Założenia: Cele :

Treść prezentacji
Program Phare 2002/000-605.05.01 – Wdrażanie EMAS w Polsce


Ministerstwo Środowiska

POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA





Wprowadzenie do EMAS
Rozwój standardowych SZŚ
Systemy Zarządzania Środowiskowego (SZŚ)

POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA

Systemy Zarządzania Środowiskowego

Nieformalne – systemy niecertyfikowane

Formalne – zgodne z międzynarodowymi
standardami takimi jak ISO 14001 lub unijny system
EMAS (nazywany standardowym SZŚ)
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA

POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA

Wprawdzie niektóre źródła zanieczyszczeń zostały
wyeliminowane, ale

Pojawiły się nowe zanieczyszczenia, a wpływ na zdrowie
30 000 chemikaliów nie jest znany

Nie zajęto się jeszcze w sposób właściwy
rozproszonymi źródłami zanieczyszczeń
Wpływ rozwoju gospodarczego i technologicznego
Globalizacja i integracja Unii Europejskiej wymagają
skutecznych działań dla poprawy konkurencyjności
Działania narzucone przepisami prawa są
niewystarczające dla kontroli i minimalizacji
oddziaływania przemysłu na środowisko



Norma 14001 jest jedną z serii ISO 14000, standardów
“zarządzania środowiskowego”
EMAS – przyjęty w 1993, wdrożony od 1995,
zaktualizowany w 2001
Dlaczego EMAS?
20 millionów przedsiębiorstw w Europie, których
większość stanowią MŚP, w dużym stopniu oddziaływuje
na środowisko
Stan środowiska wciąż się pogarsza


BS 7750 – pierwszy SZŚ opracowany został w
Wielkiej Brytanii (1992) a następnie zastąpiony przez
ISO 14001
ISO 14 001 – został przyjęty w 1996, skorygowany w
2004

Dlaczego EMAS?

Rozwój standardowych SZŚ
Co to jest EMAS?
Dlaczego powstał EMAS?
Założenia EMAS
Główne elementy EMAS
Wymagania EMAS
Postawa Komisji Europejskiej
Dlaczego EMAS?

Historia EMAS: stworzenie dobrowolnego
instrumentu zarządzania środowiskowego
będącego alternatywą dla tradycyjnego systemu
prawnego nakazu i kontroli

Założenia:
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA



Zachęcanie organizacji z UE do poprawy działalności
środowiskowej, w bardziej elastyczny, odpowiednio
dostosowany sposób
Stworzenie wzorcowego, dobrowolnego instrumentu
rynkowego (bardziej wiarygodnego i solidnego)
Cele :


Ocena, samo-zarządzanie oraz zmniejszenie oddziaływania na
środowisko prowadzonych działań, świadczonych usług i
wytwarzanych produktów
Informowanie w sposób wiarygodny o działalności
środowiskowej
1
Założenia EMAS

POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
Co to jest EMAS?
Celem EMAS jest promowanie ciągłej poprawy
działalności środowiskowej organizacji przez następujące
działania:
1.
2.
3.
4.
Utworzenie i wdrożenie systemu zarządzania
środowiskowego
Regularną, obiektywną i okresową ocenę systemu
zarządzania,
Dostarczanie informacji na temat działalności
środowiskowej i otwarty dialog publiczny z
zainteresowanymi stronami
Czynny udział pracowników organizacji, łącznie z ich
szkoleniem w celu umożliwienia ich aktywnego udziału
Kto może uczestniczyć w EMAS?


Rozporządzenie EMAS jest obowiązujące we wszystkich
krajach członkowskich UE lecz przystąpienie organizacji do
EMAS jest dobrowolne.

Po raz pierwszy Rozporządzenie EMAS (1836/93/ EEC)
wprowadzono w lipcu 1993. Od kwietnia 1995 EMAS był
udostępniony jedynie dla organizacji przemysłowych i
komunalnych, a udział w systemie był dobrowolny.

Rozporządzenie o EMAS zostało uaktualnione w roku 2001
(761/2001/EC). Od tamtej pory udział w systemie stał się
otwarty dla wszelkiego typu organizacji sektora prywatnego i
publicznego. Dodatkowo, EMAS został wzmocniony przez
integrację z EN/ISO 14001 jako wymaganego systemu
zarządzania środowiskowego, a także przez logo EMAS,
które informuje zewnętrzne podmioty o rejestracji danej
organizacji w systemie EMAS
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA

25 Krajów Członkowskich UE + kraje z europejskiego
obszaru gospodarczego European Economic Area
Główne elementy systemu EMAS – jak działa EMAS?

Główne elementy systemu EMAS – jak działa EMAS?
Główne elementy EMAS:

POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
Europejski System Ekozarządzania i Audytu (EMAS) jest
Rozporządzeniem Komisji Europejskiej.
Rozwój EMAS
Wszystkie organizacje sektora publicznego i
prywatnego które oddziaływują na środowisko
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA

POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA


Przeprowadzenie przeglądu środowiskowego dla
zbadania wpływu organizacji na środowisko
Utworzenie skutecznego systemu zarządzania
środowiskowego w oparciu o przegląd
środowiskowy, ukierunkowany na poprawę
działalności środowiskowej organizacji
Przekazywanie informacji środowiskowej innym
podmiotom poprzez deklarację środowiskowa i logo
EMAS
Na podstawie cyklu PDCA – Planuj (Plan)
Wprowadź (Do) Sprawdź (Check) Popraw (Act)
Wstępny przegląd środowiskowy
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
Polityka Środowiskowa
Program
Działania Korygujące
System Zarządzania Środowiskowego
Audyt Środowiskowy
Deklaracja środowiskowa
Walidacja i Rejestracja
2
ISO 14001 i EMAS
Struktura administracyjna EMAS
ORGANIZACJA
Wstępny przegląd środowiskowy
EMAS
Deklaracja środowiskowa
i Logo EMAS
Polityka Środowiskowa
Program
Zewnętrzna komunikacja
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
Działania Korygujące
System Zarządzania Środowiskowego
Weryfikacja
Zatwierdzenie
Rozporządzenie EMAS
ISO 14001
Załącznik
I
Audyt Środowiskowy
Wymagania SZŚ
Akredytowani weryfikatorzy
Deklaracja środowiskowa
Walidacja i Rejestracja
KOMPETENTNY ORGAN
ORGAN
AKREDYTACYJNY
Rejestracja
KOMISJA
EUROPEJSKA
Zgodność postępowania z przepisami prawa
Wymagania EMAS – Rozporządzenie o EMAS

POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA








POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
Ciągła poprawa
Rozporządzenie EMAS składa się z 18 Artykułów i 8
Załączników
W odróżnieniu od innych standardowych systemów
zarządzania, załączniki stanowią integralną część
Rozporządzenia – nie odgrywają tylko roli
informacyjnej - zawierają wymagania które muszą
być spełnione

Załącznik I: wymagania SZŚ (zgodne z ISO 14001)
Załącznik II: Wymaganie dotyczące przeprowadzenia
wewnętrznego audytu środowiskowego
Załącznik III: Deklaracja środowiskowa
Załącznik IV: Logo
Załącznik V: Akredytacja, nadzór i funkcje
weryfikatorów środowiskowych
Załącznik VI: Aspekty środowiskowe
Załącznik VII: Przegląd środowiskowy
Załącznik VIII: Informacje dotyczące rejestracji


POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
KE jest odpowiedzialna za promocję EMAS we Wspólnocie
Europejskiej oraz rozpowszechnienie najlepszych praktyk
W rozporządzeniu EMAS, Komisja Europejska wzywa Kraje
Członkowskie do promocji systemu na szczeblach krajowych,
regionalnych i lokalnych.
Na poziomie krajów członkowskich:

Art 10: « Państwa Członkowskie powinny rozważyć możliwość
niepotrzebnego powielania wysiłków zarówno organizacji jak i
EMAS
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
Należy zastosować nowe podejście w celu
obniżenia barier uniemożliwiających
wprowadzanie SZŚ w MŚP




uwzględnienia faktu rejestracji w EMAS..., we wdrażaniu i
egzekwowaniu prawa ochrony środowiska tak , aby uniknąć
ISO 14001
Małe i Średnie Przedsiębiorstwa
Postawa Komisji Europejskiej

Wymaganie zgodności z prawem
?

Spowodowanie aby przepisy prawa środowiskowego były
bardziej dostępne, czytelne i możliwe do zarządzania
Zachęcanie MŚP do wdrożenia EMAS
Zapewnienia finansowego wsparcia i pomocy dla MŚP
Stworzenie prostych struktur charakterystycznych dla
poszczególnych branż
Wsparcie nowych MŚP konkretnymi narzędziami do
wdrażania SZŚ (takie jak ekomaping, EMAS Easy) –
projekty pilotażowe, promocje, etc
kompetentnych organów»

Art 11: « Promowanie uczestnictwa organizacji w systemie
EMAS, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw »
3
Dlaczego wybrać EMAS – perspektywa dla
przedsiębiorstwa
Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwach


POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA



Większy nacisk na zapobieganie zanieczyszczeniom niż
na stosowanie tzw. rozwiązań ‘na końcu rury’
Rosnące wymagania prawne
Globalizacja i rosnąca rola przedsiębiorstw; wzywanie do
wprowadzenia odpowiedzialności przedsiębiorstw
Rosnąca świadomość środowiskowa konsumentów i
innych podmiotów
Idea zrównoważonego rozwoju: dostrzeganie
wzajemnych powiązań pomiędzy sprawami
gospodarczymi, środowiskowymi i społecznymi


POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA





Systemy Zarządzania Środowiskowego (SZŚ)
ISO 14001
EMAS w liczbach


Systemy Zrównoważonego Rozwoju ?
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
Zgodność z przepisami dotyczącymi
ochrony środowiska
Ochrona zasobów naturalnych &
zmniejszenie kosztów
Poprawa warunków w środowisku
pracy, motywacja pracowników
Poprawa relacji z administracją
publiczną, innymi przedsiębiorstwami,
klientami, mieszkańcami, organami
kontroli
Dostęp do nowych rynków/ klientów
Wiarygodność: informacja
EMAS
środowiskowa zatwierdzona przez
niezależną organizację kontrolowaną
przez Kraje Członkowskie
ISO 9001
Narzędzie marketingowe: logo EMAS i
deklaracja środowiskowa
Ponad 3,900 organizacji zarejestrowanych w Europie
Około 1 milliona pracowników zatrudnionych w
organizacjach zarejestrowanych w EMAS
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
4500
Formalny/standardowy system zarządzania EMAS
4000
Liczba rejestracji
3500
Formalny/standardowy system zarządzania ISO 14001
Systemy nieformalne (Eco-lighthouse, Ekoprofit, etc)
3000
2500
organizacje
2000
1500
1000
500
Brak systemu zarządzania środowiskowego
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Rok
Firmy zarejestrowane w EMAS
Strona internetowa EMAS Komisji Europejskiej
http://europa.eu.int/comm/environment/emas
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
POPRAWA STANU
ŚRODOWISKA
4