15. LI-PISZCZEK Q. "Chińskie testy językowe"
Transkrypt
15. LI-PISZCZEK Q. "Chińskie testy językowe"
VI Międzynarodowa Konferencja Edukacyjna Ustroń/Gliwice 2011 Qian LI-PISZCZEK, Zakład Sinologii, Wydział Orientalistyki, Uniwersytet Warszawski CHIŃSKIE TESTY JĘZYKOWE W PERSPEKTYWIE EUROPEJSKIEJ Streszczenie. Nauczanie języka chińskiego w Europie ma już stosunkowo długą historię. W Europie nie pojawiły się jak dotąd ujednolicone normy dotyczące chińskich testów językowych. Systemy egzaminacyjne z języka chińskiego obecnie istniejące w Chinach kontynentalnych i na Tajwanie przeszły wiele reform i zmian. Na ostatnie posunięcia wpływ miał dokument „Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment” (CEFR). Również Uniwersytet Warszawski stale prowadzi badania nad zagadnieniem przyswajania języka chińskiego, standaryzacji nauczania i certyfikacji biegłości językowej, w czym osiągnął już pewne rezultaty. Niniejszy referat jest prezentacją i wstępną analizą porównawczą głównych obecnie stosowanych systemów egzaminowania z języka chińskiego w Chinach kontynentalnych i na Tajwanie. 1. HISTORIA POWSTANIA I ROZWÓJ HSK 1.1. Stara wersja HSK Egzamin 汉语水平考试 Hànyǔ shuǐpíng kǎoshì (w skrócie: HSK, pol. egzamin znajomości języka chińskiego, dosł. egzamin poziomu języka chińskiego) powstał w roku 1984. Opracowała go specjalna grupa pracowników Pekińskiego Instytutu Języków (obecna nazwa: Pekiński Uniwersytet Języków1). Egzamin ten służy do oceny poziomu znajomości języka chińskiego cudzoziemców. W roku 1985 ci sami autorzy stworzyli pierwszy zestaw testów i przeprowadzili próbny egzamin na swojej uczelni. Uczestniczyło w nim 362 studentów z ponad 70 krajów. Pierwszy oficjalny egzamin odbył się w 1988 roku w Pekińskim Instytucie Języków, a poddało mu się ponad 30 studentów. W 1990 roku HSK został zatwierdzony przez ekspertów, który uznali, że przy jego pomocy można stosunkowo dokładnie określić poziom języka chińskiego osoby egzaminowanej. W 1992 roku Chiński Narodowy Komitet ds. Edukacji (obecnie Ministerstwo Edukacji) wydał dekret nr 21, którym uznał HSK za egzamin państwowy. Do roku 1997 stworzono kompletny system egzaminacyjny, obejmujący podział na poziomy egzaminu: podstawowy, średniozaawansowany i zaawansowany z jedenastoma poziomami (ocenami) znajomości języka ([1]; Hankaoban, 2002:1–2). HSK to egzamin wyznaczający państwowe normy, w oparciu o które ocenia się znajomość języka chińskiego osób, dla których chiński nie jest pierwszym językiem (cudzoziemców, chińskich emigrantów, chińskich mniejszości narodowych itp.). Poddanie się temu egzaminowi jest jednym z warunków przyjmowania cudzoziemców na studia na chińskich uczelniach. Można go również stosować w rekrutacji pracowników. HSK nadaje się do oceny poziomu językowego niezależnie od wieku, pozycji społecznej i pochodzenia osób uczących się chińskiego (Hankaoban, 2002:5–6; Liu, 2000:108). 1 chiń. 北京语言大学 znany pod angielską nazwą Beijing Language and Culture University. 2 Q. Li-Piszczek Celem tego egzaminu jest określenie zwykłej umiejętności posługiwania się językiem chińskim. W przeciwieństwie do testów mierzących osiągnięcia studenta w kwestii opanowania materiału danego kursu, HSK nie narzuca stosowania żadnych materiałów i programów dydaktycznych. 