Zobacz - Apelacja

APELACJA – KONSPEKT
zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1, 3 i 4 i „orzeczenie co do istoty sprawy,
tj. oddalenie powództwa w całości
poprzez przyjęcie, iż zasądzona kwota nosi miano odpowiedniej,
Środek odwoławczy od:
wyroków sądów pierwszej instancji (Art. 367. § 1) także
częściowych (art. 317),
wstępnych ( art. 318),
uzupełniających (art. 351)
zaocznych (przez powoda) pozwany - sprzeciw (art. 344).
postanowień co do istoty sprawy w Ns (art. 518)
oddalającego skargę o wznowienie postępowania ( art. 406 w zw. z art. 316 i
art. 406 w zw. z art. 518).
Dopuszczalność.
Z orzecznictwa:
-
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1999 r., III CZP 25/99
Na postanowienie o zmianie zarządcy wydane na podstawie art. 931 § 2 w związku z art. 615
k.p.c. przysługuje zażalenie.
OSNC 2000/3/45, Prok.i Pr.-wkł. 2000/1/35, Wokanda 1999/11/1, Wokanda 1999/12/1, Biul.SN
1999/9/5
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2001 r.,III CZP 51/00
Od postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania zarządcy, wydanego na podstawie
art. 937 § 2 w związku z art. 615 k.p.c., przysługuje apelacja.
OSNC 2001/6/81, Prok.i Pr.-wkł. 2001/10/29, Wokanda 2001/6/1, Biul.SN 2001/1/8, M.Prawn.
2001/5/288, M.Prawn. 2001/11/594
44997
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 1970 r. II CR 159/70
Na postanowienie sądu pierwszej instancji uwzględniające lub oddalające wniosek o złożenie
przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego przysługuje rewizja.
OSNC 1970/11/209
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2000 r., III CZP 30/99
Na postanowienie sądu opiekuńczego w przedmiocie zwolnienia opiekuna osoby całkowicie
ubezwłasnowolnionej z opieki (art. 169 § 2 k.r.o. w związku z art. 175 k.r.o.) przysługuje apelacja.
OSNC 2000/6/106, Prok.i Pr.-wkł. 2000/5/25, Wokanda 2000/3/1, Wokanda 2000/4/1, Biul.SN
2000/1/7, M.Prawn. 2000/3/135
38854
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2008 r., III CZP 149/07
Od postanowienia odwołującego i ustanawiającego innego zarządcę nieruchomości przysługuje
apelacja.
1
OSNC 2009/2/27, Biul.SN 2008/2/12
346329
Apelacja w zasadzie ma charakter apelacji pełnej (cum beneficio novorum - art. 382
Istotę dość dobrze oddaje SN w:
III CK 358/05
wyrok SN 2006.01.11
LEX nr 398381
1. Sąd apelacyjny ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na
nowo całego zgromadzonego w sprawie materiału oraz przeprowadzenia jego
samodzielnej oceny, przy uwzględnieniu zasad wynikających z art. 233 § 1
k.p.c.
2. Sąd odwoławczy powinien zachować szczególną ostrożność przy ocenie
dowodów z zeznań świadków i przesłuchania stron, z którymi nie zetknął się on
bezpośrednio. Gdyby ocena taka prowadziła do odmiennych ustaleń
faktycznych od poczynionych przez sąd niższej instancji, to jej ostateczne
podtrzymanie poprzedzone być winno uzupełnieniem postępowania
dowodowego (z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 381 k.p.c.) lub
ponowieniem przeprowadzonych już dowodów. Potrzeby takiej nie wyłączają
same tylko, nawet poważne, wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez
sąd pierwszej instancji, a jedynie jej oczywista błędność.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2014 r. V CZ 80/13
Przed sądem drugiej instancji, w ramach zasady pełnej apelacji można
uzupełnić postępowanie dowodowe, ale nie doprowadzać do zastępowania w
tym sądu pierwszoinstancyjnego.
LEX nr 1433618
Z uzasadnienia:
Podstawowych czynności procesowych nie powinien przeprowadzać sąd
odwoławczy, który ma przede wszystkim skontrolować prawidłowość
przeprowadzenia przez sąd pierwszej instancji postępowania rozpoznawczego i
zastosowanych przepisów prawa materialnego. Przed sądem drugiej instancji, w
ramach zasady pełnej apelacji można uzupełnić postępowanie dowodowe, ale
nie doprowadzać do zastępowania w tym sądu pierwszo-instancyjnego.
Czynienie tego w zakresie i w sposób prezentowany w zażaleniu prowadziłoby
do zastąpienia sądu pierwszej instancji przez sąd odwoławczy, skutkując w
rezultacie sprzecznym z Konstytucją jednoinstancyjnym rozpoznaniem sprawy.
Gravamen, "pokrzywdzenie" strony zaskarżonym wyrokiem.> strona lub
uczestnik postępowania nieprocesowego „pokrzywdzeni” rozstrzygnięciem sądu
pierwszej instancji, mogą zwrócić się do sądu odwoławczego o kontrolę tego
rozstrzygnięcia. Pokrzywdzenie polega bądź na całkowitym, bądź na częściowym
nieuwzględnieniu żądań obrony i uwidacznia się poprzez porównanie twierdzeń
strony o przysługujących jej prawach z rozstrzygnięciem o tych prawach zawartym w
orzeczeniu.
Por.
uzasadnienie orzecz. SN z dnia 8 kwietnia 1997 r., I CKN 57/97, OSN 1997, nr 11,
poz. 166;> Uczestnik postępowania nie jest uprawniony do wniesienia środka
odwoławczego wyłącznie na korzyść innego uczestnika postępowania.
2
2006.03.23 postanow.
