Fundusz ELENA

EUROPEJSKIE WSPARCIE EFEKTYWNOŚCI
ENERGETYCZNEJ I ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII
NA POZIOMIE LOKALNYM
- instrument finansujący w ramach IEE
Krajowy Punkt Kontaktowy IEE
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
ul. Mokotowska 35,00-560 Warszawa
tel.: 22 626 09 10,
e-mail: [email protected]
www.cip.gov.pl/iee-kpkkape
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
Zyżycie energii w miastach




Obszary miejskie generują około 70% całkowitego
zapotrzebowania na energię pierwotną w UE
Według scenariuszy International Energy Agency
zużycie energii w miastach ma w przyszłości dwukrotnie
przekroczyć średnie wskaźniki zużycia w UE
Zużycie gazu, energii elektrycznej i ciepła w miastach
przekracza średnią UE
Wykorzystanie OŹE w miastach jest zbyt małe w
stosunku do potencjału
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
2
3
ELENA




Realizacja energetycznych celów UE (3x20) wymaga dużych inwestycji w
efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii na poziomie
lokalnym. Aby osiągnąć cel „20/20/20”, należy uruchomić programy
efektywności energetycznej oraz wykorzystania energii odnawialnej w
miastach.
Najważniejszym zadaniem na dziś jest znalezienie powtarzalnych modeli
inwestycyjnych o dużej skali
Szanse:
 Duży potencjał inwestycyjny na poziomie lokalnym (budynki, transport,
energetyka…)
 Znaczna część inwestycji w EE/OŹE ma dodatni wskaźnik NPV (tzn. nie
potrzebuje grantów)
 Zmniejszenie kosztów transakcyjnych poprzez pogrupowanie małych projektów
 Przyciągnięcie inwestorów, dostęp do alternatywnych źródeł finansowania i
subsydiowania
Przeszkody:
 władze lokalne są często ograniczone poprzez:
• Brak przestrzeni podatkowej
• Brak wiedzy technicznej, bariery administracyjne
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
– najważniejsze fakty na temat instrumentu ELENA







Efekt współpracy Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku
Inwestycyjnego celem wsparcia władz lokalnych i regionalnych w
osiągnięciu celów UE 3x20 – przejście od planów do realizacji
Instrument pomocy technicznej zarządzany przez EBI, finansowany
przez UE z budżetu Programu IEE (CIP)
Dofinansowanie efektywności energetycznej, lokalnych źródeł
energii odnawialnej, czystego transportu miejskiego
Instrument ukierunkowany na aspekt powielania rynkowego
Wymagany efekt dźwigni na poziomie 25
90 % poziom dofinansowania
Budżet instrumentu:
 na 2009 – 15 mln euro
 na 2010 – 15 mln euro
 na 2011 – 19 mln euro (planowany budżet)
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
4
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- przegląd obszarów finansowania i form wsparcia
ELENA
wsparcie techniczne
Wsparcie lokalnych/regionalnych
władz:
 Studia wykonalności
 Dodatkowe wsparcie techniczne
w postaci pracowników
 Badania techniczne
 Przetargi
 Struktura finansowa
5
PROGRAMY/PROJEKTY
INWESTYCYJNE
Budynki prywatne i publiczne, w tym mieszkania
socjalne, a także oświetlenie uliczne i światła ruchu
drogowego (modernizacja budynków, sieci
ciepłowniczych, integracja OZE itp.)
Transport miejski (wymiana floty, inwestycje
ułatwiające wprowadzenie samochodów
elektrycznych, nowe rozwiązania w zakresie
efektywności energetycznej usprawniające
logistykę w obszarach miejskich itp.)
Infrastruktura lokalna, w tym inteligentne sieci
oraz infrastruktura teleinformatyczna wspierająca
efektywność energetyczną, instalacje miejskie,
transportowe centra intermodalne oraz
infrastruktura tankowania pojazdów napędzanych
alternatywnymi paliwami.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
– koszty kwalifikowane
Koszty kwalifikowane:
 opracowanie studiów wykonalności i badań rynku
 planowanie projektów
 realizacja biznesplanów
 przeprowadzenie audytów energetycznych
 przygotowanie procedur przetargowych i ustaleń
umownych oraz jednostek wdrażających projekt
 oraz inne formy wsparcia konieczne do opracowania
projektów inwestycyjnych.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
6
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
– sposób określania kosztów inwestycji
1. procedura
przetargowa
Ostatnia procedura
przetargowa (szac.
40 mln euro)
2. procedura
przetargowa
Wdrożenie
inwestycji (30
mln euro)
Start
1. rok
2. rok
Wdrożenie
inwestycji (30
mln euro)
3. rok
Koniec
projektu
Określenie wartości inwestycji do zweryfikowania osiągnięcia współczynnika dźwigni:
Suma wartości inwestycji: 30 mln euro + 30 mln euro + 40 mln euro = 100 mln euro
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
7
Stadia planowania / dojrzałości projektu
Szacunkowe obliczenia
potrzeby, cele, ramy czasowe itp.
Wstępne planowanie
pierwszy szkic, zasady techniczne, szacunkowe koszty
Projekty wstępne
szkic projektu i planów, wyliczenia kosztów itp.
Zatwierdzenie planów
do pozwoleń
Realizacja planów
szczegółowy projekt, plany itp.
Przygotowanie realizacji inwestycji
opracowanie dokumentacji przetargowej itp.
Pomoc w trakcie wdrażania
ocena ofert, negocjacje itp.
Nadzór prac budowlanych
Nadzór nad projektem i dokumentacją
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
8
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- uprawnieni promotorzy/końcowi beneficjenci wsparcia


