cele programu - Szkoła Podstawowa w Osjakowie

SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
NA LATA 2016-2019
SZKOŁA PODSTAWOWA
IM. POWSTAŃCÓW
STYCZNIOWYCH
W ZESPOLE SZKOLNO
– PRZEDSZKOLNYM
W OSJAKOWIE
AUTORZY:
Anna Różańska
Jolanta Nowak
Anna Dura-Gędek
SPIS TREŚCI
I. PODSTAWY PRAWNE……………………………………………………….
str.
3
II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU…………………………………………………...
4
III. KRYTERIA DOBORU TREŚCI DO REALIZACJI CELÓW PROGRAMU…
4
IV. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO UCZNIÓW…………………… 4
V. CZYNNIKI CHRONIĄCE I CZYNNIKI RYZYKA………………………….
5
VI. CELE PROGRAMU…………………………………………………………… 5
STRATEGIE PROWADZONEJ W SZKOLE DZIAŁALNOŚCI
WYCHOWAWCZEJ, EDUKACYJNEJ I PROFILAKTYCZNEJ………..
6
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE DLA PRZEDSZKOLAKÓW I UCZNIÓW
KLAS I – III I KLAS IV – VI……………………………………………...
8
ZADANIA PEDAGOGA SZKOLNEGO, WYCHOWAWCÓW
(NAUCZYCIELI), RODZICÓW/ PRAWNYCH OPIEKUNÓW
DZIECKA I ICH ROLA W SZKOLNYM PROGRAMIE
PROFILAKTYKI…………………………………………………………..
16
X. ORGANY WSPIERAJĄCE……………………………………………………
17
VII.
VIII.
IX.
XI. SPODZIEWANE EFEKTY……………………………………………………. 17
XII.
XIII.
OCENA PROGRAMU – MONITORING, EWALUACJA,
MODYFIKACJA…………………………………………………………..
.
LITERATURA……………………………………………………………..
18
18
I. PODSTAWY PRAWNE
1. Konwencja o Prawach Dziecka
2. Konstytucja Rzeczpospolitej
3. Statut Szkoły
4. Programy narodowe i krajowe
5. Ustawy i rozporządzenia:
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 357).
Ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26
października 1982 r. (tekst jednolity – Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz.473; z późn. zm.).
Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października
1982 r. (tekst jednolity – Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109; z późn. zm.).
Ustawie o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej z dnia 8 kwietnia 2010 r. (Dz. U. 2010 r. Nr 81,
poz. 529).
Ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U.
z 2005 r. Nr 179, poz. 1485; z późn. zm.).
Ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r.
(Dz. U. Nr 180, poz. 1493).
Ustawie o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 23 lipca
2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 180 poz. 1108).
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności
i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 35)
Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 875).
Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w
sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226).
Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 30 sierpnia 2012 r., poz. 977)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie
warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem
społecznym (Dz. U. poz.1113)
Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu
i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności
wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania
narkomanii (Dz.U. poz. 1249).
II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb
naszych uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia.
Głównymi założeniami tego programu jest kreowanie zdrowego i bezpiecznego stylu
życia, uświadomienie zagrożeń i konsekwencji wynikających z zażywania środków
psychoaktywnych oraz stosowania agresji, a także prowadzenie szeroko rozumianej edukacji
uczniów, niezbędnej do wykształcenia właściwych postaw i zachowań.
Program ten swoim zakresem treści obejmuje wszystkie klasy. Przekazywane treści
i oraz sposób ich realizacji będą dostosowane do potrzeb danej klasy z uwzględnieniem wieku
odbiorców.
Realizatorami programu są wszyscy nauczyciele, pedagog szkolny, specjaliści
i realizatorzy programów profilaktycznych, którzy będą prowadzili zajęcia z zachowaniem
pięciu strategii przypisywanym programom profilaktycznym.
Strategia pierwsza – informacyjna, druga strategia – edukacyjna, strategia trzecia - strategia
alternatyw, piąta strategia – interwencyjna, strategia piąta – zmniejszania szkód.
III. KRYTERIA DOBORU TREŚCI DO REALIZACJI CELÓW
PROGRAMU
Treści do programu dobrane zostały z uwzględnieniem:
- wieku rozwojowego,
- programów nauczania,
- indywidualnych potrzeb dziecka,
- potrzeb środowiskowych,
- programu wychowawczego.
IV.
DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO UCZNIÓW
Prowadzenie działań profilaktycznych w szkole musi być poprzedzone diagnozą –
rozpoznaniem obecnego stanu zagrożenia niepożądanymi zjawiskami w rozwoju uczniów
szkoły.
