D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa

Sygn. akt VII U 940/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 czerwca 2016 r.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Renata Gąsior
Protokolant Emilia Poddębniak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 czerwca 2016 r. w W.
sprawy J. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.
o wysokość zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek
na skutek odwołania J. S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 2 sierpnia 2012 r., znak: (...)DZP- (...)
1. oddala odwołanie,
2. zasądza od odwołującego J. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 7.200,00 zł
(siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
UZASADNIENIE
W dniu 17 września 2012 r. J. S. złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.
odwołanie
od decyzji ww. organu rentowego z dnia 2 sierpnia 2012 r. znak: (...)DZP- (...) wnosząc o jej uchylenie i ponowne
rozpatrzenie sprawy.
W uzasadnieniu odwołania J. S. podkreślił, że przedmiotowa decyzja określa jedynie kwoty bez sposobu i podstawy
ich wyliczenia. Ponadto odwołujący zaznaczył, że postępowanie wyjaśniające było prowadzone
w okresie urlopowym, co uniemożliwiło mu udział w nim. Jednocześnie odwołujący wskazał, że nie kwestionuje
istnienia zobowiązania i złożył deklarację co do podjęcia starań, aby je uregulować. Odwołujący wniósł również o
przedstawienie szczegółowych wyliczeń podanych w decyzji kwot, wraz z podstawami od których wyliczenia te były
dokonane, a ponadto
o umożliwienie mu czynnego udziału w postępowaniu.
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 października 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w
W. wniósł o oddalenie odwołania J. S..
Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy zaznaczył,
że odwołujący, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz płatnik składek, był zobowiązany do opłacania
należnych składek na ubezpieczenie społeczne za każdy miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej
bez uprzedniego wezwania, w obowiązującym terminie i w odpowiedniej wysokości. Z ustawowo nałożonego
obowiązku odwołujący się
nie wywiązywał, w związku z czym powstało zadłużenie z tytułu niepłaconych składek na ubezpieczenie społeczne za
okres od kwietnia 2007 r. do lutego 2012 r., ubezpieczenie zdrowotne za okres od października 2009 r. do lutego 2012
r. oraz na Fundusz Pracy za okres od lipca 2007 r. do lutego 2012 r. Skarżona decyzja została wydana na potrzeby
zabezpieczenia zobowiązań płatnika.
W odpowiedzi na zarzut braku możliwości uczestnictwa odwołującego
w postępowaniu organ rentowy wskazał, że oddział kilkakrotnie udzielał płatnikowi na jego wniosek pisemnych
informacji, a ponadto składał on wnioski o rozłożenie płatności na raty, lecz z powodu braku wymaganych
dokumentów pozostawały one bez rozpatrzenia. Ponadto na prośbę płatnika przedstawiono wykaz rozliczenia wpłat
w drodze postępowania egzekucyjnego oraz wpłat dokonanych na rachunek centralny za okres od stycznia 1999 r.
do listopada 2009 r. Odwołujący został również poinformowany o toczącym się postępowaniu i przysługującym mu
prawie do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów oraz prawie wglądu do akt, jednakże nie skorzystał z tych
uprawnień.
Sąd Okręgowy, ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 2 sierpnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję znak (...)DZP- (...),
w której stwierdził, że J. S. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na
ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy, zaś wysokość zadłużenia na dzień wydania decyzji wraz z
odsetkami wynosi 759.971,74 zł., w tym:
1) z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres 04/2007 - 02/2012 zadłużenie wynosi 453.418,76 zł plus
odsetki liczone na dzień 2 sierpnia 2012 r. w kwocie 128.168,00 zł, koszty upomnienia w kwocie 228,80 zł oraz koszty
egzekucyjne w wysokości 18.570,50 zł,
2) z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 10/2009-02/2012 zadłużenie wynosi 100.531,35 zł plus
odsetki liczone na dzień 2 sierpnia 2012 r. w kwocie 19.400,00 zł, koszty upomnienia w kwocie 228,80 zł oraz koszty
egzekucyjne 2.484,30 zł,
3) z tytułu składek na Fundusz Pracy za okres 07/2007 - 02/2012 zadłużenie wynosi 41.289,33 zł plus odsetki liczone
na dzień 2 sierpnia 2012 r.
w kwocie 12.585,00 zł., koszty upomnienia w kwocie 378,40 zł oraz koszty egzekucyjne w wysokości 1.615,00 zł
(skarżona decyzja ZUS z 02.08.2012 r. k. 1 a.r.).
