRW: - budowa, remont lub modernizacja obiektów służących poprawie jakości wód w zbiornikach wodnych oraz rzekach, ochrona środowiska lub poprawa gospodarki wodnej, w tym obiektów ochrony przeciwpowodziowej i małej retencji wodnej; 79 - oczyszczanie i odmulanie zbiorników wodnych; - ochrona linii brzegowej; - poprawa drożności szlaków wodnych. V. Typ operacji „Imprezy – promocja – edukacja” Miejsce realizacji Rzeka Drawa Sektor Prywatny 2. Przykłady Opis operacji Oznakowanie i zagospodarowanie szlaków kajakowych i innych turystycznych – Drawa, Piława, Gwda Szkółka wędkarska dla dzieci Borne Sulinowo 3. Jeziorowa tratwa wędkarska z możliwością noclegów Czaplinek Prywatny i społeczny Prywatny i społeczny LP 1. Rodzaje kwalifikowanych operacji wg rozporządzenia MRiRW: - udział w kursach, szkoleniach, studiach, stażach i innych formach kształcenia mającego na celu zmianę kwalifikacji zawodowych, - organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży, rozwijających ich zainteresowania i talenty, - promocja obszaru objętego strategią, - organizacja spotkań, szkoleń, konferencji i wyjazdów studyjnych mających na celu nawiązanie współpracy, nabycie wiedzy, wymianę informacji i doświadczeń lub realizację wspólnego przedsięwzięcia; - wykonywanie i publikacja badań, analiz, opracowań, planów, w tym w zakresie rozwoju obszarów zależnych od rybactwa; - organizacja i przeprowadzenie wydarzeń promocyjnych, kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych; VI. Typ operacji „Przedsiębiorczość – innowacyjność – modernizacja” LP 1. 2. 3. Przykłady Opis operacji Poszerzenie zakresu prowadzonej działalności bazy wędkarskiej o smażalnie, wędzarnie ryb świeżych Elektrownie wiatrowe i systemy solarne jako źródła energii elektrycznej nad jeziorami Strefy ciszy miejsca pobytu bez jakichkolwiek mediów Miejsce realizacji Stawy hodowlane Sektor Prywatny Przystanie wędkarskie, rybackie Zlewnia Gwdy i Drawy Prywatny Prywatny Rodzaje kwalifikowanych operacji wg rozporządzenia MRiRW: - podejmowanie i rozwój działalności gospodarczej - budowa, przebudowa i modernizacja obiektów służących do prowadzenia działalności gospodarczej wraz z zakupem instalacji technicznych oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; - zagospodarowanie terenu, na którym ma być prowadzona działalność gospodarcza; zakup, transport i montaż maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu niezbędnych do prowadzenia planowanej działalności gospodarczej; 80 - zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu podejmowanej działalności gospodarczej poza sektorem rybackim. 5.4 Przewidywany wpływ na środowisko, rodzajów operacji planowanych do wsparcia W obecnym stanie uogólnienia celów i środków w ramach LSROR można przewidzieć, że wszystkie działania w obszarze wsparcie 4 tj. „ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa, w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej” będą miały pozytywny wpływ na Środowisko. Bardziej szczegółowy zakres tego pozytywnego skutku, który jest inny dla każdego działania, będzie można określić na podstawie odrębnej ekspertyzy. Natomiast pozostałe podejmowane działania nie powinny mieć negatywnego wpływu na środowisko, ale oczywiście czynnik ten należy rozważyć szczegółowo przez podjęciem każdego działania. Ograniczenie ewentualnych ujemnych skutków każdorazowo powinno być niwelowane. 81 Rozdział 6 Wykazanie związku i spójności przyjętych w LSROR celów i środków z wnioskami wynikającymi z opisu obszaru oraz analizy SWOT Wnioski wynikające z opisu obszaru LGR i analizy SWOT uzasadnione szerzej w rozdziale 4 niniejszej strategii zostały sformułowane w postaci 9 założeń strategicznych: 1. Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb; 2. Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich; 3. Rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków; 4. Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw dywersyfikujących źródła dochodów; ludności, zwłaszcza rybaków 5. Inwentaryzacja regionalnych produktów na obszarze LGR; 6. Ściślejsze powiązanie turystyki z rybactwem; 7. Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności; 8. Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym; 9. Działanie na rzecz dziedzictwa kulturowego ze szczególnym uwzględnieniem tradycji. rybackich Wszystkie założenia zostały wprowadzone jako cele szczegółowe LSROR w rozdziale 5. niniejszej strategii a mianowicie: 1. W celu głównym: poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” wprowadzono cele szczegółowe: pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków, podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności, inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR. 2. W celu głównym: zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną, wprowadzono cele szczegółowe: wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja, zwiększenie możliwości połowów wędkarskich, rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków, zmniejszenie zjawiska kłusownictwa, reintrodukcja ichtiofauny. 3. W celu głównym: rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze, wprowadzono cel szczegółowy zredagowany na podstawie założenia strategicznego nr 6 (ściślejsze powiązanie turystyki z rybactwem) i przyjął brzmienie: wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki. 4. W celu głównym: poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska, wprowadzono cel szczegółowy: dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym. 82 Cele są realizowane przez 6 obszarów wsparcia : 1. wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych głównie od rybactwa; 2. restrukturyzacja lub reorientacja działalności gospodarczej lub dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem; 3. podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa; 4. ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa, w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej ; 5. funkcjonowanie lokalnej grupy rybackiej, zwanej dalej „LGR”, oraz nabywanie umiejętności i aktywizacja lokalnych społeczności; 6. wsparcie na rzecz współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej. Wszystkie działania mieszczą się w 6 obszarach wsparcia. Jak wykazano w rozdziale 5. wszystkie cele mogą uzyskać wsparcie finansowe Osi Priorytetowej 4 Programu Operacyjnego PO RYBY 2007 – 2013 „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa nabrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013” 83 Rozdział 7 Plan Budżetu LSROR z podziałem na dwuletnie okresy, uwzględniający środki finansowe przeznaczone na finansowanie poszczególnych rodzajów operacji Budżet LSROR został opracowany z uwzględnieniem wymagań zawartych w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać lokalna strategia rozwoju obszarów rybackich, kryteriów wyboru lokalnej grupy rybackiej do realizacji tej strategii oraz wymagań, jakim powinna odpowiadać umowa dotycząca warunków i sposobu realizacji tej strategii w ramach programu operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”. Określa on wysokość środków publicznych, o które może ubiegać się lokalna grupa rybacka. Zgodnie z rozporządzeniem wysokość środków finansowych przewidzianych na operacje objęte osią priorytetową 4 wynosi nie więcej niż iloczyn liczby mieszkańców zameldowanych na pobyt stały, według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r., na obszarze objętym LSROR i kwoty: 239 PLN, jeżeli liczba, która wskazuje ile osób, o których mowa w § 2 ust. 1, przypada na 1 000 mieszkańców obszaru objętego LSROR, zameldowanych na pobyt stały, według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r., wynosi od 0,5 do 1,2, W przypadku LGR „Partnerstwo Drawy” przy ilości mieszkańców 82.062,00 minimalna, potrzebna liczba osób spełniających wymagania do współczynnika rybackości to 41,03 osób. Na obszarze LGR „Partnerstwo Drawy” udokumentowano działalność rybacką 60,90 osób, co stanowi współczynnik rybackości na poziomie równym 0,74212. Zakładając tak wyliczony współczynnik, to przy kwocie dofinansowania rzędu 239 PLN na mieszkańca da to nam wielkość szacunkową budżetu LGR rzędu 19.612.818,00 PLN. Poniżej w tabeli nr 20 przedstawiono plan budżetu LSROR dla Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” i podział środków finansowych pochodzących z PO RYBY 2007-2013 na poszczególne działania z uwzględnieniem redukcji o 6,76% wnioskowanej kwoty z 19.612.818,00 PLN do poziomu 93,24% tej kwoty, czyli rząd wielkości 18.287.627,59 PLN, powstały wskutek decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dla gmin tworzących obszar LGR liczby te wynoszą: Gmina Czaplinek Drawsko Pomorskie Kalisz Pomorski Ostrowice Wierzchowo Złocieniec Barwice Borne Sulinowo Grzmiąca Łącznie Liczba mieszkańców %udziału w ludności LGR 11 889 16 557 7 251 2 555 4 644 15 584 9 020 9 424 5 138 82 062 14,49 20,17 8,83 3,11 5,66 19,00 11,00 11,48 6,26 100 Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS. Dane za 2008 r. 84 Tabela 20. Planu budżetu LSROR dla Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” (środki finansowe pochodzące z PO RYBY 2007 - 2013). Środek 4.1 Rozwój obszarów zależnych od rybactwa Rodzaj operacji Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa Restrukturyzacja lub reorientacja działalności gospodarczej lub dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem 1 2 3 Sektor publiczny Sektor gospodarczy i społeczny Sektor publiczny Sektor gospodarczy i społeczny Podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa Ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej Ogółem kwota w ramach środka 4.1 z podziałem na sektory na realizację operacji wybranych do finansowania przez LGR Funkcjonowanie lokalnej grupy rybackiej „LGR”, oraz nabywanie umiejętności i aktywizacja lokalnych społeczności 4 5 6 7 Sektor publiczny Sektor gospodarczy i społeczny Sektor publiczny Sektor gospodarczy i społeczny Sektor publiczny Środek 4.2 Wsparcie na rzecz współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej Razem - Oś priorytetowa 4 „Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa” 8 9 Sektor gospodarczy i społeczny 20102011 269.203,94 166.268,16 0,00 5.781,95 0,00 427.548,32 276.155,33 310.885,32 545.359,27 910.483,75 343.641,81 0,00 1.799.484,83 20122013 2.893.642,00 2.311.393,52 0,00 1.821.916,42 0,00 2.133.463,43 1.886.413,54 1.821.916,42 4.780.055,54 8.088.689,79 841.505,10 374.628,83 14.084.879,26 20142015 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 448.099,10 0,00 448.099,10 Razem 3.162.845.94 2.477.661,68 0,00 1.827.698,37 0,00 2.561.011,75 2.162.568,87 2.132.801,74 5.325.414,81 8.999.173,54 1.633.246,01 374.628,83 16.332.463,19 %w stosunku do kwoty z poz. nr 9 19,37 15,17 15,68 13,24 32,61 55,10 0,00 11,19 0,00 85 13,06 10,00 2,29 100,00 Prowizorium budżetowe dla Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku w ramach realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich (LSROR) realizowanej na obszarze objętym działaniem Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku zostało opracowane zgodnie z wymogami określonymi rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać lokalna strategia rozwoju obszarów rybackich, kryteriów wyboru lokalnej grupy rybackiej do realizacji strategii oraz wymagań, jakim powinna odpowiadać umowa dotycząca warunków i sposobu realizacji tej strategii w ramach programu operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013 (Dz. U. Nr 162.1292) z późniejszymi zmianami. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku na realizację opracowanej lokalnej strategii rozwoju obszarów rybackich, w ramach Osi Priorytetowej 4 Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013” pozyskało na realizację założeń LSROR kwotę na poziomie 18.287.627,59 PLN. W dniu 10 kwietnia 2013 r. LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku zawarła aneks numer 2 do umowy o warunkach i sposobie realizacji lokalnej strategii rozwoju obszarów rybackich nr 9/1/MRiRW-LGR/2010 z dnia 9 listopada 2010r. Nastąpiła realokacja środków pieniężnych w kwocie 1.955.164,40 zł, przyznanych LGR „Partnerstwo Drawy" w Szczecinku, niewykorzystanych w okresie 2010-2011. Budżet LSROR dla Grupy LGR „Partnerstwo Drawy" w Szczecinku uwzględniający zapisy aneksu nr 2 do umowy o warunkach i sposobie realizacji lokalnej strategii rozwoju obszarów rybackich nr 9/1/MRiRW-LGR/2010 z dnia 9 listopada 2010r. przedstawia się następująco: Na realizację LSROR, w ramach Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007-2013 przyjęto kwotę ogółem 16.332.463,19 PLN , z podziałem na: I. Środek 4.1 – czyli Rozwój obszarów zależnych od rybactwa (97,71% ogółu budżetu LSROR), w tym: 1. na działanie – Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymaniu atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa – planuje się kwotę do 34,54 % ogólnej wartości budżetu, tj.: 5.640.507,62 PLN z następującym rozbiciem wg wskaźnika na poszczególne sektory: a) na sektor publiczny kwotę około, tj.: 3.162.845,94 PLN, b) na sektor gospodarczy i społeczny kwotę około, tj.: 2.477.661,68 PLN, 2. na działanie – Restrukturyzacja lub reorientacja działalności gospodarczej, lub dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa, w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem – planuje się kwotę do 11,19 % ogólnej wartości budżetu, tj.: 1.827.698,37 PLN z następującym rozbiciem wg wskaźnika na poszczególne sektory: a) na sektor publiczny kwotę około, tj.: 0,00 PLN, b) na sektor gospodarczy i społeczny kwotę około, tj.: 1.827.698,372 PLN, 3. na działanie – Podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa – planuje się kwotę do 15,68 % ogólnej wartości budżetu, tj.: 2.561.011,75 PLN z następującym rozbiciem wg wskaźnika na poszczególne sektory: a) na sektor publiczny kwotę, tj.: 0,00 PLN, b) na sektor gospodarczy i społeczny kwotę około, tj.: 2.561.011,75 PLN, 4. na działanie – Ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału 86 produkcyjnego sektora rybactwa, w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej – planuje się kwotę do 26,30 % ogólnej wartości budżetu, tj.: 4.295.370,61 PLN z następującym rozbiciem wg wskaźnika na poszczególne sektory: a) na sektor publiczny kwotę około, tj.: 2.162.568,87 PLN, b) na sektor gospodarczy i społeczny kwotę około, tj.: 2.132.801,74 PLN, W rozbiciu na poszczególne sektory przyjęto kwoty ogółem: a) na sektor publiczny kwota 5.325.414,81 PLN (32,61% ogółu budżetu LSROR); b) na sektor gospodarczy i społeczny kwota 8.999.173,54 PLN (55,10% ogółu budżetu LSROR), 5. na Funkcjonowanie lokalnej grupy rybackiej, zwanej dalej „LGR”, oraz nabywanie umiejętności i aktywizacja lokalnych społeczności – planuje się kwotę do 10% ogólnej wartości budżetu, tj.: 1.633.246,01 PLN; II. Środek 4.2 - czyli Wsparcie na rzecz współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej planuje się kwotę do 2,29 % ogólnej wartości budżetu, tj.: 374.628,83 PLN. 87 Rozdział 8 Określenie procedury zgodności operacji z LSROR, procedury wyboru operacji przez LGR, procedury odwołania od rozstrzygnięć Komitetu w sprawie wyboru operacji w ramach działania Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007 – 2013, kryteriów na podstawie, których jest oceniana zgodność operacji z LSROR oraz kryteriów wyboru operacji, a także procedury zmiany tych kryteriów 8.1 Procedura oceny zgodności wniosków z LSROR i wyboru operacji przez LGR Po zakończeniu naboru wniosków o pomoc, który będzie prowadzony zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków jakim powinna odpowiadać Lokalna Strategia Rozwoju Obszarów Rybackich, kryteriów wyboru Lokalnej Grupy Rybackiej do realizacji tej strategii, wymagań jakim powinna odpowiadać umowa dotycząca warunków i sposobu realizacji strategii w ramach PO „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”, LGR „Partnerstwo Drawy” rozpocznie postępowanie mające na celu ocenę zgodności złożonych wniosków z LSROR i dokonanie wyboru operacji do finansowania. Postępowanie to będzie prowadzone według zasad i procedur opisanych poniżej. 1. Organem dokonującym oceny zgodności wniosków z LSROR i wyboru operacji do finansowania jest Komitet LGR „Partnerstwo Drawy”. Komitet rozpatruje wnioski i podejmuje decyzje w ich sprawie podczas swoich posiedzeń. 2. Komitet rozpatruje wnioski w kolejności odpowiadającej kolejności ich złożenia do Biura LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. 