SN
II CZ 22/06 LEX nr 196615
Przesłanką zaskarżenia orzeczenia w postępowaniu cywilnym jest istnienie
interesu prawnego w zaskarżeniu orzeczenia. Interes prawny w zaskarżeniu
orzeczenia, określany mianem gravamen, oznacza pokrzywdzenie polegające na
niekorzystnej dla strony różnicy między zgłoszonym przez nią żądaniem a sentencją
orzeczenia, wynikającej z porównania zakresu żądania i treści rozstrzygnięcia.
Dopuszczalność badania terminowości wniesienia:
I CZ 153/12
postanowienie SN
25.10.2012r
LEX nr 1265547
1. Wniosek o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem złożony w dniu ogłoszenia sentencji
orzeczenia jest skuteczny także wtedy, gdy chwila jego złożenia poprzedza chwilę ogłoszenia
sentencji orzeczenia.
2. Nieuzupełnienie przez stronę w majątkowej sprawie o uchylenie, stwierdzenie nieważności lub
ustalenie nieistnienia uchwał organów spółdzielni braku formalnego apelacji polegającego na
niewskazaniu wartości przedmiotu zaskarżenia, nie uzasadnia odrzucenia apelacji.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1999 r. III CKN 1211/98
1. Niedopuszczalne jest oparcie postanowienia o odrzuceniu apelacji jedynie na dacie wpływu
umieszczonej w wadliwej adnotacji (tzw. prezentacie), nie zawierającej stwierdzenia sposobu
wniesienia jej do sądu (art. 165 § 2 k.p.c.).
2. Jeżeli zachowanie terminu wniesienia apelacji budzi wątpliwości, sądy powinny korzystać z przewidzianej w art. 152 zd. 2 k.p.c. - możliwości odebrania na posiedzeniu niejawnym od osoby
wezwanej odpowiednich wyjaśnień.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 1999 r. II UKN 687/99
Ponowne doręczenie przez sąd pierwszej instancji wyroku z uzasadnieniem nie powoduje rozpoczęcia
biegu terminu do wniesienia apelacji, jeżeli poprzednie doręczenie zastępcze było prawidłowe (art.
139 § 1 i art. 369 § 1 KPC).
OSNP 2001/11/400, Prok.i Pr.-wkł. 2000/6/35, OSNP-wkł. 2000/6/4, M.Prawn. 2000/5/269
Apelacja :
- pismo procesowe – wymogi formalne z art. 126, a także art. 368
- odpis(y) dla strony przeciwnej – 371
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 października 1999 r. II CKN 610/99
Brak odpisów załączników apelacji, nieusunięty w wyznaczonym terminie, powoduje
jej odrzucenie.
LEX nr 50735
Wyjątkowo: w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy i
ubezpieczeń społecznych pracownik lub ubezpieczony działający bez adwokata
lub radcy prawnego może zgłosić apelację w sądzie właściwym ustnie do
protokołu ( art. 466).
3
-oznaczenie zaskarżonego wyroku = oznaczenie sądu orzekającego w pierwszej
instancji, sygnatury akt i daty wydania wyroku ,oznaczenie stron oraz przedmiotu
sprawy.
Por.
III UZ 27/11
postanow. SN 2011-11-23
LEX nr 1129133
4. Wprawdzie oznaczenie wyroku, o którym mowa w art. 368 § 1 pkt 1 k.p.c. następuje przez
wskazanie sądu, który wydał zaskarżony wyrok, jego sygnatury i daty wydania (a także stron i
przedmiotu sprawy), jednakże niepodanie lub błędne określenie któregoś z elementów składających
się na oznaczenie wyroku może uzasadniać odrzucenie apelacji tylko wtedy, gdyby nie istnieje
możliwość powiązania tego środka odwoławczego z konkretnym orzeczeniem.
-
zakres zaskarżenia (w całości czy części) > granice rozpoznania sprawy (art.
378 § 1) i prawomocności wyroku ( art. 363 § 3).
Zakres zaskarżenia powinien być dokładnie oznaczony, ale> 2006.04.28 postanow.
SN
V CZ 25/06 LEX nr 232847
W sytuacji, gdy bez szczegółowego badania treści apelacji, w sposób oczywisty
wynika z niej zakres zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji, oznaczenie w
apelacji zaskarżonego wyroku bez wskazania zakresu zaskarżenia kwalifikuje się
jako oczywista omyłka w sformułowaniu elementu apelacji przewidzianego w art.
368 § 1 pkt 1 k.p.c., nie powodująca odrzucenia apelacji stosownie do art. 3701
k.p.c.(uwaga: uchylony)
Ważne: III CSK 14/11
postanow. SN 2011-11-17
2. Sąd drugiej instancji nie może dokonać wykładni granic zaskarżenia, prowadzącej do nadania
zupełnie odmiennego znaczenia jednoznacznie wyrażonej woli skarżącego.
3. Prawidłowe określenie zakresu zaskarżenia jest jedną z przesłanek skuteczności środka
odwoławczego. Wobec tego strona skarżąca ponosi odpowiedzialność za prawidłowe - z jej
punktu widzenia - określenie granic zaskarżenia i związane z tym ryzyko dokonania
niekorzystnej dla siebie oceny co do tego, jaką część orzeczenia zaskarżyć. Jest to zagadnienie
merytoryczne, które nie stanowi braku formalnego apelacji. Sąd odwoławczy nie jest uprawniony
do ustalania lub precyzowania zakresu zaskarżenia, nawet gdy nabierze uzasadnionego
przekonania, że skarżący błędnie (niekorzystnie) go określił.
