- Roedl.com

echo
Rzeczpospolita 20 sierpnia 2009
Przeniesienie siedziby firmy do Niemiec może być podatkowo nieopłacalne
Dochody firmy zarejestrowanej w Niemczech przez osobę fizyczną zamieszkałą w Polsce są co do zasady
opodatkowane w naszym kraju, chyba że uzyskiwane są przez położony w Niemczech zakład. Podatkowo nie
musi to być mniej korzystne niż rozliczenie w Niemczech
źródło: Rzeczpospolita
– Mam zamiar przenieść siedzibę działalności do Niemiec. Jestem VAT-owcem i płacę podatek liniowy (księga
przychodów i rozchodów). Czy dla takiego przedsiębiorcy będzie to opłacalna zmiana? Jaka jest kwota wolna od
podatku? Co z VAT? Jak wyglądać będą ostateczne rozliczenia, jeśli wszystkie usługi wykonywane będą na
terenie Polski i tylko dla krajowych kontrahentów?
Osoby chcące podjąć działalność gospodarczą na terytorium Niemiec mają prawo wyboru dowolnej formy prawnej tej
działalności na zasadach obowiązujących przedsiębiorców niemieckich. Do podstawowych form prowadzenia działalności
na terytorium Niemiec należą:
- jednoosobowa działalność gospodarcza (niem. Einzelunternehmen),
- spółki osobowe, w tym np. spółka jawna (niem. Offene Handelsgesellschaft/OHG), spółka komandytowa (niem.
Kommanditgesellschaft/KG) oraz jej hybrydalna forma GmbH & Co. KG,
- spółki kapitałowe, w tym spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (niem. GmbH), spółka akcyjna (niem. AG), spółka
komandytowo-akcyjna (niem. KGaA) >patrz ramka.
Jakie podatki trzeba zapłacić w Niemczech
Osobę prowadzącą samodzielnie działalność gospodarczą obciążają zasadniczo następujące rodzaje podatków
dochodowych:
- podatek dochodowy od osób fizycznych (niem. Einkommensteuer, ESt) obliczany jest zasadniczo według progresywnej
taryfy podatkowej ze stawkami granicznymi w 2009 r. od 15 do 45 proc. (ta maksymalna dla dochodów powyżej 250 401
euro rocznie). Przepisy EStG gwarantują relatywnie wysoką kwotę wolną od podatku: w 2009 r. dla osoby rozliczającej
się indywidualnie 7834 euro;
- podatek od działalności gospodarczej (niem. Gewerbesteuer, GewSt) – przedmiotem opodatkowania GewSt jest każda
działalność gospodarcza (przedsiębiorstwo), o ile jest ona prowadzona na terytorium Niemiec. Podstawą opodatkowania
GewSt jest dochód z działalności gospodarczej, pomniejszany ewentualnie o kwotę wolną od podatku, np. w przypadku
przedsiębiorców indywidualnych oraz spółek osobowych w wysokości 24 500 euro. Od 2008 r. stawka podatku od
działalności gospodarczej wynosi 3,5 proc. Kwotę należnego podatku oblicza się poprzez pomnożenie podstawy
opodatkowania przez stawkę podatkową (3,5 proc.) oraz stawkę lokalną (niem. Hebesatz), średnio na poziomie 400
proc., ustalaną indywidualnie przez każdą gminę. GewSt podlega ryczałtowemu zaliczeniu na poczet ESt;
- dodatek solidarnościowy (niem. Solidaritätszuschlag) w wysokości 5,5 proc. kwoty należnego podatku dochodowego od
osób fizycznych (ESt) bądź podatku dochodowego od osób prawnych (KSt).
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900
Ważne gdzie rezydencja
Czytelnik pisze, że zamierza przenieść siedzibę działalności do Niemiec. Łączna wysokość obciążenia podatkowego
zależy przede wszystkim od tego, czy wraz z zarejestrowaniem działalności w Niemczech następuje zmiana rezydencji
(miejsca zamieszkania). O rezydencji decyduje w szczególności ośrodek interesów życiowych (ściślejsze powiązania
osobiste i gospodarcze) – zob. art. 4 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Niemcami.
Udzielając odpowiedzi, przyjmujemy, że czytelnik nadal pozostaje rezydentem w Polsce. Wtedy zgodnie z § 1 ust. 4 w
zw. z § 49 EStG przedsiębiorca polski podlega w Niemczech ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. od dochodu
(majątku) przypisanego zakładowi w Niemczech, a w Polsce – nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (art. 3 ust.
1 ustawy o PIT). Dochody wypracowane poprzez firmę zarejestrowaną w Niemczech podlegają co do zasady
opodatkowaniu w Polsce (tj. w państwie rezydencji), chyba że uzyskiwane są poprzez zakład położony w Niemczech
(zob. DF z 9 lipca 2009 r., „Działalność można przenieść za granicę i zaoszczędzić na podatkach”). W celu zapobieżenia
podwójnemu opodatkowaniu stosuje się metodę zwolnienia z zastrzeżeniem progresji (art. 24 ust. 2 umowy z Niemcami).
Oznacza to, że w przypadku przedsiębiorców opodatkowujących swoje dochody według progresywnej skali podatkowej
(18 proc., 32 proc.) dochody opodatkowane w Niemczech uwzględnia się przy ustalaniu przeciętnej stawki podatkowej
stosowanej wyłącznie do dochodów ze źródeł położonych w Polsce. Jeżeli przedsiębiorca korzysta z opodatkowania
według stawki liniowej (19 proc.), to zastrzeżenie progresji nie ma wpływu na całkowitą wysokość obciążenia
podatkowego jego dochodów. Zakładowi położonemu w Niemczech należy przypisać takie zyski, jakie mógłby on
osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność, w takich samych lub porównywalnych warunkach, jako
samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem macierzystym (art. 7 ust. 2
umowy z Niemcami).
