dr inż. Bogusław Węgrzyn
Transkrypt
dr inż. Bogusław Węgrzyn
1 Załącznik 2A A u to re fe ra t p rze d sta w ia ją cy opis d o ro b k u i osiąg n ięć n au kow ych 1. D an e o sob ow e habilitanta: B o g u s ła w W ę g r z y n 2. P rzeb ieg e d u kacji i zatrudnienia: 2.1 . U z y s k a n e d yplom y: - 1 9 7 2 - w y k s z ta łc e n ie ś re d n ie L ice u m O g ó ln o k s z ta łc ą c e im . M ik o ła ja K o p e rn ik a w K ro śn ie , - 1978 - m gr in ż. e le k tr y k a u to m a ty k , P o lite c h n ik a S z c z e c iń s k a , W y d z ia ł i e k s p lo a ta c ji m aszyn , E le k try c z n y , - 2001 - dr P o lite c h n ik a nauk te c h n ic z n y c h Poznańska, w W y d z ia ł z a k re s ie Budowy budow y M aszyn i Z a rz ą d z a n ia , ro z p ra w a d o k to rs k a pt. „ M e to d y e fe k ty w n e g o w d ra ż a n ia m o d e lu a p lik a c y jn e g o z a rz ą d z a n ia p rz e z j a k o ś ć (T Q M ) w p rz e d s ię b io rs tw a c h b u d o w y m a szy n ". 2.2. Z a tru d n ie n ie w je d n o s tk a c h n aukow ych : - 2 0 0 3 -2 0 0 5 r. - W y d z ia ł T e c h n ik i M o rsk ie j, K a te d ra L o g is ty k i i E k o n o m ik i T r a n s p o r tu , P o lite c h n ik a S z c z e c iń s k a , a d iu n k t, -od 2 0 0 5 r. - d o c h w ili o b e c n e j K a te d ra E le k tro te c h n o lo g ii i D ia g n o s ty k i, W y d z ia ł E le k try c z n y , Z a c h o d n io p o m o rs k i U n iw e rs y te t T e c h n o lo g ic z n y w S z cz e c in ie , a d iu n k t. 3. R o zw ó j n aukow y 3.1. Rozwój naukowy (do uzyskania stopnia doktora). M oje o g ó ln e j z a in te re so w a n ia naukow e k o n c e n tru ją p ro b le m a ty k i e fe k ty w n o ś c i z a rz ą d z a n ia sz c z e g ó ln o ś c i sz e ro k o o b e jm u ją ro z u m ia n ą S z c z e g ó ln ie is to tn ą z a rz ą d z a n ia p rzez w ła ściw e j w ja k o ś ć ro lę ja k o ś ć m o ty w a cji p ra c o w n ik ó w s y s te m o w ą i tu z a rz ą d z a n ia p ra co w n ik ó w o s ią g a n ie c e ló w i na za g a d n ie n ia ch p rz e d się b io rstw e m , a w p rze d się b io rstw z in te g ro w a n e s p e łn ia ją i in te g ra c ję s ię p op rzez sy ste m y zarząd za n ia. u w a ru n k o w a n ia e fe k ty w n o ści te c h n o lo g ia m i o ra z p ro b le m y s p o w o d o w a n ia za a n g a żo w a n ia p rze d się b io rstw a . W y zn a czn ik ie m sk u te czn o śc i za rzą d za n ia ty m i o b sza ra m i p rze d się b io rstw a je s t in teg racja p o zio m u s tra te g ic z n e g o i o p e ra c y jn e g o o ra z p rze d s ię b io rs tw a z ce la m i o s o b is ty m i p ra co w n ik ó w . in te g ra cja celó w 2 M oja 2 3 -letn ia praca za w o d o w a u słu g o w y ch (b ra n ża s to c z n io w a d o k o n a n ia o c e n y re a lizo w a n y ch w p rze d się b io rstw a ch p ro d u k cy jn o - - od 1979 ro ku ) była p o d s ta w ą d o p ro c e só w p ro d u k cy jn y ch w a sp e k cie o s ią g a n ia w y m a g a n e j ja k o ś c i p ro d u k tu o ra z w ła ściw e j re a liza cji p ro ce só w te c h n o lo g ic z n y c h . W n io sk i i s p o strze że n ia z ty ch o ce n i a n a liz sta ły się p o d s ta w ą słu żą cy c h do o p ra c o w a n ia d o sk o n a le n iu k o n k re tn y ch za rzą d za n ia i ro zw ią za ń o rg a n iza cy jn y ch re s tru k tu ry z a cji kilku polskich p rz e d s ię b io rs tw w latach 9 0 -ty ch XX w ieku - d o ty c z y ło to g łó w n ie S toczn i S zcze ciń sk ie j S.A. M oje za in te re so w a n ia n a u k o w o -b a d a w cz e od kilk u n a stu la t m ie s z c z ą się w d z ie d z in ie n auk e k o n o m icz n y c h w d y scy p lin ie nauk o zarządzaniu . E fe k te m u ty lita rn y m m oich o p ra c o w a ń s ą d y re k ty w y p ra k ty czn e w p ostaci o p ra c o w a n y ch m od eli i ro zw ią za ń d o k u m e n tó w o rg a n iza cy jn y c h - s y s te m o w e g o za rzą d za n ia oraz p ro c e d u r i in s tru k cji p o stę p o w a n ia o ra z w s k a z ó w e k lub za le ce ń m e to d y czn y ch rea liza cji p ro c e só w lu b p rojektów . O b sza r tych za in te re so w a ń o ra z p ro w a d z o n y ch b ad ań p ra kty ki g o sp o d a rcz e j s y s te m a ty c z n ie p o g łę b ia łe m i d o św ia d cze ń z w ce lu d o sk o n a le n ia s y s te m ó w i p ra k ty k za rzą d za n ia p rze d się b io rstw a m i. W tra k cie całej m ojej d z ia ła ln o ś c i za w o d o w e j i n a u k o w e j in s p ira c ją d la m nie były p race n a u k o w e (idee) P etera F. D ru ck era o ra z E. D em ing a w za k re s ie p raktyki z a rz ą d z a n ia p rze d się b io rstw a m i o ra z T o ta l Q u a lity M a n ag em en t. P e łn ią c fu n k cje k ie ro w n icze w S to czn i S zcze ciń sk ie j S .A . i Porta Elektra Sp. z o.o. o ra z b ęd ąc k o n su lta n te m i a u d y to re m S y s te m ó w Z a rząd zan ia J a k o ś c ią u cze stn ic zy łe m w re a liz a c ji 10 p ro je k tó w w d ra ża n ia S ystem ó w Z a rzą d za n ia J a k o ś c ią wg n orm IS O re p re z e n ta n t sto c zn i u cze stn ic zy łe m serii 9 000 . Je d n o cz e śn ie ja k o w 5 m ię d z y n a ro d o w y c h ko n g re sa ch E u ro p e js k ie j F u n d a cji Z a rz ą d z a n ia J a k o ś c ią (E F Q M ) - Berlin 1995, Paris 1996, M u n ich "T e c h n o lo g y 1997, Paris M anagem ent 1998, an d G eneve T o ta l M a ry m o u n t U n iv e rsity , Los A n g e le s 1999 Q u a lity i u k o ń czy łe m M a n a g e m e n t" 1997, d o ra d ca kurs Loyola LM U - c e rty fik a t w za k re s ie za rzą d za n ia p ro d u k c ją i K o m p le k s o w e g o K ie row an ia Ja k o ścią , a ta k że s z k o le n ie w ram ach B u s s in e s P ro c e s M a n a g e m e n t, B ru sse ls 1999. W ie d za p o zy sk a n a w tra k cie tych w yd arzeń sta ła się p o d sta w ą do p rz e p ro w a d z e n ia badań n a u k o w ych i w y k o n a n ia a n a liz, k tó ry ch e fe ktem sta ło się o p ra c o w a n ie 5 p u b lik a cji w ram ach w y stą p ie ń na k o n fe re n cja ch n a u k o w y ch k ra jo w y ch (3) i m ię d z y n a ro d o w y c h (2). Isto tn e s ą zw ła szcza p u b likacje: - B e rd o w sk i J., T k a c z y k J., W ę g rzy n B., K ru k o w sk i K., Fro m IS O to T Q M Polish E x p e rie n ce , ed. C re a tin g a Q u a lity Lt.Ge. J.S .A h lu w a lia : T o ta l Q u a lity E n v iro n m e n t fo r the n e x t M ille n n iu m , M anag em ent. c h a p te r 50, In s titu te o f D ire cto rs, Excel B ooks, N e w D elhi 1998, 4 8 7 -5 0 5 - 8 ^ W orld C o n g re s s on T o ta l Q u ality, M u m b a y , In dia, F e b ru a ry 1998. O p ra co w a n ie to b y ło w y stą p ie n ie m w im ie n iu R ządu RP i d o ty c z y ło o s ią g n ię ć i 3 d o ś w ia d c z e ń P o lsk i i p o lsk ie g o p rze d s ię b io rs tw a w e w d ra ż a n iu za rzą d za n ia ja k o ś c ią . W y stą p ie n ie re p re z e n ta n tó w na P olskieg o k o n g re s ie C e n tru m b y ło B ad ań i w sp ó ln y m C e rty fik a c ji d ziełem o ra z S to czn i S z c z e c iń s k ie j S.A. - W ę g rz y n B.- Polish B u sin ess M a n a g e m e n t D ile m m a in v ie w o f Q u a lity M a n a g e m e n t o n th e e x a m p le o f S to czn ia S zcze ciń sk a S .A ., W IT Press, A sh u st L o d g e , S o u th a m p to n , 1 999 , U K na M ię d z y n a ro d o w e j K on feren cji O d ra 1999. O p ra co w a n ie p rz e d s ta w ia ło u w a ru n k o w a n ia w d ra ża n ia now ej filozofii p ro w a d z e n ia biznesu o p a rte j na za sa d a ch i m e to d a ch T o ta l Q u ality M a n a g e m e n t. D ro g ą d o w p ro w a d ze n ia n o w e g o s p o so b u p ra cy p o w in n o b yć koło d o s k o n a le n ia D em inga w s tra te g ii p rze d się b io rstw a (S to czn i S zcze ciń sk ie j S .A .) za rzą d za n ia za oraz w d ro ż e n ie p o m o cą m e to d y m o d e lu ro zw ią zy w a n ia p ro b le m ó w a m e ry k a ń s k o -s z w a jc a rs k ie j firm y k o n s u ltin g o w e j IM P A C 10000. Je d n a k m oim głównym, ce le m b y ło p rz y g o to w a n ie ro z p ra w y d o kto rskiej „M e to d y efektyw nego w drażania m o d elu ap lik a cy jn e g o TQ M w p rze d się b io rstw a ch b u d ow y m aszyn", któ rej p ro m o to re m był prof. dr hab. in ż. L e s z e k Pacholski z P o lite ch n ik i P o zn a ń sk ie j. P ra c ę d o k to rs k ą re ce n zo w a li: prof. d r hab. inż. Je rz y Le w a n d o w s k i (P o lite ch n ik a Ł ó d zk a ) i prof. d r hab. inż. W ła d y sła w M a n tu ra (P o lite ch n ik a P o zn a ń s k a ). Praca d o k to rsk a zo s ta ła o b ro n io n a n a W y d z ia le B u d o w y M a szyn i Z a rzą d za n ia P o lite ch n ik i P o zn a ń s k ie j w d n iu 23 lu te g o 2001 roku. C elem n a u k o w y m ro zp ra w y b y ło z b a d a n ie u w a ru n k o w a ń e fe k ty w n e g o k s zta łto w a n ia Z a rząd zan ia p rzez Ja k o ś ć (TQ M ) i zg o d n ie z założo n ym celem u ty lita rn y m ro zp ra w y za p ro je k to w a n o m o d el a p lik a cy jn y Z a rz ą d za n ia p rz e z Ja k o ś ć (T Q M ) w p o sta ci „ W e h ik u łu