specyfikacja techniczna

Transkrypt

specyfikacja techniczna - Wojewódzka Stacja Pogotowia

ul.Lipowa 20
11-042 GIEDAJTY
tel. 608-37-47-48
fax 89 670-70-87
e-mail: [email protected]
www.fanaterm.com
SPECYFIKACJA TECHNICZNA
WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH
OBIEKT :
WOJEWÓDZKA STACJA POGOTOWIA
RATUNKOWEGO
ADRES :
DZ. NR 78/1, OBR. 105, OLSZTYN
INWESTOR:
WOJEWÓDZKA STACJA POGOTOWIA RATUNKOWEGO
UL. PSTROWSKIEGO 28B, 10-602 OLSZTYN
TEMAT :
WEWNĘTRZNA PODZIEMNA INSTALACJA
KANALIZACJI SANITARNEJ ORAZ WEWNĘTRZNA
INSTALACJA WODOCIĄGOWA, HYDRANTOWA,
KANALIZACJI SANITARNEJ, CENTRALNEGO
OGRZEWANIA, WENTYLACJI MECHANICZNEJ ORAZ
KLIMATYZACJI
BRANŻA :
SANITARNA
AUTOR:
mgr inż. Grzegorz Jancewicz
UB WAM/0047/POOS/11 bez ograniczeń w
zakresie instalacji i sieci sanitarnych
OLSZTYN, luty 2012r.
Oznaczenie projektu: FA/III/12
2
SPIS TREŚCI
1.
PODSTAWA OPRACOWANIA ................................................................................................. 4
1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES ROBÓT BUDOWLANYCH
OBJĘTYCH SPECYFIKACJĄ TECHNICZNĄ ................................................................... 4
1.2. ZAKRES ROBÓT .................................................................................................................. 4
1.2.1.
WEWNĘTRZNA PODZIEMNA INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ. .. 4
1.2.2.
INSTALACJA WODY ZIMNEJ I CIEPŁEJ. ............................................................. 6
1.2.3.
INSTALACJA PRZECIWPOŻAROWA. ................................................................... 8
1.2.4.
INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ. ..................................................... 10
1.2.5.
INSTALACJE GRZEWCZE. .................................................................................... 12
1.2.6.
INSTALACJA KLIMATYZACJI ............................................................................. 14
1.2.7.
INSTALACJA WENTYLACJI MECHANICZNEJ ................................................. 16
1.3. PRACE TOWARZYSZĄCE I ROBOTY TYMCZASOWE. .............................................. 21
1.4. KLASYFIKACJA ROBÓT BUDOWLANYCH OBJĘTYCH
PRZEDMIOTEM ZAMÓWIENIA W ZAKRESIE INSTALACJI CO. .............................. 22
1.5. WYBRANE OKREŚLENIA PODSTAWOWE................................................................... 23
2. WYMAGANIA TECHNICZNE................................................................................................. 25
2.1. WYMAGANIA OGÓLNE ................................................................................................... 25
2.2. SKŁADANIE MATERIAŁÓW NA PLACU BUDOWY ................................................... 26
2.3. ODBIÓR MATERIAŁÓW NA BUDOWIE ........................................................................ 27
3. SPRZĘT ...................................................................................................................................... 27
4. TRANSPORT ............................................................................................................................. 27
5. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYKONANIA ROBÓT BUDOWLANYCH ........................ 28
5.1. ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE...................................................................................... 28
•
INSTALACJE PODZIEMNE............................................................................................... 28
•
WEWNĘTRZNE INSTALACJE SANITARNE .................................................................. 28
5.2. ODSPOJENIE I TRANSPORT UROBKU .......................................................................... 28
5.3. ROBOTY ZIEMNE .............................................................................................................. 29
5.4. OBUDOWA ŚCIAN I ROZBIÓRKA OBUDOWY ............................................................ 30
5.5. ZASYPKA WYKOPÓW ...................................................................................................... 30
5.6. PODŁOŻE ............................................................................................................................ 31
5.7. ROBOTY MONTAŻOWE ................................................................................................... 32
•
INSTALACJE PODZIEMNE............................................................................................... 32
•
WEWNĘTRZNE INSTALACJE SANITARNE .................................................................. 32
6. PRÓBY I KONTROLE .............................................................................................................. 34
6.1. BADANIE SZCZELNOŚCI INASTALACJI KANALIZACJI SANITARNEJ .................. 34
6.2. PRÓBY SZCZELNOŚCI WEWNĘTRZNYCH INSTALACJI SANITARNYCH ............. 34
•
INSTALACJA WOD.-KAN. I PRZECIWPOŻAROWA .................................................... 35
•
INSTALACJE GRZEWCZE ................................................................................................ 35
•
INSTALACJA KLIMATYZACJI ........................................................................................ 35
•
BADANIA ODBIORCZE. ................................................................................................... 35
6.3. CZYSZCZENIE INSTALACJI ............................................................................................ 36
6.4. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT ........................................................................................ 36
7. PRZEDMIAR I OBMIAR ROBÓT............................................................................................ 37
8. ODBIÓR ROBÓT BUDOWLANYCH ...................................................................................... 37
8.1. ODBIÓR CZĘŚCIOWY ....................................................................................................... 37
8.2. ODBIÓR KOŃCOWY ......................................................................................................... 38
8.3. DOKUMENTACJA TECHNICZNA POWYKONAWCZA ............................................... 38
9. ROBOTY TYMCZASOWE I PRACE TOWARZYSZĄCE. .................................................... 38
9.1. ROZLICZENIE ROBÓT TYMCZASOWYCH I PRAC TOWARZYSZĄCYCH. ........... 38
WOJEWÓDZKA STACJA POGOTOWIA RATUNKOWEGO, DZ. NR 78/1, OLSZTYN- FA/III/12
3
9.2. ROZLICZENIE ROBÓT MONTAŻOWYCH.................................................................... 39
•
INSTALACJE PODZIEMNE: ............................................................................................. 39
•
INSTALACJE WEWNĘTRZNE: ........................................................................................ 39
10. DOKUMENTY ODNIESIENIA ................................................................................................ 40
10.1. NORMY................................................................................................................................ 40
10.2. INNE DOKUMENTY .......................................................................................................... 42
4
SPECYFIKACJA TECHNICZNA
WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH:
W ZAKRESIE WEWNĘTRZNEJ PODZIEMNEJ INSTALACJI
KANALIZACJI SANITARNEJ ORAZ WEWNĘTRZNEJ
INSTALACJI WODOCIĄGOWEJ, HYDRANTOWEJ
KANALIZACJI SANITARNEJ, CENTRALNEGO OGRZEWANIA,
WENTYLACJI MECHANICZNEJ ORAZ KLIMATYZACJI
DLA PRZEBUDOWY ISTNIEJĄCEGO BUDYNKU POGOTOWIA
RATUNKOWEGO Z PRZYSTOSOWANIEM NA POTRZEBY SOCJALNE
ZESPOŁÓW WYJAZDOWYCH POGOTOWIA RATUNKOWEGO NA
DZ. 78/1, OBR. 105 W OLSZTYNIE
1.
PODSTAWA OPRACOWANIA
Umowa na wykonanie prac projektowych.
1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES ROBÓT BUDOWLANYCH OBJĘTYCH SPECYFIKACJĄ
TECHNICZNĄ
Przedmiotem Specyfikacji Technicznej /ST/ są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót
dotyczących budowy wewnętrznej podziemnej instalacji kanalizacji sanitarnej oraz wewnętrznych
instalacji sanitarnych dla przebudowy istniejącego budynku pogotowia ratunkowego z
przystosowaniem na potrzeby socjalne zespołów wyjazdowych pogotowia ratunkowego na
dz. 78/1, obr. 105 w Olsztynie.
Specyfikacja Techniczna /ST/ jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy
zleceniu i realizacji w/w robót.
1.2. ZAKRES ROBÓT
Roboty, których dotyczy specyfikacja obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na
celu budowę wewnętrznej podziemnej instalacji kanalizacji sanitarnej oraz wewnętrznych instalacji
sanitarnych dla przebudowy istniejącego budynku pogotowia ratunkowego z przystosowaniem na
potrzeby socjalne zespołów wyjazdowych pogotowia ratunkowego na dz. 78/1, obr. 105 w
Olsztynie, zgodnie z pkt.1.1.
1.2.1. WEWNĘTRZNA PODZIEMNA INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ.
•
MIEJSCE WŁĄCZENIA PODZIEMNEJ INSTALACJI KANALIZACJI SANITARNEJ.
Ścieki sanitarno-bytowe z istniejącego budynku na dz. 78/1, obr. 105 w Olsztynie odprowadzane
będą do istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej φ0,200m przebiegającej obok przedmiotowego
budynku.
5
•
BUDOWA PODZIEMNEJ INSTALACJI KANALIZACJI SANITARNEJ.
Projektowaną wewnętrzną podziemną instalację kanalizacji sanitarnej wykonać z rur PVC,
kanalizacyjnych, kielichowych
Złącza uszczelnione fabrycznie silikonowymi uszczelkami oring .
Standardowo przewody powinny być układane na podsypce z piasku lub pospółki grubości 15 cm z
pogłębieniem na złącza. Zastosować obsypkę z piasku grubości min 30cm.
Jeżeli po wykonaniu robót odkrywkowych okaże się, że warunki gruntowe odbiegają od
standardowych, należy zwrócić się do projektanta o wytyczne posadowienia podziemnej instalacji
kanalizacji sanitarnej.
Studnię wykonać z kręgów betonowych o średnicy φ1,200 m, łączonych za pomocą uszczelek.
Płyta nastudzienna, prefabrykowana, żelbetowa, z pierścieniem odciążającym i włazem
samozatrzaskowym z żeliwa sferoidalnego.
Przy przejściach rur PVC przez betonowe ściany studzienek stosować przejścia szczelne tulejowe,
mocowane z zastosowaniem betonu hydrotechnicznego wg.BN-62/6738-07.
Dla podziemnej instalacji kanalizacji sanitarnej wykonać próbę szczelności.
Układanie podziemnej instalacji należy rozpocząć od najniższych jego punktów.
•
SKRZYŻOWANIA Z UZBROJENIEM
Projektowana wewnętrzna podziemna instalacja kanalizacji sanitarnej prowadzona jest w terenie o
małej gęstości uzbrojenia.
Nie we wszystkich przypadkach skrzyżowań z istniejącym uzbrojeniem możliwe było ustalenie
rzędnych prowadzenia istniejących sieci.
Wszystkie kolizje z istniejącym nie zinwentaryzowanym uzbrojeniem lub prowadzonym na innej
rzędnej niż przyjęta w dokumentacji, ustalone w trakcie realizacji inwestycji, będą rozwiązywane
na bieżąco - wymagany kontakt z projektantem.
W miejscach skrzyżowań z istniejącym uzbrojeniem roboty ziemne należy prowadzić ręcznie.
6
1.2.2. INSTALACJA WODY ZIMNEJ I CIEPŁEJ.
•
OPIS INSTALACJI
Do wymiarowania instalacji przyjęto:
− instalację wody zimnej z rur stalowych ocynkowanych wg PN-74/H-74709 łączonych na gwint
(łączniki wg PN-76/H-74392);
− poziomy instalacji wody ciepłej z rur stalowych podwójnie ocynkowanych, z atestem TWT-2,
połączenia gwintowane (łączniki wg PN-76/H-74392).
Źródłem ciepłej wody będą elektryczne przepływowe podgrzewacze.
•
ARMATURA.
Na rozprowadzeniach instalacji - odgałęzieniach od poziomów do urządzeń montować zawory
odcinające kulowe PN10, chowane w stropie podwieszonym lub za przesłoną z płyt gipsowokartonowych - należy zapewnić dostęp do zaworów za pośrednictwem rewizji w stropie
podwieszanym lub drzwiczek montowanych w ścianie.
•
WYTYCZNE PROWADZENIA PRZEWODÓW.
Poziomy instalacji wody zimnej i ciepłej należy prowadzić ze spadkiem w kierunku zasilenia, w
celu umożliwienia centralnego odwodnienia jak największej części instalacji.
Mocowanie przewodów do przegród budowlanych powinno nie dopuszczać do powstawania i
rozchodzenia się hałasu i drgań. Poziom dźwięku od instalacji nie powinien przekraczać
dopuszczalnych wartości określonych wg PN-87/B-02151/02.
W punktach poboru należy stosować dodatkowe mocowania.
Nie można prowadzić przewodów wodociągowych w budynkach nad przewodami gazowymi i
elektrycznymi.
Minimalna odległość metalowych przewodów instalacji wodociągowych od przewodów
elektrycznych przy układaniu równoległym powinna wynosić co najmniej 0,5 m, w miejscach
skrzyżowań 0,05 m, a od rur gazowych 0,15 m
•
WYTYCZNE WYKONANIA PRZEJŚĆ PRZEZ PRZEGRODY BUDOWLANE.
W miejscach przejść przewodów przez przegrody nie wolno wykonywać połączeń rur.
Przejścia przewodów przez przegrody należy wykonywać w stalowych tulejach ochronnych o
średnicy większej o dwie dymensje od rury przewodowej i o długości większej od grubości
przegrody o 2cm - przestrzeń pomiędzy zewnętrzną ścianą przewodu a tuleją ochronną należy
wypełnić szczeliwem, zapewniającym możliwość osiowego ruchu przewodu.
Z uwagi na ochronę przeciwpożarową obiektu w przejściach przewodów palnych i niepalnych przez
przegrody budowlane, stanowiące granice stref pożarowych (np. klatki schodowe), należy stosować
system ochrony przeciwpożarowej (w postaci opaski ogniochronnej i piany ogniochronnej) zgodny
z normą PN-EN 1366-3:2009 „Badania odporności ogniowej instalacji użytkowych -- Część 3:
Uszczelnienia przejść instalacyjnych”.
•
PRÓBY INSTALACJI ZW I CWU
Po zakończeniu prac montażowych przed zaizolowaniem instalacji i przed zakryciem bruzd,
szachów instalacyjnych itp. należy wykonać dokumentację powykonawczą (również fotograficzną)
oraz instalacje wody zimnej, ciepłej i cyrkulacji należy poddać próbom szczelności, potwierdzonym
protokolarnie:
− instalacja ZW: na ciśnienie 0,9MPa wodą zimną;
− instalacje CWU i cyrkulacji: na ciśnienie 0,9MPa wodą zimną oraz na ciśnienie wodociągowe
wodą o temperaturze 55oC.
Instalacje należy napełniać powoli od dołu, aby usunąć powietrze z rurociągu. W trakcie
napełniania na każdym pionie należy otworzyć najwyżej zamontowany zawór czerpalny (dla
odpowietrzenia). Po wypełnieniu instalacji wodą i zamknięciu uprzednio otwartych zaworów
czerpalnych, należy podłączyć pompę z manometrem.
7
Instalacje uważa się za szczelne, jeżeli manometr w ciągu 20 minut nie wykaże spadku
ciśnienia większego niż 5%.
Po sprawdzeniu szczelności instalacje należy kilkakrotnie przepłukać czystą wodą oraz
zdezynfekować zgodnie z wymogami SANEPID.