Dnia 21 marca 2012 r. Zakład zawiadomił płatnika składek J. S. o wszczęciu postępowania w sprawie określenia
wysokości należności
z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i FGSP, wzywając jednocześnie
płatnika do złożenia w terminie 7 dni pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek, pod rygorem
wydania decyzji w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na podstawie zgromadzonych dowodów
(k. 4 a.r.). Zawiadomienie odebrał osobiście J. S. w dniu 28 marca 2012 r. (k. 19 a.s.).
W załączniku do dokumentu (...)DZP- (...) z dnia 21 marca 2012 r. organ rentowy podał szczegółowe zestawienie
należności z podziałem na fundusze i okresy (k. 5-8 a.r.). Płatnik nie złożył pisemnych wyjaśnień (okoliczność
bezsporna).
Dnia 19 kwietnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadomił płatnika J. S. o zakończeniu postępowania
dowodowego. Wyznaczono stronie 7-dniowy termin, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia, na wypowiedzenie się
co do zebranych dowodów i materiałów w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie
społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy (k. 3 a.r.). Zawiadomienie odebrał osobiście J. S. w dniu 26
kwietnia 2012 r. (okoliczność bezsporna). Płatnik nie złożył pisemnych wyjaśnień oraz nie zgłosił zastrzeżeń co do
prowadzonego postępowania dowodowego.
Zadłużenie z tytułu należności podane w decyzji Nr (...)(...) z dnia 2 sierpnia 2012 r. zostało ustalone po rozliczeniu
konta płatnika zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 r.
(Dz. U z 2008 r. nr 78 z dnia 7 maja 2008 r; poz. 465) na podstawie przetworzonych deklaracji i wpłat przez
Kompleksowy System Informatyczny ZUS w/g stanu na dzień wydania decyzji tj. 2 sierpnia 2012 r. (tom II akt
rentowych).
Różnice w kwotach należności podane we wszczęciu postępowania w dniu 21 marca 2012 r. oraz podane w decyzji w
dniu 2 sierpnia 2012 r. wynikają z:
- na FUS za miesiąc 07/2007 r. we wszczęciu postępowania kwota składki 4.842,00 w decyzji kwota składki 4.882,69
- różnica powstała w skutek złożenia przez płatnika w dniu 23 maja 2012 r. korekty deklaracji rozliczeniowej
04/11/2008 r. na wyższą kwotę składki na FUZ w związku z czym uległo zmianie rozliczenie konta,
- na FUS za miesiąc 07/2010 r. we wszczęciu postępowania kwota składki 2.991,00 w decyzji kwota składki
3.055,10 - różnica powstała w skutek pobrania z wpłaty należnych kosztów z postępowania egzekucyjnego tj. opłaty
manipulacyjnej w kwocie 67,00 co miało wpływ na powiększenie kwoty zaległej składki,
- na FUS za miesiąc 05/2011 r. we wszczęciu postępowania kwota składki 6.325,21 i kwota składki 5.832,62 - różnica
powstała w skutek wpływu z postępowania egzekucyjnego w dniu 3 kwietnia 2012 r. wpłaty w wysokości 547,99 która
pokryła część należności głównej za 05/2011 r. w kwocie 492,59 i odsetki za 05/2011 r. w wysokości 55,40 zł,
- na FUZ za miesiąc 01/2012 r. we wszczęciu postępowania kwota składki 254,22 podstawie deklaracji 01/01/2012
z dnia 15 lutego 2012 r. w decyzji kwota składki 4.159 ustalona na podstawie deklaracji 02/01/2012 z dnia 23 maja
2012 r. - różnica wynikła po złożeniu przez płatnika korekty deklaracji.