T Q M " o ra z p rz e d s ta w io n o e fe k ty w n y sp o s ó b je g o w d ro że n ia w p rze d się b io rstw a ch b u d o w y m a szy n u w zg lę d n ia ją c p o lsk ie sp e c y fic z n e g łó w n ie e u ro p e js k ie d o św ia d cze n ia w ty m za k re sie . W yn ik p racy a p lik a c y jn e g o w p rze d sta w io n o u kładzie im p le m e n ta cję T Q M reg u ł i procesu p ostaci g ra ficz n y m o ra z w p rz e d się b io rstw ie s z c z e g ó ło w y c h w d ra ża n ia w in stru k cji zasad T Q M o p ra c o w a n e g o m e to d o lo g ii na tw o rz e n ia na u w a ru n k o w a n ia b a zie s zcz e b la c h m odelu u m o żliw ia ją ce j p ra k ty czn y ch w a ru n k ó w i zasad, o rg a n iza cy jn y ch o rg a n iza cy jn y c h zak ła d u pracy. C y to w a n e p on iżej treści p o d su m o w a n ia w e ry fik a c ję ro zp raw y s łu s z n o ś c i tych p rz y to c z o n e s ą w d o k to rs k ie j tw ie rd z e ń z sw o je j o ry g in a ln e j w ersji 2000 roku, co i z a p ro p o n o w a n y c h u m o żliw ia ro zw ią za ń z p e rs p e k ty w y cza su . Istotn a c z ę ś ć tych m od eli i ro zw ią za ń o rg a n iza cy jn y c h była tw o rz o n a n a p o d sta w ie d o ś w ia d c z e ń i o s ią g n ię ć e u ro p e jsk ic h liderów b izn e su s to w a rz y s z o n y c h w E u ro p e js k ie j F u n d a cji Z a rz ą d za n ia Jakością. „ Z a p ro p o n o w a n y ro ku ( r y s . l) je s t m odel a p lik a cy jn y „W e h ik u ł T Q M " m odelem u n iw e rsa ln y m d la w ersja z 2 0 0 4 w sz y s tk ich p olskich p rz e d s ię b io rs tw p rze m y sło w y ch i w y ra sta z d u ch a filo z o fii T Q M , ku ltu ry 4 o rg a n iza cy jn e j i te c h n ic z n e j p rze d się b io rstw a . Na bazie n o rm , s ta n d a rd ó w p o stę p o w a n ia i przyjętych w firm ie w arto ści p o p rze z o k re śle n ie je j se n su istn ie n ia , w izji, m isji słu ży d o rea liza cji stra te g icz n e g o ce lu fu n k c jo n o w a n ia p rze d się b io rstw a ja k im j e s t e fe k ty w n o ś ć g o sp o d a ro w a n ia . Rys. 1. M odel a p lik a c y jn y „W e h ik u ł T Q M " U w a ru n k o w a n ia sta rtu ja k ró w n ie ż z a k o ń c z e n ia p o szcz e g ó ln y c h etapów im p le m e n ta cji filo z o fii TQ M k o n ie c zn o ści p rz e p ro w a d z e n ia p rze d się b io rstw a , w p rz e d się b io rstw ie o ce n y , istn ie ją cy ch s p ro w a d z a ją n a jczę ście j w u w a ru n k o w a ń się do p ostaci sa m o o ce n y o ra z w y zn a cze n ia p a ra m e tró w o k re śla ją c y ch s k u te c z n o ś ć re a liza cji p o szcz e g ó ln y c h eta p ó w w d ra ża n ia za sa d Z a rz ą d za n ia p rz e z Ja k o ś ć (T Q M ) w firm ie. 5 N a c z e ln ą z a s a d ą p o w in n o b y ć tra k to w a n ie za d a ń w d ro że n io w y ch ja k o p rz e d s ię w z ię ć o k re ś lo n y m n a jw y ż s z e p rzy d zie lo n y m i b u d że te m Id ea w d ra ża n ia firm y. p la n ó w za s to s o w a n ie p rz e d s ię b io rs tw i w o d n ie sie n iu TQM b yć we k a d ro w y m i k tó re g o P rze w o d n ik ie m p rz e d s ię w z ię ć p o w in n a filo z o fii ś ro d k a m i i h a rm o n o g ra m e m , k ie ro w n ictw o 6 0 7 9 :1 9 9 6 . s z e ro k ie z - b izn e s p o d sta w o w y m tech n iczn y m i, re a liz a c ją p rze w o d zi m oże tu b yć n o rm a p la n ó w d o ró żn y ch w sz y s tk ich i zn a la zła o b s z a ró w n a rzę d zie m istn ie ją c y ch ju ż BS ju ż d zia ła ln o ści w p ro cesie d o k u m e n ta ch o rg a n iz a c y jn y c h firm y , w g za sa d y „ B u d u j nie n iszczą c". W zm a c n ia to te p o z y ty w n e n o rm y i w a rto ś ci firm y , k tó re za p e w n iły je j ju ż z n a czą cą p o zy cję na rynku, p o czu cie d u m y p e rso n e lu z p ra cy w p rz e d się b io rstw ie i je g o c h ę ć d o d o sk o n a le n ia p ro c e só w p rze d się b io rstw a . D a lszy p rzez ro zw ó j Jako ść S y s te m ó w TQ M ) Z a rz ą d za n ia w ym aga J a k o ś c ią p o g łę b ie n ia i (IS O ) i Z a rzą d za n ia ro zp a trze n ia n astęp u ją cej tem atyki: 1.O p ra c o w a n ia in te g ra cji m e to d o lo g iczn y ch , S y s te m ó w Z a rz ą d za n ia s z c z e g ó ło w y c h Z a rz ą d za n ia Ś ro d o w isk ie m wg J a k o ś c ią IS O p ra k ty czn y ch (S Z J) 14001 wg IS O o ra z zasad 900X, Z a rzą d za n ia B e zp ie cze ń stw e m i H ig ie n ą P ra cy w g BS 8 8 0 0 / O H S A S 18001. 2 .W p ły w u m od eli E u ro p e js k ie j N a g ro d y Ja k o ś c i (EQ A) i P o lsk ie j N a g ro d y Ja k o ś c i (P N J) na sy s te m y z a rz ą d z a n ia c z o ło w y c h p rze d się b io rstw 3 . P o d ję cia b ad ań i a n a liz tra n s fo rm a c ji S y s te m ó w Z a rz ą d za n ia Ja k o ś c ią (S Z J) w g IS O 9 0 0 X w k ie ru n k u Z in te g ro w a n y c h S y s te m ó w Z a rzą d za n ia w o p a rciu o d o ro b e k p ra k ty czn y ch p o lsk ich lid e ró w w tym zak resie. P o stę p u ją ca Z a rz ą d za n ia tra n s fo rm a c ja S y ste m ó w Z a rz ą d za n ia p rz e z Ja k o ś ć (TQ M ) w w a ru n k a ch J a k o ś c ią i e u ro p e jsk ic h ja k o w izja ro ku 2000 p rzy c zy n i się w p rzy s zło ści d o z e sp o le n ia ob u tych sy stem ó w . S y ste m y Z a rz ą d za n ia J a k o ś c ią w g IS O 9 0 0 X w n io s ą sw ó j w kład w postaci u p o rzą d k o w a n ia d o k u m e n tó w o rg a n iz a c y jn y c h p rze d się b io rstw a i sp ra w fo rm a ln y c h z a rz ą d z a n ia pod kątem ja k o ś c i w y ro b u fin a ln e g o lu b usługi. TQM ro zw in ie p o zy ty w n e m o ty w a c je p ra co w n ik ó w do d o sk o n a le n ia p ro c e só w w e w n ą trz firm y i d b a ło ś ć o z e w n ę trz n e śro d o w is k o . B ęd zie to s p rz y ja ć p o p ra w ie w y n ik ó w w y d a je k o m p le k so w e g o fin a n s o w y c h się to b yć w w ize ru n k u d łu g o te rm in o w e j sk a li. o p ty m a ln ą m ie s z a n k ą firm y , W zw ła szcza w a ru n k a ch ja p o ń s k ie j jej p olskich in n o w acy jn o ści, a m e ry k a ń s k ie j p rze d się b io rcz o ści i e u ro p e js k ie j o rg a n iza cji". S z e re g m o d e lo w y ch z ty ch ro zw ią za ń i tw ie rd z e ń za c h o w a ło n adal s w o ją p rz y d a tn o ś ć a p lik a cy jn ą , d o ty czy to z w ła s z c z a w p ły w u m od eli E u ro p e jsk ie j i P o lsk ie j N a g ro d y Ja k o ś c i na d o s k o n a le n ie sy ste m ó w za rzą d za n ia polskim i p rze d się b io rstw a m i w sk u te k p rzy ję cia k ry te rió w oceny. W latach 9 0 -ty ch z o b ie k ty w iz o w a n y c h ja k o ś c io w y c h p rze ję to z za sa d TQM pew ne ro z w ią z a n ia (cyk l d o sk o n a le n ia , p o d e jście p ro ce so w e ) i w łą c z o n o d o norm IS O ja k o w y ty c z n e sy ste m ó w za rzą d za n ia ja k o ś c ią i inn ych norm . 6 Za p ie rw s z y e ta p m ojeg o ro zw o ju naukow ego u zn a ję w ię c p roces z b ie ra n ia d o św ia d c ze ń z za k re su za rzą d za n ia p rze d się b io rstw e m w trak cie m o je j 2 3 -le tn ie j p racy z a w o d o w e j w p rze m y śle na ró żnych sta n o w isk a ch k ie ro w n icz y ch , stu d ia m ię d z y n a ro d o w y c h , lite ra tu ro w e , p ro je k ta ch u d zia ł w re s tru k tu ry za cy jn y c h k o n fe re n cja ch i w ła sn e badania p ro w a d z o n e ró w n ie ż w ram ach g ra n tó w n a u k o w o -b a d a w czy ch . U zy sk a n e k o m p e te n cje p o zw o liły d o k to rsk ie g o i mi na o p ra c o w a n ie s k u te c z n e p u b lik a cji p rze p ro w a d ze n ie zw ią za n y ch z p rzew od u d o sk o n a le n ie m sy ste m ó w z a rz ą d z a n ia p rze d się b io rstw a - m ia ły o n e c h a ra k te r p o zn aw czoe m p iry czn y . s y s te m ó w o p ra c o w a n o W p u b lik a cja ch za rzą d za n ia p rz e p ro w a d z o n o p rze d się b io rstw m e to d o lo g ie a n a liz ę sk u te czn o ści p ro d u k c y jn o -u s łu g o w y c h p ro je k to w a n ia zm ia n i w d ra ża n ia oraz p rojek tów re stru k tu ry za cy jn y ch . 3.2. E t a p r o z w o ju n a u k o w e g o p o u z y s k a n iu s t o p n ia d o k t o r a M ój d a lsz y ro zw ó j n a u k o w y był z w ią z a n y z w e ry fik a c ją i p o sze rze n ie m p ro b le m a ty k i z a w a rte j w e w n io sk a ch kie ru n k o w y ch ro z p ra w y d o kto rskiej w sp ra w ie ro zw o ju sy ste m ó w p ro ja k o ścio w y ch za rzą d za n ia polskim i p rze d się b io rstw a m i. Na p o d sta w ie e w o lu cy jn e g o ch a ra k te ru m o je j d zia ła ln o ś ci n au k ow o- b ad aw cze j o ra z d o św ia d c ze ń i u o g ó ln io n y ch w n io s k ó w z p ra cy za w o d o w e j w p rz e m y ś le m o g ę w y ró żn ić trz y p o d sta w o w e n u rty z a in te re s o w a ń i badań e m p iry czn y ch . N urty te dotyczą: - za rzą d za n ia p ro ce sa m i w y tw ó rcz y m i - te ch n o lo g ia m i, p rze d się w zię cia m i (p ro je k ta m i), p ro ce sa m i p ro d u k cy jn y m i (18 p u b likacji), u w a ru n k o w a ń d o s k o n a le n ia sy ste m ó w za rzą d za n ia o rg a n iz a c ji/p rz e d s ię b io rs tw - in te g ra cja na b a zie ja k o ś c i (12 p u b likacji), - p ro je k to w a n ia sy ste m ó w m o ty w a cy jn y ch p rze d s ię b io rs tw a (8 publikacji). M o n o g ra fia , naukow ym , w o p u b lik o w a n a któ rym te w lutym w szy s tk ie 2014 trz y ro ku n u rty je s t o sią g n ię cie m z o s ta ły ko m p le k so w o p o łą c z o n e w fo rm ie z in te g ro w a n e g o sy ste m u za rzą d za n ia o rg a n iz a c ją lub p rze d się b io rstw e m . 