Badania jakości wody przeprowadzić zgodnie z PN/B-107.00.00 i 02.
•
DOBÓR URZĄDZEŃ ZABEZPIECZAJĄCYCH WODĘ PRZED WTÓRNYM
ZANIECZYSZCZENIEM.
Każdy punkt poboru wody do picia powinien być zabezpieczony przed możliwością wtórnego
zanieczyszczenia wody w instalacji wodociągowej – zabezpieczenie systemu wodociągowego przed
zanieczyszczeniem w wyniku przepływu zwrotnego.
W związku z powyższym na wejściu instalacji wodociągowej do przedmiotowego budynku
zaprojektowano zawór zwrotny antyskażeniowy, zlokalizowany na kondygnacji przyziemia Dn 1¼'.
Natomiast w związku z koniecznością całkowitego rozdzielenia instalacji hydrantowej w
przedmiotowym budynku od wewnętrznej instalacji wodociągowej, na zasileniu instalacji
hydrantowej zaprojektowano odrębny zawór zwrotny antyskażeniowy Dn50.
•
IZOLACJE CIEPŁOCHRONNE.
Przewody wody zimnej prowadzone w przestrzeni stropu podwieszonego należy zaizolować
osłonami termoizolacyjnymi, spełniającymi wymagania i o grubości zgodnej z „Warunki
techniczne, jakim powinny budynki i ich usytuowanie” - zmiana z dnia 6.11.2008 wprowadzona
Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury.
Przewody prowadzone w bruzdach ściennych należy zaizolować pianką dostosowaną do układania
w bruzdach.
Do izolacji rur prowadzonych w bruzdach ściennych można użyć odpowiednich otulin izolacyjnych
z warstwą ochronną (np. winylową) zabezpieczającą te otuliny przed destrukcyjnym
oddziaływaniem zapraw budowlanych.
Zaleca się stosowanie otulin o minimalnej grubości ścianki 6mm.
8
1.2.3. INSTALACJA PRZECIWPOŻAROWA.
•
OPIS INSTALACJI
Zgodnie z wytycznymi rzeczoznawcy ds. przeciwpożarowych zaprojektowano instalację
przeciwpożarową z hydrantami przeciwpożarowymi Dn33mm o wydajności 1,50 dm3/s – w garażu.
Instalacja przeciwpożarowa zaprojektowana została jako odrębna instalacja oddzielona zaworem
antyskażeniowym od instalacji wodociągowej obiektu - hydranty zasilane są odrębnym przewodem
wodociągowym z projektowanej instalacji.
Instalację przeciwpożarową wykonać należy z rur stalowych ocynkowanych wg PN-74/H-74709
łączonych na gwint.
Zawory hydrantowe montować na pionach na wysokości 1,35m od poziomu podłogi.
W celu uniknięcia powstawania wody zastoinowej w instalacji hydrantowej zaleca się okresowe
przepłukanie instalacji. W przypadku zainstalowania zaworu ze złączką do węża np. do mycia
podłogi - w celu okresowego przepłukiwania instalacji hydrantowej konieczne jest umieszczenie
tabliczki przy tym zaworze, że woda nie nadaje się do picia.
•
Poziomy instalacji hydrantowej należy prowadzić ze spadkiem w kierunku zasilenia, w celu
umożliwienia centralnego odwodnienia jak największej części instalacji.
Nie można prowadzić przewodów wodociągowych w budynkach nad przewodami gazowymi i
elektrycznymi.
Minimalna odległość metalowych przewodów instalacji wodociągowych od przewodów
•
WYTYCZNE WYKONANIA PRZEJŚĆ PRZEZ PRZEGRODY BUDOWLANE
W miejscach przejść przewodów przez przegrody (strop lub ścianę) nie wolno wykonywać
połączeń rur.
z normą PN-EN 1366-3:2009 „Badania odporności ogniowej instalacji użytkowych - Część 3:
W przejściach przez przegrody budowlane stanowiące granice stref pożarowych (wydzielenie
odrębnych stref pożarowych) należy wykonać w odporności ogniowej EI240.
•
PRÓBY INSTALACJI PRZECIWPOŻAROWEJ
oraz instalację należy poddać próbom szczelności, potwierdzonym protokolarnie, na ciśnienie
0,9MPa.
Instalację należy napełniać powoli od dołu, aby usunąć powietrze z rurociągu. W trakcie
Instalacje uważa się za szczelne, jeżeli manometr w ciągu 20 minut nie wykaże spadku ciśnienia
większego niż 5%.
9
Po sprawdzeniu szczelności instalacje należy kilkakrotnie przepłukać czystą wodą oraz
zdezynfekować zgodnie z wymogami SANEPID.
•
IZOLACJE CIEPŁOCHRONNE
Przewody instalacji przeciwpożarowej należy zaizolować osłonami termoizolacyjnymi,
spełniającymi wymagania i o grubości zgodnej z „Warunki techniczne, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie” - zmiana z dnia 6.11.2008 wprowadzona Rozporządzeniem
Ministra Infrastruktury.
Przewody prowadzone w bruzdach należy zaizolować pianką dostosowaną do układania w
bruzdach.
10
1.2.4. INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ.
•
OPIS INSTALACJI
Instalację kanalizacji sanitarnej (ścieki typu komunalnego) wykonać zgodnie z normą PN-92/B01707 „Instalacje kanalizacyjne – wymagania w projektowaniu” z rur kanalizacyjnych.
kielichowych z PCV (poziomy kanalizacyjne), o złączach uszczelnionych uszczelkami fabrycznymi
oring i z rur systemu kanalizacji niskoszumowej (piony kanalizacyjne), o złączach za pomocą muf
nasadowych.
Zaleca się wszystkie piony wykonać z rur PCV φ0,110m - zapewni to możliwość podłączenia
muszli ustępowej do dowolnego pionu przy zmianie aranżacji wnętrz.
Minimalna średnica podejść:
− do umywalek:
φ0,04m.;
− do zlewozmywaków:
φ0,050m.;
− do natrysków:
φ0,050m.;
− do muszli ustępowych: φ0,110m.
Muszla ustępowa powinna być urządzeniem włączanym najniżej na danej kondygnacji do pionu
kanalizacji sanitarnej – zabezpieczenie przed wysysaniem zabezpieczeń wodnych w syfonach.
U podstawy każdego pionu kanalizacji sanitarnej należy zamontować rewizję.
Piony należy zakończyć ponad dachem wywiewką lub odpowietrzyć do pionów z wywiewkami za
pośrednictwem instalacji odpowietrzającej.
•
PRZYBORY SANITARNE
W obiekcie zastosowano armaturę sanitarną, jak:
baterie umywalkowe, natryskowe,
zlewozmywakowe, pisuarowe oraz urządzenia sanitarne, jak: (umywalki, muszle ustępowe,
brodziki natryskowe akrylowe, kabiny natryskowe).
W związku z odprowadzeniem skroplin do instalacji kanalizacji sanitarnej zgodnie z częścią
graficzną opracowania zastosowano wpusty łazienkowe Dn50, z bocznym dopływem.
•
Poziomy kanalizacji sanitarnej należy prowadzić pod stropem kondygnacji przyziemia z
określonym spadkiem i w kierunku przyłącza, zgodnie z częścią graficzną opracowania.
W punktach odpływu należy stosować dodatkowe mocowania.
Przewodów z PVC nie należy prowadzić nad rurami zimnej i ciepłej wody, gazu, centralnego
ogrzewania oraz przewodami elektrycznymi.
Minimalna odległość przewodów kanalizacyjnych od przewodów cieplnych powinna wynosić
0,1m, a w przypadku, gdy odległość ta jest mniejsza, należy zastosować izolację termiczną.
Przewody pod posadzką układać na podsypce piaskowej o grubości 10 cm.
•
Przejścia pionów i podejść do urządzeń przez przegrody należy wykonywać w stalowych tulejach
ochronnych o średnicy większej o dwie dymensje od rury przewodowej i o długości większej od
grubości przegrody o 2cm.
Przejścia poziomów kanalizacji sanitarnej przez przegrody należy wykonać w rurach osłonowych o
przegrody o 50cm.
Przestrzeń pomiędzy zewnętrzną ścianą przewodu a tuleją ochronną należy wypełnić szczeliwem,
zapewniającym możliwość osiowego ruchu przewodu.
Przewodów z PVC nie należy prowadzić nad rurami zimnej i ciepłej wody, gazu, centralnego
ogrzewania oraz przewodami elektrycznymi.
11
Z uwagi na ochronę przeciwpożarową obiektu w przejściach przewodów palnych i niepalnych
przez przegrody budowlane, stanowiące granice stref pożarowych (np. klatki schodowe), należy
stosować system ochrony przeciwpożarowej (w postaci opaski ogniochronnej i piany
ogniochronnej) zgodny z normą PN-EN 1366-3:2009 „Badania odporności ogniowej instalacji
użytkowych - Część 3: Uszczelnienia przejść instalacyjnych”.
•
IZOLACJA AKUSTYCZNA.
Podejścia kanalizacji sanitarnej do urządzeń należy dodatkowo zabezpieczyć akustycznie izolując je
pianką polietylenową akustyczną.
12
1.2.5.
INSTALACJE GRZEWCZE.
•
OPIS INSTALACJI CO.
Źródłem ciepła na cele grzewcze (aparaty grzewczo-wentylacyjne, grzejniki i nagrzewnice w
centrali wentylacyjnej) jest istniejąca kotłownia zlokalizowana w sąsiednim budynku.
Maksymalne parametry pracy instalacji centralnego ogrzewania 80oC/60oC.
Instalacja grzewcza została podzielona na 3 złady grzewcze zgodnie z typem zasilanych urządzeń:
Numer
Opis zładu
Moc
zładu
całkowita
[-]
[-]
[kW]
grzejniki
26,395
1
nagrzewnica w centrali wentylacyjnej
45,969
2
aparaty grzewczo-wentylacyjne
107,924
3
Całkowita zapotrzebowanie ciepła na potrzeby grzewcze budynku wynosi:
Qco = 871,6kW
Instalacja centralnego ogrzewania zasilana będzie z istniejącej kotłowni na paliwo stałe,
zlokalizowanej w sąsiednim budynku.
Parametry pracy 60oC/40oC.
Piony i rozprowadzenia instalacji CO na zasilenie nagrzewnicy w centrali wentylacyjnej oraz
aparatów grzewczo-wentylacyjnych, zlokalizowanych zgodnie z częścią graficzną opracowania.
Do wymiarowania instalacji przyjęto rury stalowe czarne ze szwem w/g PN-74/H-74244;
Jako aparaty grzejne zaprojektowano:
− grzejniki płytowe pojedynczo lub podwójnie ożebrowane, z podejściem dolnym, z
wbudowanym zaworem termostatycznym;
− aparaty grzewczo-wentylacyjne.
Lokalizacja odwodnień i odpowietrzeń wg. potrzeb, określonych w trakcie realizacji inwestycji.
Jako armaturę zastosowano:
zawory kulowe gwintowane;
zawory równoważące z odwodnieniem, montowane na powrocie i służące do prawidłowego
rozdziału czynnika na poszczególne obiegi;
zawory termostatyczne;
grzejniki typu KV – zasilane od dołu.
W miejscach ogólnie dostępnych należy stosować zawory typu instytucjonalnego – z
zabezpieczeniem przed manipulowaniem przez osoby niepowołane.
•
POMPA
Dobrano jedną pompę o wydajności 13,0 m³/h i wysokości podnoszenia 7,0m.
- STEROWANIE PRACĄ POMPY:
Pompa pracuje w sposób ciągły w sezonie grzewczym, może być uruchamiana ręcznie lub
automatycznie.
Praca cykliczna pompy CO poza sezonem grzewczym.
•
REGULACJA INSTALACJI GRZEWCZYCH.
Regulacja instalacji grzewczych zaworami równoważącymi z odwodnieniem, montowanymi na
powrocie i służące do prawidłowego rozdziału czynnika na poszczególne obiegi
Regulacja grzejników zaworami termostatycznymi.
•
13
Do mocowania przewodów stalowych stosować wsporniki montażowe ocynkowane z
uchwytami z wkładką gumową zakładanymi na izolację termiczną .
Nie można prowadzić przewodów instalacji centralnego ogrzewania w budynkach nad
przewodami gazowymi i elektrycznymi.
Minimalna odległość metalowych elementów instalacji centralnego ogrzewania od przewodów
Po wykonaniu instalacji CO należy sporządzić projekt powykonawczy z dokładnym naniesieniem
instalacji, ulegającej zakryciu, wraz z odległościami tej instalacji od przegród budowlanych alternatywnie można wykonać dokumentację fotograficzną (obok instalacji należy położyć łatę
mierniczą).
•
•
PRÓBY INSTALACJI CO.
Po wykonaniu instalację centralnego ogrzewania należy poddać ciśnieniowej próbie
szczelności „na zimno”, płukaniu, a następnie próbie i regulacji na gorąco (potwierdzonej
protokolarnie).
Ciśnienie próbne przy badaniu szczelności w stanie zimnym dla instalacji wodnych centralnego
ogrzewania, gdy źródłem ciepła jest kotłownia lub wymiennik, lub sieć zdalaczynna o temperaturze
do 115oC powinno być wyższe od ciśnienia roboczego o 2 kG/cm2, lecz nie mniejsze niż 4 kG/cm2.
Po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym próby ciśnieniowej „na zimno”, należy wykonać
próbę wodną „na gorąco” – praca instalacji centralnego ogrzewania przy najwyższej temperaturze,
założonej w obliczeniach (80oC na zasileniu) i przy pracy pomp obiegowych.
Po nagrzaniu instalację należy ochłodzić do temperatury otoczenia i ponownie ogrzać do
najwyższej temperatury jak na początku tej próby. Wyniki próby można uznać za dodatnie, jeżeli
przy utrzymywaniu najwyższej temperatury i ciśnienia stwierdzono szczelność instalacji, brak
przecieków i roszenia, możność swobodnego rozszerzania się elementów instalacji, a po
ochłodzeniu instalacji brak uszkodzeń i trwałych odkształceń.
Uzupełnianie wody w instalacji powinno odbywać się wyłącznie wodą uzdatnioną.
•
IZOLACJE ANTYKOROZYJNE I CIEPŁOCHRONNE.
Powierzchnie stalowe zewnętrzne oczyścić do 2-go stopnia czystości i pokryć farbą zgodnie z
instrukcją KOR-3A. Konstrukcje wsporcze, zamocowania i rurociągi zabezpieczyć 2-krotnie farbą
podkładową (farba silikonowa do gruntowania) oraz 2-krotnie farbą nawierzchniową odporną na
temperaturę do 200oC (emalia silikonowa termoodporna).
Przewody instalacji centralnego ogrzewania należy zaizolować osłonami termoizolacyjnymi,
spełniającymi wymagania i o grubości zgodnej z „Warunki techniczne, jakim powinny budynki i
ich usytuowanie” - zmiana z dnia 6.11.2008 wprowadzona Rozporządzeniem Ministra
Infrastruktury.