Z uzasadnienia:
Zgodnie z art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w
granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. W uchwale
składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. sygn. akt III CZP 49/07, mającej
moc zasady prawnej (OSNC 2008, nr 6, poz. 55) wyjaśniono, że pojęcia granice apelacji nie należy
wiązać z treścią zarzutów i wniosków apelacyjnych, lecz z uprawnieniem i obowiązkiem sądu
odwoławczego do pełnego i samodzielnego rozpoznania sprawy w oparciu o całość zebranego
materiału dowodowego i właściwe przepisy prawa materialnego. Zwrócono także uwagę, że
jednym z czynników kształtujących granice apelacji jest zakres zaskarżenia, gdyż kognicja
sądu drugiej instancji obejmuje tylko ten fragment sprawy (tę część orzeczenia), który zgodnie
z art. 368 § 1 pkt 1 k.p.c. został objęty wskazaniem, co jest zaskarżone (całość czy część i
ewentualnie jaka część orzeczenia sądu pierwszej instancji). Wiąże się to z treścią przepisów art.
363 § 1 i 3 k.p.c., z których wynika, że orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje
co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia, a jeżeli zaskarżono tylko część
orzeczenia, staje się ono prawomocne w pozostałej części z upływem terminu do zaskarżenia, chyba
że sąd drugiej instancji może z urzędu rozpoznać sprawę także w tej części.
Granice apelacji:
4
2002.01.22 wyrok SN
V CKN 650/00
LEX nr 54335
1. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji. To jest reguła,
od której przewidziano odstępstwa (art. 378 § 1 zd. 2 i § 2 k.p.c.). Granice
apelacji wyznaczają zarzuty i wnioski (art. 368 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c.).
Określenie wartości przedmiotu zaskarżenia nie wyznacza granic apelacji.
IV CSK 145/13 postanow. SN
2013-11-14
LEX nr 1399862
Wynikający z art. 378 § 1 k.p.c. obowiązek rozpoznania sprawy w
granicach apelacji oznacza zarówno zakaz wykraczania poza te granice,
jak i nakaz rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i
wniosków. Sąd apelacyjny jest związany jedynie takimi uchybieniami
przepisów postępowania, które zostały podniesione w apelacji.
Zarzuty = wszystkie wadliwości zachodzące w toku postępowania przed sądem
pierwszej instancji, uzasadniające- w przekonaniu strony - zaskarżenie wyroku.
Zarzuty apelacji muszą być sformułowane zwięźle a dopiero w uzasadnieniu
należy je rozwinąć.
V CK 466/05
wyrok SN 2005.12.22 LEX nr 424341
1. Po upływie terminu do wniesienia apelacji niedopuszczalne jest rozszerzenie
zakresu przedmiotu zaskarżenia, co nie wyklucza zmiany (w tym także
rozszerzenia) argumentacji prawnej, przytaczanej na uzasadnienie apelacji,
a nawet powołania argumentów i zarzutów zupełnie nowych, byle mieściły
się w pierwotnym zakresie zaskarżenia.
II CSK 206/13
wyrok SN
2013-12-19
LEX nr 1433723
Rozprawa jest przeznaczona dla przedstawienia przez strony ich twierdzeń,
przy czym na rozprawie apelacyjnej strona może powołać nowe zarzuty
apelacyjne, w postępowaniu tym bowiem ani sam apelujący, ani sąd
odwoławczy nie są związani treścią zarzutów apelacyjnych. Skarżący może
więc zmienić zarzuty podniesione w apelacji, a także sformułować nowe, pod
warunkiem, że mieszczą się w granicach zaskarżenia apelacyjnego, może
także powołać nowe lub dalsze okoliczności na uzasadnienie zarzutów już
podniesionych.
Mogą dotyczyć naruszenia prawa materialnego (także obcego) oraz
procesowego.
Naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe
zastosowanie.
Błędna wykładnia = mylne zrozumienie treści
lub znaczenia przepisu.
Niewłaściwe zastosowanie = nieprawidłowa subsumpcja> podporządkowanie
ustalonego stanu prawnego do danego przepisu
5
Zarzuty naruszenia przepisów postępowania („ prawa procesowego”) związane są z
wadliwym ustaleniem podstawy faktycznej wyroku.
Najczęściej spotykane to:
- sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału
( całego a nie tylko ”dowodowego.
niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla
rozstrzygnięcia sprawy
- inne uchybienia procesowe ( przepisom postępowania) jeżeli mogły mieć
wpływ na treść rozstrzygnięcia
- nieważność postępowania
- nowe fakty i dowody > „Art. 381 - to w istocie nie zarzut tylko środek
zmierzający do uzupełnienia materiału sprawy o nowe, istotne okoliczności
-
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1998 r. III CKN 52/98
Niepowołanie w pierwszej instancji dowodu ze świadka znanego stronie, wywołane
przypuszczeniem, iż wystarczą zeznania innych świadków, nie usprawiedliwia spóźnionego
powołania tego świadka dopiero w skardze apelacyjnej, gdyż nie ma żadnych podstaw do
przewidywań, jak poszczególne dowody zostaną przez sąd ocenione.
LEX nr 658198
Sprzeczność – w stanie faktycznym ustalonym przez s I instancji występują
sprzeczności między poszczególnymi ustaleniami > stan ten nie stanowi spójnej
(harmonijnej) całości.
Sprzeczność – gdy :
- rozstrzygniecie s I instancji jest sprzeczne z tymi okolicznościami, które s.
ustalił w toku postępowania, albo
- gdy s. wyprowadził logicznie błędny wniosek z ustalonych przez siebie
okoliczności albo
- gdy przyjął fakty za ustalone bez dostatecznej podstawy czyli
a) fakty te nie wynikają z materiału sprawy lub
b) s. uznał za nieudowodnione mimo istnienia podstawy w
zebranym materiale
W ramach tego zarzutu można kwestionować zgodność rozumowania s. z zasadami
logiki, prawidłowość stosowania przez s.I instancji domniemań, notoryjność, zasad
doświadczenia życiowego itp.
Zasada swobodnej oceny dowodów > 233 § 1
2002.09.27
wyrok SN
II CKN 817/00
LEX nr 56906
Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie
poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł
swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym
stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski
odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi
dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej
6
albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych
praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd
ocena dowodów może być skutecznie podważona.