J. S. przed wydaniem zaskarżonej decyzji wielokrotnie zwracał się z pisemną prośbą do Oddziału o podanie stanu
konta. Odpowiedzi zostały udzielone, zaś płatnik nie złożył żadnych wyjaśnień ani zażaleń co do stanu konta (akta
rentowe).
Wyrokiem z dnia 22 marca 2013 r. r. Sąd Okręgowy Warszawa Praga VII Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w W. oddalił odwołanie J. S.. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy
podzielił stanowisko organu rentowego i wskazał, że brak jakichkolwiek zastrzeżeń co do prawidłowości rozliczenia
dokonanego przez organ rentowy, gdyż sam odwołujący w żaden sposób nie wskazywał, aby wyliczenia dokonane przez
organ rentowy były w jakikolwiek sposób nieprawidłowe. Wskazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwoty
wpłat oraz wysokość należnych składek poszczególnych miesiącach nie była przedmiotem sporu, a odwołujący w tym
zakresie nie zgłaszał żadnych zarzutów (wyrok z 22.03.2013 r. z uzasadnieniem k. 33-39 a.s.).
Wyrok powyższy został zaskarżony przez stronę odwołującą w drodze apelacji, wniesionej dnia 21 listopada 2013 r.
(apelacja k. 51-52 a.s.).
Wyrokiem z dnia 6 maja 2015 r. Sąd Apelacyjny III Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok
i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania, pozostawiając Sądowi Okręgowemu
rozstrzygnięcie o kosztach procesu
w instancji odwoławczej.
W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny podzielił twierdzenia wyrażone przez odwołującego w treści apelacji, zgodnie z
którymi zsumowane, poszczególne kwoty zadłużenia wynikające ze skarżonej decyzji organu rentowego nie dają kwoty
759.971,74 złotych, czyli wskazywanego w decyzji zadłużenia wraz z odsetkami za zwłokę. Sąd Apelacyjny podniósł
argument, zgodnie z którym już proste działanie matematyczne wskazuje, ze łączna kwota zadłużenia z tytułu składek
na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz pracy wraz z odsetkami za zwłokę wynosi 755.392,44 złotych, a
po doliczeniu należności z tytułu kosztów upomnień i kosztów egzekucyjnych łączna należność z decyzji ZUS wynosi
778.898,24 złotych.
Sąd Apelacyjny przekazując sprawę Sądowi Okręgowemu wskazał
na konieczność rozważenia ewentualnego dowodu z opinii biegłego księgowego celem zweryfikowania danych
zawartych w decyzji, przy czym wskazał,
że w pierwszej kolejności Sąd Okręgowy powinien zobowiązać organ rentowy do przedstawienia szczegółowego
wyliczenia należności wynikających
z decyzji, po czym w drodze wysłuchania informacyjnego ustalić,
które należności i z jakich przyczyn są według niego kwestionowane (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z
06.05.2015 r. z uzasadnieniem k. 82-95 a.s.).
Po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania Sąd Okręgowy nadał sprawie sygn. VII U
940/15 i wykonując wytyczne Sądu Apelacyjnego wskazane w powyższym wyroku, Sąd Okręgowy
uzupełnił postępowanie
o następujące czynności:
Zarządzeniem z dnia 2 lipca 2015 r. Przewodnicząca zobowiązała pełnomocnika organu rentowego do przedstawienia
w piśmie procesowym
w terminie 14 dni szczegółowego wyliczenia należności odwołującego wynikających z decyzji ZUS z dnia 2 sierpnia
2012 r., zgodnie z wytycznymi Sądu Apelacyjnego wskazanymi w uzasadnieniu wyroku z 6 maja 2015 r. oraz różnic i
przyczyn postania różnic w kwotach należności wskazanych w decyzji oraz w wyliczeniu należności przedstawionym
przez ZUS Sądowi Apelacyjnemu (zarządzenie z 02.07.2015 r. k. 98 a.s.).