Do izolacji rur prowadzonych w bruzdach ściennych można użyć odpowiednich otulin izolacyjnych
z warstwą ochronną (np. winylową) zabezpieczającą te otuliny przed destrukcyjnym
oddziaływaniem zapraw budowlanych.
Zaleca się stosowanie otulin o minimalnej grubości ścianki 6mm.
14
1.2.6. INSTALACJA KLIMATYZACJI
•
ZAPOTRZEBOWANIE CHŁODU
Zapotrzebowanie chłodu w obiekcie wynosi Qc= 37,8kW:
•
DOBÓR URZĄDZEŃ INSTALACJI KLIMATYZACJI.
- DOBÓR KLIMATYZATORÓW W POMIESZCZENIACH
Instalacja klimatyzacji zaprojektowana została w oparciu o urządzenia klimatyzacyjne pracujące na
powietrzu obiegowym, czerpanym bezpośrednio z pomieszczeń, które obsługują.
Każdy pokój został wyposażony w indywidualny system chłodzenia typu Multi Split lub
pojedyncze klimatyzatory.
Pomieszczenie kuchni wyposażono w pojedynczy klimatyzator i systemy chłodzenia typu Split.
Źródłami chłodu będą jednostki zewnętrzne, zlokalizowane na ścianach budynku.
We wszystkich pomieszczeniach zaprojektowano jednostki wewnętrzne ścienne z własnym
sterowaniem.
Przewody chłodnicze miedziane (gaz i ciecz) - średnice zgodne z częścią graficzną opracowania.
•
STEROWANIE KLIMATYZATORAMI.
Sterowanie klimatyzatorów pilotami indywidualnymi
•
Poziomy instalacji wody lodowej prowadzić ze spadkiem min. 0,3% od klimakonwektorów –
zapewni to prawidłowe odpowietrzenie całej instalacji (odpowietrzenie przez odpowietrzniki przy
klimakonwektorach oraz centralne instalacji przez odpowietrzniki w wytwornicach wody lodowej).
Przewody skroplin należy prowadzić ze spadkiem min. 1,0% do pionów KS.
Do mocowania przewodów należy stosować wsporniki montażowe ocynkowane z uchwytami z
wkładką gumową zakładanymi na izolację termiczną. Mocowanie przewodów do przegród
budowlanych powinno nie dopuszczać do powstawania i rozchodzenia się hałasu i drgań. Poziom
dźwięku od instalacji nie powinien przekraczać dopuszczalnych wartości określonych wg PN-87/B02151/02.
Zabrania się prowadzenia przewodów instalacji wody lodowej i skroplin nad przewodami
gazowymi i elektrycznymi.
•
W miejscach przejść przewodów przez przegrody (strop lub ścianę) nie wolno wykonywać
połączeń rur.
•
IZOLACJA
Montaż izolacji cieplnej należy rozpocząć po uprzednim przeprowadzeniu wymaganych prób
szczelności oraz potwierdzeniu prawidłowości wykonania powyższych robót protokółem odbioru.
Całość instalacji łącznie z armaturą należy zaizolować osłonami termoizolacyjnymi na bazie
kauczuku syntetycznego, spełniającymi wymagania i o grubości zgodnej z „Warunki techniczne,
15
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” - zmiana z dnia 6.11.2008
wprowadzona Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury.
Przewody prowadzone w bruzdach należy zaizolować pianką dostosowaną do układania w
bruzdach.
Przewody prowadzone na zewnątrz budynku (na dachu), należy dodatkowo zabezpieczyć
płaszczem ochronnym z blachy ocynkowanej lub nierdzewnej.
•
PRÓBY INSTALACJI I URZĄDZEŃ KLIMATYZACYJNYCH
Po wykonaniu przed zakryciem i zaizolowaniem instalację należy poddać ciśnieniowej próbie
szczelności (potwierdzonej protokólarnie).
Próby instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych obejmują: szczelność przewodów instalacji freonowej,
skroplin, sprawdzenie osiągania zakładanych parametrów wydatku powietrza oraz temperatury.
•
INSTALACJA SKROPLIN.
W związku z tym, że w procesie schładzania powietrza powstają skropliny, należy odprowadzić je
do instalacji kanalizacji sanitarnej instalacją skroplin, do której podłączona jest każda jednostka
wewnętrzna klimatyzatora. Instalację skroplin zaprojektowano z rur z chlorowanego polichlorku
winylu (CPVC SDR11) Dn20÷Dn40.
W celu uniknięcia przenikania zapachów z przewodów kanalizacji sanitarnej do pomieszczeń
skropliny zostały odprowadzone do kanalizacji sanitarnej za pośrednictwem wpustów łazienkowych
Dn50 z bocznym obrotowym dopływem.
16
1.2.7. INSTALACJA WENTYLACJI MECHANICZNEJ
•
OPIS INSTALACJI WENTYLACJI MECHANICZNEJ.
W celu zapewnienia wymiany powietrza w pomieszczeniach zaprojektowano układ wentylacji
nawiewno-wywiewnej, z odzyskiem ciepła na wymienniku obrotowym i krzyżowych central
wentylacyjnych. Zastosowano centrale, które będą montowane nad stropem podwieszonym.
Dodatkowo w celu wentylacji garażu dobrano centralę z wymiennikiem krzyżowym, która zostanie
zlokalizowana na podłodze garażu.
Centrala ta sterowana będzie czujnikami propan-butan oraz tlenek węgla.
Do napędu przepustnic dobrano siłowniki.
Ilości powietrza wentylacyjnego podano na wylotach z nawiewników i wlotach do wywiewników
w części graficznej opracowania.
Centrale nr 1, 2, 3 i 4 wyposażone będą w nagrzewnice elektryczne, natomiast centrala nr 5 będzie
wyposażona w nagrzewnicę wodną niskotemperaturową zasilaną z projektowanych rozdzielaczy
zlokalizowanych na kondygnacji przyziemia przedmiotowego budynku.
Pomieszczenia sanitarne wentylowane są układem wentylacji mechanicznej wyciągowej z
wentylatorem dachowym, wyposażonym w elektroniczną regulację wydajności.
System wentylacyjny wyposażony zostanie w odpowiednią ilość właściwie rozmieszczonych
otworów rewizyjnych umożliwiających mechaniczne czyszczenie instalacji.
Jako nawiewniki i wywiewniki zastosowano anemostaty sufitowe ze skrzynkami rozprężnymi i
przepustnicami regulacyjnymi.
W pomieszczeniach sanitarnych jako elementy wyciągowe zastosowano anemostaty wywiewne
montowane bezpośrednio na kanałach. Całość instalacji należy zaizolować termicznie.
•
WENTYLACJA GARAŻU
Wentylację tej części obiektu rozwiązano w oparciu o centralę wentylacyjną z odzyskiem ciepła na
wymienniku krzyżowym. Centrala współpracuje z nagrzewnicą wodną. Zamontowana jest na w
garażu na posadzce. Centrala wentylacyjna sterowana jest detektorami tlenku węgla i LPG
zainstalowanymi w garażu. Ilość wymienianego powietrza przyjęto jako 200 m3/h na jedno miejsce
parkingowe. W garażu zaprojektowano sygnalizację optyczną, a na zewnątrz optyczno-akustyczną
informującą o przekroczeniu dopuszczalnego stężenia tych gazów.
Dodatkowo centrala sterowana będzie pomieszczeniową czujką temperatury zlokalizowaną w
garażu. W przypadku obniżenia wewnętrznej temperatury w garażu poniżej 5 °C centrala zostanie
uruchomiona w celu podniesienia temperatury wewnętrznej i wyłączona po osiągnięciu 10 °C.
•
TOALETY
Pomieszczenia sanitarne wentylowane są układami wentylacji mechanicznej wyciągowej z
wentylatorami dachowymi, wyposażonymi w elektroniczną regulację wydajności. Przyjęto
minimalną ilość usuwanego powietrza 100 m3/h na jedno oczko ustępowe. Praca wentylatora
zapewnia wytworzenie odpowiedniego podciśnienia w tych pomieszczeniach dla uniemożliwienia
infiltracji zanieczyszczonego powietrza do pomieszczeń sąsiednich.
•
ZAPEWNIENIE MOŻLIWOŚCI CZYSZCZENIA INSTALACJI..
Lokalizacja otworów rewizyjnych winna uwzględniać następujące wymagania :
1. czyszczenie instalacji powinno być zapewnione przez zastosowanie otworów rewizyjnych w
przewodach instalacji lub przez demontaż elementu składowego instalacji;
2. otwory rewizyjne powinny umożliwiać oczyszczanie wewnętrznych powierzchni przewodów, a
także urządzeń i elementów instalacji, jeśli konstrukcja tych urządzeń i elementów nie umożliwia
ich czyszczenia w inny sposób;
3. wykonanie otworów rewizyjnych nie powinno obniżać wytrzymałości i szczelności przewodów,
jak również właściwości cieplnych, akustycznych i przeciwpożarowych;
17
4. elementy usztywniające i inne elementy wyposażenia przewodów powinny być tak
zamontowane, aby nie utrudniały czyszczenia przewodów;
5. elementy usztywniające wewnątrz przewodów o przekroju kołowym powinny mieć opływowe
kształty, najlepiej o przekroju kołowym; niedopuszczalne jest stosowanie taśm perforowanych lub
innych elementów trudnych do czyszczenia;
6. nie należy stosować wewnątrz przewodów ostro zakończonych śrub lub innych elementów, które
mogą powodować zagrożenie dla zdrowia lub uszkodzenie urządzeń czyszczących;
7. nie dopuszcza się ostrych krawędzi w otworach rewizyjnych, pokrywach otworów i drzwiach
rewizyjnych;
8. pokrywy otworów rewizyjnych i drzwi rewizyjne urządzeń powinny się łatwo otwierać;
- pomiędzy otworami rewizyjnymi nie mogą być zamontowane więcej niż dwa kolana lub łuki o
kącie większym niż 45º,
- w przewodach poziomych odległość między otworami rewizyjnymi nie powinna być większa niż
10m
Przy montażu instalacji należy stosować zabezpieczenia zapobiegające zanieczyszczeniu instalacji
w trakcie prowadzonych prac budowlanych.
Wymagane wymiary otworów rewizyjnych:
Minimalne wymiary otworów rewizyjnych w przewodach
o przekroju kołowym
Średnica przewodu (mm)
Minimalny wymiar otoworu
rewizyjnego AxB (mm)
080
180x80
100
180x80
125
180x80
160
200x100
200
200x100
250
200x100
315
200x100
400
200x100
500
300x200
630
400x300
Wejście do przewodu
600x500
Minimalne wymiary otworów rewizyjnych w przewodach
o przekroju prostokątnym
Średnica przewodu (mm)
Minimalny wymiar otoworu
rewizyjnego AxB (mm)
Do 200
300x100
200-500
400x200
Powyżej 500
500x400
Wejście do przewodu
600x500
Otwory rewizyjne w części instalacji prowadzonej pod posadzką piwnic zostaną przykryte
warstwami posadzkowymi w sposób zapewniający do nich dostęp po wykonaniu niewielkich prac
rozbiórkowych polegających na skuciu specjalnie zaprojektowanych wierzchnich warstw podłogi .
Miejsca ich lokalizacji muszą zostać trwale oznaczone na posadzce, tak by możliwe było
odnalezienie miejsc , w których zamontowano klapy rewizyjne na kanałach. W miejscach
lokalizacji klap należy wykonać również obejścia pętlami ogrzewania podłogowego.
•
REGULACJA UKŁADÓW INSTALACJI WENTYLACJI MECHANICZNEJ.
Po wykonaniu sieci przewodów należy poszczególne układy wentylacyjne wyregulować.
Służą do tego przepustnice powietrza nawiewanego i usuwanego przy centrali, przepustnice
kanałowe znajdujące się na każdym głównym ciągu wentylacji nawiewnej i wywiewnej oraz
przepustnice regulacyjne znajdujące przy nawiewnikach i wywiewnikach ze skrzynkami
rozprężnymi, izolowanymi akustycznie.
Przepustnice te należy ustawić w takim położeniu, aby ilość powietrza przepływająca przez
nawiewniki i wywiewniki zgodna była z ilościami podanymi w części graficznej opracowania.
Na kanale czerpnym każdej z central wentylacyjnych należy zamontować przepustnicę zamykającą
z siłownikiem ze sprężyną zwrotną dla uniemożliwienia niekontrolowanego wychładznia
pomieszczeń podczas postoju instalacji. Podczas pracy centrali siłownik otwiera dopływ powietrza
do centrali, podczas postoju centrali zamyka. Przy zaniku energii elektrycznej przepustnica
zamykana jest sprężyną zwrotną .
18
•
MONTAŻ INSTALACJI.
Kanały wentylacyjne należy zamocować za pomocą uchwytów montażowych zgodnie z katalogiem
systemu zamocowań wentylacji.
•
IZOLACJA INSTALACJI WENTYLACJI MECHANICZNEJ
W celu ochrony przewodów nawiewnych i wywiewnych przed kondensacją pary wodnej oraz
ograniczenia strat energii podczas całkowitego czasu użytkowania instalacji, należy zaizolować
całość instalacji, łącznie ze skrzynkami rozprężnymi itp.
Grubość izolacji powinna być zgodna z załącznikiem nr.2 do Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. Zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich wyposażenie.
•
KANAŁY, KSZTAŁTKI I OSPRZĘT WENTYLACYJNY
W skład instalacji wchodzą:
− kanały i kształtki wentylacyjne z blachy stalowej ocynkowanej o przekrojach okrągłych (kanały
zwijane z taśmy stalowej ocynkowanej SPIRO/SD) i prostokątnych;
− nawiewniki i wywiewniki- anemostaty;
− wentylatory dachowe;
− siłowniki do przepustnic;
− centrale wentylacyjne z wymiennikami krzyżowymi;
− centrala wentylacyjna z wymiennikiem obrotowym;
•
WYTYCZNE STEROWANIA URZĄDZENIAMI WENTYLACJI W CZASIE POŻARU
Wszystkie centrale i wentylatory wentylacji mechanicznej w przypadku sygnalizacji pożaru w
obiekcie zostaną zatrzymane. Zamknięte zostaną klapy odcinające w zamontowane w kanałach
wentylacyjnych .
DANE TECHNICZNE URZADZEŃ PRZYJĘTE DO WYMIAROWANIA INSTALACJI:
Centrala nr 1, 2 i 3:
Nawiew 650 m3/h
Całkowity spadek ciśnienia
Kanał nawiewny 100 Pa
Wywiew 650 m3/h
Kanał wywiewny 100 Pa
19
Centrala nr 4:
Nawiew 1200 m3/h
Wywiew 1200 m3/h
Centrala nr 5:
Nawiew 5800 m3/h
Wywiew 6400 m3/h
20
21
1.3. PRACE TOWARZYSZĄCE I ROBOTY TYMCZASOWE.
Montaż podziemnej instalacji kanalizacji sanitarnej:
• instalacyjne:
− analiza dokumentacji;
− kompletacja materiałów i składowanie ich w miejscu wskazanym przez Generalnego
Wykonawcę;
− wytyczenie osi trasy przewodu;
− zabezpieczenie wykopów taśmą i tablicami ostrzegawczymi;
•
budowlane
− składowanie usuwanej nawierzchni w miejscu wskazanym przez Generalnego
Wykonawcę;
− wywóz gruzu.