4 .W skazanie osiągnięcia naukow ego w ynikającego z art.1 6 U staw y z dnia 14 m arca 2003r: 4 .1 . ty tu i osiągnięcia naukowego: J a k o ś c io w e a s p e k t y e f e k t y w n o ś c i s y s t e m o w e j in t e g r a c ji p r z e d s ię b io r s t w a 7 4.2 . autor, ro k w ydania, nazw a w yd aw n ictw a : B o g u s ła w W ę g r z y n , 2 0 1 4 , W y d a w n ic t w o D I F I N . R e ce n ze n ci m o n o g rafii : prof. zw . d r hab. I r e n a K. H e jd u k , S zko ła G łó w n a H an d lo w a, W arszaw a, prof. zw . d r hab. inż. L e s z e k P a c h o ls k i, P o lite ch n ik a P o zn a ń sk a , Pozn ań. 4 .3 . O m ów ien ie celu naukow ego p ra cy i osiągniętych w yników w raz z om ów ieniem ich ew entualnego w ykorzystania: C e le p ra c y C e le m n a u k o w o -b a d a w czy m e fe k ty w n o ś c i p ro c e só w ) s y ste m o w e j p o lsk ich s k u te c z n e g o m o n o g ra fii in te g ra cji d z ia ła ń p rze d się b io rstw w d ra ża n ia b y ło i Z in te g ro w a n e g o z b a d a n ie w y tw ó rc z y c h id e n ty fik a cja S y ste m u p rz e d s ię b io rs tw a c h p ro d u k cy jn o -u słu g o w y ch w y m a g a n e j ja k o ś c i w y tw a rza n y ch p ro d u k tó w a sp e k tó w (fu n k cji i u w a ru n k o w a ń Z a rz ą d za n ia (Z S Z ) w za p e w n ia ją ce g o o s ią g a n ie i d o s k o n a le n ie p rocesów w y tw ó rczy ch . C elem u ty lita rn y m o rg a n iz a c y jn y c h S y ste m u ro zp ra w y b y ło o p ra c o w a n ie m o d e lo w y ch ro zw iązań za p e w n ia ją cy ch Z a rz ą d za n ia sp ra w n e w d ro ż e n ie i k o n c e p cji Z a rz ą d za n ia Z in te g ro w a n e g o p rzez Ja k o ś ć (Z pJ) oraz p o tw ie rd z e n ie s k u te czn o śc i w d ro że n ia w w y b ra n y ch p rze d się b io rstw a ch . M e t o d y i ź r ó d ła b a d a ń P ra ca sta n o w i stu d iu m p o lsk im i b a d a w cze m etod i p ro c e só w za rzą d za n ia p rze d s ię b io rs tw a m i p rz e tw ó rc z y m i i u słu g o w y m i. T e o re ty c z n o - e m p iry c z n y c h a ra k te r p racy p rze są d za o za s to s o w a n y c h e k sp lo a ta cy jn o u ży tk o w y ch m e to d a ch b a d a w czy ch . M eto d y te u d o sk o n a lo n o w o p a rc iu o in s tru m e n ty s ta ty s ty c z n e i s ta n d a rd y ja k o ś c io w e z a p ro je k to w a n y ch ro zw ią za ń s y ste m o w y ch (m odele). M e to d y k a b a d a ń , g łó w n ie in d u k cy jn y ch i o p e ra cy jn y ch , p ro w a d zo n a je s t p rzez m e to d y i n a rzę d zia a n a liz y ilo ścio w e j i ja k o ścio w e j: stu dia lite ra tu ro w e , s tu d ia d o k u m e n ta cji źró d ło w e j, b a d a n ia s p o łe c z n e ilo śc io w e (b a d a n ie a n k ie to w e ) i ja k o ś c io w e a n a liz ę m a te ria łu (ca se stu d y ), s ta ty s ty c z n ą o b ró b k ę i e m p iry c z n e g o o ra z w y k o rzy sta n ie w ła sn e g o o ry g in a ln e g o d o ro b k u b a d a w cze g o . W w a rstw ie e m p iry cz n o -w d ro ż e n io w e j w y k o rz y s ta n o m e to d ę s tu d ió w p rzy p a d k ó w o ra z b a d a n ia s z c z e g ó ło w e w o p a rciu o k w e s tio n a riu s z e a n k ie to w e . S c h e m a t b a d a ń zaw iera: - p o s ta w ie n ie p ro b le m u b a d a w c z e g o w y n ik a ją c e g o z praktyki, - k ry ty k ę lo g ic z n ą i w e ry fik a c ję istn ie ją cy ch (o b o w ią zu ją c y ch ) m od eli i sy stem ó w , 8 - p rzy ję cie o k re ślo n y ch te z i h ip o tez na p o d sta w ie d o ty c h c z a s o w e j teorii, - p rze d sta w ie n ie w n io s k ó w (no w ych ro zw ią za ń p ro je k to w y ch ) typu d ia g n o sty czn e g o , te ra p e u ty czn e g o lub p ro g n o sty czn e g o , - o p ra c o w a n ie n ow ych p o d sta w ie ro zw ią za ń za rzą d za n ia d o ty ch cza s o w e g o d oro b k u p rz e d s ię b io rs tw e m naukow ego i w y n ik ó w na b a d a n ia a n k ie to w e g o , - p o tw ie rd z e n ie słu szn o ści p rzyjęty ch m o d e li o rg a n iza cy jn y c h i h ip o te z na p o d sta w ie w e ry fik a cji e fe k tó w ich w d ro że n ia p o p rze z b a d a n ia s tu d ió w p rzyp a d kó w , - k ry ty c z n ą o c e n ę o p ra c o w a n y c h rea liza cji w n io sk ó w i c e ló w o p ra c o w a n ia , p rze b ie g u badań, ro zw iązań (m o d e li) z a rzą d c zy ch oraz re k o m e n d a cje c o d o kie ru n k ó w d a lszy ch b ad ań w p ro b le m a ty c e pracy. M e t o d y b a d a ń ob ejm ow ały: stu d ia (a n a lizę ) lite ra tu ry p ro b le m a ty k i p rze d m io tu b adań , - p o g łę b io n e b a d a n ie p ilo ta żo w e w o d n ie sie n iu d o o p isu k o n k re tn y ch s y tu a c ji/p ro c e s ó w i a n a liza in fo rm a cji u zy sk a n y ch p o d cza s badan ia ilo śc io w e g o w o p a rciu o k w e stio n a riu sz an kietow y, - b a d a n ie p ro c e só w stu d iu m p rzy p a d k ó w in te g ra cy jn y ch (ca se w y b ra n y ch stu d y ) - u sta le n ie p rze d się b io rstw i stan u w e ry fik a cja e fe k ty w n o ś c i p rzyjęty ch ro zw ią za ń /m o d e li, o b s e rw a c ję n ie s k a te g o ry z o w a n ą p rz e p ro w a d z o n ą w tra k cie 23- letniej p ra cy z a w o d o w e j w p rze d się b io rstw a ch p ro d u k cy jn o -u słu g o w y ch , a u to re fle k s je z w ła sn e j p racy naukow ej, b a d a n ie d o k u m e n tó w o rg a n iza cy jn y ch p rze d się b io rstw d o stę p n y ch w tra k cie p racy a u to ra jako: a u d ito ra Q u a lity M anagem ent In te rn a tio n a l (Lo n d o n ), B ritish S ta n d a rd iz a tio n In stitu te (BSI), - k o n s u lta n ta s y s te m ó w za rzą d za n ia ja k o ścią , rze c z o z n a w c y S to w a rzy s ze n ia E le k try k ó w P o lskich d z ia ł 3 „E k o n o m ik a , z a rz ą d z a n ie i o rg a n iza cja pracy", e k s p e rta Z in te g ro w a n e g o Prog ram u O p e ra c y jn e g o R ozw oju R e g io n a ln e g o . C h a ra k te ry s ty c z n ą b a d a n ie o p ie ra ło się cechą ca se s tu d y je s t a n a liz a ca ło ścio w a . Choć na p rzy k ła d a ch , to je g o e fe k te m je s t w y ja śn ie n ie d a n e g o zja w isk a w se n sie b a rd zie j o g ó ln ym , p rzy w y k o rzy sta n iu m etod in d u kcy jn ych . S tu d iu m p rzy p a d k ó w 6 o rg a n iza cji p o je d y n c z e g o p rzyp a d ku danego m o d e lu („d o b rych w p ostaci an aliz p ozw ala to na w y c ią g n ię c ie w n io sk ó w c o d o b iz n e so w e g o . p ra kty k") p rz e p ro w a d z o n o w a rty ch Je g o celem je s t u p o w sz e ch n ie n ia , p o te n cja ln y ch b łę d ó w , k tó ry ch n a le ży unikać. p o k a z a n ie ja k i ro zw iązań zid e n ty fik o w a n ie 9 W m o n o g ra fii w p ro w a d z e n ie za w iera u za s a d n ie n ie te o re ty c z n e j i p ra k ty czn e j isto tn o ści p o d ję te g o p ro b le m u b a d a w cze g o m o n o g ra fii o ra z jej cele, te z ę i h ip o te zy robocze. P rz e d sta w io n o z a s to s o w a n e m e to d y i p ro c e d u ry b a d a w cze a d e k w a tn e d o fo rm y i p ro b le m a ty k i o p ra co w a n ia . W ro z d z ia le 1 p rze d sta w io n o o b e cn e p o strze g a n ie p ro b le m a ty k i in te g ra cji p rze d się b io rstw a w a sp e k cie o s ią g a n ia ja k o ś c i i n ie za w o d n o ś ci e k s p lo a ta c ji m aszyn i u rząd zeń o ra z d o sk o n a le n ia p ro c e só w w y tw ó rc z y c h w p rze d się b io rstw ie . O k re ślo n o e ta p y i p ła s z c z y z n y in te g ra cji p rze d się b io rstw a na b a zie św ia to w y ch , e u ro p e jsk ic h i p o lsk ich ro zw ią za ń d o sk o n a le n ia za rzą d za n ia śre d n im i i d u ży m i p rze d się b io rstw a m i p op rzez ich s y s te m o w ą integ rację. P rz e d sta w io n o sp e c y fic z n e d e te rm in a n ty s k u te czn o śc i in te g ra cji m ały ch firm . D o k o n a n o a n a liz y in te g ra c y jn e j roli te c h n o lo g ii w k o n te k ście s y ste m o w e j in te g ra cji p rzy g o to w a n ia p ro d u k cji ora z te ch n o lo g ic z n o -o rg a n iz a c y jn y c h a s p e k tó w b e z p ie c ze ń s tw a i hig ien y pracy. in te g ra cji O k re ślo n o p rzy g o to w a n ia isto tn o ść i zn a cze n ia n ad zo ru k o m p u te ro w e j re a liza cji p ro d u k cji. W y k a za n o , że u w a ru n k o w a n ia m o ty w a cy jn e p ra co w n ik ó w , p rzy ję te s p o s o b y d zia ła n ia i m y śle n ia d e te rm in u ją e fe k ty w n o ść p ro ce só w w y tw ó rczy ch . R o z d z ia ł 2 ja k o ś