Przykład
Przedsiębiorca indywidualny Jan Nowak, prowadzący na terytorium Polski działalność w zakresie handlu sprzętem
elektronicznym, postanowił zarejestrować firmę jednoosobową w Niemczech i w tym celu wynajął biuro w Berlinie. Sprzęt
elektroniczny nadal jest sprzedawany w Polsce, umowy zawierane są również na skutek działalności prowadzonej w
Polsce. Wynika z tego, że dochody ze sprzedaży zostaną opodatkowane w Polsce, natomiast zakładowi niemieckiemu
należy przypisać dochody wypracowane poprzez tę placówkę (biuro), np. ze sprzedaży kontrahentom niemieckim.
Uwzględniając przedstawione ramy prawne, obciążenie podatkowe polskiego inwestora będącego osobą fizyczną z tytułu
zysków osiągniętych poprzez zakład położony w Niemczech przedstawiamy w tabeli. Dla uproszczenia przyjmujemy
dochód uzyskany przez przedsiębiorcę polskiego na terytorium Niemiec w wysokości 100 jednostek.
Jak wynika z przedstawionej symulacji opodatkowania, zakładającej w szczególności zastosowanie najwyższej granicznej
stawki podatkowej dla dochodów powyżej 250 401 euro, łączne obciążenie dochodów wypracowanych przez firmę
zarejestrowaną na terytorium Niemiec wynosi 47,44 proc. Przy takim założeniu nietrudno o wniosek, że obciążenie to jest
istotnie wyższe niż w Polsce, gdzie przedsiębiorca może skorzystać z opodatkowania według stawki liniowej 19 proc.
Jednak przy prognozowaniu niższych dochodów i założeniu np. stawki 15 proc. a także uwzględnieniu różnic przy
ustalaniu podstawy opodatkowania, można dojść do całkowicie odmiennego wniosku.
Patrz. tabela
Co z podatkiem VAT
O miejscu opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (polskim VAT lub niemieckim Umsatzsteuer) decyduje miejsce
świadczenia usług określone dla konkretnych usług w wewnętrznym ustawodawstwie obydwu państw, bazującym na
unijnej dyrektywie VAT. Gdy więc usługa jest świadczona na terytorium Polski przez osobę zarejestrowaną dla celów
podatku od wartości dodanej w innym państwie członkowskim (tu w Niemczech), pojawia się konieczność ustalenia
miejsca świadczenia. W tym celu niezbędne jest zdefiniowanie rodzaju świadczenia (usługi). Miejsce świadczenia należy
odróżniać od miejsca faktycznego wykonywania usług. Od właściwego określenia miejsca świadczenia zależy prawidłowe
opodatkowanie usługi, w szczególności ustalenie, czy usługa podlega, czy nie podlega opodatkowaniu polskim VAT oraz
czy przedsiębiorca ma np. obowiązek rejestracji dla celów tego podatku w Polsce.
Przykład
Jan Nowak, zarejestrowany jako przedsiębiorca z siedzibą na terytorium Niemiec, będący podatnikiem podatku od
wartości dodanej w Niemczech, świadczy polskiej spółce usługi nadzoru budowlanego na placu budowy położonym w
Polsce. Ponieważ zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomością
jest miejsce jej położenia, to usługi Jana Nowaka podlegają VAT na terytorium Polski według stawki właściwej dla tego
rodzaju usług w Polsce (co do zasady 22 proc.). Gdyby Jan Nowak (podatnik niemieckiego podatku od wartości dodanej)
świadczył np. usługi wynajmu samochodów osobowych na rzecz polskiego podatnika, to usługa taka podlegałaby co do
zasady opodatkowaniu w Niemczech według tamtejszej stawki (19 proc.).
Jakie formalności należy załatwić
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900
Zasady rejestracji i prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech reguluje ustawa o prowadzeniu działalności
gospodarczej (niem. Gewerbeordnung). Do obowiązków rejestracyjnych przedsiębiorcy jednoosobowego na terytorium
Niemiec należy w szczególności:
- dopełnienie formalności meldunkowych,
- zgłoszenie działalności gospodarczej w urzędzie ds. gospodarczych właściwym dla miejsca siedziby przedsiębiorstwa
(niem. Gewerbeamt/Ordnungsamt),
- stosowna dokumentacja w razie konieczności uzyskania koncesji lub uznania kwalifikacji.
Urząd ds. gospodarczych informuje już o zarejestrowaniu przedsiębiorstwa:
- urząd skarbowy,
- branżową kasę chorych,
- izbę przemysłowo-handlową, względnie izbę rzemieślniczą.
Przedsiębiorstwo jednoosobowe nie podlega więc wpisowi do rejestru handlowego. Przedsiębiorca musi prowadzić pełną
księgowość zasadniczo wtedy, gdy roczny obrót przekroczył 500 tys. euro lub zysk 50 tys. euro. W przeciwnym wypadku
przedsiębiorca może prowadzić uproszczoną ewidencję podatkową opartą na zasadzie kasowej (książka przychodów i
rozchodów, niem. Einnahmen-Überschussrechnung).
Marcin Jamroży , Marcin Sobieszek
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900