1.2. Nowa wersja HSK Przez blisko 20 lat rozwoju egzaminu HSK pojawiło się sporo problemów. Aby dostosować się do oczekiwań osób uczących się chińskiego, w 2005 roku przystąpiono do opracowania nowej wersji HSK. Wykorzystano w niej doświadczenia komisji egzaminów językowych z Oxfordu, Cambridge i Royal School of Arts oraz ustalone przez nie normy pod nazwą Asset Languages – Chinese. Asset Languages – Chinese dzieli się na sześć poziomów: Breakthrough, Preliminary, Intermediate, Advanced, Proficiency, Mastery. W poniższej tabeli pokazano, jakie są ich odpowiedniki w Common European Framework of Reference for Languages (CEFR) [6, 7]. Tabela 1. Poziomy znajomości języka według Asset Languages i CEFR [7, 16] Asset Languages – Chinese CEFR Mastery C2 Proficiency C1 Advanced B2 Intermediate B1 Preliminary A2 Breakthrough A1 Źródła podają porównanie wymaganej ilości słów dla poszczególnych poziomów w nowym HSK i Asset Languages – Chinese, nie odwołują się jednak do sposobu ich opracowania [11]. Tabela 2. Zakres wymaganego słownictwa w nowym HSK i Asset Languages – Chinese [11] Nowy HSK Asset Languages-Chinese CEFR Powyżej 5000 Nie dotyczy C2 2500 Nie dotyczy C1 1200 1539 B2 600 638 B1 300 325 A2 150 124 A1 1.3. Porównanie starego i nowego HSK Gdy początkowo tworzono HSK, wzorowano się na stosowanym od lat 60. XX wieku TOEFL. Zgodnie z językoznawczymi teoriami strukturalizmu szczególny nacisk położono na gramatykę, struktury języka i słownictwo. Jednak od lat 70. w międzynarodowych kręgach nauczania języków obcych i oceniania poziomu znajomości języków obcych stopniowo przewagę zaczęła zdobywać teoria „umiejętności komunikacyjnych”. Wprowadzony do użytku w 2005 roku przez amerykańską organizację Educational Testing Service (ETS) nowy TOEFL także opierał się na tej teorii. Również reforma HSK zasadniczo polegała na odejściu od strukturalizmu na rzecz komunikatywności. Punktem ciężkości nowej wersji tego egzaminu jest sprawdzanie, na ile osoba egzaminowana wywiązuje się z zadania komunikowania się [12]. Część cudzoziemców przystępujących do egzaminu uważa, że HSK jest egzaminem trudnym. Osobom z niektórych państw i regionów nawet podstawowy HSK sprawia kłopoty. Dowodzi to, iż obecny egzamin HSK nie pokrywa się w dostatecznym stopniu z faktycznymi Chińskie testy językowe w perspektywie europejskiej poziomami znajomości języka. Wśród uczących się języka chińskiego ci, których umiejętności językowe są stosunkowo niewielki, nie potrafią odnaleźć odpowiedniego dla siebie poziomu egzaminacyjnego. Uznano zatem, że potrzeba odpowiednich regulacji, zwiększenia gradacji egzaminu i obniżenia poszczególnych progów, aby rozpiętość poziomów HSK odpowiadała rozpiętości faktycznych poziomów znajomości języka. Nowy HSK to znormalizowany egzamin znajomości języka chińskiego opracowany przez Hanban w 2009 roku. Wykorzystano w nim atuty wcześniejszej wersji HSK i najnowsze osiągnięcia w międzynarodowych badaniach nad ocenianiem znajomości języków. W zamierzeniu twórców, nowy HSK nie tylko kładzie nacisk na obiektywność i precyzyjność oceny poziomu językowego osoby egzaminowanej, ale też stara się zachęcić studenta do podnoszenia swoich umiejętności językowych z rozmysłem i strategią. W tym celu w nowym HSK pojawiła się bardziej rozbudowana, sześciostopniowa gradacja poziomów. Stworzono trzy stopnie sprawdzianu