Jak uczyć języka polskiego i kultury polskiej na

Jak uczyć języka polskiego i kultury polskiej na

Zadania testujące wiedzę z kultury polskiej
Zadania pochodzą z testów kulturowej części konkursu „Znaszli ten kraj” z
lat 2009-2013. Ostatnie zadania (po tekstach) są próbą konstruowania
testów kulturowych w oparciu o teksty z prasy.
Grupa A (V-VII klasa)
•
Która z poniższych flag wisi prawidłowo?
a)
b)
c)
•
Święto niepodległości Polski obchodzimy _______________ (data).
•
1 XI jest obchodzone święto religijne, które nazywa się:
a) Dzień Zaduszny; b) Dzień Zmarłych; c) Wszystkich Świętych
•
Lanie wosku na wodę przez klucz to zwyczaj związany z _____ (nazwa
tradycji).
•
Formułkę „Wszystkiego najlepszego na
nowej drodze życia” powiemy z okazji:
a) urodzin; b) imienin; c) ślubu; d) chrztu
dziecka
•
Czy tak wygląda „prawdziwy” św.
Mikołaj? TAK NIE
•
Który z przedstawionych na banknotach władców Polski wiąże się z
chrztem Polski?
•
Zaznacz (w przybliżeniu) na mapie współczesnej Polski Gniezno –
pierwszą stolicę Polski.
Z legendy usunięto słowa. Wpisz je. (Na podstawie Baśnie i legendy
polskie, Warszawa 1997).
Na czele konnej drużyny jechali wodzowie plemienni, trzej bracia rodzeni:
(1) __________, (2)____________ i (3)__________. (…) A oto od strony
najbliższego jeziora wzbił się nagle w górę srebrnopióry ptak, potężny
(4)________________, niosący zdobycz w szponach, i zatoczywszy szerokie
koło nad samotnym dębem na wzgórzu osiadł na jego szczycie witany
radosnym kwileniem piskląt. (…)
- Zaczekaj mój bracie! Oto sam Bóg najwyższy, gromowładny i
wszystkowidzący ________________, zsyła nam swój znak widoczny. Tego
(4)_________________ przyjmuję za godło ludu swego, a wokół dębu
zbuduję gród swój książęcy i od gniazda (5)_____________ go nazwę.
•
•
O Kazimierzu Wielkim mówiono (uzupełnij): Zastał Polskę ______, a
zostawił ________________.
• Jan III Sobieski zwyciężył pod Wiedniem:
a) Turków,
b) Tatarów,
c) Niemców, d) Austriaków
Poukładaj wydarzenia historyczne według kolejności:
1 I rozbiór Polski
____ II rozbiór Polski
____ III rozbiór Polski
____ powstanie kościuszkowskie
____ powstanie listopadowe
____ powstanie styczniowe
____ uchwalenie konstytucji 3 Maja
•
• Dopasuj daty do wydarzeń:
IX 1939
IV 1940
VIII 1944
V 1944
II 1942
Powstanie Armii Krajowej.
Bitwa pod Monte Cassino.
Wybuch II wojny światowej.
Śmierć oficerów polskich w Katyniu.
Wybuch powstania warszawskiego.
•
Według legendy pierwszą stolice Polski założono w miejscu gdzie …
•
O kim są te słowa: „Wstrzymał słońce, ruszył ziemię…”: _________.
• O kim mowa? Wpisz nazwiska
Ignacy Jan
Pianista, podnosił sprawę
spraw
niepodległości
ci Polski na
______
arenie międzynarodowej.
dzynarodowej.
Józef
_________
Naczelnik odrodzonego
państwa
stwa polskiego, symbol
Polski niepodległej, jego
przyjazd do Warszawy w
1918 roku uznaje się za
początek
tek istnienia Polski po
rozbiorach.
Uzupełnij dialog w wierszu Władysława Bełzy Katechizm dziecka
polskiego:
Kto ty jesteś? — _______________.
Jaki znak twój? — ________________.
Gdzie ty mieszkasz? — Między
dzy swemi.
W jakim kraju? — ________________.
•
•
Wyjaśnij młodszemu koledze:
Co robił gen. Dąbrowski
browski we Włoszech, że „wraca do Polski z ziemi
włoskiej”?
Czy to nie jest błąd:
d: „Przejdziem Wisłę,
Wisł przejdziem Wartę”, a może
powinno być „Przejdziem Wartę,
Wart przejdziem Wisłę”? Dlaczego jest
dobrze / jest „źle”?
•
Która z fotografii nie pasuje do Inwokacji z Pana Tadeusza A.
Mickiewicza?
a)
b)
c)
d)
•
a)
Który z poniższych budynków mógłby być scenerią do filmu Pan
Tadeusz (na podstawie opisu dworu w Soplicowie).
b)
c)
d)
• Poukładaj w kolejności wydarzenia w balladzie Powrót taty.
_____ Dzieci modlą się o szczęśliwy powrót taty.
_____ Tato szczęśliwie wraca do domu.
_____ Tato wraca do domu przez las.
_____ Zbójca obserwuje dzieci.
_____ Zbójca tłumaczy tacie, dlaczego nie zrobi mu nic złego.
_____ Zbójca zachodzi drogę tacie.
•
•
Uzupełnij brakujące słowa w Hymnie:
Jeszcze Polska nie ______________ póki my żyjemy,
Co nam obca wzięła, szablą odbierzemy!
(…)
Przejdziem __________, przejdziem __________, będziem
Polakami
Dał nam przykład Bonaparte, jak zwyciężać mamy!
Święto Konstytucji obchodzimy _________________________ (data).
•
Na fotografii obok przedstawione są tradycje
związane z:
a) Wielkim Czwartkiem; b) Wielkim Piątkiem;
c) Wielką Sobotą:
•
Poniższa fotografia przedstawia obchody związane z:
.
•
1)
2)
3)
4)
Która wersja życzeń jest najlepsza (pod względem kulturowym, mówi
uczeń do nauczyciela)?
Z okazji imienin życzę panu dużo szczęścia, zdrowia i pieniędzy
Z okazji imienin życzę panu dużo szczęścia w rodzinie, miłości żony…
Z okazji imienin życzę panu awansu w pracy i błogosławieństwa Bożego
Z okazji imienin życzę panu dużo szczęścia, zdrowia i wszelkiej
pomyślności
•
W którym miesiącu miała miejsce bitwa pod Grunwaldem? ______.
•
Obraz ukazujący bitwę pod Grunwaldem namalował ___________ .
Dopasuj daty do wydarzeń. Daty: 1772, 1791, 1793, 1794, 1795, 1831.
