liberalizm socjalizm konserwatyzm

liberalizm
socjalizm
konserwatyzm
Wartości
źródła norm
człowiek
społeczeństwo
Bóg
kluczowa wartość
prywatna własność
państwo
osoba
pożądana cecha
chciwość
odwaga w zmienianiu
świata
pokora
Wolność, sprawiedliwość, miłość
idea dominująca
wolność
sprawiedliwość
odpowiedzialna miłość
sprawiedliwość
utożsamiana z
praworządnością
jako idea nadrzędna
podporządkowana miłości
wolność
wartość bezwzględna,
ograniczona jedynie przez
podstawowe prawa
poświęcenie dla
sprawiedliwości
jako wyzwanie (do
oddania i służby)
miłość
pojęcie to ma ograniczony
(węższy) sens wykluczający np.
zastosowanie w
gospodarce
ustępuje sprawiedliwości
źródłem działania:
odpowiedzialności,
sprawiedliwości,
poświęcenia, personalizmu
odpowiedzialność
przed prawem (co nie jest
zabronione jest
dozwolone), wobec
wspólników, akcjonariuszy
etc...
przed historią
fundament
konserwatyzmu: wynika z
miłości - postępowanie
z poszanowaniem
powszechnie przyjętego
systemu wartości
Stosunek do innych idei
dziedzictwo
Oświecenia
utopia wolności
utopia sprawiedliwości
opozycja wobec utopii.
materializm
materializm praktyczny
akceptacja
odrzucenie
racjonalizm
akceptacja dopuszczająca
ograniczoność wiedzy;
skłonność do spychania
wszystkiego co nie jest
dostępne rozumowi do
indywidualnej sfery
wolności
pełna akceptacja,
odrzucenie wszystkiego,
co nie jest dostępne
rozumowi
nieufność wobec
"racjonalistycznej
ideologii" , podkreśla nie
tylko ograniczoność
wiedzy ale i ograniczony
zasięg racjonalnych metod
personalizm
sięganie po maski
konserwatyzmu dla
uzyskania "ludzkiej
twarzy"
człowiek to istota
społeczna - działania dla
społeczeństwa = działania
dla człowieka
człowiek to świat wartości,
którym powinniśmy
podporządkować nasze
działania
dopuszcza oceny i
wymuszenie w imię
wyższych wartości
różnorodność jest
wartością - akceptuje
oceny a wymuszenie
dopuszcza wyłącznie w
celu usunięcia lub
uniknięcia zła.
konflikty w sferze
idei
nieistotne dla osób nie
zaangażowanych w nie odrzuca wymuszenie i
oceny generalizujące
Wspólnota
dobro wspólne
wspólna część prywatnych
interesów (dobra
niematerialne)
wspólna własność
warunki osiągania własnej
doskonałości przez
wszystkich
stosunek do
wspólnoty
ograniczenie
podporządkowanie
dobro wspólne
opozycja wobec
działania we
wspólnocie
indywidualizm
kolektywizm
brak (afirmacja wspólnoty
wolnych ludzi)
podstawowe
komponenty
człowiek
społeczeństwo
rodzina
naród
struktura postała w
wyniku wolności wyboru
przeżytek
wspólnota
Społeczeństwo
optymalny model
rozwoju
konkurencja
rewolucja
ewolucja
struktury
organizacyjne
tworzone przez
"najbardziej zaradnych"
wedle swych potrzeb
projektowane przez "siłę
przewodnią"
powstają na zasadzie
ewolucji - na miarę
potrzeb społeczeństwa
cele organizacji
uzyskanie przewagi
konkurencyjnej
(optymalne warunki
rozwoju organizacji)
wymuszenie
(podporządkowanie
ideologii)
optymalne warunki
rozwoju osób
sprawiedliwość
społeczna
nie istnieje
akceptacja jako
akceptacja wymagająca
przesłanka dla innych
zadekretowania i działania działań (nie jest celem
dla jej realizacji
samym w sobie)
problem ubóstwa
problem sumienia
poszczególnych obywateli
przekonania
akceptacji sytuacji, w
której w przestrzeni
publicznej ścierają się
przekonania to sprawa
przymus bezkonfliktowego różne idee, przy gotowości
prywatna - konflikty nie są istnienia w przestrzeni
obrony własnych
ważne (należy ich unikać) publicznej różnych idei
przekonań
religia
sprawa prywatna
symbolika religijna
w sferze publicznej
wolność = dowolność
(decyduje właściciel)
tolerancja
pobłażliwość dla
wszystkiego co nam nie
zagraża
problem dla państwa
problem społeczny
odrzucenie
akceptacja
odrzuca
ludzie wierzący otwarci na
"mądrość Bożą" przy
pomocy symboli wyrażają
swoje poglądy dotyczące
społeczeństwa (a nie religii
lub wiary)
używana jako narzędzie
"inżynierii społecznej"