ustnego wzajemnie niezależne od części pisemnej (stary HSK miał część ustną tylko dla poziomu zaawansowanego). Wprowadzono ulepszenia w części „słuchanie i mówienie”. Zatwierdzono konkretny zasób słownictwa i określono cel egzaminu [13]. W arkuszach egzaminacyjnych zastosowano ilustracje. Zmieniono zadania pod względem umiejętności komunikacyjnych. Na niższych poziomach testów, pierwszym i drugim, zamieszczono pod znakami chińskimi podpisy w transkrypcji pinyin, obniżając poziom trudności rozpoznania znaków chińskich. W porównaniu ze starą wersją egzaminu poczyniono wiele zmian: 1. W starym HSK wykorzystywano zbyt duży zakres słownictwa. Wiele słów nie znajdowało większego zastosowania w życiu codziennym, ale osoby przygotowujące się do egzaminu musiały opanować je wszystkie. Nie wiązało się to jednak z umiejętnością użycia ich w praktyce, pojawiał się rozdźwięk między słownictwem egzaminacyjnym a praktycznym, a w jego rezultacie niepotrzebna presja. Nowy HSK przewiduje bardziej praktyczny zakres słownictwa. 2. W nowej wersji są zadania wymagające samodzielnego pisania, oraz część ustna, przez co polepszyła się możliwość sprawdzania umiejętności słuchania ze zrozumieniem, konstruowania informacji i mówienia. Wiąże się to z koniecznością większego nacisku w czasie nauki na praktyczne stosowanie języka, nie tylko zapamiętywanie słówek i objaśnianie zagadnień gramatycznych. Student musi nie tylko umieć słuchać, ale i mówić; nie tylko czytać, ale i pisać. Zatem podczas nauki trzeba zwiększyć ilość ćwiczeń słuchania i mówienia oraz pisania tekstów. To z kolei wymaga zmiany proporcji poszczególnych składników nauczania. 3. Poprzez dodanie ilustracji w arkuszach egzaminacyjnych poprawiła się atrakcyjność i praktyczność nowego HSK. Tego rodzaju zmiany są odpowiedzią na międzynarodowe zapotrzebowanie ze strony uczących się chińskiego, sprzyjają poszerzaniu zakresu egzekwowanych umiejętności praktycznych, a ze względu na obniżenie progu wymagań – także popularyzacji języka chińskiego i dostępności certyfikacji za granicą. 4. W starej wersji HSK nie było części ustnej i samodzielnego pisania tekstów, a jedynie słuchanie (przy równoczesnym czytaniu pytań zapisanych w znakach chińskich) i czytanie ze zrozumieniem. Nie kładziono nacisku na mówienie i pisanie, tylko na bierną znajomość języka. To znacząca zmiana w nowym HSK. Jeśli nie liczyć części ustnej, 300 punktów do uzyskania na egzaminie podzielno na równe części, po 100 pkt. za słuchanie ze zrozumieniem, za czytanie ze zrozumieniem i za pisanie. Pod pewnymi względami podwyższa to stopień trudności egzaminu, ale bez wątpienia pomaga uczącym się szerzej spojrzeć na umiejętności językowe i, w procesie przygotowania się do nowego egzaminu HSK, lepiej opanować umiejętność posługiwania się językiem chińskim nie tylko w piśmie. W ostatnich latach rozpowszechniło się pisanie na komputerze. Wielu studentów nie bardzo potrafi pisać ręcznie. Takie osoby, przygotowując się do HSK, będą musiały poświęcić więcej czasu na naukę pisania. Podsumowując, trzeba uznać, że nowa wersja HKS jest lepsza od poprzedniej, i tak jak inne egzaminy językowe, obejmuje część ustną i samodzielne pisanie tekstów. Podział na sześć 4 Q. Li-Piszczek poziomów również jest korzystniejszy. Stary podział nie odpowiada już obecnym