Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych

Transkrypt

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Ocena ryzyka nieprawidłowego
rozwoju dzieci urodzonych
przedwcześnie
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie –
doświadczenia i rekomendacje
Warszawa, 10 – 12 grudnia 2007
Ewa Helwich
Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii
Noworodka
Instytut Matki i Dziecka
Główne czynniki ryzyka zaburzeń rozwoju
neurologicznego
•
•
•
•
•
Poród przedwczesny
Chorioamnionitis
OENN
Posocznica
Zaawansowane zmiany widoczne
w obrazie USG mózgu
Noworodki z małą urodzeniową masą ciała
w latach 1989 – 2006 (GUS) 500-2500g
9
8
7
6
5
8,4
8,4
8,1
7,2
6,4
6,2
6
6,2
6,3
6,2
6,4
6,3
6,3
4
3
2
1
0
1989 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Sytuacja zdrowotna kobiet ciężarnych jest
zróżnicowana
•
•
•
•
różnice w sytuacji materialnej i życiowej
odmienne zachowania zdrowotne
odmienna świadomość zdrowotna
zróżnicowana dostępność usług zdrowotnych
Wskaźniki ilustrujące świadomość
zdrowotną i zachowania zdrowotne
• częstość przyjmowania kwasu foliowego przez kobiety
15 - 49 lat - 13% (2001r)
• odsetek kobiet ciężarnych rozpoczynających opiekę
w czasie ciąży w I trymestrze - 50 - 60% (2001r)
• odsetek kobiet palących papierosy
– ok. 20% w I trymestrze ciąży
– ok. 10% w III trymestrze ciąży
Profilaktyka pierwotna wad wrodzonych suplementacja kwasem foliowym diety
w populacji kobiet w wieku rozrodczym
• redukcja częstości wad cewy nerwowej o 75%
• redukcja wad układu krążenia o 30%
Noworodki z bardzo małą (VLBW)
i ekstremalnie małą (ELBW) masą ciała
• Porody przed 33 t.c. stanowią 1-2% wszystkich
porodów, ale są odpowiedzialne za:
– 80% umieralności noworodkowej
– 40-50% umieralności niemowlęcej
Kramer M i wsp. JAMA 2000; 284:843-49
• Wzrost przeżywalności skrajnie niedojrzałych
noworodków (<28 t.c.) w wyniku:
– poprawy opieki perinatalnej
– prenatalnej podaży steroidów
– zastosowania surfaktantu egzogennego
Aktualne trendy
• Podejmowanie leczenia dzieci o coraz krótszym
wieku płodowym
• Znaczne ryzyko ciężkich uszkodzeń w populacji
najmniej dojrzałych noworodków
Sytuacja w Polsce
• Szybki spadek tzw. płodności demograficznej
(z 2 do 1,4 dziecka na kobietę w okresie rozrodczym)
• Poprawa wskaźnika umieralności okołoporodowej
– 20/1000 w 1990 roku
– 8,2/1000 w 2006 roku
• Nieznacznie zmieniająca się częstość porodów przedwczesnych
– 6,7 w 1995 roku
– 6,4 w 2004 roku
– 6,3 w 2006 roku
• Odsetek noworodków z bardzo małą masą ciała (<1500g)
stanowi ok. 1%, w tym z ekstremalnie małą masą ciała
(500-999g) ok.0,4% (2004r.)
Ocena rozwoju noworodków
bardzo niedojrzałych (<33 t.c.)
•
częstość mózgowego porażenia dziecięcego nie wzrasta, ale 50%
dzieci z tą chorobą stanowią byłe wcześniaki urodzone przed 33
t.c.
Hagberg B i wsp. Acta Pediatr 1996; 85:954-60
•
inne najczęstsze powikłania to: zaburzenia widzenia, słuchu,