W odpowiedzi na zobowiązanie Sądu Zakład Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. przedstawił stanowisko wydziału merytorycznego
z dnia 16 lipca 2015 r. Wydział merytoryczny Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przedstawił szczegółowe zestawienie
należności odwołującego, obejmujące należne składki na ubezpieczenie społeczne za okres od kwietnia 2007 r. do
lutego 2012 r., ubezpieczenie zdrowotne za okres od października 2009 r. do lutego 2012 r., na Fundusz Pracy za okres
od lipca 2007 r. do lutego 2012 r., jak również terminy płatności każdej ze składek oraz odsetki powstałe
z tytułu ich nieopłacenia.
Jednocześnie organ rentowy poinformował, że łączna kwota zadłużenia
z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne
i na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, odsetek, kosztów upomnienia i kosztów
egzekucyjnych wskazana w skarżonej decyzji powstała w wyniku błędu rachunkowego, gdyż organ rentowy faktycznie
nie uwzględnił przy jej obliczeniu kosztów egzekucyjnych na ubezpieczenia społeczne w łącznej wysokości 18.570,50
złotych. Po doliczeniu tych kosztów łączna kwota zadłużenia odwołującego wynosi 778,989,24 złote (pismo procesowe
ZUS z 17.07.2015 r. k. 102 a.s., stanowisko wydziału merytorycznego z 16.07.2015 r. k. 103-106 a.s.).
W związku z przedstawieniem przez organ rentowy szczegółowego wyliczenia należności Sąd przesłał pismo
procesowe organu rentowego zawierające stanowisko oddziału merytorycznego z zobowiązaniem
do ustosunkowania się do ww. stanowiska w terminie 7 dni od dnia doręczenia. Pismo procesowe zostało wysłane
odwołującemu po raz pierwszy w dniu
6 sierpnia 2015 r., jednakże przesyłka została w dniu 21 września 2015 r. zwrócona do Sądu ze względu na jej
nieodebranie w terminie (doręczenie odpisu pisma k. 109 a.s., zwrócona koperta k. 115 a.s.). Powyższe pismo zostało
ponownie wysłane odwołującemu w dniu 29 października 2015 r. (k. 122 a.s.)
i doręczone w dniu 20 listopada 2015 r. (elektroniczne potwierdzenie odbioru
k. 123 a.s.).
J. S. pismem procesowym z dnia 27 listopada 2015 r. ustosunkował się do stanowiska organu rentowego i wskazał, że
na podstawie danych przedłożonych w szczegółowym wyliczeniu należności nie można określić tego czy wyliczenia są
prawidłowe, czy też nie. W ocenie odwołującego podanie okresu zaległości, terminu płatności, kwoty zaległości
i kwoty odsetek niczego nie wyjaśnia; wskazał również, że brak m. in. podstawy wyliczenia w postaci kwoty składek
zaewidencjonowanych za dany okres
w systemie informatycznym ZUS, czy też informacji o rozliczaniu wpłat
oraz nadpłat na dany okres (pismo procesowe odwołującego z 27.11.2015 r.
k. 129 a.s.).
W odpowiedzi na zobowiązanie Sądu pełnomocnik organu rentowego pismem procesowym z dnia 17 grudnia 2015
r. przekazał zestawienie należności zawierające informacje w zakresie żądanym przez odwołującego, w zakresie
wskazanym w piśmie procesowym odwołującego z dnia 27 listopada 2015 r. (pismo procesowe ZUS z 17.12.2015 r. k.
133-134 a.s., zestawienie należności
k. 135-146 a.s.).
Postanowieniem wydanym na rozprawie dnia 21 grudnia 2015 r.
Sąd Okręgowy wezwał J. S. do osobistego stawiennictwa celem przesłuchania w charakterze strony pod rygorem
pominięcia dowodu z jego zeznań, z jednoczesnym doręczeniem odpisu pisma procesowego organu rentowego z 17
grudnia 2015 r. zakreślając termin 7 dnia ustosunkowanie się
do wyliczeń przedstawionych przez organ rentowy (protokół rozprawy
z 21.12.2015 r. k. 150-151 a.s.).