akceptacja odmiennych
poglądów, o ile nie
stwarza to sytuacji
konfliktu sumienia
prywatność
poszanowanie - kluczowe
znaczenie
niejasne granice
prywatności
sprawy intymne nie
powinny być przedmiotem
działań podejmowanych w
przestrzeni publicznej
regulacje
ograniczające
prawo
prawo i ideologia
prawo naturalne i religia
solidarność
nie istotna
wymuszona
w imię dobra wspólnego
sprawa prywatna
powszechne szkolnictwo
ogólne
wychowanie do
odpowiedzialnego
korzystania z wolności
prywatny mecenat
państwowy mecenat
państwowy mecenat
ograniczony do roli
wychowawczej
jak przedsiębiorstwo
aparat ucisku
manifestacja wspólnych
celów
pedagogika
kultura
Państwo
państwo
wspólne dobro, tworzenie
ładu w którym obywatele
mogą współuczestniczyć w
zgodzie z własnymi
przekonaniami
najważniejszy cel
państwa
sprzyjające warunki
indywidualnego rozwoju,
ochrona prywatnych
interesów
regulator sprawiedliwości
suwerenność
państwa
państwo jak
przedsiębiorstwo - może
zbankrutować
ustępstwo
internacjonalizmu na rzecz
nacjonalizmów
wartość niezbywalna
państwo a wolność
tylko strzeże przed
zagrożeniem wolności
także ogranicza wolność w przestrzeń przeżywania
imię sprawiedliwości
wolności we wspólnocie
odrzucenie, gdyż prowadzi
państwo opiekuńcze do patologii
akceptacja
akceptacja z
uwzględnieniem zasady
pomocniczości
zasada
pomocniczości
akceptuje jako ustępstwo
akceptuje
instytucje
państwowe
zbędne - poza wojskiem,
wymiarem sprawiedliwości
i siłami umożliwiającymi
obejmują wszystkie sfery
wymuszenie (policja)
życia
potrzebne, jeśli wymaga
tego funkcjonowanie i
rozwój społeczeństwa
(kształtują się w sposób
ewolucyjny)
władze
wynajęte przez
społeczeństwo
wybrańcy ludu
służba społeczeństwu
prawo stanowione
minimum konieczne do
sprawnego
funkcjonowania
umowa społeczna
budowane w oparciu o
zasady tyki
transparentność
ograniczona do instytucji
państwowych (które
powinny być
prywatyzowane jeśli to
tylko możliwe)
kluczowe znaczenie:
pozwala funkcjonować
obywatelom bez ingerencji
państwa, zwiększa
zbędna (władza wie lepiej) równość szans
istota demokracji
metoda ujarzmienia
ciemnego społeczeństwa
metoda sprawowania
władzy przez
społeczeństwo
metoda bezkonfliktowego
rozwoju
model demokracji
liberalna (pośrednia)
socjalistyczna
oparta o zasady etyczne
(może być bezpośrednia)
pryncypia ustrojowe
fundamentalne prawa i
wartości
odrzuca
Demokracja
ograniczenie decyzji prawa jednostek i
demokratycznych
własność prywatna
rola wolności w
demokracji
wolność silniejszych
ogranicza wolność wyboru
słabszych (decydują elity, wolność osobista nie
a reszta wybiera z tego co przenosi się na sferę
im się podsunie)
społeczną
wolność ograniczona tylko
zasadami etyki i
poświęceniem dla dobra
wspólnego
Współpraca międzynarodowa
misja cywilizacyjna
współpraca między
państwami
przekonanie o
wyjątkowości i
konieczności demokracji
liberalnej
dążenie do
ponadgranicznej
współpracy proletariatu
dążenie do
upowszechnienia szacunku
dla wartości z
poszanowaniem
różnorodności
na wzór stosunków
handlowych
współpraca w oparciu o
wspólnie akceptowane
ideologie
współpraca między
narodami z
poszanowaniem
suwerenności
główne elementy
integracji
europejska
zniesienie barier
handlowych
podporządkowanie
wspólnej ideologii
poszerzanie przestrzeni
współpracy w oparciu o
wartości
najbardziej
odpowiedni model
gospodarczy
kapitalizm anglosaski
socjalizm
kapitalizm nadreński
kapitalizm
kapitał przed pracą
własność wspólna w
miejsce kapitału
praca przed kapitałem
stadium rewolucyjnego
zapału (nikt nas nie
rozumie, dobrze że my
wiemy co mamy robić)
poszukiwanie sposobów
naprawy (wytykają nam
błędy i wypaczenia)
kształtowanie się doktryny
(wiemy czego chcemy, nie
wiemy jak to zrobić)
krwiożerczy kapitalizm
błędy i wypaczenia
komunizmu,
socjaldemokracja
chrześcijańska demokracja
Gospodarka
Rozwój doktryny
stadium rozwoju
praktyczna
realizacja
autor: Jerzy Wawro, luty 2010