3. Przed rozpatrzeniem wniosku członkowie Komitetu składają pisemne oświadczenie o bezstronności w rozpatrywaniu danego wniosku. Oświadczenie składa się na formularzu, którego wzór przedstawia Załącznik nr 10/1 do wniosku o wybór LGR „Partnerstwo Drawy” do realizacji LSROR. Członków Komitetu, którzy nie złożą oświadczenia o bezstronności, Przewodniczący Komitetu wyłącza z udziału w rozpatrywaniu danego wniosku, w szczególności z udziału w ocenie zgodności operacji z Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich, ocenie tej operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru oraz z udziału w głosowaniu nad uchwałą dotyczącą wyboru tej operacji. 4. Podczas dyskusji nad wnioskiem, Przewodniczący udziela głosu dyskutantom według kolejności zgłoszeń. W dyskusji głos mogą zabierać członkowie Komitetu, członkowie Zarządu oraz osoby zaproszone do udziału w posiedzeniu. 5. Po dyskusji nad wnioskiem Komitet przeprowadza głosowanie w sprawie zgodności operacji z LSROR. Po zarządzeniu głosowania każdy członek Komitetu dokonuje indywidualnie oceny zgodności operacji z LSROR poprzez wypełnienie „Karty oceny zgodności operacji z LSROR”, której wzór przedstawia Załącznik nr 10/2 do wniosku o wybór LGR „Partnerstwo Drawy” do realizacji LSROR. Formularz „Karty oceny zgodności operacji z LSROR” zawiera następujące pytania pomagające ustalić zgodność operacji z LSROR: 88 − czy realizacja operacji przyczynia się do osiągnięcia co najmniej jednego celu ogólnego LSROR, − czy realizacja operacji przyczynia się do osiągnięcia co najmniej jednego celu szczegółowego LSROR, − czy operacja jest zgodna z co najmniej jednym przedsięwzięciem planowanym w ramach LSROR, − czy operacja należy do operacji rekomendowanych w ramach LSROR. Po zebraniu wypełnionych „Kart oceny zgodności operacji z LSROR” komisja skrutacyjna dokonuje podliczenia oddanych głosów. Decyzja Komitetu w sprawie uznania operacji za zgodną z LSROR jest pozytywna, jeśli bezwzględna większość ważnie oddanych głosów została oddana na opcję, że operacja jest zgodna z LSROR. Wnioski dotyczące operacji, co do których Komitet podjął negatywną decyzję w sprawie uznania ich zgodności z LSROR nie są dalej rozpatrywane. 6. Jeżeli operacja została uznana za zgodną z LSROR, Komitet przeprowadza ocenę tej operacji według kryteriów lokalnych przyjętych przez Stowarzyszenie. Po zarządzeniu głosowania każdy członek Komitetu dokonuje indywidualnie oceny operacji poprzez wypełnienie formularza „Karty oceny operacji według kryteriów wyboru”, której wzór przedstawia Załącznik nr 10/3 do wniosku o wybór LGR „Partnerstwo Drawy” do realizacji LSROR. Ocena operacji przez członka Komitetu polega na przyznaniu punktów za poszczególne kryteria, a następnie ich zsumowaniu i wpisaniu obliczonej oceny łącznej w pozycji formularza „SUMA PUNKTÓW”. Po zebraniu wypełnionych „Karty oceny operacji według kryteriów wyboru” komisja skrutacyjna ustala wynik głosowania w taki sposób, że sumuje oceny łączne wyrażone na poszczególnych kartach w pozycji „SUMA PUNKTÓW” i dzieli przez liczbę oddanych głosów. Liczba będąca wynikiem tego działania jest oceną Komitetu dotyczącą spełniania kryteriów wyboru przez daną operację. 7. Na podstawie wyników głosowania w sprawie oceny operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru Przewodniczący Komitetu sporządza listę ocenionych operacji, ustalając ich kolejność według liczby uzyskanych punktów w ramach tej oceny. Listę podaje się do wiadomości publicznej, w szczególności do wiadomości wnioskodawców, którzy złożyli wnioski o przyznanie pomocy. 8. Po upłynięciu terminu, w którym wnioskodawcy mogli składać odwołania od wyników głosowania w sprawie oceny operacji, Zarząd LGR „Partnerstwo Drawy” zwołuje posiedzenie Komitetu w celu rozpatrzenia odwołań i podjęcia decyzji o wyborze operacji do finansowania. 9. Komitet wybiera do finansowania operacje, które uzyskały największą liczbę punktów w ramach oceny operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru, w kolejności odpowiadającej miejscu na liście operacji podlegających ocenie. 10. Komitet dokonuje wyboru operacji do wysokości limitu dostępnych środków, określonego w informacji o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji. W roku, w którym LGR „Partnerstwo Drawy” po raz ostatni poda do publicznej wiadomości informacje o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji, Komitet dokonuje wyboru operacji do wysokości 120% limitu dostępnych środków, określonego w informacji o możliwości składania wniosków. 11. Decyzja Komitetu o wybraniu operacji do finansowania ma formę uchwały. Każda uchwała o wybraniu operacji do finansowania zawiera: 1) informacje o wnioskodawcy operacji (imię i nazwisko lub nazwę, adres lub siedzibę, numer identyfikacyjny) 2) tytuł operacji zgodny z tytułem podanym we wniosku, 3) kwotę pomocy o jaką ubiegał się wnioskodawca zgodną z kwotą podaną we wniosku, 4) informację o decyzji Komitetu w sprawie uznania zgodności operacji z LSROR, 89 5) informację o liczbie punktów uzyskanych w ramach oceny operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru i miejscu na liście ocenionych operacji, 6) postanowienie Komitetu o wybraniu operacji do finansowania. 12. Po dokonaniu wyboru operacji przez Komitet, Przewodniczący Komitetu wspólnie z Prezesem Zarządu sporządzają listę operacji wybranych przez LGR do finansowania oraz listę operacji niewybranych do finansowania. Na liście operacji wybranych do finansowania umieszcza się operacje w kolejności według liczby uzyskanych punktów w ramach oceny spełniania kryteriów wyboru operacji. LGR przekazuje listy właściwej instytucji wdrażającej wraz z uchwałami w sprawie wyboru operacji oraz złożonymi wnioskami o przyznanie pomocy w terminie 14 dni od dnia dokonania wyboru operacji do finansowania 13. Po dokonaniu wyboru operacji do finansowania LGR „Partnerstwo Drawy” informuje wnioskodawców o: - wybraniu albo niewybraniu operacji – wskazując przyczyny niewybrania, - liczbie uzyskanych punktów w ramach oceny pod względem spełniania kryteriów wyboru i miejscu na liście wybranych operacji. W przypadku operacji spełniających warunki przyznania pomocy, które nie zostały wybrane do finansowania, wnioskodawców informuje się o możliwości złożenia wniosku o przyznanie pomocy na operację bezpośrednio do podmiotu wdrażającego dane działanie. 8.2 Procedura odwołania od rozstrzygnięć Komitetu w sprawie wyboru operacji 1. LGR „Partnerstwo Drawy” w terminie 2 dni po dokonaniu oceny wniosków pod względem zgodności z LSROR oraz spełniania kryteriów wyboru informuje w formie pisemnej wnioskodawców o decyzji Komitetu w sprawie złożonych wniosków, w szczególności o: a) zgodności albo niezgodności operacji z LSROR, wskazując przyczyny niezgodności b) w odniesieniu do operacji uznanych za zgodne z LSROR – o liczbie uzyskanych punktów w ramach oceny spełniania kryteriów wyboru i miejscu na liście operacji podlegających ocenie c) możliwości odwołania się od wyników oceny poprzez złożenie w Biurze LGR Partnerstwo Drawy pisemnego odwołania w terminie 3 dni od dnia otrzymania powiadomienia. Informacja przekazana wnioskodawcom powinna wskazywać, które z ocenionych operacji mieszczą się w ramach limitu dostępnych środków, określonego w informacji o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji. Wzory pism stosowanych do poinformowania wnioskodawców o decyzji Komitetu zawiera Załącznik nr 10/6 do wniosku o wybór LGR „Partnerstwo Drawy” do realizacji LSROR. 2. Wnioskodawca może złożyć do Zarządu Stowarzyszenia, w formie pisemnej, odwołanie od rozstrzygnięć Komitetu w terminie 3 dni od dnia doręczenia informacji LGR „Partnerstwo Drawy” z informacją o decyzji Komitetu. 3. W przypadku wpłynięcia odwołań Zarząd niezwłocznie zwołuje posiedzenie Komitetu w celu ich rozpatrzenia. Podczas posiedzenia Komitet dokonuje ponownej oceny zgodności operacji z LSROR i oceny pod względem spełniania kryteriów wyboru. 90 Decyzje Komitetu podjęte w trybie rozpatrzenia odwołania są ostateczne. O decyzjach podjętych w wyniku rozpatrzenia odwołań LGR niezwłocznie informuje wnioskodawców, którzy złożyli odwołania. Poniżej przedstawiono w formie tabelarycznej harmonogram działań i zakres odpowiedzialności organów LGR uczestniczących w procedurze oceny i wyboru operacji, a także schemat graficzny procedury oceny i wyboru operacji przez LGR „Partnerstwo Drawy”. 8.3 Harmonogram działań i zakres odpowiedzialności organów LGR uczestniczących w procedurze oceny i wyboru operacji Sugerowany termin realizacji działania* Rodzaj działania Sporządzenie i podanie do publicznej wiadomości listy wniosków złożonych w terminie wskazanym w informacji o możliwości składania wniosku oraz listy wniosków złożonych po tym terminie Przygotowanie materiałów i dokumentów dla członków Komitetu (w tym kopii wniosków o przyznanie pomocy złożonych terminowo) Zawiadomienie członków Komitetu o miejscu, terminie i porządku posiedzenia Komitetu, przesłanie członkom Komitetu materiałów i dokumentów związanych z porządkiem posiedzenia Posiedzenie Komitetu - ocena zgodności operacji z LSROR, ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru Sporządzenie listy ocenionych operacji Opublikowanie listy ocenionych operacji, rozesłanie wnioskodawcom pisemnej informacji o wynikach oceny wniosków dokonanej przez Komitet Zawiadomienie członków Komitetu o miejscu, terminie i porządku posiedzenia, którego celem będzie rozpatrzenie odwołań, przesłanie członkom Komitetu materiałów i dokumentów związanych z porządkiem posiedzenia Posiedzenie Komitetu – rozpatrzenie odwołań, wybór operacji do finansowania Sporządzenie protokołu z posiedzenia Komitetu Sporządzenie listy operacji wybranych przez LGR do finansowania oraz listy operacji niewybranych do finansowania Przekazanie samorządowi województwa listy operacji wybranych do finansowania 91 Organ odpowiedzialny 1 dzień Zarząd LGR 1 – 3 dzień Biuro LGR 4 dzień Zarząd LGR 12 – 15 dzień Komitet LGR 15 dzień Przewodniczący Komitetu 15 – 18 dzień Zarząd LGR 20 – 21 dzień Zarząd LGR 35 – 40 dzień Komitet LGR 40 – 42 dzień Przewodniczący Komitetu i Prezes Zarządu Nie później niż 45 dzień Zarząd LGR Przekazanie wnioskodawcom informacji o wybraniu lub niewybraniu operacji do finansowania Nie później niż 45 dzień Zarząd LGR Termin realizacji działania jest podany w dniach liczonych od dnia, w którym upłynął termin składania wniosków o przyznanie pomocy. 8.4 Schemat graficzny procedury oceny i wyboru operacji przez LGR Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Lista wybranych operacji wraz z wnioskami o pomoc 8. Przekazanie wnioskodawcom informacji o wybraniu albo nie wybraniu operacji do finansowania 7. Przekazanie właściwemu podmiotowi wdrażającemu listy wybranych operacji wraz z wnioskami o pomoc Zarząd LGR 4. Poinformowanie wnioskodawców o wynikach oceny wniosków Informacja o wynikach oceny wniosków Odwołanie Odwołanie Lista ocenionych operacji Lista wybranych operacji 6. Rozpatrzenie odwołań, wybór operacji Komitet LGR 3. Ocena zgodności operacji z LSROR, ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru 5. Złożenie odwołania Wniosek o pomoc Wnioskodawca Wniosek o pomoc Biuro LGR 92 2. Potwierdzenie przyjęcia wniosku, rejestracja wniosku Rozdział 9 Wskazanie kryteriów oceny wyboru operacji w ramach realizacji LSROR przez LGR „Partnerstwo Drawy” Każda operacja będzie oceniana pod względem efektów realizacji oraz wpływu planowanej realizacji na osiągnięcie celów LSROR. W karcie oceny zgodności operacji z LSROR zostaną zadane pytania weryfikujące zgodność operacji z celami głównymi i szczegółowymi LSROR. Pytania zostaną sformułowane następująco: 1. Czy realizacja operacji przyczyni się do osiągnięcia celów ogólnych LSROR? - celu 1: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”; - celu 2: Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną; - celu 3: Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze; - celu 4: Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska. 2. Czy realizacja operacji przyczyni się do osiągnięcia celów szczegółowych LSROR? - celu 1.1 Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR; - celu 1.2 Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków; - celu 1.3 Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności; - celu 1.4 Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR; - celu 2.1 Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych; - celu 2.2 Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb; - celu 2.3 Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich; - celu 2.4 Rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków; - celu 2.5 Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa; - celu 3.1 Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki; - celu 3.2 Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych; - celu 3.3 Wydłużenie sezonu turystycznego; - celu 3.4 Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa; - celu 4.1 Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom; - celu 4.2 Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego; - celu 4.3 Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym; 3. Czy operacja należy do operacji rekomendowanych w ramach LSROR ? 1. Infrastruktura przy wodzie; 2. Lokalny rynek rybny; 3. Turystyka – woda – ryby; 4. Ochrona środowiska; 93 5. Imprezy – promocja – edukacja; 6. Przedsiębiorczość – innowacyjność – modernizacja. Odpowiedzi na wszystkie pytania będą musiały przyjąć formę „tak” lub „nie” i zostać zaznaczone na Karcie oceny zgodności operacji z LSROR. Na podstawie uzyskanych odpowiedzi każdy członek Komitetu podejmie decyzję o zgodności operacji z LSROR. Uznanie operacji za zgodną z LSROR jest możliwe, gdy z odpowiedzi udzielonych na pytania zawarte w punktach 1, 2, 3 wynika, że: − jej realizacja przyczynia się do osiągnięcia co najmniej jednego celu ogólnego LSROR, − jej realizacja przyczynia się do osiągnięcia co najmniej jednego celu szczegółowego LSROR, − oceniana operacja należy do operacji rekomendowanych w ramach LSROR. Ponadto każda operacja zostanie oceniona na podstawie kryteriów wyboru. Członkowie Komitetu ocenią operacje wg kryteriów opracowanych dla każdego obszaru wsparcia oddzielnie. Wynikająca z regulaminu punktacja pozwoli na wybór operacji pod kątem efektów realizacji operacji, wpływu planowanej operacji na osiągnięcie zakładanych celów jak i znaczenia operacji dla rozwoju sektora rybackiego lub ograniczenia zjawiska zaniku tego sektora na obszarze objętym LSROR. Poniżej przedstawiono i określono dla poszczególnych działań i danego obszaru wsparcia odpowiednio dobrane kryteria oceniane punktowo. Dla obszaru wsparcia: Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa przewidziano następujące kryteria oceniane punktowo: 1. Zasięg oddziaływania operacji: - projekt ma charakter lokalny (jeden akwen, jedna miejscowość) – 1 punkt - projekt ma charakter ponadlokalny (ponad jeden akwen, ponad jedną miejscowość) – 2 punkty - projekt ma charakter regionalny, obejmujący teren całego obszaru LGR – 3 punkty 2. Wysokość wnioskowanej kwoty pomocy wynosi: - mniej niż 120 tys. zł – 3 punkty - od 120 tys. do 200 tys. zł – 2 punkty - powyżej 200 tys. zł – 1 punkt 3. Zaangażowanie środków własnych Wnioskodawcy – liczone procentowo do wartości kosztów kwalifikowalnych projektu: - do 20 % - 0 punktów - od 21 % do 30 % - 1 punkt - od 31 % do 40 % - 2 punkty - od 41 % do 50 % - 3 punkty - powyżej 50 % - 4 punkty 4. Operacja/projekt będzie realizowany w miejscowości, w której zamieszkuje: - do 1500 osób – 3 punkty - od 1501 do 3000 osób – 2 punkty - powyżej 3000 osób – 1 punkt 94 5. Ilość zaangażowanych osób, podmiotów, organizacji w realizację projektu (potwierdzone umową lub porozumieniem o współpracy w realizacji projektu): - wniosek indywidualny – 1 punkt - wniosek złożony w partnerstwie – 2 punkty 6. * Operacja przyczyni się do: - poprawy warunków życia społeczności lokalnej – 0 – 1 punkt - poprawy jakości życia osób niepełnosprawnych – 0 – 1 punkt - poprawy atrakcyjności turystycznej obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” – 0 – 1 punkt - promocji produktu lokalnego – 0 – 1 punkt 7. * Oddziaływanie operacji na środowisko naturalne: - operacja ma obojętny wpływ na środowisko naturalne – 0 punktów - operacja projekt ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne – 1 punkt 8. Charakter operacji: - projekt tzw. „twardy” (inwestycyjny) – 3 punkty - projekt tzw. „miękki” (wydawnictwa, szkolenia) – 1 punkt 9. Projekt realizowany w ramach: - refundacji – 4 punkty - częściowej refundacji – 2 punkty - 100 % zaliczki – 0 punktów 10. *Innowacyjność operacji (pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność): - operacja ma charakter innowacyjny – 1 punkt - operacja nie jest innowacyjna – 0 punktów 11. *Realizacja wskaźników – Projekt jest zgodny z wskaźnikami realizacji operacji LSROR „Partnerstwo Drawy” – od 0 do 2 punktów Razem – maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia – 30 Razem – minimalna liczba punktów kwalifikujących wniosek do dofinansowania – 12 Status wniosku: Wniosek zatwierdzony do dofinansowania – Wniosek odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów – Uzasadnienie przyznania punktów przez członka Komitetu LGR: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………… (miejscowość, data) …………………………………………… (podpis oceniającego członka Komitetu LGR) * - kryteria wymagające uzasadnienia 95 Instrukcja wypełnienia karty oceny operacji według kryteriów wyboru dla obszaru I Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa Ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru polega na przyznaniu punktów za każde kryterium i wpisaniu ich w kolumnie tabeli „Przyznana ocena”. Należy ocenić 11 kryteriów wg niniejszej instrukcji: 1. Preferowane są operacje o większym zasięgu, których działanie obejmuje jak największy obszar LGR. 2. Preferowane są wnioski na mniejsze kwoty dofinansowania. 