_ I rozbiór Polski
____ II rozbiór Polski
____ III rozbiór Polski
____ powstanie kościuszkowskie
____ powstanie listopadowe
____ uchwalenie konstytucji 3 Maja
•
• Wybierz zdania prawdziwe: Liberum veto:
a) zlikwidowała je Konstytucja 3 Maja;
b) dzięki niemu można było szybko uchwalać ważne ustawy;
c) prawo to pomagało wygrać wojnę z Rosją;
d) polegało na tym, że jeden poseł mógł zerwać obrady sejmu;
e) znaczy po polsku „Wolne nie pozwalam!”;
f) było częścią tzw. demokracji szlacheckiej;
•
W którym rozbiorze Polski nie brała udziału Austria? a) I; b) II; c) III.
•
Powstanie styczniowe zakończyło się: a) sukcesem; b) klęską.
•
Dopasuj symbole do wydarzeń:
Katyń
Armia Krajowa
Godzina W.
Czerwone maki…
Westerplatte
Ruch oporu
Bitwa pod Monte Cassino.
Wybuch II wojny światowej.
Zagłada oficerów polskich.
Powstanie warszawskie.
•
Podpisz, jakich polskich miast dotyczą
dotycz poniższe symbole:
___________________________________________________
•
Katowice
Regiony jakich krajów należą
żą do Euroregionu Karpaty?
• Który z symboli nie pasuje do wiersza Moja piosnka II?
a) chleb,
b) bocian,
c) orzeł,
d) Prawda
•
Czy Stepy Akermańskie są na Krymie? a) TAK; b) NIE
•
Tymczasem przenoś moją duszę utęsknioną…
ut
Do kogo skierowana jest
ta prośba? ____________
•
Z jakim utworem związane sąą te fotografie?
a) Pan Tadeusz;
b) W pamiętniku
tniku Zofii Bobrówny;
c) Moja piosnka II;
d) Na lipę.
•
Na podstawie opisu dworu w Soplicowie, odpowiedz, czy poniższa
poni
fotografia przedstawia:
a) dwór;
b) pałac.
•
Uzupełnij słowa w wierszu J. Kochanowskiego Na lipę:
Gościu, siądź pod mym _____________, a ___________ sobie,
Nie dojdzie cię tu _______________, _______________ ja tobie
•
Na fotografii obok przedstawione są
tradycje związane z:
a) Bożym Narodzeniem b) świętem
Trzech Króli c) Wielkanocą.
•
O kim są te słowa: „Wstrzymał słońce,
ruszył ziemię…”? ___________
•
O jakiej porze roku miała miejsce bitwa pod
Grunwaldem? _______________
•
Czy w roku 2013 obchodzimy /
obchodziliśmy okrągłą rocznicę bitwy pod Wiedniem?
W roku 2013 obchodzimy / obchodziliśmy
rocznicę powstania:
a) kościuszkowskiego; b) styczniowego; c)
listopadowego; d) warszawskiego
•
•
Kogo przedstawia ta fotografia? _____
•
Dopasuj zdjęcia do haseł.
a
b
c
d
TAK / NIE
e
f
g
h
Okres międzywojenny: __________________
Druga wojna światowa: ____________________
Polska po 1989 roku: _______________________
•
Podaj nazwy regionów polskich regionów geograficznych w których
leżą historyczne (i obecna) stolice Polski.
•
Popraw błędy w tytułach:
a) Jan Kochanowski, Na Czarnolas: ______________
b) Ignacy Krasicki, Lew w klatce: _______________
c) Adam Mickiewicz, Powrót Świtezianki: _________
d) Juliusz Słowacki, W pamiętniku matki: __________
e) Henryk Sienkiewicz, W pustyni i na stepach: __________
f) Bolesław Prus, Z legend dawnej Warszawy: _________
g) Zbigniew Herbert, Pan od matematyki: __________
h) Wisława Szymborska, Kot na balkonie: _____________
•
Czy któryś z podanych w pytaniu powyżej autorów żyje obecnie?
„W podróży”, 2011
Gdańsk, Białystok, Toruń,
Poznań, Katowice, Lublin,
Łódź, Warszawa,
Szczecin, Bydgoszcz,
Wrocław
•
•
•
•
•
•
•
•
Które z wymienionych tu miast nie leżały na terenie przedwojennej
Polski (II RP)?
Które z wymienionych tu miast do 1939 roku nazywało się „wolnym
miastem”?
Z jakim miastem kojarzy Ci się Westerplatte? ____________________
Które z tych miast leży najdalej od Lwowa? ______________________
Która z legend wiąże się z jednym z podanych miast? Z którym?
a) O smoku wawelskim.
b) O Warsie i Sawie.
c) O śpiących rycerzach.
d) O Piaście Kołodzieju.
e) O Lechu, Czechu i Rusie.
W którym z tych miast najbardziej uroczyście świętuje się barbórkę?
Kto podróżował w kierunku Lublina (do Pacanowa?): Pan Kleks, Bolek,
Lolek, Koziołek Matołek, Miś Uszatek, Reksio.
Z jakimi miastami wiążą się nazwiska:
[a] Był robotnikiem w stoczni gdańskiej.
[b] Urodził się niedaleko Warszawy.
[c] Pochodził z Torunia.
[d] Pracował na Katolickim Uniwersytecie
Lubelskim.
[e] Składał przysięgę na rynku w Krakowie.
[f] Jego imieniem nazwany jest uniwersytet w
Poznaniu.
W którym roku wyjazdu z Warszawy do Szczecina nie można nazwać
emigracją? W 1770 / 1927 / 1950.
Które z podanych miast:
Jest największe? ______________________________
Jest stolicą Polski? _____________________________
[1] Tadeusz
Kościuszko
[2] Adam Mickiewicz
[3] Fryderyk Chopin
[4] Jan Paweł II
[5] Lech Wałęsa
[6] Mikołaj Kopernik
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Jest położone
one najbardziej na północ? ______________
Jest położone
one najbardziej na południe? ____________
Jest położone najbliżej
ej granicy zachodniej? _______
Jest położone najbliżej
ej granicy wschodniej? ___________
Jest położone
one najbardziej w centrum Polski?
Polsk ________
Jaka rzeka płynie przez: Warszawę,
Warszaw Poznań, Wrocław?
Które miasto leży najbliżej
ej Sudetów? ________________________
Jeśli polską monetę położymy
ymy na mapie Polski na mieście
mie
Łodzi, a my
patrzymy na orła z góry, to w którym kierunku ma zwróconą
zwrócon głowę:
Poznań / Warszawę
Płynie Wisła, płynie…
Z Warszawy do Torunia.
Z Torunia do Warszawy.
Z Gdańska do Torunia.
Prowadził sierociniec w Warszawie. Wraz z dziećmi
dzie
zginął w
Auschwitz. O kim mowa?
Czy „uczta u Wierzynka” miała miejsce w jednym z podanych w
tekście miast? TAK / NIE
W kierunku jakiego najbliższego
ższego Soplicowa (z podanych w tekście)
tek
miast uciekał Pan Tadeusz w 1811 roku?
Niedaleko którego z miast powstał sztandarowy port II
Rzeczpospolitej? Jak się nazywał?
