Mikser analogowy z procesorem efektów - mix 260 FX

SPRZĘT
Tapco Mix.260FX
mikser analogowy z procesorem efektów
Niewielki mikser staje siõ
powoli staãym wyposaēeniem
artystów i maãych kapel wykonujðcych
swojð muzykõ w klubach, zwãaszcza gdy posiada on
wbudowany cyfrowy procesor efektów. Dziõki temu muzycy
stajð siõ powoli samowystarczalni, kreujðc swojð wizjõ artystycznð
zarówno od strony instrumentalnej, jak i akustycznej. Naprzeciw ich
oczekiwaniom wychodzi firma Tapco.
W skãad jej oferty wchodzð dwa modele serii Mix FX – 260
i 220. Miksery te róēnið siõ miõdzy sobð jedynie liczbð kanaãów
stereofonicznych, korekcjð oraz metodð routingu sygnaãu.
O tym, jak wykorzystaç Mix.260FX oraz o innych jego funkcjach,
dowiecie siõ, drodzy Czytelnicy, z niniejszego artykuãu.
Zacznijmy od skrótowego opisu moēliwoćci Tapco
Mix.260FX.
Mikser ten moēe przyjðç cztery monofoniczne sygnaãy mikrofonowe i liniowe oraz cztery stereofoniczne
o poziomie liniowym. Dodatkowy wlot stereo CD/
Tape realizowany jest na gniazdach RCA. Sygnaãy
z poszczególnych kanaãów moēna wysãaç na podgrupõ
Sub 1-2 oraz na sumõ gãównð. Mix.260FX wyposaēono ponadto w dwa tory wysyãkowe, Aux Mon (przed
tãumikiem) oraz Aux FX (po tãumiku). Ten drugi jest
domyćlnie przypisany do wbudowanego 20-bitowego
procesora efektów, oferujðcego pogãosy, delay’e oraz
efekty modulacyjne.
Sekcja wejĤciowa
Testowane urzðdzenie wyposaēono w cztery preampy, dziõki którym wzmocnimy sygnaã mikrofonowy
o 50 dB. Channel Strip Mix.260FX rozpoczyna gniazdo
XLR, poniēej którego znajduje siõ wejćcie TRS, gdzie
moēemy podaç sygnaã liniowy o poziomach z przedziaãu od -45 do +18 dBu. Za regulacjõ wzmocnienia
zarówno sygnaãów liniowych, jak i mikrofonowych
odpowiada pokrõtão Gain. Obok ulokowano wãðcznik
filtru górnoprzepustowego o czõstotliwoćci odciõcia
60
MUZYKA I TECHNOLOGIA
75 Hz. W kanale stereofonicznym, kosztem przycisku
odciõcia dolnego pasma, umieszczono przeãðcznik poziomu sygnaãu, który podajemy na dwa gniazda TRS.
Wcićniõciem przycisku wybieramy niēszy poziom
(-10 dBV) a jego wycićniõciem wyēszy (+4 dBu).
Korekcja
Poniēej gniazd wejćciowych znajdziemy korektor.
W kanale monofonicznym skãada siõ on z trzech
filtrów. Korekcja najwyēszych i najniēszych czõstotliwoćci oparta jest o filtry póãkowe. Pierwszemu
z nich przypisano czõstotliwoćç 80 Hz, a drugiemu
12 kHz. Natomiast korekcja ćrodka zrealizowana zostaãa na filtrze z przestrajanð czõstotliwoćcið ćrodkowð, od 100 Hz do 8 kHz. We wszystkich przypadkach
wartoćç tãumienia bðdđ wzmocnienia wynosi +/- 15 dB.
Nieco inny jest korektor w kanale stereofonicznym. Zastosowano w nim cztery filtry ze sztywno przypisanymi pasmami. W paćmie najwyēszym i najniēszym zachowano te same wartoćci czõstotliwoćci, natomiast
barwõ ćrodka zmieniamy w punkcie 500 Hz i 3 kHz.
Wysyãki
W kaēdym kanale mamy moēliwoćç posãania sygnaãu
CZERWIEC 2008
WYBRANE PARAMETRY
Pasmo przenoszenia: 10 Hz - 150 kHz (+0, -1 dB)
Znieksztaãcenia THD: < 0,005% @ +4 dBu
Szumy: -129 dBu (wejćcia), -105 dBu (wyjćcia)
Przesãuchy miõdzykanaãowe: -90 dB @ 1 kHz
Impedancja wejćciowa: 2,6 kΩ / 20 kΩ (mic
/ line)
Impedancja wyjćciowa: 240 Ω / 120 Ω (sym.