3. Punktowane jest większe zaangażowanie środków własnych, wyliczonych wg podanego sposobu: Od kwoty z pozycji VII formularza WoD (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) odjąć kwotę z pozycji V.6 (wnioskowana kwota dofinansowania). Różnicę podzielić przez kwotę z pozycji VII (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) i pomnożyć przez 100%. Uzyskany wynik należy zaokrąglić do całych liczb, np. 20,01-20,49 ≈ 20 ; 20,50-20,99 ≈ 21. 4. Promowane są działania w mniejszych, słabiej rozwijających się miejscowościach. 5. Promowane są operacje, w których realizację zaangażowane będą inne podmioty, organizacje, osoby. Wniosek złożony w partnerstwie, potwierdzonym umową lub porozumieniem o współpracy w realizacji projektu. 6. W tym punkcie można zaznaczyć wszystkie lub wybrane rezultaty operacji i zdobyć 1-4 pkt., lub nie wybierać żadnej opcji uzyskując 0 pkt. (w kolumnie „Punktacja” należy skreślić 0 lub 1, zostawiając właściwe). Swoją ocenę należy uzasadnić. 7. Preferowane są operacje proekologiczne. Swoją ocenę należy uzasadnić. 8. Preferowane są projekty inwestycyjne (budowa, remont, zakup). 9. Punktowane są operacje realizowane ze środków własnych, wnioski o refundację. 10. Preferowane są operacje niespotykane dotąd w skali lokalnej. Docenia się pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność projektu, rozwiązań. Swoją ocenę należy uzasadnić. 11. Preferowane są projekty zgodne ze wskaźnikami realizacji operacji zawartymi w LSROR. Po przyznaniu punktów za wszystkie kryteria stosujące się do danej operacji należy je zsumować i wpisać obliczoną wartość w dolnej rubryce tabeli „Razem – suma punktów zdobytych”. Po zliczeniu punktów należy zaznaczyć znakiem X czy wniosek jest zatwierdzony do dofinansowania czy odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów. Wnioskodawca musi uzyskać min. 12 punktów aby wniosek mógł być zatwierdzony do dofinansowania. Pod tabelą zawierającą kryteria oceny i wyboru oceniający winien krótko uzasadnić swoją punktację (uzasadnienie dotyczy kryteriów oznaczonych *) oraz wpisać miejsce i datę posiedzenia Komitetu LGR i złożyć czytelny podpis. 96 Dla obszaru wsparcia: Restrukturyzacja lub reorientacja działalności gospodarczej, lub dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem przewidziano następujące kryteria oceniane punktowo: 1. Zasięg oddziaływania operacji: - projekt ma charakter lokalny (jeden akwen, jedna miejscowość) – 1 punkt - projekt ma charakter ponadlokalny (ponad jeden akwen, ponad jedną miejscowość) – 2 pkt. - projekt ma charakter regionalny, obejmujący teren całego obszaru LGR – 3 punkty 2. Wysokość wnioskowanej kwoty pomocy wynosi: - mniej niż 100 tys. zł – 3 punkty - od 100 tys. zł do 180 tys. zł – 2 punkty - powyżej 180 tys. zł – 1 punkt 3. Zaangażowanie środków własnych Wnioskodawcy – liczone procentowo do wartości kosztów kwalifikowalnych projektu: - do 40 % - 0 punktów - od 41% do 50% - 1 punkt - od 51% do 60% - 2 punkty - powyżej 60% - 3 punkty 4. Operacja/projekt będzie realizowany w miejscowości, w której zamieszkuje: - do 1500 osób – 3 punkty - od 1501 do 3000 osób – 2 punkty - powyżej 3000 osób – 1 punkt 5. Liczba utworzonych miejsc pracy w wyniku realizacji operacji: - nie będzie utworzone miejsce pracy – 0 punktów - utworzenie 1 miejsca pracy – 1 punkt - utworzenie 2 miejsc pracy – 2 punkty - utworzenie 3 i więcej miejsc pracy – 3 punkty 6. Ilość zaangażowanych osób, podmiotów, organizacji w realizację projektu (potwierdzone umową lub porozumieniem o współpracy w realizacji projektu): - wniosek indywidualny – 1 punkt - wniosek złożony w partnerstwie – 2 punkty 7. Projekt zawiera elementy promocji obszaru i regionu objętego działaniem LGR, zdrowego trybu życia opartego na konsumpcji ryb, raków, mięczaków: - projekt nie zakłada budżetu na ten cel- 0 punktów - projekt zakłada do 5 % budżetu – 1 punkt - projekt zakłada powyżej 5 do 10 % budżetu – 2 punkty - projekt zakłada powyżej 10% budżetu – 3 punkty 8. *Oddziaływanie operacji na środowisko naturalne: - operacja ma obojętny wpływ na środowisko naturalne – 0 punktów - operacja projekt ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne – 1 punkt 9. Trwałość rezultatów projektu/ żywotność operacji: - rezultat operacji ma charakter jednorazowy – 1 punkt - rezultaty operacji maja charakter długoterminowy (do końca 2015) – 2 punkty - rezultaty operacji mają charakter ciągły (trwające poza okres finansowania) – 3 punkty 97 10. Charakter operacji: - projekt tzw. „twardy” (inwestycyjny) – 3 punkty - projekt tzw. „miękki” (wydawnictwa, szkolenia) – 1 punkt 11. Projekt realizowany w ramach: - refundacji – 2 punkty - częściowej refundacji – 1 punkt - 100% zaliczki – 0 punktów 12. *Innowacyjność operacji (pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność): - operacja ma charakter innowacyjny – 1 punkt - operacja nie jest innowacyjna – 0 punktów 13. *Realizacja wskaźników – Projekt jest zgodny z wskaźnikami realizacji operacji LSROR „Partnerstwo Drawy” – od 0 do 2 punktów Razem – maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia – 32 Razem – minimalna liczba punktów kwalifikująca wniosek do dofinansowania – 11 * - kryteria wymagające uzasadnienia Status wniosku: Wniosek zatwierdzony do dofinansowania – Wniosek odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów – Uzasadnienie przyznania punktów przez członka Komitetu LGR: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………… (miejscowość, data) ………………………………… (podpis oceniającego członka Komitetu LGR) Instrukcja wypełnienia karty oceny operacji według kryteriów wyboru dla obszaru II Restrukturyzacja lub reorientacja działalności gospodarczej, lub dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem Ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru polega na przyznaniu punktów za każde kryterium i wpisaniu ich w kolumnie tabeli „Przyznana ocena”. Należy ocenić 13 kryteriów wg niniejszej instrukcji: 1. Preferowane są operacje o większym zasięgu, których działanie obejmuje jak największy obszar LGR. 2. Preferowane są wnioski na mniejsze kwoty dofinansowania. 3. Punktowane jest większe zaangażowanie środków własnych, wyliczonych wg podanego sposobu: Od kwoty z pozycji VII formularza WoD (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) odjąć kwotę z pozycji V.6 (wnioskowana kwota dofinansowania). Różnicę podzielić przez kwotę z pozycji VII (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) i pomnożyć przez 100%. Uzyskany wynik należy zaokrąglić do całych liczb, wg przykładu: 20,01-20,49 ≈ 20 ; 20,50-20,99 ≈ 21. 98 4. Promowane są działania w mniejszych, słabiej rozwijających się miejscowościach. 5. Preferowane są operacje, które przyczyniają się do zwiększenia miejsc pracy. Punktowane jest jednakowo zatrudnienie w formie umowy o pracę jak i zatrudnienie sezonowe – w formie umowy zlecenia/ umowy o dzieło. 6. Promowane są operacje, w których realizację zaangażowane będą inne podmioty, organizacje, osoby. Wniosek złożony w partnerstwie, potwierdzonym umową lub porozumieniem o współpracy w realizacji projektu. 7. Preferowane są operacje wpływające na promocję obszaru LGR „Partnerstwo Drawy”, które w swoim projekcie mają zaplanowany budżet na ten cel. Wielkość budżetu będzie miała ma wpływ na jakość promocji. 8. Preferowane są operacje proekologiczne, uwzględniające w projekcie działania związane z ochroną środowiska, zabezpieczeniem chronionych terenów, roślin, zwierząt. Swoją ocenę należy uzasadnić. 9. Za trwałość rezultatów projektu/ żywotność operacji można zdobyć 1, 2 lub 3 punkty. Preferowane są operacje, których rezultaty mają charakter ciągły, przekraczający okres finansowania (2015r.) 10. Preferowane są projekty inwestycyjne (budowa, remont, zakup). 11. Punktowane są operacje realizowane ze środków własnych, wnioski o refundację. 12. Preferowane są operacje niespotykane dotąd w skali lokalnej. Docenia się pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność projektu, rozwiązań. Swoją ocenę należy uzasadnić. 13. Preferowane są projekty zgodne ze wskaźnikami realizacji operacji zawartymi w LSROR. Po przyznaniu punktów za wszystkie kryteria stosujące się do danej operacji należy je zsumować i wpisać obliczoną wartość w dolnej rubryce tabeli „Razem – suma punktów zdobytych”. Po zliczeniu punktów należy zaznaczyć znakiem X czy wniosek jest zatwierdzony do dofinansowania czy odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów. Wnioskodawca musi uzyskać min. 11 punktów aby wniosek mógł być zatwierdzony do dofinansowania. Pod tabelą zawierającą kryteria oceny i wyboru oceniający winien krótko uzasadnić swoją punktację (uzasadnienie dotyczy kryteriów oznaczonych *) oraz wpisać miejsce i datę posiedzenia Komitetu LGR i złożyć czytelny podpis. Dla obszaru wsparcia: Podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa przewidziano następujące kryteria oceniane punktowo: 1. Wysokość wnioskowanej kwoty pomocy wynosi: - do 80 tys. zł – 4 punkty - powyżej 80 tys. do 140 tys. zł – 3 punkty - powyżej 140 tys. do 200 tys. zł – 2 punkty - powyżej 200 tys. zł – 1 punkt 2. Zaangażowanie środków własnych Wnioskodawcy – liczone procentowo do wartości kosztów kwalifikowalnych projektu: - do 50% - 0 punktów - od 51% do 60% – 1 punkt - od 61% do 70% – 2 punkty - powyżej 70% – 3 punkty 99 3. Operacja/projekt będzie realizowany w miejscowości, w której zamieszkuje: - do 1500 osób – 3 punkty - od 1501 do 3000 osób – 2 punkty - powyżej 3000 osób – 1 punkt 4. Liczba utworzonych miejsc pracy w wyniku realizacji operacji: - nie będzie utworzone miejsce pracy – 0 punktów - utworzenie 1 miejsca pracy – 1 punkt - utworzenie 2 miejsc pracy – 2 punkty - utworzenie 3 i więcej miejsc pracy – 3 punkty 5. Liczba projektów tego samego Wnioskodawcy, które uzyskały dofinansowanie: - żaden projekt nie uzyskał dofinansowania- 1 punkt - przynajmniej jeden projekt uzyskał dofinansowanie – 0 punktów 6. *Oddziaływanie operacji na środowisko naturalne: - operacja ma obojętny wpływ na środowisko naturalne – 0 punktów - operacja projekt ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne – 1 punkt 7. *Operacja przyczyni się do: - poprawy warunków życia społeczności lokalnej – 0 – 1 punkt - poprawy atrakcyjności turystycznej obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” – 0 – 1 punkt - poprawy jakości usług dla społeczności lokalnej obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” – 0 – 1 punkt 8. Czy Wnioskodawca jest: - osobą fizyczną, w tym osobą bezrobotną zarejestrowaną w PUP – 3 punkty - osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej – 2 punkty - osobą fizyczną prowadzącą własną działalność gospodarczą lub innym prawnym podmiotem gospodarczym – 1 punkt 9. Wnioskodawca jest podmiotem uprawnionym do rybactwa: - tak – 1 punkt - nie – 0 punktów 10. Projekt realizowany w ramach: - refundacji – 4 punkty - częściowej refundacji – 2 punkty - 100% zaliczki – 0 punktów 11. *Innowacyjność operacji (pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność): - operacja ma charakter innowacyjny – 1 punkt - operacja nie jest innowacyjna – 0 punktów 12. *Realizacja wskaźników – Projekt jest zgodny z wskaźnikami realizacji operacji LSROR „Partnerstwo Drawy” – od 0 do 2 punktów Razem – maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia – 29 Razem – minimalna liczba punktów kwalifikująca wniosek do dofinansowania – 10 * - kryteria wymagające uzasadnienia 100 Status wniosku: Wniosek zatwierdzony do dofinansowania – Wniosek odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów – Uzasadnienie przyznania punktów przez członka Komitetu LGR: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………… (miejscowość, data) …………………………… (podpis oceniającego członka Komitetu LGR) Instrukcja wypełnienia karty oceny operacji według kryteriów wyboru dla obszaru III Podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa Ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru polega na przyznaniu punktów za każde kryterium i wpisaniu ich w kolumnie tabeli „Przyznana ocena”. Należy ocenić 12 kryteriów wg niniejszej instrukcji: 1. Preferowane są wnioski na mniejsze kwoty dofinansowania. 2. Punktowane jest większe zaangażowanie środków własnych, wyliczonych wg podanego sposobu: Od kwoty z pozycji VII formularza WoD (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) odjąć kwotę z pozycji V.6 (wnioskowana kwota dofinansowania). Różnicę podzielić przez kwotę z pozycji VII (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) i pomnożyć przez 100%. Uzyskany wynik należy zaokrąglić do całych liczb, wg przykładu: 20,01-20,49 ≈ 20 ; 20,50-20,99 ≈ 21. 3. Promowane są działania w mniejszych, słabiej rozwijających się miejscowościach. 4. Preferowane są operacje, które przyczyniają się do zwiększenia miejsc pracy. Punktowane jest jednakowo zatrudnienie w formie umowy o pracę jak i zatrudnienie sezonowe – w formie umowy zlecenia/ umowy o dzieło. 5. Preferowane są projekty wnioskodawców, którzy jeszcze nie uzyskali wsparcia (dofinansowania) w ramach osi priorytetowej 4 Programu Operacyjnego RYBY 2007-2013 (dotyczy tylko wniosków zakończonych podpisaniem umowy o dofinansowanie). 6. Preferowane są operacje proekologiczne, uwzględniające w projekcie działania związane z ochroną środowiska, zabezpieczeniem chronionych terenów, roślin, zwierząt. Swoją ocenę należy uzasadnić. 7. W tym punkcie można zaznaczyć wszystkie lub wybrane rezultaty operacji i zdobyć 1-3 pkt., lub nie wybierać żadnej opcji uzyskując 0 pkt. (w kolumnie „Punktacja” należy skreślić 0 lub 1, zostawiając właściwe). Swoją ocenę należy uzasadnić. 8. Promowane są projekty bezrobotnych wnioskodawców, podejmujących działania aby zmienić swój status, chcących podjąć własną działalność gospodarczą. Osoby zarejestrowane w PUP winny załączyć zaświadczenie. 9. Podmioty uprawnione do rybactwa uzyskują dodatkowy punkt. 10. Punktowane są operacje realizowane ze środków własnych, wnioski o refundację lub częściową refundację. 11. Preferowane są operacje niespotykane dotąd w skali lokalnej. Docenia się pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność projektu, rozwiązań. Swoją ocenę należy uzasadnić. 12. Preferowane są projekty zgodne ze wskaźnikami realizacji operacji zawartymi w LSROR. 