Diagnozę opracowano w oparciu o analizę:
- wyników badań ankietowych prowadzonych w roku szkolnym 2014/ 2015 oraz 2015/2016
- informacji nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych;
- rozmów z rodzicami;
- informacji z instytucji współpracującymi ze szkołą;
- absencji uczniów w szkole;
- uwag nauczycieli o zachowaniu poszczególnych uczniów zapisanych w dziennikach
klasowych;
- frekwencji rodziców na zebraniach i konsultacjach organizowanych przez szkołę;
- dokumentacji prowadzonej przez wychowawców i pedagoga szkolnego;
V. CZYNNIKI CHRONIĄCE I CZYNNIKI RYZYKA
Po przeprowadzeniu diagnozy i dokonaniu analizy wyników badań sondażowych
określono czynniki chroniące i czynniki ryzyka.
CZYNNIKI CHRONIĄCE
wsparcie w rodzinie
relacje uczeń-nauczyciel-rodzic oparte na wzajemnym szacunku, akceptacji i
zrozumieniu
możliwość samorealizacji uczniów i nauczycieli w szkole
poczucie bezpieczeństwa w szkole i jej otoczeniu
przynależność do grupy rówieśniczej dającej pozytywne wzorce
rodzic współpracujący z nauczycielami, zaangażowany w życie szkoły
jasne normy i zasady obowiązujące w szkole i ich konsekwentne egzekwowanie
podnoszenie kwalifikacji nauczycieli
kultywowanie tradycji kulturowych
stworzenie rodzicom możliwości rozwijania umiejętności wychowawczych i
rozszerzania wiedzy w zakresie rozwoju dziecka
ciągłe propagowanie zdrowego stylu życia
CZYNNIKI RYZYKA
postawa akceptująca u uczniów wobec zachowań problemowych
osłabienie norm społecznych
duża podatność na wpływy rówieśnicze
brak współpracy z niektórymi rodzicami i ich niska skuteczność
warunki rodzinne: przynależność do niższej klasy społecznej, konflikty rodzinne,
dezorganizacja rodzinna, zaburzenia w komunikowaniu się
łamanie norm i zasad obowiązujących w szkole
zbyt duża ilość czasu spędzanego przez uczniów przy komputerze
przenoszenie zachowań ze świata wirtualnego/telewizyjnego w rzeczywisty
brak szacunku dla innych
przynależność do grupy rówieśniczej dającej negatywne wzorce zachowań
widocznie obniżony poziom kultury osobistej uczniów
VI.
CELE PROGRAMU
Po analizie wyników diagnozy wyłoniły się ogólne potrzeby, problemy, oczekiwania,
które zredagowano w formie celów ogólnych.
Cel główny:
Angażowanie wszystkich przedstawicieli społeczności szkolnej w budowanie
przyjaznego, wspierającego i bezpiecznego środowiska szkolnego oraz wzmacnianie
pozytywnych zachowań uczniów, dostarczanie przykładów właściwych postaw.
Cele szczegółowe dla uczniów z oddziału przedszkolnego i klas I - III:







Umiejętność rozpoznawania uczuć oraz radzenia sobie z negatywnymi emocjami;
Wdrażanie do życia w społeczności szkolnej i w grupie rówieśniczej;
Wdrażanie do przestrzegania norm społecznych;
Kształtowanie umiejętności rozróżniania dobra i zła;
Stwarzanie możliwości udziału w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych;
Kształtowanie u uczniów postawy zdrowego stylu życia;
Wdrażanie uczniów do prawidłowych nawyków związanych z ruchem na drogach
i umiejętnością zachowania bezpieczeństwa w szkole i poza nią;
Cele szczegółowe dla uczniów klas IV-VI:










Przeciwdziałanie przemocy i agresji w życiu szkolnym i pozaszkolnym;
Rozwijanie wśród uczniów poczucia własnej wartości oraz budowanie
wewnętrznej motywacji do pracy nad sobą;
Uczenie dokonywania świadomych wyborów oraz ponoszenia odpowiedzialności
za podejmowane decyzje;
Tworzenie w szkole klimatu współpracy oraz wzajemnego szacunku i dialogu;.
