Pobierz - Kancelaria CWW

NEWSLETTER 06/2015
Sporna kwestia ryczałtów za nocleg dla kierowców międzynarodowych w świetle
najnowszego orzecznictwa
Najnowsza Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 roku (sygn. II PZP 1/14) wywołała wiele kontrowersji zarówno w
światku firm transportowych jak również w środowisku prawniczym. Przypomnijmy, Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów (moc
wiążąca uchwały) uznał, iż miejsce do spania dla kierowcy w kabinie ciężarówki nie jest równoznaczne z zapewnieniem mu
bezpłatnego noclegu przez pracodawcę. Zatem w świetle niniejszej uchwały kierowcom powinien być wypłacony ryczałt z powodu
podróży służbowej, nawet jeżeli w trakcie delegacji spał w kabinie samochodu, a nie w hotelu i nie poniósł z tego tytułu żadnych
kosztów.
Warto na wstępie, dla kontrastu, zaprezentować jednoznaczne stanowisko ugruntowane w przepisach prawa Unii Europejskiej, w
tym w szczególności w Rozporządzeniu 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji
niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (Dz. U UE L z 2006 r. 102), gdzie dobrowolny nocleg
kierowcy w ciężarówce jednocześnie eliminuje możliwość otrzymania przez niego ryczałtu za nocleg.
Jednak w Polsce sprawa ta już nie jest tak oczywista. Orzecznictwo w zakresie zasadności przyznawania ryczałtów zmienia się z
roku na rok. Jako przykład wskazać można chociażby uchwałę Sądu Najwyższego z 2008 roku, która wprost stwierdza, że zawodowy
charakter pracy kierowcy nie pozwala na uznanie, iż wykonywanie transportu drogowego jest podróżą służbową. Natomiast
niedługo później, bo 3 kwietnia 2010 roku, czyli od wejścia w życie nowelizacji ustawy o czasie pracy kierowców (tj. po zmianach
wynikających z ustawy z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U
nr 43, poz. 246) uznano, iż kierowca, który wyrusza poza siedzibę przedsiębiorstwa powinien być traktowany już jako odbywający
podróż służbową.
Orzeczenia Sądów powszechnych również nie są jednolite. Część wyroków jest korzystna dla kierowców, część jednak przyznaje
rację pracodawcom, tak jak chociażby orzeczenie Sądu Rejonowego w Chrzanowie z dnia 23 grudnia 2013 roku sygnatura akt: IV P
181/11, gdzie wskazano że: „odnośnie roszczenia w części dotyczącej podróży służbowej Sąd podziela stanowisko Sądu
Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 4 czerwca 2013r sygn. II PK 296/12. (...) Powód (...) zgodnie z zobowiązującymi
uregulowaniami odbierał noclegi w kabinie samochodu. Z tego tytułu zwrot kosztów powodowi się nie należy bowiem powód nie
poniósł żadnych kosztów z tym związanych".
Ponadto, z komentowanego powyżej orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2013 roku, sygn. II PK 296/12 wynika, iż w
przypadku gdy kierowca przez wiele lat godził się na zaproponowane mu warunki noclegu i odpoczynku w pojeździe, a podczas
trwania stosunku pracy nie zwracał się do pracodawcy o wypłatę jakichkolwiek dodatkowych świadczeń, to wówczas ryczałt za
nocleg nie jest mu należny.
Podobnej argumentacji użył Sąd Pracy, oddalając powództwo kierowcy w prawomocnym już Wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa
Nowej Huty w Krakowie Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 lipca 2014 roku sygn. akt: IV P 560/13/N, wskazując,
iż: „z ustalonych w sprawie okoliczności wynika, że strona pozwana z góry zakładała, że powód będzie nocował w kabinach
prowadzonych ciągników siodłowych, głównie dla bezpieczeństwa przewożonych ładunków. Nadto jak sam powód przyznał
odpoczynki nocne odbierał w kabinie samochodu, wyposażonej w leżankę, przy czym zatrzymywał się na dużych parkingach z
zapleczem sanitarnym i infrastrukturą. Z zeznań powoda wynikało również, iż postawa pracodawcy jednoznacznie wskazywała, iż
nie wypłacał on pracownikom ryczałtu za nocleg, wychodząc z założenia, iż kierowcy w czasie odpoczynku korzystać będą z kabiny
ciągnika, która umożliwiała korzystanie z odpoczynku. Stąd stwierdzić należy, iż ustalając warunki pracy powód wiedział, iż
pracodawca nie zwróci mu kosztów podróży w postaci ryczałtu za nocleg, argumentując to stosownym wyposażeniem kabin
ciągników siodłowych, z jakich powód korzystał odbywając podróż zagraniczną. Umowa zawarta przez strony nie dawała podstaw
do zapłaty przez pracodawcę ryczałtów za noclegi".
Radykalne stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia z dnia 12 czerwca 2014 roku (sygn. II PZP 1/14) zmobilizowało
zarówno kierowców do dochodzenia należnych im ryczałtów jak również przedsiębiorców zajmujących się transportem, którzy w
obronie wypłacalności swoich firm starają się szukać pomocy w różnego rodzaju instytucjach państwowych. Przejawem powyższego
jest złożenie przed Trybunałem Konstytucyjnym wniosku przez Związek Pracodawców „Transport i Logistyka Polska" w przedmiocie
kontroli konstytucyjności przepisów prawa istotnych dla wypłaty ryczałtów za nocleg. Aktualnie wniosek ten przeszedł pomyślnie
kontrolę formalną i został w dniu 22 kwietnia 2015 r. - pod sygnaturą K 11/15 - przesłany do uczestników postępowania (Sejm RP i
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl
Prokurator Generalny) celem zajęcia stanowiska w sprawie. Rozstrzygnięcie w tej sprawie może pozwoli na wprowadzenie
przepisów jednoznacznie rozstrzygających o zasadach wypłaty kierowcom ryczałtów za noclegi.
Wyżej przedstawione informacje na temat aktualnego orzecznictwa sądowego wskazują że nawet ostatnia uchwała Sądu
Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 roku nie rozstrzygnęła kwestii rozliczania ryczałtów kierowców w sposób jednoznaczny.
Wbrew powszechnemu aplauzowi kierowców, należy podkreślić, że kwestia możliwości naliczania ryczałtu wymaga dokładnej należy
każdej indywidualnej sprawy. Zachęcamy zatem kierowców do przeanalizowania konkretnej sprawy przed jej złożeniem do sądu.
Przedsiębiorcy z kolei powinni do czasu rozstrzygnięcia o konstytucyjności przepisów dotyczących ryczałtów za nocleg
przeanalizować wszystkie ryzyka jakie mogą wiązać się z tą kwestią.
Autorzy:
Magdalena Kirchniawy - prawnik, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
Tomasz Dobrzyński - wspólnik, radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
Data: 2015-06-01
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl