Prezentacja POPiHN
Transkrypt
Prezentacja POPiHN
PRZEMYSŁ i HANDEL NAFTOWY w ROKU 2015 Podsumowanie informacji o polskim rynku paliw ciekłych w oparciu o dane monitoringu Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 2 Najważniejsze dla sektora w roku 2015 Pierwszy od 3 lat wzrost oficjalnego popytu na paliwa ciekłe; Pierwszy od 5 lat wzrost oficjalnego popytu na benzyny silnikowe; Spadek notowań ropy i paliw gotowych obserwowany przez cały rok; Ceny detaliczne paliw silnikowych niższe, niż w roku poprzednim; Dobry poziom marży rafineryjnych; Wzrost oficjalnego importu paliw; Szara strefa nadal utrudniała funkcjonowanie legalnie działającym przedsiębiorcom i uszczuplała dochody budżetu państwa; Wzrost ilości stacji paliw - w tym autostradowych; TOTAL nowym operatorem stacji na polskim rynku; Wzrost sprzedaży w sklepach stacji paliw. Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 3 Konsumpcja krajowa paliw ciekłych (BS, ON, LOO, LPG) w latach 2000-2015 w tys. ton 20 000 15 000 19 207 17 998 18 089 18 817 20 383 19 821 19 852 19 052 19 099 15 830 15 617 14 425 13 416 13 697 13 545 10 000 17 534 2015≈(+7%) 5 000 0 Źródło: dane własne POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 4 Szacunek konsumpcji krajowej paliw ciekłych w latach 2014 i 2015 [w tys. m3] Udział importu w konsumpcji paliw: 16 000 Benzyny ON LPG 14 000 11% z 13% w 2014 15% z 12% w 2014 85% z 87% w 2014 +9% 12 000 +3% 843 4 275 +4% 4 169 761 5 048 4 841 2 000 787 +3% 4 000 -64% 193 6 000 534 13 651 +4% 2014 2015 879 8 000 14 830 10 000 0 BS ON JET LPG LOO COO Opracowano na podstawie monitoringu POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 5 Popyt na paliwa ciekłe w latach 2006 – 2015 [w mln m3] Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 6 Porównanie popytu na paliwa (BS, ON, LPG, LOO) 2015 do 2014 107 105 109 105 103 106 103 105 103 103 110 105 110 113 115 % 100 95 90 85 80 Źródło: Na bazie danych Ministerstwa Finansów i monitoringu POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 7 Produkcja i oficjalny import paliw ciekłych w 2015 PRODUKCJA PALIW IMPORT PALIW tys. m3 tys. m3 Zmiany w produkcji krajowej: Benzyny silnikowe +8% Olej napędowy +12% Gaz płynny LPG -5% Paliwo JET -5% Lekki olej opałowy -23% Ciężki olej opałowy -9% Razem +6% Import benzyn Import ON Import łącznie -16% +34% +9% Całkowita produkcja wyniosła 25,5 mln m3 Całkowity import wyniósł 6,7 mln m3 Źródło: Na bazie danych Ministerstwa Finansów i monitoringu POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 8 Kierunki oficjalnego importu paliw ciekłych w 2015 ON: Finlandia 1% ON: W. Brytania 3% BS: Litwa ON: Litwa ON: Łotwa ON: Rosja ON: Białoruś BS: Niemcy 33% ON: Niemcy 51% Źródło: Na bazie danych Ministerstwa Finansów i monitoringu POPiHN BS: Słowacja 51% BS: Węgry 5% ON: Słowacja 4% 3% 3% 3% 13% 12% Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 9 Bilans obrotów międzynarodowych w 2015 Import netto Źródło: Na bazie danych Ministerstwa Finansów i monitoringu POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 10 Bilans obrotów międzynarodowych w 2015 cd 9000 tys. m3 8000 7000 6000 Import 5000 Eksport 4000 3000 6000 2000 2011 2012 2013 2014 2015 5000 4766 tys. m3 4000 3000 Import netto 2000 1604 1000 606 590 484 2013 2014 2015 0 2011 Źródło: Na bazie danych Ministerstwa Finansów i monitoringu POPiHN 2012 Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 11 Udział w zaopatrzeniu