Kształtowanie umiejętności obiektywnego oceniania siebie i innych;
Rozwijanie psychospołecznych umiejętności życiowych uczniów umożliwiających
radzenie sobie z problemami życia codziennego i samorealizację;
Stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo – rekreacyjnych,
wycieczkach, kołach zainteresowań, akcjach charytatywnych i pracach na rzecz
osób potrzebujących pomocy;
Budowanie dobrych relacji z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników
w realizacji działań wychowawczych i profilaktycznych powadzonych przez
nauczycieli;
Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w sytuacjach
trudnych;
Propagowanie zdrowego stylu życia poprzez ukazywanie szkodliwego wpływu
środków psychoaktywnych na zdrowie i życie młodego człowieka.
VII. STRATEGIE PROWADZONEJ W SZKOLE DZIAŁALNOŚCI
WYCHOWAWCZEJ, EDUKACYJNEJ I PROFILAKTYCZNEJ
1. Prowadzenie wśród uczniów, ich rodziców/opiekunów i nauczycieli działań z zakresu
promocji zdrowia oraz wspomagania ucznia w jego rozwoju ukierunkowanym na
osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej i
aksjologicznej.
2. Ciągłe poszerzanie i ugruntowywanie wiedzy i umiejętności u uczniów, ich
rodziców/opiekunów i nauczycieli z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia.
3. Poszerzanie wiedzy rodziców/opiekunów i nauczycieli na temat: prawidłowości
rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania
wczesnych objawów używania środków i substancji odurzających, substancji
psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych a także
suplementów diet i leków, w celach innych niż medyczne oraz postępowania w tego
typu przypadkach.
4. Dostarczanie uczniom, ich rodzicom/opiekunom i nauczycielom oraz innym
pracownikom szkoły rzetelnych i aktualnych informacji (dostosowanych do wieku
oraz możliwości psychofizycznych odbiorców) na temat zagrożeń współczesnego
świata oraz zachowań ryzykownych w szkole i poza nią.
5. Podejmowanie działań w zakresie profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i
wskazującej.
VIII. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE DLA PRZEDSZKOLAKÓW I UCZNIÓW KLAS I – III i KLAS IV - VI
Zadania szczegółowe dla przedszkolaków i uczniów klas I – III
ZADANIA DO
REALIZACJI
WDRAŻANIE
DO ŻYCIA
W SPOŁECZNOŚCI
SZKOLNEJ
I W GRUPIE
RÓWIEŚNICZEJ
PODEJMOWANE DZIAŁANIA
FORMY
REALIZACJI
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
- przeprowadzenie zajęć integracyjnych w klasach pierwszych
- dbałość o estetykę klasy i znajdujące się w niej przedmioty
-rozwijanie współodpowiedzialności uczniów za porządek w klasach i
na korytarzach
- udział uczniów w tworzeniu otoczenia szkolnego
- przydzielanie odpowiednich funkcji uczniom
- poznanie norm i zasad zachowania w klasie i szkole
- doskonalenie umiejętności współżycia w zespole i przestrzeganie
obowiązujących w nim zasad
- uczestnictwo uczniów w wydarzeniach kulturalnych szkoły
i otoczenia
- wdrażanie do przestrzegania Statutu Szkoły
- zapoznanie i przestrzeganie praw i obowiązków uczniów
- kształtowanie umiejętności zachowania się wobec pracowników
szkoły
- kształtowanie pozytywnych relacji między uczniami (wyrabianie
postaw wzajemnej pomocy)
- kształtowanie umiejętności właściwego zachowania się wobec osób
dorosłych, starszych, niepełnosprawnych
- propagowanie zasad savoir–vivre
-zapoznanie z prawami dziecka i wdrożenie do ich przestrzegania
- pogadanki
- dyskusje
-warsztaty
-pokazy
multimedialne
- praca z tekstem
-spotkania z
przedstawicielami
organizacji i instytucji
zajmującymi się
promocją zdrowia
- dyrektor szkoły
- nauczyciele klas
I-III i oddziału
przedszkolnego
- pedagog szkolny
KSZTAŁTOWANIE
U UCZNIÓW
POSTAWY
ZDROWEGO STYLU
ŻYCIA
- uczenie zdrowego stylu życia
-poznanie zasad higieny osobistej i prawidłowego odżywiania się oraz