c i m a c h a ra k te r te o re ty czn o -p ro je k to w y . ja k o czy n n ik a p ro c e so w y m , cy k lu in teg racji d o sk o n a le n ia d ziałań PD C A , W skazano w y tw ó rc z y c h sto s o w a n ia na w rolę ujęciu in s tru m e n ta riu m za rzą d za n ia ja k o ś c ią ja k o d e te rm in a n t in te g ra cji szcze b la o p e ra cy jn e g o . Na b a zie d o ty ch cz a s o w y ch d o św ia d c ze ń ro zw ią z a n ia z a rz ą d z a n ia p rz e z p ro d u k cy jn o -u słu g o w y ch , p ro ce sy i a n a liz o p ra c o w a n o d la z a rz ą d z a n ia p olskich m o d e lo w e p rze d się b io rstw p rz e d się w z ię cia m i, m od ele s y s te m o w e j in te g ra cji o p a rte na w d ro ż e n iu Z S Z /Z p J (a p lik a c y jn y m odel „W e h ik u ł T Q M "). k o n te k ście O k re ś lo n o d e te rm in a n t u w a ru n k o w a n ia e k o n o m icz n y c h w d ra ża n ia Z S Z /Z p J k s zta łto w a n ia ZSZ w w p rze d się b io rstw ie . W e m p iry c z n o -p ro je k to w y m badan ia a n k ie to w e g o ro z d z ia le „B a d a n ie 3 za w a rto o d d zia ły w a n ia a n a liz ę ZSZ na w y n ik ó w e fe k ty w n o ść d zia ła n ia p rze d się b io rstw a i za a n g a ż o w a n ie p ra c o w n ik ó w " w a sp e k c ie je g o in te g ra cji p rz e p ro w a d z o n e g o p rze d się b io rstw a ch p ra co w n ik ó w i przy s tu d e n tó w w u d zia le latach 319 s tu d ió w 2 0 0 9 /2 0 1 0 u cze stn ik ó w n ie sta cjo n a rn y ch - w 101 kiero w n ik ó w , za tru d n io n y ch na s ta n o w isk a c h sp e cja listó w . Z w e ry fik o w a n o p rzy ję te d o sto s o w a n ia m od ele o rg a n iz a c y jn e O k re ś lo n o p ro je k tu p rze d się b io rstw a u w a ru n k o w a n ia w d ra ża n ia ZSZ zesp ołu re a lizu ją ce g o ró w n ie ż k ry te ria ln e j p rz e d s ię b io rs tw ie P rz e d s ta w io n o w o ra z p ra w d z iw o ś ć p rzy ję ty ch o rg a n iz a c y jn o -p ro g ra m o w e o ra z kryte ria p racy e fe k ty w n o ś c io w e im p le m e n ta c ji S Z J/Z S Z /Z p J. oceny s k u te czn o śc i k s zta łto w a n ia ko rzyści w y m ie rn e e fe k ty w n o ś c i o s ią g a n ia i n ie w y m ie rn e w d ro że n ia zesp ołu oceny p ro je k t a s p e k c ie hipotez. pracy D okon ano ZSZ c e ló w n orm w ZSZ. ZSZ. 10 D o k o n a n o analizy cz y n n ik ó w d e zin te g ru ją cy ch , k tó re m o g ą s p o w o d o w a ć , ż e now a filozofia d o sk o n a ło ści w b iz n e sie m o że zaw ieść. R o zd zia ł 4 za w iera e m p iry c z n ą w e ry fik a cję d o ty ch cza s o w y ch ro z w a ż a ń i p rzy ję ty ch ro zw iązań o rg a n iza cy jn y ch in te g ru ją cy ch z a r z ą d z a n ie w a sp e k c ie badania e fe k ty w n o ś c i w d ro że n ia Z in te g ro w a n e g o S y ste m u Z a rząd zan ia p rze d się b io rstw e m . B ad a n ie m p rzy p a d k u k ry ty cz n e g o case stu d y w 2012 w d ro ży ły roku e le m e n ty Z arządzan ia. poddano 4+2 p rz e d się b io rstw a /in s ty tu cje , n o rm a ty w n e B ad an o a sp e k ty tw o rz ą c e w d ro ż e n io w e s k u te c z n o ś ć in te g ro w a n ia d zia ła ń w y tw ó rcz y ch k o n k u re n cy jn o ści p ro d u k tu o ra z zm ia n w Z in te g ro w a n y ZS Z, w p ły w które S y ste m ZSZ na (o p ty m a liza cja k o sztó w ), m e n ta ln o ści k ie ro w n ik ó w i pracow n ików . W b ad an iu za w a rto ró w n ie ż za g a d n ie n ia zw ią z a n e z d a lszy m ro zw o je m i d o sk o n a le n ie m filo z o fii praktyk i in teg racji p rze d się b io rstw a w sk u te k p rzy ję cia Z a rzą d za n ia p rzez Jako ść (Z pJ) o ra z p ra w d ziw o ś ć p rzy ję te j tezy. W za k o ń cze n iu d o k o n a n o p o d su m o w a n ia o s ią g n ię cia c e ló w n a u k o w y ch p racy i o p racow an o w n io sk i m e ry to ry cz n e W s k a z a n o -ów nież kie ru n k i d a lszych ro zw o ju zin te g ro w a n y ch sy ste m ó w d o ty czą ce je j p ro b le m a ty k i. badań n a u k o w ych w p ro b le m a ty ce za rzą d za n ia p o lsk ich i e u ro p e js k ic h p rze d się b io 'stw . W m o n o g ra fii d o k o n a n o sy n te ty czn e j a n a liz y u w a ru n k o w a ń s p ra w n o ś c i i s k u te czn o śc i s y s te m o w e g o in te g ro w a n ia d zia ła ń p rze d s ię b io rs tw a n a bazie d o ty ch cza s o w e g o d o ty c h c z a s o w e z a w a rte d o ro b k u naukow ego d o św ia d c ze n ia , w lite ra tu rze sy ste m o w e g o m od ele p rob lem aty ki. p o d e jścia do a u to ra i o ra z ro zw ią z a n ie J e s t isto tn a tw o rze n ia zw e ry fik o w a n o o rg a n iz a c y jn e p o trze b a o p ra c o w a n ia z in te g ro w a n y c h ro zw iązań o rg a n iza cy jn y c h w p rze d się b io rstw ie , k tó re z je d n e j s tro n y p o z w o lą na in te g ra cję d ziałań w y tw ó rcz y ch na w sz y s tk ich s zcz e b la c h z a rz ą d z a n ia i z d ru g iej u m o ż liw ią u k szta łto w a n ie z in te g ro w a n e g o sy ste m u za rzą d za n ia o p a rte g o na p ro ja k o ścio w e j filozofii p ro w a d z e n ia d zia ła ń b iz n e so w y ch w sp o s ó b a d e k w a tn y d la sp e cy fik i k o n k re tn e g o p rze d się b io rstw a . P o d e jś c ie to u w z g lę d n ia r o lę t e c h n o lo g ii ja k o in t e g r a t o r a p r o c e s ó w p r o d u k c y jn y c h o r a z z n a c z e n ie m o t y w a c ji p r a c o w n ik ó w w e fe k ty w n e j r e a liz a c j i c e ló w i zadań o r g a n iz a c j i lu b p r z e d s ię b io r s t w a . W z a je m n e re la cje i p o w ią za n ia p o m ię d z y Z a rzą d za n ia p rz e z Ja k o ś ć (Z pJ) i Z in te g ro w a n e g o S y ste m u Z a rz ą d za n ia (Z S Z ), w a sp e k c ie zap ew n ien ia w y m a g a n e j ja k o ś c i p ro d u k tu i d o sk o n a le n ia p ro c e s ó w zarząd za n ia, s ą n ie k ie d y tru d n e d o zd e fin io w a n ia sp e cy fik i o ra z ro d o w o d u . D o d a tk o w o b ra k je s t z racji ich te o re ty c z n e g o i p ra k ty czn e g o o d n ie sie n ia T Q M /Z p J d o p o w sta ją cy ch n o w szy ch ko ncepcji za rzą d za n ia w p ostaci k o n c e p cji lo g isty k i, B u s in e s s P ro je ct M a n a g e m e n t (B P M ), Lean M a n a g e m e n t (LM ), A g ile E n te rp rise s, S ix S ig m a , EE, itd. W d z ie d z in ie tej istn ie je p ew n a luka w p o lsk ich o p ra c o w a n ia c h n aukow ych 11 d o ty czą ca u w a ru n k o w a ń k s zta łto w a n ia ZSZ i Z p J. W y ra ż a n y je s t p o w sze ch n ie pogląd, że Z pJ nie je s t sy ste m e m za rzą d za n ia , w o d ró ż n ie n iu od Z S Z , le cz z ło ż o n ą i p o je m n ą k o n c e p c ją za rzą d za n ia . T Q M /Z p J je s t tra k to w a n e ja k o filo zo fia w sp ó ln y ch w a rto ś ci d ziałan ia: m eto d, p ro w a d ze n ia i re k o m e n d u je te ch n ik i b izn e su tw o rz ą c e sp ó jn y w p ro w a d z a n ie n a rzę d zi o k re ślo n y ch (in stru m e n ta riu m sy ste m p ra k ty k z a rz ą d z a n ia ja k o ś c ią ). C e la m i o rg a n iza cji/p rze d się b io rstw a w w a ru n k a ch g o s p o d a rk i ry n k o w e j są k s zta łto w a n ie i a n a liza ja k o ś c i o c z e k iw a ń k lie n tó w w e w n ę trzn y ch o c ze k iw a ń p o p rze z z d e fin io w a n ie p ro d u k tó w na i z e w n ę trz n y ch takich p o d sta w ie b a d a n ia o ra z w y ra ż a n ie p a ra m e tró w tych ja k o ś c io w y c h i ilo ścio w y ch , ab y z a p e w n ić ich o p ła c a ln ą sp rze d a ż. J e s t to ró w n ie ż ściśle z w ią z a n e z d zia ła n ia m i in te rp re ta cji ja k o ś c i m a rk e tin g o w y m i. p ro d u k tu z Im p lik u je p e rs p e k ty w y klien ta k o n ie c z n o ś ć i p ro je k to w a n ia ja k o ści z p u n k tu w id ze n ia p ro d u cen ta . O d b y w a się to w ra m a ch p ro c e só w p o d sta w o w y ch . W y stę p u ją c e p ro b le m y w s k u te c z n e j ich re a liza cji d o ty c z ą g łó w n ie sp ra w n o ści d ziałań ze sp o ło w y ch i p racy kierow n iczej. P o w y ższe celó w i u w a ru n ko w a n ia p ełn ej im p lik u ją k o o rd y n a cji k o n ie c z n o ś ć d zia ła ń u zy sk a n ia w y tw ó rc z y c h s p ó jn o ści p rze d się b io rstw a zm ie rza ją cy ch d o o s ią g a n ia p rzew ag i k o n k u re n cy jn e j za ró w n o w za k re sie ja k o ś c i je g o p ro d u któ w , ja k p rzypadkach przedsiębiorstw a c a ło k sz ta łtu fu n k cji i w osiąganiu m uszą o s ią g n ą ć o rg a n iza cy jn y c h , w y tw ó rc z y c h . S p ó jn o ś ć c e ló w je s t p rzew agi kosztow ej. W d z ie d z in o sią g a n a s y s te m o w ą in te g ra cję d z ia ła ln o ś c i i p o z io m ie m isji na obu p ro c e só w i celó w stra te g iczn y ch p rzed sięb iorstw a - je s t atry b u te m e fe k ty w n o ści i sp ó jn o ści d zia ła ń je g o zarząd u . S p ó jn o ści te j nie m o żn a z a p e w n ić, je ś li w y s tę p u je s p rz e c z n o ś ć m iędzy g ło szo n ą filo zo fią prow adzenia sto so w an y m i w firm ie . W y stę p u je w ię c biznesu i praktykam i p