W piśmie procesowym z dnia 14 stycznia 2016 r. J. S. wniósł
o odroczenie rozprawy, która miała odbyć się w dniu 21 stycznia 2016 r.
i wyznaczenie nowego terminu. W uzasadnieniu pisma odwołujący wskazał,
że w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie została mu doręczona żadna korespondencja z Sądu, jak również, że ze
względu na podjęte wcześniej zobowiązania i ustalone terminy nie jest w stanie stawić się w Sądzie
w wyznaczonym terminie. Jednocześnie odwołujący wskazał aktualny adres
do doręczeń (pismo procesowe odwołującego z 14.01.2016 r. k. 155 a.s.).
Na rozprawie w dniu 21 stycznia 2016 r. Przewodnicząca stwierdziła,
że korespondencja doręczana dotychczas na adres wskazywany przez odwołującego nie była faktycznie odwołującemu
doręczana i wracała do Sądu jako nie podjęta w terminie, przy czym adres ten był adresem prawidłowym, wskazanym
dotychczas przez odwołującego. Postanowieniem wydanym
na rozprawie dnia 21 stycznia 2016 r. Sąd ponowił wezwanie J. S. do osobistego stawiennictwa celem przesłuchania
w charakterze strony
pod rygorem pominięcia dowodu z jego zeznań oraz doręczenie odpisu pisma procesowego organu rentowego z 17
grudnia 2015 r. wraz z załącznikami zakreślając termin 7 dnia ustosunkowanie się do wyliczeń przedstawionych przez
organ rentowy, pod rygorem uznania wyliczeń organu rentowego
za prawidłowe. Wezwanie zostało odwołującemu doręczone w dniu 1 lutym 2016 r. (protokół rozprawy z 21.01.2016
r. k. 157-158 a.s., elektroniczne potwierdzenie odbioru k. 164 a.s.).
J. S. stawił się na rozprawie w dniu 10 marca 2016 r. W trakcie rozprawy odwołujący oświadczył, że w jego ocenie nie
jest możliwe określenie w jaki sposób nie zgadzają się wyliczenia przedstawione przez organ rentowy bez dokonania
wyliczeń od początku podlegania ubezpieczeniom. Ponadto odwołujący oświadczył, że ze względu na dużą ilość
dokumentów jaką musi przeanalizować z okresu pond 10 lat jest tak duża, że potrzebuje na to około
2 miesięcy, w związku z czym wniósł o wyznaczenie mu nowego terminu
do ustosunkowania się do stanowiska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie odwołujący podkreślił, że nie
wnioskuje o dopuszczenie dowodu
z opinii biegłego sądowego w celu dokonania powyższej analizy, gdyż posiada wszystkie dokumenty źródłowe i
dysponuje środkami technicznymi umożliwiającymi mu weryfikację danych przedstawionych przez organ rentowy
(protokół rozprawy z 10.03.2016 r. k. 164-165 a.s).
Na rozprawie dnia 10 marca 2016 r. Sąd zakreślił odwołującemu termin
do dnia 5 maja 2016 r. na przedstawienie szczegółowego stanowiska
co do wyliczeń organu rentowego zawartych w załączniku do pisma z dnia
17 grudnia 2015 r., a w przypadku zgłaszania zastrzeżeń przedstawienie
i umotywowanie swoich zastrzeżeń oraz dołączenie dokumentów źródłowych
na poparcie swojego stanowiska, pod rygorem uznania wyliczeń organu rentowego za w pełni prawidłowe (protokół
rozprawy z 10.03.2016 r. k. 164-165 a.s).
Odwołujący do dnia 2 czerwca 2016 r. nie ustosunkował się do wyliczeń organu rentowego z dnia 17 grudnia 2015 r.
(protokół rozprawy z 02.06.2016 r. k. 166-167 a.s.).
Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów
z dokumentów zawartych w aktach sprawy oraz aktach organu rentowego.