potrzebom – dla coraz liczniej uczących się na świecie języka chińskiego, szczególnie dla osób początkujących, poziom podstawowy HSK był za trudny. Ewentualnie obniżenie poziomów oznaczałoby ułatwienie egzaminów, co nie byłoby korzystnym posunięciem dla studentów średniozaawansowanych i oczekiwanego poziomu umiejętności językowych. Stąd podział na sześć poziomów osobno ocenianych daje szersze możliwości. Natomiast ustna część nowego HSK dzieli się na poziom podstawowy, średni i zaawansowany, wykorzystuje nagrania audio i pozwala ocenić umiejętność porozumiewania się w mowie. To duży postęp w porównaniu ze starą wersją HSK. Nowe egzaminy HSK sprzyjają utrzymywaniu się wysokiego stopnia zainteresowania nauką języka i poznawaniu Chin przez cudzoziemców. Spełniają zatem oczekiwania wszystkich zainteresowanych stron – uczących się chińskiego i instytucjom zaangażowanym w promocję Chin. Tabela 3. Porównanie wymagań starej i nowej wersji HSK [17] Nowa wersja HSK Poziom 1 Nie dot. Ilość znaków 150 Ilość słów Zadania gramatyczne 37 9 Zadania funkcjonalne 1 Czas nauki semestr Łączna ilość godzin 50-75 lekcyjnych Ilość godz. lekcyjnych na tydzień 2 3 4 Nie dot. Nie dot. Nie dot. 300 600 1200 53 Nie dot. Nie dot. Nie dot. Nie dot. Nie dot. 2 3 4 semestry semestry semestry 75-150 150-225 Stara wersja HSK 5 Nie dot. 2,5 tys. Nie dot. Nie dot. min. 2 lata 225-300 Ok. 2-4 godz. lekcyjnych na tydzień 6 Nie dot. 5 tys. Nie dot. Nie dot. Wstępny Podstawowy 400-1000 1604 600-1200 3051 Nie dot. 252 Nie dot. Nie dot. Cały dzień przez rok 300 800-1000 Średni Zaawansowany 2205 2905 5253 8822 652 1168 Nie dot. Nie dot. Cały dzień Cały dzień przez 4 lata przez 2 lata 1000-2000 Ok. 20 godz. lekcyjnych na tydzień Tabela 4. Porównanie poziomów starej i nowej wersji HSK [17] Poziomy nowego HSK Poziomy starego HSK 1 2 wstępny (zwany też podstawowym) 3 4 początkowy (średni niższy) 5 średni 6 zaawansowany Powyższe wersje HSK powstawały w różnych warunkach. Starsza miała być uwieńczeniem czteroletniego nauczania języka chińskiego cudzoziemców. 2. HISTORIA I ROZWÓJ TOP 2.1. Stara wersja TOP Pierwowzorem tajwańskiego egzaminu biegłości w języku chińskim był Chinese Proficiency Test, opracowany w 2003 roku przez Ośrodek Dydaktyczny Języka Chińskiego Tajwańskiego Narodowego Uniwersytetu Pedagogicznego, Instytut Dydaktyki Języka Chińskiego oraz Ośrodek Testowania w Edukacji i Psychologii. W grudniu 2003 roku odbyły się pierwsze oficjalne egzaminy na trzech poziomach określonych jako początkowy, średniozaawansowany i zaawansowany, jednak punkt wyjścia pierwszego poziomu sięgał umiejętności samodzielnego użytkownika języka. Dwa pierwsze poziomy dzieliły ocenę biegłości na poziom wyższy i niższy (1–2 i 3–4), natomiast na najwyższym można było zyskać jedną trzech ocen (5–7), co w sumie daje siedem poziomów biegłości językowej. Główny nacisk położono na słuchanie i czytanie ze zrozumieniem. Egzaminy nie sprawdzały natomiast umiejętności mówienia i pisania. W listopadzie 2005 roku podniesiono je do rangi egzaminu państwowego i zmieniono nazwę na Chińskie testy językowe w perspektywie europejskiej Test of Proficiency – Huayu (TOP–Huayu). Instytucji popularyzującej ten egzamin nadano nazwę Steering of Committee for the Test of Proficiency – Huayu (SC–TOP). W listopadzie 2007 roku odbył się