/ niesym.)
Maksymalny poziom wejćciowy: +12 dBu / +30
dBu (mic / line)
Maksymalny poziom wyjćciowy: +4 dBu (main,
aux, ctrl room)
Wymiary (W × S × G): 114 × 348 × 384 [mm]
Waga: 6 kg
CENA
Tapco MIX.260FX - 860 PLN brutto
SPRZČT DOSTARCZYâ
Music Info, Kraków
tel. 012 267 24 80
www.music.info.pl
www.muzyka-tech.pl
mikser analogowy
wejćciowego na dwa Auxy. Pierwszy z nich, tzw. Aux
Mon oznaczony kolorem bordowym, sãuēy gãównie do
wysyãania sygnaãów na monitory odsãuchowe. Aby
zmiany w miksie nie powodowaãy róēnic poziomów
w odsãuchach scenicznych, naleēy przyciskiem obok
suwaka wybraç tryb pracy Pre. Wówczas dđwiõk wysyãany jest po korekcji, ale sprzed tãumika. Sygnaãy
pojawiajð siõ na wyjćciu Aux Mon Send umieszczonego w górnej czõćci miksera. Caãkowity poziom na
Aux Mon ustawiamy pokrõtãem w sekcji Master Aux
Send. Warto przed koncertem ustawiç je w pozycji „U”
(Unity Gain), aby wiedzieç, jaka porcja sygnaãu pojawi
siõ w monitorach.
Wysyãkõ Aux Mon moēna alternatywnie wykorzystaç
w celu podania dđwiõku na zewnõtrzny procesor
efektów. W tym celu naleēy wybraç tryb Post i skorzystaç ze stereofonicznego powrotu, z którego sygnaã
moēemy podaç na szynõ gãównð lub podgrupõ. Jednak w tym celu lepiej skorzystaç z drugiego Aux-a,
oznaczonego jako FX. Przyporzðdkowane mu ēóãte
pokrõtão w kanale wysyãa sygnaãy po korekcji i po suwaku. Zewnõtrzne urzðdzenie efektowe podãðczamy
do odpowiednich gniazd wyjćciowych (Aux FX Send)
i wejćciowych (Aux FX Return).
Czõsto zdarza siõ, ēe efekt ma zabrzmieç nie tylko na
przodach, ale i w monitorach. Przyzwyczajeni sð do
tego zwãaszcza niektórzy wokalićci. Aby z nimi nie
zadzieraç, przekrõcamy ēóãte pokrõtão w sekcji Aux
Return, aē do momentu wyrađnego zadowolenia wykonawcy.
Co dzieje siõ jednak, gdy nie mamy zewnõtrznego procesora efektów?
Wtedy korzystamy z procesora wewnõtrznego, wbudowanego w mikser – Aux FX jest do niego domyćlnie
przypisany. Wysyãamy odpowiednið czõćç sygnaãu, wysterowujemy wejćcie procesora i moēemy siõ zajðç wyborem jednego z szesnastu algorytmów efektowych.
korektor graficzny
Jako ciekawostkõ dodam, ēe dostarczony do testów
egzemplarz Mix.260FX posiadaã wysyãkõ Aux Mon
ustawionð na sztywno w tryb Pre-Fader. W ofercie
dystrybutora dostõpny jest natomiast model wyposaēony w przeãðcznik Pre/Post.
Suwaki i routing
Mikser Tapco Mix.260FX posiada dwanaćcie potencjometrów suwakowych o dãugoćci 60 mm. Podczas
operowania nimi nie stawiajð wiõkszego oporu, sð teē
doćç solidnie osadzone. Niestety, nie posiadajð ochrony przeciw kurzowi, ponadto wszystkie sð w kolorze
biaãym. Gdyby producent pokusiã siõ o uēycie innego
koloru na sumõ i podgrupy, praca na mikserze staãaby
siõ wówczas bardziej intuicyjna. Jeszcze lepiej, gdyby
kolorowe suwaki daãyby siõ swobodnie przekãadaç pomiõdzy kanaãami.
