w ciąży - Instytut SANVITA

Anemia
w ciąży
WWW.BEATAWOJTCZAK.PL
Anemia to powszechny problem, który dotyczy wielu
kobiet w ciąży. Szacuje się, że aktualnie około 30-40%
przyszłych mam boryka się z niedoborem ważnych
składników odżywczych. Takie braki mogą prowadzić
do poważniejszych powikłań, a nawet zagrożenia dla
matki i dziecka. Sprawdź, co powinnaś wiedzieć, aby
skutecznie chronić się przed anemią.
Dorota Sikora
Dietetyk, Instytut Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej SANVITA, www.instytutsanvita.pl
dobra–mama.pl
Czym właściwie jest anemia?
W czasie ciąży organizm kobiety produkuje więcej krwi,
potrzebnej do prawidłowego rozwoju i wzrostu dziecka. Krew
zwiększa swoją objętość i rozcieńcza się, przez co spada
w niej poziom zawartości hemoglobiny (Hb) i hematokrytu
(Ht). Każde dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje „jedzenia” - cennych składników odżywczych, makro- i mikroelementów, które czerpie bezpośrednio z organizmu mamy.
W przypadku niewystarczającej ilości takich składników,
które przecież teraz trzeba podzielić między siebie a dziecko
– szczególnie żelaza, witaminy B12 oraz kwasu foliowego –
organizm kobiety narażony jest na anemię.
30
Słuchaj swojego ciała
Początkowe objawy anemii są często bagatelizowane lub mylone z tymi, które są związane z przebiegiem ciąży. Zaliczają
się do nich: nadmierne zmęczenie, bóle i zawroty głowy, osłabienie, gorsza tolerancja przy wysiłku fizycznym, problemy
z koncentracją. Niekoniecznie muszą one od razu wskazywać
na anemię, jednak powinny zwrócić uwagę, zanim pojawią
się późniejsze, bardziej dokuczliwe przypadłości tj. skurcze
mięśni nóg, szybsze bicie serca, bladość twarzy, suchość skóry
i łamliwość włosów.
Diagnoza
Anemię diagnozuje się na podstawie wyników badania morfologii krwi. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
anemię u kobiet w ciąży stwierdza się przy stężeniu hemoglobiny (Hb) poniżej 10 g/dl badanej krwi. W procesie diagnozy bierze się również pod uwagę wartość hematokrytu,
MCV – objętość krwinek czerwonych czy też stężenie żelaza.
Obniżone stężenie białka ferrytyny we krwi, przy prawidłowych wartościach żelaza jest tym, co bezpośrednio wskazuje
na anemię u przyszłej mamy.
Ryzyko anemii
Na niedobór składników odżywczych szczególnie narażone
są kobiety w pierwszym trymestrze ciąży. Anemia w tym
okresie może prowadzić do wad rozwojowych płodu, wcześniactwa, a nawet poronień. Również w dalszym okresie
ciąży anemia może zakłócać prawidłowy rozwój malucha.
Statystyki nie kłamią – większość kobiet w ciąży narażona
jest na wystąpienie niedoborów mikro- i makroelementów.
Głównym winowajcą tego stanu rzeczy jest wzrost zapotrzebowania na żelazo i kwas foliowy. Ryzyko wystąpienia
anemii może być zwiększone w przypadku ciąży mnogiej,
małego odstępu pomiędzy ciążami, częstych wymiotów
spowodowanych porannymi nudnościami, młodego wieku,
obfitych miesiączek oraz diety ubogiej w żelazo.