101 Po przyznaniu punktów za wszystkie kryteria stosujące się do danej operacji należy je zsumować i wpisać obliczoną wartość w dolnej rubryce tabeli „Razem – suma punktów zdobytych”. Po zliczeniu punktów należy zaznaczyć znakiem X czy wniosek jest zatwierdzony do dofinansowania czy odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów. Wnioskodawca musi uzyskać min. 10 punktów aby wniosek mógł być zatwierdzony do dofinansowania. Pod tabelą zawierającą kryteria oceny i wyboru oceniający winien krótko uzasadnić swoją punktację (uzasadnienie dotyczy kryteriów oznaczonych *) oraz wpisać miejsce i datę posiedzenia Komitetu LGR i złożyć czytelny podpis. Dla obszaru wsparcia: Ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa, w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej przewidziano następujące kryteria oceniane punktowo: 1. Liczba projektów tego samego Wnioskodawcy, które uzyskały dofinansowanie: - żaden projekt nie uzyskał dofinansowania – 1 punkt - przynajmniej jeden projekt uzyskał dofinansowanie – 0 punktów 2. Zasięg oddziaływania operacji: - projekt ma charakter lokalny (jeden akwen, jedna miejscowość) – 1 punkt - projekt ma charakter ponadlokalny (ponad jeden akwen, ponad jedną miejscowość)–2 pkt. - projekt ma charakter regionalny, obejmujący teren całego obszaru LGR – 3 punkty 3. Zaangażowanie środków własnych Wnioskodawcy – liczone procentowo do wartości kosztów kwalifikowalnych projektu: - do 20 % - 0 punktów - od 21% do 30% - 1 punkt - od 31% do 40% - 2 punkty - od 41% do 50% - 3 punkty - powyżej 50% - 4 punkty 4. Operacja/projekt będzie realizowany w miejscowości, w której zamieszkuje: - do 1500 osób – 3 punkty - od 1501 do 3000 osób – 2 punkty - powyżej 3000 osób – 1 punkt 5. Ilość zaangażowanych osób, podmiotów, organizacji w realizację projektu potwierdzone umową lub porozumieniem o współpracy w realizacji projektu): - wniosek indywidualny – 1 punkt - wniosek złożony w partnerstwie – 2 punkty 6. *Oddziaływanie operacji na środowisko naturalne: - operacja ma obojętny wpływ na środowisko naturalne – 0 punktów - operacja projekt ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne – 1 punkt 102 7. Trwałość rezultatów/projektu żywotność operacji: - rezultat operacji ma charakter jednorazowy – 1 punkt - rezultaty operacji mają charakter długoterminowy (do końca 2015) – 2 punkty - rezultaty operacji mają charakter ciągły (trwające poza okres finansowania) – 3 punkty 8. Wskaźnik dostępności operacji do korzystania: - wewnętrzny, tylko dla celów wnioskodawcy – 1 punkt - ogólnodostępny, nieograniczony dostęp dla innych osób/podmiotów – 2 punkty 9. *W ramach operacji przewidziano przedsięwzięcia na rzecz przeciwdziałania kłusownictwu wg wykazu opracowanego przez LGR: - tak – 1 punkt - nie – 0 punktów 10. Charakter operacji: - projekt tzw. „twardy” (inwestycyjny) - 3 punkty - projekt tzw. „miękki” (wydawnictwa, szkolenia) – 1 punkt 11. Projekt realizowany w ramach: - refundacji – 4 punkty - częściowej refundacji – 2 punkty - 100% zaliczki – 0 punktów 12. *Innowacyjność operacji (pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność): - operacja ma charakter innowacyjny – 1 punkt - operacja nie jest innowacyjna – 0 punktów 13. *Realizacja wskaźników: - projekt jest zgodny z wskaźnikami realizacji operacji LSROR „Partnerstwo Drawy” – od 0 do 2 punktów Razem – maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia – 30 Razem – minimalna liczba punktów kwalifikująca wniosek do dofinansowania – 12 * - kryteria wymagające uzasadnienia Status wniosku: Wniosek zatwierdzony do dofinansowania – Wniosek odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów – Uzasadnienie przyznania punktów przez członka Komitetu LGR: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………… (miejscowość, data) ……………………… (podpis oceniającego członka Komitetu LGR) 103 Instrukcja wypełnienia karty oceny operacji według kryteriów wyboru dla obszaru IV Ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa, w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej Ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru polega na przyznaniu punktów za każde kryterium i wpisaniu ich w kolumnie tabeli „Przyznana ocena”. Należy ocenić 13 kryteriów wg niniejszej instrukcji: 1. Preferowane są projekty wnioskodawców, którzy jeszcze nie uzyskali wsparcia (dofinansowania) w ramach osi priorytetowej 4 Programu Operacyjnego RYBY 2007-2013 (dotyczy tylko wniosków zakończonych podpisaniem umowy o dofinansowanie). 2. Preferowane są operacje o większym zasięgu, których działanie obejmuje jak największy obszar LGR. 3. Punktowane jest większe zaangażowanie środków własnych, wyliczonych wg podanego sposobu: Od kwoty z pozycji VII formularza WoD (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) odjąć kwotę z pozycji V.6 (wnioskowana kwota dofinansowania). Różnicę podzielić przez kwotę z pozycji VII (kol.4, wiersz „Razem Etap I, Etap …”) i pomnożyć przez 100%. Uzyskany wynik należy zaokrąglić do całych liczb, np. 20,01-20,49 ≈ 20 ; 20,50-20,99 ≈ 21. 4. Promowane są działania w mniejszych, słabiej rozwijających się miejscowościach. 5. Promowane są operacje, w których realizację zaangażowane będą inne podmioty, organizacje, osoby. Wniosek złożony w partnerstwie, potwierdzonym umową lub porozumieniem o współpracy w realizacji projektu. 6. Preferowane są operacje proekologiczne. 7. Preferowane są operacje, których rezultaty mają charakter ciągły, przekraczający okres finansowania (2015r). Za trwałość rezultatów projektu/ żywotność operacji można zdobyć 1, 2 lub 3 punkty. 8. Promowane są projekty ogólnodostępne. 9. Dodatkowy punkt przyznaje się za przedsięwzięcia na rzecz przeciwdziałania kłusownictwu wg wykazu opracowanego przez LGR. 10. Preferowane są projekty inwestycyjne (budowa, remont, zakup). 11. Punktowane są operacje realizowane ze środków własnych, wnioski o refundację. 12. Preferowane są operacje niespotykane dotąd w skali lokalnej. Docenia się pomysłowość, nowatorskie podejście, oryginalność projektu, rozwiązań. Swoją ocenę należy uzasadnić. 13. Preferowane są projekty zgodne ze wskaźnikami realizacji operacji zawartymi w LSROR. Po przyznaniu punktów za wszystkie kryteria stosujące się do danej operacji należy je zsumować i wpisać obliczoną wartość w dolnej rubryce tabeli „Razem – suma punktów zdobytych”. Po zliczeniu punktów należy zaznaczyć znakiem X czy wniosek jest zatwierdzony do dofinansowania czy odrzucony z powodu nieuzyskania minimalnej liczby punktów. Wnioskodawca musi uzyskać min. 12 punktów aby wniosek mógł być zatwierdzony do dofinansowania. Pod tabelą zawierającą kryteria oceny i wyboru oceniający winien krótko uzasadnić swoją punktację (uzasadnienie dotyczy kryteriów oznaczonych *) oraz wpisać miejsce i datę posiedzenia Komitetu LGR i złożyć czytelny podpis. 104 Rozdział 10 Opis procesu przygotowania i konsultowania Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich Powstanie Lokalnej Grupy Rybackiej podyktowane było zmniejszającym się znaczeniem sektora rybackiego, rozwoju gospodarczym regionu oraz możliwościami wykorzystania zasobów wodnych Pojezierza Drawskiego w celu przywrócenia znaczenia branży rybackiej i aktywizacji gospodarczej terenu wchodzącego w skład partnerstwa. Dlatego podstawowym zadaniem LGR „Partnerstwo Drawy” było przygotowanie dokumentu strategii, odzwierciedlającego potrzeby działań, niezbędnych do osiągnięcia tego celu. Dlatego 1 lipca 2009 r. w Złocieńcu odbyło się pierwsze spotkanie wprowadzające do programu i zarazem inicjujące dyskusje na temat potrzeby działania w zakresie rozwoju branży rybackiej na pojezierzu. Ciekawostką było to, że przedstawiciele sektora rybackiego byli reprezentowani przez cztery osoby. Podczas drugiego spotkania (14 sierpnia 2009 r. w Złocieńcu), na którym omawiane były propozycje zamierzeń do dofinansowania i zarazem wstępne założenia do programu, uczestniczyło 16 przedstawicieli sektora rybackiego. Dało to początek do źródłowych prac nad strategią. Dużą zasługą w informowaniu o pracach nad strategią i programem miały lokalne i regionalne media. Szczególnie warto wskazać tutaj „ECHA znad Gwdy i Drawy”, które co miesiąc informowały o bieżących pracach w partnerstwie (4 artykuły). W rzeczywistości prace nad strategią rozpoczęły się w październiku 2009 r. od zbierania informacji niezbędnych do inwentaryzacji obszaru. W tym samym czasie rozpoczął się etap pozyskiwania danych i dokumentów dotyczących ilości przedstawicieli sektora rybackiego do ustalenia budżetu na realizację Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”. Warsztaty na temat założeń do strategii, analizy SWOT, wyboru celów głównych, szczegółowych oraz przedsięwzięć; odbyły się w dniach 26 – 27 listopada 2009 r. w Siemczynie k. Czaplinka. W warsztatach dnia 26 listopada uczestniczyło 35 osób, a 27 listopada czynnie pracowały 34 osoby. Reprezentatywność sektora rybackiego wśród uczestników warsztatów wyniosła 40 %. Wyniki prac z warsztatów nad strategią zostały przekazane członkom LGR „Partnerstwo Drawy” podczas Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia w dniu 12 lutego 2010 r. Materiały robocze zostały również udostępnione na stronie internetowej www.partnerstwodrawy.org do konsultacji. Dokument strategii podczas powstawania poszczególnych rozdziałów sukcesywnie przekazywany był członkom stowarzyszenia oraz publikowany był na stronie internetowej w celach konsultacyjnych . Zespół do spraw strategii pracował nad uwagami i wnioskami na czterodniowych warsztatach, na których opracowano ostateczną wersję dokumentu strategii LGR „Partnerstwo Drawy”, którą poddano dalszej konsultacji. Na podstawie uwag do przedłożonych dokumentów ze strony członków LGR oraz osób wnoszących swoje uwagi drogą elektroniczną, dokument został uzupełniony i złożony jako tekst jednolity w dniu 10 marca 2010 r. Dokument stał się przedmiotem głosowania na Walnym Zebraniu Członków Stowarzyszenia w dniu 12 marca 2010 r., po przyjęciu Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich przez Walne Zgromadzenie Członków LGR strategia obowiązuje na obszarze działania Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. Jest to dokument wyznaczający kierunki zmian, które muszą zaistnieć na obszarze objętym LSROR w celu osiągnięcia zamierzonej misji. 105 Rozdział 11 Opis procesu wdrażania i aktualizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich Za proces wdrażania i aktualizacji niniejszego dokumentu odpowiedzialne jest Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy”. Odpowiada ono za powierzone jej środki publiczne, za ich wykorzystanie zgodnie z zaplanowanymi działaniami i poprawne rozliczenie. W procesie wdrażania i aktualizacji LSROR biorą udział następujące podmioty: • Zarząd Stowarzyszenia; • Komitet Stowarzyszenia; • Walne Zgromadzenie Członków Stowarzyszenia; • Komisja Rewizyjna Stowarzyszenia; • Pracownicy biura LGR; • Gminy obszaru LGR; • Zespoły Tematyczne, ze szczególnym uwzględnieniem przedstawicieli sektora rybackiego (przedsiębiorstwa rybackie, dzierżawcy indywidualni, rolnicy, itd.); • Inne podmioty (np. doradcze), o ile zostanie wyartykułowana taka potrzeba. Głównym celem środków pochodzących z Programu Operacyjnego Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007-2013 jest aktywizacja obszaru zależnego od rybactwa tak, by w jak największym stopniu stymulowała ona rozwój lokalny obszaru objętego LSROR. Dlatego proces wdrażania i aktualizacji LSROR powinien tę zasadę realizować – uwzględniając jak najszerszy udział partnerów Lokalnej Grupy Rybackiej i mieszkańców obszaru partnerstwa. 11.1 Zarządzanie przedsięwzięciami Lokalna Strategia Rozwoju przewiduje realizację 6 przedsięwzięć 1. Infrastruktura przy wodzie; 2. Lokalny rynek rybny; 3. Turystyka – woda – ryby; 4. Ochrona środowiska; 5. Imprezy – promocja – edukacja; 6. Przedsiębiorczość – innowacyjność – modernizacja. Każde z przedsięwzięć będzie miało swoje odzwierciedlenie w Zespołach Tematycznych, powołanych spośród członków Stowarzyszenia LGR „Partnerstwa Drawy” oraz innych zainteresowanych osób (ekspertów, branżowców, pasjonatów, liderów lokalnych) oraz działaniach koordynacyjnych prowadzonych przez Zarząd i Biuro LGR „Partnerstwo Drawy”. Zespół tematyczny danego przedsięwzięcia będzie prowadził działania kreatywne, planistyczne, promocyjne oraz monitorujące przedsięwzięcia. Zespoły Tematyczne będą 106 zgłaszały wnioski w sprawie aktualizacji LSROR do Walnego Zgromadzenie Członków Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”. 11.2 Komunikacja społeczna Procesy wdrażania oraz aktualizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich będą przedmiotem zaplanowanej polityki informacyjnej Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”. Polityka ta będzie opierać się na zasadach komunikacji społecznej. Zakłada się, że zostaną zaangażowane następujące środki komunikacji społecznej: Strona www.lgr.szczecinek.pl , która zawierać będzie: aktualności, informacje o realizowanych w ramach LSROR przedsięwzięciach, opisy procedur obowiązujących w LGR, ogłoszenia o konkursach, dokumenty, fotografie, aktualny tekst Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich, opis procesu jej powstawania, wdrażania i aktualizacji. Zakłada się, że strona będzie miała moduł społecznościowy, możliwy do redakcji przez użytkowników. Punkty konsultacyjne prowadzone przez pracowników Biura LGD w Złocieńcu (dla mieszkańców gmin powiatu drawskiego) oraz w Szczecinku (w siedzibie LGR), punkty prowadzić będą dyżury informacyjne oraz udzielać konsultacji w zakresie przygotowywania wniosków o pomoc w realizacji operacji. Punkty konsultacyjne będą przyjmowały wnioski i postulaty, które mogą przyczynić się do lepszej realizacji zapisów LSROR. Public relations (PR) to jedno z narzędzi polityki informacyjnej Stowarzyszenia. LGR będzie współdziałać z redakcjami lokalnych mediów, prasy, rozgłośni radiowych oraz telewizji. Ponadto istotnym narzędziem PR będą konferencje, które regularnie będą organizowane w gminach obszaru LGR. Wydawnictwo periodyczne, które będzie dystrybuowane na całym obszarze LGR. W wydawnictwie będą opisywane działania w ramach wszystkich zaplanowanych w LSROR przedsięwzięć, operacje w trakcie realizacji, ogłoszenia o konkursach oraz o wyborze operacji do udzielenia pomocy. Wydawnictwo będzie się ukazywać przynajmniej raz na kwartał. Imprezy są ważnym instrumentem aktywowania i motywowania mieszkańców. Przewiduje się organizację cyklicznych imprez, spotkań, warsztatów, które, oprócz funkcji integracyjnych będą służyć informacji o LSROR. Podczas imprez będą otwarte pozamiejscowe punkty konsultacyjne, które będą przyjmowały wnioski i postulaty mieszkańców, które będą mogły przyczynić się do lepszej realizacji zapisów LSROR. 11.3 Monitoring sytuacji i uwarunkowań obszaru LGR Biuro LGR Procedura przyjmowania wniosków, ich oceny, przyznawania dotacji została opracowana w możliwie najprostszy sposób – uczyniono to po to, by ułatwić zainteresowanym podmiotom składanie wniosków, a przez to realizację Strategii. Dodatkowo pracownicy LGR będą służyć bezpłatnym doradztwem przy wypełnianiu wniosków, udzielać porad, wskazywać inne źródła dofinansowania. Spotkania z zainteresowanymi będą również wykorzystywane do monitoringu i uwarunkowań obszaru LGR. 107 Badania i analizy Ważną rolę w procesach wdrażania i aktualizacji LSROR będą pełnić stałe badania sytuacji i uwarunkowań obszaru LGR. W tym celu zostanie nawiązana współpraca ze środowiskami naukowymi oraz wyższymi uczelniami, które będą wspierać monitoring obszaru. Monitoring oparty o badania i analizy umożliwi systematyczną kontrolę obszaru i szybkie reagowanie na zmiany. Jedną z operacji prowadzona wieloetapowo przez cały okres wdrażania będzie prowadzenie badań uwarunkowań historycznych obszaru LGR. Wyniki i wnioski z tych badań będą podstawą do opracowań historycznych i promocyjnych dla miast i miejscowości obszaru LGR, pogranicza historycznych organizmów państwowych i kulturowych, istniejących i nieistniejących obiektów kultury materialnej na obszarze LGR, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji rybackich oraz obszarów zależnych od rybactwa. Rola Komitetu LGR Duży wpływ na aktualizację Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich będzie miał Komitet LGR – który będzie oceniać składane wnioski i jako pierwszy organ będzie miał możliwość zaobserwowania czy zaplanowane i realizowane działania zmierzają do wdrożenia celów zawartych w strategii. Członkowie Komitetu LGR posiadają uprawnienia do złożenia wniosku do Walnego Zebrania Członków o zmianę lokalnych kryteriów wyboru – ponieważ obowiązywać one będą przez okres wielu lat i pod wpływem zmian sytuacji społecznogospodarczej mogą nie przynosić oczekiwanych rezultatów lub zagrażać realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju. Członkowie Komitetu będą uczestniczyć w realizacji polityki informacyjnej Stowarzyszenia oraz w działaniach monitoringu sytuacji i uwarunkowań obszaru LGR. Poprzez kontakt z projektami, członkowie Komitetu posiadać będą dużą wiedzę na temat podejmowanych inicjatyw oraz będą współodpowiedzialni za rozwój sektor około rybackiego na terenie Pojezierza Drawskiego. Ryc. 4 Schemat składania wniosków o aktualizację Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich 108 11.4 Wskaźniki realizacji operacji Zestawienie przedsięwzięć oraz poszczególnych typów operacji w rozbiciu na ich udział w realizacji celów szczegółowych w ramach poszczególnych celów głównych: Lp. 1. 2. Cel Główny CEL GŁÓWNY 1: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”. -//- Cel Szczegółowy 1. Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR. 2. Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków. Typ i rodzaj operacji Sektor 1.Budowa pomostów pływających do wykorzystania przemiennego przez żeglarzy i wędkarzy. Gospodarczy 2.Oznakowanie i zagospodarowanie szlaków kajakowych – Drawa, Piława, Gwda i inne. 1.Inwestycje polepszające warunki przechowywania produktów rybactwa, budowa wędzarni ryb, przetwórni ryb, zakup, budowa chłodni do przetrzymywania ryb, zakup wytwornic do lodu, opakowań do transportu ryb. 2.Budowa centrum obsługi turystów ze smażalnią ryb. 3.Jeziorowa tratwa wędkarska z możliwością noclegów. Publiczny, społeczny Gospodarczy Publiczny, gospodarczy Prywatny, gospodarczy, społeczny Prywatny, gospodarczy, społeczny 3. -//- 3. Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności. 1.Szkółka wędkarska dla dzieci. 4. -//- 4. Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR. 1.Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych. 1.Sielawa – markowym produktem pojezierza drawskiego. Publiczny, gospodarczy, społeczny 1.Wykup, budowa, remont lub modernizacja infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególn. przystani rybackich, budowa , remont wylęgarni, podchowalni, stawów przyjeziorowych i magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu. Gospodarczy, społeczny, publiczny 2.Utworzenie systemu lokalnego dystrybucji ryb, np. targ rybny w głównych miastach pojezierza. Gospodarczy 3.Tworzenie i rozwój alternatywnych systemów sprzedaży produktów rybactwa (np. sprzedaży bezpośredniej) sklepy detaliczne, smażalnie ryb. Gospodarczy 5. CEL GŁÓWNY 2: Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną. 109 6. 7. -//- -//- 2. Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja. 3.Zwiększenie możliwości połowów Wędkarskich. 4. Poszerzenie zakresu prowadzonej działalności bazy wędkarskiej o smażalnie, wędzarnie ryb świeżych. Prywatny, gospodarczy 1. Wykup, budowa, remont lub modernizacja infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, budowa , remont wylęgarni, podchowalni, stawów przyjeziorowych i magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu. Gospodarczy, społeczny, publiczny 2. Budowa, remont lub modernizacja małej infrastruktury turystycznej, w szczególności przystani, kąpielisk, punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych, domków letniskowych, tras turystycznych, łowisk dla wędkarzy, punktów informacji turystycznej, łącznie z budową i modernizacją ścieżek i fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu. Gospodarczy, społeczny, publiczny 3. Odtworzenie zasobności wód oraz przywrócenie zdegradowanym zbiornikom wodnym funkcji pierwotnych. Publiczny, społeczny 4.Restytucja gatunków ryb wędrownych (węgorz ). Publiczny, społeczny, gospodarczy Gospodarczy 1.Budowa pomostów pływających do wykorzystania przemiennego przez żeglarzy i wędkarzy. 2.Tworzenie specjalnych łowisk wędkarskich z niezbędną infrastrukturą na bazie naturalnych zbiorników wodnych. 3.Poprawa drożności szlaków rzecznych na pojezierzu. 4.Jeziorowa tratwa wędkarska z możliwością noclegów. 8. -//- 4.Rozwój działalności poza rybackiej przez rybaków. 110 1.Budowa przystani kajakowej. 2.Tworzenie i rozwój alternatywnych systemów sprzedaży produktów rybactwa (np. sprzedaży bezpośredniej) sklepy detaliczne, smażalnie ryb. Gospodarczy Prywatny, gospodarczy, społeczny Prywatny, gospodarczy, społeczny Gospodarczy Gospodarczy 9. 10. -//- CEL GŁÓWNY 3: Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze. 5.Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa. 1.Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki. 3.Budowa centrum obsługi turystów ze smażalnią ryb. 4.Rozwinięcie działalności agroturystycznej w tym budowa, zakup domków letniskowych, pól namiotowych, przystani wodnych wraz z infrastrukturą. Publiczny, gospodarczy 5.Poprawa drożności szlaków rzecznych na pojezierzu. Publiczny, społeczny, gospodarczy 6.Poszerzenie zakresu prowadzonej działalności bazy wędkarskiej o smażalnie, wędzarnie ryb świeżych. 1.Zakup specjalistycznych samochodów do transportu ryb, łodzi rybackich, łodzi motorowych wykorzystywanych do kontroli jezior, sprzętu rybackiego, silników do łodzi, ciągników rolniczych do transportu łodzi. Prywatny, gospodarczy 2.Elektroniczny monitoring jezior pod kątem kłusownictwa. Publiczny, gospodarczy 3.Rybacka straż szybkiego reagowania. 4.Kłusownika na przewodnika – jak na patologii budować atrakcje turystyczne. 1.Zagospodarowanie przystani żeglarskiej. 2.Budowa, wykup, remont lub modernizacja infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu. Publiczny, społeczny Gospodarczy, społeczny Gospodarczy Społeczny, gospodarczy Publiczny Gospodarczy, społeczny 11. -//- 2. Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych. 1.Sielawa – markowym produktem pojezierza drawskiego. Publiczny, gospodarczy, społeczny 12. -//- 3.Wydłużenie sezonu turystycznego. 1.Modernizacja stanicy wodnej. Publiczny 111 13. -//- 4. Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa. 1. Utworzenie sieci smażalni i przystosowanie ich do całorocznej działalności, promocja spożywania ryb w istniejących barach , restauracjach i gospodarstwach agroturystycznych. Gospodarczy 2. Oznakowanie i zagospodarowanie szlaków kajakowych – Drawa, Piława, Gwda i inne. Publiczny, społeczny 3. System połączeń kołowych i przewozu jachtów pomiędzy jeziorami. 4. Rozwinięcie działalności agroturystycznej w tym budowa, zakup domków letniskowych, pól namiotowych, przystani wodnych wraz z infrastrukturą. Publiczny, gospodarczy, społeczny 5. Oznakowanie i zagospodarowanie szlaków kajakowych i innych turystycznych – Drawa, Piława, Gwda. 6. Jeziorowa tratwa wędkarska z możliwością noclegów. Publiczny, społeczny 7.Elektrownie wiatrowe i systemy solarne jako źródła energii elektrycznej nad jeziorami. 14. CEL GŁÓWNY 4: Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska. 1.Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom. Gospodarczy, społeczny Prywatny, gospodarczy, społeczny Prywatny, gospodarczy 1.Budowa, wykup, remont lub modernizacja infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu. Gospodarczy, społeczny 2.Strefy ciszy miejsca pobytu bez jakichkolwiek mediów. Prywatny, gospodarczy 15. -//- 2.Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego. 1.Strefy ciszy miejsca pobytu bez jakichkolwiek mediów. Prywatny, gospodarczy 16. -//- 3.Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym. 1.Odtworzenie zasobności wód oraz przywrócenie zdegradowanym zbiornikom wodnym funkcji pierwotnych. Publiczny, społeczny 112 Wskaźniki realizacji operacji: Wskaźniki produktu – docelowe Do 2015 roku zostanie zrealizowane przynajmniej 1 przedsięwzięcie w branży turystycznej, które będzie związane z utrzymaniem i prowadzeniem przystani żeglarskiej na obszarze LGR. Źródło weryfikacji wskaźnika Dane z Urzędów Gmin Wskaźniki produktu – bazowe/wyjściowe Aktualnie na obszarze istnieją 4 przystanie żeglarskie. Ich ilość jest niewystarczająca w stosunku do zapotrzebowania turystycznego. Wymagają one wsparcia finansowego co związane jest z kosztami utrzymania i prowadzeniem przystani. Do 2015 roku LGR doprowadzi do powstania minimum 1 pomostu pływającego na obszarze objętym LSROR. Dane z Urzędów Gmin Do 2015 roku zostanie oznakowany co najmniej jeden szlak kajakowy. Dane z Urzędów Gmin Pomosty pływające znajdują się tylko w czterech miejscowościach i jest ich 7. To znikoma ilość w związku z czym istnieje szansa realizacji takiego projektu. Aktualnie na terenie LGR są 3 szlaki kajakowe, które należy oznakować. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR powstanie przynajmniej 1 produkt turystyczny przedłużający sezon dzięki zakupionemu sprzętowi lub urządzeniom. Do roku 2015 zostanie zmodernizowana przynajmniej jedna stanica wodna Do 2015 powstanie markowy produkt Pojezierza Drawskiego, jakim jest sielawa wędzona. Do roku 2015 przynajmniej 3 Społeczne Straże Rybackie zostaną wyposażone w nowy sprzęt. Do 2015 roku na obszarze objętym strategią zostaną wybudowane, wyremontowane lub wyposażone co najmniej 3 obiekty małej infrastruktury miejsc publicznych. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostanie wyremontowany lub poddany renowacji przynajmniej 1 obiekt zabytkowy. Do 2015 roku powstanie co najmniej 1 izba muzealna lub udostępniona zostanie dla zwiedzających ekspozycja kolekcji promująca region – Pojezierze Drawskie Do roku 2015 przynajmniej 1 kąpielisko zostanie zagospodarowane i oznakowane. Do 2015 roku w ramach przedsięwzięcia zostaną przeprowadzone co najmniej 4 badania i/lub analizy i/lub studia oraz zostaną wydane przynajmniej 2 publikacje tematyczne. Dokumentacja Beneficjentów pomocy Obecnie na obszarze objętym LSROR brakuje produktu turystycznego, który miałby wpływ na przedłużenie sezonu. Dokumentacja Beneficjentów pomocy i dane LGR Dokumentacja Beneficjentów pomocy i dane LGR Dokumentacja Beneficjentów pomocy i dane LGR Dane z Urzędów Gmin Aktualnie na obszarze LGR istnieje 1 działająca stanica harcerska, która wymaga modernizacji. Aktualnie nie istnieje żaden markowy produkt Pojezierza Drawskiego. Dane urzędu konserwatora zabytków Dokumentacja Beneficjentów pomocy i dane Biura LGR Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Dokumenty Biura LGR 113 Aktualnie nie wykorzystuje się zasobów i możliwości kłusownika do celów edukacyjnych. Obserwuje się niewystarczającą ilość obiektów małej infrastruktury miejsc publicznych. Jeśli już istnieją to wymagają remontu lub doposażenia. Na obszarze objętym LSROR istnieje ogółem 98 obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków. Istnieje potrzeba remontu i modernizacji tych obiektów. Na obszarze obserwuje się znikomą ilość izb muzealnych – są tylko 4 Na obszarze obserwuje się znikomą ilość kąpielisk Aktualnie LGR posiłkuje się tylko danymi zawartymi w LSROR Nie prowadzi się badań i analiz. Będą one prowadzone w trakcie realizacji wdrażania LSROR. Do 2015 powstanie co najmniej 1 szkółka wędkarska dla dzieci. Do 2015 przybędą co najmniej dwie smażalnie lub wędzarnie rybne w tym ekologiczna. Do 2015 r. stworzony zostanie przynajmniej 1 system sprzedaży bezpośredniej ryb. Do 2015 roku zakłada się budowę, remont lub modernizację małej infrastruktury turystycznej, przynajmniej 3 obiekty. Do roku 2015 nastąpi wykup, budowa, remont lub modernizacja obiektów infrastruktury drobnego rybactwa w ilości co najmniej 3 sztuk. Do 2015 roku modernizacja lub budowa przystani lub wypożyczalni kajakowej na obszarze LSROR co najmniej 2. Do 2015 roku stworzone zostanie co najmniej jedno specjalne łowisko wędkarskie z niezbędną infrastrukturą. Do 2015 roku zostaną zrealizowane co najmniej po dwie operacje w ramach każdego z obszarów wsparcia finansowego w zakresie pomocy objętej programem operacyjnym RYBY 2007-2013. Wskaźniki rezultatu – docelowe Do 2015 roku LGR przeprowadzi minimum 1 zrealizowaną operację w zakresie utworzenia przystani żeglarskiej celem wzrostu atrakcyjności turystycznej Pojezierza Drawskiego. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostaną wypromowane przynajmniej 2 produkty lokalne, w tym jeden ściśle związany z branżą rybną. Do 2015 roku na obszarze objętym strategią powstaną przynajmniej 2 ścieżki spacerowe i edukacyjne oparte o walory dziedzictwa przyrodniczego związanego z terenem LGR. Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Aktualnie na terenie objętym LSROR istnieją i działają 3 szkółki wędkarskie dla dzieci. Obserwuje się niedostateczną ilość smażalni i wędzarni ryb w regionie. Jest tylko 6 smażalni oraz 2 wędzarnie. Aktualnie na terenie LGR brakuje systemu lokalnej dystrybucji ryb. Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Aktualnie odnotowuje się brak infrastruktury drobnego rybactwa. Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Mała ilość wypożyczalni kajakowych – 14. W związku z tym należy podjąć działania w kierunku budowy nowych lub modernizacji i doposażenia już istniejących. Na obszarze LGR odnotowuje się brak specjalnych łowisk wędkarskich z niezbędną infrastrukturą. Dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego oraz dokumentacja Beneficjentów pomocy i Biura LGR Źródło weryfikacji wskaźnika Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego + dokumentacja LGR Dane z Urzędów Gmin oraz dane Biura LGR 114 Obserwuje się niedostateczną ilość obiektów małej infrastruktury turystycznej. Rozpoczęcie działalności biura LGR. Działania w zakresie planowania operacji zgodnie z harmonogramem załączonym do wniosku o dofinansowanie. Wskaźniki rezultatu – bazowe/wyjściowe Aktualnie na obszarze istnieją 4 przystanie żeglarskie. Ich ilość jest niewystarczająca w stosunku do zapotrzebowania turystycznego. Wymagają one wsparcia finansowego co związane jest z kosztami utrzymania i prowadzeniem przystani. Aktualnie na obszarze objętym LSROR istnieje kilka produktów lokalnych, m.in.: miód i chleb drahimski, ogórek kaliski, Targi miodu i chleba, sielawa wędzona z Pojezierza Drawskiego, Zlot pojazdów militarnych, Zawody jeździeckie „Wielka Ostrowicka”, Piknik wrzosowy. Obserwuje się większe zapotrzebowanie na promowanie regionalnych produktów, zwłaszcza rybnych. Aktualnie na obszarze LGR istnieje 29 ścieżek spacerowych i edukacyjnych. Do 2015 roku na obszarze objętym LSROR powstanie i zostanie upowszechniona strategia marketingowa marki Pojezierze Drawskie poprzez: - zrealizowanie przynajmniej 2 wydarzeń, podczas których promować się będzie spożycie ryb słodkowodnych i produktów rybnych, w tym sielawy wędzonej z Pojezierza Drawskiego, jako zdrowy styl odżywiania się; - zrealizowanie przynajmniej 3 imprez, zorganizowanych na jeziorach Pojezierza Drawskiego, na których będzie promowana turystyka wodna (żeglarstwo, wędkarstwo); - zrealizowanie przynajmniej 2 wydarzeń sportowe promujących tereny Pojezierza Drawskiego; - zrealizowanie przynajmniej 3 działań na rzecz zabezpieczania i ochrony obszarów chronionego krajobrazów i Natura 2000; - wypromowanie przynajmniej jednego produktu z Pojezierza Drawskiego. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostaną zorganizowane przynajmniej 3 szkolenia, podczas których omawiany będzie obszar wsparcia związany z restrukturyzacją i reorientacją działalności gospodarczej. Badania własne LGR oraz dane z Urzędów Gmin, jak i dane Biura LGR Aktualnie nie istnieje dokument strategiczny, służący marketingowi Pojezierza Drawskiego. Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego plus dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR, listy obecności, dokumentacja fotograficzna. Na obszarze objętym LSROR trwają przygotowania do zorganizowania szkoleń z zakresu przedsiębiorczości i innowacyjności przedsięwzięć w oparciu o obszar wsparcia związany z restrukturyzacją i reorientacją działalności gospodarczej W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostanie zorganizowana co najmniej jedna wspólna dla wszystkich organizacji zainteresowanych tematem, konferencja poświęcona unikalnym wartościom Pojezierza Drawskiego. Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego plus dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR, listy obecności, dokumentacja fotograficzna. Na obszarze objętym LSROR nie organizuje się wspólnych dla wszystkich organizacji konferencji poświęconych unikalnym wartościom Pojezierza Drawskiego. Do 2015 r. zostanie przeprowadzona przynajmniej jedna operacja mająca na celu integrację środowiska, w tym środowisk gospodarczych, społecznych partnerów z terenu LGR oraz przedstawicieli samorządów i instytucji publicznych z udziałem mieszkańców obszaru LGR. Do 2015 roku zostanie przeprowadzona budowa przynajmniej 2 stawów retencyjnych. Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego plus dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR, listy obecności, dokumentacja fotograficzna. Na terenie LGR, zbyt mało podejmuje się działań mających na celu integrację środowiska. Podejmowane działania nie są mierzalne. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostanie zorganizowanych co najmniej 5 projektów edukacyjnych związanych z lokalnymi walorami kulturowymi i/lub przyrodniczymi celem promocji Dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR, odbiór inwestycyjny. Dokumentacja Beneficjentów pomocy i dane LGR 115 Na obszarze działania LGR istnieje niewielka liczba stawów retencyjnych. Aktualnie podejmuje się próby realizacji projektów edukacyjnych związanych z lokalnymi walorami kulturowymi lub przyrodniczymi. Nie ma istniejącego planu działań w tym zakresie. marki Pojezierze Drawskie i wzrostu świadomości ekologicznej. Do 2015 roku nastąpi wzrost zadowolenia z zamieszkiwania w swoich miejscowościach przez min. 20 % badanych przedstawicieli społeczności z terenu LGR. Do 2015 zorganizowane zostaną minimum 2 wydarzenia dla sektora rybnego. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostanie zorganizowanych przynajmniej 5 szkoleń dla lokalnych Liderów. Dane LGR z ankietowania mieszkańców odwiedzających urzędy Dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR, listy obecności, dokumentacja fotograficzna. Dokumenty Biura LGR i dokumentacja Beneficjentów pomocy Do 2015 zorganizowane zostaną minimum 3 wydarzenia integrujące środowiska rybackie i inne z terenu LGR objętego LSROR. Dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR, listy obecności, dokumentacja fotograficzna Do 2015 roku zrealizowane zostanie co najmniej 1 przedsięwzięcie związane z melioracją. Do 2015 nawiązana zostanie współpraca z minimum jedną inną LGR i zostaną przeprowadzone minimum dwie wizyty studyjne. Dokumentacja Beneficjentów pomocy i dane LGR Dokumenty LGR, dokumentacja fotograficzna Do 2015 roku w ramach działania zostanie zrealizowanych przynajmniej: 3 badania lub 3 analizy lub 1 studium czy 4 warsztaty szkoleniowe. Do 2015 r. zostaną zorganizowane przynajmniej 4 szkolenia zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem przedsięwzięcia czy dofinansowania. Dokumenty Biura LGR W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostanie zorganizowanych przynajmniej 6 szkoleń dla społeczności lokalnych zamieszkujących teren LGR. Dokumenty Biura LGR Do 2015 r. zostaną zorganizowane przynajmniej 2 wydarzenia promujące obszar wdrażania LSROR na terenie LGR Dokumentacja LGR Dokumentacja Biura LGR 116 Mieszkańcy nie doceniają walorów przyrodniczych oraz kulturowych terenu na którym zamieszkują. Ogólnie jako społeczeństwo przejawiają niechęć i niezadowolenie. Sektor rybny jest zaniedbany. Istnieje małe zainteresowanie sektorem, a konsekwencją tego jest mała ilość podmiotów działających w tym obszarze. Na obszarze LGR w poszczególnych gminach oraz miejscowościach działają głównie lokalni liderzy. Istnieje potrzeba przeprowadzenia szkoleń dla tych osób, w celu zapoznania ich z działaniami Stowarzyszenia oraz możliwościami pozyskania środków finansowych w ramach programu. Środowisko rybackie jest aktualnie odizolowane od innych środowisk. Osoby te skupiają się głównie na swojej pracy, nie uczestniczą w życiu społecznym i kulturalnym. Istnieje potrzeba organizowania wydarzeń integrujących środowisko rybackie z innymi środowiskami. Na obszarze objętym LSROR istnieje potrzeba optymalizacji działań w gospodarce wodą. W celu prawidłowej realizacji projektu będzie istniała potrzeba współpracy pomiędzy poszczególnymi Lokalnymi Grupami Rybackimi w celu wymiany spostrzeżeń i doświadczeń. Zgodnie z harmonogramem załączonym do wniosku o dofinansowanie. W czasie realizacji projektu będzie istniała potrzeba prowadzenia badań, analiz i warsztatów szkoleniowych w celu obserwacji prawidłowej ewaluacji projektu. Beneficjenci poszczególnych obszarów wsparcia będą musieli być merytorycznie przygotowani do prawidłowego wypełniania wniosków. Aktualnie znikoma ilość osób posiada informacje o projekcie. Społeczność lokalną należy aktywizować poprzez organizację i prowadzenie różnego rodzaju szkoleń. Osoby zamieszkujące ten teren charakteryzuje niska aktywność, brak chęci do rozwijania własnych umiejętności. Zgodnie z harmonogramem działań dla wdrażania osi priorytetowej 4 PO RYBY będą organizowane wydarzenia promujące ten obszar. Aktualnie obserwuje się znikomą ilość takich imprez – średnio 2 w ciągu roku w każdej z gmin. W okresie od 2011 do 2015 roku zostaną stworzone przynajmniej 4 stanowiska pracy, w ramach dywersyfikacji źródeł dochodów rybackich. Dane z Urzędów Gmin i PUP Do 2015 roku zostanie zrealizowanych co najmniej 10 operacji w ramach PO RYBY 20072013. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostanie zorganizowanych przynajmniej 6 szkoleń w celu nabywania umiejętności wędkarskich. Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostaną zorganizowane co najmniej 3szkolenia w celu nabywania umiejętności informatycznych i nowych technologii. Dokumenty Biura LGR Dotychczas na obszarze nie prowadzono szkoleń w celu nabywania umiejętności informatycznych i nowych technologii. Do 2015 roku powstaną lub rozwiną działalność przynajmniej 2 nowe gospodarstwa agroturystyczne na obszarze objętym LSROR, jako wzrost atrakcyjności turystycznej terenu LGR. Dane z Urzędów Gmin oraz dane Biura LGR Na terenie LGR aktualnie działa 161gospodarstw agroturystycznych. Są one niezwykle istotne pod względem atrakcyjności terenu. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostaną wydane przynajmniej 3 publikacje promujące gospodarstwa agroturystyczne, jaki i obszar Pojezierza Drawskiego. Dane z Urzędów Gmin oraz dokumentacja Biura LGR monitorująca wdrażanie LSROR W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostanie udostępniony Internet przynajmniej w 2 miejscach publicznych. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostaną wyposażone w komputery i oprogramowanie i udostępnione publicznie przynajmniej 2 miejsca. Dane z Urzędów Gmin oraz dokumentacja Biura LGR monitorująca wdrażanie LSROR Dane z Urzędów Gmin oraz dokumentacja Biura LGR monitorująca wdrażanie LSROR Gospodarstwa agroturystyczne działające na tym terenie promują swoją działalność wydając publikacje. Dane o ilości wydawanych publikacji nie są mierzalne, nikt nie prowadził takich badań i ewidencji. Aktualnie Internet jest udostępniony w 51 miejscach publicznych w poszczególnych gminach z terenu LGR. Aktualnie na obszarze w 51 miejscach publicznych istnieje możliwość korzystania z Internetu. Są to głównie kawiarenki lub świetlice wiejskie. Należy wspomóc je przez doposażenie w komputery oraz oprogramowania. Do roku 2015 zostaną przez LGR zrealizowane i wdrożone minimum dwa projekty współpracy, zarówno współpracy regionalnej, jak i międzynarodowej. Dokumentacja Urzędu Marszałkowskiego Woj. Zachodniopomorskiego oraz dane LGR Dokumenty Biura LGR 117 Jedynym źródłem dochodów rodzin rybackich jest zysk z prowadzonej działalności. Istnieje potrzeba poprawy warunków życia tych rodzin poprzez tworzenie nowych miejsc pracy i warunków do dodatkowego zarobkowania. LGR przystępując do programu zaplanowało harmonogram działań. Wszystkie działania oraz planowane operacje są podzielone na etapy i lata. Aktualnie na terenie LGR istnieje potrzeba zorganizowania szkoleń dla potencjalnych wędkarzy, którzy chcą nauczyć się wędkowania, nabyć nowych umiejętności. LGR realizując projekt będzie współpracować z jednostkami regionalnymi oraz międzynarodowymi. Współpraca rozpoczyna się wraz z rozpoczęciem wdrażania programu. Do 2015 r. zostaną zorganizowane na terenie LGR co najmniej 3 szkolenia w zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem danej operacji lub przedsięwzięcia w ramach obszarów dofinansowania. Dokumentacja Biura LGR Prawidłowe przygotowanie wniosków w ramach planowanych operacji wymaga pewnych umiejętności, dlatego istnieje potrzeba organizacji szkoleń w tym zakresie. Potencjalni beneficjenci muszą być odpowiednio przygotowani aby procedury nie sprawiały problemów. Źródło weryfikacji wskaźnika Dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR plus dane z Urzędów Gmin Wskaźniki oddziaływania – bazowe/wyjściowe Aktualnie wartością niemierzalną jest ocena ilości osób korzystających z przystani żeglarskich. Nikt nie prowadzi takich badań oraz ewidencji danych. Dane o ilości osób zatrudnionych w branży turystycznej na obszarze objętym LSROR nie są mierzalne, nikt nie prowadził takich badań. Na obszarze LGR prowadzi się szereg imprez i wydarzeń promocyjnych. Średnio w każdej gminie odbywają się 2 takie imprezy w ciągu roku. Aby jednak wypromować ten teren należy zwiększyć tę ilość. Aktualnie obszar LGR odwiedza rocznie około 65 tysięcy gości i turystów. Zakłada się, że popyt na tzw. Turystykę wiejską i agroturystykę oraz turystykę aktywną, w tym m.in.: kajakarstwo, turystykę rowerową stopniowo będzie wzrastał. W roku 2010 udziały gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych ogółem wyniosły 23.120.080,00 zł Mieszkańcy nie doceniają walorów przyrodniczych oraz kulturowych terenu na którym zamieszkują. Goście oraz turyści nie do końca zapoznali się z walorami tego obszaru. Źródło: opracowanie własne. Wskaźniki oddziaływania – docelowe W 2015 roku liczba osób korzystających z usług turystycznych w zakresie przystani żeglarskiej na obszarze LGR objętym LSROR osiągnie poziom ok. 40 osób. W okresie od 2011 do 2015 roku zostaną stworzone przynajmniej 3 stanowiska pracy poza rybackie w branży turystycznej. Do 2015 zakłada się wzrost liczby imprez ekologicznych na terenie LGR oraz wzrost liczby imprez i wydarzeń promocyjnych. Dane z Urzędów Gmin Dane JST z terenu LGR, dane LGR Do 2015 LGR zakłada wzrost liczby gości i turystów odwiedzających obszar LGR przez co nastąpi znaczny wzrost dochodów podmiotów gospodarczych świadczących usługi z zakresu obsługi turystyki. Dzięki temu nastąpi wzrost dochodów gmin z podatku dochodowego. Dane LGR, dane z Urzędów Gmin. Ryzykiem jest w tej materii znikome zainteresowanie lokalnych podmiotów gospodarczych prowadzeniem usług na rzecz turystów. Do 2015 dzięki realizacji zadań nastąpi wzrost świadomości lokalnych społeczności, gości z regionu i kraju, co do wartości przyrody, wartości stawów rybnych i obszarów sąsiednich. Dane LGR oraz z Urzędów JST Do 2015 roku LGR zakłada wzrost inwestycji komunalnych z zakresu infrastruktury wodnej. Dane LGR oraz z Urzędów JST Na terenie objętym LGR brak inwestycji komunalnych z zakresu infrastruktury wodnej. Do roku 2015 nastąpi poprawa walorów miejsc publicznych oraz tym samym nastąpi wzrost liczby mieszkańców korzystających z lokalnej infrastruktury. Dane GUS BDR, dane JST z terenu LGR Teren LGR jest niezwykle atrakcyjny pod względem walorów miejsc dostępnych publicznie. Zasadne są działania zmierzające do poprawy tych walorów wobec ciągłej ewaluacji potrzeb turystów. Do 2015 roku powstaną nowe miejsca pracy co będzie skutkować spadkiem bezrobocia, a przez to nastąpi wzrost dochodów gmin z podatku dochodowego od osób fizycznych. Dane GUS BDR, dane JST z terenu LGR, dane PUP w Szczecinku i Drawsku Pomorskim Aktualnie na obszarze LGR odnotowuje się wysoki wskaźnik bezrobocia. Szacuje się że średnio jest to wartość 17,7%. W roku 2010 udziały gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych ogółem wyniosły 23.120.080,00 zł 118 Do roku 2015 nastąpi poprawa stanu świadomości ekologicznej mieszkańców obszaru działania LGR, w tym dotyczącej bogactwa przyrody i gospodarki wodnej. Dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR Mieszkańcy nie doceniają walorów przyrodniczych oraz kulturowych terenu na którym zamieszkują. Świadomość ekologiczna jest znikoma lub żadna. Dane nie są mierzalne. Do 2015 roku nastąpi zróżnicowanie dochodów osób pracujących w sektorze rybactwa dzięki dodatkowej działalności. Dane LGR i dane GUS BDR Do roku 2015 na obszarze LGR wzrośnie liczba budowanych i modernizowanych obiektów publicznych pełniących funkcje edukacyjne, społeczno-kulturalne, sportowe czy rekreacyjne. Do 2015 roku wzrośnie w porównaniu z rokiem 2009 liczba funkcjonujących na obszarze LGR formalnych i nieformalnych podmiotów integrujących i aktywizujących lokalną społeczność, co najmniej o 3. Dane LGR oraz z Urzędów JST Jedynym źródłem dochodów rodzin rybackich jest zysk z prowadzonej działalności. Istnieje potrzeba poprawy warunków życia tych rodzin poprzez stworzenie im możliwości otwierania nowych działalności poza rybactwem. Aktualnie na terenie LGR istnieje 157 obiektów publicznych pełniących funkcje edukacyjne, społecznokulturalne, sportowe i rekreacyjne. Do 2015 wzbogacona zostanie oferta spędzania wolnego czasu na obszarze LGR zarówno dla stałych mieszkańców jak i turystów odwiedzających teren objęty LSROR. W 2015 roku liczba osób korzystających z obiektów małej infrastruktury miejsc publicznych., wybudowanych, wyremontowanych lub doposażonych w ramach przedsięwzięcia w zakresie pomocy z PO RYBY 2007-2013 wyniesie co najmniej 2.000 osób. Dane z Urzędów Gmin / JST W okresie od 2011 do 2015 roku nastąpi wzrost ruchu turystycznego na terenach wiejskich i obszarach zależnych od rybactwa, obszar LGR Dane gospodarstw agroturystycznych i dane pozyskane przez LGR Aktualnie w ciągu roku teren LGR odwiedza około 65 tysięcy turystów. Do 2015 roku zwiększy się świadomość konieczności stosowania innowacyjnych rozwiązań wśród zarządzających przedsiębiorstwami, organizacjami, instytucjami, urzędami, itp. Wyniki badań prowadzonych przez LGR Świadomość stosowania innowacyjnych rozwiązań wśród zarządzających przedsiębiorstwami, organizacjami i instytucjami jest bardzo niska. Dane kół PZW Aktualnie wędkarstwo rekreacyjne i turystyczne uprawia około 300 osób. Wartość ta wynika z ilości wydawanych kart rybackich. Na terenie objętym LSROR jest bardzo niska świadomość mieszkańców w zakresie spożywania ryb. Dane ilościowe nie są możliwe do przedstawienia w związku z faktem braku badań świadomości mieszkańców. Do 2015 roku liczba osób uprawiających wędkarstwo rekreacyjnie i turystycznie wzrośnie o ok. 30 osób. Od 2011 r. do 2015 roku wzrośnie świadomość mieszkańców w zakresie spożycia ryb, jako zdrowego stylu odżywiania się Dane z Urzędów Gmin / JST. Dane podmiotów zarządzających obiektami małej infrastruktury miejsc publicznych Dane Beneficjentów pomocy i dane Biura LGR, jako ankiety badające problem w społeczeństwie 119 Na obszarze objętym LSROR w 2009 roku istniało 170 stowarzyszeń oraz 39 organizacji nieformalnych. Zakłada się że zrzeszały one około 2650 osób. Na terenie objętym LSROR istnieje szereg ofert spędzania czasu wolnego. Wartością niemierzalną jest podanie ich ilości, gdyż działanie te prowadzone są nie kompleksowo przez różne instytucje oraz organizacje. W związku z faktem, że nikt nie badał ile osób korzysta z obiektów małej infrastruktury dane wyjściowe nie są mierzalne. Szacuje się, że jest to liczba około dwóch tysięcy osób. Do 2015 roku liczba osób stowarzyszonych w organizacjach pozarządowych wzrośnie o co najmniej 5% w stosunku do roku 2009. Do 2015 roku nastąpi znaczna poprawa walorów miejsc publicznych, w tym też związanych z infrastrukturą wodną. Dane Starostw Powiatowych w Szczecinku i Drawsku Pom. Szacuje się że na obszarze LGR istnieje i działa 170 organizacji pozarządowych w których stowarzyszonych jest około 2550 osób. Dane LGR oraz z Urzędów JST Do roku 2015 nastąpi zróżnicowanie dochodów osób pracujących w sektorze rybactwa dzięki dodatkowej działalności. Dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR oraz dane z JST Do 2015 roku nastąpi optymalizacji gospodarki wodą – powstaną inwestycje melioracyjne. Dokumentacja LGR monitorująca wdrażanie LSROR plus odbiory techniczne Dokumentacja Beneficjentów pomocy, dokumentacja LGR, w tym fotograficzna Obserwuje się braki w infrastrukturze wodnej. Jest niedostateczna ilość obiektów umożliwiających mieszkańcom i turystom maksymalne wykorzystanie walorów turystycznych przy wodzie. Jedynym źródłem dochodów rodzin rybackich jest zysk z prowadzonej działalności. Istnieje potrzeba poprawy warunków życia tych rodzin poprzez stworzenie im możliwości otwierania nowych działalności poza sektorem. Na obszarze obserwuje się niski poziom inwestycji melioracyjnych. Inwestycje te mogą przyczynić się do optymalizacji gospodarki wodą. Szacuje się że w imprezach na rzecz podniesienia atrakcyjności miejscowości z terenu LGR udział bierze około 6.000 osób. Dane Urzędów Gmin i dane LGR Szacuje się że na obszarze LGR około 30% osób posiada dostęp do Internetu. Dane Urzędów Gmin i dane LGR Aktualnie nikt nie prowadzi badań o ilości osób korzystających z usług gospodarstw agroturystycznych. W okresie od 2011 do 2015 roku w imprezach na rzecz podniesienia atrakcyjności miejscowości z terenu LGR weźmie udział przynajmniej 10.000 osób. Od 2011 r. do 2015 roku liczba osób posiadających dostęp do Internetu na obszarze objętym strategią wzrośnie o ok. 10% Do 2015 roku liczba osób korzystających z usług gospodarstw agroturystycznych i turystyki wiejskiej na obszarze LGR wzrośnie o co najmniej 5% W okresie od 2011 do 2015 roku zostaną stworzone przynajmniej 3 stanowiska pracy w branży turystycznej na obszarze objętym LSROR. Do 2015 roku zwiększy się znajomość marki Pojezierze Drawskie wśród mieszkańców obszaru LGR objętego LSROR Dokumentacja Beneficjentów pomocy, dokumentacja LGR, dane JST i dane z PUP Dane o ilości osób zatrudnionych w branży turystycznej na ternie LGR nie są możliwe do zmierzenia. Wyniki badań prowadzonych przez LGR Mieszkańcy nie doceniają walorów przyrodniczych oraz kulturowych terenu na którym zamieszkują. Świadomość marki Pojezierza Drawskiego jest znikoma lub żadna. Dane nie są mierzalne, gdyż nikt nie prowadzi badań w tym kierunku. Źródło: opracowanie własne. 