po raz pierwszy egzamin na poziomie niższym, podstawowym, TOP. Pod względem treści egzamin TOP zachowywał ścisły związek z życiem codziennym. W swojej tematyce poruszał realne kwestie i był bardzo urozmaicony. Czerpał teksty z najróżniejszych źródeł, na przykład, z reklam, radia, obwieszczeń, korespondencji, notatek, prognozy pogody itp. Można w nim było znaleźć fragmenty utworów literackich, artykułów naukowych, historycznych i artystycznych. Stosunkowo mocny nacisk kładziono na funkcjonalność języka i rozumienie treści [4]. 2.2. Nowa wersja TOP Komitet SC-TOP, zdając sobie sprawę, jak ważne są umiejętności komunikacyjne, postanowił pójść za międzynarodowym trendem i stworzyć lepsze narzędzie, dzięki któremu osoby uczące się języka chińskiego będą mogły ocenić swoją znajomość języka. Od 2008 roku Komitet realizuje plan opracowania zmian w TOP–Huayu sięgając do CEFR. Nowa wersja testu TOP (ang. Test of Chinese as a Foreign Language, skr.: TOCFL) zachowuje wcześniej realizowany poziom podstawowy przyrównany do poziomu A2 według CEFR. Poziomy językowe w TOCFL nazwano, od najniższego licząc: progowy, zaawansowany i biegły, a odpowiadają one kolejno poziomom CEFR: B1, B2 i C1. W nowej wersji TOP nie ma poziomu A1 i C2. Każdy egzamin dzieli się na dwie części: słuchanie i czytanie. Poziom podstawowy składa się z 80 zadań (po 40 zadań ze słuchania i czytania). Poziom zaawansowany i biegły mają łącznie 100 zadań (po 50 ze słuchania i czytania). W przygotowaniu jest elektroniczna wersja egzaminu [15]. 3. MIĘDZYNARODOWE NORMY NAUCZANIA I OCENY ZNAJOMOŚCI CHIŃSKIEGO Międzynarodowe normy oceny znajomości języka chińskiego (ang. Chinese Language Proficiency Scale) przeznaczone są dla osób, dla których chiński jest językiem obcym. Pozwalają ocenić, w jakim stopniu dana osoba wykorzystuje swoją wiedzę i umiejętności posługiwania się chińszczyzną do skutecznej komunikacji. Dzielą egzaminowanych na pięć poziomów [8]. Międzynarodowy program nauczania języka chińskiego (ang. International Curriculum for Chinese Language Education) skierowany jest do osób, dla których chiński jest drugim językiem. Program ten stanowi dobry materiał referencyjny dla instytucji dydaktycznych i nauczycieli prowadzących zajęcia z języka chińskiego. Pomaga w układaniu planu nauczania, ocenie umiejętności językowych uczniów i redagowaniu podręczników. Głównym celem programu jest – oprócz zapewniania wiedzy i umiejętności – motywowanie studentów, kształtowanie w nich nawyku samodzielnej nauki oraz zdolności uczenia się w grupie, opanowanie przez nich skutecznych strategii uczenia się, a ostatecznie zdobycie przez nich kompleksowej umiejętności posługiwania się językiem chińskim. Program dzieli się na pięć części, z których każda przedstawia cel nauczania z czterech różnych płaszczyzn: wiedzy o języku, umiejętności językowych, strategii i świadomości kulturowej[8]. 