Przedszkole Samorządowe nr 7 w Białymstoku

PRZEDSZKOLE W ŁĄKIEM
PROGRAM
PROFILAKTYKI
„BEZPIECZNY I ZDROWY
PRZEDSZKOLAK”
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256,
poz. 2572 z późn. zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół ( Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz 17).
3. Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie
dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów
nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. Nr 89. poz. 730 z późn. zm.)
Łąkie 2014
PLAN PROGRAMU
I. WSTĘP
II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
III. CELE PROGRAMU
IV. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU
V. BLOKI TEMATYCZNE
VI. CHARAKTERYSTYKA BLOKÓW
TEMATYCZNYCH
VII. WARUNKI WDROŻENIA PROGRAMU
VIII. EWALUACJA PROGRAMU
2
WSTĘP
Profilaktyka, to proces wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami
zagrażającymi rozwojowi oraz eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu.
Program profilaktyczny przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Ma on
za zadanie tworzyć warunki do kształtowania postaw i wartości, umożliwiać dzieciom
dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia, uświadamiać
dzieciom zagrożenia, które mogą wystąpić w przedszkolu, domu, na drodze oraz ograniczyć
liczbę niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci. Przygotować dzieci do tego, by potrafiły
współżyć z innymi. Poznawać zasady dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo w sytuacjach
takich, że będą mogły się nauczyć, jak radzić sobie z trudnościami a w okresie dorastania i
dorosłości, lepiej radzić sobie z problemami i kryzysami. Promować i kształtować zdrowy styl
życia.
Wraz z rozwojem dziecka i jego samodzielności musimy coraz bardziej liczyć się z
koniecznością wyposażenia go w umiejętność przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli
już zaistnieją – w zdolność do radzenia sobie z trudną sytuacją.
Program profilaktyki jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i
zawarty w następujących obszarach:
- Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i
dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. (1)
- Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.
- Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. (2)
- Wspomaganie rozwoju mowy dzieci (3)
- Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i
rozumieniu siebie i swojego otoczenia(4)
- Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. (5)
- Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych (6)
- Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu
zagrożeń (11)
3
ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Podstawowym założeniem prawidłowej realizacji programu profilaktyki jest znajomość
psychofizycznej sylwetki dziecka w wieku przedszkolnym oraz świadomość znaczenia
systematycznych oddziaływań w procesie kształtowania się właściwych i trwałych
postaw.
Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje słaba spostrzegawczość, rozproszona
i mimowolna uwaga, niski poziom myślenia przyczynowo-skutkowego, słaba orientacja
przestrzenno-czasowa, skłonność do ryzykownych, nieprzemyślanych, żywiołowych decyzji.
Mała sprawność w wyobrażaniu sobie możliwych skutków podejmowanych działań w połączeniu
z niewielkim doświadczeniem życiowym i wąskim zasobem wypróbowanych technik radzenia
sobie z różnego rodzaju problemami, stawia dzieci w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia
zdrowia i życia znacznie częściej niż osoby dorosłe.
Wszystkie te cechy wskazują na kierunek oddziaływań wychowawczo - dydaktycznych,
na konieczność wyrobienia u dzieci określonych umiejętności, sprawności i nawyków
niezbędnych w przygotowaniu do dalszego życia. Naszym zadaniem jest ukształtowanie takich
postaw, które będą wiedziały, jak unikać, zapobiegać i możliwie sprawnie pokonywać
niebezpieczeństwa.
Program profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych wychowanków.
W swych oddziaływaniach jest skierowany do dzieci, nauczycieli i rodziców.
CELE PROGRAMU:
Celem programu jest kształtowanie pozytywnych i bezpiecznych postaw, i zachowań
dzieci w wieku przedszkolnym w sytuacjach trudnych, zagrażających zdrowiu a nawet życiu.
Dzieci w wieku przedszkolnym bardzo szybko i łatwo przyswajają wiedzę. Nie mają
problemów z opanowaniem prostych zasad dotyczących bezpieczeństwa, higieny oraz
zdrowego stylu życia. Jednocześnie dzieci w tym wieku narażone swą na wiele
niebezpieczeństw. Wiedza i umiejętności w zakresie edukacji bezpieczeństwa winny być
zatem nabywane przez dzieci już na etapie edukacji przedszkolnej.
Wszystkie wymienione cechy wskazują na konieczność wyrobienia u dzieci
określonych umiejętności, sprawności i nawyków niezbędnych w przygotowaniu do dalszego
życia, by unikać, zapobiegać i możliwie sprawnie pokonywać niebezpieczeństwa.
