D - Sąd Apelacyjny w Warszawie

Sygn. akt II AKa 281/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 października 2016 roku
Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący Sędzia SA – Adam Wrzosek
Sędziowie SA – Hanna Wnękowska ( spr)
– Marek Czecharowski
Protokolant – sekr. sąd. Łukasz Jachowicz
przy udziale oskarżyciela subsydiarnego A. Ż.
po rozpoznaniu w dniu 30 września 2016 roku.
sprawy T. K. ur. (...) w W.
s. W. i R. z d. B.
oskarżonego o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i w zw. z art. 18 § 1 k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela subsydiarnego
od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie
z dnia 24 maja 2016 roku
sygn. akt VK 228/11
zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy ;
zasądza od A. Ż. na rzecz Skarbu Państwa opłatę w kwocie 100 zł oraz pozostałe koszty sądowe za
postępowanie odwoławcze;
zasądza od A. Ż. na rzecz oskarżonego T. K. kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu odwoławczym.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 24.05.2016r. sygn. V K 228/11 T. K. został
uniewinniony od zarzutu popełnienia czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 18 § 1 k.k.
Od wyroku tego apelację wniósł pełnomocnik oskarżycielki subsydiarnej zarzucając:
I. Obrazę przepisów postępowania w szczególności zaś:
1. Naruszenie art. 170 § 2 k.p.k. poprzez:
a) nieuwzględnienie wniosków dowodowych pełnomocnika oskarżycielki subsydiarnej z dnia 21 marca 2016 r.,
2. Naruszenie art. 366 § 1 k.p.k. – poprzez nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia
sprawy i nie zasądzenie naprawienia szkody,
3. Sprzeczność pomiędzy częścią dyspozytywną wyroku a uzasadnieniem tj. naruszenie art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.
II. Błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które niewątpliwie miały wpływ na jego treść.
W konkluzji skarżący wniósł o:
1. Uznanie oskarżonego T. K. za winnego celowego wielokrotnego wprowadzenia pokrzywdzonej w błąd w celu
osiągniecia korzyści majątkowej tj. popełnienia czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i w zw. z art. 18 § 1 k.k.
i wymierzenie mu kary 1 roku bezwzględnego pozbawienia wolności bez zawieszenia przewidzianej w art. 286 § 1 k.k.
2. Zasądzenie od oskarżonego kwoty 56.275,00 zł słownie (pięćdziesiąt sześć tysięcy dwieście siedemdziesiąt pięć
złotych) tytułem naprawienia szkody z racji rozliczeń na rzecz oskarżycielki subsydiarnej A. Ż., oraz 100.000,00 zł
zadośćuczynienia na wyraźne żądanie oskarżycielki subsydiarnej.
3. Zasądzenie od oskarżonego kosztów zastępstwa adwokackiego.
4. Zaliczenie do materiału w sprawie załącznika do apelacji sporządzonego przez oskarżycielkę subsydiarną,
5. Obciążenie oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kosztami postępowania,
względnie
6. Uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje.
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.
Niezależnie od tego, że wnioski apelacji zostały sformułowane w sposób rażąco nieprawidłowy, stwierdzić trzeba, że
jej zarzuty są niezasadne.
Za oczywiście nieuprawniony uznać należy zarzut obrazy art. 170 § 2 k.p.k. (zarzut I 1 apelacji ) , albowiem - jak wynika
z postanowienia Sądu Okręgowego - oddalającego przedmiotowe wnioski dowodowe, podstawy tego oddalenia nie
stanowiła okoliczność wskazana w przywołanym w zarzucie przepisie.
Wbrew pozostałym zarzutom apelacji Sąd Okręgowy wyjaśnił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności,
prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych oceniając ujawniony materiał dowodowy zgodnie z dyrektywami
wskazanymi w art. 7 k.p.k.
Zwrócić należy w tym miejscu uwagę , że wszystkie okoliczności faktyczne podniesione w apelacji zostały przez Sąd
ustalone zgodnie z twierdzeniami skarżącego. Dotyczy to klauzul abuzywnych zawartych w umowie, odmówienia przez
oskarżonego udostępnienia pokrzywdzonej planów budowy i dokumentacji technicznej, okoliczności związanych
ze sposobem prowadzenia budowy (zmniejszenie liczby krokwi, brak izolacji dachowych itp.) , nieuzasadnionego
żądania przez oskarżonego przedwczesnych wpłat na kolejne etapy budowy czy wreszcie okoliczności związanych z
odstąpieniem przez spółkę od zawarcia umowy notarialnej.
Należy zatem przyjąć, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych
(nieopisany przez skarżącego) dotyczył w istocie wyłącznie ustaleń w zakresie zamiaru oskarżonego. Kwestionując
ustalenia Sądu w tym zakresie skarżący nie przedstawił argumentacji, która mogłaby podać w wątpliwość ich
prawidłowość. Uzasadnienie tego zarzutu sprowadzało się bowiem do polemiki z ustaleniami Sądu.