rynku (BS, ON, LPG i LOO łącznie) w 2014 i 2015 90,0 80,0 % 76,5 80,6 77,7 73,4 70,0 60,0 rok 2014 50,0 rok 2015 40,0 30,0 19,4 20,0 10,0 4,1 22,3 4,3 0,0 Koncerny krajowe Koncerny zagraniczne Operatorzy niezależni Razem firmy POPiHN Źródło: Monitoring POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 12 5,00 4,50 2006 4,48 4,61 5,50 5,22 5,26 6,00 5,69 5,71 Ceny detaliczne EU95, ON i autogazu w latach 2006-2015 -12% 2007 2008 -14% 2009 4,00 2010 3,50 3,00 -24% 2012 2013 1,96 2,50 2,57 2,79 2011 2,00 2014 2015 1,50 EU 95 Tankując miesięcznie 100 litrów paliwa, w 2015 przeciętny kierowca wydał: mniej o 780 PLN za benzynę EU95 mniej o 888 PLN za olej napędowy mniej o 732 PLN za autogaz w stosunku do 2014. Źródło: Opracowanie własne na bazie danych e-petrol.pl, WNP i ARE ON LPG Różnica w cenie EU95 i ON [gr/l] 2010 2011 2012 2013 2014 28 7 2 (-1) 4 2015 13 Różnica w cenie EU95 i autogazu w PLN/l 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2,34 2,52 2,92 2,98 2,69 2,65 Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 13 2000-01-03 2000-06-03 2000-11-03 2001-04-03 2001-09-03 2002-02-03 2002-07-03 2002-12-03 2003-05-03 2003-10-03 2004-03-03 2004-08-03 2005-01-03 2005-06-03 2005-11-03 2006-04-03 2006-09-03 2007-02-03 2007-07-03 2007-12-03 2008-05-03 2008-10-03 2009-03-03 2009-08-03 2010-01-03 2010-06-03 2010-11-03 2011-04-03 2011-09-03 2012-02-03 2012-07-03 2012-12-03 2013-05-03 2013-10-03 2014-03-03 2014-08-03 2015-01-03 2015-06-03 2015-11-03 Dlaczego ceny paliw w Polsce maleją? PLN/bbl 350,00 Wskaźnik R*K (notowania ropy * kurs USD) 400,00 Obniżka notowań ropy Brent spot o 47% Wzrost kursu złotego do dolara US o 20% 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 Źródło: Opracowanie własne na bazie danych e-petrol.pl Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 14 Struktura rynku stacji paliw 2015 Stacje niezależne pozostałe Total IDS AS 24 SSS (dawne Neste) Stacje przymarketowe Lukoil Statoil Stacje w sieciach prywatnych Shell BP Grupa LOTOS PKN ORLEN 1 932 10 14 25 0 179 116 355 818 426 501 476 1 749 0 500 1 000 Liczba stacji paliw w Polsce: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 6 875 6 904 6 854 6 715 6 755 6 764 6 756 6 745 6 479 2015 6 601 Źródło: Opracowanie POPiHN 29,6% 2,7% 1 500 2 000 33,7% Koncerny krajowe Koncerny zagraniczne 12,1% 21,9% Sieci operatorów niezależnych Pozostali operatorzy niezależni Hipermarkety Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 15 Udział w rynku detalicznym (BS, ON, LPG łącznie) w 2015 [w %] 2015 6,3 35,9 Koncerny krajowe 35,2 Koncerny zagraniczne Operatorzy niezależni 2014 Hipermarkety 6,2 22,5 36,5 33,9 Koncerny krajowe Koncerny zagraniczne Operatorzy niezależni Średnia roczna sprzedaż paliw na stacji: - w kraju 3,2 mln litrów - POPiHN 3,5 mln litrów - stacja niezależna 2,6 mln litrów Hipermarkety 23,4 Źródło: dane z monitoringu POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 16 16,0 Zmiany w sprzedaży paliw ciekłych w 2015 [%] 14,3 14,0 10,5 12,0 6,0 10,0 8,0 6,0 7,4 7,7 Sprzedaż poza stacjami paliw 4,2 3,0 4,0 2,0 Sprzedaż na stacjach paliw 0,5 18,0 16,3 0,0 BS ON LPG Razem paliwa 16,0 11,6 14,0 12,0 11,4 10,0 Sprzedaż na stacjach paliw poza POPiHN 8,0 5,6 6,0 2,6 4,0 Sprzedaż na stacjach POPiHN 2,4 1,7 0,9 2,0 0,0 BS Opracowanie: POPiHN ON LPG Razem paliwa Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 17 Zmiany [%] 2015 do 2014 w : - sprzedaży detalicznej paliw, - ilości