4
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- wyposażanie dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące
dbania o własne zdrowie;
- tworzenie warunków sprzyjających bezpieczeństwu dzieci i zachowaniu ich zdrowia;
- kształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych;
- tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności
ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego sprawności fizycznej;
- promocja zdrowego stylu życia.
METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU:
W realizacji programu wykorzystuje się różnorodne metody i formy, przede wszystkim
aktywne, by umożliwić dzieciom czynne doświadczenie i przeżywanie tego, co jest tematem
zajęć. Wskazane jest odwoływanie się do różnych technik, dostosowanych do wieku dzieci,
zainteresowania tematem, umiejętności radzenia sobie z przedstawionymi problemami i poziomu
aktywności wychowanków.
Metody:
- metody podające: opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki,
praca z tekstem;
- metody problemowe: gry dydaktyczne, klasyczna metoda problemowa;
- metody aktywizujące: drama, wystawa (ekspozycja), pokaz, inscenizacja;
- metody praktyczne: ćwiczenia i działania oparte na konkrecie, spacery, wycieczki,
trening;
Formy:
- praca indywidualna;
- zabawa oraz inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej
inicjatywy (zabawy konstrukcyjne, manipulacyjne, ruchowe, tematyczne – zabawy w
role);
- czynności samoobsługowe dzieci oraz praca użyteczna;
- spacery i wycieczki;
- zajęcia organizowane przez nauczycielkę z całą grupą lub prowadzone w mniejszych
zespołach;
5
- udział w imprezach i uroczystościach organizowanych w przedszkolu i poza nim;
- udział w konkursach;
BLOKI TEMATYCZNE PROGRAMU
1. Bezpieczeństwo na co dzień.
2. Piramida zdrowego żywienia.
3. Higieniczny tryb życia.
4. Ruch w życiu człowieka (poranki z gimnastyką).
5. Zagrożenia ze środowiska przyrodniczego.
6. Przedszkole bez nałogów.
7. Moje prawa- konwencja o prawach dziecka.
8. Agresja i przemoc.
9. Dziecko w świecie wirtualnym.
10. Profilaktyka logopedyczna (poranki logopedyczne).
6
CHARAKTERYSTYKA BLOKÓW TEMATYCZNYCH
Lp.
1.
Nazwa bloku tematycznego
Zamierzone cele operacyjne
Dziecko:
- rozumie pojęcie „bezpieczeństwo”,
BEZPIECZEŃSTWO NA
CO DZIEŃ
- reaguje na hasła „pali się”, „ewakuacja”, itp.,
- wykazuje znajomość imienia, nazwiska oraz
własnego adresu zamieszkania,
- wykazuje znajomość imion i nazwisk
rodziców / opiekunów,
- zna zasady bezpiecznego poruszania się po
drodze,
- rozróżnia podstawowe znaki drogowe
(informacyjne, ostrzegawcze),
- stosuje się do sygnalizacji świetlnej,
- wie, jakie są numery telefonów alarmowych
(997, 998, 999, 112),
- orientuje się, do kogo może zwrócić się o
pomoc (np. do policjanta),
- zna inne ważniejsze instytucje i role
społeczne,
- przestrzega zasad ustalonych w grupie
przedszkolnej (kontrakt grupowy),
- stosuje się do zasad bezpiecznego korzystania
z placu zabaw/ sprzętu/ zabawek,
- porusza się w miejscach dozwolonych,
- nie oddala się samo od grupy przedszkolnej,
- nie korzysta z urządzeń elektrycznych, nie
bawi się przedmiotami niebezpiecznymi, np.
zapałkami, szkłem i innymi,
- przewiduje sytuacje zagrażające
bezpieczeństwu/ życiu oraz ich konsekwencje,
- wykazuje nieufność w stosunku do osób
nieznajomych,
- samodzielnie i bezpiecznie organizuje sobie
czas wolny,
- gości w przedszkolu, np. policjanta, strażaka
(w miarę możliwości),
7
- wie, że opiekę nad nim sprawuje osoba
dorosła,
- zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin i
zwierząt i unika ich,
- wie, że nie może samodzielnie zażywać
lekarstw i stosować środków chemicznych,
2.
- poznaje schemat piramidy zdrowego żywienia
(jej piętra),
PIRAMIDA ZDROWEGO
ŻYWIENIA
- orientuje się w zasadach zdrowego stylu
odżywania (wymienia zdrowe produkty, tj.
owoce, warzywa, mleko i jego przetwory, ryby,
ciemne pieczywo, itd.),
- dostrzega związek pomiędzy zdrowiem a
chorobą,
- wie, na czym polega profilaktyka zdrowotna (np.
szczepienia ochronne).