W którym z miast działał pierwszy rząd
rz komunistyczny w 1944 roku?
W którym z miast podpisano „porozumienie sierpniowe” w 1980 roku?
Grupa B (klasa VIII – IX)
•
Z jakim wydarzeniem historycznym wiążą
wi
się rysunki A. Grottgera?
Które z podanych niżej „świąt”
świąt” było „świętami”
„
tak obchodzonymi
przez
rzez władze komunistyczne w Polsce? Zakreśl
Zakre
prawidłowe
odpowiedzi:
a) 6 I – Trzech Króli – pisanie na drzwiach w fabrykach K+M+B.
b) 8 III – Dzień Kobiet – wręczanie
czanie kobietom goździków
go
w zakładach
pracy.
•
c) 8 III – Dzień Kobiet – dzień wolny od pracy.
d) 1 V – Święto Pracy – pochody
pierwszomajowe.
e) 3 V – rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja
– wieszanie flag czerwonych na blokach.
f) 22 VII – rocznica ogłoszenia Manifestu
PKWN – dzień wolny od pracy.
g) 1 VIII – rocznica wybuchu powstania
warszawskiego – wycie syren o godzinie 17.00 (godzinie W).
h) sierpień – dożynki – wręczanie chleba upieczonego z nowego zboża I
Sekretarzowi PZPR (np. Edwardowi Gierkowi na stadionie X-lecia w
Warszawie).
i) 1 IX – rocznica wybuchu II wojny
światowej – dzień wolny od pracy.
j) 7 XI – rocznica wybuchu wielkiej rewolucji
październikowej – np. obowiązkowa gazetka
szkolna na ścianie, akademia z okazji itp.
•
Czy pomnik Trzech Krzyży w Gdańsku
to pomnik „Solidarności”? TAK / NIE
• 13 XII 1981 to data:
a) powstania „Solidarności”;
b) wprowadzenia stanu wojennego;
c) upadku komunizmu w Polsce.
•
W pieśni „Boże, coś Polskę…” w okresie PRL zmieniono słowa na
„Ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie”. Od którego roku (około)
przestano tak śpiewać i powrócono do oryginału: „Ojczyznę wolną
pobłogosław, Panie”. ___________
•
Które miasto na Ukrainie nazywało się kiedyś Stanisławów? ____
Podaj kolejność wydarzeń historycznych, które wygrywa Jankiel w
„Koncercie Jankiela”.
__1__ Uchwalenie Konstytucji 3 Maja.
_____ Napoleon w Warszawie.
_____ Powstanie kościuszkowskie.
_____ Powstanie Legionów Polskich we Włoszech.
_____ Rzeź Pragi.
_____ Upadek Rzeczpospolitej.
_____ Wojna w obronie Konstytucji 3 Maja.
•
_____ Zawiązanie Konfederacji Targowickiej.
_____ Żołnierze polscy na San Domingo.
•
Jaki polski taniec narodowy tańczą goście zaręczyn Tadeusza i Zosi
podczas koncertu Jankiela?
Podaj kolejność „stacji weselnych” (na podstawie wesela Boryny z
„Chłopów” W. Reymonta).
__1__ Boryna przychodzi po Jagnę.
_____ Droga do kościoła.
_____ Poprawiny.
_____ Przeprowadzka do domu Boryny.
_____ Ślub.
_____ Zabawa w domu Jagny.
_____Oczepiny.
•
•
Podaj miejsca najważniejszych wesel lub zaręczyn w literaturze
polskiej:
a) ______________, Tadeusz i Zosia.
b) ______________, Boryna i Jagna.
c) ______________, Lucjan Rydel i Jadwiga Mikołajczykówna.
• Dopasuj symbole do wierszy C. K. Norwida:
„Moja piosnka II”
„Fortepian Szopena”
Symbole do dopasowania: Bocian; Dwór modrzewiowy wiejski; Hostia;
Prawda; Pszczoła; Ścieżka; Uszanowanie kruszyny chleba; Zboże.
•
Czy Jacek Soplica i Ksiądz Robak to ta sama postać?
•
Wymień 3 złe czyny, jakich dopuścił się Jacek Soplica.
TAK / NIE
• W wierszu Smutno mi Boże J. Słowackiego, bohaterowi jest smutno, bo:
a) Słońce zachodzi i bohater ma smutne refleksje nad przemijaniem życia.
b) „Jego okręt nie do kraju płynie” – tęskni za ojczyzną.
•
Jaką nazwę nosił pierwotnie Uniwersytet Jagielloński?
•
O jakich wydarzeniach historycznych mówi piosenka Witaj majowa
jutrzenko…
•
Pod poszczególnymi miesiącami
ącami wpisz numer święta lub zwyczaju
(poniżej), który w tym miesiącu
ącu ma miejsce.
[1] Trzech Króli, [2] Niedziela Palmowa (2013 r.), [3] Boże
Bo Ciało (2013),
[4] Wszystkich Świętych,
tych, [5] Dzień Polaków i Polonii za Granicą, [6]
Święto Niepodległości,
ci, [7] Wniebowzi
Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny –
Dzień Wojska Polskiego, [8] Dzieńń Nauczyciela, [9] Boże
Bo Narodzenie, [10]
Noc Świętojańska
•
[1]
Do powyższych świątt dopisz numer tradycji lub obyczaju, które ssą
kultywowane w Polsce: (5 p. = 10 x 0,5 p.)
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[A] lekcje śpiewania
piewania piosenek patriotycznych, [B] msza na cmentarzu, [C]
pielgrzymki, [D] pisanie na drzwiach K+M+B, [E] procesja, [F] rzucanie
wianków na wodę, [G] święcenie
cenie palm, [H] uczczenie flagi pa
państwowej
(między innymi), [I] Wigilia, [J] życzenia, wr
wręczanie kwiatów.
•
Z jaką datą wiąże się zwyczaj pokazany
na fotografii obok?
Kogo przedstawia ta
fotografia? Rok 2012 był
ogłoszony m.in. jego
rokiem.
•
Z jakim miastem na Ukrainie związany
zwi
jest autor Przygód
Koziołka Matołka?
•
Dopasuj tytuły utworów do autorów (Uwaga! dwa tytuły są
s zbędne):
•
Chłopi, Dolina Issy, Wesele, Kot w pustym mieszkaniu, Ogniem i mieczem,
Pan Wołodyjowski, Potop, Pan Tadeusz
•
Kogo dotyczy ta informacja?
•
Które zwierzę jest symbolem Białowieskiego Parku Narodowego: wilk;
żubr; lis; niedźwiedź.
•
Dopasuj symbole do utworów:
Pan Tadeusz
Chłopi
Wesele
Moja piosnka II
Fortepian Chopina
Świtezianka
Lilije [5]
Testament mój
Hymn – Smutno mi Boże…
•
Do którego obrazu Jana
Matejki nawiązuje ta
grafika?