stacji paliw, - sprzedaży w sklepach na stacjach paliw 9,0 8,3 % 8,0 7,0 5,6 6,0 5,3 5,0 4,0 3,3 3,0 2,0 2,4 1,5 2,8 1,5 1,4 1,0 1,0 Opracowanie: POPiHN Sprzedaż w sklepach Liczba stacji DODO Liczba stacji DOFO Liczba stacji COCO i CODO Liczba stacji LPG ON Premium ON Normal BS Premium BS Normal 0,0 Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 18 Przyszłość krajowego rynku paliw Scenariusz konsumpcji paliw ciekłych (BS, ON, LPG, LOO) do roku 2025 32,0 Wariant bazowy 31,0 mln m3 30,0 Wariant opytymistyczny Wariant pesymistyczny 29,0 28,0 27,0 26,0 25,0 24,0 23,0 22,0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Opracowanie: POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 19 Rynek olejów smarowych w 2015 • 232 112 ton • Wzrost +2,36 % rdr • -5% vs. 2007 Źródło: dane z monitoringu POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 20 Struktura polskiego rynku olejów smarowych Źródło: dane z monitoringu POPiHN Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 21 Oleje silnikowe dla pojazdów osobowych i ciężarowych Silnikowe dla pojazdów osobowych • 59 931 ton +4,19% rdr, +19,21% vs. 2007 • Od 2013: wzrost produkcji pojazdów, ograniczenie szarej strefy? Źródło: dane z monitoringu POPiHN Silnikowe dla pojazdów ciężarowych • 37 536 ton +2,26% rdr, -0,06% vs. 2007 • Jednosezonowe -62% vs. 2007 Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 22 Segment motoryzacyjny i przemysłowy Motoryzacja • 125 003 ton +2,54% rdr, -7,5% vs. 2007 • • • Osobowe +4,2% rdr Ciężarowe +2,3% rdr Jednosezonowe - 2,96% 7 487 ton • • Silnikowe +2,9% 104 953 ton Trend spadkowy i „dołek” w 2013 r Przemysł • • • • 107 109 ton +2,3 % rdr, -2,8% vs. 2007 Hydrauliczne 37 972 ton, -14% vs. 2007 Inne przemysłowe 36 kt, +14% vs. 2007 Stabilizacja rynku po 2010 r. Źródło: dane z monitoringu POPiHN, GUS Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 23 Ewolucja na tle PKB Polski z prognozą • • • • • Silna korelacja z PKB Polski i koniunkturą w strefie Euro Rekord w 2007 (245 kt), dołek w 2009 (207 kt) Zmienne reakcje na spowolnienia 2009 i 2012-2013 Prognoza: stabilizacja Zmienność: sytuacja w strefie Euro, stymulacja popytu Źródło: dane z monitoringu POPiHN, GUS Przemysł i Handel Naftowy 2015 / 24 Wybrane obszary zainteresowania - oleje smarowe 2015-16 MF przepisy akcyzowe stawka „zero” akcyzy szara strefa w obrocie olejami smarowymi i bazowymi DG TAXUD klasyfikacja Common Nomenclature (CN) Unijny Kodeks Celny (CCU) DG TAXUD, Komitet Akcyzowy KE objęcie systemem EMCS olejów smarowych i bazowych w UE postulat zharmonizowanej stawki „zero” akcyzy na oleje smarowe szara strefa w obrocie olejami smarowymi, bazowymi i ON MŚ ostateczne zniesienie obowiązku zbiórki i recyklingu wobec smarów KT 222 przy PKN normalizacja – kilkadziesiąt projektów norm rocznie MŚ, GIOŚ, UOKIK, Polski Alarm Antysmogowy, Organizacje Odzysku Problem spalania olejów poużytkowych w nieprzystosowanych do tego piecach Przemysł i Handel Naftowy 2015/25 Główne problemy branży w 2015 Przestępczość w obrocie paliwami Oleje i smary: szara strefa + stawka zero na oleje i smary lub wprowadzenie efektywnej stawki na wszystkie oleje i smary na poziomie ok. 900 zł; Zapasy obowiązkowe; Bezpieczeństwo energetyczne w sektorze paliwowym i regulacja sektora naftowego: kompleksowa regulacja sektora paliwowego (prawo naftowe); Biopaliwa oraz jakość paliw; Sprzedaż alkoholu i parafarmaceutyków na stacjach paliw; Podatki/VAT w transakcjach kartami paliwowymi; Wydajność energetyczna budynków. Przemysł i Handel Naftowy 2015/26 Przestępczość w obrocie paliwami Od 2011 rozwój przestępczości w obrocie paliwami - wzrost liczby ofert sprzedaży paliwa – głównie ON - w cenie, niemożliwej do zaoferowania przez firmy, wywiązujące się ze wszystkich zobowiązań podatkowych i publiczno-prawnych. 