Demontaż wszystkich instalacji sanitarnych (instalacji wod.-kan., grzewczej, wentylacji
mechanicznej, p.poż.) w zakresie ustalonym z Inwestorem – składowanie i wywóz materiałów i
urządzeń z rozbiórki.
Montaż wewnętrznych instalacji sanitarnych:
• instalacyjne:
− analiza dokumentacji;
− kompletacja materiałów i składowanie ich w miejscu wskazanym przez Gen.
Wykonawcę;
− wytyczenie na obiekcie przebiegu instalacji;
− stawianie rusztowań niezbędnych do wykonania robót;
• budowlane w zakresie instalacji sanitarnych:
- przygotowujące front robót pod główne roboty instalacyjne: przekucia i bruzdy bruzdy należy wykonywać ze szczególną starannością – zgodnie z wymaganiami ale
jak najpłytsze, żeby nie naruszyć konstrukcji budynku.
Podstawową czynnością wstępną jest wyznaczenie (trasowanie) przebiegów instalacji w obiekcie i
przygotowanie przebić i bruzd umożliwiających prowadzenie przewodów. Konieczne jest ustalenie
kolejności i sposobu prowadzenia robót z Generalnym Wykonawcą obiektu w sposób zapewniający
optymalne prowadzenie robót we wszystkich branżach. Wszystkie przebicia przegród zewnętrznych
przed montażem przewodów i w trakcie montażu należy starannie zabezpieczyć w sposób
uniemożliwiający przenikanie opadów i wilgoci do budynku. Gruz pochodzący z przebić przegród
budowlanych należy na bieżąco usuwać z obiektu na zewnątrz i składować w miejscu wskazanym
przez Generalnego Wykonawcę lub Inwestora.
22
1.4. KLASYFIKACJA ROBÓT BUDOWLANYCH OBJĘTYCH PRZEDMIOTEM
ZAMÓWIENIA W ZAKRESIE INSTALACJI CO.
OPIS ROBÓT
GRUPA
ROBÓT
KLASA
ROBÓT
KATEGORIA
ROBÓT
KOD CPV
451
4510
45100
45100000-8
451
4511
45110
45110000-1
451
4511
45111
45111200-0
451
4511
45111
45111214-1
451
4511
45111
45111230-9
Roboty w zakresie stabilizacji gruntu
451
4511
45111
45111240-2
Roboty w zakresie odwadniania
gruntu
451
4511
45112
45112100-6
Roboty w zakresie kopania rowów
Przygotowanie terenu pod budowę
Roboty w zakresie burzenia i
rozbiórki obiektów budowlanych;
roboty ziemne
Roboty w zakresie przygotowania
terenu pod budowę i roboty ziemne
Roboty w zakresie oczyszczania
pneumatycznego
Roboty budowlane w zakresie
wznoszenia kompletnych obiektów
budowlanych lub ich części oraz
roboty w zakresie inżynierii lądowej i
wodnej
Ogólne roboty budowlane związane z
budową rurociągów
452
4520
45200
45200000-9
452
4523
45231
45231100-6
452
4523
45231
45231110-9
Kładzenie rurociągów
452
4523
45231
45231111-6
Podnoszenie i poziomowanie
rurociągów
452
4523
45231
45231112-3
Instalacja rurociągów
452
4523
45232
45232100-3
452
4523
45232
45232150-8
452
4523
45232
45232411-6
Roboty pomocnicze w zakresie
wodociągów
Roboty w zakresie rurociągów do
przesyłu wody
Rurociągi wody ściekowej
Roboty budowlane w zakresie
budowy rurociągów do
odprowadzania ścieków
Roboty w zakresie instalacji
budowlanych
452
4523
45232
45232440-8
453
4530
45300
45300000-0
453
4532
45320
45320000-6
Roboty izolacyjne
453
4532
45321
45321000-3
Izolacja cieplna
453
4533
45330
45330000-9
Hydraulika i roboty sanitarne
23
453
4533
45331
45331000-6
GRUPA
ROBÓT
KLASA
ROBÓT
KATEGORIA
ROBÓT
KOD CPV
Instalacja cieplna, wentylacyjna i
konfekcjonowania powietrza
OPIS ROBÓT
453
4533
45331
45331100-7
Instalowanie centralnego ogrzewania
453
4533
45331
45331210-1
Instalowanie wentylacji
453
4533
45331
45331230-7
Instalowanie sprzętu chłodzącego
453
4533
45332
45332200-5
Hydraulika
453
4533
45332
45332300-6
Kładzenie upustów
453
4533
45332
45332400-7
Roboty instalacyjne w zakresie
sprzętu sanitarnego
453
4533
45343
45343000-3
Roboty instalacyjne przeciwpożarowe
452
4526
45262
45262120-8
Wznoszenie rusztowań
1.5. WYBRANE OKREŚLENIA PODSTAWOWE
- odbiór techniczny częściowy - odbiór techniczny poszczególnych faz robót podlegających
zakryciu przed całkowitym zakończeniem montażu, a mianowicie: podłoża wzmocnionego,
odcinka przewodu i studzienek, próby szczelności przewodu i studzienek na eksfiltrację oraz
infiltrację (w gruntach nawodnionych przy niestosowaniu obniżeni9a lub odcięcia dopływu wód
gruntowych);
- odbiór techniczny końcowy – odbiór techniczny całkowitego przewodu po zakończeniu jego
budowy, przed przekazaniem do eksploatacji lun odcinka przewodu w przypadku, gdy może być
on wcześniej oddany do eksploatacji;
- próba hydrauliczna – próba, w której czynnikiem jest woda;
- próba pneumatyczna – próba, w której czynnikiem jest powietrze;
- ciśnienie robocze – wysokość ciśnienia określana zgodnie z dokumentacją techniczną, jako
maksymalna różnica rzędnych linii ciśnienia w najwyższym położeniu nad badanym odcinkiem
przewodu a jego osią;
- eksfiltracja – przenikanie (ubytek) wód lub ścieków z przewodu kanalizacyjnego do gruntu;
- infiltracja – przenikanie wód gruntowych do przewodu kanalizacyjnego;
- kanały:
kanał - liniowa budowla przeznaczona do grawitacyjnego odprowadzania ścieków;
kanał deszczowy - kanał przeznaczony do odprowadzania ścieków opadowych;
przykanalik - kanał przeznaczony do połączenia wpustu deszczowego z siecią kanalizacji
deszczowej;
- urządzenia (elementy) uzbrojenia sieci:
studzienka kanalizacyjna - studzienka rewizyjna - na kanale nieprzełazowym przeznaczona do
kontroli i prawidłowej eksploatacji kanałów;
wpust deszczowy - urządzenie do odbioru ścieków opadowych, spływających do kanału z
utwardzonych powierzchni terenu;
elementy studzienek i komór:
komora robocza - zasadnicza część studzienki lub komory przeznaczona do czynności
eksploatacyjnych. Wysokość komory roboczej jest to odległość pomiędzy rzędną dolnej
powierzchni płyty lub innego elementu przykrycia studzienki lub komory, a rzędną spocznika;
24
-
-
właz kanałowy - element żeliwny przeznaczony do przykrycia podziemnych studzienek
rewizyjnych lub komór kanalizacyjnych, umożliwiający dostęp do urządzeń kanalizacyjnych;
spocznik - element dna studzienki lub komory kanalizacyjnej pomiędzy kinetą a ścianą komory
roboczej.
temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu – umowna temperatura powietrza w pomieszczeniu,
którą należy przyjmować przy projektowaniu urządzeń ogrzewania dla określenia
obliczeniowego zapotrzebowania ciepła;
temperatura w pomieszczeniu przy odbiorze – rzeczywista temperatura powietrza w
pomieszczeniu, będąca wynikiem działania odbieranego urządzenia ogrzewania;
przegroda chłodząca – przegroda pomieszczenia, dla której temperatura powietrza po
zewnętrznej chłodniejszej stronie, jest niższa co najmniej o 18oC od temperatury po stronie
wewnętrznej;
zapotrzebowanie na ciepło ogrzewanego pomieszczenia – strumień ciepła, jaki w warunkach
obliczeniowych ma dostarczyć do pomieszczenia urządzenie grzewcze
źródło ciepła – zespół urządzeń do wytwarzania ciepła;
nośnik ciepła (czynnik grzejny) – czynnik za pośrednictwem którego transportowane jest ciepło
ze źródła ciepła do użytkowników;
samoczynny zawór odpowietrzający – zawór samoczynnie usuwający lub doprowadzający
powietrze do instalacji ogrzewania wodnego;
izolacja cieplna – osłona powierzchni rurociągów, armatury i urządzeń ograniczająca straty
przesyłanego lub magazynowanego ciepła lub chłodu do otoczenia;
płaszcz ochronny – warstwa izolacji cieplnej chroniąca izolację właściwą przed niekorzystnymi
wpływami zewnętrznymi (uszkodzenia mechaniczne, zawilgocenie itp.);
wentylacja – wymiana powietrza w pomieszczeniu lub jego części;
wentylacja mechaniczna – wentylacja wywołana działaniem urządzeń mechanicznych
wprawiających powietrze w ruch;
przewód wentylacyjny – element do przepływu powietrza wentylacyjnego, okrągłe, prostokątne
lub inne;
kratka wentylacyjna – element zakańczający urządzenie wentylacyjne od strony pomieszczenia,
osadzony w ściance przewodu lub w przegrodzie budowlanej, nadający strumieniowi powietrza
odpowiedni charakter i kierunek;
czerpnia wentylacyjna – element przez który zasysane jest powietrze zewnętrzne;
wyrzutnia wentylacyjna - element przez który usuwane jest powietrze na zewnątrz budynku;
przepustnica – element do regulacji ilościowej powietrza;
klimatyzacja – instalacja zapewniająca utrzymanie w pomieszczeniu określonej temperatury,
niezależnie od zewnętrznych warunków klimatycznych oraz zmiennych zysków ciepła w
pomieszczeniu;
chłodnica – przeponowy wymiennik ciepła do chłodzenia przepływającego powietrza;
klimakonwektor – element do nawiewania powietrza do pomieszczenia klimatyzowanego,
umieszczony bezpośrednio w tym pomieszczeniu, z ejekcją powodującą mieszanie powietrza
doprowadzanego z komory klimatyzacyjnej z powietrzem obiegowym, wyposażony w
wymiennik ciepła do ogrzewania lub ochładzania powietrza;
wytwornica wody lodowej – urządzenie służące do uzyskania wymaganych parametrów wody w
instalacji wody lodowej (schłodzenie do wymaganej temperatury na zasileniu
klimakonwektorów);
próba ciśnieniowa – zastosowanie ciśnienia próbnego w instalacji gazowej, przy którym
instalacja gazowa daje gwarancję bezpiecznego funkcjonowania;
ciśnienie – nadciśnienie gazu wewnątrz instalacji gazowej mierzone w warunkach statycznych;
ciśnienie robocze – ciśnienie, które występuje w instalacji gazowej w normalnych warunkach
roboczych.
25
2.
WYMAGANIA TECHNICZNE
2.1. WYMAGANIA OGÓLNE
a) Wykonawca obowiązany jest przedstawić Inspektorowi Nadzoru do akceptacji wszystkie
rozwiązania robocze, rysunki warsztatowe z odpowiednimi opisami, obliczeniami, próbkami
materiałów, prototypy wyrobów, zarówno ujętych jak i nie ujętych, w dokumentacji projektowej
wraz z wymaganymi świadectwami, dopuszczeniami, atestami itp.
b) Przed wykonaniem bądź zamówieniem elementów indywidualnych Wykonawca musi
sprawdzić ich wymiary na budowie. Wykonawca ma prawo proponować zastosowanie innych
niż specyfikowanych w dokumentacji projektowej materiałów i technologii, pod
warunkiem, że będą one równorzędne pod względem jakości i parametrów technicznych.
c) Wszystkie ewentualne odstępstwa od dokumentacji i specyfikacji muszą zostać
uzgodnione
przez projektanta.
d) Wykonawca ma obowiązek wykonać roboty i uruchomić urządzenia oraz usunąć wszelkie
usterki i defekty z należytą starannością i pilnością, zgodnie z postanowieniami umowy.
Wykonawca ma obowiązek dostarczyć wszystkie materiały, urządzenia, sprzęt oraz zatrudnić
kierownictwo i siłę roboczą niezbędne do wykonania, uruchomienia i usunięcia usterek w takim
zakresie, w jakim jest to wymienione lub może być logicznie wywnioskowane z umowy.
e) Wykonawca jest zobowiązany do zrealizowania wszystkich brakujących i pominiętych w
niniejszym opracowaniu elementów instalacji sanitarnych wraz z dostarczeniem koniecznych
materiałów i urządzeń dla kompletnego wykonania instalacji i zapewnienia ich pełnej
funkcjonalności
f) Wykonawca bierze pełną odpowiedzialność za odpowiednie wykonanie, stabilność i
bezpieczeństwo wszelkich czynności na placu budowy oraz za metody i technologię użyte przy
budowie.
g) Wykonawca ma obowiązek zorganizować we własnym zakresie zatrudnienie kierownictwa
robót i robotników, a następnie zapewnić im warunki pracy, wynagrodzenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i dowóz.
h) Wykonawca winien wykonać wszelkie czynności niezbędne dla realizacji robót w taki sposób,
aby w granicach wynikających z konieczności zobowiązań umownych nie zakłócać bardziej niż
to jest konieczne porządku publicznego, dostępu użytkowania lub zajmowania dróg, chodników
i placów publicznych i prywatnych oraz i na terenach należących do Zamawiającego przed
wszelkimi roszczeniami, postępowaniami, odszkodowaniami i kosztami, jakie mogą być
następstwem nieprzestrzegania powyższego postanowienia.
i) Wykonawca winien zastosować wszelkie racjonalne środki w celu zabezpieczenia dróg
dojazdowych do placu budowy od uszkodzenia przez ruch związany z działalnością
Wykonawcy i ewentualnych Podwykonawców, dobierając trasy i używając pojazdów tak, aby
szczególny ruch związany z transportem materiałów, urządzeń i sprzętu Wykonawcy na plac
budowy ograniczyć do minimum oraz aby nie spowodować uszkodzenia tych dróg.
j) Wykonawca winien zabezpieczyć i powetować Zamawiającemu wszelkie roszczenia, jakie
mogą być skierowane w związku z tym bezpośrednio przeciw Zamawiającemu, oraz
podjąć negocjacje i zapłacić roszczenia, jakie wynikną na skutek zaistniałych szkód.
k) Wykonawca jest gospodarzem na placu budowy i jako gospodarz odpowiada za przekazany
teren do czasu komisyjnego odbioru i przekazania terenu do użytkowania. Odpowiedzialność
powyższa dotyczy w szczególności obowiązków wynikających z przepisów BHP,
przeciwpożarowych i porządkowych.
l) Wykonawca winien ubezpieczyć roboty, materiały i urządzenia przeznaczone do wbudowania,
ryzyko pokrycia kosztów dodatkowych związanych z wymianą lub naprawa sprzętu
Wykonawcy sprowadzonego na teren budowy. Wszelkie kwoty nie pokryte ubezpieczeniem lub
nie odzyskane od instytucji ubezpieczeniowych winny obciążyć Wykonawcę.
m) Wykonawca zobowiązany jest sporządzić przed rozpoczęciem budowy plan bezpieczeństwa i
ochrony zdrowia (BIOZ), uwzględniając specyfikację obiektu i warunki prowadzenia robót.