Sąd uznał zebrany w sprawie materiał dowodowy za kompletny, wiarygodny i nie budzący wątpliwości. Dowody
zebrane w sprawie były wiarygodne, uzupełniały się wzajemnie i tworzyły spójny stan faktyczny. Dokumenty
składające się na materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania co do zasady nie były kwestionowane przez
strony postępowania. Odwołujący nie wnosił zastrzeżeń co do waloru dowodowego dokumentów,
a zrzuty dotyczyły obliczeń dokonanych przez organ rentowy, w związku
z czym Sąd uznał okoliczności wynikające z treści dokumentów za bezsporne.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Odwołanie J. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z dnia 2 sierpnia 2012 r. znak:
(...)DZP- (...) nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom
emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są osobami
prowadzącymi pozarolniczą działalność. Jednocześnie zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 4 tej ustawy obowiązkowi
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, chorobowemu
i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą – od dnia rozpoczęcia
wykonywania działalności od dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie
działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Stosownie zaś do treści art. 32 ww. ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych i Fundusz Emerytury Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie ich poboru, egzekucji,
wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich
nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców,
ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenie społeczne.
Ponadto zgodnie treścią art. 36 ustawy emerytalnej każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym
i rentowym podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, natomiast osoba, w stosunku do której wygasł tytuł do
ubezpieczeń podlega wyrejestrowaniu z tych ubezpieczeń. Zgłoszenie do ubezpieczeń oraz zgłoszenie wyrejestrowania
płatnika składek płatnik składek jest zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od daty zaistnienia tego faktu.
W myśl art. 46 ust. 1 ustawy emerytalnej płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów
ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc
kalendarzowy. Nadto, stosownie do treści art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnik składek
przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raport miesięczne oraz opłaca składki za dany
miesiąc, nie później niż:
1) do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie,
2) do 5 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie,
3) do 15 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.
Spór w niniejszej sprawie koncentrował się wokół prawidłowości skarżonego rozstrzygnięcia organu rentowego w
zakresie ustalenia wysokości zadłużenia J. S. z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, zdrowotne
i Fundusz Pracy. J. S. zakwestionował skarżoną decyzję organu rentowego ze względu na nieprzedstawienie w niej
szczegółowych wyliczeń podanych w decyzji kwot, wraz z podstawami,
od których te wyliczenia zostały dokonane. Jednocześnie odwołujący wskazał, że nie kwestionuje co do zasady
ciążących na nim zobowiązań w stosunku
do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i wyraził chęć ich uregulowania,
przy czym zaznaczył, że nie wie w jaki sposób kwoty przedstawione przez organ rentowy zostały wyliczone, gdyż
skarżona decyzja takiego wyliczenia
nie zawiera, i w związku z tym wyraził chęć czynnego udziału w postępowaniu aby zapoznać się z zastosowaną metodą
obliczenia wysokości zadłużenia
z tytułu składek.
Sąd Okręgowy na mocy pierwotnie wydanego w niniejsze sprawie rozstrzygnięcia oddalił odwołanie J. S., wskazując na
prawidłowość wyliczeń dokonanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wyrok ten został skutecznie zaskarżony
przez odwołującego, który odniósł się do braku podstaw uznania ogólnej kwoty zadłużenia za obliczoną w sposób
prawidłowy,
gdyż kwoty cząstkowe widniejące w skarżonej decyzji po zsumowaniu prowadzą do otrzymania kwoty innej, niż
wskazana przez organ rentowy jako ogólna kwota zadłużenia. Sąd Apelacyjny podzielił argumentację odwołującego i
uchylając wyrok pierwotnie zapadły w sprawie wyroku przekazał ją do ponownego rozpoznania tutejszemu Sądowi.
Sąd Okręgowy, stosując się do wytycznych wskazanych przez Sąd Apelacyjny, w pierwszej kolejności zobowiązał
Zakład ubezpieczeń Społecznych do przedstawienia szczegółowego wyliczenia należności wynikających z decyzji
w celu umożliwienia odwołującemu wskazania, które dokładnie należności i z jakich przyczyn są przez niego
kwestionowane.