o trze b a o k re śle n ia celów , w sp ó ln y ch w a rto ś ci i sp o so b ó w d zia ła n ia , k tó re m o g ą u m o ż liw ić sk u te c z n e in te g ro w a n ie p ra co w n ik ó w p rze d s ię b io rs tw a z je g o k ie ro w n ictw e m . In te g ra cja ta p rzeb ieg a z u w zg lę d n ie n ie m w p ły w ó w o to cze n ia , p o sia d a n y ch z a s o b ó w i k n ow -h o w . Je st in t e g r a c j a z e w n ę t r z n a na bazie k a p ita ło w e j, a je j w y ra ze m są koncerny, h old in g i, g ru p y kap ita ło w e , k o n g lo m e ra ty itp. w s z e ro k ie j sk a li ry n k o w e j. D o ty czy to s z c z e g ó ln e firm d u ży ch i śre d n ich , k tó re m o g ą o fe ro w a ć w ie le p ro d u k tó w sa m o d zie ln ie . Inna je s t s y tu a cja k o o p e ro w a ć /in te g ro w a ć p ro d u k cy jn y ch i k o n k u re n c y jn y c h w e w n ę trzn a p rojekty. się m ały ch ze p ro d u k tó w k o n k re tn y ch w W sobą ram ach d z ia ła ln o ś c i o b sza ra ch ko le jn y ch isto tn a o ra z fa za ch je s t p ro c e s ó w w ię c p ro ce só w in t e g r a c ja (p ro je k tó w ) p ro d u k cy jn y ch re a lizu ją cy ch w y tw ó rc z e j m uszą w y tw a rza n ia p rz e d s ię w z ię ć z e sp o łó w d z ia ła ln o ś c i k tó re sp ra w n e g o u k ła d zie p ro d u k tó w m ikro, Dla b a rd z ie j w i w d y stry b u cy jn y ch . p rze d się b io rstw a d o ty c z ą c y c h u s łu g o w y c h firm i o k re ślo n e p rze d się b io rstw 12 p ro d u k cy jn o -u słu g o w y ch szcz e g ó ln ie isto tn e je s t z in te g ro w a n ie o b s z a ró w te ch n ik i (za rzą d za n ie te ch n o lo g ic zn e ) z p ro d u k cją , e k o n o m ią lo g isty k ą , (koszty, ja k o ś c ią m a rk e tin g , i z a rz ą d z a n ie fin an se). W tym przyp ad ku n iezbęd n e je s t ok re śle n ie sp e cy ficzn ych u w aru n ko w ań (m etody, procedury, m o ty w a cje , w sp ó łp ra ca ) p racy za d a n io w y ch z e s p o łó w w d ro że n io w y ch (re stru k tu ry za cy jn y ch ) lub p ro d u k cy jn y ch . C e le m tych d ziałań je s t stw o rz e n ie m o d e lo w y ch ro zw ią za ń te ch n icz n o -o rg a n iz a c y jn y ch za p e w n ia ją cy ch za ró w n o w y tw o rze n ie ja k o ś c io w o o p ty m a ln e g o p ro d u k tu , ja k i za p e w n ie n ie a k c e p to w a ln e j d la nabyw cy ceny. K lu c z e m do e fe k ty w n o ści tych d zia ła ń je s t ja k o ś ć w ie d zy b ędąca s u m ą u m ie ję tn o ści, k w a lifik a cji i istn ie ją cy ch p ra co w n ik ó w . In te g ra cja ro zw ią za ń te ch n icz n o -o rg a n iz a c y jn y ch ze w n ę trzn a i w e w n ę trzn a są w ięc d e te rm in a n ta m i sp ó jn o ści p rze d się b io rstw i e lim in a cji je g o sła b y ch stro n . W p ra k ty ce m a ją d w ie d zia ła n ia p rze d się b io rstw p o d sta w o w e form y: stra te g iczn y ch i d oraźnych zm o d y fik o w a n y sy ste m o w y sy ste m ja k o re a liza cja sy tu a cy jn y ch m odel s p o łe czn y i te c h n ic z n y s y ste m o w y ch d ziałań. o rg a n iza cji celó w O b ra zu je to p rze d s ię b io rs tw a M. B ie lsk ie g o , k tó ry p o d kreśla z n a cze n ie p o d sy ste m u za rzą d za n ia w in te g ra cji p o zo sta ły ch p o d sy ste m ó w (w a rtości i c e ló w o ra z stru k tu ry ) i ste ro w a n iu d z ia ła ln o ś c ią p rze d się b io rstw a . C zy n n ik ie m d e cy d u ją c y m w p ro st o sp ra w n o ści te ch n iczn e j p rze d się b io rstw a je s t s z e ro k o pojęta te c h n o lo g ia m a ją ca isto tn y w p ły w na in te g ro w a n ie ca ło ści p ro c e só w te c h n iczn o -o rg a n iza c y jn y ch . (technology m anagem ent) te c h n o lo g ia m i p ro je k to w a n ie m w y ro b u (engineering) o z n a cz a i Z a rzą d za n ie in te g ra cję b a d a n ia m i p o m ię d zy naukow ym i a o rg a n iz a c ją p ra c w y tw ó rc z y c h w celu p la n o w a n ia ro zw o ju i w y k o rzy sta n ia za s o b ó w p rze d się b io rstw a . Na te j p ła s z c z y ź n ie o s ią g a się in n o w a cy jn o ść p ro d u k tu i p ro c e só w te ch n o lo g ic zn y ch , a p o ję cie te c h n o lo g ia " o zn a cza n a jb a rd zie j e k o n o m ic z n ą fo rm ę p ro d u k cy jn e g o ry n k o w ą o ra z in te g ra c y jn y m są tu ró w n ie ż ja k o ś ć p ro d u k tu . in fo rm a ty c z n e „in n o w a cy jn a re a liza cji Isto tn y m n arzęd zia procesu elem e n te m w sp o m a g a n ia p ro je k to w a n ia i o rg a n iz a c ji p ro c e só w p ro d u k cy jn y ch . T ra d y cy jn y d u a ln y p o d zia ł fu n k cji p ro d u k cji i za o p a trze n ia na p o trze b y p rod u kcji zm ienia się w e w spółistnien ie i u zu p ełn ian ie m arketingu i logistyki w p ro c e sa ch p ro d u k cy jn y ch p rze d się b io rstw a p rzy zach ow an iu o k re ślo n y ch , sp e cja listy cz n y c h dla n ich fu n k cji. W a sp e k c ie ra cjo n a ln o ści g o sp o d a ro w a n ia in te g ru ją ca (do staw cy, i sp ra w n o ści m a rke tin g (u w zg lę d n ie n ie z a o p a trz e n ie p ro d u k c y jn e m a te ria ło w y ch , w p rze d s ię b io rs tw a p ro d u k cji) k o n te k ś c ie tra n sp o rto w y ch w ym agań o ra z za p e w n ie n ia i ze w n ę trzn y ch u słu g p rod u kcyjn ych . tw o rz y k o m p le ta cji się p ła szczyzn a n ab y w cy), log istykę b e zp o śre d n io p rocesy za b e z p ie c z e n ie p otrzeb d o s ta w u rzą d ze ń oraz 13 P ła szczy zn a in teg ru jąca o to cze n ie z e w n ę trz n e p rze d się b io rstw a z je g o za so b a m i w e w n ę trzn y m i w y zn a czo n a e le m e n ty w za rzą d za n ia i o rg a n iz a c y jn o -te c h n ic z n e j p ła szczy ź n ie te j p o szcze g ó ln ych p ro ce so w y m . w ym agane ob szarach K lu czo w y o rg a n iz a c y jn e j p o d e jścia p rzez p o d sta w o w e k u ltu ry p ostaci je s t je s t p rze d się b io rstw a p ro ja k o ścio w e g o , trzy sy ste m u p rze d się b io rstw a . w p ro w a d ze n ie zarządza nia: w y d a je się m in im u m w ielu ku ltu row ym , Na zm ia n w s tru k tu ra ln y m i o b s z a r k u ltu ro w y w p o sta ci k u ltu ry sp e łn ia ją c e j o k re ślo n e fu n k cje w je g o p o d sy ste m ie sp o łe czn y m , o b e jm u ją ce j w sp ó ln e w artości - to, co łą czy i je s t w s p ó ln e d la czło n k ó w z m ie n ia ją c e g o się o rg a n iza cji. o to cze n ia P ro c e s y z e w n ę trzn e g o d o s to s o w a w c z e w y m a g a ją p rze w o d ze n ia do w za p e w n ie n iu s p ó jn o ści czte re ch ele m e n tó w : stra te g ii, stru ktu ry, p ro c e s ó w d e cy zy jn y ch o ra z to żsa m o ści p rze d się b io rstw a . P ro ce so m p rzy ję cie in te g ra c y jn y m je g o za sa d sp rzy ja p rzez ró w n ie ż k ie ro w n ik ó w w d ro że n ie k o m ó re k c o n tro llin g u i o rg a n iz a c y jn y c h i p ro je k tó w - m a to k o n k re tn y w y m ia r w o k re ś la n iu i re a liza cji p la n ó w z u w zg lę d n ie n ie m k o sztó w o d ch y le ń o ra z ich e lim in a cji w a sp e k c ie p o d m io to w y m (p ra co w n icy) i p rze d m io to w y m (projekty, p rocesy). S tw a rza to ró w n ie ż w a ru n k i do z o b ie k ty w iz o w a n e j oceny e fe k ty w n o ś c i rea lizo w a n y ch c e ló w i za d a ń na p o d sta w ie w s k a ź n ik ó w e k o n o m icz n y c h . Ja k o ś ć p ro d u k tu zin te g ro w a n y ch i p ro c e só w d ziałań w y tw a rza n ia kierow nictw a w je s t w ypadkow ą ob szarze te ch n iczn e g o p rzy g o to w a n ia p rodukcji, lecz b ez a d e k w a tn e j m o tyw acji pracow n ików , n a w e t p rzy n ajlepszej tech n o lo g ii i ce ch a ch te c h n ic z n y c h p ro d u k tu , n ie je s t m o żliw e o s ią g n ię c ie w y k o n a w s tw o p ra c w y so k ie j p rzez sk u te czn o ści. za a n g a żo w a n y ch T y lk o o rg a n iz a c ja p ra co w n ik ó w zg o d n ie i z te c h n o lo g ią m o g ą za p e w n ić o p ty m a ln y ko szt o ra z o s ią g n ię cie w e fe k cie w y m a g a n ą ja k o ś ć i k o n k u re n cy jn ą c e n ę p ro d u k tu . W u k ła d zie p o zio m y m na szcz e b lu w y tw ó rcz y ch o p e ra cy jn y m stru k tu ra ln y m p rze d się b io rstw a je s t w y m ia re m z a rz ą d z a n ie in teg racji p ro je k ta m i d ziałań (project m anagem ent) o ra z p o d e jście p ro ce so w e . O g n iw a m i w e w n ę trzn y m i tych d ziałań s ą o s o b y p ra cu ją ce zg o d n ie z cy k le m PD C A . P o lsk ie p rze d się b io rstw a , id ą c g łó w n y m s y ste m ó w za rzą d za n ia , w y p ra co w a ły n u rte m w ła sn e ro zw o ju in te g ro w a n ia sp e c y fic z n e sy ste m o w e m o d ele. J e d n ą z ty ch fo rm je s t zin te g ro w a n y sy ste m za rzą d za n ia , k tó reg o k o n ce p cja sy ste m o w a i m o d e lo w e ro z w ią z a n ia o rg a n iza cy jn e p o w sta ły na p o czą tk u p ie rw sze j d e k a d y XXI w ieku . J e s t to p olski w kład w p ra k ty czn y d o ro b e k ro zw o ju sy ste m ó w za rzą d za n ia p rze d się b io rstw , k