Nie można jednak skutecznie formułować zarzutu sprzeczności ustaleń z tej
przyczyny, że w ramach zebranego materiału występują sprzeczności np.
pomiędzy zeznaniami świadków czy opiniami biegłych, które wynikają z istoty
rzeczy. Jeżeli s. dokonał ustaleń faktycznych opierając się tylko na niektórych
dowodach a innym odmówił wiarygodności ( mocy dowodowej) i swoje stanowisko
należycie uzasadnił > zarzut sprzeczności nieskuteczny.
Niewyjaśnienie wszystkich okolicznosci istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy >
s.I instancji nie dokonał tych wszystkich ustaleń, które są niezbędne do tego, by
sprawę rozstrzygnąć zgodnie z jej rzeczywistym stanem.
Zarzucając niewyjaśnienie (...) zarzuca się, że s I instancji nie zebrał w całości
materiału > co najmniej przedwczesne jest w takiej sytuacji formułowanie zarzutu
naruszenia prawa materialnego bowiem dopóki s. nie ustali prawidłowo stanu
faktycznego dopóty nie wiadomo jaki przepis prawa materialnego będzie miał
zastosowanie.
Skarżący powinien wskazać które istotne okoliczności nie zostały wyjaśnione i z
jakich przyczyn np. wskutek bezzasadnego oddalenia wniosków dowodowych,
bezzasadnego przyjęcia prekluzji dowodowej itp.
Inne uchybienia procesowe wynikające z nieprzestrzegania przez s. przepisów
postępowania.
Mogą to być:
- bezzasadna odmowa dopozwania czy zawiadomienia > 194, 195
- prawidłowość przywrócenia przez sąd pierwszej instancji terminu do
wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego,
Tu: ważny art. 162 kpc.
II CSK 141/11
wyrok SN
2011-12-07
LEX nr 1110969
Uzasadnienie opinii biegłego powinno wskazywać między innymi opis sposobu i metody badania
i wskazywać jego podstawy. Zastrzeżenia stron mogą dotyczyć także tych elementów opinii,
jeżeli wpłynęły one na wnioski biegłego. W takiej sytuacji strona, która je kwestionuje ma prawo
dowodzić swoich twierdzeń w każdy sposób przewidziany w k.p.c. Jeżeli wiadomość o istnieniu
takich dowodów powzięła po zakończeniu postępowania przed sądem pierwszej instancji, to
wniosek o ich przeprowadzenie powinna zgłosić w apelacji wraz z uzasadnieniem wskazującym,
że wcześniejsze ich powołanie nie było możliwe lub potrzebne (art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c. w zw. z
art. 381 k.p.c.).
Zarzut nieważności postępowania. Wymienione w art. 379 kpc sytuacje nie
wymagają specjalnych wyjaśnień poza:
„Art. 379 pkt 5
jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw >
wskutek wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej wynikających z
naruszenia konkretnych przepisów Kpc strona nie mogła brać i nie brała udziału w
7
postępowaniu lub jego istotnej części > orzecz. SN z dnia 10 maja 1974 r., II CR
155/74, OSP 1975, z. 3, poz. 66; orzecz. SN z dnia 6 marca 1998 r., III CKN 34/98,
Prok. i Pr. 1999, nr 5, poz. 41
I CK 226/04
wyrok SN
2004.11.23 LEX nr 277855
Zarzut nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności
obrony (art. 379 pkt 5 k.p.c.) należy oceniać w okolicznościach konkretnej
sprawy, różnorodność stanów faktycznych wyklucza bowiem możliwość
sformułowania generalnej tezy, definiującej to pojęcie. Chodzi tu niewątpliwie o
takie uchybienia procesowe popełnione przez sąd, które w praktyce
uniemożliwiają stronie podjęcie stosownej obrony. Nie można niewątpliwie
ograniczać pozbawienia możności obrony praw strony wyłącznie do sytuacji
uniemożliwienia jej udziału w rozprawie, może bowiem zaistnieć taka sytuacja, w
której, pomimo uczestnictwa w rozprawie, tego rodzaju poważne uchybienie,
prowadzące do nieważności postępowania, nastąpiło.
Z uzasadnienia:
Sposób przeprowadzenia przez sąd dowodu z urzędu może w konkretnych
wypadkach prowadzić do nieważności postępowania.
Działanie Sądu drugiej instancji, polegające na dopuszczeniu z urzędu dowodu
mającego zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, bez powiadomienia
stron przed rozprawą o treści zarządzenia i bez wskazania na rozprawie
okoliczności, na jaką dowód ten został dopuszczony, stanowiło dla strony powodowej
zaskoczenie uniemożliwiające podjęcie obrony i to nawet pomimo zapoznania
pełnomocników stron na rozprawie z treścią nadesłanych dokumentów. Zapoznając
się z ich treścią pełnomocnicy stron, a zwłaszcza pełnomocnik skarżącego,
nieświadomy okoliczności, na jakie dowód dopuszczono, nie mógł podjąć stosownej
inicjatywy dowodowej dla obalenia tezy o braku spełnienia przez pozwanego
przesłanek odpowiedzialności, określonych w art. 429 k.c. W tej sytuacji zatem,
pomimo uczestnictwa w rozprawie pełnomocnika procesowego, powód został
pozbawiony w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji możności obrony swych
praw, a to prowadzi do nieważności postępowania w tym zakresie.
Nieważność ze względu na tę przyczynę np.
- w razie niezawiadomienia strony o rozprawie, co skutkowało jej
nieobecnością,
- w przypadku rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym, gdy rozprawa
jest obligatoryjna > orzecz. SN z dnia 10 lipca 1974 r., II CR 331/74, OSN
1975, nr 5, poz. 84).
- wyznaczenia kuratora w trybie art. 143 i 144, mimo nieuprawdopodobnienia,
że miejsce pobytu strony jest nieznane > orzecz. SN z dnia 18 listopada
1982 r., I CR 389/82, niepubl.)