2013 – raport EY, analizujący sytuację w 2012; strefa wyłudzeń podatku VAT na rynku ON w 2012 na poziomie przynajmniej 12,6% (ponad 2 mln. M3 ON). W 2013 r. dalszy wzrost do poziomu min. 18% rynku. Straty dla budżetu tylko z tytułu wyłudzeń VAT na ON rzędu 4,3-5,8 mld PLN. Nasze szacunki odnośnie do roku 2015: wyłudzenia rzędu 10 mld PLN. PwC oszacowała wyłudzenia VAT w 2014 roku na poziomie 50 mld PLN, z czego 20% w paliwach. 2015 kontrola skarbowa wykryła uszczuplenia w podatkach w wysokości 18,5 mld PLN, z czego ponad 90% wynosiły wyłudzenia VAT. 39,4% wykrytych uszczupleń dotyczyło handlu paliwami (wzrost z 26% w 2014) – czyli w naszej branży kontrola skarbowa wykryła wyłudzenia VAT na kwotę 7 mld 289 mln PLN. Przemysł i Handel Naftowy 2015/27 Szara strefa vs. czarna strefa Czarna strefa – systematyczne i zorganizowane wykorzystywania systemu VAT do nielegalnego czerpania dochodów. Ma charakter przestępczości zorganizowanej. W sektorze paliw dotyczy głównie handlu olejem napędowym, na mniejszą skalę benzyną i LPG. Szara strefa – transakcje nierejestrowane na żadnym etapie tworzenia wartości dodanej. Dużą część stanowi przemyt towarów, podlegających akcyzie, w tym oleju napędowego i benzyny. Źródło: CASE Przemysł i Handel Naftowy 2015/28 Z otwartą przyłbicą… Czarna strefa otwarcie reklamuje się w internecie. Wykorzystuje luki w prawie (fundacje, wirtualne biura), korzysta z tzw. słupów Jakość z niemieckich rafinerii Bez dodatków BIO Bezpośredni transport do klienta, upust nawet do 500 PLN/1000 m3 Wpis do rejestru MF Wielu odbiorców hurtowych (firmy transportowe, sieci handlowe) rezygnuje z kontraktów z rzetelnymi firmami. Czarna strefa weszła do segmentu stacji paliw. Wzrost liczby stacji paliw w 2015 roku. Przestępczość zorganizowana Przemysł i Handel Naftowy 2015/29 Szara strefa - mechanizm Na mniejszą skalę niż czarna strefa: Uchylanie się od płatności akcyzy poprzez: zmianę przeznaczenia oleju opałowego zmianę przeznaczenia olejów smarowych i baz olejowych Przemyt paliw (unikanie akcyzy, VAT, opłaty paliwowej, NCW, opłaty zapasowej): transport paliwa cysternami – ukrywanie cystern podczas akcji kontrolnych działania tzw. „mrówek” Również benzyna i LPG, aczkolwiek nie w takich ilościach, jak ON. Przemysł i Handel Naftowy 2015/30 Przestępczość – skutki Mimo szeregu zmian prawa i działań operacyjnych problem nadal nie został rozwiązany. Oprócz strat dla budżetu powoduje zaburzenie konkurencji, obniżenie rentowności uczciwych firm. Niektóre wycofały się z rynku, inne to rozważają. Ponadto zmusza to polskie rafinerie do eksportu paliw – co nie zawsze jest uzasadnione ekonomicznie (prawie tyle samo ON wyeksportowano, co oficjalne sprowadzono do kraju). Przestrzeń na rynku zajmowana jest przez paliwo z szarej strefy, brakuje miejsca dla paliwa z naszych rafinerii oraz importu dokonywanego przez rzetelne podmioty. W latach 2011-2014 następował spadek oficjalnej konsumpcji paliw w Polsce – mimo wzrostu liczby pojazdów i olbrzymiego programu inwestycyjnego. W 2015 odwrócenie trendu spadkowego. Beneficjentem wydają się być