wdrażanie do ich przestrzegania
-zapoznanie z czynnikami chorobotwórczymi i substancjami
szkodliwymi dla zdrowia
- uczestniczenie w programie owoce, warzywa, mleko
- prowadzenie fluoryzacji
-zachęcanie do czynnego wypoczynku
- przestrzeganie przed samowolnym zażywaniem leków i nieznanych
substancji
-zachęcanie do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych i
pozaszkolnych
- preferowanie i ukazywanie uczniom ciekawych form spędzania czasu
wolnego,
-poznanie podstawowych zasad ruchu drogowego
- kształtowanie umiejętności bezpiecznego poruszania się na drogach
WDRAŻANIE
- wyrabianie nawyku kulturalnego i bezpiecznego zachowania się
UCZNIÓW DO
podczas przerw
PRAWIDŁOWYCH
- wdrażanie do unikania hałasu
NAWYKÓW
- dbanie o odpowiedni poziom bezpieczeństwa uczniów podczas
ZWIĄZANYCH
pobytu w szkole
Z RUCHEM
NA DROGACH
- prowadzenie dyżurów przez nauczycieli zgodnie z regulaminem
I ZACHOWANIEM
i harmonogramem
BEZPIECZEŃSTWA W
- umiejętność dbania o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi w
SZKOLE
szkole i poza nią
I POZA NIĄ
- wytwarzanie w umyśle dziecka pojęcia „obcy” i wyrabianie
umiejętności mówienia „nie” w sytuacjach budzących niepokój oraz
strach
- zwiększenie zaangażowania rodziców w walkę ze zjawiskami
-rozmowy
indywidualne
-pogadanki
-warsztaty
-wycieczki
-imprezy szkolne
-konkursy
-dyrektor szkoły
- nauczyciele klas IIII i oddziału
przedszkolnego
- pedagog szkolny
-pogadanki
-konkursy
-gry edukacyjne
-wycieczki
-spotkania
z funkcjonariuszem
policji
-zajęcia prowadzone
przez pedagoga
szkolnego oraz
wychowawców klas
-programy pro
zdrowotne
-analiza artykułów w
czasopismach
-dyrektor szkoły
-grono pedagogiczne
-pedagog szkolny
przemocy na terenie szkoły i poza nią
- zapobieganie aktom wandalizmu w szkole i natychmiastowe
reagowanie w razie ich wystąpienia
- zapoznanie uczniów z zasadami bezpiecznego korzystania z Internetu
- poznanie numerów alarmowych
-postępowanie zgodne z przyjętymi w szkole procedurami
-kształtowanie uczniów umiejętności poszukiwania pomocy i
proszenia o nią oraz korzystania zee wsparcia społecznego
-zapoznanie z instytucjami i osobami służącymi pomocą i wsparciem
w sytuacjach trudnych
- opracowanie i wdrożenie do realizacji „polityki krzywdzenia dzieci”
-spotkania
indywidualne
-porady
-konsultacje
-spotkania zespołu
interwencyjnego
-włączanie się w
programy rządowe
-szkolenia
Zadania szczegółowe dla uczniów klas IV – VI
ZADANIA DO
REALIZACJI
BUDOWANIE
PRZYJAZNEGO
KLIMATU W SZKOLE
I INTEGRACJA
SPOŁECZNOŚCI
SZKOLNEJ
PODEJMOWANE DZIAŁANIA
- nawiązanie osobistych relacji z uczniami
- integrowanie uczniów na poziomie klasy i szkoły
- natychmiastowe reagowanie wszystkich pracowników szkoły na
przejawy agresji
- postępowanie zgodne z przyjętymi w szkole procedurami
-- zwrócenie uwagi na właściwe zachowanie się uczniów podczas
apeli, imprez oraz uroczystości innego typu
FORMY REALIZACJI
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
- godziny
wychowawcze:
rozmowy, dyskusje
indywidualne
i grupowe.
-cykl zajęć
integracyjnych dla
uczniów klas IV i VI
-wyjazdy i
-dyrektor szkoły
-wychowawcy klas
-pozostali pracownicy
szkoły
wycieczki
-apele i uroczystości
szkolne i
środowiskowe
WYPOSAŻENIE
UCZNIÓW
W UMIEJĘTNOŚĆ
PODEJMOWANIA
DECYZJI
I KONSTRUKTYWNEGO
ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW
UKAZANIE
MECHANIZMÓW
PSYCHOMANIPULA CJI ORAZ POMOC W
TWORZENIU
POZYTYWNEGO
OBRAZU SAMEGO
SIEBIE
- umiejętność ustalenia przyczyny problemu
- porządkowanie problemów według ich wartości
- uczenie podejmowania racjonalnych wyborów
-uczenie konstruktywnego rozwiązywania problemów (określanie
różnic zdań, akceptowanie różnic i poszukiwanie rozwiązań)
-godziny
wychowawcze:
rozmowy, dyskusje
indywidualne i
grupowe.
-cykl zajęć dla
uczniów klas Vtych: „Wychowanie
do życia w
rodzinie”.
