Wyładowania atmosferyczne: Czy twoja instalacja jest rzeczywiście

Eaton Power Quality S.A.
ul. 17 Stycznia 45a
02-146 Warszawa
Poland
Telefon: +48 22 320 38 30
Faks: +48 22 320 38 01
[email protected]
Data
Do publikacji
Kontakt
marzec, 2013
Niezwlocznie
Adam PRZASNYSKI, +48 22 320 38 30
Wyładowania atmosferyczne: Czy twoja instalacja jest rzeczywiście
bezpieczna?
Wielu sprzedawców i użytkowników zasilaczy UPS wierzy, że urządzenia te automatycznie
zapewniają ochronę cennego sprzętu i danych przed impulsami przepięciowymi powodowanymi
przez wyładowania atmosferyczne. To jednak nie takie proste, wyjaśnia Christophe Jammes,
menadżer produktu oddziału Power Quality firmy Eaton na region EMEA.
Nawet na terenie Europy, która przecież wcale nie należy do miejsc najczęstszego
występowania wyładowań atmosferycznych, powodowane przez nie impulsy przepięciowe
stanowią realne zagrożenie dla systemów informatycznych i telekomunikacyjnych oraz innych
instalacji elektrycznych wykorzystywanych w nowoczesnym biznesie.
Dostępne online mapy częstotliwości występowania wyładowań atmosferycznych wskazują, że
na większości terytorium Europy na każdy kilometr kwadratowy powierzchni przypada od 2 do
10 wyładowań na rok. Nie wydaje się to dużą liczbą i rzeczywiście, szanse trafienia pioruna w
konkretny budynek lub instalację są małe. Jednak do spowodowania uszkodzeń nie jest wcale
wymagane bezpośrednie trafienie.
Pojawienie się wyładowania gdziekolwiek w najbliższej okolicy może zaindukować w sieci
energetycznej impuls przepięciowy o energii wystarczającej do spowodowania uszkodzenia
urządzeń elektrycznych. Jeśli przyjmiemy, że maksymalna odległość wystąpienia wyładowania
niebezpiecznego dla naszej instalacji to 5 km, wielkość zagrożonej powierzchni wynosi około 75
km2. A zatem przy statystycznych 10 wyładowaniach na kilometr kwadratowy, rocznie
jesteśmy narażeni na 750 wyładowań potencjalnie niebezpiecznych dla instalacji!
Na pewno wiele osób czytających ten artykuł czuje się bezpiecznie wiedząc, że ich instalacja
jest zasilana przez UPS. A przecież wszystkie UPSy zawierają wbudowane zabezpieczenie
przepięciowe, czyż nie? Prawdą jest, że zdecydowana większość zasilaczy UPS zawiera jakąś
formę zabezpieczenia przepięciowego wyszczególnioną w karcie katalogowej. Jednak często
zabezpieczenie to nie jest na tyle efektywne, na ile powinno być.
Problem polega na tym, że tnąc koszty niektórzy producenci zasilaczy wyposażają je w
zabezpieczenie działające efektywnie tylko dla przepięć pojawiających się między przewodem
1/3
fazowym i neutralnym. Jednak w rzeczywistych warunkach impulsy przepięciowe indukowane
wskutek wyładowań atmosferycznych pojawiają się najczęściej między przewodem fazowym i
uziemieniem i/lub między przewodem neutralnym i uziemieniem.
Tanie UPSy nie zawierają w ogóle zabezpieczenia przed tego typu impulsami, stwarzając
użytkownikowi jedynie złudzenie bezpieczeństwa. Zasilacze UPS najwyższej klasy, w tym
wszystkie produkowane przez firmę Eaton Power Quality mogą kosztować nieco więcej, jednak
zawierają pełen zestaw zabezpieczeń przed impulsami przepięciowymi pojawiającymi się
między kablem fazowym i neutralnym, fazowym i uziemieniem oraz neutralnym i uziemieniem.
Chcąc zyskać pewność, że nasz zasilacz UPS zapewnia efektywne zabezpieczenie przepięciowe
powinniśmy zwrócić uwagę jeszcze na kilka rzeczy. Po pierwsze, producent zasilacza powinien
podać jego dokładne specyfikacje. Adnotacje w stylu "zawiera zabezpieczenie przed
przepięciami na linii zasilania" są bezwartościowe. Zamiast tego musi być podana pełna
informacja o kompatybilności z międzynarodowymi standardami (np. IEC 61643-1, Low Voltage
Surge Protective Devices) oraz o poziomie ochrony przepięciowej, zazwyczaj podawanym w kV.