26
n)
o)
p)
q)
r)
s)
t)
u)
Plan BIOZ winien być opracowany zgodnie z §3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z
dnia 23.06.2003 roku (Dz. U. Nr 120) .
Wykonawca przedstawi Inwestorowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram robót
uwzględniający wszystkie etapy, w jakich będzie realizowana budowa.
Wykonawca zobowiązany jest do współpracy i koordynacji robót z innymi wykonawcami
wyłonionymi w odrębnych postępowaniach przetargowych obejmujących pozostałe roboty
budowlane aż do całkowitego ukończenia obiektu, umożliwiającego jego przekazanie do
użytkowania. Współpraca między wykonawcami będzie polegać na wzajemnym udostępnieniu
frontu robót pod dalsze prace budowlane wraz ze skoordynowaniem terminu ich wykonania,
wynikającym z ogólnego harmonogramu robót akceptowanego przez Inwestora.
Wszelkie zmiany montażowe wynikające z braku koordynacji wykonania instalacji sanitarnych
z innymi branżami Wykonawca ma zrealizować na własny koszt.
W przypadku, kiedy Wykonawca zastosuje urządzenia niezgodne ze specyfikacją, będzie
obciążony kosztami demontażu tego urządzenia, zakupu i montażu urządzeń
wyszczególnionych w niniejszej specyfikacji.
Do obowiązków Wykonawcy należy prowadzenie dokumentacji budowy i przygotowania oraz
przekazanie dokumentacji powykonawczej w jednym egzemplarzu do Zamawiającego.
Do obowiązków Wykonawcy należy zagospodarowanie elementów będących nadmiarem lub
pochodzących z rozbiórki – utylizacja odpadów niebezpiecznych i nie niebezpiecznych winna
być wykonana zgodnie do odpowiednich przepisów o gospodarce odpadami. Czynności
powyższe Wykonawca winien zrealizować własnym staraniem i na swój koszt. Wykonawca
winien przedstawić Inwestorowi dokumenty potwierdzające zagospodarowanie odpadów przez
firmy posiadające stosowne zezwolenia a w szczególności dokumenty ilości utylizowanych
odpadów i oświadczenie podwykonawców o wykonaniu i utylizacji odpadów.
Wszystkie wykonywane prace oraz proponowane materiały winny odpowiadać Polskim
Normom i posiadać stosowną deklarację zgodności lub posiadać znak CE i deklarację zgodności
z normami zharmonizowanymi oraz posiadać niezbędne atesty tak, aby spełniać obowiązujące
przepisy.
Do zakresu prac Wykonawcy każdorazowo wchodzą próby urządzeń i instalacji wg.
obowiązujących norm i przepisów oraz protokolarny odbiór w obecności wskazanego przez
Inwestora Przedstawiciela. Do wykonanych prac Wykonawca winien załączyć również
deklarację kompletności wykonanych prac oraz zgodności z projektem i niniejszą specyfikacją.
2.2. SKŁADANIE MATERIAŁÓW NA PLACU BUDOWY
Składanie materiałów na placu budowy ma odbywać się na terenie równym i utwardzonym z
możliwością odprowadzenia wód opadowych.
Magazynowane materiały lub wyroby powinny być składowane, zgodnie z instrukcjami
wytwórców, powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem i zanieczyszczeniem:
- rury: w przypadku poziomego składowania rur, pierwszą warstwę rur należy ułożyć na
podkładach drewnianych, zabezpieczając linkami umocowanymi do podkładów pierwszy i
ostatni element warstwy przed przesunięciem z ułożeniem równolegle; zaleca się
składowanie rur na paletach w opakowaniu producenta; rury miedziane i stalowe powinny
być składowane na równym podłożu na podkładach drewnianych lub na stojakach;
magazynowane rury i kształtki powinny być zabezpieczone przed szkodliwym działaniem
słońca (temp. nie wyższa niż 40oC): temperatury i promieni ultrafioletowych; dłuższe
składowanie rur powinno się odbywać w pomieszczeniach zamkniętych lub zadaszonych.;
- materiały do połączeń elementów (kształtki i złączki), armaturę, pompy, małogabarytowe
elementy, materiały pomocnicze powinny być przechowywane w pomieszczeniach
zamkniętych;
- kształtki i złączki powinny być składowane w sposób uporządkowany;
- kręgi składować poziomo (w pozycji wbudowania) do wysokości 1,80 m; przy pionowym
składowaniu należy stosować podkłady i kliny podobnie jak przy składowaniu rur;
27
- włazy należy składować poziomo;
- cement, materiały izolacyjne, uszczelki oraz inne drobne elementy należy składować w
magazynie zamkniętym; kruszywo tj. pospółkę i piasek do zaprawy należy składować w
pryzmach.;
- płynne składniki pianki poliuretanowej (np. dla podziemnej instalacji z rur preizolowanych)
należy przechowywać w pomieszczeniach ogrzewanych o temperaturze powyżej +15oC i nie
przekraczającej +30oC
Za przetrzymywanie materiałów odpowiedzialny jest Wykonawca robót .
2.3. ODBIÓR MATERIAŁÓW NA BUDOWIE
Wymagania dotyczące odbioru materiałów na budowie:
- materiały należy dostarczyć na budowę wraz ze świadectwem jakości, kartami
gwarancyjnymi i protokołami odbioru technicznego:
- dostarczone materiały na miejsce budowy należy sprawdzić pod względem kompletności i
zgodności z danymi producenta:
- należy przeprowadzić oględziny dostarczonych materiałów; w razie stwierdzenia wad lub
powstania wątpliwości ich jakości, przed wbudowaniem należy poddać badaniom
określonym przez Inżyniera robót;
- producent ma obowiązek do każdego zamówienia dołączy zaświadczenie, wystawione przez
własną kontrolę techniczną, w której stwierdza się zgodność partii rur z wymaganiami
obowiązujących norm względnie innymi warunkami technicznymi produkcji.
3.
SPRZĘT
Wykonawca przystępujący do budowy instalacji sanitarnych zastosuje sprzęt gwarantujący
właściwą jakość robót. Należy stosować sprzęt i maszyny atestowane i z dopuszczeniami do
użytkowania.
W skład kompletu urządzeń i narzędzi do układania i montażu przewodów kanalizacyjnych z rur z
PVC-U wchodzą:
- niwelator i teodolit z pomocniczymi urządzeniami;
- taśma miernicza;
- podbijaki drewniane do rur;
- ubijaki ręczne lub mechaniczne;
- korki, lub zamknięcia pneumatyczne.
Do robót montażowych instalacyjnych można stosować:
- piły elektryczne;
- gwintownice do rur;
- giętarki do gięcia rur;
- piły ręczne lub mechaniczne do cięcia rur;
- spawarki;
- wiertarki;
- rusztowania .
Sprzęt montażowy i środki transportu mają być w pełni sprawne i dostosowane do technologii i
warunków wykonywanych robót. Sposób wykonania robót oraz sprzęt zaakceptuje Inżynier.
4.
TRANSPORT
Wykonawca zobowiązany jest do stosowania takich środków transportu, które pozwolą uniknąć
uszkodzeń i odkształceń przewożonych materiałów.
Materiały na budowę mają być przewożone zgodnie z przepisami ruchu drogowego oraz BHP.
Rodzaj oraz liczba środków transportu, powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z
zasadami zawartymi w Dokumentacji Projektowej, niniejszej specyfikacji oraz w terminie
przewidzianym w kontrakcie.
28
Kręgi należy transportować w pozycji wbudowania, lub prostopadle do pozycji wbudowania.
Dla usztywnienia przewożonych elementów należy stosować przekładki, rozpory i kliny z drewna,
gumy i innych materiałów.
Przy przewożeniu rur z tworzyw sztucznych, środki transportu mają posiadać powierzchnie gładkie
bez gwoździ lub innych ostrych krawędzi.
Wymagania dotyczące transportu:
a) przewóz rur może odbywać się wyłącznie samochodami skrzyniowymi o odpowiedniej
długości;
b) transport powinien odbywać się w zakresie temperatur – 5oC do + 30oC, przy czym należy
zachować szczególną ostrożność przy temperaturach ujemnych;
c) na platformie samochodu rury powinny leżeć na podkładach drewnianych;
d) rury należy zabezpieczyć przed zarysowaniem przez pasy spinające i ściany boczne skrzyni
tekturą falistą i deskami;
e) kształtki należy przewozić w odpowiednich pojemnikach z zachowaniem ostrożności.
5.
WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYKONANIA ROBÓT BUDOWLANYCH
5.1. ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE
• INSTALACJE PODZIEMNE
Podstawę wytyczenia trasy kanałów stanowi Dokumentacja Projektowa.
Pomiary wykonywać w nawiązaniu do reperów sieci państwowej.
Dokonywane pomiary geodezyjne mają być ujęte w dzienniku budowy obiektu. Pomiary mają być
dokonywane przez geodetów z odpowiednimi uprawnieniami.
W miejscach, gdzie może zachodzić niebezpieczeństwo wypadków, budowę należy prowizorycznie
odgrodzić od strony ruchu, a na noc dodatkowo oznaczyć światłami.
Oś przewodu wyznaczyć w sposób trwały i widoczny, z założeniem ciągów reperów roboczych.
Podczas prac geodezyjnych wymagane jest ustalić stałe repery, a w przypadku niedostatecznej ich
ilości wbudować repery tymczasowe z rzędnymi sprawdzanymi przez służby geodezyjne
Wykonawcy.
Punkty na osi trasy należy oznaczyć za pomocą drewnianych palików, tzw. kołków osiowych z
gwoździami. Kołki osiowe należy wbić na każdym załamaniu trasy, a na odcinkach prostych co ok.
30 - 50 m. Na każdym prostym odcinku należy utrwalić co najmniej 3 punkty. Kołki świadki wbija
się po dwu stronach wykopu, tak aby istniała możliwość odtworzenia jego osi podczas prowadzenia
robót. W terenie zabudowanym repery robocze należy osadzić w ścianach budynków w postaci
haków lub bolców. Ciąg reperów roboczych należy nawiązać do reperów sieci państwowej.
Przed przystąpieniem do robót ziemnych należy wykonać urządzenie odwadniające,
zabezpieczające wykopy przed wodami opadowymi, powierzchniowymi i gruntowymi. Urządzenie
odprowadzające należy kontrolować i konserwować przez cały czas trwania robót.
• WEWNĘTRZNE INSTALACJE SANITARNE
W pierwszej kolejności należy wykonać:
- demontaż istniejących instalacji sanitarnych, jak: wod.-kan., przeciwpożarowej, grzewczej,
wentylacji mechanicznej ... w budynku, który zostanie rozebrany; w zakresie ustalonym z
Inwestorem;
- główne roboty budowlane w zakresie instalacji wod.-kan., przeciwpożarowej, grzewczej,
klimatyzacji i wentylacji mechanicznej: przekucia i bruzdy - bruzdy należy wykonywać ze
szczególną starannością – zgodnie z wymaganiami, ale jak najpłytsze, żeby nie naruszyć
konstrukcji budynku;
- instalacyjne: analiza dokumentacji, kompletacja materiałów.
5.2. ODSPOJENIE I TRANSPORT UROBKU
Usunięcie mechaniczne utwardzonej nawierzchni
pneumatycznych.
za
pomocą
wyrzynarek
i
młotów
29
Rozluźnienie gruntu ręczne za pomocą łopat i oskardów lub mechaniczne koparkami.
Rozluźniony grunt wydobywa się na powierzchnię terenu przez przerzucanie nad krawędzią
wykopu.
Transport nadmiaru urobku należy złożyć w miejsce wybrane przez Wykonawcę i zaakceptowane
przez Generalnego Wykonawcę lun Inwestora.
5.3. ROBOTY ZIEMNE
Przy robotach ziemnych wymagany jest nadzór geologiczny. Wykonawca ma obowiązek
dostosować sposób prowadzenia robót ziemnych bezwzględnie do rzeczywistej geologii terenu i
projektu geologii. Wykonawca ma obowiązek wykonać badania geologiczne gruntu i terenu na
poczet prowadzonych wykopów.
Wykopy pod kanalizację należy wykonać o ścianach pionowych lub ze skarpami, ręcznie lub
mechanicznie wg PN-B-10736.
Wykop pod sieć należy rozpocząć od najniższego punktu (zgodnie z graficzną częścią
dokumentacji) i prowadzić w górę w kierunku przeciwnym do spadku sieci. Zapewnia to
możliwość grawitacyjnego odpływu wód z wykopu w czasie opadów oraz odwodnienie wykopów
nawodnionych.
Krawędzie boczne wykopów oznacza się przez odmierzenie od kołków osiowych, prostopadle do
trasy kanału połowy szerokości wykopu i wbicie w tym miejscu kołków krawędziowych,
naciągnięcie sznura wzdłuż nich i naznaczenie krawędzi na gruncie łopatą. Wydobywaną ziemię na
odkład należy składować wzdłuż krawędzi wykopu w odległości 1,0 m od jego krawędzi, aby
utworzyć przejście wzdłuż wykopu. Przejście powinno być stale oczyszczane z wyrzucanej ziemi.
Bezpieczne nachylenie skarp wykopu do głębokości 4,0 m powinno wynosić zgodnie z BN83/8836-02 przy braku wody gruntowej i usuwisk:
- w gruntach bardzo spoistych 2:1,
- w gruntach kamienistych(rumosz, wietrzlina) i skalistych spękanych 1:1,
- w pozostałych gruntach spoistych oraz wietrzelinach i rumoszach gliniastych 1: 1.25,
- w gruntach niespoistych 1:1.50,
przy równoczesnym zapewnieniu łatwego i szybkiego odpływu wód opadowych od krawędzi
wykopu z pasa terenu szerokości równej trzykrotnej głębokości wykopu.
Dla gruntów nawodnionych należy prowadzić wykopy umocnione.
Umocnienie ścian składa się z trzech elementów:
- wyprasek ułożonych poziomo przylegających do ścian wykopu,
- bali pionowych (nakładek)
- okrąglaków jako poprzeczne rozpory.
Przy prowadzeniu robót przy pasie czynnej jezdni, wykopy należy umocnić wypraskami. Obudowa
powinna wystawać 15 cm ponad teren.