-realizacja
programów
wychowawczych
i profilaktycznych
- dyrektor szkoły
- grono pedagogiczne
- pedagog szkolny
- rozpoznawanie swoich mocnych i słabych stron
- uczenie się pozytywnego myślenia o sobie
- stworzenie okazji do osiągania sukcesów na miare swoich
możliwości
- udział w dodatkowych zajęciach pozaszkolnych i pozalekcyjnych
oraz udział w dodatkowych imprezach i uroczystościach
- rozwijanie wyobraźni i kreatywności
- uczenie się autoreklamy, samoekspozycji
- nabywanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach niepowodzeń
szkolnych i manipulacji
-scenki
psychodramowe
- inscenizacje
- autoprezentacja
- zajęcia
pozalekcyjne
i pozaszkolne
- bieżące zajęcia
lekcyjne
- rozmowy
- dyrektor szkoły
- grono pedagogiczne
- pedagog szkolny
KSZTAŁTOWANIE
UMIEJĘTNOŚC
POROZUMIEWANIA
SIĘ Z INNYMI
KSZTAŁTOWANIE
POSTAWY
ASERTYWNEJ
ORAZ
UCZENIE
UMIEJĘTNOŚCI
ODMAWIANIA
- efektywne wykorzystanie czasu wolnego poprzez rozwijanie
zdolności, talentów i predyspozycji każdego ucznia
- konsultacje
- dbanie o prawidłowe relacje interpersonalne w kontaktach
nauczyciel-uczeń-rodzic, oparte na życzliwości, zaufaniu,
porozumieniu
- uświadomienie istnienia komunikacji werbalnej i niewerbalnej
- poznanie i ćwiczenie umiejętności aktywnego słuchania
- doskonalenie sztuki mediacji i negocjacji
- popularyzacja form grzecznościowych i eliminacja wulgaryzmów
- ukazanie negatywnych wzorów płynących z mediów
- nawiązywanie indywidualnego kontaktu z uczniami, zapoznanie się z
ich potrzebami, odczuciami, samopoczuciem w klasie i poza nią
- uczenie zasad i norm właściwego zachowania i dobrego kontaktu w
relacjach uczeń - rodzic-nauczyciel
- bieżące zajęcia
lekcyjne
- programy
wychowawcze i
profilaktyczne
- zajęcia czytelnicze
i wyrównawcze
-ankiety
- konkursy
- szkolenia
- metody
aktywizujące
- inscenizacje
- kontakty
indywidualne uczeń
–rodzic- nauczyciel
- dyrektor szkoły
- pedagog szkolny
- grono pedagogiczne
- pozostali pracownicy
szkoły
- kształtowanie umiejętności przedstawiania własnego zdania i
własnych racji bez złości i agresji
- uczenie się radzenia z konfliktami bez złości i agresji
- rozpoznawanie takich zachowań jak: uległość, asertywność,
agresywność
- uczenie się respektowania praw innych z poszanowaniem ich
odmienności
- poznanie i rozwijanie umiejętności odmawiania bez złości i agresji
- uczenie, jak odmawiać bez obawy przed odrzuceniem
- umiejętność asertywnego reagowania na krytykę ze strony innych
- realizacja
programów
profilaktycznych
i wychowawczych
- praca w grupach
- lekcje
wychowawcze
- treningi
umiejętności
- warsztaty
- dyrektor szkoły
- pedagog szkolny
- grono pedagogiczne
osób oraz mówienia „nie” w sytuacjach stanowiących ryzyko dla
zdrowia i życia
DĄŻENIE DO ŚWIADOMEGO PRZEŻYWANIA EMOCJI,
ROZWIJANIE
EMPATII
PRZECIWDZIAŁANIE
AGRESJI I
PRZEMOCY W ŻYCIU
SZKOLNYM I POZA
SZKOLNYM
- nabycie praktycznych umiejętności umożliwiających
samostanowienie i obronę własnych praw
- rozpoznawanie i wyrażanie własnych uczuć
- rozwijanie empatii
- rozumienie i akceptowanie uczuć własnych i cudzych
- radzenie sobie z negatywnymi emocjami ze szczególnym
zwróceniem uwagi na złość
- ukazywanie wartości dobrych stosunków międzyludzkich
- rozwijanie postaw tolerancji i akceptacji
- zorganizowanie wolontariatu wśród uczniów na rzecz potrzebujących
- inscenizacje
- zajęcia
psychoedukacyjne
- imprezy
integracyjne
- włączanie w życie
szkoły i klasy
uczniów objętych
nauczaniem
indywidualnym
- lekcje
wychowawcze
- działalność PCK