Należy też wiedzieć, że żaden zasilacz ani żaden element zabezpieczający nie zapewni
całkowitej ochrony przed impulsami przepięciowymi wywołanymi przez wyładowania
atmosferyczne. Energia zaindukowana w instalacji przez dostatecznie bliskie wyładowanie
zawsze przekroczy wartość możliwą do zaabsorbowania przez jakiekolwiek realizowane w
praktyce i dostępne na rynku urządzenie zabezpieczające.
Niemniej jednak, dobre zasilacze UPS są w stanie stłumić większość przepięć pojawiających się
w liniach zasilających, nie ulegając przy tym awarii. W celu ochrony przed dużymi przepięciami
stosuje się w nich zabezpieczenia typu on-off z elementem jednorazowym, pozwalającym
rozproszyć energię impulsu, jednak ulegającym przy tym zniszczeniu.
Użytkownik zasilacza UPS musi mieć świadomość, że w instalacji wystąpiło duże przepięcie
powodujące zadziałanie wspomnianego zabezpieczenia on-off, gdyż od tego momentu zasilacz
jest go pozbawiony, mimo że może pracować normalnie. Odpowiedzialni producenci zasilaczy
montują dodatkowy element ostrzegający, często wskaźnik LED, którego zadaniem jest
sygnalizacja uszkodzenia elementu zabezpieczającego. Nie należy korzystać z zasilaczy
pozbawionej tej funkcji.
Na koniec warto zaznaczyć, że o ile wysokiej jakości zasilacz UPS sam zapewnia skuteczne
zabezpieczenie przepięciowe, o tyle jeszcze lepiej będzie się sprawował jako element składowy
kompleksowego systemu zabezpieczającego. Tego typu system obejmuje kilka poziomów
zabezpieczeń. Zawiera wysokoenergetyczne elementy zabezpieczające montowane w punkcie
połączenia budynku z siecią energetyczną oraz mniejsze elementy rozmieszczone w
krytycznych punktach instalacji elektrycznej wewnątrz budynku. Specjaliści w zakresie tego
typu systemów, w tym sektor elektryczny firmy Eaton z chęcią udzielą porad odnośnie realizacji
instalacji zabezpieczających.
Zapewnienie ochrony szczególnie wrażliwych i krytycznych ze względów bezpieczeństwa
systemów poprzez zainstalowanie zasilaczy UPS jest zawsze donośną decyzją biznesową. Jeśli
jednak potrzebujesz zasilacza UPS zapewniającego efektywną ochronę przed przepięciami
wywoływanymi przez wyładowania atmosferyczne, lub jeśli jesteś sprzedawcą doradzającym w
doborze zasilacza, pamiętaj o informacjach zamieszczonych w tym artykule i zawsze bardzo
dokładnie sprawdzaj parametry podawane w kartach katalogowych!
Sektor elektryczny Eaton jest globalnym liderem w dziedzinie dystrybucji zasilania i
zabezpieczenia obwodów; zabezpieczenia zasilania zapasowego; regulacji i automatyki;
oświetlenia i bezpieczeństwa; rozwiązań strukturalnych i sprzętu instalacyjnego; rozwiązań do
pracy w surowych i niebezpiecznych warunkach; a także usług inżynieryjnych. Dzięki swojemu
zestawowi globalnych rozwiązań Eaton jest w stanie sprostać najbardziej krytycznym
wyzwaniom w zarządzaniu zasilaniem elektrycznym dnia dzisiejszego.
Eaton to zróżnicowane przedsiębiorstwo zarządzające energią, oferujące energooszczędne
rozwiązania wspomagające efektywne zarządzanie wykorzystaniem energii elektrycznej,
hydraulicznej i mechanicznej. Osiągając w 2012 r. sprzedaż 16 300 mld USD, nasza firma jest
ogólnoświatowym liderem w kilku dziedzinach. Są to m.in.: produkty elektryczne, systemy i
2/3
usługi związane z jakością, dystrybucją, kontrolą i przesyłem energii, oświetlenie i okablowanie,
komponenty hydrauliczne, systemy i usługi związane z wyposażeniem przemysłowym i
przenośnym, paliwo lotnicze, systemy hydrauliczne i pneumatyczne wykorzystywane
komercyjnie oraz przez przemysł zbrojeniowy, układy przeniesienia napędu i układu napędowe
dla pojazdów ciężarowych oraz osobowych zwiększające wydajność i bezpieczeństwo oraz
zmniejszające zużycie paliwa. W 2012 roku firma Eaton nabyła Cooper Industries plc. Eaton
zatrudnia około 103 000 pracowników i oferuje swoje produkty w ponad 175 krajach. Aby
uzyskać więcej informacji, patrz www.eaton.eu.
3/3
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)