[1] Kruszyna chleba
[2] Wernyhora
[3] Boryna
[4] Kaganek
[5] Lilie
[6] Strzelec
[7] Dwór szlachecki niewielki nad
brzegiem ruczaju
[8] Ideał sięgający bruku
[9] Mój okręt nie do kraju płynie
•
Z jakiej okazji napisano ten wiersz?
•
Fotografia obok przedstawia Kazimierza
Wielkiego (A) i Władysława Jagiełłę (B). A
B
Uzupełnij:
_________________________ założył Akademię Krakowską.
_________________________ odnowił Akademię Krakowską.
•
Które z poniższych obiektów nie znajdują się we Lwowie?
a
b
c
d
e
f
Zaznacz, w których z wymienionych poniżej organizmów państwowych
znajdował się Lwów?
_____ Księstwo Galicji i Lodomerii – autonomiczna część Monarchii
Austro-Węgierskiej
_____ Generalna Gubernia
•
_____ Królestwo Polskie
_____ Księstwo Warszawskie
_____ Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
_____ Prusy
_____ Rosja
_____ Rzeczpospolita Obojga Narodów
_____ Rzeczpospolita Polska (II RP)
__x__ Rzeczpospolita
_____ ZSRR
• Tadeusz Soplica ucieka za Niemen, aby wziąć udział:
a) w powstaniu styczniowym;
b) w powstaniu listopadowym;
c) w walce z Rosją u boku Napoleona.
• Te drzwi związane są z:
a) pierwszą stolicą Polski
b) drugą stolicą Polski
c) obecną stolicą Polski
podaj jej nazwę ____________
•
Polska weszła do Unii Europejskiej w: 2004 r. / w 2005 r. / w 2006 r.
Które z poniższych zachowań kulturowych organizowanych przez
władze PRL przetrwały do dziś?
a) 8 III – Dzień Kobiet – wręczanie kobietom goździków w zakładach
pracy.
b) 1 V – Święto Pracy – dzień wolny od pracy.
c) Świętowanie 22 lipca.
d) Apele szkolne z pieśnią Wszystko, co
nasze, Polsce oddamy…
•
•
•
•
Zdjęcie obok jest ilustracją:
a) Chłopów;
b) Wesela;
c) Pana Tadeusza.
Czy Dobry Wojak Szwejk podróżował
po obecnej Ukrainie?
Wymień dwa regiony historyczno-geograficzne Rzeczpospolitej na
Kresach.
•
Które z wymienionych miast nie znajdowały się na terenie II
Rzeczpospolitej: Tarnopol, Użgorod, Stanisławów, Lwów, Żytomierz,
Krzemieniec, Łuck, Czerniowce, Płoskirów?
•
Akcja którego utworu toczy się we Lwowie?
a) Moralność pani Dulskiej
b) Zemsta
c) Wesele
d) Lalka
A. Herbich, Ostatnie święta na Kresach, „Uważam Rze” 2011.
Polowania, przedstawienia, wykwintne potrawy, ozdoby i kolędy – oto Boże
Narodzenie w przedwojennej Polsce
W ostatnie przedwojenne święta spadł tak obfity śnieg, że nawet pociągi
zostały odwołane – mówi Irena Herbich. – Podróżni koczowali na dworcach, co
przypominało mojej ciotce Zofii Chońskiej czasy wielkiej wojny. Na szczęście
pomimo tych utrudnień udało mi się dojechać do majątku rodzinnego w Hat’i. (…)
W położonym pod Łuckiem na Wołyniu dworze rodziny Peretiatkowiczów
rozchodził się już zapach świątecznych wypieków, a jadalnia tradycyjnie była
przybrana czterema snopami zbóż (…), stawianymi po jednym (…) i
symbolizującymi urodzaj. Wilię zawsze spędzało się w wąskim gronie rodzinnym.
Dopiero w pierwszy i drugi dzień świąt składało się albo przyjmowało wizyty
dalszych krewnych i przyjaciół.
Przygotowaniem wieczerzy wigilijnej zajmowały się kobiety. W tym
czasie mężczyźni byli zajęci inną ważną czynnością, traktowaną nieomal jak rytuał.
Zgodnie z prastarym polskim obyczajem, nie tylko zresztą kresowym, udawali się
na polowanie wigilijne. Wyjście mężczyzn na łowy odpowiadało także
gospodyniom. Nie przeszkadzali bowiem w domowej krzątaninie.
– Często i nas, dzieci, kiedy za bardzo dokazywaliśmy w domu, wuj Kazimierz
Peretiatkowicz zabierał na polowanie – wspomina Irena Herbich. (…)
Ze względu na znaczne odległości pomiędzy wołyńskimi dworami a
kościołem proboszcz nie chodził po kolędzie. Dzień przed Wigilią w jego imieniu
do dworu przyjeżdżał z opłatkiem organista. Ze służby dworskiej jedynie kucharz
był katolikiem. Reszta była prawosławna i obchodziła Boże Narodzenie w okresie,
gdy dwór świętował Trzech Króli. (…)
Wieczerza wigilijna w Hat’i była postna. Nie podawano przystawek, za to
był duży wybór zup. Śledzie, jako ryby morskie, rzadko docierały na Wołyń.
Zresztą staw przy dworze dostarczał pod dostatkiem ryb słodkowodnych. Ciast było
mało. Podawano jedynie struclę z masą pistacjową i z makiem oraz małe lukrowane
pierniczki zwane „całuskami”. Pieczone były na samym początku grudnia, koło św.
Barbary, i od tamtej pory dojrzewały aż do Wigilii. (…) Po wieczerzy rozpoczynało
się kolędowanie. (…)
– Zawsze zaczynaliśmy śpiewanie kolęd od „Anioł pasterzom mówił”. Była to
najważniejsza kolęda na Wołyniu. W trakcie kolędowania podawano jeszcze
chałwę i na dużych płaskich talerzach wybór bakalii, orzechów laskowych,
włoskich i tureckich. Z owoców zjawiały się na stole mandarynki i pomarańcze,
podawane tylko od święta. (…) Tradycyjną wigilijną potrawą podawaną na
Wołyniu i Podolu była kutia, czyli potrawa z maku i pszenicy. (…)
W czasie wojny i po wojnie, kiedy uchodźcy z Kresów musieli szukać schronienia
w innych rejonach Polski, po potrawach wigilijnych poznawano, kto z której części
Kresów pochodził. Najczęściej rodziny z Wileńszczyzny osiedlały się na Pomorzu,
zaś z Wołynia – na Dolnym Śląsku. (…)
Herody w zielonym salonie
W rodzinnym majątku Dowgiałłów w Nowomalinie koło Ostroga na dzisiejszej
Ukrainie przygotowania do świąt rozpoczynały się już z końcem listopada.
– Podczas długich jesienno-zimowych wieczorów wraz z rodzeństwem
pieczołowicie przygotowywaliśmy ozdoby na choinkę – opowiada Jan Dowgiałło.
