oratorium - Salezjanie w Łodzi

Chcesz wiedzieć o nas więcej? – Przeczytaj program wychowawczo – duszpasterski na rok 2012/2013
ORATORIUM – SALEZJAŃSKIE CENTRUM MŁODZIEŻOWE
PROPOZYCJA WYCHOWAWCZO – DUSZPASTERSKA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
Świat dzisiejszy, w którym następuje ogromny postęp cywilizacyjny, niesie również ze sobą również zagrożenia
dla integralnego rozwoju młodego człowieka. Zagrożenia te wynikają z szybkiego rozwoju technicznego i
związanej z nim zmiany stylu i tempa życia. Rodzice wychowujący dzieci, mają coraz mniej czasu, który mogą im
poświęcić. Rodziny dotyka w coraz większym stopniu problem bezrobocia, który powoduje radykalne obniżenie
stopy życiowej. Wszystkie te czynniki powodują, że rodzice często nie są w stanie sami w pełnym zakresie
zapewnić wychowania i wykształcenia własnego potomstwa. Z pomocą spieszą im instytucje zorganizowane:
przedszkola, szkoły oraz pozaszkolne ośrodki wychowawcze. Jest to również wyzwanie dla wspólnoty Kościoła,
aby przyjść z pomocą rodzinom nie tylko w wymiarze duszpasterskim, ale również w procesie wychowawczym.
Dlatego w parafiach organizowane są różne formy działalności wychowawczo duszpasterskiej na rzecz dzieci i
młodzieży, takie jak: wspólne świętowanie najważniejszych uroczystości, festyny, działalność rekreacyjno
sportowa, pielgrzymki i wycieczki, kolonie i obozy wakacyjne i zimowe oraz półkolonie. Jedną ze szczególnych
form pomocy potrzebującym wsparcia rodzinom są prowadzone przy niektórych parafiach świetlice środowiskowe
dla dzieci, angażujące w dzieło wychowawczo duszpasterskie środowisko lokalne. Działalność ta ma jednak
często charakter spontaniczny i nieuporządkowany. Dlatego propozycją systematycznego działania na polu
wychowawczo - duszpasterskim jest oratorium parafialne. Ta forma pracy z dziećmi i młodzieżą znana jest już od
czasów św. Filipa Nereusza. Dzieło oratorium rozwinął w XIX wieku we Włoszech św. Jan Bosko, nadając mu
charakter ośrodka wychowawczo duszpasterskiego dla młodzieży. Oratorium Księdza Bosko stało się swego
rodzaju centrum młodzieżowym bogatym w rozrywkę, imprezy sportowe, gry i naukę katechezy. Z czasem dzieło
świętego, jako doskonała odpowiedź na potrzeby ówczesnej młodzieży, zaczęło się rozrastać, stając się dla
młodych domem i szkołą.
1. Charakterystyka Oratorium im. św. Dominika Savio w Łodzi
Oratorium istnieje przy ul. Wodnej w Łodzi od czasu przybycia Salezjanów w 1922 roku. Na przestrzeni lat
zmieniały się formy jego działania, lecz cel, dla którego Oratorium powstało wciąż jest taki sam: prowadzić
młodzież do świętości, towarzysząc jej w nauce, pracy, modlitwie i radosnym spędzaniu wolnego czasu.
Jedną z podstawowych zasad naszego dzisiejszego Oratorium jest jego otwarta forma: każdy młody człowiek
może przyjść i wziąć udział we wszystkich inicjatywach i działaniach. Ważne jest tylko, by jego zachowanie nie
burzyło porządku i bezpieczeństwa innych.
Prowadzenie do świętości odbywa się w sposób naturalny, gdyż modlitwa i elementy formacji chrześcijańskiej są
integralną częścią wszystkich zajęć. Program formacyjny dostosowany jest do wieku uczestników i jest tak
realizowany, aby stanowić drogę do przebycia, począwszy od IV klasy szkoły podstawowej (kiedy młody człowiek
ma 10 lat,) a skończywszy na wieku, w którym wchodzi w dorosłość.