Pomoc techniczna na opracowanie programu
inwestycyjnego może zostać udzielona władzom
lokalnym, regionalnym lub innym jednostkom
publicznym z krajów uprawnionych do korzystania z
programu IEE (UE+Norwegia, Lichtenstein, Chorwacja,
Islandia).
Program inwestycyjny lub jego część może być
realizowany przez jednostki inne niż publiczne np.
posiadaczy koncesji na realizację zadań jednostki
publicznej, firmy oferujące usługi energetyczne (ESCO).
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
9
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- wdrażanie programów inwestycyjnych w miastach



Powołanie jednostki do wdrożenia programu:
 Organizacja i techniczne możliwości danej jednostki: wsparcie
ze strony instrumentu ELENA
 Pogrupowanie projektów i wdrożenie standardowego podejścia
Dostęp do alternatywnych źródeł finansowania:
 Lokalne władze mają ograniczone możliwości inwestowania
 Przyciągnięcie prywatnych inwestorów, np. przedsiębiorstwa
usług energetycznych
 Korzystanie z ofert banków
Dostęp do dofinansowania:
 Efektywne wykorzystanie dofinansowania: skupienie się na
barierach rynku
 Jak najlepiej powiązać subsydia z pożyczkami i kredytami?
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
10
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- struktura organizacyjna instrumentu
11
Jednostka wspierająca
Komisja Europejska
• Prowadzi przedsięwzięcie
• Fundusz ELENA
• Zarządza technologią
i wspiera władze miasta
Władze miasta
EBI ELENA
• Przygotowują projekty
• Jednostka doradcza
• ELENA
• Delegują niektóre czynności
do jednostki wspierającej
• Mogą otrzymywać lub
przekazywać fundusze firmom
prywatnym
Pożyczka EBI
• Finansow. Banków Pośred.
• Łączenie subsydiów i pożyczek
Banki Pośredniczące
• Finansują projekty (w tym
pożyczają fundusze od EBI)
Firmy prywatne/
gospodarstwa domowe
• Wdrażają projekty
• Mogą otrzymywać lub
przekazywać fundusze
władzom miasta
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
11
Przykład projektu: dot. efektywności energetycznej infrastruktury
miejskiej