W odpowiedzi na zobowiązanie organ rentowy przedstawił w toku postępowania bardzo szczegółowe wyliczenia
obejmujące kwoty należne
z tytułu składek, terminy ich płatności, kwoty zaległości oraz liczonych od nich odsetek, kwoty niedopłat, a także koszty
egzekucyjne i upomnień. Zestawienia należności przedłożone przez organ rentowy w toku postępowania, stanowiące
załączniki do pisma procesowego z dnia 16 lipca 2015 r. (k. 103-106 a.s.),
a po zakwestionowaniu ich szczegółowości przez odwołującego, załączniki dołączone do pisma procesowego z dnia
17 grudnia 2015 r. (k. 133-146 a.s.), stanowiące w istocie tożsame rozliczenia zadłużenia odwołującego z tytułu
poszczególnych składek, jednakże z uwzględnieniem większego stopnia szczegółowości tych rozliczeń, zostały przez
Sąd uznane za prawidłowe. Analiza zestawień należności prowadziła do wniosku, że kwoty poszczególnych zadłużeń
zostały obliczone prawidłowo; jedyny błąd powstał przy
ich sumowaniu, gdyż, jak wskazał organ rentowy, do kwot składek
na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy oraz odsetek od tych składek faktycznie nie
uwzględniono sumy kosztów egzekucyjnych na ubezpieczenia społeczne w wysokości 18.570,50 złotych. Podkreślić
przy tym należy, że sama kwota wynikająca z tego tytułu została wykazana w treści skarżonej decyzji, nie została ona
jednak uwzględniona przy ostatecznym sumowaniu wszystkich kwot i kosztów składających się
na zadłużenie J. S., w wyniku czego organ rentowy błędnie wskazał w decyzji, że kwota zadłużenia wynosi 759.971,74
złotych, zamiast prawidłowej kwoty 778.898,24 złotych.
Sąd Okręgowy zastosował się również do wytycznych Sądu Apelacyjnego w zakresie zagwarantowania odwołującemu
możliwości zapoznania się ze szczegółowymi wyliczeniami poszczególnych kwot składających się na jego zadłużenie,
jednakże odwołujący z tej możliwości nie skorzystał. Jak wynika z toku postępowania w niniejszej sprawie, odwołujący
początkowo wykazywał inicjatywę w zakresie zapoznania się ze szczegółowymi wyliczeniami zadłużenia przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych. Pierwsze z wyliczeń przedłożonych przez organ rentowy zostało zakwestionowane przez
odwołującego jako mało precyzyjne, nie zawierające kwestii takich jak kwoty składek zaewidencjonowanych za
dany okres w systemie ZUS, co skutkowało zobowiązaniem organ rentowego przez Sąd do przedstawienia przez
organ rentowy bardziej szczegółowego zestawienia należności i konsekwencji jego sporządzenie oraz prezentację w
formie załącznika do pisma procesowego z dnia 17 grudnia 2015 r. Na późniejszym etapie postępowania inicjatywa
odwołującego związku z dochodzeniem prawidłowego ustalenia wysokości należności z tytułu składek uległa
jednak wyraźnemu osłabieniu. Pomimo dysponowania przez odwołującego szczegółowym zestawieniem należności
załączonym do pisma z dnia 17 grudnia 2015 r. co najmniej od 1 lutego 2016 r. (kiedy to pismo zawierające zestawienie
zostało mu doręczone wraz
z zobowiązaniem do ustosunkowania się w terminie 7 dni) J. S.
na rozprawie w dniu 10 marca 2016 r. wnosił o wydłużenie terminu
na ustosunkowanie się do wyliczenia przedstawionego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o dwa miesiące.