- rozpoznania sprawy bez ustanowienia mimo wniosku powoda oraz istnienia
przesłanek przewidzianych w art. 143 i 144 k.p.c., kuratora dla nieznanego z
miejsca pobytu pozwanego > orzecz. SN z dnia 16 grudnia 1994 r., I PRN
33/94, OSN 1995, nr 9, poz. 109).
Z orzecznictwa SN:
8
II CSK 51/06
wyrok SN
2006.06.08
LEX nr 183020...
Jednym z przypadków nieważności postępowania jest sytuacja, w której sąd mimo spełnienia
określonych warunków przez wnioskującego nie przyzna mu pomocy fachowego pomocnika
z urzędu.
ALBO:
I CSK 199/07
wyrok SN
2007.09.12
LEX nr 461625
Nie sposób przyjąć, aby sama odmowa ustanowienia przez sąd pełnomocnika z urzędu
stanowiła czynnik pozbawiający stronę możności obrony jej praw.
Ale też:
I CK 773/04
wyrok SN
2005.05.25
LEX nr 180833
Skoro niebędący profesjonalistą pełnomocnik powoda "nie wykorzystywał możliwości
dowodzenia", a ponadto zgłaszał niezrozumiałe (bez tezy dowodowej) i spóźnione wnioski
dowodowe, to nierozpoznanie wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu - w szczególnych
okolicznościach, do jakich zaliczyć należało stan zdrowia powoda i jego pełnomocnika - uznać
należy za pozbawienie powoda możności obrony jego praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.).
Ważne: pozbawienie strony możności obrony jej praw, a nie tylko samo jej
ograniczenie (wyrok SN z dnia 9 marca 2005 r., III CK 271/04, LEX nr 175995).
Dodatkowo:
V CSK 564/07
wyrok SN
2008.04.16
LEX nr 424339
1. Odmowa ustanowienia dla strony adwokata z urzędu nie usprawiedliwia
zarzutu nieważności postępowania wskutek pozbawienia strony możności
obrony swych praw.
2. Choroba strony, wykazana zaświadczeniem lekarskim i uniemożliwiająca
stawienie się w sądzie, w każdym wypadku pociąga za sobą konieczność
odroczenia rozprawy, zwłaszcza jeżeli strona nie jest reprezentowana w
procesie przez pełnomocnika. Wydanie w takiej sytuacji orzeczenia skutkuje
nieważnością postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony jej
praw.
Nie jest pozbawieniem strony możności obrony swych praw pominięcie jej
wniosku dowodowego > SN 12 grudnia 2000 r., II UKN 121/00, OSN 2002, nr
17, poz.
421).
Nowe fakty i dowody > Art. 368. § 1 pkt 4 > aby skutecznie zgłosić strona musi
wykazać, że wcześniej ( przed s. I instancji) było to niemożliwe bądź też, że dopiero
na etapie postępowania apelacyjnego powstała taka potrzeba.
Jeżeli temu obowiązkowi nie uczyni zadość to s. II instancji pominie te „nowości”
> art. 381.
Artykuł 381 > zasadą jest dopuszczalność powoływania nowych faktów i dowodów.
II CSK 167/08
wyrok SN
2008.09.30
9
LEX nr 465950
Skoro art. 381 k.p.c. stanowi, że sąd apelacyjny może pominąć nowe fakty i
dowody, to tym samym przyjmuje jako zasadę, że nowe fakty i dowody są
dopuszczalne, a jedynie wyjątkowo wykluczone.
Pominięcie nowych faktów tylko wtedy, gdy strona mogła powołać je przed sądem
pierwszej instancji i już wtedy istniała potrzeba powołania się na nie ale ograniczenie
dopuszczalności powołania nowych faktów i dowodów w postępowaniu apelacyjnym
nie wyklucza uwzględnienia przez sąd drugiej instancji nowych faktów, choćby strona
mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji ( orzecz. SN z
dnia 12 września 2000 r., I PKN 28/00, OSN 2002, nr 7, poz. 161
Wymogiem formalnym jest też wniosek apelacyjny = wniosek o zmianę lub o
uchylenie wyroku. Strona musi określić, na czym zmiana ma polegać (oddalenie lub
uwzględnienie powództwa w całości lub części).
Wnioski powinny pozostawać w związku z zarzutami. Ważne unormowanie
Art. 386. § 1-§ 4
W razie wniosku o uchylenie wyroku można żądać przekazania sprawy do
ponownego rozpoznania albo odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania jeżeli
ocenie skarżącego występują takie przesłanki.
W sprawach o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu
zaskarżenia stosując odpowiednio przepisy o wartości przedmiotu sporu > Art. 368
§2
Termin do wniesienia apelacji jest ustawowym. Może być przywrócony – 168 i n.
Kpc Liczy się od doręczenia wyroku z uzasadnieniem – ale też por. art. 5058 § 2 i art.
519.
Reguła: apelację wnosi się do s. I instancji > por. uchwałę połączonych Izb SN z dnia
28 listopada 1987 r., III CZP 33/87, OSN CP 1988, nr 6, poz. 73( co do wniesienia do
s. II instancji).
Ale por. art.369 § 3. Kpc > Termin, o którym mowa w § 1 i 2, uważa się za
zachowany także wtedy, gdy przed jego upływem strona wniosła apelację do sądu
drugiej instancji. W takim wypadku sąd ten niezwłocznie przesyła apelację do sądu,
który wydał zaskarżony wyrok.
II CZ 107/13 postanow. SN
2014-03-20
LEX nr 1444625
Artykuł 369 § 3 k.p.c. nie określa ogólnego sposobu postępowania w przypadku
wniesienia środka zaskarżenia do niewłaściwego sądu, lecz jedynie szczególny jego
przypadek w postaci wniesienia apelacji bezpośrednio do sądu drugiej instancji.