(zgodnie z
harmonogramem)
- dyrektor szkoły
- pedagog szkolny
- grono pedagogiczne
- kształtowanie postaw poszanowania godności ludzkiej, praw
człowieka i ucznia oraz ich egzekwowanie
- kształtowanie u uczniów umiejętności poszukiwania pomocy i
proszenia o nią oraz korzystania ze wsparcia społecznego
- rozwiązywanie problemów ucznia w trakcie spotkań uczeń - rodzicwychowawca
- dostarczanie wiedzy na temat zjawiska agresji i przemocy oraz
sposobów radzenia sobie z nimi
- zapoznanie z problematyką krzywdzenia dzieci
- opracowanie i wdrożenie „polityki krzywdzenia dzieci”
- nauka radzenia sobie ze złością
- programy
profilaktyczne
- konkursy
plastyczne
-warsztaty
- pogadanki
- dyskusje
- apele (nagradzanie
wzorców
pozytywnych)
-ulotki informacyjne
- dyrektor szkoły
- pedagog szkolny
- grono pedagogiczne
- pozostali pracownicy
szkoły
PRZECIWDZIAŁANIE
UZALEŻNIENIOM
ORAZ PROMOWANIE
ZDROWEGO STYLU
ŻYCIA
- poszanowanie godności i własności innych osób
- przekazanie informacji na temat instytucji i osób pomagającym
ofiarom przemocy i agresji
- ukazywanie wpływu mediów na zachowania agresywne
- podejmowanie interwencji w sytuacji agresji słownej lub fizycznej
wśród uczniów
- aktywizowanie społeczności szkolnej do pracy na rzecz eliminowania
wulgaryzmów, aktów przemocy
i reagowania na negatywne sytuacje występujące na terenie szkoły
- uświadamianie uczniowi jego praw do nietykalności osobistej i
nienaruszania jego godności
- budowanie atmosfery bezpieczeństwa i zaufania w środowisku
szkolnym
- uświadamiane uczniom iż ponoszą konsekwencje prawne łamania
statutu szkoły
- uczenie konstruktywnego rozwiązywania problemów/ konfliktów/
zaistniałych sporów
- strony internetowe
- działania
interwencyjne
- rozmowy
wychowawcze
- spotkania z
funkcjonariuszem
policji
- zajęcia prowadzone
przez pedagoga
szkolnego zgodnie z
przyjętą „polityką
krzywdzenia dzieci"
- kształtowanie krytycznego stosunku do mediów oraz umiejętności
selekcji treści programów TV, gier komputerowych, stron
internetowych
- włączenie do realizacji programów profilaktycznych
rekomendowanych przez PARPĘ, CMPPP i inne instytucje oraz
programów autorskich
- przekazanie wiedzy na temat rozpoznawania wczesnych objawów
używania środków i substancji odurzających, substancji
psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji
psychoaktywnych a także suplementów diet i leków, w celach innych
niż medyczne oraz postępowania w tego typu przypadkach
- organizowanie imprez/zajęć/spotkań promujących zdrowy styl życia
- kształtowanie umiejętności zarządzania czasem i konstruktywnej jego
- pogadanki
- zajęcia
psychoedukacyjne
- projekcja filmów
- programy
profilaktyczne
- koła zainteresowań
- działalność koła
PCK
- warsztaty
- bieżące zajęcia
lekcyjne
- dyrektor szkoły
- pedagog szkolny
- grono pedagogiczne
- opiekunowie PCK
organizacji
- przekazanie informacji na temat uzależnień behawioralnych
-podejmowanie działań profilaktycznych w pracy indywidualnej z
uczniem
WZROST
KOMPETENCJI
NAUCZYCIELI
I RODZICÓW
W ZAKRESIE
PROFILAKTYKI
I WYCHOWANIA
ORAZ
WSPOMAGANIA
UCZNIÓW O
SPECJAALNYCH
POTRZEBACH
EDUKACYJNYCH
BUDOWANIE DOBREJ
WSPÓŁPRACY
Z RODZICAMI
I POZYSKIWANIE ICH
JAKO SOJUSZNIKÓW
DZIŁAŃ
WYCHOWAWCZYCH
I PROFILAKTYCZNYCH
- pomoc rodzicom niewydolnym wychowawczo poprzez udzielanie
porad, konsultacji oraz udostępnienie adresów instytucji pomagającym
osobom znajdującym się w trudnej sytuacji
- doposażenie gabinetu pedagoga szkolnego oraz biblioteki szkolnej w
