Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii
Transkrypt
Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii
Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny Publiczne Gimnazjum nr 3 w Ostrowcu Świętokrzyskim Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny Opracowanie: Edyta Wójcicka Justyna Kita Jolanta Kargul Aneta Pierścińska-Maruszewska 2012 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. Dlaczego Kresy Wschodnie? – czyli jak narodził się pomysł edukacyjnego projektu gimnazjalnego. Pomysł międzyprzedmiotowego projektu edukacyjnego zrodził się podczas wycieczki edukacyjnej czterdziestoosobowej grupy uczniów klas z I i II Publicznego Gimnazjum nr 3 w Ostrowcu Świętokrzyskim do Wilna i Troków na Litwie w maju 2011 r. Uczniowie poznali wówczas miasto - jego historię i najważniejsze zabytki. Wspólnie z opiekunami złożyli też hołd rodakom, których prochy spoczywają na wileńskim cmentarzu „Na Rossie”. Pobyt na Litwie i zdobyte wówczas przez młodzież informacje wzbogacone o osobiste przeżycia okazały się niezwykle cenne, dlatego wszyscy uznaliśmy, iż nasz pobyt na Litwie będzie wprowadzeniem do projektu edukacyjnego „Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski?”, który wspólnie opracujemy i zrealizujemy w następnym roku szkolnym. Młodzież wyraziła chęć nie tylko teoretycznie poszerzać swą wiedzę, ale także zdobywać ją poza salą lekcyjny – w czasie kolejnych wyjazdów edukacyjnych. Tak zrodził się pomysł projektu, którego efektem końcowym będzie opracowanie trasy wycieczki na Ziemię Lwowską i wyjazd grupy projektowej do Lwowa w maju 2012 r. Opis projektu Cel główny: poszerzenie wiedzy uczniów na temat śladów polskości na Kresach Wschodnich na przykładzie Wileńszczyzny i Ziemi Lwowskiej. 1. Cele projektu: • przybliżenie problematyki kresowej, • pogłębianie postaw szacunku i przywiązania do historii oraz dostrzeganie ich roli w budowaniu własnego państwa, • budzenie zainteresowania uczniów historią, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków polsko-litewskich, • kształtowanie myślenia historycznego, • uświadomienie wpływu historii na kształtowanie postaw patriotycznych i obywatelskich, • kształtowanie postawy poszanowania praw człowieka i narodów do samostanowienia i tolerancji, • rozwijanie umiejętności wyciągania prawidłowych wniosków i wykorzystania ich w życiu dorosłym, • integracja pokoleń. 2. Cele szczegółowe: Uczniowie: zdobywają i rozwijają ważne umiejętności kluczowe: • skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach, • współpracy w zespole, E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 1 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. • • • • twórczego rozwiązywania problemów, poszukiwania, porządkowania i przetwarzania informacji z różnych źródeł, rozwijania sprawności umysłowych i własnych zainteresowań, planowania i organizowania własnej nauki; doskonalą różnorodne umiejętności specyficzne dla komunikowania się w grupie: • formułowania i wyrażania swoich opinii, • słuchania sądów i opinii kolegów, • negocjowania i podejmowania opinii grupowych, • konstruktywnego rozwiązywania konfliktów. 3. Źródła informacji: • ludzie: Elżbieta Klukowska – przewodnik po Wilnie, • instytucje: lokalna prasa i telewizja, • literatura przedmiotu: Walenty Piłat, W kręgu kultury litewskiej, Michała Wołłejko, Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie, • Internet. 4. Zagadnienia objęte projektem: • Historia stosunków polsko-litewskich na przestrzeni wieków. • Cmentarz „Na Rossie” w Wilnie źródłem wiedzy o Polakach związanych z Wileńszczyzną. • Wilno jako ośrodek kultury polskiej na Kresach Wschodnich. • Uniwersytet Wileński kuźnią polskości – sławni studenci na przestrzeni wieków. • Wielcy Polacy na Litwie. • Wileńszczyzna i Ziemia Lwowska jako ojczyzna poetów polskich A. Mickiewicz, J. Słowacki, Cz. Miłosz). Zasady projektu Data rozpoczęcia projektu: 12 października 2011 roku. Data zakończenia projektu: 11 styczna 2012 roku. Realizacja projektu obejmie 4 fazy: I. Wprowadzenie w tematykę projektu, przedstawienie zadań. II. Wybór tematów przez grupy uczniowskie. III. Zbieranie informacji i wykonywanie zadań cząstkowych. Korzystanie z konsultacji nauczycieli języka polskiego, historii oraz z pomocy bibliotekarzy szkolnych. IV. Zakończenie pracy – prezentacja. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 2 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. Działania uczniów: • praca z tekstem źródłowym - popularnonaukowym, literackim /różne źródła informacji/; • interpretacja głosowa tekstów poetyckich; • redagowanie eseju; • sesja fotograficzna, plastyczna, dziennikarska i filmowa. Efekt końcowy: 1. Wystawa pakietów edukacyjny, na który mogą złożyć się: • • • • • • • • teksty literackie, fotografie, prezentacje multimedialne, ilustracje, plakaty, mapy podróży wybitnych Polaków (A. Mickiewicz, J. Słowacki, Cz. Miłosz), regulaminy konkursu recytatorskiego i literackiego, zaproszenia na podsumowanie projektu zredagowane w języku polskim, litewskim i ukraińskim, • scenariusz warsztatu na temat mniejszości narodowej na Wileńszczyźnie, • folder wycieczki na Ziemię Lwowską, • film dokumentujący pracę grup zadaniowych podczas realizacji projektu. 2. Wypowiedzi uczniów. Ewaluacja projektu obejmie: • Prezentację wytworów uczniowskich. • Samoocenę i ocenę (co się udało zrobić, z czym były trudności, co zostało zrobione inaczej, jak układała się współpraca w grupie). Zasady prezentacji: • Prezentacja trwa 20 minut; powinna wypełnić czas, ale też nie może go przekroczyć. • W prezentacji muszą wziąć udział wszyscy członkowie grupy. • Wypowiedź powinna odnosić się do materiału zebranego i przygotowanego przez grupę, zawierać jego charakterystykę, ocenę, uwzględniać ważne i ciekawe informacje, zachęcać do korzystania z opracowanego materiału. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 3 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KARTA PROJEKTU Temat projektu „Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski?” Zespół uczniowski ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ………………………………………………….. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. ……………………………. Nauczyciel opiekun E. Wójcicka J. Kargul J. Kita A. Pierścińska-Maruszewska ……………………………. ……………………………. ……………………………. Problem Jaki jest poziom naszej wiedzy o stosunkach polsko – litewskich oraz o Polakach związanych z Litwą i Ziemią Lwowską na przestrzeni wieków? Cel projektu: poszerzenie wiedzy uczniów na temat śladów polskości na Kresach Wschodnich na przykładzie Wileńszczyzny i Ziemi Lwowskiej. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 4 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. PLAN PRACY: Tematyka wiodąca Polacy z Litwy i Polacy na Litwie Wileńszczyzna i Ziemia Lwowska jako ojczyzna wielkich poetów Działania Uczniowie odpowiedzialni Terminy realizacji Portfolio na temat stosunków polsko-litewskich Od unii w Krewie do czasów współczesnych. Wykonanie prezentacji multimedialnej na temat: Wielcy Polacy na Litwie. Warsztaty o mniejszości narodowej na Wileńszczyźnie. ZAŁĄCZNIK 1. Wykonanie prezentacji multimedialnej Mickiewiczowska Litwa i Miłosz na Litwie. Wykonanie prezentacji multimedialnej Juliusza Słowackiego związki ze Lwowem. Przygotowanie wystawy fotograficznej: Cmentarz „Na Rossie” w Wilnie źródłem wiedzy o Polakach związanych z Wileńszczyzną. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Nauczyciel opiekun Gr. 1 Jolanta Kargul nauczyciel historii Gr. 2 Edyta Wójcicka nauczyciel języka polskiego Strona 5 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. Wilno jako ośrodek kultury polskiej na Kresach Wschodnich Przygotowanie i przeprowadzenie wśród uczestników projektu konkursu recytatorskiego. Gr. 3 Aneta Pierścińska – Maruszewska nauczyciel języka polskiego ZAŁĄCZNIK 2. Konkurs na esej – Litwa w literaturze polskiej. Poszukiwanie śladów polskości na Ziemi Lwowskiej ZAŁĄCZNIK 3. Uniwersytet Wileński kuźnią polskości – sławni studenci na przestrzeni wieków. Sylwetki sławnych rodaków mieszkających we Lwowie od XIX w. do okresu międzywojnia. Współcześni Polacy i ich lwowskie korzenie. Wycieczka na Ziemię Lwowską - zaplanowanie trasy wycieczki edukacyjnej na podstawie zdobytej samodzielnie wiedzy z różnych źródeł informacji i wykonanie folderu turystycznego. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Gr. 4 Justyna Kita nauczyciel języka polskiego Strona 6 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KONSULTACJE Z NAUCZYCIELAMI Terminy Temat Uczestnicy konsultacji wszyscy uczniowie 12 X 2011 Kontrakt. Podział na zespoły. Przydział zadań. 26 X 2011 Prezentacja efektów pracy poszczególnych zespołów pracujących nad wykonaniem pierwszego zadania. Wspólne rozwiazywanie problemów i szukanie rozwiązań. wszyscy uczniowie 16 XI 2011 Przeprowadzenie wśród uczestników projektu i zainteresowanych uczniów społeczności szkolnej konkursu recytatorskiego. Gr. 3 7 XII 2011 Prezentacja efektów pracy poszczególnych zespołów pracujących nad wykonaniem drugiego zadania. Wspólne rozwiazywanie problemów i szukanie rozwiązań. wszyscy uczniowie 14 XII 2011 Warsztaty o mniejszości narodowej na Wileńszczyźnie. Gr. 1 E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Podpis nauczyciela Strona 7 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. 21 XII 2011- 5 I 2012 Konkurs szkolny na esej – Litwa w literaturze polskiej. 11 I 2012 Prezentacja efektów pracy poszczególnych zespołów pracujących nad wykonaniem trzeciego zadania. Wspólne rozwiazywanie problemów i szukanie rozwiązań. 12 II 2012 Podsumowanie działań uczniowskich i przygotowanie do publicznej prezentacji. Gr. 3 PUBLICZNE PRZEDSTAWIENIE REZULTATÓW PROJEKTU 12 stycznia 2012 r. Termin prezentacji Miejsce prezentacji Forma prezentacji Udział członków zespołu Odbiorcy Publiczne Gimnazjum nr 3 w Ostrowcu Świętokrzyskim, sala 111 prace literackie, prezentacje multimedialne, portfolio, album, wystawa fotograficzna, mapy, folder turystyczny, zaproszenia w językach polskim, litewskim, ukraińskim i w gwarze lwowskiej wszyscy uczestnicy zaangażowani w projekt, liderzy grup uczniowie klas równorzędnych zaproszeni nauczyciele i rodzice E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 8 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KONTRAKT Ostrowiec Świętokrzyski, 12 października 2011 r. 1. Umowę zawarto w dniu 12 października 2011 r. między nauczycielami: p. Edytą Wójcicką, p. Justyną Kitą, p. Jolantą Kargul i p. Anetą PierścińskąMaruszewską a uczniami klas II i III reprezentowanymi przez liderów grup. 2. Uczniowie przyjmują temat projektu „Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski?” do wykonania w formie międzyprzedmiotowego projektu edukacyjnego. 3. Termin zakończenia projektu: 11 stycznia 2012 r. 4. Uczniowie zobowiązują się do zaprezentowania projektu w sali nr 111 Publicznego Gimnazjum nr 3 w dniu 12 stycznia 2012 r. 5. Czas prezentacji – maksymalnie 2 godziny lekcyjne. 6. Uczniowie zobowiązują się do aktywnego uczestnictwa i sprawiedliwego podziału obowiązków w pracach nad projektem. 7. Uczniowie znają i zgadzają się z kryteriami oceny projektu. 8. Nauczyciel zobowiązuje się do opieki merytorycznej nad uczniami w formie konsultacji, ćwiczeń w terminie ustalonym z realizatorami projektu. 9. Konsekwencje wynikające z niedotrzymania terminu: w przypadku jednorazowego niedotrzymania terminu przedstawiania efektów pracy do oceny etapowej uczeń otrzyma ustne upomnienie i możliwość uzupełnienia braków w ciągu trzech dni. Jednocześnie przedstawi jasne wyjaśnienie powodów niedotrzymania terminów na forum grupy w obecności nauczyciela. Wykonujący projekt (uczniowie) …………………………….……. - …………… ……………………………….…. - …………… …………………………………. - ……………. …………..……………………... - ……………. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. …………………………………. - …………….. Prowadzący projekt (nauczyciel) E. Wójcicka …………. J. Kargul ….………….. J. Kita ………………… A. Pierścińska-Maruszewska……….. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 9 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. ARKUSZ OBSERWACJI ZACHOWAŃ W GRUPIE Zachowania Imię i nazwisko ucznia /uczennicy Uważnie słucha innych, nie przerywa cudzych wypowiedzi, czeka, żeby zabrać głos, aż inni skończą. Zwięźle przedstawia swoje opinie, nie robi dygresji. Swoje opinie i uczucia wyraża wprost, nie stosuje aluzji. Jej/ jego komunikaty niewerbalne są zgodne z werbalnymi. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Zadaje pytania i parafrazuje wypowiedzi innych, by upewnić się, czy dobrze je rozumie. Strona 10 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KARTA SAMOOCENY UCZNIA Tak Nie W pracach nad projektem uczestniczyłem/am wytrwale i systematycznie. Miałem/am cenne pomysły, które przyczyniły się do postępów pracy zespołu. Słuchałem/am propozycji innych i nigdy ich nie krytykowałem/am. Nie miałem/am większych trudności w wykonywaniu przyjętych na siebie zadań. W przypadku pojawiających się problemów starałem/am się znaleźć jakieś rozwiązanie. Jeżeli miałem/am problemy, prosiłem/am o pomoc kolegów w grupie. Jeżeli moi koledzy/koleżanki mieli problemy, pomagałem/am im najlepiej jak umiałem/am. Uczestniczyłem/am we wszystkich wyznaczonych spotkaniach zespołu. Wykonałem/am wszystkie przyjęte na siebie zadania. Swoja prace wykonywałem/am terminowo. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 11 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KARTA OCENY PROJEKTU Numer grupy: 1 Imiona i nazwiska uczniów: Termin prezentacji: 12 II 2012 r. 1. …………………………………. 2. …………………………………. 3. …………………………………. 4. …………………………………. 5. …………………………………. 6. …………………………………. 7. …………………………………. 8. …………………………………. 9. …………………………………. 10. …………………………………. Oceniane elementy prezentacji ocena w skali 1–6 Właściwe zaplanowanie pracy. Podział zadań zgodnie z umiejętnościami i zainteresowaniami poszczególnych członków grupy. Zaangażowanie wszystkich osób z zespołu. Dokumentowanie prac nad projektem. Wykorzystanie informacji z różnorodnych źródeł. Uporządkowanie i krytyczna analiza zebranych materiałów. Przygotowanie tekstów. Opracowanie graficzne. Wykazanie się zdolnościami organizacyjnymi. Kreatywność, oryginalność. Systematyczność pracy, terminowość. Prezentacja efektów pracy. Dział w przedstawieniu (prezentacji). Średnia ocena: E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 12 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KARTA OCENY PREZENTACJI Numer grupy: 2 Termin prezentacji: 12 II 2012 r. Imiona i nazwiska uczniów: 1. …………………………………. 2. …………………………………. 3. …………………………………. 4. …………………………………. 5. …………………………………. 6. …………………………………. 7. …………………………………. 8. ………………………………….. 9. …………………………………. 10. ………………………………… Oceniane elementy prezentacji ocena w skali 1–6 Zgodność z tematem. Poziom merytoryczny. Poprawność językowa. Posługiwanie się słownictwem właściwym dla tematu i zrozumiałym dla innych. Operowanie głosem (poprawna dykcja, odpowiednia intonacji i modulacja głosu). Odpowiednie tempo prezentacji. Uporządkowany i logiczny układ prezentacji (trójdzielna budowa). Estetyka wykonania pracy. Oryginalna i pomysłowa forma prezentacji. Zaangażowanie wszystkich członków zespołu w zaprezentowanie projektu. Dbałość o zainteresowanie odbiorców. Wykorzystanie zaplanowanego czasu. Średnia ocena: E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 13 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KARTA OCENY PREZENTACJI Numer grupy: 3 Termin prezentacji: 12 II 2012 r. Imiona i nazwiska uczniów: 1. …………………………………. 2. …………………………………. 3. …………………………………. 4. …………………………………. 5. …………………………………. 6. …………………………………. 7. …………………………………. 8. ………………………………….. 9. …………………………………. 10. ………………………………… Oceniane elementy prezentacji ocena w skali 1–6 Zgodność z tematem. Poziom merytoryczny. Poprawność językowa. Posługiwanie się słownictwem właściwym dla tematu i zrozumiałym dla innych. Operowanie głosem (poprawna dykcja, odpowiednia intonacji i modulacja głosu). Odpowiednie tempo prezentacji. Uporządkowany i logiczny układ prezentacji (trójdzielna budowa). Estetyka wykonania pracy. Oryginalna i pomysłowa forma prezentacji. Zaangażowanie wszystkich członków zespołu w zaprezentowanie projektu. Dbałość o zainteresowanie odbiorców. Wykorzystanie zaplanowanego czasu. Średnia ocena: E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 14 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KARTA OCENY PREZENTACJI Numer grupy: 4 Termin prezentacji: 12 II 2012 r. Imiona i nazwiska uczniów: 1. …………………………………. 