11.5 Zaangażowanie i wpływ lokalnej społeczności na proces aktualizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich w przyszłości Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku zaznacza, że zgodnie z wymogami, powstało, jako element trójsektorowego porozumienia 120 pomiędzy sektorem gospodarczym, społecznym oraz publicznym. Niewątpliwie jest to jeden z ważniejszych czynników, w przyszłości decydujący o kształcie i procesie realizacji oraz wdrażania Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich. Założenia strategiczne i cele zarówno główne, jak i szczegółowe dla LSROR zakładają znaczny udział lokalnej społeczności w procesie aktualizacji i ewaluacji LSROR w przyszłości. Stowarzyszenie opracowując dokument LSROR założyło, że społeczność lokalna, będzie ściśle współpracować w zakresie procesu wdrażania i realizacji założeń strategicznych. Zaangażowanie mieszkańców obszaru działania LGR będzie odgrywało istotną rolę w procesie aktualizacji LSROR w przyszłości. Stowarzyszenie przewiduje opracowanie wzorów ankiet, które będą zawierały kluczowe pytania ukierunkowujące zakres prowadzonych badań. Ścisła i odpowiednia współpraca pomiędzy członkami Stowarzyszenia oraz pomiędzy jego Organami, oraz przepływ informacji pomiędzy Stowarzyszeniem, a lokalną społecznością będą odgrywały istotną rolę podczas wdrażania LSROR. Przyczyni się również do osiągnięcia współczynnika oddziaływania w postaci istotnego wpływu mieszkańców obszaru działania LGR na proces aktualizacji i ewaluacji LSROR w przyszłości. Przeprowadzenie procesu zdiagnozowania obszaru objętego LSROR, poprzez ankietowanie lokalnej społeczności jest jednym z kluczowych i istotnych czynników wpływających na pozyskanie informacji i opisanie stanu obszaru LGR, jego ludności, zasobności oraz stanu środowiska celem ustalenia tzw.: momentu wyjścia i mierzalnych wartości początkowych. Zdiagnozowanie obszaru LGR, w kontekście założonych celów głównych, jak i szczegółowych pozwoli na prowadzenie przez LGR prawidłowego procesu wdrażania i tym samym realizacji założeń LSROR. Badania diagnozujące lokalną społeczność i obszar LGR przeprowadzi poprzez współpracę m.in. z wolontariuszami i osobami zaangażowanymi w życie i rozwój obszaru objętego LSROR. Ponadto Stowarzyszenie zamierza prowadzić konsultacje społeczne w celu uzyskania informacji odnośnie stanu wdrażania LSROR i procesu jej realizacji. Pozyskanie informacji w tym względzie pozwoli na opracowanie przez Stowarzyszenie dokumentu stwierdzającego uzyskanie odpowiedniego poziomu zadowolenia z procesu wdrażania LSROR oraz na uzyskanie danych w temacie zaangażowania i wpływu lokalnej społeczności na proces ewaluacji i aktualizacji LSROR, zarówno na etapie wdrażania, realizacji, badania oraz w przyszłości. Niezależnie od opisanych w rozdziale 11 LSROR działań ewaluacyjnych oraz procesów wdrażania LSROR, Biuro i Zarząd Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy" będzie prowadzić bieżący monitoring realizowanych działań, obejmujący, m.in.: − analizę celów LSROR (opartą o tabele wskaźników realizacji celów LSROR); − przegląd środków i procedur wdrażania LSROR; − przegląd wskaźników, − roczne raporty. Dopuszcza się możliwość konsultacji badania ewaluacyjnego ze specjalistami z zakresu ewaluacji, spoza organu prowadzącego ewaluację. W celu przeprowadzenia ewaluacji strategicznej możliwym będzie zlecenie badania ewaluacyjnego niezależnej instytucji wybranej przez Zarząd Stowarzyszenia. Działalność każdego partnerstwa, w tym też i lokalnej grupy rybackiej, opartej na trójsektorowym porozumieniu, powinna być na bieżąco monitorowana i poddawana autoewaluacji, w celu stałego podnoszenia jakości i efektywności działania. Bardzo ważne jest powracanie do celów wspólnego działania założonych na początku budowania grupy partnerskiej i uświadamianie sobie wspólnych wartości. Dzięki temu w większym stopniu grupa będzie realizować potrzeby lokalnej społeczności i obszaru LGR, dla rozwoju którego 121 została powołana i dla rozwoju którego działa. Wspólne działanie trzech sektorów jest dużą szansą na realizację zasad zrównoważonego rozwoju lokalnego. Środki finansowe pozyskiwane przez liderów społeczności lokalnych danego obszaru mogą przyspieszyć rozwój gospodarczy i wpłynąć na ogólną poprawę jakości życia mieszkańców. Elementami podlegającymi ocenie w przyszłości będą zarówno LGR i LSROR oraz ewentualne inne projekty realizowane w przyszłości przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy”. Ewaluacja w szczególności dotyczy LSROR, ponieważ konieczne jest monitorowanie i ocenianie postępów jej realizacji, przyjętych rozwiązań (działań) oraz osiągania określonych celów. Perspektywa realizacji LSROR jest rozłożona na okres funkcjonowania projektu programu operacyjnego RYBY. W tym czasie pojawiać się będzie wiele możliwości mających wpływ na założenia LSROR. Jedynie poprzez proces stałego monitorowania i ewaluacji strategii, LGR jest w stanie szybko zareagować na zmiany i wprowadzić racjonalne i odpowiednie rozwiązania. Monitorowanie prowadzone przez LGR obejmuje proces systematycznego zbierania i analizowania danych ilościowych i jakościowych, danych na temat strategii w aspekcie finansowym i rzeczowym, w celu zgodności operacji z założonymi celami. Dotyczy to głównie monitorowania harmonogramu i budżetu. Ewaluacja natomiast jest oceną jakości podejmowanych działań, mocnych i słabych stron działania LGR. Wpływ i zaangażowanie mieszkańców obszaru objętego działaniem LGR, na proces aktualizacji LSROR w przyszłości winien przejawiać się w ich pracy na rzecz rozwoju obszaru LGR i wzrostu poczucia wartości dodanej, jaką jest odpowiedzialność za miejsce zamieszkania zgodnie z regułą „tu i teraz”. Interpretacja tej reguły pozwoli na podjęcie przez LGR istotnych działań celem stworzenia odpowiednich warunków dla podwyższenia ogólnego zadowolenia społeczności obszaru objętego LSROR z uwarunkowań środowiskowo – gospodarczych i warunków przyrodniczo – kulturowych. Aktualizacja procesu wdrażania i realizacji LSROR w przyszłości, w tym wpływ i rola lokalnej społeczności na ten proces jest ściśle związany z ewaluacją i autoewaluacją samej Grupy LGR. Ewaluacja, a tym samym analiza jej procesu jest dla LGR: • Użyteczna do badania potrzeb beneficjentów; • Narzędziem wspomagającym proces podejmowania decyzji; • Użyteczna w celu podnoszenia skuteczności i użyteczności podejmowanych działań; • Użyteczna do oceny słabych i mocnych stron projektu; • Sygnałem pojawiających się problemów; • Użyteczna przy określaniu zgodności rezultatów projektów z założonymi celami. Z kolei autoewaluacja przyczynia się do: • Potwierdzenia skuteczności ustalonych wcześniej działań; • Sprawniejszego planowania dotyczącego m.in. wprowadzania nowych rodzajów usług, zwiększenia zatrudnienia w okresach wzmożonej aktywności, określenie z wyprzedzeniem trudności mogących mieć niekorzystny wpływ na jakość usług itp.; • Zidentyfikowania i poprawienia błędów; • Optymalnego wykorzystania środków: czasu pracy, umiejętności ludzkich, lokalu, sprzętu i pieniędzy; • Informowania pracowników wszelkich organizacji o najbliższych zadaniach; motywowania pracowników poprzez włączenie w proces autoewaluacji oraz uświadomienie im, jaki wpływ na odbiorców mają ich działania i jakie są efekty ich pracy. 122 Autoewaluacji i ewaluacji towarzyszyć będzie monitoring przez cały czas realizacji LSROR. Monitoring jest to proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat wdrażania projektów i całego programu w aspekcie finansowym i rzeczowym, mający na celu zapewnienie zgodności realizacji projektów i programu z wcześniej zatwierdzonymi założeniami i celami. Tak więc monitoring to sprawdzenie, czy Stowarzyszenie zmierza dobrym kierunku, czy udaje się osiągać założenia LSROR. Należy pamiętać o zasadach monitoringu: • cykliczność i systematyczność pomiarów, • unifikacja metod wykorzystywanych do pomiarów i obserwacji, • unifikacja interpretacji wyników. LSROR w przyszłości będzie poddawana procesowi aktualizacji. Istotnym czynnikiem aktualizacji będzie rola i wpływ lokalnej społeczności zamieszkującej obszar LGR na ten proces. Stowarzyszenie zakłada, że mieszkańcy z terenu działania LGR będą mogli zgłaszać swoje uwagi na proces wdrażania i realizacji założeń strategicznych LSROR. Stowarzyszenie zamierza utworzyć, tzw.: „bank pomysłów”. Jest to nazwa robocza projektu związanego z gromadzeniem, analizą i weryfikacją przedsięwzięć, operacji do realizacji czy też pomysłów, które będzie wnosić lokalna społeczność. Stowarzyszenie jest otwarte na wszelkiego rodzaju współpracę celem realizacji założeń statutowych, w tym związanych z wdrażaniem LSROR. Efekt pracy osób zaangażowanych w proces budowania LSROR poprzez konsultacje społeczne, analizę lokalnych uwarunkowań terenu; przyczyni się do dalszego rozwoju obszaru objętego działaniem LGR. Idea i koncepcja aktywizacji lokalnych środowisk rybackich i społeczności, w których rybacy funkcjonują, poprzez stworzenie partnerskich zasad, wynikających z uwarunkowań trójsektorowości organizacji pozwoli na pobudzenie inicjatyw lokalnych w oparciu o potencjał tych środowisk, z naciskiem na wykorzystanie potencjału młodego pokolenia. Optymalne wykorzystanie potencjału tkwiącego w lokalnej społeczności pozwoli na osiągnięcie efektu lepszego wykorzystania i racjonalnego wdrożenia funduszy przyznanych LGR, co z kolei przyczyni się do jeszcze większego oddziaływania lokalnej społeczności na proces aktualizacji LSROR w przyszłości. 123 Rozdział 12 Zasady i sposób dokonywania ewaluacji własnej Ewaluacja własna (ocena sukcesu projektu) to kwestia fundamentalna dla każdego projektu. Przy tak długim procesie jego wdrażania nawet przy zastosowaniu tak rozbudowanego procesu tworzenia, istnieje konieczność wprowadzania zmian wynikających z ciągłej zmienności obszaru na, którym realizowany jest projekt. Ewaluacja jest tak ważna, ponieważ ogranicza to ryzyko i pozwala w krótkim czasie zapobiec negatywnym zdarzeniom. W przypadku LGR „Partnerstwo Drawy” dotyczyć będzie ona nie tylko działań bezpośrednio związanych z realizacją LSROR (celów LSROR i przedsięwzięć zmierzających do ich realizacji), ale również samej LGR, w tym: - funkcjonowanie biura i jego pracowników, - funkcjonowanie organów LGR, - jakość efektywności stosowanych procedur, przepływu informacji czy sprawności podejmowania decyzji. Walne zgromadzenie podjęło uchwałę o powołaniu sześcioosobowego zespołu do spraw ewaluacji strategii. Określono roczny okres oceny strategii. Po zakończeniu każdego roku kalendarzowego, w którym przewidywanych jest przeprowadzenie czterech naborów wniosków, zespół będzie oceniał realizację strategii i wypracuje wnioski, które przedłoży Zarządowi, dotyczące zmian w realizowanym projekcie. Ocena ta polegać będzie na przeanalizowaniu wszystkich zrealizowanych w minionym roku kalendarzowym działań i operacji pod kątem określenia efektów tych przedsięwzięć, a także wpływu, jaki miała ich realizacja na osiągnięcie celów zakładanych w LSROR. Wszystkie przedsięwzięcia planowane do realizacji w ramach strategii będą poddawane ocenie ex ante oraz ex post (czyli przed i po planowanym działaniu). Forma oceny ex ante polegać będzie na tym, że w stosunku do każdej planowanej w ramach LSROR operacji będzie istniał obowiązek sporządzenia analizy zawierającej opis spodziewanych efektów danego przedsięwzięcia oraz ocenę tego przedsięwzięcia pod kątem jego wpływu na osiąganie celów zakładanych w LSROR. Analiza ta będzie jednym z elementów dokumentacji danego przedsięwzięcia rozpatrywanej przez Komitet Stowarzyszenia podejmujący decyzję o jego realizacji. W ramach ewaluacji strategii zespół oceniać będzie następujące aspekty: - adekwatność realizowanych projektów (jakie problemy miały zostać rozwiązane dzięki realizacji celów projektów?) - efektywność i skuteczność projektów (jaki wpływ miały realizowane projekty na obszar objęty LSROR i czy przyniosły wymierne rezultaty i zamierzenia ?) - oddziaływanie projektów (skutek jaki wywierały projekty na środowisko jaki miały wpływ na realizację celów ogólnych i szczegółowych?) - trwałość projektów (prawdopodobieństwo, że osiągnięte zmiany/ korzyści będą nadal kontynuowane). Ewaluacji podlegać będzie także jakość partnerstwa oraz sprawność funkcjonowania Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. 124 Wyniki prac zespół będzie zobowiązany przedstawić w formie raportu zawierającego następujące elementy: 1. Stopień i skalę realizacji strategii; 2. Wykorzystanie środków finansowych w ramach ogłoszonych naborów; 3. Stopień osiągnięcia założonej misji; 4. Propozycje zmian strategicznych dotyczących założonych celów; 5. Uwagi do harmonogramu ogłaszanych naborów; 6. Sugestie zmian w budżecie LGR „Partnerstwo Drawy”. Raport powinien być przygotowany i przedstawiony do wiadomości Zarządowi, który w ramach swoich kompetencji przygotuje zmiany i korekty do strategii. Treść raportu i zmian w strategii, zgodnie z zasadą jawności działania LGR, będzie podana do wiadomości publicznej (na stronie www). Członkowie LGR mogą wnosić uwagi co do treści raportu i zmian w strategii Zarządowi LGR. Zarząd Stowarzyszenia przyjmuje raport, uwzględnia uwagi Członków, następnie przekazuje konkretne zmiany do strategii i rozwiązania, po czym poddaje pod głosowanie Walnemu Zebraniu Członków w formie uchwały. Zarząd LGR wraz z zespołem ds. ewaluacji strategii mogą w nadzwyczajnych okolicznościach (klęski żywiołowe np. powódź) podjąć decyzję o zmianie celów głównych i szczegółowych zawartych w strategii, przedkładając zmiany do zatwierdzenia Walnemu Zebraniu Członków, zwołanym w trybie nadzwyczajnym. 12.1 Metodologia i cele ewaluacji Ewaluacja będzie realizowana w dwóch typach: jakościowym i ilościowym. Typ ilościowy – dane ilościowe będą pochodziły ze standaryzowanych technik badawczych oraz ze źródeł danych zastanych takich jak: sprawozdania, wyniki monitoringu, audyt. Typ jakościowy – dane pochodzić będą z analiz opinii, ankiet, wyników obserwacji i z zastosowanych jakościowych technik badawczych. Powyższe metody muszą uwzględniać cele ewaluacji strategii. Cele ewaluacji strategii to: − polepszenie efektywności i wydajności w obszarze objętym LSROR, − określenie efektów wdrażania strategii, − lepsze zaspokojenie oczekiwań odbiorców projektów zaplanowanych w ramach strategii, − dostarczenie informacji koniecznych dla podejmowania decyzji, − uzyskanie odpowiedzi na pytania związane z realizacją strategii, − odniesienie się do krytyki ze strony beneficjentów działań zaplanowanych w strategii, − pogłębienie odpowiedzialności za wdrażanie strategii wśród wszystkich zainteresowanych jej funkcjonowaniem i jej efektami, − usprawnienie działalności Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy”. 125 Rozdział 13 Spójność planowanych działań, przedsięwzięć lub operacji realizowanych przez LGR w ramach innych programów wdrażanych na obszarze objętym LSROR LGR „Partnerstwo Drawy” aktywizując społeczność lokalną oraz budując potencjał społeczny na obszarach zależnych od rybactwa, zamierza wykorzystywać nie tylko środki finansowe dostępne w ramach Osi Priorytetowej 4 Programu Operacyjnego PO RYBY 2007 – 2013 ale również w ramach innych programów, konkursów przeznaczonych dla organizacji pozarządowych. Działania podejmowane w ramach innych programów będą miały charakter uzupełniający wobec działań pochodzących z Europejskiego Funduszu Rybackiego (WE 1198/2006). Działania, które LGR planuje podjąć w ramach innych programów mają za zadanie przede wszystkim wspierać zapisy LSROR, ale również ogólnie pojęty rozwój obszaru objętego strategią. Trudno jednak w tym momencie wskazać konkretnie, jakie działania będzie podejmowało Stowarzyszenie, gdyż zależy to np. od harmonogramu ogłaszanych w ramach innych programów konkursów, czy kryteriów naboru. Biorąc jednak pod uwagę profil działalności Stowarzyszenia i jego formę prawną można wskazać ogólnie, że będą to działania występujące m.in. w następujących programach: 13.1 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) Sektorowy Program Operacyjny Obszarów Zależnych Od Rybactwa – Oś Priorytetowa 4, powstał bezpośrednio na bazie doświadczeń Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich osi 4 typu LEADER. W ramach dofinansowania wsparte mogą być działania odnoszące się do dofinansowania inicjatyw realizowanych na obszarze działania Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania „Partnerstwo Drawy” obejmującej zasięgiem działania cały obszar wchodzący w skład LGR „Partnerstwa Drawy”. Wsparcie będzie uzupełnieniem dofinansowania PO RYBY 2007 – 2013 w zakresie czterech działań: 1. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, co wpłynie na tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów, promocję zatrudnienia poza rolnictwem na obszarach wiejskich. 2. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, gdzie wspierane będzie tworzenie nowych firm i wsparcie mikroprzedsiębiorstw tworzących nowe miejsca pracy 3. Odnowa i rozwój wsi, wspierające działania mające wpływ na rozwój społeczności wiejskiej zarówno poprzez poprawę małej infrastruktury jak i inwestycje w kapitał ludzki. 