tó re w sw ojej p ra k ty ce d zia ła n ia sto so w a ły za sa d y p ra k se o lo g ii o ra z p olskie u w a ru n k o w a n ia k u ltu ry o rg a n iz a c y jn e j p rze d s ię b io rs tw a od la t 6 0 -tych XX w ieku . Przy in te g ro w a n iu zn o rm a lizo w a n y ch i sfo rm a liz o w a n y ch s y s te m ó w oraz m etod za rzą d za n ia należy rozpatrzyć ich k o m p atyb iln ość program ow o- 14 organ izacyjną, a zw ła szcza sp o só b p o d e jścia do s tra te g ic z n y c h u w a ru n k o w a ń ry n k o w ej d zia ła ln o ś ci p rze d się b io rstw a . S p ó jn o ść re a liz a c ji celó w i zadań o s ią g a się na p o zio m ie strateg ii p rze d się b io rstw a p o d e jście p ro c e s o w e je s t d e te rm in a n tą sk u te czn o ści - i tu d zia ła ń integ racyjnych . W firm ach w y k o n u ją cy ch u sług i p ro d u k cy jn e sfera t e c h n ik i i p ro d u k cji j e s t in teg racji bazą do tw o rze n ia p rzed sięb io rstw a w y tw a rza n ia o b ję ty sp ra w n e j zw ią za n y te m a ty czn ie fin a n s o w o -k s ię g o w e w ym aga d o k u m e n ta cji i ZSZ z p rz e z o rg a n iza cji p rod u ktem d o k u m e n ty zin te g ro w a n ia p ro w a d ze n ia pracy. i p ro c e s a m i te c h n ic z n e p o p rze z p ro c e só w O bszar z a k re s p ro d u k cy jn y ch i oraz fo rm ę w e d łu g w y m a g a ń norm ja k o ścio w y c h oraz in stru k cji te ch n o lo g iczn y ch . In te g ra cja m ię d zy sy stem am i z a rz ą d z a n ia m oże b yć re a liz o w a n a na p o zio m ie p o lity k i za rzą d za n ia , c e ló w i za d a ń o ra z p ro g ra m ó w ich rea liza cji, p o d sta w o w e j d o k u m e n ta cji sy s te m o w e j, ste ro w a n ia o p e ra c y jn e g o i p rze g lą d ó w zarząd za n ia. Do e le m e n tó w , które n a jczę ście j p o d le g a ją in te g ra cji, n ależą: d o k u m e n ta cja , a u d y ty w ew n ętrzn e, d zia ła n ia k o ry g u ją ce i za p o b ie g a w cz e , szk o le n ia , je d n e g o p olityki, cele, a u d y t ce rty fik a cy jn y . Z re g u ły fa k t p o sia d a n ia zn o rm a lizo w a n e g o im p lik u je w d ro ż e n ie sy ste m u za rzą d za n ia sy ste m u kolejnych (np. sy ste m ó w ja k o ś c ią (IS O IS O i 9001 lub tw o rzen ia 9001 o ra z IS O 1400 1) z in te g ro w a n e g o b ra n żo w e sy ste m y za rz ą d z a n ia ) lu b fin a ln ie z in te g ro w a n e g o sy ste m u za rzą d za n ia (ZS Z ). Przy p rzy ję ciu 8 zasad z a rz ą d z a n ia ja k o ś c ią (N a sta w ie n ie na klien ta, P rzy w ó d ztw o , Z a a n g a żo w a n ie p ra co w n ik ó w , P od ejście p ro c e so w e , P o d e jście sy ste m o w e do za rzą d za n ia , C iąg łe d o sk o n a le n ie , P o d e jm o w a n ie d e cy zji na p o d sta w ie fa k tó w o ra z R elacje z w z a je m n e j k o rzy ści) ja k o filo z o fii p ro w a d ze n ia s y ste m o w y ch d o sta w ca m i o p a rte na b izn esu o ra z sto so w a n ia rozw iązań o rg a n iza cy jn y c h , e le m e n te m n a jb a rd zie j trw a le in te g ru ją cy m p rze d się b io rstw o s ą p rzy ję te w s p ó ln e w a r t o ś c i o s a d z o n e w k u ltu rze o rg a n iza cy jn e j p rze d się b io rstw a . To one d e c y d u ją o ty m , że ch ce m y b yć razem i w sp ó ln ie p ra co w a ć. Ma to sw ó j p ra k ty czn y w y m ia r w tw o rz o n e j m isji p rze d się b io rstw a , celach stra te g iczn y ch k ie ro w n ictw a i za d a n ia ch o p e ra cy jn y ch re a lizo w a n y ch p rz e z p ra co w n ik ó w . T a k ą w a rto ś c ią m oże być ja k o ś ć w iedzy, p ro c e só w p ro d u k cy jn y ch i w y tw a rza n y ch p ro d u któ w , cz y li p ro ja k o ścio w a ku ltura o rg a n iza cy jn a . W tych w a ru n k a ch e fe k t sy n e rg ii to w y n ik in te g ra cji p rze d się b io rstw a ro lę k ie ro w n ictw a i n a sta w ie n ie na klien ta ja k o p o p rze z p rz y w ó d c z ą p o d m io tu d ziałaln ości. F o rm ą in te g ra cji p ro ce so w e j je s t ła ń c u c h k lie n tó w w e w n ę trz n y c h (og n iw ) re a liz u ją c y c h p ro c e sy re a liza cji za d a ń , ale ró żn y ch b ra n ż p ro d u k c y jn e z p o d k re ś le n ie m rów n ież d o ce n ia n ie tw o rzących stru m ie ń w k ła d u w a rto ś ci ich inn ych is to tn o ś c i w p ra co w n ik ó w z d o d a n e j. In te g ro w a n ie p rze d się b io rstw a p op rzez cele i w a rto ś ci o d b y w a się e fe k ty w n ie za p o m o cą za rzą d za n ia p a rty cy p a cy jn e g o i z e s p o ło w e g o d zia ła n ia - taki sposób 15 za rzą d za n ia p ow od uje w zro st poziom u za a n g a żo w a n ia p ra co w n ik ó w w rea liza cję o k re ślo n y ch p rzyd zielon ych z a d a ń zg o d n ie z ich k o m p e te n cja m i. E fe k ty w n o ś ć te g o p rocesu w zm a cn ia n a je s t p rzez w p ro w a d z e n ie m o ty w a cy jn e g o sy ste m u w y n a g ra d za n ia o ra z sy ste m u o ce n p ra co w n ik ó w . K ryteria o c e n y p ra co w n ik ó w p ow in n y b yć o p a rte na e w a lu a q 'i ich w k ła d u w tw o rz e n ie w a rto ś ci d o d a n e j i o so b isty m z a a n g a żo w a n iu w d o s k o n a le n ie p ro c e só w w ytw órczych . Praca za w iera a n a liz ę p rze d się b io rstw u w aru n ko w ań s y ste m o w e j p ro d u k cy jn o -u słu g o w y ch s k u te czn o śc i i sp ra w n o ści o ra z w d ro że n ia in te g ra cji p olskich ja k o ś c io w e a s p e k ty Z in te g ro w a n e g o S y ste m u Z a rzą d za n ia ja k o p ro je k tu re s tru k tu ry za cy jn e g o d o sk o n a le n ia z a rz ą d z a n ia p rze d się b io rstw a n a b a zie filozofii i p ra k ty k „Z a rzą d za n ia p rz e z ja k o ś ć (TQM)". Ja k o p u n k t w yjścia d o b a d a r za p e w n ia ją cy ch in teg racji s k u te c z n ą za rzą d za n ia p ro d u k tu d o sk o n a le n ia i zin te g ro w a n ie m W a ru n k a m i p rze d się b io rstw a na in te g ra cji b a zie p rze d się b io rstw e m . p ro ce só w te c h n o lo g ii e fe k ty w n e j ro zw ią za ń in te g ra cję p rze d się b io rstw a m e n ta ln e g o i tw o rze n ia i in teg racji są: p rz y ję to te ch n o lo g ii W m o d e lu w y tw a rza n ia p o d e jścia o rg a n iza cy jn y c h p o d e jścia ty m ja k o ś ć d e te rm in o w a n a m e n ta ln e g o n a cisk i m odel je s t p raco w n ikó w . na ja k o ś ć , o rie n ta c ja na klien ta, o rie n ta cja na pracow n ików , cią g łe d o s k o n a le n ie , ja s n o o k re ślo n e d zia ła n ia o p a rte na fa k ta c h oraz u n ik a n ie b łę d ó w p o p rze z d zia ła n ia z a p o b ie g a w cz e . S ą to za sa d y za w a rte w filo z o fii d zia ła ń TQ M . P rz e p ro w a d z o n e lo g icz n ie ro zw a ża n ia p o w ią za n y ch ze i b a d a n ia p o zw o liły s o b ą w n io sk ó w na w y n ik a ją cy c h w y p ro w a d ze n ie z ro zp a trze n ia p ra w d ziw o ś ci hipotez: - g ru p a h ip o te z b a d a w czy ch - w n io sk i isto tn e d la o k re śle n ia a sp e k tó w ja k o ś c io w y c h i o d d zia ły w a ń u w a ru n k o w a ń s y ste m o w y ch na in te g ra cję p rze d się b io rstw , - h ip o te z y s z c z e g ó ło w e - o k re ś la ją o d d z ia ły w a n ie p o szcze g ó ln y ch e le m e n tó w s y tu a cy jn y c h sp e cy ficzn y ch d la d a n e g o p rze d s ię b io rs tw a (wg p e rce p cji k ie ro w n ik ó w ) na p ra w d ziw o ś ć h ip o te z og ó ln y ch . C e le b a d a w cze ro zp ra w y re a lizo w a n o p o p rz e z e ta p y p o stę p o w a n ia b adaw cze go . U w z g lę d n io n o n a s tę p u ją c e p rzesłan ki w fo rm ie w stę p n y ch h ip o tez ze ro w y ch o p a rte na d o ty ch cza s o w y m te o re ty c z n y m s ta n ie w ie d zy , że: 1. S y ste m Z a rz ą d za n ia J a k o ś c ią (S Z J) j e s t w d ro ż o n y g łó w n ie w dużych i śre d n ich firm ach . 2. Z in te g ro w a n y S y ste m Z a rzą d za n ia (Z S Z ) nie w y stę p u je w m ik ro i m a ły ch p rze d się b io rstw a ch . 3. Z S Z je s t tw o rz o n y g łó w n ie na b a zie SZJ. P rze sła n k i te p o tw ie rd z o n o w toku p o stę p o w a n ia b a d a w cze g o . 16 W w y n ik u testo w a n ia h ip o te z szcz e g ó ło w y ch i ro b o czych p o a n a liz ie sta ty sty czn e j w y n ik ó w o p ra c o w a n o „W n ioski z przeprow adzonych badań naukowych": 1. W d ro że n ie S y ste m u Z a rz ą d za n ia J a k o ś c ią w p ły w a na p o p ra w ę e fe k ty w n o ś c i fu n k cjo n o w a n ia p rze d się b io rstw a . 2. Z in te g ro w a n y S y ste m Z a rzą d za n ia p o p ra w ia w isto tn y m sto p n iu s p ra w n o ś ć fu n k cjo n o w a n ia p rze d się b io rstw a . 3. Z S Z zm ie n ia w sp o s ó b isto tn y m o ty w a c ji p ra co w n ik ó w d o in te g ra cji ce ló w o s o b is ty ch z ce la m i d zia ła ln o ś ci p rze d się b io rstw a . 4. W d ro że n ie ZSZ d e te rm in u je zm ia n ę p od ejścia p ra c o w n ik ó w do klien ta ja k o pod m iotu d zia ła n ia p rze d się b io rstw . 