dysharmonia rozwojowa (DCD-developmental coordination
Co zagraża noworodkowi urodzonemu
przedwcześnie?
•
•
•
•
Problemy oddechowe
Niewydolność krążenia
Powikłania mózgowe
Powikłania infekcyjne
xxxxxxxxxxxxxxxx
Badanie neurologiczne wg.Denver
- ocena całościowa (PREMATURITAS)
1. Dzieci z rozwojem patologicznym:
mpdz
głuchota wymagająca aparatu słuchowego
ślepota
2. Dzieci z rozwojem wątpliwym
opóźnienie rozwoju mniejsze niż 3 miesiące
objawy łagodne, przejściowe
3. Dzieci z rozwojem prawidłowym
wzorzec ruchowy zgodny z wiekiem
kalendarzowym
Długofalowa ocena rozwoju noworodków bardzo i
skrajnie niedojrzałych: badania europejskie
Badanie EPICURE (N Engl J Med. 2005; 352: 9-19
N Engl J Med. 2000; 343: 378-84)
•
•
•
•
•
prospektywne badanie kohortowe z grupą kontrolną
wszystkie (276) oddziałów położniczych i noworodkowych na
terenie Anglii i Irlandii (żywe i martwe urodzenia)
badanie dotyczy noworodków skrajnie niedojrzałych (<26 t.c.)
urodzonych w okresie marzec-grudzień 1995 rok (811
noworodków)
długofalowa ocena rozwoju:
 2 lata - 283 (92%)
 6 lat -241 (78%) dzieci, które przeżyły
grupa kontrolna (dzieci z tej samej klasy):
 160 (78%) dzieci zgłosiło się na badanie w wieku 5 lat
skrajnie niedojrzałych: badania europejskie (cd)
Badanie EPIPAGE
(Arch Dis Child. 2004; 89: F139-44
35 journee de Medecine Perinatale, Tours 2005)
•
•
•
•
•
prospektywne badanie kohortowe z grupą kontrolną
wszystkie oddziały położnicze i noworodkowe w 9 regionach
Francji (żywe i martwe urodzenia)
badanie dotyczy noworodków bardzo niedojrzałych (22-32 t.c.)
urodzonych w okresie 1997 roku (2901 noworodków)
 2 lata - 1954 (83%)
 6 lat - 1624-1807 (68-78%) dzieci, które przeżyły
grupa kontrolna (noworodki urodzone o czasie):
 267 (49%) dzieci zgłosiło się na badanie w wieku 6 lat
skrajnie niedojrzałych: badania europejskie (cd)
Badanie PREMATURITAS
•
•
•
•
(Med. Wiek Roz. 2005; IX,3: 249-269
J Ped and Neonat in press)
prospektywne badanie kohortowe bez grupy kontrolnej
wszystkie (24) oddziały położnicze i noworodkowe na terenie
Warszawy (żywe i martwe urodzenia)
badanie dotyczy noworodków bardzo niedojrzałych (24-32 t.c.)
urodzonych w okresie październik 1998 - wrzesień 1999 rok
(307 noworodków)
 2 lata - 162 (87%) dzieci, które przeżyły
 7 lat - w trakcie badań
Długofalowa ocena rozwoju noworodków z ekstremalnie
małą masą ciała: badania amerykańskie (VON)
Vermont Oxford Network Experience
(Kongres ATP,Waszyngton maj 2005, abstrakt 1620)
•
•
•
•
prospektywne badanie kohortowe bez grupy kontrolnej
33 oddziały intensywnej opieki neonatologicznej w USA
(urodzenia żywe)
badanie dotyczy noworodków z ekstremalnie małą masą ciała
(< 1000g) urodzonych w okresie styczeń 1998 - grudzień 2001
rok (5818 noworodków)
 2 lata - 3258 (56%) dzieci, które przeżyły
 5 lat - w trakcie badań
Badanie EPICURE (<26 t.c.)
podsumowanie rozwoju w wieku 6 lat
•
•
•
•