4. EGZAMIN Z PRAKTYCZNEGO JĘZYKA CHIŃSKIEGO Egzamin z praktycznego języka chińskiego (ang. Test of Practical Chinese, skr.: C. Test) powstał w roku 2005. Centrum HSK w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynkowe przystąpiło do prac nad egzaminem z języka chińskiego dla osób pracujących. Po ponad rocznych badaniach i eksperymentach opracowano C. Test [2]. Egzamin ten służy do oceny umiejętności posługiwania się językiem chińskim przez ludzi, dla których chiński nie jest językiem ojczystym, a którzy posługują się nim w międzynarodowych relacjach społecznych i w życiu codziennym. C. Test przeznaczony jest więc przede wszystkim dla osób związanych z wymianą międzynarodową w takich dziedzinach jak handel, kultura i edukacja. O ile egzamin 6 Q. Li-Piszczek HSK jest skierowany nieco bardziej do osób studiujących, o tyle C. Test jest odpowiedniejszy dla osób korzystających z chińskiego w pracy zawodowej. Dlatego jeśli HSK można przyrównać do angielskiego TOEFL, to C. Test można określić jako „chiński TOEIC” [2]. C. Test dzieli się na dwa niezależne egzaminy: początkowy (poziomy E–F) oraz średniozaawansowany i zaawansowany (poziomy A–D). Osoba zainteresowana może sama zdecydować, w którym z tych dwóch egzaminów chce brać udział. Oto główne cechy C. Testu: 1. Materiały egzaminacyjne są w pełni jawne. W przeciwieństwie do HSK, w którym stosuje się zasadę poufności, po każdej nowej edycji C. Testu materiały egzaminacyjne zostają całkowicie ujawnione (zarówno arkusze egzaminacyjne, jak i nagrania audio). Uczestnicy egzaminu mogą zabrać swoje arkusze egzaminacyjne, a Centrum HSK upublicznia materiały egzaminacyjne zaraz po ich wykorzystaniu. Jest to korzystne dla osób przygotowujących się do tego egzaminu. Stanowi też pewną pomoc dla osób uczących się języka chińskiego. 2. Wykaz ocen z egzaminu dostarcza jeszcze więcej przydatnych informacji, np. odpowiedzi wybrane przez egzaminowanego, poprawne odpowiedzi oraz procentowy udział odpowiedzi poprawnie wybranych przez egzaminowanego. Dane te można przeanalizować i lepiej określić swoje słabe i mocne strony, co jest pomocne w dalszym podnoszeniu swoich umiejętności językowych. 3. W dyplomie uzyskiwanym po egzaminie można znaleźć nie tylko informacje o ilości zdobytych punktów i zakwalifikowaniu się do tego lub innego poziomu językowego, ale także diagnostyczną ocenę swojej znajomości języka chińskiego. Na przykład, osoba, która otrzymuje dyplom najwyższej kategorii A, może w nim przeczytać: „Posiada wysoką zdolność komunikowania się w języku chińskim. Pod względem komunikowania się może prowadzić skomplikowane lub specjalistyczne działania”. Taka ocena pomoże osobie egzaminowanej dokładniej określić swoją znajomość języka chińskiego [2]. Poniżej podaję charakterystykę poszczególnych poziomów: F: Umiejętność przedstawienia samego siebie i przeprowadzenia prostej konwersacji w zakresie najprostszych lub najlepiej sobie znanych tematów. Bardzo ograniczony zasób słownictwa. Wyrażanie się przede wszystkim za pomocą słów i krótkich wyrażeń, niekiedy prostych zdań. Brak umiejętności formułowania dłuższych wypowiedzi. E: Umiejętność przedstawienia siebie i rozmowy na znany sobie temat, np.: informacje o osobach, życie codzienne itp., w ograniczonym zakresie stosowanie wyrażeń i konstrukcji zdaniowych. Umiejętność budowania zdań, przy słabej zdolność formułowania dłuższych wypowiedzi. D: Umiejętność prowadzenia prostych konwersacji na temat życia codziennego i pracy. Zdolność wypowiadania się zdaniami. Umiejętność zastępowania słów innymi słowami lub jednych konstrukcji zdaniowych innymi. Średnia zdolność budowania dłuższych wypowiedzi, ale tylko o charakterze opisowym, narracyjnym lub objaśniającym. Duża trudność z