przekład polski

Początki świata
Przekład za odpisem z XVII-wiecznego rękopisu ze zbiorów Biblioteki Narodowej im. Iwana Wazowa
w Płowdiwie (sygn. 116 (54), k. 90-96’.
Dlaczego Pan Bóg stworzył świat? W owym czasie był anioł wyniesiony przez Boga
ponad innych, imieniem Satanael. Zaczął myśleć, jak wywyższyć się nad Pana Boga i tak
dumając, zasiadł na tronie Pańskim. I przybył do niego Michał Archanioł, wierny anioł Pana,
i rzekł mu: „Wstań, poganinie, nie tobie tu zasiadać!”. I kopnął go tak, że ten padł pod ziemię,
a wszyscy aniołowie, którzy wierzyli w Satanaela, spadli z nieba: jedni pod ziemię, drudzy na
ziemski padół, inni jeszcze pozostali w powietrzu; każdy z nich przebywał odtąd w miejscu,
w którym wspomniał Pana naszego. Wtedy właśnie stały się one diabłami, które nosiły
w sobie złe myśli i służyły Lucyferowi. Tak oto z pychy zrodził się pierwszy grzech.
I podobnie, jak rozważa miasto, gdy utraci swe wojsko, tak i Pan Bóg zamyślił się nad
tym, jak znów wypełnić swe zastępy aniołami. Wtenczas postanowił – dla jego własnego
zbawienia – stworzyć człowieka, od którego miałaby pochodzić cała ludzkość. Potem rzekł:
„To, co pierwsze stworzę człowiekowi, stanie się miejscem jego życia”. I uczynił wtedy cuda
wielkie. W poniedziałek dał światu światłość i nazwał ją słońcem, we wtorek stworzył
wszelkie płody ziemi, w środę zaś zwierzęta i bydło na niej żyjące. W czwartek – ptaki
latające w powietrzu i pływające w morzach ryby, w piątek stworzył pierwszego człowieka,
a w sobotę ciało jego napełnił duchem. Tak stworzył Adama, pierwszego człowieka, na swoje
podobieństwo. Uczyniwszy to wszystko w sześć dni, siódmego odpoczął. Dniem tygodnia,
w którym zakazał pracować, ustanowił niedzielę. My jednakże nie uszanowaliśmy świętej
niedzieli, przez co teraz istnieje wiele zła.
Od dnia, w którym Bóg stworzył Adama, ten nie mógł żyć samotnie i zwrócił się do
Pana ze słowami: „Panie, daj mi towarzysza!”, a ten odrzekł: „Adamie, połóż się na ziemi!”.
On położył się i usnął. A wtedy Pan wyjął mu jedno z żeber po lewej stronie ciała
i powiedział: „Oto Ewa, twoja towarzyszka, Adamie” i wskazał im miejsce w Raju, w którym
mieli odtąd mieszkać. Wszystko oddał we władanie Adamowi, mówiąc: „Strzeżcie się, by
diabeł was nie zwiódł!”. Potem wręczył im uświęcony owoc, pochodzący z Drzewa Poznania
i rzekł: „Czuwajcie, byście nie pokusili się o ten owoc, gdyż jeśli go spróbujecie,
zgrzeszycie!”. Następnie Bóg, wraz ze swymi aniołami, obsadził Raj różnymi drzewami
i kosztował ich owoców; stworzył też Drzewo Poznania.
Tymczasem Satanael miał wobec pierwszych ludzi złe zamiary i zasadził winorośl 1
oraz żądzę prastarą, by zwieść Adama. Pojawił się tedy w Raju diabeł pod postacią żmii
zwanej piękną dziewicą, gdyż została ona stworzona z kobiecą głową. Gdy zbliżyła się do
Ewy, kusiła ją, mówiąc: „Dlaczego nie chcecie spróbować tego owocu?”. Odpowiedziała jej
Ewa: „Pan zakazał nam go jeść”, na co diabeł odrzekł: „Gdybyście skosztowali tego owocu,
pozyskalibyście całą wiedzę, którą posiada Bóg”. Ewa uwierzyła diabłu i zerwała dwa jabłka.
Jedno zjadła sama; drugie oddała Adamowi, który ugryzłszy je, wspomniał słowa Pana,
a wtedy owoc uwiązł mu w gardle i od tej pory byli grzeszni i nadzy. Nadszedł Bóg i wygnał
ludzi z Raju, a żmiję przeklął: miała ona odtąd pełzać po ziemi pełna jadu.
Tak oto Bóg stworzył prawdziwego człowieka, którego ciało pochodzi z ziemi, kości
z marmuru, a rozum z anielskiej bystrości.
przeł. Anna Jakimiszyn
1
Często spotykany w innych utworach apokryficznych motyw etiologiczny, w którym Noe za namową diabła
sadzi winnicę, albo diabeł sam robi pierwsze wino i rakiję.