Bezpoćrednio na potencjometrami suwakowymi znajdujð siõ przyciski Mute wyciszajðce sygnaã w wybranych kanaãach, przypisane im czerwone diody oraz
diody OL informujðce o przesterowaniu w danym
kanale (pomiar po korektorze). Po prawej stronie kaēdego suwaka ulokowano trzy przyciski. Dwa pierwsze
sãuēð do skierowania sygnaãu z kanaãu na szynõ gãównð oraz podgrupõ. Ostatni to przycisk Solo, którego
aktywacja powoduje pojawienie siõ sygnaãu w torze
odsãuchowym oraz daje nam moēliwoćç obserwacji
poziomu sygnaãu w wybranym kanale na diodowym
mierniku. Pomiar poziomu odbywa siõ po bloku equalizera. Dodatkowo uēytkownik moēe decydowaç czy
sygnaã podsãuchiwany jest przed suwakiem (PFL) czy
po suwaku (AFL). Wyboru dokonujemy przyciskiem
Solo Mode w sekcji Control Room.
Podgrupõ Sub 1-2 moēna wykorzystaç na kilka sposobów. Kiedy na scenie mamy, dajmy na to, trzech wokalistów w chórku, wygodnie byãoby kontrolowaç ich
poziom za pomocð jednego suwaka. Aby tak siõ staão,
R
E
K
L
A
M
A
Mikser Tapco Mix.260FX posiada cztery monofoniczne
oraz cztery stereofoniczne kanaãy. Wyposaēono
go w dwa tory Aux, z których drugi przypisany jest
do wbudowanego procesora efektów. Funkcjonalnoćç
konstrukcji podnoszð dwie podgrupy.
CZERWIEC 2008
MUZYKA I TECHNOLOGIA
61
SPRZĘT
ēe efekty te majð raczej lekko uprzestrzenniç wokal
bðdđ instrument, uãatwiajðc przez to wystõp artyćcie,
to caãoćç jest do zaakceptowania.
Panel tylny
Mix.260FX zdecydowanie wyróēnið siõ wyglðdem,
dziõki metalowym „boczkom” w firmowej ēóãci Tapco.
sygnaã z tych kanaãów kierujemy na podgrupõ (przycisk 1-2). W zaleēnoćci od tego, czy chcemy uēywaç
pierwszej czy drugiej podgrupy, pokrõtão panoramy
na tych kanaãach ustawiamy w pozycjõ L (Sub 1) lub
R (Sub 2). W ten sposób traktujemy podgrupy miksera monofonicznie. Oczywićcie dđwiõk na grupach
moēna dalej skierowaç na szynõ gãównð, za pomocð
przycisków Sub Assign To Main Mix. Jećli chcemy
je wykorzystaç tak jak w przytoczonym przykãadzie
z chórkiem, logiczne bõdzie skierowanie zarówno Sub
1, jak i Sub 2 na szynõ gãównð lewð i prawð. Jećli jednak zdecydujemy, ēe podgrupa ma byç jedna, ale stereofoniczna, wówczas Sub 1 kierujemy na lewð sumõ,
a Sub 2 na prawð. Takie rozwiðzanie moēna zastosowaç wtedy, gdy chcemy mieç pod rõkð na przykãad
caãy zestaw perkusyjny.
Procesor efektów
Wbudowany w mikser Tapco procesor efektów oparty
jest na przetwarzaniu 20-bitowym. W sekcji Internal
Effects znajdujð siõ dwa wiõksze, skokowo regulowane pokrõtãa. Pierwsze z nich sãuēy do wyboru jednego z szesnastu algorytmów, a drugie (Variations) do
modyfikacji wybranego efektu. W sekcji tej znajduje
siõ równieē mniejszy potencjometr do wysterowania
sygnaãu wchodzðcego na procesor oraz przycisk FX
Mute odcinajðcy powrót efektów. Funkcjõ Mute moēna równieē uaktywniç za pomocð przeãðcznika noēnego (footswitch), na który przewidziano gniazdo typu
Jack w prawym górnym rogu miksera.
Do wyboru mamy kilka rodzajów pogãosu, takich jak
Cathedral, Studio, Hall, Theater, Room, Stage czy
Spring. Ponadto dwa rodzaje opóđnieý (Delay) – zwykãe i stereofoniczne, oraz efekty modulacyjne – Tremolo, Flanger, Chorus i Rotary. Wystõpujð równieē
kombinacje algorytmów, np. Chorus+Reverb czy
Flanger+Reverb. Potencjometrem Variations mamy
wpãyw na parametry danego efektu. W algorytmach
pogãosowych zmieniamy nim czas wybrzmiewania,
w delay’ach tempo powtórzeý, a w modulacyjnych –
czõstotliwoćç oscylatora.
Wbudowany w mikser procesor efektów to z pewnoćcið wygodne rozwiðzanie. Trzeba jednak zaznaczyç,
jak to zwykle bywa w tego typu konstrukcjach, iē
jakoćç algorytmów nie jest zbyt wyszukana. Efekty
modulacyjne wymagajðce najmniejszej mocy obliczeniowej DSP brzmið w miarõ poprawnie, do zaakceptowania sð równieē delay’e, jednak nieco gorzej
62
MUZYKA I TECHNOLOGIA
jest z pogãosami. W ich wybrzmieniach sãychaç tzw.
„plastik” – ciõēko za ich pomocð wpasowaç gãówny
instrument czy wokal w miks. Problematyczne równieē okazywaão siõ wãaćciwie ustawienie poziomów
wysyãki i powrotu oraz wysterowanie wejćcia na procesor. Pojawiaãy siõ sãyszalne przesterowania, które
ciõēko byão szybko zlokalizowaç.
Reasumujðc, nikt nie wymaga od procesora efektowego wbudowanego w budēetowy mikser wspaniale
brzmiðcych algorytmów. Jećli weđmiemy pod uwagõ,
Panel tylny miksera Tapco Mix.260FX wyposaēony zostaã w dwa gniazda XLR, z których pobieramy sygnaã
z szyn sumy gãównej. Producent umiećciã tam równieē
wyjćcia podgrupy oraz Control Room zrealizowane na
gniazdach TRS. Ostatnie gniazda po prawej stronie to
Inserty (TRS) do monofonicznych kanaãów, umoēliwiajðce podãðczenie zewnõtrznych urzðdzeý takich
jak kompresory, bramki, limitery czy korektory. Punkt
insertowy umieszczony zostaã w torze sygnaãowym
typowo, po przedwzmacniaczu i filtrze górnoprzepustowym.
Urzðdzenie zasilane jest za pomocð kabla typu IEC,
który podãðcza siõ do gniazda ulokowanego po lewej
stronie panelu tylnego. Nad nim znajduje siõ wejćcie
na klucz Kensington, który zabezpieczy sprzõt przed
niepowoãanymi uēytkownikami. Wspomnijmy jeszcze
o wãðczniku zasilania i napiõcia fantomowego (globalny) i oto mamy peãny obraz standardowego panelu
tylnego miksera Tapco Mix.260FX.
POMIARY
W celu dokãadnej oceny korekcji oraz wybranych
parametrów elektroakustycznych wykonaãem
seriõ pomiarów w programie RightMark Audio
Analyzer, pomiõdzy wejćciem liniowym w kanale
monofonicznym, a szynð gãównð wyjćciowð.
Pomiar filtru ćrodkowego pasma
dla czõstotliwoćci 300 Hz i 2 kHz
dla maksymalnego tãumienia i wzmocnienia.
Charakterytyska czõstotliwoćciowa filtru
górnoprzepustowego.
Dziaãaniu filtru póãkowego najniēszych czõstotliwoćci.
Wykres przedstawia pomiar dla tãumienia -15 i -6 dB
oraz wzmocnienia +6 i +15 dB.
Zacznijmy od filtru dolnozaporowego. Producent
podaje 75 Hz jako czõstotliwoćç odciõcia filtru
i jak widaç na wykresie, jest to prawda. Obliczone
nachylenie zbocza to okoão -18 dB na oktawõ. Filtr
nie wprowadza zbõdnych znieksztaãceý oprócz typowego dla analogowych ukãadów lekkiego przeregulowania w okolicach czõstotliwoćci odciõcia.
Korektor najniēszych czõstotliwoćci rozpoczyna
ãagodny wpãyw na pasmo akustyczne w okolicach
250 Hz. Przy umiarkowanym wzmacnianiu i tãumieniu filtr ten wykazaã siõ maãð interakcjð z resztð
pasma. Jednak przy wzmocnieniu +15 dB pomiar
wykazaã znieksztaãcenia charakterystyki.