prowadzeniem dyskusji. C: Umiejętność prowadzenia rozmowy na rutynowe tematy. Duża zdolność opisywania, narracji i objaśniania. Umiejętność prowadzenia prostych dyskusji na takie tematy jak codzienne prace, rozrywka, zainteresowania itp. B: Umiejętność komunikacji w codziennych okolicznościach, stosunkowo szeroki zakres tematów. Umiejętność przeprowadzenia prostej dyskusji, na przykład, na temat pracy, obecnej sytuacji, społeczeństwa, zainteresowań itp., ale brak dostosowania się do potrzeby komunikacji na tematy abstrakcyjne lub debaty w okolicznościach oficjalnych. Stosunkowo dobra zdolność formułowania dłuższych wypowiedzi. A: Zdolność szczegółowego i precyzyjnego opisywania, narracji i objaśniania. Umiejętność obrony swoich opinii i hipotez. Zdolność prowadzenia rozmów na tematy abstrakcyjne, ale w większości wypadków zdolność rozmawiania o sprawach konkretnych jest wyraźnie większa. Umiejętność nadrabiania braków leksykalnych lub gramatycznych przy pomocy strategii komunikacyjnych. Wysoka zdolność formułowania dłuższych wypowiedzi [2]. Chińskie testy językowe w perspektywie europejskiej Poziom profesjonalny: Umiejętność posługiwania się językiem chińskim zbliżona do języka ojczystego. Zdolność aktywnego i skutecznego prowadzenia dyskusji w warunkach oficjalnych lub nieoficjalnych, tematyka dotycząca pracy, życia i zainteresowań zawodowych. Umiejętność wyjaśniania opinii i formułowania kontrargumentów. Umiejętność popierania hipotez długimi, przekonującymi wypowiedziami. Zdolność swobodnej konwersacji na tematy konkretne i abstrakcyjne. Umiejętność radzenia sobie z nieznanymi sytuacjami językowymi. Poprawna i naturalna wymowa. Wypowiadanie się w sposób precyzyjny i odpowiedni. C. Test jest obecnie jedynym w Chinach egzaminem ustnym z języka chińskiego o charakterze interview. Powstał w oparciu o wzorce krajowe i zagraniczne, ale zawiera też elementy niespotykane w innych tego typu egzaminach. 5. CERTYFIKATY Z JĘZYKA CHIŃSKIEGO W ODNIESIENIU DO CEFR Coraz częściej istniejące egzaminy z języka chińskiego przyrównywane są do standardów wyznaczanych przez CEFR. Jest to częściej próba przyrównania zakresu egzaminów, niż w pełni przystosowania ich według proponowanych przez Radę Europy i ekspertów kryteriów. Takie porównanie należy rozpocząć od wyznaczenia relacji między samymi testami. Zachodni eksperci trochę inaczej widzą przyrównywanie poziomów, sam proces prac na nimi i ich efekt. Tabela 5. Porównanie poziomów starej wersji egzaminów TOP i HSK [9] Tabela 6. Porównanie poziomów nowej wersji egzaminów TOP (TOCFL) i HSK [14] CEFR Poziom nowego HSK C2 6 biegły C1 5 zaawansowany B2 4 progowy B1 3 podstawowy A2 2 A1 1 Poziom nowego TOP Tabela 7. Przyrównanie poziomów i słownictwa egzaminów do poziomów europejskich Fachverband2 Nowy o poz. HSK HSK B2 B1 A2 A1 ------- TOCFL Międzynarodowe normy UW3 ilość ilość słów godz. CEFR Ilość słów oceny znajomości języka godz. morfemów TW/poza TW chińskiego 6 poziom ponad 5000 ------------C2 960/ 8000 5 poziom ponad ok.35005 poziom 2500 C1 1920 2500 4000 480-960/ 5000 1600-1900 ok.2500 4 poziom 1200 4 poziom B2 3 poziom 600 3 poziom 2 poziom 300 2 poziom 1 poziom 150 1 poziom 960-1920 360-480/ 720-960 180/ 360 ---- 1500 1100-1300 ok.1700 800 480 1000 ---- 240 450 B1 A2 A1 Z akademickiego doświadczenia