Spód wykopu należy pozostawić a poziomie wyższym od rzędnej projektowanej
o 2 do 5 cm w gruncie suchym, a w gruncie nawodnionym o około 20 cm. Wykopy należy wykonać
bez naruszania naturalnej struktury gruntu. Pogłębienie wykopu do projektowanej rzędnej należy
wykonać bezpośrednio przed ułożeniem podsypki.
W trakcie realizacji robót ziemnych należy nad wykopami ustawić ławy celownicze umożliwiające
odtworzenie projektowanej osi wykopu i przewodu oraz kontrolę rzędnych dna. Ławy należy
montować nad wykopem na wysokości 1,0 m nad powierzchnią terenu
w odstępach co 30 m. Ławy powinny mieć wyraźne i trwałe oznakowanie projektowanej osi
przewodu.
Wszystkie napotkane przewody podziemne na trasie wykonywanego wykopu krzyżujące się lub
biegnące równolegle z wykopem, powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami, a w razie
potrzeby podwieszone w sposób zapewniający ich eksploatację.
Wyjścia (zejścia) po drabinie z wykopu powinny być wykonane z chwilą osiągnięcia głębokości
większej niż 1 m od poziomu terenu, w odległościach nie przekraczających 20 m.
Dno wykopu ma być równe i wykonane ze spadkiem ustalonym w Dokumentacji Projektowej.
30
Wykopy o głębokości ponad 4,0m zgodnie z PN-B-10736 należy prowadzić stopniamipiętrami. Dla każdego piętra należy wykonać wjazd dla środków transportowych. Górną część
wykopu o głębokości ca’2,0 należy wykonać mechanicznie ze skarpami. Dolną część należy
wykonać o ścianach pionowych z umocnieniem wypraskami zakładanymi poziomo.
Na odcinku wystąpienia wód gruntowych, górną część wykopu ze skarpami należy wykonać w
gruncie suchym, natomiast część nawodnioną o ścianach pionowych.
Wydobyty grunt z wykopów w gruncie rodzimym, nie nadający się do zagęszczenia wywieźć.
Wykopy wymagają zabezpieczenia przed opadami atmosferycznymi; zaleca się wykonywać krótkie
odcinki przewodów. Wymagany jest bezwzględnie nadzór geotechniczny.
Do warunków geologicznych i poziomu wody gruntowej wykonawca ma obowiązek dostosować i
wykonać drenaż wykopu wg PN-B-10736.
5.4. OBUDOWA ŚCIAN I ROZBIÓRKA OBUDOWY
Wykonawca przedstawi do akceptacji Inwestorowi szczegółowy opis proponowanych metod
zabezpieczenia wykopów na czas budowy sieci zapewniający bezpieczeństwo pracy i ochronę
wykonanych robót.
Jednocześnie z zasypywaniem kanału należy stopniowo prowadzić rozbiórkę umocnienia.
Przy zwalnianiu rozpór należy unikać wstrząsów w otaczającym gruncie.
W miejscach zagrożonych wyjmuje się po 1 wyprasce z obydwu stron wykopu. W gruntach
spoistych można prowadzić rozbiórkę 3-4 wyprasek od razu.
5.5. ZASYPKA WYKOPÓW
Zasypanie kanału należy rozpocząć od równomiernego obsypania rur z boków, z dokładnym
zagęszczeniem obsypki lub gruntu ziarnistego warstwami grubości 10-20cm, ręcznie lub
mechanicznie.
Do zasypu należy używać gruntów sypkich, mało spoistych nie zawierających kamieni oraz torfu i
pozostałości materiałów budowlanych.
Zasypywanie należy wykonać ostrożnie. Niedopuszczalne jest zasypywanie mechaniczne oraz
chodzenie po kanale na odcinku strefy niebezpiecznej.
W/w warunki należy zastosować również przy zasypie studzienek.
Pozostały wykop należy zasypać warstwami ziemi o grubości 20-30cm sposobem ręcznym lub
mechanicznym z zagęszczeniem mechanicznym gruntu > lub = 95%. Sprawdzenie zagęszczenia co
50m.
Zasypywanie wykopów podczas mrozów jest niedopuszczalne, bez uprzedniego rozmrożenia ziemi.
W przypadku prowadzenia robót ziemnych w istniejącej lub projektowanej drodze o nawierzchni
ulepszonej i trudności osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia gruntu równego co najmniej 1 należy
zastąpić górną warstwę zasypki podbudową drogową.
Grubość warstwy ochronnej zasypu ponad wierz przewodu powinna wynosić co najmniej 0,1 m dla
rur preizolowanych.
Zasypanie rur preizolowanych przeprowadza się w trzech etapach:
ETAP I - wykonanie warstwy ochronnej rury preizolowanej z wyłączeniem odcinków na
złączach; pierwszą warstwę układamy do poziomu osi rurociągów, zasypując przestrzenie
między rurociągami, a następnie między rurociągiem a wykopem; warstwę tę zagęszczamy
ubijakiem; drugą warstwę układamy i zagęszczamy podobnie jak pierwszą do poziomu min.
10cm powyżej krawędzi rurociągu; stopień zgęszczenia powinien wynosić ID=1,0÷0,8;
ETAP II - po próbie szczelności złącz rur kanałowych, wykonanie warstwy ochronnej w
miejscach połączeń; metoda wykonania warstwy ochronnej taka sama jak w I etapie;
ETAP III - zasyp wykopu gruntem rodzimym warstwami z jednoczesnym zagęszczeniem i
demontażem zabezpieczenia ścian wykopu.
Materiałem zasypu powinien być grunt rodzimy - nieskalisty, bez grud i kamieni, mineralny, sypki,
drobno lub średnioziarnisty wg PN-86/B-02480. Materiał zasypu powinien być zagęszczony
31
ubijakiem po obu stronach przewodu, ze szczególnym uwzględnieniem wykopu pod złącza,
żeby rura nie uległa uszkodzeniu.
Zasypanie wykopów należy wykonać warstwami o grubości dostosowanej do przyjętej metody
zagęszczania przy zachowaniu wymagań dotyczących zagęszczania gruntów określonych w
Specyfikacji Technicznej D-02.03.01 "Wykonanie nasypów" i zgodnie z wymogami BN-72/893201 dla dróg o ruchu ciężkim i bardzo ciężkim.
Użyty materiał i sposób zasypania przewodu nie powinien spowodować uszkodzenia ułożonego
przewodu i obiektów na przewodzie oraz izolacji wodoszczelnej.
5.6. PODŁOŻE
5.6.1. PODŁOŻE NATURALNE
Podłoże naturalne stosuje się w gruntach sypkich, suchych (naturalnej wilgotności)
z zastrzeżeniem posadowienia przewodu na nienaruszonym spodzie wykopu.
Podłoże naturalne powinno umożliwiać wyprofilowanie do kształtu spodu przewodu.
Podłoże naturalne należy zabezpieczyć przed:
- rozmyciem przez płynące wody opadowe lub powierzchniowe za pomocą rowka
o głębokości 0,2÷0,3 m i studzienek wykonanych z jednej lub obu stron wykopu
w sposób zapobiegający dostawaniu się wody z powrotem do wykopu
i wypompowanie gromadzącej się w nich wody;
- dostępem i działaniem korozyjnym wody podziemnej przez obniżenie jej zwierciadła o co
najmniej 0,5 m poniżej poziomu podłoża naturalnego.
5.6.2. PODŁOŻA WZMOCNIONE (SZTUCZNE)
W przypadku zalegania w pobliżu innych gruntów, niż te które wymieniono w pkt. 5.6.1. należy
wykonać podłoże wzmocnione.
Podłoże wzmocnione wykonać jako:
a) podłoże piaskowe przy naruszeniu gruntu rodzimego, który stanowić miał podłoże naturalne lub
przy nie nawodnionych skałach, gruntach spoistych (gliny, iły), makroporowatych i
kamienistych;
b) podłoże żwirowo-piaskowe lub tłuczniowo-piaskowe:
przy gruntach nawodnionych słabych i łatwo ściśliwych (muły, torfy, itp.)
o małej grubości po ich usunięciu;
przy gruntach wodonośnych (nawodnionych w trakcie robót odwadniających);
w razie naruszenia gruntu rodzimego, który miał stanowić podłoże naturalne dla
przewodów;
jako warstwa wyrównawcza na dnie wykopu przy gruntach zbitych
i skalistych;
w razie konieczności obetonowania rur.
Grubość warstwy wyrównawczej (podsypki) powinna wynosić co najmniej 10cm.
Wzmocnienie podłoża na odcinkach pod złączami rur powinno być wykonane
po próbie szczelności odcinka kanału. Niedopuszczalne jest wyrównanie podłoża ziemią
z urobku lub podkładanie pod rury kawałków drewna, kamieni lub gruzu. Podłoże powinno być
wyprofilowane, tak aby rura spoczywała na nim jedną czwartą swej powierzchni.
Dopuszczalne odchylenie w planie krawędzi wykonanego podłoża wzmocnionego od ustalonego na
ławach celowniczych kierunku osi przewodu nie powinno przekraczać:
- dla przewodów PE: 10 cm;
- dla pozostałych:
5 cm.
Zgodnie z wymaganiami ZPU-Międzyrzecz dopuszczalne odchylenie rzędnych podłoża od
rzędnych przewidywanych w Dokumentacji Projektowej nie powinno przekraczać w żadnym jego
punkcie +3 cm (nie dopuszcza się tolerancji ujemnej).
Badania podłoża naturalnego i umocnionego wykonać zgodnie z PN-81/B-10735.
32
5.7. ROBOTY MONTAŻOWE
• INSTALACJE PODZIEMNE
Po przygotowaniu wykopu i podłoża można przystąpić do wykonania robót montażowych
podziemnej instalacji kanalizacji sanitarnej.
Ułożenie przewodów powinno być zgodne z dokumentacją.
Dopuszczalne odchylenie osi ułożonego przewodu wodociągowego od ustalonego na ławach
celowniczych nie powinny przekraczać:
a) dla przewodów z tworzyw sztucznych 10cm;
b) dla przewodów azbestowo-cementowych: 5cm;
c) dla pozostałych przewodów 2cm.
Odchylenie osi przewodu kanalizacji sanitarnej od ustalonego kierunku w dokumentacji nie
powinno przekraczać:
- 2 cm – dla przewodów z rur stalowych, żeliwnych, kamionkowych, z tworzyw sztucznych i
prefabrykatów betonowych;
- 1 cm – dla przewodów z rur żelbetowych i monolitycznej konstrukcji.
Dopuszczalne odchylenie spadku przewodu wodociągowego od przewidzianego w projekcie nie
powinno przekraczać: dla przewodów z tworzyw sztucznych ±5cm;
a) dla przewodów azbestowo-cementowych: ±3cm;
b) dla pozostałych przewodów ±2cm.
Dopuszczalne odchylenie spadku ułożonego przewodu od przewidzianego w dokumentacji nie
powinno przekraczać w każdym jego punkcie ±1 cm.
Rury, kształtki, prefabrykaty i złącza powinny być zabezpieczone zgodnie z dokumentacją, ich
izolacja powinna stanowić jednolitą powłokę, przylegającą do przewodu na całym obwodzie i nie
powinna mieć pęcherzy powietrznych, odprysków i pęknięć.
Złącza wykonane w wykopie powinny być zaizolowane w wykopie po przeprowadzeniu badania
szczelności odcinka przewodu.
Izolacja złączy powinna spełniać warunki jak wyżej i zachodzić co najmniej 0,1m. poza połączenie
z izolacją rur.
Przed ukończeniem dnia roboczego, lub zejściem z budowy, należy zabezpieczyć końce układanego
kanału przed zamuleniem wodą gruntową lub opadową przez zatkanie wlotu do ostatniej rury np.
drewnianym progiem.
Studzienki kanalizacyjne należy wykonać w sposób odpowiadający wymaganiom normy PN-92/B10729.
Włazy kanałowe mają mieć średnicę nie mniejszą niż 600mm klasy D400. Włazy należy usytuować
nad stopniami złazowymi, w odległości 0,10m od krawędzi wewnętrznej ścian studzienek.
Studzienki usytuowane w drogach lub innych miejscach narażonych na obciążenia dynamiczne
mają być wyposażone we właz typu ciężkiego wg PN-H-74051-294.
Poziom górnej powierzchni włazu w nawierzchni utwardzonej wykonać na równi z nią, natomiast w
trawnikach i zieleńcach ma znajdować się co najmniej 8cm ponad terenem.
• WEWNĘTRZNE INSTALACJE SANITARNE
Po udostępnieniu frontu robót przez ekipę budowlaną należy przystąpić do wykonania robót
instalacyjnych zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dotyczącymi montażu rurarzu i armatury
oraz montażu urządzeń wraz z osprzętem.
a)
Dostarczone na budowę rury powinny być proste, czyste od wewnątrz i zewnątrz, bez
widocznych wżerów i ubytków, spowodowanych korozją lub uszkodzeniem.
Niedopuszczalne jest wbudowanie w instalację rur pękniętych lub w inny sposób
uszkodzonych oraz rur o zmienionym lub zniekształconym przekroju. Rury powinny mieć
stałe oznaczenie. Rury z tworzyw sztucznych powinny być proste, bez widocznego
zowalizowania, zgnieceń i zniekształceń;
b)
Przed dostarczeniem na budowę armaturę należy poddać próbie na szczelność;
33
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
n)
o)
Wsporniki lub wieszaki przeznaczone do podtrzymywania przewodów układanych na
podporach należy wykonywać w sposób umożliwiający regulację poziomą i pionową
położenia przewodu. Połączenia spawane, lutowane i kołnierzowe rur powinny znajdować się
w odległości 1/4 ÷1/3 długości przęsła od punktów podparcia. Połączenia kołnierzowe nie
powinny znajdować się w środku przęsła.
wypełnić szczeliwem, zapewniającym możliwość osiowego ruchu przewodu. Wymagania te
nie dotyczą przypadku, gdy w miejscu przejścia przewodu przez ściany przegrody
przewidziano punkt stały.
Z uwagi na ochronę przeciwpożarową obiektu w przejściach przewodów palnych i niepalnych
przez przegrody budowlane, stanowiące granice stref pożarowych (np. klatki schodowe),
należy stosować system ochrony przeciwpożarowej (w postaci opaski ogniochronnej i piany
ogniochronnej) zgodny z normą PN-EN 1366-3:2009 „Badania odporności ogniowej
instalacji użytkowych - Część 3: Uszczelnienia przejść instalacyjnych”.
Przewody pionowe wykonane z rur miedzianych należy mocować do ścian zgodnie z
wytycznymi dla rur miedzianych. Dopuszczalna odchyłka przewodu pionowego od pionu nie
może przekraczać ±10mm na 10m. długości przewodu pionowego.
Przewody poziome długości o długości większej niż 2m. prowadzone po ścianach budynku
należy mocować do ścian za pomocą uchwytów; wszelkie rodzaje podpór ruchomych
powinny umożliwiać swobodne przesuwanie się przewodów spowodowane wydłużeniem
cieplnym
Przed rozpoczęciem lutowania należy sprawdzić współosiowość rur.
Zaleca się, aby spłaszczenie rury przy gięciu nie przekraczało 10% zewnętrznej średnicy rury.
