Tematyka „Granicy”

Pobrano z http://magda.of.pl
„GRANICA” Z. NAŁKOWSKIEJ
Powieść realistyczna zwykle opowiadała historię podczas której dokonywały się wydarzenia.
Skutki podane były zawsze na końcu. Nałkowska rozpoczyna powieść od finału, rozwiązania
akcji. Streszczając koniec rozładowuje ciekawość czytelnika. Nie oczekuje on rozwiązania
tylko zastanawia się co się stało. Czytelnika mają zainteresować róŜne sytuacje, interpretacje
a nie same zdarzenia. Fabuła jest prosta aby czytelnik mógł zwrócić uwagę na motywy
postępowania. śyciorys bohatera daje nam róŜne moŜliwości interpretacji. Autorka chce
zostawić ocenę bohatera czytelnikowi. Opinie zaleŜą od róŜnych punktów widzenia. Nie
moŜe ona być jednoznaczna. Nałkowska proponuje aby zestawić je wszystkie nawet jeśli są
róŜne. Suma ich moŜe dać jakiś obraz. Nie będzie on jednoznaczny. Zestawienie gestów,
róŜnych punktów widzenia, gromadzenie opinii. Rzeczywistość jest złoŜona. Głównym
zagadnieniem ksiąŜki jest zestawienie tego co myśli o sobie człowiek a co myślą o nim inni.
Autorka kładzie nacisk na to, Ŝe nie będzie jednoznacznie charakteryzowała bohatera, stara
się podkreślić swoją obiektywność. Rezygnuje z narzucenia odbiorcy swojego poglądu.
•
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Ziemiaństwo (Ziembiewicz)
zuboŜałe, rodzice Ziembiewicza reprezentują tę warstwę ze wszystkimi jej wadami
powierzchowność wykształcenia przy jednoczesnym duŜym mniemaniu o sobie
konserwatyści, kultywując staro szlacheckie tradycje podtrzymywali znaczenie klasy do
której naleŜą ludzie puści, jałowi, niewykształceni, hołdujący reliktom przeszłości, tkwią w
niej
kultywowanie wypaczonych tradycji szlacheckich, które mogą potwierdzić ich
przynaleŜność do prymitywnej juŜ szlachty
pozory dawnej elegancji i kultury pod którymi nie kryje się Ŝadna treść
nie umieją się dostosować do obecnych warunków (dlatego zuboŜeli)
podsycanie pozorów etykiety dworskiej
nie potrafią gospodarować, zarządzanie majątkiem jest bezwładne
herb - jedyny znaczący symbol szlachectwa
stwarzają sobie świat zbytku, choć w rzeczywistości tak nie jest
trwają we własnym świecie nie zauwaŜając co się wokół nich dzieje
nie mają zbyt duŜego wpływu politycznego
• Bogacze (państwo Tczewscy)
− dzięki swojemu majątkowi mogą bardziej manipulować losami państwa, wpływać na
sytuację polityczną kraju
− wpływowi, przyjmowali zawsze znakomitych ludzi
− powaŜni i godni
− sfera ludzi mających moŜliwości finansowe, opływający w zbytkach - forma wyŜszej
kultury
− chcąc zrobić karierę trzeba było im podlegać
• Mieszczaństwo
* Cecylia, Kolichowska, cukiernik Marian
− stwarzanie pozorów zamoŜności
− brak świadomości tego, co piękne
− kołtuneria, dulszczyzna
− odnoszą się do ludzi z niŜszych klas z pogardą
Pobrano z http://magda.of.pl
− brak wpływów i perspektyw
− brak prywatności
− hierarchia co to ludzi i zwierząt
− uŜalanie się nad sobą i nie robienie niczego aby zmienić swoją sytuację
* bogaci inteligenci - Zenon Ziembiewicz
* biedota - Joasia Gołąbska
•
−
−
−
−
−
−
−
Biedota (robotnicy, słuŜba, chłopi folwarczni)
Ŝycie w skrajnej nędzy
godzą się na takie warunki bo na inne ich nie stać
brak im podstawowych środków do Ŝycia
Ŝyją w strasznych warunkach (piwnicach)
nie mają Ŝadnych praw, nie mogą się o nie nawet dopominać
nie posiadają opieki lekarskiej
poniŜani, szykanowani, wykorzystywani
•
−
−
−
−
Robotnicy (Franek Borbocki)
gwałtownie domagają się o prawa
coraz bardziej świadomi swoich praw
prowadzą manifestacje, strajki
Ŝądają lepszych warunków Ŝycia
Granica na płaszczyźnie społecznej. Podział klasowy odgradzający świat posiadających od
świata nędzarzy. Jest między nimi przepaść. Dzielą ich przywileje, moŜliwości Ŝyciowe,
prawa, moŜliwości wpływania na Ŝycie. Awans społeczny jest nieosiągalny dla ludzi sfery
ubogiej - nieprzekraczalna granica.
Płaszczyzna psychologiczna. Poszukiwanie granic tego co ocenia się obiektywnie a
subiektywnie. Sąd jednostki czy opinia zbiorowa. Ze zbioru subiektywnych opinii moŜna
zbliŜyć się do obiektywnej prawdy.
Granica oddziela prawdę od fałszu.
Płaszczyzna filozoficzna. Mowa tu o moŜliwościach poznania świata. Człowiek sam sobie
narzucił granice. Poznaje świat coraz lepiej, coraz dokładniej. Świat się rozwija. Ruchoma
granica poznania.
Płaszczyzna moralna. Linia, której nie powinno się przekraczać aby nie sprzeniewierzyć się
własnym ideałom, poglądom, by pozostać sobą. Granica kompromisu nie polega na
rezygnacji z własnych ideałów. Szukanie ciągle tej bariery, bo przekroczenie jej oznacza
fałsz, obłudę w stosunku do samego siebie.