5. Z n a jo m o ś ć za sa d T Q M m a isto tn y w p ły w na p o zyty w n e p o s trz e g a n ie w d ro że n ia Z a rzą d za n ia p rz e z Ja k o ś ć (Z pJ) w p olskich p rz e d się b io rstw a ch . 6. N ie z n a jo m o ś ć Z in te g ro w a n e g o za sa d S y ste m u TQM nie ma Z a rzą d za n ia isto tn e g o ja k o w p ły w u e ta p u na d o c e lo w e g o w ybór kszta łtu za rzą d za n ia p rze d się b io rstw e m . 7. Z S Z /Z p J o zn a cza d la p ra co w n ik ó w p o z y ty w n ą zm ia n ę w z a rz ą d z a n iu p rze d się b io rstw e m . 8. Z S Z p o rzą d k u je o rg a n iz a c ję p rze d się b io rstw a i stw a rz a w a ru n k i do p rzy ję cia filo z o fii i p ra k ty k Z pJ w e w szy stk ich d z ie d z in a ch d z ia ła ln o ś c i p rze d się b io rstw a ". 9. O p ty m a ln ą d ro g a k s zta łto w a n ia Z p J/Z a rzą d za n ia w ie d z ą w p olskich w a ru n k a ch je s t m apa d ro g o w a S Z J i ZS Z, g d zie S Z J i Z S Z s ą n ie zb ę d n y m i e ta p a m i e fe k ty w n e g o w d rożen ia. 10. Z S Z je s t n ie zb ę d n y m e ta p e m d o k s zta łto w a n ia Z pJ w p olskich p rze d się b io rstw a ch . W n io sk i te o ra z p rz e p ro w a d z o n e a n a lizy i ro zw a ża n ia ro zp ra w y p ro w a d z ą d o p rzyjęcia p ra w d ziw o ś ci h ip o te z z e ro w y ch m onografii: H I . P o d e jście ja k o ś c io w e je s t p rz e s ła n k ą d o sy ste m o w e g o in te g ro w a n ia d zia ła ń p rze d się b io rstw a p ro d u k c y jn e g o i u słu g o w e g o . H2. W d ro ż e n ie Z in te g ro w a n e g o S y ste m u Z a rz ą d za n ia (Z S Z ) za p e w n ia o rg a n iz a c y jn e i z a so b o w e p rze sła n k i za p e w n ie n ia ja k o ś c i p ro d u k tu i d o sk o n a le n ia p ro ce só w p ro d u k cy jn y ch p rze d się b io rstw a . H3. S k u te c z n o ś ć ZSZ p rzejaw ia się g łó w n ie w o b sza rze „tw a rd y c h " cz y n n ik ó w zarząd za n ia. H4. K o m p le m e n ta rn o ść Z in te g ro w a n e g o S y ste m u Z a rz ą d za n ia (Z S Z ) i Z a rz ą d za n ia p rzez ja k o ś ć Z a rz ą d z a n ie p rzez Ja k o ś ć (Z pJ) d e te rm in a n tą e fe k ty w n o ś c i p ro ce só w s y ste m o w e j in te g ra cji p rze d się b io rstw a . P rze p ro w a d zo n e badan ia e m p iry c z n e w n o s z ą o ry g in a ln y w k ła d w d zie d z in ie n auk e k o n o m icz n y c h n auk o z a rzą d za n iu w w ielu a sp e k ta ch , a n arzęd zia s ta ty sty czn e s łu ż ą c e do p o m ia ru s k u te czn o śc i p ro ce só w in te g ra c y jn y ch w p rz e d s ię b io rs tw ie d o w io d ły ich w ia ry g o d n o ści. A n a liza ich rz e te ln o ś c i i p o p ra w n o ści d a ła ró w n ie ż p o z y ty w n e w y n ik i, a sze ro k o 17 za k ro jo n a an aliza d o w io d ła ich sta ty sty czn a dla p ra w d ziw o ś ci p o s tę p o w a n ie b a d a w cze te sto w a n ia lub w ich p ostaci p o sta w io n y ch o d rzu ce n ie . b a d a n ia h ip o te z P rz e p ro w a d z o n e stu d iu m p rz y p a d k ó w w y b ra n y ch p rze d się b io rstw p o zw o liło n a w y k a z a n ie w a lo ru a p lik a c y jn e g o ro z w ią z a ń p ro je k to w y ch ja k o ś c io w e g o . P rz e p ro w a d z o n e te z y ro zp ra w y , d e t e r m in a n t ą w y t w a r z a n ia (m o deli) ro zw a ża n ia m o n o g ra fii d o p ro w a d ziły „ Z in t e g r o w a n y że na do b a zie p o d e jścia u d o w o d n ie n ia S y ste m g łó w n e j Z a r z ą d z a n ia je s t e f e k t y w n e j in t e g r a c j i i d o s k o n a le n ia p r o c e s ó w p r z e d s ię b io r s t w a z a p e w n ia ją c y c h k o n k u r e n c y jn ą ja k o ś ć p ro d u k tó w ". O d p o w ie d ź tw ie rd z ą ca na p yta n ie „C zy d e te rm in a n tą e fe k ty w n o ś c i i trw a łe j in te g ra cji p rze d s ię b io rs tw a (p ra co w n ik ó w ) s ą p rze m ia n y g łó w n ie w sfe rze „ d u c h a " p o p rze z w sp ó ln o tę celów , w a rto ś ci, z a c h o w a ń sk ła d n ik a m i im p lik u je ku ltu ry o rg a n iz a c y jn o -te c h n ic z n e j je d n o c z e ś n ie m o d e le m p rzy ję cie „D o s k o n a ło ś c i w p o d e jścia b iz n e sie p rz e d s ię b io rs tw a ? " ja k o ś c io w e g o EFQ M " b ę d ą c y ch ja k o zgodnego z filo z o fii/s p o s o b u e fe k ty w n e g o p ro w a d ze n ia d zia ła ń g o sp o d a rcz y ch p rze d się b io rstw a . C e le m m o n o g r a fii była id e n ty fik a cja i o k re ś le n ie a s p e k tó w ja k o ś c io w y c h i g łó w n y ch u w a ru n k o w a ń za rz ą d c z o -e k o n o m ic z n y c h in te g ro w a n ia S y ste m u ja k o ś ć p rze d się b io rstw a Z a rz ą d za n ia (TQ M ) w p o p rze z i p rzy ję cia w d ro ż e n ie filo z o fii p rz e d się b io rstw ie i p ra k ty k Z in te g ro w a n e g o Z a rz ą d z a n ia p rzez p ro d u k c y jn o -u s łu g o w y m . Id eą p rz e w o d n ią in te g ra cji je s t o s ią g a n ie k o rzy stn y c h w y n ik ó w e k o n o m icz n y c h i zw ię k s z e n ie w ym aganej k o n k u re n cy jn o ści ja k o ś c i P rz e d sta w io n e d o w o d zą , o d ży w czy m ca łe g o ró w n ie ż p ro d u k tó w m o d e le że k rw io o b ie g ie m p rz e z i d o s k o n a le n ia o rg a n iz a c y jn e w ie lo w y m ia ro w e sy ste m u p rze d się b io rstw a i p o ję cie in te g ru ją c y m za rzą d za n ia b ad ań d ro d ze p ro ce só w w n io sk i ja k o ś c i w y tw a rz a n ia . a n a lity cz n e m o że o s ią g a n ia b yć z badań s p o iw e m i fu n k c je i d zie d zin y d z ia ła ln o ś c i p rze d się b io rstw a . u cze stn ik ó w w W n io se k a n k ie to w y c h , ten , je s t w y ra ż a n y p rz e s ła n k ą do o k re śle n ia fin a ln e g o ce lu in te g ra cji na n a jn iż s z y m p o zio m ie o p e ra cy jn y m p rze d s ię b io rs tw a (sta n o w isk u p racy ) w fo rm ie in te g ra cji o b s z a ró w tech n ik i i e k o n o m ii w m e n ta ln o ści/p o d e jściu p ra co w n ik a . K o m p le k s o w e cele k s zta łto w a n ia Z S Z /Z p J b ę d ą o s ią g n ię te , g d y w co d zie n n e j s w o je j pracy te ch n ik b ę d z ie o c e n ia ł je j e fe k ty p rz e z p ry z m a t k ry te rió w e k o n o m icz n y c h o p ła c a ln o ś c i, a e k o n o m ista ro z u m ia ł p a ra m e try te c h n ic z n e ja k o d an e ź ró d ło w e d o sp o rzą d za n ia d o k u m e n tó w fin a n s o w o -k s ię g o w y c h o ra z będzie m ó g ł tra fn ie o c e n ić isto tn o ść ich w p ły w u n a k s zta łto w a n ie w s k a źn ik ó w e k o n o m ic z n o -z a rz ą d c z y c h p rze d s ię b io rs tw a i p rze d się w zię ć. M o d e lo w e m ogą b yć ro zw ią za n ia in te g ra c ji w y k o rz y s ta n e Z in te g ro w a n e g o ja k o S y ste m u d zie d zin i p rze w o d n ik Z a rz ą d z a n ia fu n k cji p rze d się b io rstw a m e to d y czn y ja k o w d ra ża n ia p rog ram u 18 re stru k tu ry za cy jn e g o . stu d iu m W ym agane p rzy p a d k ó w w y k o rzy sta n ia - je s t je d n a k tra k to w a n ie w ich ja k o o p ra co w a n iu - co w y k a za ło ra m o w y ch b a d a n ie w y ty c z n y c h szc z e g ó ło w e g o do p ro je k tu w d ra ża n ia /k szta łto w a n ia Z S Z /Z pJ. P o w o d u je to, że tre ści m o n o g ra fii m o g ą być w y k o rz y s ta n e ja k o p rze w o d n ik m e to d y czn y (w y ty czn e za rzą d za n ia ) d la k a d ry z a rz ą d z a ją c e j p rze d się b io rstw e m , a szc z e g ó ln ie d la p ro je k ty re stru k tu ry za cy jn e . F a k t ten b ib lio g ra fii m o n o g ra fii - w czło n k ó w z e sp o łó w re a lizu ją cy ch im p lik o w a ł ró w n ie ż d o b ó r p o zy cji w a rstw ie c z y s to te o re ty c z n e j p rz e w a ż a ją p u b lik a cje a n g lo ję z y c z n e i w y d a w n ictw a a u to ró w z a g ra n iczn y ch , o g n iw e m łą czą cy m te o rię i te o re ty cz n o -p ra k ty cz n e p olskie m o d e lo w e i s y s te m o w e ro zw ią za n ia s ą p u b lik a cje p olskich a u to ró w p o sia d a ją cy c h w y m ie rn y w kład ró w n ie ż w rozw ój sy ste m o w e g o za rzą d za n ia o rg a n iz a c ja m i w skali św ia to w e j i eu ro p e jsk ie j. Efektem ro zw ią za ń m od eli u ty lita rn y m m o n o g ra fii o rg a n iza cy jn y c h o rg a n iza cy jn y ch i o ra z było o p ra c o w a n ie p o tw ie rd z e n ie tw ie rd ze ń p o p rze z n o w y ch słu szn o ści w e ry fik a cję m o d e li i istn ie ją cy ch e fe k tó w ich w d ro że n ia w p ostaci s tu d ió w p rzyp a d kó w . N a le ż ą d o nich: - s y s te m o w y m o d el p rze d się b io rstw a p rzem ysłow eg o, - ro zw ó j za rzą d za n ia p olskich p rze d się b io rstw , - m o d el te c h n o lo g ic z n y p rocesu p ro d u k cy jn e g o w p rze d się b io rstw ie , - b azy d an y ch te ch n o lo g ic zn y ch w p rzed sięb io rstw ie, - układ s y n e rg ic z n y 8 za sa d za rzą d za n ia ja k o ś c ią w g m o d e lu 7S Mc K in seya, - cy k l d o sk o n a le n ia zarząd za n ia, - p o d e jście p ro ce so w e u w zg lę d n ia ją ce cy k l c ią g łe g o d o sk o n a le n ia sy ste m u