Zgodnie z zasadą, iż wyjątki w prawie nie powinny być interpretowane rozszerzająco,
10
przepis ten nie odnosi się do innych niż apelacja przypadków wniesienia środków
zaskarżenia do sądu niewłaściwego.
Można skutecznie wnieść przed doręczeniem wyroku z uzasadnieniem > uchwała
SN z dnia 9 lutego 2000 r., III CZP 38/99, OSN 2000, nr 7-8, poz. 126.
Różnice w terminie wniesienia apelacji i zażalenia gdy strona nie żąda
sporządzenia uzasadnienia: 369§ 2. i 394. § 2.
W razie stwierdzenia braków formalnych apelacji przewodniczący wzywa stronę(
pełnomocnika) do usunięcia braków formalnych apelacji i uiszczenia opłaty w
wyznaczonym terminie pod rygorem odrzucenia apelacji ( art. 130 § 1 w zw. z art.
370).
Tak samo w wypadku sprawdzenia wartości przedmiotu zaskarżenia >
V CZ 17/08
postanow. SN
2008.04.16 OSNC-ZD 2009/1/8
W razie stwierdzenia, że oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji
sporządzonej przez adwokata jest nieprawidłowe, sąd - stosując odpowiednio
art. 25 § 1 w związku z art. 368 § 2 in fine oraz art. 130[2 ]§ 5 k.p.c. - wydaje
postanowienie, w którym określa właściwą wartość przedmiotu zaskarżenia i
wzywa do uiszczenia brakującej opłaty pod rygorem odrzucenia apelacji.
bowiem:
2006.05.1 postanow.SN II PZ 18/06 OSNP 2007/9-10/137
Wadliwe oznaczenie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia nie może być
traktowane jako jej brak formalny.
Stan faktyczny:
Apelacja powoda nie zawierała oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia, natomiast w
apelacji pełnomocnika powoda wartość przedmiotu zaskarżenia została oznaczona na kwotę 22.800
zł. Na wezwanie Sądu Rejonowego z dnia 19 grudnia 2005 r. o uzupełnienie braków apelacji przez
wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia pełnomocnik powoda wskazał ponownie jako tę wartość
kwotę 22.800 zł. Po otrzymaniu pisma pełnomocnika powoda Sąd pierwszej instancji przedstawił akta
sprawy z apelacją Sądowi Okręgowemu, który uznał, że apelacja podlegała odrzuceniu na podstawie
art. 370 k.p.c. Pismo procesowe powoda złożone w terminie nie może być potraktowane jako
prawidłowe uzupełnienie braków formalnych apelacji. Przedmiotem sporu było roszczenie o
1
przywrócenie do pracy i prawidłowa wartość przedmiotu sporu obliczona na podstawie art. 23 k.p.c.
(suma wynagrodzeń za okres jednego roku) wynosi 47.040 zł. W apelacji wniesionej przez
pełnomocnika powoda oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia również było błędne. Z obu
apelacji nie wynika bowiem, aby pierwotne roszczenie powoda zostało w jakiś sposób zmodyfikowane.
Należało zatem uznać, że obie apelacje dotknięte były brakami, które mimo wezwania Sądu nie
zostały prawidłowo uzupełnione, co skutkuje ich odrzuceniem na podstawie art. 373 k.p.c. w związku z
art. 370 k.p.c.
Por. też:
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2006 r. II CZ 53/06
Nie można podzielić stanowiska, że wymóg wskazania w apelacji, czy wyrok jest zaskarżony w
całości czy w części (art. 368 § 1 pkt 1 k.p.c.) powinien być uznany za spełniony jeśli wynika to z treści
prawidłowo sformułowanego wniosku o zmianę lub uchylenie wyroku (art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c.). Zakres
11
żądanej zmiany lub uchylenia może się odnosić tylko do zaskarżonej treści wyroku. W związku z tym
znajomość zakresu zaskarżenia musi "wyprzedzać" badanie materii wniosku apelacyjnego, o czym
świadczy już choćby kolejność samego ujęcia redakcyjnego poszczególnych punktów w art. 368 § 1
k.p.c.
LEX nr 607260
Przedmiotowe i podmiotowe granice rozpoznania sprawy przez sąd drugiej
instancji.
Przedmiotowy zakres wyznaczają granice apelacji = granice wniosków i zarzutów
apelacji a także > nowe fakty i dowody.
Postanowienie z 21 sierpnia 2003 r SN III CKN 392/01
Obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji (art. 378 § 1 zdanie
pierwsze k.p.c.) oznacza zakaz wykraczania przez sąd drugiej instancji poza te
granice oraz nakaz rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i
wniosków.
OSNC 2004/10/161,
V CSK 550/12
wyrok SN
2013-11-07
Nierozpoznanie zarzutów apelacji jako przejaw obrazy art. 378 § 1 k.p.c.
Zarzuty kierowane do uzasadnienia orzeczenia jako podstawa apelacji i skargi
kasacyjnej.
LEX nr 1416785
1. Nierozpoznanie zarzutów apelacji stanowi obrazę art. 378 § 1 k.p.c. i
uniemożliwia ocenę poprawności wydanego rozstrzygnięcia, w odniesieniu do
właściwego zastosowania przepisów prawa materialnego i procesowego oraz ich
wykładni.
2. Uzasadnienie istnieje już przed wydaniem orzeczenia, motywy rozstrzygnięcia
skonstruowane są już podczas narady (art. 324 § 1 k.p.c.), a przez ogłoszenie i
spisanie stają się samoistnym aktem jurysdykcyjnym. Z tego względu jego wady
mogą wpływać na treść rozstrzygnięcia, a kierowane w stosunku do niego zarzuty
mogą być podstawą tak apelacji, jak i skargi kasacyjnej.