Grupy formacyjne w roku szkolnym 2012/2013 przedstawiają się następująco:
Uczestnicy młodsi – grupa dzieci w wieku szkoły podstawowej,
uczestnicząca w zajęciach Świetlicy Środowiskowej „Iskierka Przyjaźni Dominika”.
Uczestnicy starsi –
grupa młodzieży w wieku gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym,
uczestnicząca w zajęciach Młodzieżowego Klubu Środowiskowego „Źródło”.
Niektórzy spośród młodzieży zapraszani są do wspólnoty animatorów i rozpoczynają szczególną, trwająca kilka
lat formację Szkoły Animatora Oratorium w następujących grupach: kandydaci na animatorów, animatorzy stopnia
0, animatorzy stopnia I. animatorzy stopnia II, animatorzy stopnia III oraz animatorzy Współpracownicy.
Spośród najstarszej grupy kilkoro młodych przygotowuje się do wstąpienia w szeregi Salezjanów
Współpracowników. Najstarsi animatorzy są opiekunami poszczególnych etapów formacyjnych i mają ze swoimi
grupami raz w tygodniu spotkania. Oni też prowadzą miesięczne spotkania formacyjne z dwoma grupami
młodzieży, trenującymi siatkówkę w Salezjańskiej Organizacji Sportowej. Animatorzy Współpracownicy tworzą
Lokalną Radę Młodych, której spotkania odbywają się regularnie w pierwszą niedzielę miesiąca.
Ważnym elementem formacyjnym jest sprawowana w każdy czwartek Msza św. z katechezą dla uczestników
Oratorium. Systematycznie bierze w niej udział od 30 do 50 osób. Również animatorzy mają swoją Mszę św.,
sprawowaną w kaplicy wspólnoty salezjańskiej w każdy poniedziałek. Podczas tej Mszy św. odmawiane są
nieszpory, zaś bezpośrednio po niej ma miejsce spotkanie całej wspólnoty animatorów z kierownikiem Oratorium.
Grupa animatorów liczy 16 osób. Jest też kilkuosobowa grupa starszej młodzieży, która w Oratorium spełnia rolę
wolontariuszy.
Bardzo ważną formą działania, która została powołana do istnienia w Oratorium dwa lata temu, jest
Duszpasterstwo Młodzieży Gimnazjalnej i Szkół Średnich „Źródło”. Duszpasterstwo proponuje młodym ze szkół
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, ale również studentom i starszej młodzieży, wspólne kształtowanie i
przeżywanie liturgii niedzielnej Eucharystii. Chcemy, aby młodzi nie byli biernymi uczestnikami, ale by czynnie
włączali się w przygotowanie i sami kształtowali liturgię. Służą temu cotygodniowe warsztaty muzyczne, teatralne
i liturgiczne, które odbywają się po niedzielnej Mszy św. o godz. 10.00 oraz jutrznia sprawowana przed tą Mszą
św. Wspólnie chcemy ukazać innym, że to właśnie z Eucharystii, która jest Źródłem, Kościół czerpie swoją
młodość. Propozycją Duszpasterstwa są również tematyczne spotkania modlitewne i nabożeństwa dla młodych,
wynikające ze struktury roku liturgicznego (październikowe różańcowe spotkanie na modlitwie wraz z Maryją
Wspomożycielką – Matką Młodych, adwentowe Roraty Młodzieżowe, wielkopostna Droga Krzyżowa), a także
wieczorne tematyczne spotkania w tygodniu w kawiarence młodzieżowej "Screen Caven Club" w Oratorium.
Duszpasterstwo jest też propozycją formacyjną dla tych młodych, którzy w ciągu tygodnia mają niewiele czasu na
skorzystanie z działań duszpasterskich, proponowanych przez Oratorium. Systematycznie w działania
duszpasterstwa zaangażowanych jest ok. 30 osób (w szczególności animatorów), zaś odbiorcami tych działań
podczas niedzielnej Mszy św. jest młodzież z terenu parafii i okolic, a także młodzież ze szkół salezjańskich,
uczestnicząca wraz z wychowawcami i rodzicami w tzw. mszach klasowych. W niedzielnej Eucharystii
uczestniczy również około dwudziestoosobowa grupa chłopców wieku 16 – 19 lat, którzy po jej zakończeniu biorą
udział w rozgrywkach halowej piłki nożnej pod opieką instruktora – wychowawcy. Jest to sposób na
przyciągnięcie tych młodych do Kościoła.