ŻRÓDŁA
składników odżywczych
ŻELAZO
Chuda wołowina
Kasza gryczana
Nasiona roślin strączkowych
Suszone morele, śliwki
Świeże, zielone warzywa
Wątroba
WITAMINA B12
Chude gatunki mięs
Jaja
Mleko
KWAS FOLIOWY
Awokado
Brokuły
Brukselka
Buraki
Fasolka szparagowa
Nasiona roślin strączkowych
Wzbogacane płatki
śniadaniowe i mąka
Żółtko jaja
Ser cheddar
Ryby i skorupiaki
Sery
Wątroba
Nasiona słonecznika
Natka pietruszki
Sałata
Szpinak
Wzbogacane płatki śniadaniowe i mąka
REKLAMA
ciąża i poród
Ważna rola składników odżywczych
Dlaczego tak często przywoływane w tekście składniki odżywcze mają kluczową rolę w profilaktyce anemii, zarówno
przed, w trakcie, jak i po okresie ciąży? Żelazo odpowiadające
za prawidłowe dotlenienie organizmu występuje w dwóch
postaciach: hemowej, której źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego, i niehemowej, pochodzącej z produktów
roślinnych. Bez niego zaczyna szwankować gospodarka
tlenowa naszego ciała. Niedobór kwasu foliowego przyczynia
się do powstawania anemii powodującej zaburzenia w szpiku
kostnym, zaś niedobór witaminy B12 powoduje kruchość i niezdolność uczestniczenia krwinek czerwonych w transporcie
składników odżywczych, co może bardzo zaszkodzić naszemu
dziecku.
Zapobieganie
Aby zapobiec wystąpieniu niedokrwistości w ciąży, należy
już na etapie planowania poczęcia przestrzegać odpowiednio
zbilansowanej diety. Da to naszemu organizmowi szansę na
zmagazynowanie wystarczającej ilości składników odżywczych oraz makro- i mikroelementów niezbędnych do prawidłowego rozwoju dziecka. Idealna, służąca naszemu zdrowiu
dieta powinna być zbilansowana i dostosowana do potrzeb
energetycznych przyszłej mamy oraz – aby profilaktycznie
zapobiec anemii – bogata w żelazo, witaminę B12 oraz kwas
foliowy. Alternatywą dla kobiet wegetarianek jest spożywanie warzyw zielonolistnych w połączeniu z nasionami roślin
strączkowych.
O żelazie słów kilka
Żelazo jest najważniejszym mikroelementem biorącym udział
w zapobieganiu wystąpienia anemii. Odpowiedzialne jest za
transport tlenu do wszystkich tkanek i narządów w organizmie, a to zapewnia nam prawidłowe dotlenienie organizmu.
Występuje w dwóch postaciach, jednak postać hemowa
(pochodzenia zwierzęcego) wchłania się znacznie lepiej.
Potencjalne zaburzenia wchłaniania żelaza często związane
są z dolegliwościami przebiegu ciąży. Mowa tu zwłaszcza
o początkowych nudnościach, wymiotach, zaburzonym łaknieniu. Pocieszeniem jest fakt, że odpowiednia dieta może do
minimum ograniczyć nasze straty w ilości żelaza.
Witamina C to jeden z pomocników, który odpowiednio
zadba o poziom żelaza w naszym organizmie. Zwiększa ona
wchłanianie go nawet trzykrotnie. Produkty obfitujące w ten
składnik to między innymi natka pietruszki, pomidory, papryka,
brokuły, brukselka, szpinak, kapusta, owoce cytrusowe, jagody
i porzeczki. Lubisz jajecznicę? Świetnie! Posyp ją świeżą natką
pietruszki. Wolisz kanapki? Do takiej z wędliną dołóż pomidora
bądź świeżą paprykę. Poprzez takie proste do przygotowania
połączenia wchłanianie żelaza będzie bardziej efektywne.
Co jeszcze możesz zrobić?
Unikaj picia nadmiernych ilości kawy i herbaty, szczególnie
przed, po czy w trakcie posiłków. Zmniejszają one przyswajanie żelaza ze względu na zawarte w nich taniny. Te proste sposoby powinny wystarczyć, aby utrzymać organizm w dobrej
formie i nie dopuścić do powstania anemii.