111 dzieci (46%): rozwija się bez żadnych
powikłań
204 dzieci (73%): chodzi do normalnych szkół
3 dzieci (2%): chodzi do szkół integracyjnych
34 dzieci (15%): chodzi do szkół specjalnych
Losy noworodków badania EPIPAGE do chwili opuszczenia szpitala z
uwzględnieniem momentu zgonu i czasu trwania ciąży.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
22
24
26
28
30
32
Zgony na sali porodow ej
Zgony na OIOM
Now orodki zyw e w chw ili w ypisu ze szpitala
Badanie EPIPAGE (24-32 t.c.)
Częstość występowania
Mózgowego porażenia dziecięcego w wieku 2 lat
25%
20%
22%
19%
15%
12%
11%
10%
8,2%
8,3%
8,2%
6,8%
4,4%
5%
0%
24-25
t.c.
26 t.c.
27 t.c.
28 t.c.
29 t.c.
30 t.c.
31 t.c.
32 t.c.
ogółem
stopień uszkodzenia Mpdz w wieku 5 lat
•
stopień uszkodzenia Mpdz (159 dzieci = 9%)
 30 (19 %) : ciężkie uszkodzenia ruchowe (nie
chodzi)
 21 (14 %) : średniego stopnia zaburzenia ruchowe
(chodzi z pomocą):
 106 (67%) : bez poważnych zaburzeń ruchowych =
chodzi samodzielnie
Zaburzenia rozwoju intelektualnego w wieku 5 lat
w zależności od czasu trwania ciąży
30%
25%
25%
21%
20%
19%
21%
15%
10%
10%
10%
29 t.c.
30 t.c.
11%
8%
10%
5%
0%
24 t.c.
25 t.c.
26 t.c.
27 t.c.
28 t.c.
IQ < 70%
31 t.c.
32 t.c.
Badanie EPIPAGE (24-32 .c.)
Porównanie rozwoju intelektualnego w grupie badanej
i kontrolnej w wieku 5 lat
100%
89%
90%
80%
65%
70%
60%
50%
40%
30%
21%
20%
10%
12%
0%
3%
IQ < 55
IQ < 70
2%
8%
0%
grupa badana
IQ < 70-84
grupa kontrolna
bez zaburzeń
zaburzenia narządów zmysłu w wieku 5 lat
•
•
Zaburzenia widzenia
 12 dzieci (1%): ciężkiego stopnia (<3/10 w obu
oczach)
 34 dzieci (2%): średniego stopnia (<3/10 w 1 oku)
 1646 dzieci (97%): śladowe lub bez zaburzeń
Nie stwierdzono żadnego dziecka niewidomego
Zaburzenia słuchu
 8 dzieci (0,4%):
ciężkiego stopnia (<70 db) lub
aparat
 1771 dzieci (99,6): śladowe lub bez zaburzeń
Ocena rozwoju ruchowego i narządów
zmysłów w wieku 2. lat
(PREMATURITAS)
88%
Rozwój prawidłowy
8%
Rozwój wątpliwy
(w tym jedno dziecko głuche)
4%
Mózgowe porażenie dziecięce
(w tym dwoje dzieci niewidomych)
Zapobieganie porodom
przedwczesnym
•
•
•
•
•
•
•
Edukacja przed ciążą
Kształtowanie świadomości zdrowotnej
Planowanie ciąży
Eliminowanie odżywek
Nawyki żywieniowe
Higiena osobista
Aktywność fizyczna
W przypadku ryzyka porodu
przedwczesnego
• Opieka i leczenie w ośrodku referencyjnym
• Zastosowanie steroidów - leków
przyspieszających dojrzewanie płuc i
zmniejszających ryzyko innych powikłań
• Poród w optymalnych warunkach
• Uniknięcie potrzeby transportu noworodka
po urodzeniu
INSTYTUT MATKI I DZIECKA
Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Dziękuję Państwu za uwagę

Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych

Transkrypt

Podobne dokumenty

FULL TEXT

Podejrzenie torbieli uchyłka Meckela u płodu

Pobierz plik PDF - Via Medica Journals

Generuj PDF - Komenda Miejska Policji w Dąbrowie Górniczej

Pobierz program