publikacje z zakresu wychowania i profilaktyki
- warsztaty i szkolenia z zakresu profilaktyki i wychowania oraz
rozpoznawania i zaspakajania indywidualnych potrzeb edukacyjnych i
rozwojowych uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych
- porady
- konsultacje
- warsztaty
- szkolenia
- dyrektor szkoły
- pedagog szkolny
- grono pedagogiczne
- organizowanie zebrań klasowych z rodzicami
- angażowanie rodziców w organizację uroczystości klasowych,
wycieczek, w działania wychowawcze i profilaktyczne
- zapraszanie rodziców na imprezy okolicznościowe
- rozwiązywanie problemów ucznia w trakcie spotkań: uczeń- rodzicwychowawca
- zebrania z
rodzicami
- imprezy
okolicznościowe
- wycieczki szkolne
- konsultacje
- szkolenia
- warsztaty
- dyrektor szkoły
- grono pedagogiczne
IX. ZADANIA PEDAGOGA SZKOLNEGO, WYCHOWAWCÓW
(NAUCZYCIELI), RODZICÓW/ PRAWNYCH OPIEKUNÓW DZIECKA
I ICH ROLA W SZKOLNYM PROGRAMIE PROFILAKTYKI
Chcąc stymulować rozwój społeczny, należy uczniom stawiać zadania ukierunkowane
na wzmocnienie pozytywnych przejawów zachowania, wspierać ich w tym, co dobre,
wydobywać z nich to, co najpiękniejsze i najcenniejsze, aby doprowadzić do umiejętnego
odnajdywania swojego miejsca w życiu i społeczeństwie: w rodzinie, klasie.
Każdy program profilaktyczny szkoły powinien przygotowywać dziecko do
umiejętnych wyborów w życiu. Wielką rolę w umacnianiu efektów pracy wychowawcy mają
pozytywne relacje nauczyciela z rodzicami oraz praca pedagoga szkolnego.
Zadania pedagoga szkolnego:
W swoim działaniu pedagog szkolny realizuje następujące zadania:
- diagnozuje środowisko szkolne i rodzinne uczniów,
- koordynuje i monitoruje przebieg realizacji szkolnego programu profilaktyki,
- buduje poprawną relację dziecko-dorosły,
- wspiera nauczycieli i wychowawców w realizacji zadań opiekuńczo - wychowawczych
i profilaktycznych wynikających z planu i wychowawczego szkoły,
- bierze udział w wewnątrzszkolnym doskonaleniu nauczycieli ( rady pedagogiczne),
- pracuje z uczniami i rodzicami,
- propaguje treści i programy profilaktyczne,
- współpracuje z przedstawicielami instytucji wspierającymi pracę szkoły,
- systematycznie doskonali się w zakresie wychowania i profilaktyki.
Zadania nauczycieli ( nauczycieli wychowawców):
Nauczyciele w pracy opiekuńczo wychowawczej:
- diagnozują sytuację wychowawczą klasy i wczesne rozpoznawanie zagrożeń na drodze
rozwoju dzieci,
- poznają struktury klasy i relacje w niej panujących,
- rozpoznają środowisko rodzinne uczniów i ewentualne zagrożenia w nim tkwiące,
- utrzymują osobowe relacje z uczniami ( poprzez konsultacje, indywidualne rozmowy),
- systematycznie współpracują z gronem nauczycielskim i pracownikami szkoły,
- posiadają umiejętności postępowania w konkretnych przypadkach i stosują różnorodne
formy pomocy,
- dostrzegają indywidualność ucznia, indywidualizację oddziaływania,
- mają pozytywne relacje z rodzicami, potrafią pozyskać rodziców do współpracy,
- zdobywają wiedzę i kompetencje w zakresie profilaktyki,
- dbają o samodoskonalenie poprzez czytanie literatury fachowej.
Zadania rodziców:
Rodzice:
- mają dobry kontakt ze szkołą i szeroko rozumianym środowiskiem dziecka,
- aktywie współpracują ze szkołą, dzieląc odpowiedzialność za podejmowane wspólnie
oddziaływania opiekuńczo – wychowawcze i profilaktyczne,
- zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń wieku dojrzewania i sposobów
przeciwdziałania im,
- stanowią wzór osobowy – model dla dziecka,
- dbają o dobry kontakt z dzieckiem.