2. …………………………………. 3. …………………………………. 4. …………………………………. 5. …………………………………. 6. …………………………………. 7. …………………………………. 8. ………………………………….. 9. …………………………………. 10. ………………………………… Oceniane elementy prezentacji ocena w skali 1–6 Zgodność z tematem. Poziom merytoryczny. Poprawność językowa. Posługiwanie się słownictwem właściwym dla tematu i zrozumiałym dla innych. Operowanie głosem (poprawna dykcja, odpowiednia intonacji i modulacja głosu). Odpowiednie tempo prezentacji. Uporządkowany i logiczny układ prezentacji (trójdzielna budowa). Estetyka wykonania pracy. Oryginalna i pomysłowa forma prezentacji. Zaangażowanie wszystkich członków zespołu w zaprezentowanie projektu. Dbałość o zainteresowanie odbiorców. Wykorzystanie zaplanowanego czasu. Średnia ocena: E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 15 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. .......................................................... (imię i nazwisko rodzica/prawnego opiekuna) ……………..................................... ……………………………………. (adres zamieszkania) OŚWIADCZENIE RODZICA/PRAWNEGO OPIEKUNA Niniejszym oświadczam, że zobowiązuję się do zapewnienia bezpieczeństwa podczas wykonywania poza szkołą przez mojego syna/ moją córkę: ........................................................................................................................................ ........... (imię i nazwisko ucznia , klasa) zadań związanych z projektem edukacyjnym. Jednocześnie przyjmuję do wiadomości, że mam prawo uzyskać od opiekuna wszystkie informacje związane z tematem i realizacją projektu. .................................... (podpis rodzica/prawnego opiekuna) E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 16 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. ZAŁĄCZNIK 1. SCENARIUSZ WARSZTATÓW NA TEMAT MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ NA WILEŃSZCZYŹNIE. Temat warsztatów: Polska mniejszość narodowa na Wileńszczyźnie. Cele. Po zakończonych zajęciach uczniowie: • Znają podstawowe informacje na temat mniejszości narodowych ze szczególnym uwzględnieniem polskiej mniejszości narodowej na Litwie. • Wiedzą, że mniejszości narodowe posiadają swoje prawa i znają ich treść. • Mają świadomość przenikania kultur. • Znają podstawowe dokumenty krajowe i międzynarodowe ,które mówią o prawach mniejszości narodowych. • Potrafią wymienić z jakimi problemami boryka się polska mniejszość narodowa na Litwie. Czas trwania - 90 minut Grupa docelowa: uczniowie szkół gimnazjalnych. Środki dydaktyczne: • prezentacja multimedialna, • karty pracy, • fragm. Konstytucji RP i Konwencji ramowej o Ochronie Praw Mniejszości, markery, • artykuły z prasy i stron internetowych na temat sytuacji polskiej mniejszości narodowej na Wileńszczyźnie (Michała Wołłejko, Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie). Przebieg zajęć: 1. Przywitanie i podanie celów zajęć (uczniowie realizujący projekt 2-3 os. spotykają się z docelową grupą uczniów, przedstawiają się i podają cele zajęć) . 2. Prowadzący zajęcia informują, iż podczas warsztatów uczniowie dowiedzą się wielu ciekawych rzeczy na temat mniejszości narodowej ze szczególny uwzględnieniem polskiej mniejszości narodowej na Wileńszczyźnie. 3. Prezentacja definicji „mniejszości mniejszościach narodowych. narodowej” na E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska podstawie ustawy o Strona 17 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. 