Pytania do egzaminu licencjackiego na kierunku socjologia

Instytut Socjologii
Uniwersytet w Białymstoku
Pytania do egzaminu licencjackiego na kierunku socjologia
Historia myśli socjologicznej
1. Statyka i dynamika w koncepcji A. Comte.
2. Socjologizm E. Durkheima.
3. Wpływ K. Marksa na rozwój socjologii.
4. Organicyzm H. Spencera.
5. Pragmatyzm społeczny- wpływ na socjologię.
6. Szkoła Chicagowska.
7. Ujęcia humanistyczne w klasycznych koncepcjach socjologicznych.
8. Rozwój koncepcji G. H. Meada w symbolicznym interakcjonizmie.
9. Założenia szkoły frankfurckiej i ich wpływ na rozwój socjologii krytycznej.
10. Rola klasyków myśli socjologicznej.
Mikrostruktury społeczne
1. Podaj i omów definicję struktury społecznej.
2. Przedstaw krótko podstawowe różnice pomiędzy małymi i dużymi strukturami
społecznymi
3. Wymień i omów krótko dwa podstawowe podejścia teoretyczne w mikrosocjologii.
4. Omów pojęcie jaźni u G.H. Meada.
5. Scharakteryzuj, co najmniej trzy podstawowe typologie grup społecznych.
6. Podaj definicję pozycji społecznej i roli społecznej oraz omów różnice między nimi.
7. Omów podstawowe formy kontroli społecznej.
8. Wymień i omów krótko typy integracji społecznej według Landeckera
9. Opisz krótko podstawowe typy grup odniesienia.
10. Przedstaw podstawowe podejścia teoretyczne dotyczące społeczności lokalnej.
Makrostruktury społeczne
Wymień i omów krótko podstawowe cechy definicyjne ruchu społecznego.
Omów krótko główne szkoły teoretyczne w socjologii ruchów społecznych.
Przedstaw krótko podstawowe koncepcje definicyjne pojęcia narodu.
Scharakteryzuj kategorię „człowieka masowego” w ujęciu Ortegi y Gasseta.
Opisz krótko teorię stratyfikacji funkcjonalnej Davisa i Moore’a
Co to jest struktura merytokratyczna i jak wyglądały jej przemiany w okresie
transformacji ustrojowej w Polsce?
7. Co jest podklasą?
8. Omów kategorie starej i nowej klasy średniej.
9. Omów krótko podstawowe wymiary zjawiska globalizacji.
10. Przedstaw podstawowe cechy ruchu anty(alter)globalistycznego.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Metody badań ilościowych
1. We współczesnych badaniach społecznych wyróżnia się przynajmniej cztery
paradygmatu badawcze: post-pozytywistyczny, emancypacyjny, pragmatyczny,
konstruktywistyczny. Wybierz dwa z nich i porównaj.
2. Proszę scharakteryzować stosowany w naukach społecznych podział na poziomy
pomiaru (inaczej: rodzaje zmiennych albo siłę skal pomiarowych). W jakim celu
stosuje się owo rozróżnianie?
3. Omów pojęcie reprezentatywności próby badawczej. Jak dobrać taką próbę? Jakie są
czynniki zwiększające i zmniejszające reprezentatywność?
4. Na czym polegają badania panelowe? Jaka jest ich przewaga nad badaniami
przekrojowymi? Jakie są słabości tej metody?
5. Badania metodologów doprowadziły do odkrycia, że badania kwestionariuszowe
obarczone są często pewnymi psychologicznymi efektami odpowiedzi respondenta.
Należą do nich: efekt słownictwa, efekt pierwszeństwa, efekt świeżości (inaczej:
odpowiedzi echo), efekt odpowiedzi środkowej, efekty kontekstowe: kontrastu i
asymilacji, efekt zwycięzcy (bandwagon effect), czy efekt agenda-setting. Wybierz
dwa dowolne z tych efektów, scharakteryzuj je i powiedz jak można ich uniknąć.
6. Scharakteryzuj następujące typy pytań kwestionariuszowych: pytanie metryczkowe,
pytanie filtrujące, pytanie otwarte. Jakie są ich funkcje w kwestionariuszu?
7. W analizie wyników badań sondażowych posługujemy się pojęciem błędu
standardowego. Czego dotyczy ten błąd i jakie czynniki wpływają na jego wielkość?
8. W badaniach społecznych używa się niekiedy skal do pomiaru podstaw, należą do
nich: skala Thurstona, Bogardusa, Likerta, czy skalogram Guttmana, Wybierz jedna z
nich, i scharakteryzuj jej założenia.
9. Istnieje kilka metod sprawdzania trafności, (czyli walidacji) wskaźników
pomiarowych. Podaj i krótko scharakteryzuj znane ci sposoby walidacji.
10. Proszę scharakteryzować tzw. błąd ekologiczny. Czym różni się to pojęcie od błędu
nieuprawnionego uogólnienia, (czyli stereotypu)?
Metody badań jakościowych
1. Pojęcie rozumienia i „współczynnika humanistycznego”.
2. Co to jest „inżynieria społeczna” oraz socjotechnika?
3. Metoda biograficzna w socjologii - korzenie i konsekwencje.
4. Zróżnicowanie i formy tzw. dokumentów osobistych.
5. Dane zastane a dane wywoływane w badaniach socjologii jakościowej.
6. Faza gromadzenia danych socjologicznych w badaniach jakościowych.
7. Faza analizy danych w badaniach jakościowych.
8. Pytanie badawcze a pytanie w kwestionariuszu.
9. Naturalizm i antynaturalizm.
10. Specyfikacja pierwszego i drugiego przełomu antypozytywistycznego w socjologii.