komunikat głównego inspektora sanitarnego dotyczący aktualnej

KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO
DOTYCZĄCY AKTUALNEJ SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ
GRYPY SEZONOWEJ, PTASIEJ I PANDEMICZNEJ NA ŚWIECIE
z dnia 27 lipca 2006 r.
(Źródło: WHO, ECDC, CDC, OIE)
A. GRYPA SEZONOWA U LUDZI W EUROPIE
W 16 tygodniu sprawozdawczym (17.04.06 – 23.04.06) zapadalność na grypę w większości krajów
europejskich (równieŜ w Polsce) pozostawała na umiarkowanym poziomie; 7 krajów zgłaszało
bardzo niską zapadalność.
W minionym sezonie obserwowano w Europie przewagę zachorowań związanych z zakaŜeniem
wirusem typu B (60%).
WIRUS GRYPY PTAKÓW
Naturalnym gospodarzem wirusów grypy ptasiej jest drób i dzikie ptactwo. Ich patogenność jest
bardzo zróŜnicowana - na podstawie zdolności do wywołania choroby dzieli się je zasadniczo na 2
grupy. Bardzo zjadliwe wirusy (highly pathogenic avian influenza - HPAI) powodują grypę ptaków o
cięŜkim przebiegu, która jest ostrą chorobą ogólnoustrojową ze śmiertelnością dochodzącą do
100% u ptaków grzebiących (najbardziej wraŜliwe są indyki, kury i inne gatunki drobiu
grzebiącego). Do tej grupy naleŜą niektóre podtypy H5 (np. H5N1) i H7 (nie wszystkie wirusy tych
podtypów są jednak zjadliwe). Wirusy HPAI mogą się namnaŜać w całym organizmie gospodarza i
uszkadzać narządy waŜne dla Ŝycia, co jest zwykle przyczyną śmierci. ZakaŜenia HPAI stwierdzono
u ptactwa w niemal 40 krajach na świecie, takŜe w Europie (kilka ognisk wykryto w lutym i marcu
2006 r. równieŜ w Polsce).
Drugą grupę tworzą liczne wirusy charakteryzujące się małą zjadliwością (lowly pathogenic avian
influenza - LPAI) i naleŜą one do wszystkich podtypów, w tym równieŜ H5 i H7. Wywołują zwykle
łagodną postać grypy ptaków z objawami ze strony układu oddechowego i pokarmowego.
Ryzyko zakaŜenia ludzi wirusem grypy ptaków określa się jako minimalne. Główną drogą zakaŜenia
jest transmisja wirusa z drobiu na człowieka, w niemal wszystkich przypadkach podczas bliskiego,
bezpośredniego kontaktu z Ŝywym, zakaŜonym drobiem bądź z powierzchniami skaŜonymi
odchodami zakaŜonych ptaków domowych. Ryzyko niesie kontakt z odchodami i wydzielinami
drobiu (inhalacja) oraz surowe mięso (ubój, patroszenie i porcjowanie mięsa, zwłaszcza w
domowych warunkach); nie wykluczona jest rola pośrednich gatunków (np. świń). Dotychczas nie
odnotowano zakaŜenia drogą pokarmową. Nie udowodniono jednoznacznie transmisji wirusa grypy
H5N1 z człowieka na człowieka, choć w kilku przypadkach taka droga była bardzo prawdopodobna.
Niezbędne są jednak dalsze serologiczne i molekularne badania osób z kontaktu z chorymi, u
których nie wystąpiły objawy choroby.
(wg. „Grypa ptasia - czy pandemia jest realnym zagroŜeniem?” A. Gładysz, K. Fleischer,
A.Wieliczko, E. Marszałkowska-Krześ)
B. WYSOCEPATOGENNA GRYPA PTASIA U ZWIERZĄT NA ŚWIECIE
Grypa ptasia u zwierząt
Przypadki zakaŜenia wirusem A/H5N1 potwierdzone w laboratorium referencyjnym
współpracującym z WHO:
Europa & Eurazja:
— Bliski Wschód:
o Egipt
Albania
o Irak (H5)
Austria
o Iran
AzerbejdŜan
o Izrael
Bośnia i Hercegowina
o Jordania
Bułgaria
o Palestyna
Chorwacja
— Południowa Azja:
Czechy
Afganistan
Dania
Indie
Francja
Kazachstan
Gruzja
Pakistan
Grecja
Afryka:
Hiszpania
Burkina Faso
Niemcy
DŜibuti
Polska
Kamerun
Rosja
Niger
Rumunia
Nigeria
Serbia i Czarnogóra
Sudan
Słowacja
WybrzeŜe Kości Słoniowej
Słowenia
Wschodnia Azja & kraje Pacyfiku:
Szwajcaria
Chiny
Szwecja
Hong Kong
Węgry
Indonezja
Włochy
Japonia
Turcja
KambodŜa
Ukraina
Laos
Wielka Brytania
Malezja
Mongolia
Mjanmar (Burma)
Tajlandia
Wietnam
Wg CDC i OIE
C. PTASIA GRYPA (H5N1) U LUDZI
— CHINY. Do dnia 16 czerwca 2006 r. władze Chin, zgłosiły 19 przypadków zakaŜenia człowieka
wirusem H5N1; 12 z nich było śmiertelnych.
— INDONEZJA. W dniu 14 lipca 2006 r. Ministerstwo Zdrowia Indonezji poinformowało o kolejnym,
śmiertelnym przypadku ptasiej grypy u ludzi. Do tej pory w Indonezji wystąpiło 53 przypadki
zakaŜenia człowieka wirusem H5N1, 41 z nich było śmiertelnych.
