Konspekt lekcji wychowawczej zawierający elementy gendera

Konspekt lekcji wychowawczej zawierający elementy gendera
Temat lekcji: Być kobietą, być mężczyzną, czyli tożsamość płciowa.
Grupa docelowa: młodzież szkoły ponadgimnazjalnej, klasa II technikum
Cele:
- wprowadzenie pojęcia płeć biologiczna, płeć kulturowa,
- wprowadzenie pojęcia gendera,
- kształtowanie akceptacji tożsamości wynikającej z płci człowieka,
- poznanie najczęściej występujących stereotypów dotyczących kobiet,
- uświadomienie młodzieży ważności równouprawnienia mężczyzn i kobiet,
- uświadomienie potrzeby zapobiegania dyskryminacji kobiet,
Czas trwania: 2 godzina lekcyjna
Materiały: duże arkusze papieru z naklejonymi zdaniami, quiz - Płeć a stereotyp , plansze
z napisami PRAWDA, STEREOTYP (jedno słowo na planszy), Prawdziwa kobieta/
Prawdziwy mężczyzna - metoda wędrujących plakatów, Konstytucja Rzeczpospolitej
Polskiej, test na płeć mózgu
Metody pracy: burza mózgów, pogadanka, dyskusja, śnieżna kula, quiz, praca z tekstem
Po ukończenie zajęć uczeń/uczennica( efekty):
- rozróżnia pojęcia płeć biologiczna, płeć kulturowa,
- zna pojęcie gendera,
- akceptuje tożsamość wynikającą z płci człowieka,
- rozpoznaje najczęściej występujące w społeczeństwie stereotypy dotyczące kobiet,
- ma świadomość ważności równouprawnienia mężczyzn i kobiet,
- rozumie potrzebę zapobiegania dyskryminacji kobiet
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie: - czas 5 minut,
- Na początek na tablicy pojawia się „prowokujące” uczniów hasło ”seks”, do którego pada
pytanie: Co to takiego?
- Uczniowie próbują sformułować definicję (burza mózgów); jeśli sami nie wpadną na
właściwe skojarzenia pojawia się druga plansza z hasłem: „płeć” . Nauczyciel komentuje,
że seks to właśnie płeć.
- Następnie pojawiają się hasła dodatkowe: „psychiczna”, „biologiczna”, „społeczna”, które
strzałeczkami łączymy z hasłem „płeć”. Następnie uczniowie samodzielnie lub przy pomocy
starają się wyjaśnić znaczenie podanych pojęć. Nauczyciel dopowiada lub poprawia błędne
wypowiedzi.
2. Ćwiczenie cechy mężczyzny, cechy kobiety, stereotyp płci: - czas 20 minut,
a) uczniowie na kartkach zapisują cechy pozytywne i negatywne charakterystyczne - ich
zdaniem - dla ich własnej płci oraz płci przeciwnej; ( z wykorzystaniem metody „Śnieżnej
kuli” – czyli najpierw każdy pisze indywidualnie cechy, potem łączymy się w pary i ustalamy
wspólne stanowisko, potem w czwórki)
b) Na tablicy zostają zawieszone 2 nowe hasła: „kobieta” , „mężczyzna”; uczniowie dopinają
cechy, które uznali za charakterystyczne dla poszczególnych płci;
c) Każda grupa wybiera 2 przedstawicieli ( 2 chłopcy,2 dziewczyny), którzy następnie
spośród dowolnie rozrzuconych na stoliku twierdzeń, wybierają te, które ich zdaniem
charakteryzują ich płeć i przypinają do tablicy w odpowiednim miejscu.
d) Następuje głośne odczytanie wyników pracy, komentarz uczniów i nauczyciela,
wprowadzenie korekty (Nauczyciel może wspomnieć tu o płci mózgu)
e) Nawiązanie do pojęcia „stereotyp płci”- wyjaśnienie mechanizmu powstawania
stereotypów, uczniowie podają znane im stereotypy dotyczące kobiet?
Przykładowo...
- „Baby do garów”
- „Kobiety są od tego, żeby rodzić dzieci”
- „Baby są głupie”
- „Kobiety i ryby nie mają głosu”
- „Baba z wozu koniom lżej”
f) dyskusja nad każdym ze stereotypów,
3. Ćwiczenie : Wymień zawody tradycyjnie uważane za męskie i zawody tradycyjnie
uważane za kobiece. Czy sądzisz, że te podziały są prawomocne? Uczniowie wymieniają
zawody według nich typowo kobiece i typowo męskie. – czas 10 minut,
4. W jaki sposób można zapobiegać dyskryminacji kobiet? Dyskusja – czas 10 minut,
a) Poprzez stanowienie prawa. Przykład:
· Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
W szczególności Art.33
1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczpospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym,
politycznym, społecznym i gospodarczym.
2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i
awansów, do jednakowego wynagrodzenia za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia
społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności
publicznych i odznaczeń.
b) Dzięki zajęciom uświadamiającym młodzież.
5. Ćwiczenie niedokończone zdania; - czas 10 minut
Krok 1: Dzielimy uczestników na grupy
Krok 2: Rozdajemy każdej grupie arkusz papieru z naklejona kartką z niedokończonymi
zdaniami:
Prawdziwa kobieta nie może……
Prawdziwa kobieta jest……..
Prawdziwa kobieta powinna……..