(…) W czasie robienia zabawek cała rodzina siedziała w sali jadalnej dookoła
wielkiego stołu. – Moja matka Zofia czytała nam na głos „Trylogię” Sienkiewicza
(…) W Wigilię cała rodzina ubierała się odświętnie. (…) Po kolędach i prezentach
pojawiały się na stole bakalie oraz owoce, między innymi pomarańcze. (…) Były
sprowadzane ze Lwowa (…) Coroczną tradycją pierwszego dnia świąt były
odgrywane w zielonym salonie tzw. „herody”. Przedstawienie polegało na tym, że
król Herod, mający na głowie koronę zrobioną z pozłacanego papieru, szukał
Dzieciątka, które się właśnie narodziło. (…)
We wrześniu 1939 r. z dnia na dzień polskie Kresy przestały istnieć.
Wszystkich właścicieli ziemskich wypędzono lub zabito. Irena Herbich, która latem
1939 r. przebywała w majątku Peretiatkowiczów w Skurczu, w ostatniej chwili
uciekła przed wkraczającymi na Wołyń sowieckimi wojskami. Oczywiście majątek
został bezpowrotnie utracony, a z dworu zostały jedynie szczątki fundamentów.
Niestety, nie miał tyle samo szczęścia Kazimierz Peretiatkowicz, którego z Hat’i
zabrało NKWD i słuch o nim zaginął. Siedział w jednej celi w Łucku wraz z
Karolem Dowgiałłą z Nowomalina, ojcem Jana, po czym obaj w kwietniu 1940 r.
zostali wywiezieni w nieznanym kierunku. (…)
•
•
•
•
„W ostatnie przedwojenne święta” – chodzi o:
a) Rok 1938
b) Rok 1939
c) Rok 1940
„Podróżni koczowali na dworcach, co przypominało mojej ciotce Zofii
Chońskiej czasy wielkiej wojny.” – chodzi o:
a) powstanie styczniowe
b) I wojnę światową
c) II wojnę światową
„zapach świątecznych wypieków” – czy (w kontekście treści artykułu)
może to być mazurek? TAK / NIE
„jadalnia tradycyjnie była przybrana czterema snopami zbóż” – o jakie
zboża chodzi? Wymień dwa.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
„czterema snopami zbóż (…), stawianymi po jednym (…) i
symbolizującymi urodzaj.”
a) gdzie tradycyjnie stawiane były snopy zbóż? ____
b) co obecnie zastępuje snopy zbóż? ________
„Dopiero w pierwszy i drugi dzień świąt składało się albo przyjmowało
wizyty dalszych krewnych i przyjaciół.” – czego jeszcze nie wypada
robić (według tradycji lub nakazów religii katolickiej – wybierz).
a) Jeść mięsa w Wigilię.
b) Jeść dużo w Środę Popielcową.
c) Pościć w tłusty czwartek.
d) Bawić się w Wielkim Poście.
e) Robić zakupy w niedzielę.
f) Bawić się w ostatki.
g) Obchodzić halloween.
h) Wysyłać kartki na walentynki.
i) Polewać się wodą w Poniedziałek Wielkanocny.
j) Zjeść święcone w Wielką Sobotę.
k) Śpiewać kolędy miedzy Trzema Królami a 2 II.
l) Ubrać choinkę na Mikołaja.
„Moja matka Zofia czytała nam na głos Trylogię Sienkiewicza” –
Henryk Sienkiewicz otrzymał Nagrodę Nobla w 1905 roku. Wymień
Polki, które otrzymały Nagrodę Nobla:
„mężczyźni (…) udawali się na polowanie” – kto opisał polowanie:
a) S. Wyspiański w Weselu.
b) A. Mickiewicz w Panu Tadeuszu.
c) J. Słowacki w Kordianie.
„gdy dwór świętował Trzech Króli.” – co w tym roku napisaliśmy /
napiszemy na drzwiach?
„Śledzie, jako ryby morskie, rzadko docierały na Wołyń.” – W
powiedzeniu „Polska od morza do morza” o jakie dwa morza chodzi?
„koło św. Barbary” – to znaczy kiedy? _______________________
„rozpoczynało się kolędowanie.” – podaj 3 tytuły kolęd polskich
(oprócz „Anioł pasterzom mówił”).
„orzechów tureckich” – wymień dwie dowolne bitwy z Turkami.
a) Bitwa pod __________________, rok ______________
b) Bitwa pod __________________, rok ______________
„orzechów włoskich” – wymień dwa przykłady historycznych
związków między Polską a Włochami.
„podawane tylko od święta.” – które daty i nazwy świąt nie odnoszą się
do świąt, które może mieć na myśli autorka wspomnień: 22 VII / 15
VIII / 8 III / 1 V / 3 V / Boże Ciało / Wielkanoc / 14 II / 2 XI.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
„podawane tylko od święta.” – kiedy jest święto
flagi polskiej?
„rodziny z Wileńszczyzny osiedlały się na
Pomorzu, zaś z Wołynia – na Dolnym Śląsku.
(…)” – wymień 3 inne (poza Pomorzem i
Dolnym
Śląskiem)
dowolne
regiony
geograficzne we współczesnej Polsce, wpisz je
na mapce konturowej:
„już z końcem listopada.” – wpisz nazwy listopadowych świąt:
a) 1 XI - ____________________________
b) 2 XI - ____________________________
c) 11 XI - ___________________________
„już z końcem listopada.” – akcja którego z utworów literackich toczy
się w listopadzie (może być kilka odpowiedzi):
• Dziady.
• Noc listopadowa.
• Smutno mi Boże.
• Wesele.
• Zemsta.
„Moja matka Zofia” – kto napisał wiersz, w którym bohaterka też nosi
to imię? A. Mickiewicz / J. Słowacki / I. Krasicki / Z. Herbert.
„czytała nam na głos „Trylogię” Sienkiewicza” – wymień tytuły 3
powieści H. Sienkiewicza, które tworzą „trylogię”.
„Były sprowadzane ze Lwowa” – akcja którego utworu toczy się we
Lwowie?
Moralność pani Dulskiej
Zemsta
Wesele
Lalka
„Przedstawienie polegało na tym, że król Herod…” – takie
przedstawienie nazywa się …
„uciekła przed wkraczającymi na Wołyń sowieckimi wojskami.” –
podaj datę wkroczenia wojsk sowieckich do II Rzeczpospolitej: ____
Grupa C (klasy X-XI)
Dopasuj przesłania do odpowiednich Trenów J. Kochanowskiego: IX,
X, XI. Uwaga! Dwa przesłania nie pasują do podanych Trenów.
Jestem filozofem, nie będę się przejmował, bo „na szczęście wszelakie
serce ma być jednakie”, porównam sobie Urszulkę do gałązki oliwnej
przypadkowo ściętej przez nieostrożnego ogrodnika.