za rzą d za n ia jako ścią, - m o d el in te g ra cji te c h n o lo g ii i p o d e jścia m e n ta ln e g o za rzą d za n ia p rze d się b io rstw e m p o p rze z jako ść, - p rz e k sz ta łca n ie s tru k tu ry p rze d się b io rstw a , - p ro ce so w a stru k tu ra m a cie rzo w a rea liza cji p rze d się w zię ć, - ła ń cu ch k lie n tó w w e w n ę trzn y c h i ze w n ę trzn y ch , - cele s tra te g ic z n e k s zta łto w a n ia Z S Z /Z P J w p rze d się b io rstw ie , - p olski m odel w y m a g a ń z in te g ro w a n e g o sy ste m u za rzą d za n ia , - m o d el w d ra ża n ia Z S Z ja k o e ta p u ZPJ, s ta n d a ry za c ja d o k u m e n ta cji te ch n iczn o -o rg a n iza c y jn e j p rze d się b io rstw a , - m o d el a p lik a cy jn y „W e h ik u ł T Q M " p rze d się b io rstw a , - m o d el d o s k o n a ło ś c i b izn esu ja k o baza „W e h ik u łu T Q M ", - k o n c e p cja sie d m iu sił dla za rzą d za n ia zm ia n a m i, - p ro c e d u ra p racy d o sk o n a le n ia PDCA, ze sp o łu k s zta łto w a n ia Z S Z /Z P J ja k o cykl 19 m o d el o rg a n iz a c y jn y w d ra ża n ia Z S Z /k szta łto w a n ia TQM w p rze d się b io rstw ie . O g ó łe m w p racy z a m ie s z c z o n o 4 7 ry su n k ó w i 4 9 tabel. R ealizacja e fe k ty za s a d n ic z y c h p ra c b a d a w czy ch celó w i ro zp ra w y w n io ski z o ra z o s ią g n ię te k ry ty cz n e j p ra k ty c z n e a n a liz y u z a s a d n ia ją s fo rm u ło w a n ie k ie ru n k ó w d a lszych b ad ań w tej p ro b le m a ty c e w p o sta ci za ło że ń d o u ru ch o m ie n ia p ro je k tó w n a u k o w o -b a d a w c z y c h o te m a ty ce : 1. M o żliw o ści ro zw o ju k o m p e te n cji k ie ro w n icz y ch o p a rty ch na p o d e jś c iu ja k o ś c io w y m w p olskim sy ste m ie kształcenia. 2. W p ły w u a k c jo n a ria tu in w e sto ró w , k a p ita ł w ła ścicie lsk ie g o p olski) na (firm y k s zta łto w a n ie ze w n ę trzn e , m od eli u d z ia ł ja k o ś c io w y c h zin te g ro w a n y ch s y s te m ó w za rzą d za n ia p rze d się b io rstw e m . 3. B a d a n ie w p ły w u in ż y n ie rsk ich k o m p e te n cji re a liz o w a n y c h na sta n o w isk a c h z a rzą d c zy ch na s k u te c z n o ś ć d z ia ła ń p rze d się b io rstw a . Praca za w iera 3 0 6 p o n u m e ro w a n y ch stron. 5. O m ów ienie pozostałych osiągnięć naukow o-badaw czych N u rty b a d a w cze : I. N urt z a rz ą d z a n ie p ro ce sa m i p ro d u k cy jn y m i (te ch n o lo g ia m i, p rze d się w zię cia m i). W ra m a c h te g o n u rtu o p r a c o w a n e p u b lik a c je d o ty c z ą p ro b le m a ty k i z a rz ą d z a n ia p ro c e s a m i p ro d u k c y jn y m i, z a rz ą d z a n ia o ra z p ro c e s ó w te c h n o lo g ic z n y c h b e z p ie c z e ń s tw a u ż y tk o w a n ia o p e ra c y jn y c h . Is to tn e z a rz ą d z a n iu e fe k ty w n o ś c i. o rg a n iz a c ji ro z w in ię c ie do tu s to p n io w o Ich o ra z p rz e jś c ie e fe k ty w n o ś c i z p o ś w ie c o n e o b s z a ru i ich p rz e d s ię b io rs tw a e le k tr o m a s z y n o w e g o p ro d u k c y jn o - u s łu g o w y p ro c e s o w e g o d z ia ła ń u w a ru n k o w a n ia m i p rz e m y s łu c h a ra k te r p o d e jś c ia n ie z a w o d n o ś c i, n u rcie z a w ie r a ją p u b lik a c je p rz e d s ię b io rs tw u s łu g o w y c h . te m a ty k i ty m m a rk e tin g o w y c h ja k o ś c i, i e k o n o m ic z n e j (p rz e d s ię w z ię c ia m i) N a s tę p u je w ie lo b ra n ż o w e g o u w z g lę d n ie n ie m p ro d u k tó w p o z y c je w p ro je k ta m i ze lo g is ty c z n e g o , d z ia ła ń in n o w a c y jn o ś c i i im p lik u je te c h n ic z n o - o rg a n iz a c y jn e j. N a jb a rd z ie j is to tn e w y b ra n e p u b lik a c je te g o n u rtu to: 1. W ę g rz y n B., indywidualnego Aspekty użytkownika jakościowe standardów instalacji elektrycznych obsługi i klienta odbiorcy jako energii elektrycznej, P rz e g lą d E le k tro te c h n ic z n y n r 1 /2 0 0 8 , s. 4 2 - 4 6 , P u b lik a c ja IT S W S R84. Jakość produktu jako wyznacznik efektywności działań innowacyjnych i integracji procesów produkcyjnych, P rz e g lą d O rg a n iz a c ji n r 72. W ę g rz y n B., 8 /2 0 1 0 , s. 6 1 -6 4 . 3. W Ę G R Z Y N B., Uwarunkowania podejścia procesowego w przedsiębiorstwie, P ro b le m y J a k o ś c i, n r2 '2 0 1 2 , s tr.2 8 -3 1 . 20 W ę g rz y n B., Podejście procesowe determinantą sukcesu przedsiębiorstwa, 4. w: Ź ró d ła sukcesu o rg a n iz a c ji, P ra c e i M a te ria ły W y d z ia łu Z a rz ą d z a n ia U n iw e rs y te tu G d a ń s k ie g o , S o p o t 2 0 1 1 , s. 3 1 7 -3 2 4 . II. N u r t d o s k o n a le n ia s y s t e m ó w z a r z ą d z a n ia o r g a n iz a c j i ( in t e g r a c j a na b a z ie j a k o ś c i) W n u rc ie d ru g im p rz e d m io te m o p ra c o w a ń były z a g a d n ie n ia o r g a n iz a c ji p ro c e s ó w i p ro je k tó w p o ło ż o n o w a s p e k c ie na d o s k o n a le n ia p ro ja k o ś c io w e z a rz ą d z a n ia s y s te m y z a rz ą d z a n ia z n o rm a liz o w a n e ) o ra z filo z o fię p ro w a d z e n ia k ry te ria m i M o d e lu D o s k o n a ło ś c i w p rz e d s ię b io rs tw e m . ( s fo r m a liz o w a n e u z y s k a n ie w ię k s z e j lub d z ia ła ln o ś c i z g o d n e j z z a s a d a m i i b izn e s ie (T Q M ). U w y p u k lo n o z in te g ro w a n ia z a rz ą d z a n ia w p o s ta c i z in te g r o w a n e g o s y s te m ó w k ie ru n k u N a c is k s p ó jn o ś c i k o n ie c z n o ś ć z a r z ą d z a n ia w p rz e d s ię b io rs tw a w a s p e k c ie im p le m e n ta c ji k o n c e p c ji z a rz ą d z a n ia p rz e z ja k o ś ć . W y b ra n e p u b lik a cje to: 1. W ę g rz y n Aspekty B ., organizacyjne wdrażania modelu TQM w przedsiębiorstwie, E k o n o m ik a i O rg a n iz a c ja P rz e d s ię b io rs tw a n r 1 (6 84) / 2 0 0 7 , s. 6 0 -6 5 . 2. W ę g rz y n B., Zintegrowany System Zarządzania etapem kształtowania w przedsiębiorstwie etapem Zarządzania przez Jakość (TQM), P rz e g lą d O rg a n iz a c ji n r 6 /2 0 0 7 , str. 3 7 -4 0 . 3. W ę g rz y n G ru d z e w s k i C h a n g in g Technologically B., W .M ., H e jd u k E n v iro n m e n t. I., Based T rz c ie liń s k i C u rre n t Project S ., P ro b le m s , Management, M o n o g ra p h C o n c e p ts (e d s.), ” O r g a n iz a tio n s an d M e th o d s in of M a n a g e m e n t", 2 0 0 7 , IE A P re ss M a d is o n , U S A pp. 4 5 5 -4 6 4 . 4. W ę g rz y n Doskonalenie zarządzania w polskich przedsiębiorstwach, B., E k o n o m ik a i O rg a n iz a c ja P rz e d s ię b io rs tw a , n r 1 /2 0 0 9 , str. 15-22. 5. W ę g rz y n B., Zintegrowany system zarządzania realizacją projakościowej filozofii procesów wytwarzania produktów, P rz e g lą d O rg a n iz a c ji n r 9 /2 0 0 9 , s. 3942. 6. W ę g rz y n Systemowa integracja zarządzania determinantą sukcesu B ., jednostek administracji publicznej - studium przypadków, Z a rz ą d z a n ie i fin a n se , w rz e s ie ń 2 0 1 3 , n r 4 , cz. 2, s. 3 7 7 -3 8 6 . III. N u r t p r o j e k t o w a n ia s y s t e m ó w m o t y w a c y j n y c h P o z y c je te g o n u rtu s k u p ia ją s ię na p ro b le m a ty c e z a rz ą d z a n ia z a s o b a m i lu d z k im i, a z w ła s z c z a p ra c o w n ik ó w p u n k tu m o ty w o w a n iu w w id z e n ia z a rz ą d z a n ia p ra c o w n ik ó w . je s t p ro c e s a c h zasad n ie S łu ż ą i s p o w o d o w a n iu w y tw a rz a n ia . Z a rz ą d z a n ia ty lk o te m u Z a g a d n ie n ia p rz e z s a ty s fa k c ja c e lo w i z w ła s z c z a w d ro ż o n e m o ty w a to ry . W y b ra n e is to tn e p u b lik a c je to: w ię k s z e g o ró w n ie ż Jako ść, k lie n ta , te g d z ie a le s y s te m y z a a n g a ż o w a n ia ro z p a try w a n e is to tn y m ró w n ie ż ocen są z e fe k te m z a d o w o le n ie p ra c o w n ic z y c h , a 21 1. W ę g rz y n B., Projektowanie systemu motywacyjnego w przedsiębiorstwie, E k o n o m ik a i O rg a n iz a c ja P rz e d s ię b io rs tw a n r 8 /2 0 0 7 , s. 8 7 -9 4 . 2. W ę g rz y n B ., Uwarunkowania rozwoju kompetencji i umiejętności pracowników polskich przedsiębiorstw niezbędnych do efektywnej implementacji filozofii i praktyk TQM, P rz e g lą d O rg a n iz a c ji n r 6 /2 0 0 8 , s. 3 9 -4 3 . 3. Czynniki motywacyjne determinantą efektywnych szkoleń wdrożenia zarządzania przez jakość (TQM) w przedsiębiorstwie, W ę g rz y n programu B., P rz e g lą d O rg a n iz a c ji n r 5 /2 0 0 9 , s .4 1 -4 4 . 4. W ę g rz y n B., Systemy motywacyjne przedsiębiorstw produkcyjnych, E k o n o m ik a i O rg a n iz a c ja P rz e d s ię b io rs tw a , n r 7 /2 0 0 9 , s. 8 9 -9 8 . M ój o g ó łe m d o ro b e k naukow y i p u b lik a cje 5 0 p o zy cji u m ie szczo n y ch ty lk o 9 p osiad a w sp ó łau to ró w . c e c h u je d u ż a s a m o d z ie ln o ś ć . Na w w y k a z ie p u b lik a cji re c e n z o w a n y c h