— AZERBEJDśAN. Od 10 marca 2006 r. przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia AzerbejdŜanu
monitorowali stan zdrowia 10 osób, poddanych obserwacji z powodu prawdopodobnego zakaŜenia
wirusem H5N1. 14 marca 2006 r. podano informacje o pierwszych trzech śmiertelnych przypadkach
zakaŜenia wirusem H5, wystąpiły one u trzech kobiet w wieku od 17 do 21 lat. Wg danych z 11
kwietnia 2006 r. łączna liczba przypadków zakaŜenia w AzerbejdŜanie wynosi 8 (w tym 5 zgonów).
— KAMBODśA. 6 kwietnia 2006 r. władze KambodŜy zgłosiły szósty, śmiertelny przypadek
zakaŜenia ptasią grypą u 12-letniego chłopca z prowincji Prey Veng, który przed zachorowaniem
miał kontakt z drobiem. Wyniki dodatnie potwierdzono w laboratorium referencyjnym w Londynie.
— EGIPT. W dniu 18 maja 2006 r. Ministerstwo Zdrowia zgłosiło kolejny 14 przypadek ptasiej grypy
u ludzi. Do zakaŜenia doszło u 75-letniej kobiety pochodzącej z Al Minya, która zmarła po 7 dniach
trwania choroby. Z 14 dotychczas raportowanych przypadków, pięć z nich było śmiertelnych.
— DśIBUTI. Ministerstwo Zdrowia DŜibuti zgłosiło pierwszy (potwierdzony w laboratorium
referencyjnym) przypadek zakaŜenia wirusem H5N1. Do zachorowania doszło u 2-letniej
dziewczynki z prowincji Arta. Pierwsze objawy stwierdzono u niej 23 kwietnia, w chwili obecnej
pozostaje w stanie dobrym, stabilnym. Rodzeństwo dziewczynki, u których równieŜ podejrzewa się
zakaŜenie wirusem grypy ptaków, pozostaje pod obserwacją.
— TAJLANDIA. W dniu 26 lipca władze Tajlandii zgłosiły pierwszy w 2006 r., śmiertelny przypadek
zakaŜenia wirusem H5N1 u 17-letniego chłopca. Dochodzenie epidemiologiczne potwierdziło u
niego kontakt z martwym drobiem. Od 2003 r. w Tajlandii wystąpiło 23 przypadki zakaŜenia
człowieka wirusem H5N1, 15 z nich było śmiertelnych.
Wg danych WHO z dnia 26 lipca 2006 r. na świecie wystąpiło 230 przypadków zakaŜenia ludzi
wirusem H5N1 (132 z nich było śmiertelnych).
Do tej pory zakaŜenia ludzi wirusem H5N1, potwierdzone w laboratorium referencyjnym,
współpracującym z WHO w Londynie, wystąpiły w 10 krajach: w AzerbejdŜanie (8 przypadków),
KambodŜy (6), Chinach (19), DŜibuti (1), Egipcie (14), Indonezji (54), Iraku (2), Tajlandii (23),
Turcji (12) i Wietnamie (93).
Skumulowana liczba potwierdzonych przypadków grypy ptasiej (H5N1) u ludzi, które
zgłoszone zostały do WHO (stan na 26 lipca 2006 r.)
Państwo
2003
LP
2004
2005
2006
Razem
LZ
LP
LZ
LP
LZ
LP
LZ
LP
LZ
AzerbejdŜan 0
0
0
0
0
0
8
5
8
5
KambodŜa
0
0
0
4
4
2
2
6
6
0
Chiny
0
0
0
0
8
5
11
7
19
12
DŜibuti
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
Egipt
0
0
0
0
0
0
14
6
14
6
Indonezja
0
0
0
0
17
11
37
31
54
42
Irak
0
0
0
0
0
0
2
2
2
2
Tajlandia
0
0
17
12
5
2
1
1
23
15
Turcja
0
0
0
0
0
0
12
4
12
4
Wietman
3
3
29
20
61
19
0
0
93
42
Razem
3
3
46
32
95
41
88
58
232
134
wg. WHO
Wyjaśnienie:
1. LP – liczba przypadków
2. LZ – liczba zgonów
3. Liczba przypadków zawiera liczbę zgonów
4. WHO podaje przypadki wyłącznie potwierdzone laboratoryjnie
Obecna faza pandemii *
(wg. WHO)
Okresy pandemii
Rodzaj zagroŜenia
Fazy
Okres międzypandemiczy
Niskie ryzyko zakaŜeń wśród ludzi
1
Obecność nowego wirusa wśród PodwyŜszone ryzyko zakaŜeń wśród ludzi
ptaków, brak zakaŜeń wśród
ludzi
2
Okres alarmu pandemicznego Brak lub nieznaczne ryzyko przeniesienia
infekcji z człowieka na człowieka
3
Obecność nowego wirusa
wywołującego zakaŜenie wśród
ludzi
Okres pandemiczny
Zwiększone ryzyko transmisji wirusa z
człowieka na człowieka
4
Wysokie ryzyko przeniesienia infekcji z
człowieka na człowieka
5
Zwiększona i trwała transmisja wirusa w
ogólnej populacji
6
* Więcej informacji na temat okresów i faz pandemii w „Krajowym Planie działań dla Polski na
wypadek wystąpienia kolejnej pandemii grypy”. (www.gis.gov.pl)