nauczania chińskiego polskich odbiorców i przeprowadzanych od kilku lat badań wynika, że przełożenie podejścia zadaniowego CEFR na wystandaryzowany 2 Executive board of Fachverband Chinesesch, 1.06.2010., Berlin. Stanowisko opublikowane przez Zrzeszenie nauczycieli języka chińskiego w krajach niemieckojęzycznych w sprawie nowego testu HSK. 3 Z prac prowadzonych w Zakładzie Sinologii UW. Szczegółowe badania zakończono dla poziomu podstawowego, stąd dane dla poziomów wyższych mają charakter szacunkowy i orientacyjny. 8 Q. Li-Piszczek program ramowy, który mógłby być podstawą programów szczegółowych, ale też punktem odniesienia dla egzaminów certyfikacyjnych to coś więcej, niż przyrównanie istniejących narzędzi nauczania i oceniania. Nowe podejście wymaga zespołowej pracy najpierw w kierunku przystosowania nauczania do nowych kryteriów i potrzeb w Europie, a w drugiej kolejności certyfikacji znajomości języka chińskiego (Zajdler, 2010). LITERATURA 1. http://www.hsk.org.cn/ 2. http://www.c-test.org.cn/Intro/Intro.html 3. http://www.sc-top.org.tw/download/research/Pei_Jun_Lan_02.pdf 4. http://www.sc-top.org.tw/chinese/download.php 5. http://www.sc-top.org.tw/download/research/Li_ping_Chang_01.pdf 6. http://www.assetlanguages.org.uk/about/structure.aspx 7. http://www.cilt.org.uk/home/standards_and_qualifications/languages_ladder.aspx 8. http://at-fl.px.kebeke.com/ke_book_intro_id_638.html 9. http://www.sc-top.org.tw/english/LR/test4.php 10. http://www.huayuworld.org/?page_id=132&wpforumaction=viewtopic&t=227 11. http://blog.sina.com.cn/s/blog_53e7c11d0100kzfl.html 12. http://www.dwhy123.cn/thread-348-1-1.html 13. http://wenku.baidu.com/view/de2b7a661ed9ad51f01df21b.html 14. http://www.sc-top.org.tw/chinese/LR2/test4.php 15. http://www.sc-top.org.tw/chinese/LR2/test1.php 16. http://www.assetlanguages.org.uk/about/can_do_statements.asp 19. http://blog.sina.com.cn/s/blog_4b2b18490100kvet.html 20. Hankaoban 汉考办(red.) Hànyǔ shuǐpíng kǎoshì (HSK). Dūkǎo, zhǔkǎo péixùn jiàocái. Handbook for HSK Supervisor , 汉语水平考试 (HSK)。督考、主考培训教材。 Handbook for HSK Supervisor. 2002. Pekin. 21. Hanyu Shuiping Kaoshi dagang („Program nauczania do egzaminu HSK”), Biuro Krajowego Komitetu Egzaminu HSK (red.), wyd. Xiandai chubanshe, 1996. 22. Liu Lianli刘镰力. Zhōngguó hànyǔ shuǐpíng kǎoshì (HSK) de děngjí tǐzhì中国汉语水平 考试 (HSK) 的等级体制 . Běijīng yǔyán wénhuà dàxué hànyǔ shuǐpíng kǎoshì zhōngxīn 北京语言文化大学汉语水平考试中心 . 2000. Pekin. 23. Xin Hanyu Shuiping Kaoshi (HSK) dagang („Program nauczania do nowego egzaminu HSK”), red. Hanban, wyd. Shangwu yinshuguan, 2009. 24. Zajdler E. Glottodydaktyka sinologiczna, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2010. THE EUROPEAN PERSPECTIVE ON THE CHINESE LANGUAGE TESTS Summary. Considering the main Chinese language tests in mainland China and Taiwan from the perspective of CEFR, one may draw a conclusion that they were strongly affected by the European norms. Each test takes CEFR as reference, adjust it to the specific needs of the Chinese language, and reform itself. However, there are still many insufficiencies, due to different ways of thought in China and Europe. If the tests are to fit better to the needs of foreign students of Chinese, it is necessary to consider differences in language habits, background and culture of the examinees.