Prawdziwy mężczyzna nie może……..
Prawdziwy mężczyzna jest……..
Prawdziwy mężczyzna powinien……..
Krok 3: Prosimy wszystkie grupy o wymienienie się plakatami z sąsiadująca z nimi grupą,
zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Następnie przekazujemy kolejną instrukcję: teraz
każda z grup ma uzupełnić otrzymane plakaty z odpowiedziami o własne przemyślenia. Na
to zadanie macie 5 minut. Po upływie tego czasu ponownie wymieniacie się plakatami
zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Wymiany powtarzają się do momentu, aż każda z grup
otrzyma ponownie plakat, od którego rozpoczęła pracę.
Krok 4: Prezentacja wyników pracy. Rozwieszamy wszystkie plakaty w widocznym dla
wszystkich miejscu.
Krok 5: Dyskusja
Poproszenie teraz członków grupy, by wypisane przez siebie stwierdzenia dotyczące kobiet
spróbowali przypisać mężczyznom i odwrotnie. Zwrócenie uwagi grupy, że tak naprawdę
nie istniej ktoś taki jak „prawdziwa kobieta” i „prawdziwy mężczyzna”, a o tym jacy jesteśmy
decyduje nie tylko płeć z jaką przyszliśmy na świat, ale przede wszystkim nasze
indywidualne cechy i predyspozycje np. bycie osobą opiekuńczą czy silną nie jest związane
z płcią biologiczną, w związku z czym nie można tych cech przypisywać tylko jednej z płci.
Postępując w ten sposób kierujemy się stereotypami myślowymi, które wynikają
z funkcjonującego w naszej kulturze często nieprawdziwego obrazu kobiecości i męskości.
Często nie uświadamiamy sobie, że to co uważamy za „naturalne” i „wrodzone” w naszym
zachowaniu, sposobie patrzenia na świat, samo postrzeganiu, może być w istocie wytworem
kultury, wychowania, instytucji społecznych.
6. Przedstawienie grupie uproszczonej definicji gendera – 5 minut,
Gender - role przypisywane kobietom i mężczyznom zgodnie z tradycją, najczęściej są one
wynikiem uproszczonego i schematycznego myślenia o rzeczywistości. To rodzaj założeń,
na temat tego, co kobiety i mężczyźni powinni robić.
7. Quiz: Płeć a stereotyp – czas 20 minut
Krok 1 : Poproszenie uczestników by wstali. Przekazanie instrukcji:
Teraz rozpoczniemy zabawę - quiz ruchowy. Po usłyszeniu przeczytanego przeze mnie zdania
każde z was ustawia się przy karteczce z napisem: STEREOTYP lub PRAWDA.
Uwaga: Każde stwierdzenie i odpowiedź uczestników grupy staramy się skomentować
i wyjaśnić.
Quiz: Płeć, a stereotyp
Kobiety rodzą dzieci, mężczyźni nie. (Prawda)
Małe dziewczynki są delikatne, nieśmiałe i strachliwe, a chłopcy są twardzi i odważni.
(Stereotyp)
W wielu krajach kobiet zarabiają mniej niż mężczyźni.(Prawda)
Kobiety mogą karmić dzieci piersią, mężczyźni potrzebują butelki by nakarmić
niemowlę. (Prawda)
Mężczyźni powinni podejmować najważniejsze decyzje. (Stereotyp)
Mężczyźni są mniej uczuciowi i rzadziej płaczą, niż kobiety.(Stereotyp)
Kobiety lepiej zajmują się dziećmi.(Stereotyp)
Mężczyźni lepiej nadają się na polityków. (Stereotyp)
Kobiety nie mogą pracować w niebezpiecznych warunkach np.: na kopalni.(Stereotyp)
Większość policjantów w przeważającej części państw na świecie to mężczyźni bo się
lepiej do tego nadają. (Stereotyp)
Mniej kobiet niż mężczyzn zajmuje stanowiska członków rządu, parlamentu,
managerów.(Prawda)
Kobiety zwracają większą uwagę na swój wygląd niż mężczyźni. (Stereotyp)
8. Podsumowanie
Zadania rysunkowe:
Zaprojektować w grupach plakat promujący ideę równouprawnienia obydwu płci (np. za
pomocą węgla rysunkowego). Na zakończenie lekcji można rozdać chętnym uczniom test, na
podstawie których będą mogli spróbować określić płeć swojego mózgu.
Pytania do dyskusji ( ewentualne):
1. Jak sądzisz, czy mężczyźni również bywają dyskryminowani przez kobiety? W jakich
sytuacjach?
2. Jakie cechy twoich rodziców są twoim zdaniem cenne i godne naśladowania?
3. Jakie cechy określają męskość i kobiecość?
4. Czy uważasz, że w dobie równouprawnienia kobiet i mężczyzn wszystkie funkcje kobiet
i mężczyzn w odgrywaniu ról rodzinnych i zawodowych mogą być zamienne? Uzasadnij
swoje zdanie.
5. Czy wzory kobiet i mężczyzn sprzed lat są takie same jak współczesne? Czy ideały kobiet
i mężczyzn zmieniały się w trakcie rozwoju historycznego człowieka?
Na zakończenie lekcji można rozdać chętnym uczniom testy, na podstawie których będą
mogli spróbować określić płeć swojego mózgu.
Opracowanie Śmigielska Beata