- podaje przyczyny nieprawidłowego odżywiania
się (m. in.: otyłość, próchnica, brak witamin,
niska odporność organizmu = przeziębianie się),
- zna umiar w jedzeniu (nie objada się),
- przezwycięża niechęć do spożywania niektórych
potraw,
- myje owoce i warzywa przed spożyciem,
- stosuje zasady savoir – vivr ‘u (poprawnie
posługuje się sztućcami, nie rozmawia podczas
posiłków, nie spieszy się podczas jedzenia, dba
o estetykę stołu, nie huśta się na krzesełku, nie
wygłupia się, itp.),
3.
- rozumie poj. „higiena”, „higieniczny tryb życia”,
HIGIENICZNY TRYB
ŻYCIA
- wyróżnia przybory niezbędne do utrzymania
higieny,
- stosuje higienę na co dzień:
o myje zęby po każdym posiłku,
o myje ręce przed / po posiłku, po
skorzystaniu z toalety, po kontakcie z
rożnymi przedmiotami, zwierzętami i in.
o dba o czystość własnego ciała (regularna
kąpiel, używanie kosmetyków),
8
o dba o czystość ubrania / bielizny,
o używa wyłącznie swoich przyborów
toaletowych,
o utrzymuje porządek otoczenia wokół (np.
sprząta po sobie),
o zdaje sobie sprawę z konieczności
chodzenia do snu o tej samej porze
(higiena snu),
o rozumie istotę wypoczynku,
o wykazuje wrażliwość na nadmierny hałas,
o podkreśla rolę codziennych ćwiczeń
fizycznych,
o uczy się podstawowych umiejętności
relaksacji i odprężenia (higiena
psychiczna),
o wie, o konieczności umiejętnego
korzystania z chusteczek higienicznych,
o zasłania usta podczas kaszlu / kichania,
następnie myje ręce,
o unika bezpośredniego kontaktu z osobą
chorą,
o wie, o potrzebie przebywania w
wywietrzonych pomieszczeniach,
4.
- rozumie znaczenie aktywności ruchowej, sportu
w życiu,
RUCH W ŻYCIU CZŁOWIEKA
(poranki z gimnastyką)
- posługuje się pojęciem „zdrowie”,
- wie, o potrzebie częstego przebywania na
świeżym powietrzu,
- bierze aktywny udział w zajęciach ruchowych,
gimnastykuje się w miarę swoich możliwości
(poranki gimnastyką),
- uprawia sporty (gra w piłkę, jazda na rowerze,
bieganie, itp.),
- ubiera się odpowiednio do warunków
pogodowych,
- uczestniczy w zajęciach gimnastyki korekcyjnej,
- dba o prawidłową postawę ciała,
- chodzi na spacery,
9
5.
- wie, jak zapobiegać przemarznięciu/przegrzaniu,
ZAGROŻENIA ZE
ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO
- wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych
środowiskach przyrodniczych,
- nie dotyka zwierząt, zwłaszcza dzikich,
- wie, że nie należy karmić bez zgody/drażnić
zwierząt,
- zna pozycję obronną, by uniknąć, np.
pogryzienia,
- orientuje się, jak wyglądają tabliczki
informujące, np. o terenie strzeżonym przez psa,
- zna wybrane rośliny i in. zagrażające życiu (np.
grzyby, owoce trujące),
- nie spożywa potraw niewiadomego
pochodzenia,
- wie, jak trzeba zachować się w sytuacji,
zagrożenia, gdzie można otrzymać pomoc, umie
o nią poprosić,
6.
PRZEDSZKOLE BEZ NAŁOGÓW
- jest świadome niebezpieczeństw związanych z
uzależnieniami / nałogami,
- prezentuje właściwą postawę „PRZECIW”,
- orientuje się w procesie uzależnienia człowieka
od czegoś (zna ich niekorzystny wpływ na
organizm),
- wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw
i stosować środków chemicznych (np.. środków
czystości),
- wie, co sprzyja uzależnieniu człowieka (alkohol,
papierosy (tytoń), leki, internet, telewizja, gry
multimedialne),
- nabywa umiejętność odmawiania „NIE” bez
poczucia winy (asertywność),
- nie jest podatne na wpływ reklam (tzw. ukryte
programy) oraz osób mających złe zamiary,
7.
MOJE PRAWA – KONWENCJA O - zna swoje prawa,
PRAWACH DZIECKA
- zna swoje obowiązki,
- przestrzega reguł obowiązujących w
społeczności dziecięcej oraz w świecie
dorosłych,
10
- obdarza uwagą inne dzieci i dorosłych,
- szanuje zdanie innych ludzi,
- jest odpowiedzialne za to, co robi (ponosi
konsekwencje),
- w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach
i decyzjach,
- nie wykazuje bierności wobec przejawów złego
traktowania go i innych,
- wykazuje się tolerancją,
- wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa,
8.