I CSK 91/07
wyrok SN 2007.05.18 LEX nr 286761
W postępowaniu apelacyjnym sąd drugiej instancji powinien rozważyć, w
granicach zaskarżenia, wszystkie stwierdzone naruszenia prawa materialnego,
nawet jeżeli nie były one przedmiotem zarzutu apelacyjnego.
II CSK 60/07
wyrok SN 2007.05.09 OSNC 2008/5/53...
W sprawie, w której zachodzi potrzeba stosowania prawa materialnego
zagranicznego, sąd drugiej instancji stosuje prawo obce niezależnie od
podniesienia tej kwestii po raz pierwszy w apelacji oraz niezależnie od
wykazania przez stronę skarżącą treści prawa obcego.
Inaczej z prawem procesowym (przepisami postępowania) >
IV CSK 350/08
wyrok SN
2009.01.14 LEX nr 487549
12
1. Sąd drugiej instancji - bez podniesienia w apelacji lub w toku postępowania
apelacyjnego odpowiedniego zarzutu - nie może wziąć z urzędu pod rozwagę
uchybień prawu procesowemu, popełnionych przez sąd pierwszej instancji,
choćby miały wpływ na wynik sprawy. Jedyny wyłom ustanowiony został w art.
378 § 1 zdanie drugie k.p.c., który nakazuje sądowi drugiej instancji w granicach
zaskarżenia wziąć pod uwagę nieważność postępowania przed sądem
pierwszej instancji.
2. Z art. 382 k.p.c. stanowiącego, że sąd drugiej instancji orzeka na podstawie
materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu
apelacyjnym, wynika jedynie obowiązek rozważenia całości tego materiału pod
kątem jego wartości dowodowej i istotności dla rozstrzygnięcia sporu, nie płynie
natomiast uprawnienie do oceny prawidłowości jego zgromadzenia pod
względem procesowym, jeśli nie jest to przedmiotem zarzutu apelacyjnego.
a także:
III CZP 49/07
uchwała SN 2008.01.31 OSNC 2008/6/55...
Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany
przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego,
wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego; w
granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność
postępowania.
Granice apelacji to nie granice zaskarżenia > sąd drugiej instancji nie może
objąć swą kontrolą tej części orzeczenia sądu pierwszej instancji, która nie została
zaskarżona.
Sąd nie jest związany treścią wniosku apelacyjnego co do sposobu rozstrzygnięcia >
mimo wniosku skarżącego o zmianę wyroku sąd drugiej instancji może go uchylić (i
na odwrót).
Podmiotowe granice apelacji wyznaczane są przez skarżącego (skarżących) we
wniosku.
II CK 5/06
wyrok SN 2007.02.14 LEX nr 274137
W razie stwierdzenia przesłanek zastosowania art. 378 § 2 k.p.c. sąd jest
obowiązany wydać stosowne rozstrzygnięcie także na rzecz tych
współuczestników, który wyroku nie zaskarżyli. Jeżeli natomiast sąd
odwoławczy nie stwierdzi stosownych przesłanek, nie wydaje negatywnego
rozstrzygnięcia na rzecz tych współuczestników, którzy wyroku sądu pierwszej
instancji nie zaskarżyli. Zgodnie jednak z art. 328 § 2 k.p.c., mającym
odpowiednie zastosowanie w postępowaniu apelacyjnym, sąd odwoławczy
powinien wówczas w uzasadnieniu wydanego orzeczenia wyjaśnić przyczyny,
dla których nie rozstrzygnął w nim sprawy także na rzecz współuczestników,
którzy nie zaskarżyli wyroku sądu pierwszej instancji.
Zakaz reformationis in peius > 384.
I CK 83/04
wyrok SN 2004.07.16 LEX nr 116589...
1. Ze względu na sformułowany w art. 384 k.p.c. zakaz reformationis in peius
Sąd drugiej instancji nie może uchylić lub zmienić wyroku na niekorzyść strony
13
wnoszącej apelację, jeżeli apelacja strony przeciwnej została w całości
oddalona.
Art. 380 > objęte są niezaskarżalne postanowienia sądu pierwszej instancji, =
niekończące postępowania w sprawie i niepodlegające zaskarżeniu na podstawie
art. 394 § 1 pkt 1-11 lub przepisów szczególnych.
Postanowienia zaskarżalne, które nie zostały zaskarżone przez strony, nie
podlegają kontroli w trybie art. 380.
Ważne:
2005.10.27
uchwała
SN
III CZP 55/05
OSNC 2006/9/144
Strona nie może skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia przez sąd
pierwszej instancji przepisom postępowania, polegającego na wydaniu
postanowienia, które może być zmienione lub uchylone stosownie do okoliczności,
jeżeli nie zwróciła uwagi sądu na to uchybienie w toku posiedzenia, a w razie
nieobecności - na najbliższym posiedzeniu, chyba że niezgłoszenie zastrzeżenia
nastąpiło bez jej winy (art. 162 k.p.c.).
Postanowienie o oddaleniu wniosku o przywrócenie terminu, jako niezaskarżalne,
należy do kategorii postanowień, o których mowa w art. 380 k.p.c..
1998.11.13 postanow. SN
II CKN 32/98 Prok.i Pr. 1999/9/38
Postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie wznowienia
postępowania, nie będąc postanowieniem zaskarżalnym, należy do kategorii
postanowień, o których mowa w art. 380 k.p.c. i może być zwalczane przez stronę
tylko w apelacji od orzeczenia zapadłego wskutek wznowienia.
2002.09.18 postanow. SN
III CZP 51/02Prok.i Pr. 2003/3/39
1. Przepis art. 380 k.p.c. nie pozwala na ponowne rozpoznanie przez sąd drugiej
instancji postanowienia oddalającego zarzuty, których uwzględnienie uzasadniałoby
odrzucenie pozwu, ponieważ jako postanowienie o odmowie odrzucenia pozwu
podlega ono zaskarżeniu odrębnym zażaleniem na podstawie art. 394 § 1 pkt 1
k.p.c. W konsekwencji strona, która w ustawowym terminie nie wnosiła zażalenia na
postanowienie oddalające zarzuty, których uwzględnienie uzasadniałoby odrzucenie
pozwu, ostatecznie i nieodwołalne traci prawo uchylenia się od skutków
postanowienia.