Młodzi działający w duszpasterstwie, oprócz coniedzielnej Eucharystii z udziałem młodzieży, angażują się
również w działania parafialne, takie jak: przygotowanie od strony muzycznej Triduum Paschalnego, organizacja
międzyparafialnej Drogi Krzyżowej ulicami Starego Widzewa, która w ostatnich latach przybrała formę Misterium
Pasyjnego oraz w miarę potrzeby w inne działania, w których wskazany jest ich udział. W okresie Wielkiego Postu
wraz z kierownikiem Oratorium tworzą ekipę rekolekcyjną prowadzącą szkolne rekolekcje wielkopostne, na które
są zapraszani przez proboszczów.
Dzięki temu, że Oratorium posiada od 2002 roku prawną formę stowarzyszenia, zatrudnionych jest w ciągu roku
dziewięć osób: kierownik świetlicy środowiskowej, kierownik młodzieżowego klubu środowiskowego,
wychowawcy, instruktorzy sportu, artysta plastyk oraz osoba prowadząca zajęcia muzyczne. W ciągu tygodnia
zajęcia według ustalonego planu, zamieszczonego zawsze z wyprzedzeniem na oratoryjnej stronie internetowej
oraz w Tygodniku Oratoryjnym, odbywają się w godzinach 15.00 – 20.00. Dziennie uczestniczy w nich około 60
dzieci i młodzieży. W soboty realizowany jest w godzinach 10.00 – 15.00 cykl zajęć dla młodzieży pod wspólną
nazwą „W poszukiwaniu zakopanych Talentów”, aby dać szansę rozwijania swoich zainteresowań w różnych
dziedzinach tym, którzy w tygodniu, ze względu na brak czasu, nie są w stanie uczestniczyć w innych zajęciach
oratoryjnych. Również podczas ferii zimowych i wakacji organizowane są zajęcia dla młodzieży i dzieci.
Zatrudniani są wówczas dodatkowo wychowawcy oraz instruktorzy do prowadzenia zajęć. Podczas wakacji
letnich nasze Oratorium jest przez cały czas otwarte, proponując zajęcia tym, którzy nie wyjeżdżają na
wypoczynek poza miejsce swojego zamieszkania. Corocznie uczestniczymy w Międzynarodowej Pielgrzymce
Pieszej z Suwałk do Wilna oraz w Pieszej Pielgrzymce Łódzkiej na Jasną Górę, obsługując te dwie pielgrzymki od
strony medialnej. Animatorzy każdego roku biorą udział Szkole Animatora Oratorium oraz Campo Bosco.
Wszystkie działania młodzieżowe dokumentowane są poprzez zdjęcia, filmy oraz kronikę na prowadzonej przez
animatorów oratoryjnej stronie internetowej www.savio.lodz.pl.
Bardzo ważna jest dla nas współpraca z Wydziałem Duszpasterstwa Młodzieży Archidiecezji Łódzkiej i wspólnie z
tym wydziałem podejmowane inicjatywy. Są to Ogólnopolskie Warsztaty Liturgiczne „Ikona – Muzyka – Drama”,
których już trzecia edycja odbędzie się w tym roku, a także październikowy marsz papieski ulicami Łodzi oraz
wiele innych inicjatyw. Co dwa tygodnie w sobotnie wieczory kapłani diecezjalni oraz z innych zgromadzeń
zakonnych są przez nas zapraszani wraz z młodzieżą na integracyjne spotkania sportowe, które odbywają się w
naszej hali sportowej oraz innych pomieszczeniach Oratorium.
W pracę w Oratorium zaangażowanych jest bezpośrednio ks. Dariusz Husak – kierownik Oratorium. Jego pracę,
w miarę możliwości wspomagają też inni współbracia, zwłaszcza jeśli chodzi o niedzielne duszpasterstwo
młodzieży: ks. Jerzy Walo – kierownik Bursy, ks. Andrzej Borysiak – ekonom, ks. Maciej Drewniak i ks. Łukasz
Owsianko – katecheci oraz br. Grzegorz Nowak. Swoją posługą spowiednika służy nam ks. Tadeusz Bazylczuk,
zwłaszcza podczas poniedziałkowych i czwartkowych Mszy św. dla młodzieży w kaplicy wspólnoty.
