Temat 10: Ja i Ty/Wy, czyli o relacjach interpersonalnych

Transkrypt

Temat 10: Ja i Ty/Wy, czyli o relacjach interpersonalnych
Temat 10: Ja i Ty/Wy, czyli o relacjach
interpersonalnych
Kraków, 22 kwietnia 2016 roku
Warsztaty z komunikacji społecznej: Język ciała z elementami
komunikacji interpersonalnej
mgr Dominik Borowski www.dominikborowski.eu
Wydział Polonistyki – Ośrodek Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej
Relacje (związki) interpersonalne
• to wzajemne stosunki pomiędzy
partnerami oparte na powiązaniach
między nimi
– relacje rodzinne
– relacje zawodowe
– relacje koleżeńskie, przyjacielskie
– relacje sąsiedzkie
– relacje z obcymi
–…
Zasady tworzenia relacji
•
•
•
•
•
•
•
wygląd
podobieństwo
komplementarność
korzyści
kompetencyjność
bliskość
ujawnianie siebie
Dynamika relacji interpersonalnych
• relacje stopniowo rozwijają się
• niektóre relacje mogą się skończyć
Rozwój związku
• zwiększenie bliskości i przywiązania
• zwiększenie zakresu i różnorodności
interakcji
• zwiększenie wzajemnej zależności
• wyspecjalizowanie kodu komunikacyjnego
• zmniejszenie niepewności poznawczej
• poszerzanie się i zazębianie się sieci
kontaktów społecznych
Komunikacja przez dotyk
• Skóra jako odbiorca komunikatów.
• Skóra jako nadawca komunikatów:
•
•
•
•
zmiany w temperaturze
zmiana w zabarwieniu skóry
zmiany w napięciu mięśniowym
zmiany w poziomie wilgotności skóry
Komunikacja przez dotyk
• Normy dotyczące dotyku
•
•
•
•
płeć
wiek
status społeczny
kultura
Komunikacja przez dotyk
• Semantyka dotyku:
dotknięcia nacechowane pozytywnym
afektem
dotknięcia rozrywkowe
dotknięcia kontrolne
dotknięcia rytualne
Komunikacja przez dotyk
• Komunikacyjne funkcje dotyku:
• funkcja wspierająca
• funkcja władzy
• funkcja przynależności
Miłość
• „Dzięki miłości człowiek może rozwiązać
ogólny problem swego istnienia –
przezwyciężyć uczucie osamotnienia”
(Erich Fromm)
• „Prawdziwa miłość zawsze milczy:
wyrazem prawdy są czyny, nie słowa”
(Wiliam Szekspir)
Miłość
• „Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest. Miłość
nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie
unosi się pychą; nie dopuszcza się
bezwstydu, nie szuka swego, nie unosi się
gniewem, nie pamięta złego; nie cieszy się
z niesprawiedliwości, lecz współweseli się
z prawdą” (Paweł z Tarsu)
Miłość
• Trójskładnikowa teoria miłości Sternberga:
• namiętność
• intymność
• zaangażowanie
Miłość namiętna
• to stan intensywnej tęsknoty za drugą
osobą, doświadczany na wczesnych
etapach romantycznego związku
• obejmuje zwykle intensywne uczucia,
ciągłe myślenie o drugiej osobie i chęć
spędzania z nią jak najwięcej czasu
• układ seksualnego kojarzenia, którego
celem jest reprodukcja i przekazanie
genów
Miłość partnerska
• to uczucie doznawane w stosunku do
kogoś, z kim nasze życie pozostaje
głęboko splecione
• może odnosić się zarówno do partnerów
romantycznych, jak i do przyjaciół
• układ przywiązania, którego celem jest
ustanowienie i utrzymanie silnej więzi
emocjonalnej
Przyjaźń
• „Czym sen dla ciała, tym przyjaźń dla
ducha – odświeża siły” (Cyceron)
• „Nie idź za mną, bo nie umiem prowadzić.
Nie idź przede mną, bo mogę za Tobą nie
nadążyć. Idź po prostu obok mnie i bądź
moim przyjacielem” (Albert Camus)
• „Pozostajesz na zawsze odpowiedzialny
za to, co oswoiłeś” (Antoine de SaintExupéry)
Powstawanie przyjaźni
• teoria przenikania społecznego –
wzajemne wymianie się informacjami
o sobie, wzajemne odkrywanie się
• odwrócenie procesu odkrywania się
Różnice międzypłciowe w przyjaźni
KOBIETY
• „twarzą w twarz”
• emocjonalne
zaangażowanie, dzielenie
się osobistymi
informacjami
• brak barier w kontakcie
fizycznym
MĘŻCZYŹNI
• „ramię w ramię”
• zaangażowanie we
wspólną pracę i rozrywkę,
a także w rozmowę
• ograniczony kontakt
fizyczny
Komponenty przyjaźni
•
•
•
•
•
dobrowolność
równość pozycji
wzajemna pomoc
wspólne zajęcia
zaufanie i wsparcie emocjonalne
Brak jakiegoś elementu świadczy o braku
przyjaźni!
Bliskie relacje między ludźmi – zasady
• Każda z osób w związku ma odrębną
tożsamość.
• Chociaż każda z osób pragnie drugiej, każda
może żyć bez drugiej.
• Każda z osób potrafi rozmawiać otwarcie
z drugą o sprawach mających znaczenie dla
związku.
• Każda z osób przyjmuje odpowiedzialność za
swój poziom szczęścia i powstrzymuje się od
obwiniania drugiej, jeśli jest nieszczęśliwa.
Bliskie relacje między ludźmi – zasady
• Osoby związane ze sobą wykazują chęć
pracy nad tym, by podtrzymywać związek.
• Osoby związane ze sobą umieją się razem
dobrze bawić, cieszą się z robienie czegoś
wspólnie.
• Każda z osób rozwija się, zmienia i otwiera
na nowe doświadczenia.
• Pozycja obu osób jest w związku równa.
• Każda z osób aktywnie przejawia troskę
o drugą.
Bliskie relacje między ludźmi – zasady
• Każda z osób odnajduje sens i źródła
zaspokojenia również poza związkiem.
• Każda z osób unika manipulowania,
wyzyskiwania czy wykorzystywania drugiej.
• Partnerzy umieją poradzić sobie ze złością
w swym związku.
• Każda z osób uznaje potrzebę samotności
drugiej i jest gotowa dawać jej sposobność,
aby mogła być sama.
• Każdy z partnerów jest przywiązany do
drugiego.
Co determinuje relacje interpersonalne?
Bibliografia
• R. J. Crisp, R. N. Turner, Psychologia społeczna,
Warszawa 2009.
• R. B. Adler, L. B.Rosenfeld, R. F. Proctor II,
Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania
się, Poznań 2011.
• Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji
interpersonalnej, red. J. Stewart, Warszawa 2008.
• D. G. Leathers, Komunikacja niewerbalna.
Zasady i zastosowania, przekł. M. Trzcińska,
Warszawa 2007.