Wniosek ten został przez Sąd rozpatrzony pozytywnie. Pomimo przedłużenia odwołującemu terminu
na zajęcie stanowiska w stosunku do wyliczeń organu rentowego pod rygorem przyjęcia, że sposobu tych wyliczeń nie
kwestionuje, jak również deklaracji odwołującego co do planowanego zweryfikowania wyliczeń należności oraz wobec
jego oświadczeń o dysponowaniu odpowiednią wiedzą, umiejętnościami oraz zapleczem technicznym umożliwiającym
taką weryfikację, odwołujący – choć faktycznie upłynęły trzy miesiące od dnia przedłużenia terminu (gdyż tyle czasu
minęło pomiędzy rozprawami z dnia 10 marca 2016 r. oraz 2 czerwca 2016 r.) – swojego stanowiska w powyższej
kwestii nie przedstawił.
Sąd Okręgowy zgodnie z wytycznymi Sądu Apelacyjnego wziął pod rozwagę dopuszczenie dowodu z opinii biegłego
sądowego z zakresu księgowości celem zweryfikowania danych zawartych w skarżonej decyzji, jednakże wobec
oświadczeń odwołującego złożonych na rozprawie
w dniu 10 marca 2016 r. zdecydował o nieprzeprowadzaniu tego dowodu. Odwołujący osobiście oświadczył bowiem,
że nie dostrzega potrzeby przeprowadzania tego dowodu, gdyż w jego ocenie trwało by to zbyt długo
a ponadto posiada on dokumenty źródłowe oraz środki techniczne wymagane
do weryfikacji obliczeń dokonanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Odwołujący deklarował gotowość do
przeprowadzenia stosownej analizy szczegółowego wykazu obliczeń zaprezentowanego mu przez organ rentowy.
Sąd zwrócił również uwagę, że odwołujący zajmuje się profesjonalnie prowadzeniem księgowości, gdyż prowadzi
działalność gospodarczą w postaci biura rachunkowego, jak również wyraźnie zaznaczył, że nie wnosi
o dopuszczenie powyższego dowodu. W tych okolicznościach Sąd,
mając na uwadze treść wytycznych Sądu Apelacyjnego, nie uznał przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego
z zakresu księgowości
za konieczne.
W tym kontekście Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie w pełni podziela pogląd Sądu Okręgowego w
Warszawie wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie V Ca 2479/12, zgodnie z którym
kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, by strony wskazywały dowody w celu wykazania swoich twierdzeń.
Bierność strony w tym zakresie (…) nie zobowiązuje sądu do prowadzenia dowodów z urzędu. Podporządkowanie się
obowiązującym w procesie cywilnym zasadom, w tym zasadzie kontradyktoryjności, wymaga, aby strony powoływały
dowody na poparcie swych twierdzeń, albowiem sądy ustalają fakty na podstawie dowodów. Bierność w tym zakresie
nie zobowiązuje sądów do poszukiwania dowodów
z urzędu, gdyż w myśl zasady kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa
na stronach. To strony są dysponentem toczącego się postępowania dowodowego i to one ponoszą odpowiedzialność
za jego wynik. Powyższe jasno wynika z art. 3 k.p.c., który wskazuje, że to na stronach spoczywa obowiązek dawania
wyjaśnień co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą
i przedstawiania dowodów na ich poparcie (zob. wyr. Sądu Apelacyjnego
w Łodzi z 7 października 2013 r. sygn. akt III AUa 27/13).
Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy stwierdził, że skoro odwołujący nie przedstawił realnej inicjatywy co
do zakwestionowania wysokości zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek, jak również nie wykazał aktywności
procesowej w zakresie ustalenia rzekomo błędnie dokonanych przez organ rentowy obliczeń kwot należności
składających się na jego zadłużenie,
to w konsekwencji nie udowodnił podniesionych przez siebie twierdzeń
w granicach zaskarżenia kwestionowanej decyzji organu rentowego. Okoliczność ta, wobec przedstawienia przez organ
rentowy kompleksowych wyliczeń oraz zestawień należności wymaganych od odwołującego prowadziła do uznania
odwołania J. S. za niezasadne i skutkowała
jego oddaleniem na podstawie art. 47714 § 1 k.p.c., o czym Sąd orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.
O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z ustanowionego z
urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490 ze zm. Dz. U. z 2015 r. poz. 1078).
Zarządzenie: (...)
(...)