4. Rys historyczny. Uczniowie prowadzący zajęcia, aby wprowadzić uczestników w problematykę zajęć, prezentują wcześniej przygotowaną multimedialną na temat „Mniejszość polska na Litwie”. warsztatów prezentację 5. Praca w 4 grupach problemowych. Prowadzący dzielą klasę na cztery grupy, rozdają karty pracy, określają czas na wykonanie zadań. ZADANIA DLA GRUP Grupa I Na postawie fragmentów Konstytucji RP i ustawy o mniejszościach narodowych określcie, jakie prawa mniejszość są zapisane w tych dokumentach i kto powinien ich przestrzegać ? Grupa II W oparciu o materiał z wcześniej przygotowanej prezentacji napiszcie, w jaki sposób na Litwie są realizowane prawa mniejszości polskiej (która jest jedną z największych mniejszości narodowych w tym regionie). Grupa III Na podstawie otrzymanych fragmentów Konwencji ramowej o Ochronie Praw Mniejszości Narodowych dokonajcie wyboru odpowiednich artykułów, które wskazują na konkretne prawa mniejszości narodowej ( na otrzymanych kartach pracy wypiszcie wypisują konkretne zapisy praw np. dotyczące: języka, religii, prawa do stowarzyszeń, podtrzymywania i rozwijania tradycji i kultury). Grupa IV Z otrzymanego materiał źródłowego (art. Michała Wołejko, Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie) wyszukajcie informacje na temat problemów, z jakimi boryka się polska mniejszość narodowa na Wileńszczyźnie. Wypiszcie te, które od wielu lat nie znajdują zadawalającego dla Polaków rozwiązania. 6. Prezentacja wykonanych zadań przez liderów poszczególnych grup. 7 . Ocena punktowa za wykonane zadania w skali od 1 do10 pkt. (nauczyciel wiedzy o społeczeństwie na podstawie punktów przydzielonych poszczególnym grupom, może wystawić oceny z przedmiotu). 8. Podziękowanie za aktywną pracę, zachęcenie do dalszych rozważań na powyższy temat i pożegnanie grupy uczniowskiej. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 18 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. ZAŁĄCZNIK 2. REGULAMIN KONKURSU RECYTATORSKIEGO LITWA W TWÓRCZOŚCI POLSKICH POETÓW 1. Konkurs realizowany jest w ramach projektu edukacyjnego „Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski?” . 2. W konkursie mogą wziąć udział uczniowie klas I, II i III Publicznego Gimnazjum nr 3 w Ostrowcu Świętokrzyskim. 3. Cele konkursu: • propagowanie wiedzy o związkach polskich poetów z Litwą • uwrażliwienie na piękno poezji • rozwijanie uzdolnień twórczych i doskonalenie umiejętności recytatorskich 4. Aby wziąć udział w konkursie, należy wypełnić zgłoszenie. /Załącznik 1./ i przekazać je uczniom klasy 2c lub opiekunce zadania p. Anecie PierścińskiejMaruszewskiej w terminie do 14 listopada 2011 r. 5. Konkurs odbędzie się 16 listopada 2011 r. o godzinie 12.00 w s. 115. 6. Ocenie będą poddawane utwory poetyckie, których tematyka dotyczy Litwy. /Załącznik 2./ 7. Ustala się następujący skład jury: Aneta Pierścińska-Maruszewska (nauczycielka języka polskiego), Jakub Sałkowski, Maciej Migdalski, Filip Machula, Damian Korczak, Krystian Rdest (grupa zadaniowa - uczniowie kl. 2c). 8. Kryteria oceny recytacji obejmują: KRYTERIUM dobór repertuaru dykcja PUNKTOWANE ELEMENTY 1. dopasowanie tekstu do wieku i płci recytatora, 2. oryginalność wyboru (tekst mało znany, szczególnej wartości), 3. tekst umożliwiający uczniowi zaprezentowanie wszystkich jego walorów głosowych. 1. staranna wymowa, zgodna z zasadami kultury słowa (np. nie! dźwi, wreście), niezacieranie końcowych cząstek wyrazów, 2. prawidłowa artykulacja głosek (bez seplenienia, rerania...), 3. właściwe akcentowanie wyrazów (zwłaszcza osobowych form czasowników), 4. panowanie nad oddechem, swobodne posługiwanie się nim. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska PUNKTACJA 0-3 pkt. 0-4 pkt. Strona 19 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. interpretacja 1. modulowanie głosem, 2. właściwe akcentowanie ważnych treści utworu (intonacja frazy i zdania), 3. respektowanie znaków interpunkcyjnych, 4. stosowanie pauzy zgodnie z intencja autora lub przyjętą interpretacją, 5. właściwe tempo wygłaszania tekstu, 6. bezbłędne opanowanie pamięciowe, 7. oryginalność występu recytatora (odczucia i wrażenia słuchaczy), 8. skupienie się na słowie, nie na nadmiernym ruchu scenicznym. 0-8 pkt. ŁĄCZNIE: 15 PKT 9. Kolejność występu wyznacza się w drodze losowania. 10. Ocenianie jest tajne. 11. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi tego samego dnia, pół godziny po wysłuchaniu wszystkich recytacji. 12. Decyzja jury jest ostateczna i nie podlega zaskarżeniu. 