Zważywszy na argumentację przedstawioną w wywodach apelacji celowym wydaje się przypomnienie, że przestępstwo
oszustwa z art. 286 § 1 k.k., ze względu na znamię celu, należy do kategorii przestępstw kierunkowych. Może
zostać popełnione tylko w zamiarze bezpośrednim (kierunkowym), przy czym zamiar ten musi obejmować wszystkie
elementy przedmiotowe czynu zabronionego, tj. wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd oraz doprowadzenie go
do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Zamiar ten musi istnieć najpóźniej w chwili
przystąpienia przez sprawcę do realizacji przedmiotowego czynu.
Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że brak jest w niniejszej sprawie dowodów upoważniających
do ustalenia, iż zamiar taki towarzyszył oskarżonemu w chwili podpisania umowy z pokrzywdzoną tzn. że oskarżony
podpisując tę umowę zakładał , że się z niej nie wywiąże.
W przedmiotowej umowie z A. F. z dnia 28 marca 2007 roku oskarżony zobowiązał się do wybudowania na jej rzecz
domu jednorodzinnego zgodnie z koncepcją projektu typowego, w stanie deweloperskim (§ 2 a umowy) oraz do
przeniesienia własności nieruchomości - działki na której wybudowany zostanie dom, wraz z naniesieniem (§ 2 b
umowy).
Żadna z okoliczności podniesionych w apelacji nie dowodzi, że oskarżony podpisując umowę działał z zamiarem
niewykonania wskazanych wyżej zobowiązań.
Okoliczności takiej nie stanowi umieszczenie w umowie zapisów przywołanych przez skarżącego gdyż – jak słusznie
uznał Sąd Okręgowy – nie przesądzają one , podobnie jak próba ich wykorzystania w praktyce, o zamiarze
niewywiązania się przez oskarżonego z przedmiotowej umowy. Podkreślenia wymaga , że oskarżony zrealizował
zobowiązanie określone w pkt. 2a umowy - dom został wybudowany zgodnie z umową i zgodnie z projektem
(ekspertyza techniczna z dnia 20 września 2008 r.). Rzeczoznawca ocenił stan techniczny domu jako dobry i nie
budzący zastrzeżeń.
O zamiarze oszustwa w dacie zawarcia umowy nie świadczą także podniesione w apelacji okoliczności dotyczące
odwoływania się przez oskarżonego do posiadania określonego certyfikatu jakości. Sąd Apelacyjny podziela w całości
pogląd Sądu Okręgowego wyrażony w tej kwestii w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (str.14).
Niespornym jest, że oskarżony nie wywiązał się z obowiązku określonego w pkt. 2b umowy.
Okoliczność, iż Spółka (...) w dniu 8 października 2008 r. bezpodstawnie odstąpiła od zawarcia umowy przeniesienia
własności nieruchomości nie oznacza jednak, że działający w jej imieniu m.in. oskarżony miał taki zamiar w chwili
podpisywania umowy w dniu 28 marca 2007r. Wręcz przeciwnie, ujawniony materiał dowodowy upoważnia do
ustalenia, że wykorzystanie niestawiennictwa pokrzywdzonej w notariacie jako pretekst do odstąpienia od umowy było
wynikiem – jak słusznie uznał Sąd Okręgowy - licznych poważnych nieporozumień między Spółką a pokrzywdzoną w
trakcie całej prowadzonej budowy, w szczególności zaś tych poczynań pokrzywdzonej (kwestionowanie pozwolenia na
budowę, planu zagospodarowania przestrzennego, planu podziału nieruchomości) , które jako wymierzone nie tylko
w interes Spółki ale także samej pokrzywdzonej, wskazywały na brak racjonalności w jej postępowaniu.
Za całkowicie niezasadne uznać należy stanowisko skarżącego, że wprowadzanie w błąd pokrzywdzonej (w zamiarze o
jakim mowa w art. 286 § 1 k.k.) w przedmiocie jakości robót oraz doboru materiałów miało miejsce wielokrotnie przez
cały okres realizacji budowy. Podzielając w całej rozciągłości argumentację Sądu Okręgowego w tym zakresie (str. 8
– 9 uzasadnienia) wystarczy w tym miejscu zwrócić uwagę, że zmianę materiałów podnoszoną w wywodach apelacji
pokrzywdzona zaakceptowała podpisując aneks do umowy.
Nie bez znaczenia jest także okoliczność, że po sprzedaży domu nowemu nabywcy Spółka zwróciła do banku, który
kredytował pokrzywdzoną 342 000 zł. potrącając 56 000 zł tytułem kosztów poniesionych z powodu konieczności
zabezpieczenia budynku.
W świetle powyższego, odnosząc się do wywodów apelacji dotyczących bilansu Spółki za rok 2007 oraz sprawozdania z
działalności za rok 2006 stwierdzić trzeba , że podnoszone w nich okoliczności w żadnym razie nie mogą wskazywać, że
oskarżony podpisując umowę w dniu 28 marca 2007roku działał z zamiarem oszukania pokrzywdzonej w rozumieniu
art. 286 § 1 k.k.
Mając na uwadze powyższe okoliczności , przy uwzględnieniu logicznej i przekonującej argumentacji przedstawionej
w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną.
Z uwagi na to, że Sąd Apelacyjny rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia, - nie był uprawniony do rozważania
kwestii ewentualnego przywłaszczenia przez oskarżonego kwoty 56 000 zł.
Zarzut dotyczący nieprzypisania oskarżonemu tego przestępstwa nie został bowiem podniesiony w apelacji.
Z powyższych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.