Odstępy grzejników od elementów budowlanych:
−
między grzejnikiem a ścianą:
50mm;
−
między dolną krawędzią grzejnika a podłogą:
70 ÷100mm;
−
między górną krawędzią grzejnika a parapetem: 50 ÷ 100mm.
Odległość przewodu instalacji CO nie zaizolowanego lub izolacji tego przewodu od ściany
budynku powinna wynosić co najmniej:
− dla rur o średnicy do 40mm:
30mm;
− dla rur o średnicy powyżej 40mm:
50mm.
Gałązki grzejnikowe przy długości ponad 1,5m. powinny być mocowane do ścian uchwytami
umieszczonymi w połowie długości gałązki.
Nad grzejnikami zlokalizowanymi na ścianach (nie pod oknami) należy zainstalować półkę,
wystająca ok. 2cm poza obrys grzejnika na wysokości ok. 10cm nad grzejnikiem. Dzięki
takiemu rozwiązaniu uniknie się brudzenia ścian i poprawi skuteczność grzejnika.
Podejścia do grzejników zasilanych od dołu należy wykonać wychodząc ze ściany (nie z
podłogi).
Instalacja musi być oznakowana w sposób trwały. Kierunek przepływu oznaczyć strzałkami
wzdłuż osi rurociągu.
5.8. ZGODNOŚĆ Z DOKUMENTACJĄ
Poszczególne fazy robót powinny być wykonane zgodnie z przyjętą dokumentacją techniczną.
Odstępstwa powinny być uzgodnione z Inwestorem, autorem projektu i odpowiednimi organami.
Wszelkie odstępstwa od przyjętej dokumentacji, wynikłe w trakcie budowy podziemnej instalacji
kanalizacji sanitarnej oraz wewnętrznych instalacji sanitarnych, powinny być udokumentowane
34
zapisem w dzienniku Budowy i potwierdzone przez wpis nadzoru technicznego lub innym
równorzędnym dokumentem.
Przy wymianie istniejących przewodów (remontach kapitalnych) w przypadku inwentaryzacji
sporządzonej bez wykonywania odkrywek, dopuszcza się odstępstwa od dokumentacji dotyczące
następujących wymagań:
- odchylenia spadku wykonanego podłoża;
- odchylenia osi i spadku przewodu;
- przykrycia ułożonego przewodu.
Wszelkie odstępstwa od dokumentacji, wynikłe w trakcie budowy powinny być uwzględnione w
dokumentacji powykonawczej.
5.9. MATERIAŁY
Sprawdzenie materiałów przewidzianych do użycia przy budowie podziemnej instalacji kanalizacji
sanitarnej oraz wewnętrznych instalacji sanitarnych polega na porównaniu ich cech z wymaganiami
określonymi w dokumentacji technicznej:
- pośrednio na podstawie dokumentów określających jakość przewidzianych do wbudowania
materiałów i porównanie ich cech z odpowiednimi normami przedmiotowymi, a w
przypadku ich braku materiały powinny mieć świadectwo dopuszczenia do powszechnego
stosowania w budownictwie (powinny posiadać aktualne atesty) oraz powinny być zgodne z
dokumentacjami techniczno-ruchowymi producentów;
- bezpośrednio na budowie przez oględziny zewnętrzne lub badania specjalistyczne.
6.
PRÓBY I KONTROLE
6.1. BADANIE SZCZELNOŚCI INASTALACJI KANALIZACJI SANITARNEJ
Próbę szczelności przewodów można przeprowadzić jako próbę pneumatyczną lub hydrauliczną.
Niezależnie od średnicy, materiału przewodu wodociągowego i zastosowanych złączy oraz metody
badań, należy przyjąć ciśnienie próbne pp wyższe od najwyższego występującego w badanym
odcinku przewodu ciśnienia roboczego pr:
a) dla odcinka przewody ciśnieniowego grawitacyjnego, stanowiącego lewar lub przewód
ssący, o 50% - pp= 1,5pr, lecz nie niższe od ciśnienia statycznego wywołanego zamknięciem
zasuwy najniżej wbudowanej na tym przewodzie;
b) dla odcinka ciśnieniowego tłocznego o ciśnieniu roboczym pr do 1MPa o 50% - pp= 1,5pr,,
lecz nie mniejsze niż 1 MPa;
c) dla odcinka ciśnieniowego tłocznego o ciśnieniu roboczym pr wyższym niż 1MPa :
pp= 0,5+pr,, lecz nie mniejsze niż 1 MPa;
d) dla odcinka ciśnieniowego tłocznego ułożonego w obiektach jak przejście pod ciekami,
drogami, ulicami, torami kolejowymi i tramwajowymi, w rurach ochronnych, kanałach i
tunelach: pp= 2pr,, lecz nie mniejsze niż 1 MPa.
Wysokość przyjętego ciśnienia próbnego powinien wskazywać manometr przy pompie
hydraulicznej.
Badania w zakresie budowy przewodu kanalizacji sanitarnej oraz studzienek kanalizacyjnych
dotyczą szczelności odcinka przewodu na eksfiltrację należy przeprowadzić zgodnie z PN-92/B01735 „Przewody kanalizacyjne – wymagania i badania przy odbiorze”.
6.2. PRÓBY SZCZELNOŚCI WEWNĘTRZNYCH INSTALACJI SANITARNYCH
Urządzenie może być przedstawione do badań przy odbiorze technicznym po spełnieniu
następujących warunków:
- zakończenie wszystkich robót montażowych;
- wykonanie w sposób stały i uruchomienie instalacji oraz doprowadzenie wszystkich czynników
zasilających ( czynnik grzejny, czynnik chłodniczy, woda, para)
- wykonanie rozruchu urządzenia obejmującego próbę ruchu ciągłego oraz wstępną regulację.
35
• INSTALACJA WOD.-KAN. I PRZECIWPOŻAROWA
Próbę szczelności przewodów należy przeprowadzić zgodnie z wymaganiami PN-92/M-34031 i
PN-92/B-10735.
oraz instalacje wody zimnej, ciepłej i cyrkulacji należy poddać próbom szczelności, potwierdzonym
protokolarnie:
− instalacja ZW: na ciśnienie 0,9MPa wodą zimną;
− instalacje CWU i cyrkulacji: na ciśnienie 0,9MPa wodą zimną oraz na ciśnienie wodociągowe
wodą o temperaturze 55oC.
Instalacje należy napełniać powoli od dołu, aby usunąć powietrze z rurociągu. W trakcie
Instalacje uważa się za szczelne, jeżeli manometr w ciągu 20 minut nie wykaże spadku ciśnienia
większego niż 5%.
Z przeprowadzonych prób szczelności należy spisać protokóły, stwierdzające spełnienie
wymaganych warunków.
• INSTALACJE GRZEWCZE
Po wykonaniu instalację centralnego ogrzewania należy poddać ciśnieniowej próbie szczelności „na
zimno”, płukaniu , a następnie próbie i regulacji na gorąco (potwierdzonej protokolarnie).
Ciśnienie próbne przy badaniu szczelności w stanie zimnym dla instalacji wodnych centralnego
ogrzewania, gdy źródłem ciepła jest kotłownia lub wymiennik, lub sieć zdalaczynna o temperaturze
do 115oC powinno być wyższe od ciśnienia roboczego o 2 kG/cm2, lecz nie mniejsze niż 4 kG/cm2.
Po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym próby ciśnieniowej „na zimno”, należy wykonać
próbę wodną „na gorąco” – praca instalacji centralnego ogrzewania przy najwyższej temperaturze,
założonej w obliczeniach (80oC na zasileniu) i przy pracy pomp obiegowych.
Po nagrzaniu instalację należy ochłodzić do temperatury otoczenia i ponownie ogrzać do
najwyższej temperatury jak na początku tej próby. Wyniki próby można uznać za dodatnie, jeżeli
przy utrzymywaniu najwyższej temperatury i ciśnienia stwierdzono szczelność instalacji, brak
przecieków i roszenia, możność swobodnego rozszerzania się elementów instalacji, a po
ochłodzeniu instalacji brak uszkodzeń i trwałych odkształceń.
Ponadto bezwzględnie należy wykonać dokumentację fotograficzną ułożenia rur w obiekcie kładąc
metrową skalowaną łatę na rurociągach dla wyskalowania.
Uzupełnianie wody w instalacji powinno odbywać się wyłącznie wodą uzdatnioną.
Próbę szczelności przewodów instalacji CO należy przeprowadzić zgodnie z wymaganiami PN92/M-34031.
• INSTALACJA KLIMATYZACJI
Po wykonaniu przed zakryciem instalację należy starannie przepłukać (przed montażem
klimakonwektorów i wytwornic wody lodowej oraz poddać ciśnieniowej próbie szczelności
(potwierdzonej protokólarnie).
Próby instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych obejmują: szczelność przewodów czynnika
chłodniczego, sprawdzenie osiągania zakładanych parametrów wydatku powietrza oraz
temperatury.
• BADANIA ODBIORCZE.
Wykonywane badania odbiorcze:
a)
próby szczelności poszczególnych instalacji sanitarnych;
b)
odpowietrzenia instalacji;
36
c)
d)
e)
f)
g)
h)
oznakowania instalacji;
zabezpieczenia instalacji przed przekroczeniem granicznych wartości ciśnień i temperatury;
regulacji instalacji przy odbiornikach ciepła i chłodu;
natężenia hałasu wywołanego przez pracę instalacji;
zabezpieczenia instalacji przed możliwością przepływów zwrotnych;
armatury odcinającej i regulacyjnej.
Należy sporządzić protokół komisyjnego przeprowadzenia badań odbiorczych, który powinien
zawierać:
- datę sporządzenia protokółu;
- nazwę przedsiębiorstwa wykonawczego;
- nazwę obiektu;
- nazwę instytucji przeprowadzającej próbę szczelności oraz nazwisko osoby odpowiedzialnej za
przebieg próby;
- nazwę Inwestora;
- nazwę instytucji użytkującej instalację po przejęciu do eksploatacji;
- rodzaj czynnika użytego do próby;
- ciśnienie próby;
- czas trwania próby;
- spadek ciśnienia;
- zapisy liczbowe ciśnień i temperatur dokonanych w czasie trwania próby;
- ujawnione uszkodzenia i nieszczelności oraz sposoby ich usunięcia;
- wynik próby i klauzulę dopuszczającą do odbioru końcowego z określeniem maksymalnego
ciśnienia roboczego.
Jeżeli wynik badania był negatywny, w protokole należy określić termin, w którym instalacja i
armatura powinna być przedstawiona do ponownych badań.
6.3. CZYSZCZENIE INSTALACJI
Po sprawdzeniu szczelności instalacje wodociągowe należy kilkakrotnie przepłukać czystą wodą
oraz zdezynfekować zgodnie z wymogami SANEPID.
Badania jakości wody przeprowadzić zgodnie z PN/B-107.00.00 i 02.
Po wykonaniu czyszczenia i dezynfekcji instalacji należy sporządzić protokół z przeprowadzonych
czynności, który powinien zawierać:
- datę sporządzenia protokółu oraz nazwisko osoby odpowiedzialnej za przebieg czyszczenia
konkretnej instalacji;
- nazwę przedsiębiorstwa wykonawczego;
- nazwę obiektu;
- nazwę Inwestora;
- nazwę instytucji użytkującej instalację po przejęciu do eksploatacji;
- rodzaj czynnika użytego do czyszczenia i dezynfekcji;
- klauzulę dopuszczającą instalację do odbioru końcowego.
6.4. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT
Kontrola związana z wykonaniem powinna być przeprowadzona w czasie wszystkich faz robót
zgodnie z PN-99/B-02423. Potwierdzeniem prawidłowości wykonania poszczególnych etapów
budowy będą protokoły odbiorów częściowych tych etapów.
Wykonać kontrole podczas budowy instalacji podziemnych, polegające na sprawdzeniu:
− wytyczenia osi przewodu;
− szerokości wykopu;
− głębokości wykopu;
− odwadniania wykopu;
− szalowanie wykopu;
−
−
−
−
−
−
37
rodzaju podłoża;
ułożenia przewodu;
zagęszczenia obsypki przewodu;
studzienek kanalizacyjnych;
przejść w rurach ochronnych i osłonowych;
zgodności z dokumentacją projektową.
Wykonać kontrole podczas budowy instalacji sanitarnych polegające na sprawdzeniu:
− ułożenia przewodów;
− urządzeń sanitarnych;
− wykonanie przejść przez przegrody budowlane (w rurach osłonowych);
− zgodności z dokumentacją projektową.
7.
PRZEDMIAR I OBMIAR ROBÓT
Przedmiar jest elementem odrębnej dokumentacji kosztowej.
Jednostką obmiarową jest 1 metr [m].
8.
ODBIÓR ROBÓT BUDOWLANYCH
8.1. ODBIÓR CZĘŚCIOWY
Zgodnie z pkt. 2.1.a Wykonawca przedstawi Inwestorowi do akceptacji projekt organizacji i
harmonogram robót uwzględniający wszystkie warunki, w jakich będzie realizowana przedmiotowa
inwestycja.
W związku z różnorodnością prac wykonywanych przy budowie podziemnej instalacji kanalizacji
sanitarnej oraz wewnętrznych instalacji sanitarnych podczas realizacji inwestycji mogą być
przeprowadzane odbiory częściowe (zgodnie z harmonogramem robót).
Odbiorowi częściowemu należy poddać te elementy, które zanikają w wyniku postępu robót, jak
np. przebicia, wykopy i inne, których sprawdzenie jest niemożliwe lub utrudnione w fazie odbioru
końcowego.
Podczas odbiorów częściowych w instalacji sanitarnych należy przeprowadzić następujące badania:
a. zgodności z dokumentacją projektową: należy wykonać oględziny zewnętrzne wszystkich
elementów wykonanych instalacji i porównania wyników z dokumentacją oraz zapisami w
dzienniku budowy lub z innymi równorzędnymi dowodami;
b. materiałów: należy wykonać oględziny zewnętrzne, porównując użyte materiały z normami
przedmiotowymi lub z odpowiednimi warunkami technicznymi i z dokumentacją;
c. urządzeń: należy wykonać oględziny zewnętrzne, porównując zamontowane urządzenia z
zaprojektowanymi – producenta, typ i wielkość oraz posiadane atesty;
d. przewodów:
- badanie prowadzenia przewodów (m.in. spadków, przebiegu i mocowań zgodnego z
dokumentacją techniczną i odpowiednimi normami), zastosowanych rodzajów rur i ich
średnic przez oględziny zewnętrzne i pomiar;
- badanie połączeń: spawanych, gwintowanych, lutowanych i kołnierzowych przez oględziny
zewnętrzne i sprawdzenie miarką odległości połączenia od podpór;
- badanie przejść przez przegrody;
e. armatury: wyrywkowe porównanie z dokumentacją, normami, danymi katalogowymi a
rodzajem, ciśnieniem i temperaturą czynnika działającego na armaturę oraz sprawdzenie
prawidłowości rozmieszczenia armatury;
f. izolacji: zgodności rodzaju z zatwierdzoną dokumentacją techniczną oraz atestami producenta i
normami przedmiotowymi;
g. szczelności ;
h. prawidłowości działania armatury i urządzeń sanitarnych.