Przy ekstremalnych nastawach ćrodkowego korek-
CZERWIEC 2008
A oto jak dziaãa filtr póãkowy najwyēszych
czõstotliwoćci przy tãumieniu (-15 dB, -3 dB)
oraz wzmocnieniu (+3 dB, +15 dB).
tora, w obu przypadkach filtr okazaã siõ szeroki na
prawie cztery oktawy. Teoretycznie, wedãug skali
na potencjometrach maksymalny poziom tãumienia
bðdđ wzmocnienia powinien wynosiç +/- 15 dB,
jednak w praktyce udaão mi siõ uzyskaç jedynie +/9 dB. Najbardziej niepokojðcy jest jednak fakt, ēe
filtr ten doćç mocno wpãywa na resztõ pasma, co
ãatwo moēna zaobserwowaç na wykresie.
Korektor „górki” wypadã w testach bardzo przyzwoicie. Swoje dziaãanie rozpoczyna w okolicach 2 kHz
i ãagodnie narasta do koýca pasma akustycznego.
Interakcja z resztð pasma równieē okazaãa siõ niewielka. Faktyczny zakres dziaãania filtru zawarã siõ
w przedziale +/- 12 dB (a nie 15 dB).
www.muzyka-tech.pl
mikser analogowy
Podsumowanie
Panel tylny wyposaēony zostaã w typowe dla tego
typu konstrukcji rozwiðzania – jedynym wyjðtkiem
jest tu gniazdo na klucz Kensigton, który blokuje dostõp
do miksera niepowoãanym akustykom.
Posãuchajmy...
Odstawmy na chwilõ liczby i wykresy na bok i posãuchajmy korektora wbudowanego w mikser Tapco.
Z pewnoćcið jest to equalizer, w którym juē niewielki
ruch gaãki powoduje sãyszalnð zmianõ brzmienia. Korekcja doãu, szeroko zakrojona, powoduje znaczne zadudnienie brzmienia, gdy wzmacniamy i efekt „telefonu”
podczas tãumienia, juē przy kilku decybelowej zmianie
poziomu. Wykazana w pomiarach interakcja ćrodkowego filtra z resztð pasma okazuje siõ czasem uciðēliwa.
Próba bardziej wyrađnego wyciðgniõcia nastawionego
pasma powoduje stopniowe zanikanie pozostaãych pasma akustycznych. Jećli chodzi o filtr najwyēszych czõ-
stotliwoćci, to umiarkowane jego uēycie rzeczywićcie
rozjaćni lub przyciemni brzmienie. Jednak wzmocnienie
o wartoćç wiõkszð niē 6 dB powoduje niezbyt przyjemny
dla mnie, „piaskowy” dđwiõk.
Na koniec kilka sãów o parametrach elektroakustycznych. W wiõkszoćci przypadków pomierzone
wartoćci zgadzaãy siõ ze specyfikacjð. Wyjðtkiem
jest poziom przesãuchów miõdzy kanaãowych. Producent podaje wartoćç -90 dB, natomiast w praktyce wynoszð one –66 dB. Równieē podczas testów
odsãuchowych moēna byão zauwaēyç, ēe niewielka,
lecz sãyszalna porcja sygnaãu „przecieka” z lewego
toru wyjćciowego do prawego i odwrotnie.
R
E
K
L
A
M
Grajðcym w klubach zespoãom muzycznym czõsto
zdarza siõ wystõpowaç w miejscach, gdzie aparatura
nagãoćnieniowa jest w opãakanym stanie. Niejednokrotnie najsãabszym ogniwem ãaýcucha jest wãaćnie
mikser. Dlatego Tapco Mix.260FX wydaje siõ byç
ćwietnym rozwiðzaniem dla tych zespoãów.
Za niewielkie pieniðdze mogð zakupiç sprzõt, który
bez problemu zainstalujð, skonfigurujð i który pozwoli
im na skorzystanie z wbudowanego procesora efektów. Przyznam, ēe nie jest to urzðdzenie, które speãni
wymagania profesjonalistów. Jednak zapewne nie to
miaã producent na myćli, wprowadzajðc Mix.260FX
na rynek. Jest to produkt do nieskomplikowanych
nagãoćnieý, który moēe byç obsãuēony zarówno przez
akustyka jak i samð kapelõ. Równie dobrze sprawdzi
siõ przy maãych instalacjach nagãoćnieniowych, na
szkolnych apelach i akademiach.
Do tego wszystkiego dodajmy, ēe testowany mikser zostaã estetycznie wykoýczony (uwagõ zwracajð
charakterystyczne ēóãte boki), a solidnoćç wykonania pozwala mieç nadziejõ, ēe zniesie trudy czõstego
transportowania.
Grzegorz Sikora
Muzyka i Technologia
A
CZERWIEC 2008
MUZYKA I TECHNOLOGIA
63