Uzasadnianie orzeczeń sądu II instancji > art. 387
- z urzędu > 387§1 zd.1
- na wniosek > 387§1 zd.2
Wniosek może być złożony skutecznie po ogłoszeniu orzeczenia.
II PZ 3/08
postanow. SN
2008.04.14
LEX nr 470965
Orzeczenie z uzasadnieniem doręcza się tej stronie, która w terminie
tygodniowym od ogłoszenia sentencji zażądała doręczenia. Decydujące
znaczenie ma zatem nie dzień (kalendarzowy, liczony od godziny 0:00 do
godziny 24:00), w którym dokonano ogłoszenia orzeczenia, ale bezpośrednio
chwila ogłoszenia sentencji orzeczenia. Wniosek złożony przed ogłoszeniem
sentencji orzeczenia - choćby tego samego dnia, w którym miało nastąpić i
14
nastąpiło ogłoszenie sentencji - jest przedwczesny i nie wywołuje skutków
procesowych.
Odmiennie SN w postanowieniu:
I CZ 153/12
postanowienie SN 25.10.2012r
LEX nr 1265547
1. Wniosek o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem złożony w dniu
ogłoszenia sentencji orzeczenia jest skuteczny także wtedy, gdy chwila jego
złożenia poprzedza chwilę ogłoszenia sentencji orzeczenia.
W razie watpliwości co do treści wniosku:
I PZ 25/06
postanow. SN
2007.01.17
OSNP 2008/5-6/72
Złożenie przez profesjonalnego pełnomocnika w terminie wniosku "o doręczenie
wyroku" z wyraźnym powołaniem się na zgłoszenie tego żądania "na podstawie
art. 387 § 3 k.p.c." należy potraktować jako wniosek o doręczenie orzeczenia
sądu drugiej instancji wraz z uzasadnieniem, a nie o doręczenie samej sentencji
orzeczenia na podstawie art. 9 k.p.c.
Ale jest też b. rygorystyczne stanowisko:
II PZ 53/06
postanow. SN
2006.11.29
OSNP 2008/7-8/107
Złożony przez pełnomocnika strony będącego adwokatem lub radcą prawnym
wniosek, którego treścią jest żądanie uzasadnienia wyroku sądu drugiej
instancji, nie może być utożsamiany z żądaniem doręczenia wyroku wraz z
uzasadnieniem na podstawie art. 387 § 3 k.p.c. i pozostaje bez wpływu na
rozpoczęcie biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.
Złożenie wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem podstawową
przesłanką wniesienia skargi kasacyjnej:
III CSK 66/07
postanow. SN
2007.03.28
LEX nr 315345
Warunkiem dopuszczalności skargi kasacyjnej jest skuteczne doręczenie
orzeczenia wraz z uzasadnieniem, skuteczność ta zaś wymaga uprzedniego
złożenia przez stronę skarżącą wniosku o doręczenie (art. 387 § 1 i 3 k.p.c.)
II PZ 45/07
postanow. SN
2007.10.29
OSNP 2009/1-2/14
Przepis art. 387 § 4 k.p.c. ma zastosowanie wówczas, gdy skargę kasacyjną
wnosi podmiot niebędący stroną postępowania (Prokurator Generalny lub
Rzecznik Praw Obywatelskich).
Jeszcze ważne:
‘„Art. 388
Wyrok sądu drugiej instancji z chwilą ogłoszenia staje się prawomocny i jest tytułem
egzekucyjnym.
15
Art. 388 umożliwia wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji lub uzależnienie wykonania tego orzeczenia od złożenia zabezpieczenia ale
tylko orzeczeń, od których wniesiono skargę kasacyjną.
Postanowienie wstrzymujące wykonanie zaskarżonego orzeczenia jest
podstawą do obligatoryjnego zawieszenia postępowania egzekucyjnego na wniosek
dłużnika ( art. 820).
(Nie)zaskarżalność:
I UZ 11/06
postanow. SN
2006.07.17
OSNP 2007/15-16/236
Na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające wniosek o wstrzymanie
wykonania prawomocnego orzeczenia zaskarżonego skargą kasacyjną, do
czasu ukończenia postępowania kasacyjnego (art. 388 § 1 k.p.c.), nie
przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego, gdyż nie jest to postanowienie
kończące postępowanie w sprawie w rozumieniu art. 394[1 ]§ 2 k.p.c.
Ważny :
Art. 391.
Z orzecznictwa:
V CSK 288/07
wyrok SN 2007.11.28
LEX nr 488983
2. Naruszenie przez sąd drugiej instancji art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1
k.p.c. przez sporządzenie uzasadnienia nie w pełni odpowiadającego
wymaganiom, jakie stawia wymieniony przepis, może wyjątkowo wypełniać
podstawę kasacyjną przewidzianą w art. 393[1 ]pkt 2 k.p.c. (obecnie art. 398[3
]§ 1 pkt 2 k.p.c.). Ma to miejsce wówczas, gdy wskutek uchybienia konkretnym
wymaganiom określonym w art. 328 § 2 k.p.c. zaskarżone orzeczenie nie
poddaje się kontroli kasacyjnej; innymi słowy, gdy stwierdzone wady mogły mieć
wyjątkowo wpływ na wynik sprawy.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1998 r. III CKN 471/97
W granicach kontroli zachowania warunków formalnych apelacji, którą sąd II
instancji przeprowadza na podstawie art,. 373 k.p.c., mieści się również
sprawdzenie zasadności przywrócenia uchybionego terminu do wniesienia
apelacji.
OSP 1999/4/83, Prok.i Pr.-wkł. 1999/5/37
35547
16