Licencje

Licencje
• Prawo autorskie - zespół przyjętych norm
i aktów prawnych, mających na celu zabezpieczenie wytworu
ludzkiej działalności przed nielegalnym rozpowszechnianiem,
kopiowaniem czy czerpaniem korzyści majątkowych niezgodnie
z prawem.
W Polsce prawo autorskie jest regulowane ustawa z 4 lutego
1994 roku.
• Licencja umowa miedzy producentem
a użytkownikiem dotyczącą zasad użytkowania produktu.
• Licencja grupowa (ang. site licence) - rodzaj licencji pozwalającej
na użytkowanie oprogramowania w sieci lub w określonej grupie
komputerów, np. w szkole lub w firmie, licencja ta określa
maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno zainstalować objęte
nią oprogramowanie
• Licencja jednostanowiskowa (ang. one-site licence) - uprawnia
użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania tylko
w jednym komputerze, obejmuje zakaz udostępniania takiego
oprogramowania w sieci oraz na innych wolno stojących
komputerach. Możliwe jest jednak sporządzenie kopii zapasowej
oprogramowania
• Do każdego egzemplarza programu komputerowego dołączoną jest
licencja - umowa określająca warunki korzystania z programu.
• Do zawarcia umowy może dojść w przeróżny sposób: przez złożenie
własnoręcznego podpisu na fakturze przy zakupie programu, przez
klikniecie na słowie „akceptuję” podczas jego instalacji, a nawet
przez sam fakt rozpieczętowania opakowania, w którym program
umieszczono.
• Umowa licencyjna dostarczana wraz z egzemplarzem
obcojęzycznego programu komputerowego powinna być
sporządzona w języku polskim albo oryginalnej wersji licencji
powinna towarzyszyć jej polskojęzyczna wersja.
• Większość licencji należy do tzw. umów adhezyjnych, czyli nie
mamy żadnej możliwości negocjowania ich treści. Albo przystajemy
na warunki podyktowane przez producenta albo nie i wówczas
musimy rozejrzeć się za innym programem.
• W praktyce często nie mamy wyboru i jeżeli chcemy pograć
w ulubiona grę na PC, musimy równie zakupić jedną z wersji
Windows i zaakceptować w całości treść dołączonej do niej umowy
licencyjnej.
• Oprogramowanie detaliczne ("BOX")
▫ oprogramowanie dostępne jest na półkach sklepów czy przedstawicieli
producenta
▫ składa się z licencji na produkt, oryginalnego opakowania, instrukcji
użytkowania bądź instalacji, zawiera nośnik z programem
▫ wszystkie to co znajduje się w oryginalnym opakowaniu jest produktem
BOX lub inaczej mówiąc detalicznym
• Oprogramowanie towarzyszace ("OEM")
▫ oprogramowanie dostępne wyłącznie z towarzyszącym mu sprzętem
▫ prawo użytkowania programu OEM obejmuje tylko
i wyłącznie sprzęt, z którym został zakupiony
▫ nie wolno tworzyć kopii oprogramowania OEM oraz używać go na
innym, aniżeli towarzyszącym, sprzęcie
▫ OEM sprzedawany jest zwykle bez pudełka.
Rodzaje licencji komputerowych
• Freeware - licencja, która umożliwia nieodpłatne rozprowadzanie
oprogramowania.
• Podtypy: darmowa dla wszystkich lub darmowa tylko do użytku
domowego (co oznacza, że firmy i instytucje muszą płacić).
• Programy typu freeware można rozpowszechniać,
(nagrywać znajomym na płytę lub umieszczać na stronie WWW)
lecz przy rozprowadzaniu nie można czerpać korzyści majątkowych.
• Oprogramowanie typu freeware nie może być zazwyczaj
modyfikowane, a jego kod źródłowy nie jest dostępny dla
użytkownika.
• Shareware programy są udostępniane bezpłatnie, ale tylko na
okres próbny, aby użytkownicy mogli je przetestować i w ten sposób
sprawdzić, czy są warte zakupu. W programach typu shareware są
różnego typu ograniczenia.
• Do najważniejszych należą:
▫ trial program ma ograniczenia czasowe, to znaczy, że będzie działał
przez określoną ilość dni (od 7 do 90) od momentu zainstalowania
▫ demo ma ograniczenia funkcyjne, to znaczy, że zablokowana jest część
funkcji; zazwyczaj w taki sposób są rozprowadzane gry, np. można
wypróbować jeden lub dwa poziomy
▫ nagware w pewnych odstępach czasu wyświetla komunikat
przypominający o obowiązku wniesienia opłaty rejestracyjnej,
zmuszający do chwilowego przerwania pracy
• Adware - programy bezpłatne dla użytkowników, autor zarabia na
reklamach wyświetlanych podczas pracy z programem.