podmioty, zaangażowane w przestępczą działalność, które dysponując wysokimi funduszami dostosowały się do nowych przepisów wykorzystując w tym procederze wysokobudżetowe kancelarie prawnicze. W 2015 r. nastąpił wzrost dostaw z importu i nabyć w-w ON o 30%, ale firmy POPiHN sprowadziły mniej o 14% niż w 2014 r. Niezależni sprowadzili więcej o 66% niż w roku poprzednim. Przemysł i Handel Naftowy 2015/31 Propozycje POPiHN Powołanie koordynatora działań międzyresortowych na poziomie pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów lub zlecenie całości nadzoru jednemu resortowi. Stworzenie elektronicznej bazy danych – „rejestru paliwowego” (obowiązek samorejestracji podmiotów): dostęp dla służb ścigania, podległych MF i MSW dostęp dla innych organów kontrolnych (URE, ARM, UDT, IH etc.) otwarty dostęp dla przedsiębiorców i klientów Wykorzystanie mechanizmów związanych z zapasami obowiązkowymi i NCW (olbrzymie kary finansowe). Zmiana ustawy o VAT, zmiana ustawy Prawo energetyczne Przemysł i Handel Naftowy 2015/32 Przestępczość w obrocie paliwami podsumowanie Paliwa z polskich rafinerii wypierane są z rynku przez paliwo z czarnej strefy i rafinerie zmuszone są do lokowania swojej produkcji poza granicami Polski. Mniejszy strumień paliw z rafinerii krajowych na rynek wewnętrzny to spadek wpływów do budżetu z tytułu podatków i innych opłat. Niewykluczone dezinwestycje koncernów zagranicznych – komu sprzedadzą swoje aktywa? Konieczne szczególne potraktowanie branży paliwowej i pełna mobilizacja administracji. Wyzwanie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski Przemysł i Handel Naftowy 2015/33 Nowe zagrożenie - projekt ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej Nie uwzględnia specyfiki handlu paliwami, grozi pogorszeniem konkurencyjności przedsiębiorców branży paliwowej, działających zgodnie z prawem. Nowym podatkiem nie zostaną objęte podmioty działające w szarej strefie, co wzmocni ich przewagę nad firmami działającymi legalnie. Konieczne kompleksowe spojrzenie na problem, z pełną analizą skutków. Nasze propozycje: 1. Całkowite wyłączenie sprzedaży paliw spod podatku od sprzedaży detalicznej 2. W odniesieniu do stacji paliw likwidacja podwyższonej stawki podatku w weekendy i dni wolne od pracy 3. Uwzględnienie specyfiki branży paliwowej w definicji franczyzy (logo + powiązania kapitałowe – z wyłączeniem samej dostawy towaru). Przemysł i Handel Naftowy 2015/34 Nowe zagrożenie – porozumienie z Rosją w sprawie transportu drogowego Ewentualna likwidacja limitów wwozu paliwa dla rosyjskich ciężarówek to ryzyko gwałtownego wzrostu szarej strefy. Obecnie wolno wwieźć w zbiornikach 600 l paliwa bez cła i akcyzy. Likwidacja limitu oznacza, że rosyjskie ciężarówki będą wwozić co najmniej 1200 l paliwa/pojazd Straty dla budżetu – około kilkaset milionów złotych Straty przedsiębiorców branży paliwowej Przemysł i Handel Naftowy 2015/35 Sukcesy w roku 2015 20. lecie Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego Przyznanie POPiHN odznaki - „Zasłużony dla Przemysłu Naftowego i Chemicznego”; Przeprowadzone przez ARC Rynek i Opinia badanie satysfakcji klientów z sektora usług: najwyższą ocenę uzyskały stacje paliw! Wsparcie akcji „Nigdy nie jeżdżę po alkoholu” – na około 1500 stacji rozdano 816 000 naklejek. Przemysł i Handel Naftowy 2015/36 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego [email protected] www.popihn.pl Przemysł i Handel Naftowy 2015/37