13. Każdy uczestnik konkursu otrzyma dyplom. 14. Podziękowania otrzymują również nauczyciele przygotowujący wyróżnionych uczniów. Załącznik 1. WZÓR KARTY ZGŁOSZENIA UCZNIA DO KONKURSU RECYTATORSKIEGO 1. Imię i nazwisko ucznia ……………………………………………………..… 2. Klasa ……………………...…………………………………………………….. 3. Imię i nazwisko opiekuna przygotowującego ucznia do konkursu …………………………………………………………………………………….. 4. Tytuł prezentowanego utworu ……………………………………………… 5. Data i podpis nauczyciela …………………………………………………… E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 20 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. Załącznik 2. Wykaz utworów do recytacji: MICHAŁ WOŁOSEWICZ ur. w 1925 r., wojna przerwała jego edukację w 6 klasie szkoły powszechnej; imał się w życiu różnych zajęć, a wolne chwile poświęcał licznym lekturom. TUHANOWICZE To Tuhanowicze, wyjdźmy na chwilę (mówi nasz przewodnik uczynny) — Tu Adam Mickiewicz poznał swą Marylę, to tutaj był dom jej rodzinny. Pod sędziwym drzewem pochylamy głowy, dumamy o jednym szczególe: był ongiś tu dworek, dziś pasą się krowy, poczciwe Łaciate Krasule. Deszcz pada, więc pastuch pod płachtą ceraty, (znać, że się nami ucieszył) opowiada wiele, co było przed laty, choć prawdę z legendą pomieszał. Żegnamy to miejsce i jedziemy dalej, deszcz zrosił nam dobrze ubrania, lecz w nas myśl została, oni pozostali zaklęci w legendzie kochania. SŁAWOMIR WOROTYŃSKI ur. 1942 — zm. 1983; absolwent szkoły średniej. Pracował jako ślusarz, zecer, a przed wyjazdem do Polski w 1983 roku pełnił funkcję gońca w redakcji „Czerwonego Sztandaru”. NA PRZYJĘCIU U CIOTKI Na przyjęciu u ciotki było ciasno jak w ulu. Miał Romeo stokrotkę, ale nie miał tam Julii. Były głupie rozmowy, lecz nie było kretynów. Białe róże i słowa pasowały do wina. Były mądre sentencje, lecz nie było Platona. Czas wziął ciotkę za ręce i za oknem zatonął. Marzył Hades wymierzyć. Chciał, by ciotka pomogła, E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 21 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. Pospadały talerze i opadła podłoga. Ciszy złote wesele, lecz nie było wesoło. Tylko wina kropelkę, jeszcze pił archeolog. MARIA ŁOTOCKA ur. 1944, studiowała polonistykę w Wileńskim Państwowym Instytucie Pedagogicznym. W latach 1978-1981 kierowała Kołem Literackim przy „Czerwonym Sztandarze". WILNO (Czesławowi Miłoszowi) Pada śnieg w Wilnie lecą białe gwiazdy na dachy starych domów i przydrożne drzewa jestem, zupełnie sama w tym ciemnym zaułku widzę gotycką zaśnieżoną Annę i myślę o Bogu jakże cię mam opuścić — moje miasto — i pożegnać z tobą twe milczące dzwony więcej mi powiedzą. niż te które dzwonią a siedem cudów świata czymże są przed tobą? HENRYK MAŻUL ur. 1953 r., ukończył polonistykę w WIP. Pracuje w redakcji „Kuriera Wileńskiego" i jest prezesem Koła Literackiego przy tym dzienniku. OPRAWCA leżało w dybach brulionu schłostane do szpiku znaczenia nieprzytomne na żadne zeznanie słowo a ja E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 22 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. z nabiegłymi wierszem oczyma wyobraźni kwaczem język rozwiązać mu chciałem do rymu z dedykacją: tobie * * * Na klęczkach bym ku Polsce ruszył Poprzez kolczaste druty granic, Gdyby nie Wilno, które z duszy Nie da się wykołować za nic. Myślami zdążam więc za Grodno, A sam wsłuchany w Wilii poszum Wraz z Ostrobramską w parze zgodnej Za dwie Ojczyzny modły wznoszę. KOMPLEKS LUSTRA przed nim w cztery oczy własne przetrząsaliśmy sumienia ćwiczyliśmy szerokie gesty kokietowaliśmy uśmiechy studiowaliśmy nagość bezwstydnie kiedy do wziemięwstąpienia nam zapsalmią niech ktoś z bliźnich zaprześcieradli mu usta na wypadek wszelki ALINA LASSOTA ur. w 1962 r., ukończyła polonistykę i historię w WIP. Posiada także wykształcenie muzyczne. Pracuje w redakcji „Kuriera Wileńskiego”. NA ANTOKOL Od Piotra i Pawła Gondoli łapie ważki kolorem pamięci idę zapomnianą Słoneczną ku podnóżom Belmontu… Po promień bajki dzieciństwa. — Krzywa sosno, pamiętasz mój dzień bez powrotu? E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 23 