4. Małe projekty, dające możliwość finansowego wsparcia przedsięwzięć z zakresu pobudzania lokalnej aktywności przez system grantów w wysokości do 25 tys. zł., które wpłyną na poprawę jakości życia lub większego zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarze działania LGR. 126 13.2 Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) Środki dostępne w ramach PO KL planuje się pozyskać w celu realizacji m.in. projektów: - w zakresie podnoszenia kwalifikacji i umiejętności przez osoby, które mają problemy z wejściem i utrzymaniem się na rynku pracy; - w zakresie podnoszenia kwalifikacji i umiejętności przydatnych poza rybactwem, - mających na celu promocję przedsiębiorczości, w tym organizacja szkoleń dostarczających wiedzy z zakresu funkcjonowania małych firm, - aktywnej integracji osób niepełnosprawnych z pozostałą lokalnej, częścią społeczności - związanych z tworzeniem świetlic na obszarach zależnych od rybactwa dla dzieci i młodzieży jako pozaszkolnych form integracji, - w zakresie tworzenia punktów marketingowego) dla mieszkańców, doradztwa (np. prawnego, księgowego, - związanych z rozwojem pracowników i przedsiębiorstw w regionie, - związanych z oddolnymi inicjatywami edukacyjnymi. 13.3 Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego Środki dostępne w ramach RPO planuje się pozyskać w celu realizacji m.in. projektów: - prowadzenia inwestycji związanych z rozwojem firm działających na obszarze zależnym od rybactwa, a pośrednio wspierający realizację Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich, - wdrażania projektów innowacyjnych dotyczących innowacji produktowej i procesowej w przedsiębiorstwach, - dotyczących budowy, rozbudowy czy modernizacji szlaków/ścieżek turystycznych (w tym rowerowych), - budowy, rozbudowy małej infrastruktury turystycznej, - w zakresie profesjonalnej obsługi ruchu turystycznego, - w zakresie kształtowania postaw ekologicznych wśród mieszkańców. 127 13.4 Fundusz dla Organizacji Pozarządowych (FOP) Środki dostępne w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych planuje się pozyskać w celu realizacji m.in. projektów: - mających na celu walkę z wszelkimi formami dyskryminacji w stosunku do osób niepełnosprawnych, - dotyczących współpracy LGR z innymi sektorami np. jednostkami samorządowymi, przedsiębiorstwami w obszarze społecznych i gospodarczych innowacji i demokracji uczestniczącej, - dotyczących edukacji obywatelskiej dzieci i młodzieży, - w zakresie diagnozowania problemów lokalnych. 13.5 INTERREG IV A W sferze zainteresowania Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” jest Program Operacyjny Celu „Europejska Współpraca Terytorialna” - „Współpraca Transgraniczna” Rzeczpospolitej Polskiej (Województwo Zachodniopomorskie) i krajów związkowych Meklemburgia - Pomorze Przednie / Brandenburgia w latach 2007- 2013 INTERREG IV A. Program obejmuje swoim zasięgiem również powiaty obszaru LGR. Stowarzyszenie LGR „Partnerstwo Drawy” będzie aplikować o dotacje głównie z Funduszu Małych Projektów (FMP). 13.6 Inne dostępne środki finansowe (w tym ze źródeł organizacji pozarządowych wspierających inicjatywy wiejskie, jak np. Fundacja Wspomagania Wsi, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, itp.). Realizowane w ramach LSROR przedsięwzięcia w połączeniu z innymi przedsięwzięciami realizowanymi w ramach w/w programów wzmogą efekt synergii w zakresie rozwoju obszaru objętego działaniem Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. 128 13.7 Określenie powiązań LSROR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSROR 13.7.1 Dokumenty strategiczne na poziomie krajowym LSROR dla obszaru działania Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku wpisuje się w nadrzędny dla Polski wieloletni dokument strategiczny rozwoju społeczno-gospodarczego, tj. Strategię Rozwoju Kraju 2007-2015 (SRK), stanowiący odniesienie dla innych strategii i programów rządowych, jak i innych dokumentów opracowywanych na szczeblu regionalnym i lokalnym. Dokument ten określa cele i priorytety rozwoju Polski oraz warunki, które powinny ten rozwój zapewnić, uwzględniając przy tym najważniejsze trendy rozwoju gospodarki światowej oraz cele, jakie stawia Unia Europejska w odnowionej Strategii Lizbońskiej. Zapisana w LSROR polityka rozwoju będzie przyczyniać się do realizacji zapisanej w Strategii Rozwoju Kraju wizji kraju, która zakłada, że Polska w roku 2015 będzie krajem o wysokim poziomie i jakości życia mieszkańców oraz silnej i konkurencyjnej gospodarce, zdolnej do tworzenia nowych miejsc pracy. Wizja ta ma zostać osiągnięta poprzez działania realizowane w 6 priorytetach, wśród których 2, tj. Priorytet 5. Rozwój obszarów wiejskich (bezpośrednio) oraz Priorytet 6. Rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej (pośrednio) stanowić będą główne obszary korelacji priorytetów rozwoju zapisanych w LSROR. W szczególności poprzez cele zapisane w LSROR realizowane będą działania: a) Rozwój przedsiębiorczości i aktywności pozarolniczej oraz d) Wzrost jakości kapitału ludzkiego oraz aktywizacja zawodowa mieszkańców wsi w Priorytecie 5 SRK, z kolei w Priorytecie 6 w sposób pośredni realizowane będą dwa zapisane działania, tj. a) Podniesienie konkurencyjności polskich regionów oraz b) Wyrównywanie szans rozwojowych obszarów problemowych. Drugim istotnym dokumentem planistycznym w jaki wpisuje się LSROR dla obszaru Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” są Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (Narodowa Strategia Spójności 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Dokument ten reguluje w szczególności realizację tzw. polityki spójności w Polsce, a tym samym wydatkowanie największej puli środków pomocowych, pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności. Nie dotyczy on wprost rozwoju obszarów wiejskich, jednak sporo uwagi poświęca koordynacji polityki spójności z innymi politykami wspólnotowymi, w tym w szczególności Wspólna Polityką Rolną i realizowana ramach niej polityką rozwoju obszarów wiejskich. Działania w ramach LSROR będą spójne zarówno z głównym celem strategicznym NSRO, tj. tworzeniem warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej, jak i jednym z 6 głównych celów horyzontalnych, tj. Wyrównywaniem szans rozwojowych i wspomaganiem zmian strukturalnych na obszarach wiejskich. Realizacja LSROR będzie powiązana pośrednio również z innymi celami NSRO, w tym w szczególności z celem 2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej. 129 Dokumentem strategicznym o charakterze krajowym, z którym poprzez branżowy charakter w największym stopniu powiązana musi być LSROR dla obszaru „Partnerstwa Drawy: jest Krajowy Plan Strategiczny Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 (KPSROW). Zawiera on priorytety rozwoju obszarów wiejskich na okres 7 lat, uwzględniające zarówno regulacje wspólnotowe (Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Rozwoju Obszarów Wiejskich), jak i spójność z dokumentami krajowymi (KPS, NSRO oraz Krajowy Program Reform). KPSROW jest tym samym podstawowym dokumentem ramowym, na podstawie którego został przygotowany główny instrument wdrażania Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce, w części dotyczącej rozwoju obszarów wiejskich, tj. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Podstawę realizacji KPSROW stanowi koncepcja wielofunkcyjności rolnictwa i obszarów wiejskich. Zakłada ona wzmocnienie ekonomiczne gospodarstw rolnych i wzrost konkurencyjności sektora rolno-spożywczego, przy jednoczesnym zapewnieniem instrumentów na rzecz różnicowania działalności gospodarczej w kierunku pozyskania i stworzenia alternatywnych źródeł dochodów mieszkańców wsi. Równie ważnym aspektem obszarów wiejskich w Polsce, poza funkcjami ekonomicznymi i dobrymi warunkami dla rozwoju społecznego, jest ich rola w zachowaniu i odtwarzaniu walorów krajobrazowych oraz zasobów przyrody, tj. zachowanie dobrego stanu ekologicznego wód i gleb, bogactwa siedlisk i różnorodności biologicznej, a także dziedzictwa kulturowego wsi. Powyższe istotne kwestie znajdują swój wyraz w głównych kierunkach / priorytetach rozwoju dla obszaru objętego LSROR czyli obszaru powiatu gryfickiego, przewidzianych do realizacji w ramach LSROR. Ze względu na wynikowy charakter tych dokumentów, tj. Strategia Rozwoju Kraju - Krajowy Plan Strategiczny dla Rozwoju Obszarów Wiejskich – Program Rozwoju Obszarów Wiejskich - Lokalna Strategia Rozwoju największe związki pomiędzy celami, priorytetami i działaniami występują w obszarze tzw. osi priorytetowych rozwoju 3 i 4, tj. jakości życia na obszarach wiejskich i różnicowania gospodarki wiejskiej oraz LEADER, stanowiących jednocześnie obszary interwencji potencjalnego wsparcia udzielanego przez Lokalne Grupy Rybackie w ramach realizacji LSROR. Cele zawarte w Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich dla obszaru działania Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku są spójne i zmierzają do zrealizowania celów zawartych w Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 będącej dokumentem strategicznymi na poziomie regionalnym. Realizacja działań ujętych w LSROR przyczyni się do realizacji celu strategicznego nr 1 „Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania” celu kierunkowego nr 1.2. Rozwój i promocja produktów turystycznych regionu, 1.3. Wspieranie współpracy i rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości, celu strategicznego nr 3 „Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu” celu kierunkowego 3.4. Rozwój małych miast (do 20 tys. mieszkańców), rewitalizacja i rozwój obszarów wiejskich; celu strategicznego nr 4 „Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami” celu kierunkowego nr 4.2. Zachowanie, ochrona i odtworzenie walorów i zasobów środowiska naturalnego; celu strategicznego nr 5 „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” celu kierunkowego nr 5.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich , 5.2. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych, innowacyjnych i proekologicznych; celu strategicznego nr 6 „Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu” i cele kierunkowe 6.1. Wzmacnianie tożsamości społeczności lokalnych; 6.6. Rozwój sportu i rekreacji, promocja zdrowego stylu życia; 6.8. Przeciwdziałanie procesom marginalizacji społecznej. 130 Następnym dokumentem strategicznym na poziomie regionalnym jest Strategia rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego w latach 2002-2015”. Cele zawarte w Strategii dla obszaru Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” przyczynią się do osiągnięcia następujących celów strategicznych zawartych w tej strategii tj. 1. tworzenie warunków do rozwoju zasobów ludzkich, 2. powszechna dostępność dóbr, usług i informacji, 3. poprawa konkurencyjności województwa zachodniopomorskiego, 4. podniesienie jakości życia w regionie. Istniejące dokumenty o charakterze strategicznym, opracowane dla wszystkich 9 gmin oraz powiatów: szczecineckiego i drawskiego zostały wzięte pod uwagę już na etapie opracowywania materiałów bazowych niezbędnych do opracowywania Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich, tym samym ich zapisy uwzględnia niniejszy dokument. 13.7.2 Wykaz dokumentów planistycznych, strategicznych i programowych związanych z obszarem Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku 1. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Barwice 2000 – 2010; 2. Studium uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Barwice 2002; 3. Strategia Rozwoju Turystyki Miasta i Gminy Barwice; 4. Wieloletni Program Inwestycyjny Miasta i Gminy Barwice 2005 – 2010; 5. Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich Gminy Barwice 2007-2013 6. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Barwice na lata 2004 – 2013; 7. Plany Odnowy Miejscowości Gminy Barwice (Ostrowąsy, Białowąs, Piaski, Sulikowo, Łęknica); 8. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Czaplinek 2000 – 2010; 9. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Czaplinek 2001; 10. Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich Gminy Czaplinek 2007 – 2013; 11. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Czaplinek na lata 2004 – 2013; 12. Miejscowy Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Czaplinka; 13. Plany Odnowy Miejscowości Gminy Czaplinek (Czarne Małe, Kołomąt, Motarzewo, Broczyno, Kluczewo, Pławno, Sikory, Żerdno, Siemczyno, Łaka, Niwka, Machliny, Psie Głowy, Stare Drawsko, Żelisławie, Drahimek, Miłkowo, Nowe Drawsko, Czarne Wielkie, Ostroróg, Trzciniec); 14. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Drawsko Pomorskie 2000 – 2010; 15. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Drawsko Pomorskie na lata 2007 – 2013; 16. Strategia Rozwoju Gminy Grzmiąca 2000; 17. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Grzmiąca na lata 2004 – 2013; 18. Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich Gminy Grzmiąca 2007 – 2013; 19. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Grzmiąca 2002; 20. Plany Odnowy Miejscowości Gminy Grzmiąca (Lubogoszcz, Mieszałki, Sławno, Przystawy, Wielanowo); 21. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Kalisz Pomorski na lata 2005 – 2008; 131 22. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Miasta i Gminy Kalisz Pomorski 2003 – 2012; 23. Wieloletni Plan Inwestycyjny Miasta i Gminy Kalisz Pomorski 2009 – 2011; 24. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kalisz Pomorski 2002; 25. Plany Odnowy Miejscowości Gminy Kalisz Pomorski (Giżyno, Kalisz Pomorski) 26. Strategia rozwoju Gminy Ostrowice 2002; 27. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Ostrowice 2002; 28. Plany Odnowy Miejscowości Gminy Ostrowice (Chlebowo, Bolegorzyn, Nowe Worowo, Przytoń, Ostrowice); 29. Strategia Rozwoju Gminy Złocieniec do 2015; 30. Plan Gospodarki Odpadami Dla Miasta i Gminy Złocieniec na lata 2004 – 2011; 31. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Złocieniec 2002; 32. Lokalny Plan Rewitalizacji dla Miasta i Gminy Złocieniec na lata 2007 – 2013; 33. Plany Odnowy Miejscowości Gminy Złocieniec (Stare Worowo, Bobrowo, Stawno, Kosobudy); 34. Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich Gminy Borne Sulinowo; 35. Lokalny Program Rozwoju Miasta Borne Sulinowo na lata 2007 – 2013; 36. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Borne Sulinowo na Lata 2004 – 2019; 37. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Borne Sulinowo 2002; 38. Plany Rozwoju Miejscowości gminy Borne Sulinowo (Łubowo, Piława, Silnowo); 39. Strategia Rozwoju Powiatu Drawskiego 2000. 132 Rozdział 14 Mechanizmy zapobiegające nakładaniu się pomocy Przed nakładaniem się pomocy w ramach Programu Operacyjnego Osi Priorytetowej 4 PO RYBY 2007-2013 i innych programów współfinansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, LGR stosować będzie następujące mechanizmy zabezpieczające: - każdy dokument przedstawiany do refundacji ze środków publicznych opisany będzie w sposób umożliwiający identyfikację dokładnych wartości finansowanych z danego źródła finansowania, a więc będą w sposób trwały umieszczone informacje z jakiego programu te koszty zostały poniesione. W przypadku kosztu współfinansowanego z dwóch lub więcej programów będzie podana informacja o tym jaką część kosztów finansują poszczególne programy. Podział kosztów będzie merytorycznie uzasadniony. Dokument zostanie opatrzony pieczęcią z opisem typu „Zrefundowano ze środków …….”. - księgowość organizacji będzie prowadzona w sposób umożliwiający wyodrębnienie wszystkich wydatków refundowanych z różnych źródeł, - przewiduje się prowadzenie osobnych subkont dla każdej pozyskanej dotacji, - z każdą osobą zatrudnioną przez LGR zawarta zostanie umowa precyzująca zakres obowiązków i zadań, w której będzie wyraźnie wskazany program, na rzecz którego, te zadania i obowiązki będą wykonywane oraz podana wysokość wynagrodzenia finansowanego ze środków tego programu, - w przypadku finansowania pracy zatrudnianych pracowników z różnych źródeł w ramach danego etatu przewiduje się prowadzenie kart pracy, odpowiednio dla każdego programu, z którego refundowane będzie wynagrodzenie. - zapewniony zostanie dobry przepływ informacji pomiędzy osobami odpowiedzialnymi za realizację różnych programów (spotkania robocze), - każdy wniosek o przyznanie finansowego wsparcia przygotowywany przez Stowarzyszenie LGR –„Partnerstwo Drawy” będzie zawierał analizę ryzyka w zakresie nakładania się pomocy ze środków tego programu z pomocą, którą LGR uzyskało wcześniej z PO RYBY 2007 – 2013 lub innych programów oraz opracuje mechanizmy, które należy zastosować w celu uniemożliwienia nakładania się pomocy. Wykaz załączników: 1.Załącznik nr 1 – rejestr członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku. Szczecinek, 16.05.2014r. 133