•
Już się nie martwię – wiem, ze Urszulka jest w niebie, powiedziała mi
to mama we śnie.
Moja dotychczasowa filozofia życia rozpadła się.
Nie dam się Szatanowi.Bou.
Wątpię w Boga.
•
W „Przesłaniu Pana Cogito” Z. Herberta jest zawarta myśl, że „bycie
wiernym” prowadzi w życiu do: a) sukcesu; b) klęski
•
Rynek jakiego miasta na Ukrainie opisywał Bruno Schulz w „Sklepach
cynamonowych”? __________
•
Opisz (jednym zdaniem!) wybraną scenę z powieści (lub filmu)
„Ogniem i mieczem”.
W podanych niżej fragmentach Ferdydurke W. Gombrowicza wpisz
brakujące imiona bohaterów.
Wyciągam papier z szuflady i oto poranek nastaje, słońce zalewa pokój,
służąca wnosi ranną kawę i bułeczki, a ja (…) zaczynam pisać pierwsze
stronice dzieła mojego własnego, takiego jak ja, identycznego ze mną,
wynikającego wprost ze mnie (…), gdy nagle dzwonek się rozlega, służąca
otwiera, we drzwiach ukazuje się ________________________, doktor i
profesor, a właściwie nauczyciel, kulturalny filolog z Krakowa (…). (…)
Rzuciłem się na moje teksty zakrywając je całym ciałem, lecz on usiadł,
wobec czego i ja musiałem usiąść (…). I siedząc, przez stół sięgnął po
papiery, przy czym nałożył binokle, i siedział. (…) On siedział z sensem (bo
czytał), a ja bez sensu siedziałem. (…) Wreszcie rzekł:
•
- No, _____________, chodź, pójdziemy do szkoły.
•
Dopasuj symbole do nazwisk osób związanych z Ukrainą: Ignacy
Łukasiewicz, Stefan Banach, Bruno Schulz, Juliusz Słowacki, Adam
Mickiewicz, Franciszek Żwirko, Stanisław Wigura (Uwaga! Dwa
nazwiska nie pasują do podanych symboli i fotografii). W ostatnim polu
wpisz kogoś Ci znanego, związanego z kulturą polską w Twoim
miejscu zamieszkania:
Lwowska Szkoła
Matematyczna
? ___________
(nazwa
miejscowości)
(imię i nazwisko
oraz związek z
Twoją
miejscowością,
np. urodził się, jest
pochowany itd.)
?
•
Kto był pierwszym królem (koronowanym władcą) Polski?
•
12 maja każdego roku jest obchodzone święto UJ (np. są organizowane
Juwenalia). Na pamiątkę czego obchodzone jest to święto?
•
Jakie były główne założenia Unii polsko-litewskiej (lubelskiej 1569).
Skreśl nieprawidłowe:
Oba człony Rzeczypospolitej zobowiązały się prowadzić wspólną
politykę obronną i zagraniczną.
Oba państwa miały mieć jednego władcę wybieranego wspólnie
przez oba narody w wolnej elekcji i koronowanego na króla Polski i
wielkiego księcia Litwy w Krakowie.
Powołano wspólny Sejm walny, obradujący w Warszawie, którego
izba poselska składała się ze 120 posłów koronnych i 48 litewskich,
a w skład Senatu weszło 113 senatorów koronnych i 27 litewskich.
Uchwalono unifikację systemów prawnych.
Ujednolicono urzędy centralne, tytuły i dostojeństwa z zakresem
kompetencji identycznym w obu krajach.
Utworzono wspólne wojsko polsko-litewskie.
Wprowadzono identyczną monetę, bitą osobno w każdym państw.
Wprowadzono identyczną monetę, bitą wspólnie w Warszawie.
Wprowdzono wspólny język urzędowy: polski.
Zachowano odrębne języki urzędowe (na Litwie język ruski).
Zachowano odrębne urzędy centralne, tytuły i dostojeństwa z
zakresem kompetencji identycznym w obu krajach
Zachowano odrębne wojsko polskie i litewskie.
Zniesiono zakaz nabywania przez Polaków dóbr na Litwie.
•
Którzy z królów nie należy do dynastii Jagiellonów?
a) Kazimierz
Wielki
b) Władysław
Jagiełło
c) Władysław
Warneńczy
k
d) Kazimierz
Jagiellończyk
e) Zygmunt
Stary
f) Zygmunt
August
g) Stefan
Batory
h) Władysław IV
•
Co oznacza skrót KEN? Z którym wiekiem się wiąże:
a) XVIII; b) XIX; c) XX
•
Kiedy w Polsce jest obchodzony Dzień Nauczyciela? _____ (data)
• Pan Tadeusz z Pana Tadeusza ucieka za Niemen do:
a) Królestwa Polskiego;
b) Księstwa Warszawskiego;
c) Rzeczpospolitej Krakowskiej;
d) „przywiślańskiego kraju”;
e) Rzeczpospolitej Polskiej Obojga Narodów.
•
Z jakim wydarzeniem historycznym związany jest ten budynek?
•
Które z podanych poniżej powstań polskich zakończyło
powodzeniem: listopadowe; styczniowe; śląskie; wielkopolskie.
się
• Dopasuj symbole do odpowiednich okresów w historii Polski:
II RP
II wojna światowa PRL
III RP
Symbole: AK (1); Cud nad Wisłą (2); Elektryfikacja wsi (3); Gen. Anders
(4); Gen. Anders na białym koniu (5); Getto warszawskie (6); Gruba kreska
(7); Józef Piłsudski (8); Katyń (9); KOR (10); Likwidacja analfabetyzmu
(11); Monte Cassino (12); Nacjonalizacja przemysłu (13); NATO (14); Nóż
w plecy (15); Ocet w sklepie (16); Oświęcim (17); Powstanie warszawskie
(18); Radom (19); Reforma rolna (20); RWD 5 bis (21); RWPG (22);
Solidarność (23); UE (24); „Ułani, ułani, malowane dzieci…” (25); Wasz
prezydent – nasz premier (26); Wybrzeże (27).
•
A
Zaznacz na mapce regiony, gdzie są takie stroje ludowe:
B
C
Koło – Konin – Turek: to miasta w Polsce, które tworzą trójkąt znany z
wydobycia:
a) węgla kamiennego; b) węgla brunatnego; c) miedzi.
•
•
Co się komu w duszy gra… Duch jakiego znanego Polaka mógłby
pokazać się Tobie? Wybór uzasadnij w kategoriach: jako wzór, jako
wyrzut sumienia, jako rada na życie lub inne.
•
Skreśl symbole, fotografie lub nazwy świąt, wydarzeń, które są wpisane
w nieodpowiednie miesiące:
Styczeń
Luty
K+M+B 2014
Marzec
kwiecień
NOWY ROK
DZIE KOBIET
DZIEŃ
Maj
Czerwiec
I dzień
dzie wiosny:
DZIE
DZIEŃ
WAGAROWICZA
Lipiec
MATURY
BOŻE
CIAŁO
(zwykle)
Wrzesień
Październik
Sierpień
PIELGRZYMKI
Listopad
Grudzień
DOŻYNKI
NA JASNEJ
GÓRZE
• Dopasuj hasła do Trenów.