Oratorium dysponuje też pomieszczeniami, w których odbywają się zajęcia: świetlicą, kawiarenką filmową,
pracownią plastyczną, studiem fotograficznym, pracownią do montażu filmów, salą animatorów oraz zapleczem
kuchennym. Podczas zajęć korzystamy również z hali sportowej i sal kondycyjnych oraz kaplicy wspólnoty
salezjańskiej dla sprawowania sakramentów i modlitwy. Powstała też sala muzyki, w której swoje miejsce znalazł
sprzęt muzyczny oraz instrumenty Młodzieżowej Orkiestry Dętej „Oratorium”.
2. Rozeznanie środowiska. Określenie potrzeb i oczekiwań dzieci i młodzieży
Bardzo istotną sprawą w programowaniu działalności wychowawczo duszpasterskiej jest rozeznanie środowiska i
określenie przez odpowiedzialnych za pracę wychowawczą i duszpasterską potrzeb i oczekiwań młodzieży.
Oratorium otwarte jest na wszystkich tych, którzy pragną wzrastać spędzając wolny czas w duchu wartości
chrześcijańskich. Nie jest ono jednak domem kultury, salą gier czy klubem sportowym, ale środowiskiem, gdzie
młodzież i dzieci, mając wiele propozycji działania w różnych grupach, mogą wzrastać przez zabawę, modlitwę,
sport i pacę nad sobą. Oratorium proponuje integrację między wiarą a życiem, rekreacją a odpowiedzialnością,
wzrostem osobowym a przyjaźnią. Aktywny udział dzieci i młodzieży w Oratorium współtworzy środowisko
oratoryjne, które każda z istniejących w nim grup traktuje jak własne.
Część działań wychowawczych została przeniesiona w miejsca, gdzie młodzi ludzie przebywają na co dzień.
Spotkanie z nimi na "ich" terenie tworzy więzy zaufania i możliwość oddziaływania wychowawczego, również na
tych młodych, którzy pomieszczenia Oratorium odwiedzają sporadycznie.
Działalność wychowawczo – duszpasterska Oratorium wymaga ścisłej współpracy ze wszystkimi dziełami
salezjańskimi przy ul. Wodnej w Łodzi (parafią, Zespołem Szkół Salezjańskich, Fundacją Nauki i Wychowania im.
Księdza Bosko, Salezjańską Bursą dla chłopców, Stowarzyszeniem Salezjanów Współpracowników,
Salezjańskim Uniwersytetem Trzeciego Wieku, Caritas parafialną) oraz szkołami do których uczęszczają
młodzież i dzieci. Bardzo istotną rolę odgrywa współpraca z Wydziałem Duszpasterstwa Młodzieży Archidiecezji
Łódzkiej oraz organami władzy samorządowej i Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Łodzi.
3. Cele Oratorium i założenia wychowawcze
Głównym celem Oratorium jest integralny rozwój młodego człowieka, który dokonuje się w środowisku
wychowawczo duszpasterskim, opartym na systemie uprzedzającym, wypracowanym przez św. Jana Bosko.
Wychowanie i wzrost w środowisku oratoryjnym ma ukształtować w młodym człowieku postawę dobrego
obywatela i chrześcijanina.
Wychowanie to ma prowadzić do wzrostu ku dojrzałości ludzkiej wychowanków, wzrostu w wierze poprzez
spotkanie z Chrystusem, odkrycia swojego miejsca w społeczeństwie i wspólnocie Kościoła oraz do rozeznania
swojego życiowego powołania.
4. Sposób realizacji założeń i metody wychowawcze
Integralne wychowanie młodego człowieka w środowisku oratoryjnym dokonuje się na czterech płaszczyznach,
które stały się punktem odniesienia dla czterech wymiarów tworzonego projektu wychowawczo –
duszpasterskiego:
a. wychowanie i kultura,
b. ewangelizacja i katecheza,
c. wspólnota, zrzeszenia i doświadczenie grupy,
d. rozeznanie powołania.