X. ORGANY WSPIERAJĄCE
Organami wspierającymi realizację zadań Szkolnego Programu Profilaktyki będą:
nauczyciele, wychowawcy klas, pozostali pracownicy szkoły
rodzice, opiekunowie
specjaliści
przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego
pracownicy
poradni
psychologiczno-pedagogicznych,
w
tym
poradni
specjalistycznych
pracownicy placówek doskonalenia nauczycieli
podmioty realizujące świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki
zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień
pracownicy wojewódzkich i powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych
przedstawiciele Policji
przedstawiciele pracodawców
przedstawiciele podmiotów, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii
przedstawiciele podmiotów, o których mowa w art. 2a ustawy o systemie oświaty
XI.
SPODZIEWANE EFEKTY
Założono, że realizacja programu profilaktycznego przyczyni się do:
 Podniesienie poczucia bezpieczeństwa w szkole i wyciszenie agresji;
 Poprawa kultury zachowań i kultury słowa;
 Zdobycie ważnych umiejętności życiowych potrzebnych do kształtowania
właściwych relacji uczeń- nauczyciel- rodzic;
 Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie opieki, wychowania i
profilaktyki;
 Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętności dokonywania samooceny;
 Podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów
zapobiegania im;
 Uzyskanie wyższej świadomości nawyków żywieniowych;
 Wzrost zainteresowań wśród uczniów rozwijaniem swoich zainteresowań
i uzdolnień, alternatywnymi sposobami spędzania czasu wolnego w oparciu o
sport, pracę w wolontariacie i kołach zainteresowań;
 Nawiązanie stałej współpracy z rodzicami w celu wymiany poglądów;
uwrażliwiania na problemy dzieci i podejmowania wspólnych oddziaływań
wychowawczych;
 Stworzenia przyjaznej atmosfery w środowisku szkolnym, sprzyjającej wzajemnej
akceptacji, wzajemnemu zaufaniu i bezpieczeństwu.
XII.
OCENA PROGRAMU
MODYFIKACJA
–
MONITORING,
EWALUACJA,
Ocena efektów Szkolnego Programu Profilaktyki zostanie opracowana na podstawie:
- obserwacji, analizy odpowiednich dokumentów szkolnych, analizy osiągnięć uczniów,
- badań kwestionariuszowych tj. ankiety, techniki socjometryczne, wypracowania uczniów
itp.
- obserwacji samych realizatorów programu, których sugestie posłużą w modyfikowaniu
metod pracy z uczniami, zgodnie z ujawnionymi przez nich potrzebami.
Ewaluacja będzie przebiegała etapami:
- po każdym roku funkcjonowania programu,
- po zakończeniu programu.
Wnioski zostaną opracowane w formie opisowej. Wszystkie uwagi i sugestie zostaną
uwzględnione w opracowaniu kolejnej edycji w/w programu.
XIII. LITERATURA
Baryła - Matejczuk M, Konstruowanie szkolnego programu profilaktyki, Wyd. ORE,
Warszawa 2013.
Grzelak Sz. (red.), Vademecum skutecznej profilaktyki problemów młodzieży, Wyd.
ORE, Warszawa 2015.
Macander D , Profilaktyki uzależnień w szkole - e-poradnik , Wyd. ORE, Warszawa
2013.
Karolińska J. ( red) , Budowanie szkolnego programu profilaktyki, Leszno 2002.
Kosińska E. Mądrze i skutecznie. Zasady konstruowania szkolnego programu
profilaktyki, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2002.
Paź B, G. Szkoła, która ochrania. Szkolny program profilaktyki.
Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2002.
Simm M, Węgrzyn – Jonek E. Budowanie szkolnego programu profilaktyki,
Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2002.
Stawecka E, Profilaktyka narkomanii w szkole, Wyd. ORE, Warszawa 2015.
Szymańska J. Programy Profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki,
Wyd. ORE, Warszawa 2015.
Szymańska J, Profilaktyka w szkole. Poradnik dla nauczycieli, CMPPP, Warszawa
2005.
Ostaszewski K, Ewaluacja programu w budowie, Remedium Nr 12, 2002.
Szymańska J., Co chodzi w szkołach, czyli oferta programów profilaktycznych,
Remedium Nr 11-12, 2005.
Świątkiewicz G. ( red), Profilaktyka w środowisku lokalnym, Krajowe Biuro ds.
Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2002.
Wójcik M., Optymalny dorosły, Remedium Nr 7- 8, 2004.
Szkolny Program Profilaktyki jest znany wszystkim członkom społeczności szkolnej,
wszyscy są jego współtwórcami w kolejnych etapach realizacji.