Tren IX
Tren X
Tren XI
[1] Całe życie szukałem mądrości.
ści. [2] Diabeł miesza. [3] Gdzieśkolwiek
jest, jeśliś jest… [4] Idea powrotu dusz. [5] Jestem głupi. [6] Jestem jednym
z wielu. [7] Kupić by cię mądrości…
ści… [8] Reinkarnacja. [9] Trochę pokory!
[10] Urszulo, przyjdź! [11] Żałości!
i! co mi czynisz?
•
Które z rad nie pasują do wymowy wiersza Zbigniewa Herberta,
Przesłanie Pana Cogito
a) Idź na układy, a osiągniesz
gniesz sukces w życiu.
b) Ratuj życie za wszelką cenę.
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
Bądź dumny ze swej prawości.
Daj świadectwo prawdzie.
Stawaj w obronie poniżonych.
Pogardzaj tymi, co „na kolanach”.
Nie przebaczaj!
Bądź wrażliwy.
Patrz w lustro – to uczy pokory.
Zerwij z przeszłością i tradycją.
Bądź wierny!
•
Wybierz pocieszenie pasujące do wiersza Smutno mi Boże!
a) Nie martw się, że dziewczyna cię rzuciła… Nie będzie ta, to będzie
inna…
b) Głowa do góry! Wielkie rzeczy zgubione pieniądze!
c) Popatrz, jak jest pięknie! Musi być dobrze!
•
Która z sióstr wypowiada te obietnice? Zaznacz przy wypowiedziach A
(Alina) lub B (Balladyna)
______ Jeśli w zamku są czeluście, / Z czeluści ogień bucha, a ty każesz / Wskoczyć
– to skoczę.
__B___ Jeśli na odpuście / Ksiądz nie rozgrzeszy, to wezmę na siebie / Śmiertelne
grzechy…
______ Jeżeli dzida będzie mierzyć w ciebie, / Stanę przed tobą i za ciebie zginę…
______ Kochać i być wierną.
______ Prócz matki, siostry, wszystko ci poświecę.
•
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Które z dynastii rządziły w Polsce w efekcie wolnej elekcji?
Dynastia Piastów.
Dynastia Przemyślidów.
Dynastia Andegawenów.
Dynastia Jagiellonów.
Dynastia Wazów.
Dynastia Sasów.
•
Akademia Krakowska, Szkoła Główna Koronna, Uniwersytet
Jagielloński – to nazwy tej samej uczelni? TAK / NIE
• Jan Kochanowski, Andrzej Frycz-Modrzewski, Marcin Kromer – czy oni
wszyscy byli studentami Akademii Krakowskiej? TAK / NIE
• W wyniku trzech rozbiorów poszczególne państwa (Rosja, Prusy,
Austria) zagarnęły (wpisz ich nazwy):
_________ - 463 200 km² obszaru i ponad 5,4 mln mieszkańców.
_________ - 141 400 km² obszaru i ok. 2,6 mln mieszkańców.
_________ - 128 900 km² obszaru i ok. 4,2 mln mieszkańców.
• Połącz hasła z królami Polski:
123 (lata niewoli)
Kazimierz Wielki
Jadwiga
15 VII
Władysław Jagiełło
Budowniczy
Jak długo na Wawelu…
Kazimierz Jagiellończyk
Zygmunt Stary
Język polski jako obcy
Stefan Batory
Kaziuki
Zygmunt III Waza
Nie przenoście nam stolicy do Krakowa…
Jan III Sobieski
Świętość
Stanisław August Poniatowski Venimus, vidimus et Deus vicit
•
Pieśń Juliusza Słowackiego:
Nigdy z królami nie będziem w aliansach
Nigdy przed mocą nie ugniemy szyi
Bo u Chrystusa my na ordynansach
Słudzy Maryi…
odnosi się do:
a) Wojny przeciwko królowi polskiemu.
b) Wojny przeciwko Austrii.
c) Powstania kościuszkowskiego
•
Jest to herb:
a) Z okresu powstania listopadowego.
b) Z okresu powstania styczniowego.
c) Z okresu Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
•
Śląsk. Wykreśl te słowa, które nie pasują do tego regionu Polski: węgiel
kamienny, węgiel brunatny, miedź, trojak, Barbórka, Katowice, UŚ.
•
Czy Karol Wojtyła był studentem UJ? TAK / NIE
•
Do wojny przeciwko królowi polskiemu odnosi się pieśń:
a) Boże, cos Polskę
b) Pieśń konfederatów barskich
c) Mazurek Dąbrowskiego
•
Dopasuj hasła do tytułów dzieł.
Tren X
Tren IX
Wesele
Moja piosnka II
Smutno mi Boże
Stepy akermańskie
Balladyna
•
Dopasuj symbole (wpisz tylko numery!) do odpowiednich okresów w
historii Polski. Jeśli dany symbol nie pasuje do żadnego z okresów, nie
wpisuj go.:
II RP
1,
IX 1939
[a]
[b]
[c]
[d]
[e]
[f]
[g]
Alina
Do kraju tego…
Jedźmy, nikt nie woła…
Mój okręt nie do kraju płynie
Poszukiwanie mądrości
Wyście sobie, a my sobie…
Zwątpienie
II wojna światowa
PRL
III RP
Symbole:
1
2
3
4
5
7
6
8
9
O radości, iskro bogów…
10
Wydarzenia w Hucie Pieniackiej
12
11
Motocykl „junak”
I sekretarz PZPR, tow. Edward
Gierek na spotkaniu z
przedstawicielami aktywu…
13
14
15
16
17
•
18
Wybierz, kim nie był Józef Tischner: filozofem, politykiem, księdzem,
profesorem.
P. Wroński, To nas rusza: niepodległość 1918 r., wejście do Unii i
obalenie komuny, „Gazeta Wyborcza”, 2008.
III Rzeczpospolita to najlepszy okres dla Polski w ciągu ostatnich stu lat - tak
twierdzi połowa Polaków
„Spojrzenie na miniony wiek w historii Polski” - taki tytuł nosi badanie CBOS,
które miało przebadać naszą historyczną świadomość. Ankieterzy, nawiązując do
90. rocznicy odzyskania niepodległości, zapytali o to, „jak oceniane są
poszczególne okresy w historii Polski ostatnich stu lat, oraz jakie wydarzenia i jacy
ludzie działający w tym czasie mają miejsce w społecznej pamięci”....
Jaki okres w ostatnich stu latach był najlepszy dla Polski? – III Rzeczpospolita
(…) – odpowiada 49 proc. badanych. Jedna czwarta badanych uznała za najlepszy
czas PRL-u (…), 12 proc. zaś wybrało II Rzeczpospolitą (lata 1918-39). Grupa
około 3 proc. uznała, że najlepszym czasem dla Polski był okres II wojny, co
badacze CBOS uznali za docenienie heroicznej postawy Polaków.