Projekt wychowawczo – duszpasterski tworzony jest według powyższych założeń na początku każdego roku
szkolnego. W tworzeniu tego projektu czynnie uczestniczy młodzież podejmująca w Oratorium rolę animatorów.
Po określeniu głównego problemu i wyznaczeniu celu głównego na dany rok określane są szczegółowe zadania,
które są następnie wpisywane do kalendarium pracy w wyznaczeniem osób odpowiedzialnych za ich realizację i
weryfikację. Pomaga to w usystematyzowany sposób podjąć proces wychowawczo – duszpasterski w
poszczególnych grupach i wspólnotach współtworzących Salezjańskie Centrum Młodzieżowe, którego sercem w
tradycji salezjańskiej jest zawsze Oratorium.
5. Struktury Oratorium im. św. Dominika Savio w Łodzi i podział ról
Oratorium posiada swoją strukturę, z której wynika podział zadań w procesie wychowawczo duszpasterskim.
Zadania te podejmują:
Salezjanie (SDB) - charakteryzuje ich otwartość na młodzież, z czego wynika priorytet duszpasterstwa
młodzieżowego. Są duszpasterzami grup, stowarzyszeń i wspólnot młodzieżowych i dziecięcych działających w
środowisku oratoryjnym. "Kierownika Oratorium mianuje Inspektor. Kierownik podlega Dyrektorowi Wspólnoty.
Razem z nim i jego Radą podejmuje ważniejsze decyzje. Im też przedstawia sprawozdanie merytoryczno finansowe".
Stowarzyszenie Salezjanów Współpracowników (SSW) - włączają się poprzez służbę w duchu i posłannictwie
Księdza Bosko w pracę na rzecz dzieci i młodzieży w Oratorium.
Rada Oratorium - jej przewodniczącym jest wg Statutu Kierownik Oratorium, tworzą osoby wybrane przez Walne
Zgromadzenie Stowarzyszenia Oratorium. Rada Oratorium jest wg statutu zarządem stowarzyszenia.
Lokalna Rada Młodych (LRM) - tworzą ją najstarsi animatorzy. Lokalna Rada Młodych jest organem doradczym w
programowaniu wszelkich działań młodzieżowych w środowisku oratoryjnym i współpracuje z duszpasterzami
oraz liderami poszczególnych grup i wspólnot w realizacji tych programów. Delegat LRM wchodzi w skład
Inspektorialnej Rady Młodych.
Animatorzy - są nimi młodzi ludzie, którzy ukończyli bądź kontynuują formację Szkoły Animatora Oratorium i
towarzyszą swoim kolegom i koleżankom. "Animatorzy są bezpośrednimi współpracownikami Kierownika
Oratorium. Wspólnie z całą wspólnotą wychowawczo duszpasterską (WWD), której centrum jest wspólnota
salezjańska, opracowują coroczny lokalny projekt wychowawczo – duszpasterski, w oparciu o dokumenty
Kościoła i Zgromadzenia". Zadaniem animatorów jest:
- prowadzenie zajęć w salach rekreacyjnych Oratorium;
- obecność wśród dzieci i młodzieży w środowisku oratoryjnym;
- prowadzenie zajęć w grupach;
- realizowanie projektu wychowawczo – duszpasterskiego w im powierzonym zakresie
Oratorium stanowi serce Salezjańskie Centrum Młodzieżowego, które skupia wszystkie grupy młodzieżowe
funkcjonujące w środowisku salezjańskim. Wszystkie grupy i wspólnoty Salezjańskiego Centrum Młodzieżowego
powinny być tak formowane, aby były na siebie otwarte. Odpowiedzialni za poszczególne grupy w zakresie
wychowawczo – duszpasterskim podlegają Kierownikowi Oratorium i współpracują z nim. Każda grupa i
stowarzyszenie działające w strukturach Salezjańskiego Centrum Młodzieżowego posiada swoją tożsamość i
własny program, który w aspekcie wychowawczym opiera się na wspólnym projekcie wychowawczo duszpasterskim.
Ks. Dariusz Husak sdb
Kierownik Oratorium im. św. Dominika Savio w Łodzi
Łódź, dn. 1 września 2012 roku