- zna pojęcia „agresja” i „przemoc”,
AGRESJA I PRZEMOC
- umie nazwać swoje uczucia,
- odgrywa i demonstruje wybrane uczucia (scenki
sytuacyjne),
- uczy się oswajać z własnym strachem („Strach
ma wielkie oczy”, Jak przestraszyć swój
strach?)„,
- bierze udział w zajęciach odreagowywania
złości, np.:
o „ludzik złości”,
o „skrzynia złości” (z gazetami),
o „rysunek złości”,
o „tabliczka złości”, itp.
- potrafi utożsamić się z inną osobą (kształtowanie
umiejętności empatycznych),
- podaje sposoby na pokonywanie złości,
- reaguje na rożne formy agresji i przemocy,
- orientuje się, jakie są skutki agresji/ przemocy
na świecie dla ludzi,
- uczy się być asertywne,
- rozumie znaczenie słowa „zgoda”, „kompromis”
- wykazuje ostrożność i nieufność w kontakcie
z osobami obcymi, „zły dotyk”,
- przestrzega zakazu przyjmowania różnych
rzeczy, np. słodyczy od osób nieznajomych,
- stara się być przyjazne dla otoczenia,
11
- wyciąga wnioski z rozmów/ pogadanek np. z
policjantem,
9.
- zna zagrożenia związane z korzystaniem z
dostępu do sieci (np. wirtualny przyjaciel –
oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie
organizmu, brak kolegów / koleżanek),
DZIECKO W ŚWIECIE
WIRTUALNYM
- korzysta z internetu tylko za zgodą rodziców /
osób dorosłych,
- nie traktuje komputera jako największego
towarzysza zabaw,
- zdaje sobie sprawę, że świat wirtualny to świat
iluzji (rozróżnienie rzeczywistości od świata
wirtualnego - nierzeczywistego),
- nie promuje zachowań agresywnych, przemocy
obecnej, np. w grach komputerowych,
- dostrzega także pozytywny wpływ świata
wirtualnego (np. rozwój myślenia, kojarzenia,
wyobraźni, pogłębienie wiedzy, wzmocnienie
poczucia własnej wartości, itp.),
10.
- uczestniczy w podejmowanych dyskusjach, np.
podczas zajęć,
PROFILAKTYKA
LOGOPEDYCZNA (poranki
logopedyczne)
- uczestniczy w zajęciach logopedycznych,
- bierze aktywny udział w tzw. porankach
logopedycznych organizowanych przez
nauczyciela (ćwiczenia języka, oddechowe,
warg, usprawniające podniebienie miękkie, z
emisji głosu…),
- udziela swobodnych wypowiedzi ustnych
poprawnych pod względem gramatycznym,
- samodzielnie nawiązuje słowny kontakt
społeczny,
- wyraża się w różnych formach ekspresji
słownej,
- myśli, główkuje,
- analizuje tekst czytany,
- potrafi się skupić,
- używa wyobraźni.
12
WARUNKI WDROŻENIA PROGRAMU
Realizacja programu wymaga:
- wykorzystania różnorakich środków dydaktycznych wspomagających proces rozwoju
dziecka (ilustracje, historyjki obrazkowe, czasopisma, gazetki, znaki drogowe, albumy,
płytoteka);
- zorganizowania wycieczek i wyjazdów poza teren przedszkola;
- wdrożenia wszystkich pracowników przedszkola do realizacji programu;
- współpracy z rodzicami, oraz pedagogizacji rodziców;
- nawiązania współpracy z logopedą;
- nawiązania współpracy o ośrodkiem zdrowia;
- nawiązania współpracy z Komisariatem Policji w Rakoniewicach;
- spotkania z lekarzem, pielęgniarką, higienistką;
- realizacji programu „Czyste powietrze wokół nas”, „Akademia Aquafresh, „Zęby małego
dziecka”, „Moje dziecko idzie do szkoły”.
EWALUACJA PROGRAMU
Oceny efektów realizacji Programu Profilaktyki ”Bezpieczny i zdrowy przedszkolak”,
obok
bieżącego
monitorowania,
dokonuje
się
na
końcowej
radzie
pedagogicznej
podsumowującej pracę przedszkola za cały rok szkolny. Podstawę do formułowania ocen
realizacji ocen będą stanowiły:
1. Wnioski z obserwacji zachowań dzieci.
2. Sprawozdania nauczycieli poszczególnych grup.
3. Osiągnięcia w konkursach, realizowanych programach.
4.
Analiza dokumentów - dziennik, plany miesięczne, wytwory dzieci.
Opracowały:
Weronika Rosolska
Mariola Kostrzewa
13