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. Uśmiecha się słonecznik jowialnym owalem i domek odnowiony chce bawić się w berka… Nieznajomy gospodarz bramę uchyla… Na pocieszenie nie da cukierka… ROMUALD MIECZKOWSKI ur. w 1950 roku, ukończył polonistykę i geografię w WIP. Jako dziennikarz pracował w „Czerwonym Sztandarze" oraz w redakcji polskiej Radia Litewskiego. Obecnie prowadzi polski magazyn informacyjno-publicystyczny „Panorama Tygodnia" w Telewizji Wileńskiej. Wchodzi w skład Zarządu Głównego Związku Polaków na Litwie. BÓL CMENTARZA ROSSA Sędziwe drzewa nie skąpią w zenicie lata cienia na mech nagrobków liść niczym kir opadnie Ból zastygł nad katakumbami w ich oczodołach trwa w rozdzierającej ranie murów klon mały wyrósł W kapliczce składowisko mioteł butelka pusta na drzwiach poharatanych kłódka socjalistyczna Aniołowie mają skrzydła bestialsko okaleczone płaczących twarzy kikuty ramion nie ukryją Tu rody najprzedniejsze pozbawiono nazwisk pamięci podeptano godność kamieniom odebrano krzyże Rosso — nekropolio wileńska na szumiących wzgórzach ile już razy umierałaś ile razy będziesz umierać E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 24 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. POETYCKIE POPOŁUDNIE POD POMNIKIEM ADAMA MICKIEWICZA On w dal spogląda. Myśmy tacy mali. Nasze usta są całkiem malutkie. Wilno patrzy na nas z tej dali i coś mówi bramami na kłódkę. Ręka w ręce i słowo przy słowie. Niech rozdzieli nas jeno trumna. Coś dziwnego chodzi po głowie. Wilno patrzy. Pęknięta kolumna. EROTYK BEZ POINTY Jak cię wymilczeć przy wszystkich, wypatrzeć, wyszeptać, wywołać w samotności przy lustrze, z oczu własnych uleczyć, wytęsknić ze świateł dalekich, wygładzić, wypieścić, wypłakać z poduszek?... ALEKSANDER SOKOŁOWSKI ur. w 1935 r., pracuje jako wykładowca Wileńskiego Instytutu Pedagogicznego. Jest przewodniczącym sekcji Literatów Polskich przy Związku Pisarzy Litwy. ONI Pajęczynę jesieni życia snują pająki zawiści. Oplątują bezlitośnie każdy ruch, każde słowo, każdy czyn... A potem przystawiają drabinę, jak do zapomnianego pomnika. I pną się wzwyż po niej > aby tylko być widzialnymi. JÓZEF SZOSTAKOWSKI ur. w 1953 r., ukończył polonistykę i historię w WIP; był dziennikarzem „Czerwonego Sztandaru", a obecnie pracuje w „Kurierze Wileńskim" E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 25 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. KOŚCIÓŁ ŚW. ANNY wysmukła Anno w koronkowej sukience ja przed tobą maluczki choć z zadartą głową widzę jak na ostre wieżyczki nakłuwasz czas wysmukła Anno w płomienistej sukience jesteś tak piękno że musiał się o ciebie pewnie Stwórca zranić LEOKADIĄ KOMAISZKO poetka młodego pokolenia, na co dzień para się dziennikarstwem w prasie wileńskiej. * * * idę jak okamgnienie na skróty codziennie niosąc niezmiennie mój świat w spoconym uśmiechu mój świat zaćpany na wylot mój dzień zadźgany czerwienią haseł moje myśli — pegazy spętane moje serce skrzywione na wschód gdzie najmocniej spragniona trwa polskość idę jak okamgnienie na skróty codziennie E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 26 Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski? Międzyprzedmiotowy projekt edukacyjny. ZAŁĄCZNIK 3. KONKURS LITERACKI W RAMACH PROJEKTU EDUKACYJNEGO „Kresy Wschodnie – w jakim stopniu znamy mało znane karty historii Polski?” CEL: NAPISANIE ESEJU NA TEMAT „LITWA W LITERATURZE POLSKIEJ” ADRESACI: Uczniowie Publicznego Gimnazjum nr 3 w Ostrowcu Świętokrzyskim. TERMINARZ: Prace należy złożyć do uczniów kl. 2c do 02. 01. 2012 r. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 05. 01. 2012 r. o godzinie 9.35 w sali nr 115. WYMAGANIA FORMALNE: Esej powinien być napisany czcionką New Times Roman nr 12 i musi liczyć co najmniej 2 strony. W lewym górnym rogu należy podać imię i nazwisko autora, klasę oraz imię i nazwisko opiekuna. KRYTERIA OCENY ESEJU: Sposób ujęcia tematu. Dobór przykładów z literatury. Oryginalne wnioski. Kompozycja. Oprawność językowa. E. Wójcicka, J. Kita, J. Kargul, A. Pierścińska-Maruszewska Strona 27