38
Przy odbiorach częściowych powinny być przedstawione następujące dokumenty:
- pozwolenie na budowę wydane przez właściwy organ;
- projekt techniczny z naniesionymi ewentualnymi zmianami;
- dane geotechniczne, opracowane wg odpowiednich norm;
- dziennik budowy;
- dowody uzasadniające zmiany i uzupełnienia dokonane w trakcie budowy;
- dokumenty dotyczące jakości wbudowanych materiałów (atesty);
- dane dotyczące stopnia agresywności odprowadzanych do przewodu wód i ścieków;
- protokoły poprzednich odbiorów częściowych.
8.2. ODBIÓR KOŃCOWY
Podczas odbioru końcowego należy dokonać sprawdzenia zgodności z dokumentacją projektową
elementów nieobjętych odbiorem częściowym (w razie odstępstw w dokumentacji należy nanieść
zmiany lub uzupełnić ją).
Przy odbiorze końcowym powinny być dostarczone następujące dokumenty:
a) projekt techniczny z naniesionymi uzgodnionymi i uzasadnionymi zmianami dokonanymi w
trakcie wykonywania robót lub dokumentacja powykonawcza (przy dużej liczbie zmian,
powodującej brak czytelności dokumentacji podstawowej);
b) Dziennik Budowy;
c) atesty dopuszczające do stosowania i świadectwa jakości wydane przez dostawców materiałów;
d) protokoły wszystkich odbiorów częściowych;
e) protokoły z przeprowadzonych badań szczelności (dla instalacji centralnego ogrzewania w
temperaturze otoczenia i w temperaturze pracy);.
f) inwentaryzacja geodezyjna przewodów i obiektów w planach sytuacyjnych wykonana przez
jednostki upoważnione.
8.3. DOKUMENTACJA TECHNICZNA POWYKONAWCZA
Wykonawca musi dostarczyć dokumentację powykonawczą, w skład której wchodzą:
a) opis techniczny;
b) projekt techniczny powykonawczy, którego realizacje ma potwierdzić kierownik robót
instalacyjnych, inspektor nadzoru, na którym naniesione są dokonane w trakcie montażu zmiany
i uzupełnienia instalacji (plan sytuacyjny z inwentaryzacją , rozwinięcia, konieczne schematy);
c) atesty i dopuszczenia na zastosowane materiały;
d) dokumentacje techniczno-ruchowe;
Wykonawca ma dostarczyć wersję elektroniczną dokumentacji powykonawczej.
9.
ROBOTY TYMCZASOWE I PRACE TOWARZYSZĄCE.
9.1. ROZLICZENIE ROBÓT TYMCZASOWYCH I PRAC TOWARZYSZĄCYCH.
W przedmiarze nie uwzględnia się robót tymczasowych i prac towarzyszących z wyłączeniem
wykonania przekuć i bruzd.
Cena jednostkowa obejmuje m.in.:
- roboty pomiarowe, przygotowawcze;
- wytyczenie trasy instalacji podziemnych;
- wykonanie wykopów ręcznych w gruncie kat I-IV wraz z umocnieniem wykopu;
- zabezpieczenie urządzeń w wykopie i nad wykopem;
- oznakowanie terenu robót;
- przygotowanie podłoża oraz obsypek i zasypek;
- odwodnienie wykopu podczas wykonywania robót ( zastosowanie igłofiltrów);
- zasypanie i zagęszczenie wykopu;
- badanie stopnia zagęszczenia gruntu na trasie;
- przemieszczenie mas ziemnych na odległość do 50m;
- transport nadmiaru urobku na odległość do 15km w miejsce wskazane przez inspektora nadzoru;
39
-
wykucie otworów i bruzd w miejscach przebić instalacyjnych;
wykonanie konstrukcji wsporczych pod urządzenia;
wyniesienie i transport gruzu na miejsce wskazane przez inspektora nadzoru lub użytkownika.
9.2. ROZLICZENIE ROBÓT MONTAŻOWYCH
• INSTALACJE PODZIEMNE:
- zakup i dostawę materiałów;
- ułożenie przewodów, studni kanalizacyjnych oraz armatury;
- włączenie projektowanych instalacji do istniejących sieci;
- wykonanie rur ochronnych lub osłonowych;
- przeprowadzenie prób, pomiarów i badań, wymaganych w STS (np. kamerowanie kanalizacji
sanitarnej, próba szczelności badania bakteriologiczne wody);
- wykonanie geodezyjnej mapy powykonawczej.
-
• INSTALACJE WEWNĘTRZNE:
zakup i dostawę materiałów;
wykonanie wewnętrznych instalacji sanitarnych wraz z montażem armatury i przyborów;
podejścia i przebicia przez ściany i stropy wraz z założeniem tulei osłonowych;
łączenie przewodów, armatury i urządzeń;
podejścia do urządzeń;
przyłączenie urządzeń;
montaż armatury, urządzeń;
wykonanie prób szczelności instalacji;
płukanie i dezynfekcja przewodów;
rozruch instalacji;
wykonanie pomiarów i testów;
oczyszczenie przewodów oraz wykonanie izolacji zgodnie z projektem.
40
10. DOKUMENTY ODNIESIENIA
10.1. NORMY
1.
PN-64/B-10400
Urządzenia wodnej, p.poż. i kanalizacji sanitarnej w
budownictwie powszechnym wymagania i badania
techniczne przy odbiorze
2.
PN– 67/B–03410
Wentylacja. Wymiary poprzeczne przewodów wentylacyjnych.
3.
PN–67/B– 03432
Wentylacja. Wentylacja naturalna w budownictwie
przemysłowym. Wymagania techniczne.
4.
PN–68/B–01411
Wentylacja. Urządzenia i elementy urządzeń wentylacyjnych.
Podział, nazwy i określenia.
5.
PN-68/B-06050
Roboty ziemne budowlane – wymagania w zakresie
wykonania i badania przy odbiorze
6.
PN-701N-O l 270.0 Wytyczne znakowania rurociągów. Postanowienia ogólne
7.
PN-701N-01270.03 Wytyczne
znakowania
rurociągów.
Kod
barw
Rozpoznawczych dla przesyłanych czynników
8.
PN-701N-01270.14 Wytyczne znakowania rurociągów. Podstawowe wymagania
9.
PN-71/M01705
Kanalizacja zewnętrzna. Przekroje poprzeczne zamkniętych
kanałów ściekowych
10. PN–73/B– 03431
Wentylacja mechaniczna w budownictwie. Wymagania.
11. PN-74/H-74200
Rury stalowe ze szwem gwintowane.
12. PN-751M-69703
Spawalnictwo. Wady złączy spawanych. Nazwy i określenia
13. PN-76/M-34034
Rurociągi. Zasady obliczeń strat ciśnienia.
14. PN–76/B–03420
Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza
zewnętrznego.
15. PN-771M-34030
Izolacja cieplna urządzeń energetycznych. Wymagania badania
16. PN–78/B–03421
Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza
wewnętrznego w pomieszczeniach przeznaczonych do stałego
przebywania ludzi
17. PN–78/B–10440
Wentylacja
mechaniczna.
Urządzenia
wentylacyjne.
Wymagania i badania przy odbiorze.
18. PN-79/H-74244
Rury stalowe ze szwem przewodowe.
19. PN-791H-97070
Ochrona przed korozją. Pokrycia lakierowe. Wytyczne
ogólne
20. PN-80/H-74219
Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego
zastosowania.
21. PN-81/B-10725
Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania przy
odbiorze
22. PN-83/H-02651
Armatura i rurociągi. Średnice nominalne
23. PN–83/B–03430
Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania
zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania.
24. PN-84/H-74220
Rury stalowe bez szwu ciągnione i walcowane na zimno
ogólnego przeznaczenia
25. PN-85/H-74307
Powierzchnie uszczelniające kołnierzy. Wymiary.
26. PN-86/M.-75198
Osprzęt przewodów gazowych niskiego ciśnienia. Kurki
stożkowe. Wymagania i badania.
27. PN–87/B–03433
Wentylacja . Instalacje wentylacji mechanicznej wywiewnej w
budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Wymagania.
28. PN-87/H-74710/01 Kołnierze do przyspawania okrągłe z szyjką na ciśnienie
nominalne do 40 [MPa]. Postanowienia ogólne
29. PN-88/HArmatura kanalizacyjna. Skrzynki żeliwne wpustów
deszczowych
74080/01÷05
41
30.
PN-88/M.-75199
31.
PN–89/B–10425
32.
PN–89/B–01410
33.
PN-89/E-05003/03
34.
35.
PN-89/H-02650
PN-89/H-74701
36.
PN-90/M.-34502
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
PN-91/M.-54910
PN-92/B-01706
PN-92/B-01707
PN-92/B-01735
PN-921M-74001
PN-92/M.-34503
PN-ISO-97/4064-1
44.
PN-99/B-01700
45.
46.
PN-99/B-10729
PN-99/B-01700
47.
48.
PN-99/B-10736
PN-99/EN-1401-1
49.
PN-00/EN-124
50.
51.
52.
PN-00/EN-7521
PN-00/H-74051
PN-01/EN-476
53.
PN-01/H-74080
54.
55.
PN-02/H-74051
PN-03/EN-206-1
56.
PN-04/EN-1917
57.
58.
59.
PN-04/H-74080
PN-M-74086
BN-86/8971-08
Osprzęt przewodów gazowych niskiego ciśnienia. Kurki
stożkowe z przyłączami kielichowymi gwintowanymi.
Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z
cegły. Wymagania techniczne i badania przy odbiorze.
Wentylacja i klimatyzacja. Rysunek techniczny. Zasady
wykonywania i oznaczenia
Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona
obostrzona.
Armatura i rurociągi. Ciśnienia i temperatury
Armatura i rurociągi. Kołnierze stalowe na ciśnienie
nominalne do 40 [MPa]. Wymagania
Gazociągi
i
instalacje
gazownicze.
Obliczenia
wytrzymałościowe.
Wodomierze – montaż
Instalacje wodociągowe – wymagania w projektowaniu
Instalacje kanalizacyjne – wymagania w projektowaniu
Przewody kanalizacyjne – wymagania i badania przy odbiorze
Armatura przemysłowa. Ogólne wymagania i badania
Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby rurociągów.
Pomiar objętości wody w przewodach – wodomierze do wody
pitnej zimnej – wymagania
Wodociągi i kanalizacja. Urządzenia i sieć zewnętrzna.
Oznaczenia graficzne
Studzienki kanalizacyjne
Wodociągi i kanalizacja. Urządzenia i sieć zewnętrzna.
Oznaczenia graficzne
Roboty ziemne, wykopy otwarte dla przewodów wod-kan
Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Podziemne
bezciśnieniowe systemy przewodowe z niezmiękczonego
polichlorku winylu do odwadniania i kanalizacji. Wymagania
dotyczące rur, kształtek i systemu
Zwieńczenia wpustów i studzienek kanalizacyjnych do
nawierzchni dla ruchu pieszego i kołowego. Zasady
konstrukcji, badania typu, znakowanie, sterowanie jakością
Zewnętrze systemy kanalizacyjne. Pojęcia ogólne i definicje
Włazy kanałowe. Ogólne wymagania i badania
Wymagania ogólne dotyczące elementów stosowanych w
systemach kanalizacji grawitacyjnej
Skrzynki żeliwne wpustów deszczowych. Wymagania i
badania
Włazy kanałowe. Klasy B, C, D (włazy typu ciężkiego)
Beton. Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i
zgodność
Studzienki włazowe i niewłazowe z betonu niezbrojone, z
betonu zbrojonego włóknem stalowym i żelbetowe
Skrzynki żeliwne wpustów deszczowych. Klasa C
Stopnie żeliwne do studzienek kontrolnych
Prefabrykaty budowlane z betonu. Kręgi betonowe i żelbetowe
42
10.2. INNE DOKUMENTY
1. Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118).
2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 kwietnia 1953 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych przy dźwiganiu i przenoszeniu
ciężarów.
3. Rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dna 28 marca
1972 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano
montażowych i rozbiórkowych Dz.U. Nr 13172 poz. 93
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 4 maja 1990 r. w sprawie
warunków, jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze.
5. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. – Kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.
94 z późniejszymi zmianami).
6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996r. w sprawie
szczególnych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 62, poz.
285, 287, 288);
7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 czerwca 1997 r.
w sprawie wyrobów, które nie mogą być nabywane bez certyfikatu (Dz. U. nr 63, poz. 401).
8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 1998 r.
w
sprawie systemów oceny zgodności, wzoru deklaracji zgodności oraz sposobu znakowania
wyrobów budowlanych dopuszczanych do obrotu powszechnego stosowania w budownictwie
(Dz.U. Nr 113198 poz. 728).
9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 sierpnia 1998 r. w
sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów
budowlanych (Dz.U. Nr 107198 poz. 679, Nr 8102 poz. 71).
10. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2000 r. w sprawie warunków sanitarnych
oraz zasad przestrzegania higieny przy produkcji i obrocie środkami spożywczymi, używkami
i substancjami dodatkowymi dozwolonymi.
11. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000r. (Dz. U. Nr 40 z 2000r., poz.
470) w sprawie ogólnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy przy
wykonywaniu prac spawalniczych.
12. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z
późniejszymi zmianami).
13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001r. w sprawie BHP podczas
eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych.
14. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia I2 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. Nr 75/02 poz. 690,
Nr 33/03 poz. 270).
15. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002r. w sprawie rodzajów urządzeń
technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. Nr 120, poz. 1021 z późniejszymi
zmianami).
16. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 sierpnia 2002r. w sprawie szczegółowego
zakresu i formy planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowego zakresu
rodzajów robót budowlanych stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi (Dz. U.
Nr 151, poz. 1256).
17. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47/03
poz. 401).
18. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 sierpnia 2003r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 169, poz. 1650 z późniejszymi
zmianami).
43
19. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 marca 2007r.
(Dz. U. Nr 49 z 2007r., poz. 330, z późniejszymi zmianami) w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
20. Warunki techniczne wykonania i odbioru robot budowlano – montażowych, tom I Budownictwo ogólne.
21. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano – montażowych. Tom II. Instalacje
sanitarne i przemysłowe.
22. Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji ogrzewczych. WYMAGANIA
TECHNICZNE COBRTI INSTAL, Zeszyt 6, Marek Płuciennik, Warszawa, maj 2003.
Opracował:
mgr inż. Grzegorz Jancewicz

specyfikacja techniczna - Wojewódzka Stacja Pogotowia

Transkrypt

Podobne dokumenty

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU I ROBÓT BUDOWLANYCH

Forvent Reku - łatwy w montażu system

INSTRUKCJA OBSŁUGI SZUKACZ PAR PRZEWODÓW

RAPORT BIEŻĽCY NR 70- Zaw znacz um_Warszawa Arkuszowa

NIE dla czadu! - KP PSP Zgorzelec