• Cardware (lub postcardware) programy tego typu są bezpłatne,
lecz użytkownik chcąc legalnie korzystać z programu, musi przysłać
autorowi kartkę pocztową z widokiem miejscowości, w której
mieszka. Istnieje też emailware wymagającą przysłania emaila
i smsware wymagającą wysłania sms'a na podany numer telefonu
• Careware (lub Charityware) program, którego autor wymaga
wpłacenia pewnej sumy na rzecz wskazanej instytucji charytatywnej.
GNU GPL
• Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License)
jest jedna z licencji wolnego oprogramowania. Celem licencji GNU
GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych
wolności:
▫ wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)
▫ wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go
do swoich potrzeb (wolność 1)
▫ wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu
(wolność 2)
▫ wolność udoskonalania programu i publicznego
rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może
z nich skorzystać cała społeczność (wolność 3)
• Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej
z powyższych wolności, wówczas, nie może być uznany za Wolne
Oprogramowanie.
• Beerware - licencja pozwala użytkownikowi na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku
spotkania autora użytkownik postawi mu piwo. Licencja została
wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego
czasu powstało wiele programów dystrybuowanych na jej podstawie,
zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by użytkownik był
zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).
• Piractwo komputerowe - działalność ludzka naruszającą przepisy
prawa autorskiego w zakresie programów komputerowych.
Czym jest utwór?
• podstawowym aktem prawnym regulującym prawa i obowiązki
twórców ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych
• chroni utwory, za które uznaje wszelkie przejawy działalności
twórczej o indywidualnym charakterze, ustalone w jakiejkolwiek
postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia,
utworem jest, np. program komputerowy, skrypt napisany w Javie
i umieszczony na stronie WWW, serwis internetowy jako całość lub
jego poszczególne elementy
• ochronie podlegają utwory nawet jeszcze nie ukończone
i to niezależnie od spełnienia przez twórcę jakichkolwiek
formalności
• prawo autorskie wprowadza domniemanie, że twórcą jest osoba,
której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach
utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości
w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu
Jakie prawa ma twórca utworu?
• autorskie prawa osobiste - chronią nieograniczoną w czasie i nie
podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy
z utworem, a w szczególności prawo do autorstwa utworu,
oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem
albo do udostępniania go anonimowo, nienaruszalności treści
i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, decydowania
o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności oraz nadzoru nad
sposobem korzystania z utworu
• autorskie prawa majątkowe - na prawa majątkowe składają się:
prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich
polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu
Czy czas trwania praw autorskich jest
ograniczony?
• Autorskie prawa osobiste nie podlegają żadnym ograniczeniom
czasowym, natomiast autorskie prawa majątkowe wygasają co do
zasady z upływem lat siedemdziesięciu od śmierci twórcy.
Licencje CC
• licencje CC pozwalają zachować własne prawa
i jednocześnie dzielić się swoją twórczością z innymi
• pewne prawa są zastrzeżone, dlatego granice praw użytkownika
są szersze i wyraźniejsze niż te, które wyznaczają nam przepisy
prawa autorskiego rządzącego się zasadą - wszystkie prawa
zastrzeżone
• dają one twórcy prawo do określenia stopnia, w jakim chce się on
dzielić swoimi utworami z innymi
RODZAJE STANDARDOWYCH LICENCJI CC
Uznanie autorstwa (ang. Attribution)
• wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać utwór
oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne, pod warunkiem
że zostanie przywołane nazwisko autora pierwowzoru
Użycie niekomercyjne (ang. Noncommercial)
• wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty
prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie
utwory zależne jedynie dla celów niekomercyjnych
Bez utworów zależnych (ang. No derivative works)
• wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać utwór
w oryginalnej postaci - tworzenie utworów zależnych nie jest
dozwolone
Na tych samych warunkach (ang. Share Alike)
• wolno rozprowadzać utwory zależne jedynie na licencji identycznej
z tą, na jakiej udostępniono utwór oryginalny
• http://fontforge.sourceforge.net/OFL-pl.html
/nieoficjalne tłumaczenie Otwartej Licencji SIL
dla Fontw (OFL/
• http://mediafm.net/technologie/12280,Adobeoferuje-zestaw-Font-Folio-11.html