II RP za najlepszy czas dla Polski XIX wieku uznają głównie ludzie wykształceni,
młodzi, przedstawiciele kadry kierowniczej i inteligencji. Także osoby z wyższym
wykształceniem wskazywały na okres międzywojenny. Częściej za PRL tęsknili
ludzie po 65. roku życia (ok. 40 proc.). A najbardziej krytyczni okazali się rolnicy –
tym w równej mierze (po 38 proc.) podoba się III Rzeczpospolita i PRL.
Jakie wydarzenia najważniejsze?
Za najważniejsze wydarzenia w ostatnim stuleciu Polacy uważają: obalenie
komunizmu i upadek PRL (24 proc.), wybór Karola Wojtyły na papieża (21 proc.)
oraz odzyskanie niepodległości w 1918 roku (20 proc.).
Inaczej kształtuje się lista największych sukcesów Polski w XX wieku. Tu po
odzyskaniu niepodległości, które za największe osiągnięcie uważa połowa
badanych, wymieniane są: przystąpienie do Unii Europejskiej, wyzwolenie spod
komunizmu w 1989 r., odbudowa kraju po II wojnie światowej. Wysoko w tej
hierarchii znalazł się ruch społeczny „Solidarność”.
Za najbardziej negatywne doświadczenie Polaków na pierwszym miejscu
wymieniono zależność od ZSRR po II wojnie światowej (ok. 45 proc.
respondentów) (…)
Kto jest najwybitniejszym Polakiem ostatniego stulecia
Nie jest niespodzianką, że jednoznacznie pozytywną postacią w historii Polski jest
Jan Paweł II (97 proc. pozytywnych ocen). Drugi jest prymas kard. Stefan
Wyszyński, trzeci Józef Piłsudski, a dalej – Lech Wałęsa i Jacek Kuroń.
Stosunkowo wysoko jest Tadeusz Mazowiecki (64 proc. pozytywnych ocen) i
Edward Gierek (55 proc.. ale i 24 proc. negatywnych). Wojciech Jaruzelski zyskał
46 proc. ocen pozytywnych (i 29 proc. negatywnych). Najwięcej złych ocen
otrzymał Władysław Gomułka (37 proc.) i Bolesław Bierut (42 proc.).
W pamięci wielu Polaków zatarły się już takie postacie II RP, jak szef MSZ Józef
Beck, premier Władysław Grabski i twórca Narodowej Demokracji Roman
Dmowski czy budowniczy Gdyni i COP minister Eugeniusz Kwiatkowski. Nie zna
ich większość badanych.
Ankieterzy poprosili jeszcze badanych, aby wymienili dwie osoby im najbliższe. Tu
wygrał Jan Paweł II oraz Lech Wałęsa i Józef Piłsudski.
CBOS, 3-7 października, próba reprezentatywna 1107 osób
•
•
•
•
•
•
•
„III Rzeczpospolita to najlepszy okres” – od kiedy możemy mówić o III
RP? a) Od lat 20. XX w.; b) Od lat 90. XX w.; c) Od lat 80. XIX w.
„nawiązując do 90. rocznicy odzyskania niepodległości” – która
rocznica przypada w tym roku?
„poszczególne okresy w historii Polski” – wymień 3 dowolne okresy w
historii Polski.
„czas PRL-u” to lata ________________________ .
„czas PRL-u” – co oznacza skrót PRL?
„okres II wojny” – które z poniższych symboli nie wiążą się z II wojną
światową:
a) Monte Cassino
b) Aushwitz
c) Katyń
d) Piotr Skarga
e) Sejm Wielki
f) Józef Piłsudski
g) Sowiński w okopach Woli
h) Rzeź Pragi
i) Westerplatte
j) Poczta Gdańska
„II RP za najlepszy czas dla Polski” – które z symboli nie wiążą się z II
RP:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
a) Port w Gdyni
b) COP
c) Eugeniusz Kwiatkowski
d) RWD 5
e) Dzień Kobiet
f) Manifest Lipcowy
g) Konstytucja Kwietniowa
h) Prezydent Mościcki
i) Bierut
j) Wolne miasto Gdańsk
k) Katyń
„wybór Karola Wojtyły na papieża” miał miejsce w roku ___________
„odzyskanie niepodległości w 1918 roku” – uzupełnij zdanie: 11 XI do
________________ z twierdzy w Magdeburgu przyjechał
_______________________.
„przystąpienie do Unii Europejskiej” – było to w roku: 2003 / 2004 /
2005.
„odbudowa kraju po II wojnie światowej.” – które miasto nie zostało
zniszczone podczas II wojny światowej: Warszawa / Wrocław /
Kraków.
„ruch społeczny „Solidarność”” – to lata: 70. XX w. / 80. XX w. / . 90.
XX w.
„ruch społeczny „Solidarność”” – data 13 XII 1981 to data
wprowadzenia __________________________________ .
„zależność od ZSRR po II wojnie światowej” – Polska była w: EWG /
RWPG / NATO.
„zależność od ZSRR po II wojnie światowej” – wstaw daty świąt: 3 V,
11 XI, 8 III, 1 V, 15 VII, 22 VII:
Święta
zakazane
przez Święta
„nakazane”
przez
komunistów
komunistów
„Jan Paweł II, (…) kard. Stefan Wyszyński, (…) Józef Piłsudski, (…)
Lech Wałęsa, Jacek Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, (…) Edward Gierek,
(…) Wojciech Jaruzelski, (…) Władysław Gomułka, (…), Bolesław
Bierut, (…) Józef Beck, (…) Władysław Grabski, (…) Roman
Dmowski, (…) Eugeniusz Kwiatkowski.” – dopasuj te nazwiska do
okresów i dobierz hasła:
nazwisko
Okresy: II RP, PRL, III RP
okres
hasło
Hasła: Każdy powinien mieć swoje Westerplatte; Non possumus, Kasztanka,
stocznia gdańska, zasiłek dla bezrobotnych, gruba kreska, druga Japonia,
stan wojenny, mała stabilizacja, socrealizm, Nie znamy pojęcia pokoju za
wszelką cenę, reforma monetarna, twórca Narodowej Demokracji,
budowniczy Gdyni i COP
Które z poniższych utworów dotyczą:
tytuł
autor
II wojny światowej
PRL
Innego okresu
Utwory: U nas w Auschwitzu, Zemsta, Przesłanie Pana Cogito, Treny,
Tango, Lalka, Smutno mi Boże, Wesele, Inny świat. Kto jest ich autorem?
•
•
Który z filmów dotyka problemu „żołnierzy wyklętych”
a) Człowiek z marmuru,
b) Popiół i diament,
c) Katyń,
d) Przesłuchanie.