Województwo jako aplikant wsparcia
Cel: wsparcie lokalnych władz w celu zwiększenia efektywności
energetycznej infrastruktury miejskiej (np. szkoły)
Czynności przygotowawcze: m.in. przeprowadzenie audytów
energetycznych w ok. 300 szkołach w celu zidentyfikowania
najbardziej newralgicznych punktów, gdzie następują straty energii
Wymagania instrumentu wspierającego ELENA:
 Przygotowanie programu inwestycyjnego
 Wybór procedury wdrażania programu inwestycyjnego (Kontraktowanie
Efektywności Energetycznej/Partnerstwo Publiczno Prywatne lub bezpośrednie
inwestycje, bądź formy mieszane), przygotowanie studiów wykonalności
 Przygotowanie dokumentów przetargowych oraz negocjacje z dostawcami
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
12
Przykład projektu: dot. efektywności energetycznej oraz zastosowania
PV w infrastrukturze miejskiej




Powiat jako aplikant
Cel: wsparcie lokalnych władz w celu podniesienia efektywności
energetycznej infrastruktury miejskiej (np. oświetlenie) oraz
zainstalowanie paneli słonecznych na dachach budynków
użyteczności publicznej
Czynności przygotowawcze: m.in. przeprowadzenie audytów
energetycznych dla ok. 100 systemów oświetlenia oraz przestrzeni
dostępnej dla paneli słonecznych w 100 samorządach lokalnych
Wymagania instrumentu wspierającego ELENA:
 Przygotowanie programu inwestycyjnego
 Wybór procedury wdrażania programu inwestycyjnego (EPC/PPP lub
bezpośrednie inwestycje, sprawdzenie powierzchni dla paneli słonecznych,
ewentualnie ich wynajem), przegrupowanie w zakresie istotnego rozmiaru
 Przygotowanie dokumentów przetargowych oraz negocjacje z dostawcami
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
13
ELENA - Zwiększenie efektywności energetycznej w transporcie miejskim

W sektorze transportu miejskiego:
•
Zakup efektywnych energetycznie i ekologicznych autobusów,
które przewyższają normy wprowadzone przez przepisy Unii
Europejskiej;
•
Inwestycje ułatwiające wprowadzanie pojazdów elektrycznych
i przygotowanie dla nich infrastruktury;
•
Inwestycje wprowadzające bardziej energooszczędne
rozwiązania, udoskonalające logistykę przewozów w mieście.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
14
Przykład projektu: wprowadzenie pojazdów elektrycznych do zbiórki
odpadów i oczyszczania ulic

Projekt zakłada przejęcie floty (około 1900 pojazdów)
przeznaczonych do usług sanitarnych i przeprowadzenie
innych inwestycji w ponad 130 hiszpańskich miastach
(więcej niż 10% z nich podpisało Porozumienie
Burmistrzów).

Część projektu będzie finansować czynności
zmierzające do rozwoju usług z wykorzystaniem ciężkich
pojazdów hybrydowych w tym produkcję 21 prototypów.

Projekt został już sfinansowany przez Bank (pożyczka
wynosi 180 mln euro).
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
15
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- aplikacja o wsparcie

Bezposrednio w Europejskim Banku Inwestycyjnym
 Faks, list lub lub e-mail na adres [email protected]
 W języku angielskim lub francuskim
 Informacje dostępne na stronie ELENA
www.eib.org/elena:
•
•
•

broszura
zestaw najczęściej zadawanych pytań
formularz wniosku aplikacyjnego
Czas oczekiwania na odpowiedź: około 2 tygodnie
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
16
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- procedura aplikacyjna

Wniosek przedaplikacyjny:
 Bez formularza wniosku
 Zakres wymaganych informacji:
•
•
•
krótki opis planowanego projektu inwestycyjnego, w tym rodzaj
inwestycji i podejście do realizacji projektu
oczekiwany koszt inwestycji i harmonogram realizacji projektu
koszt, zakres i główne potrzeby, które mają zostać pokryte
z uzyskanej pomocy technicznej
 Czas oczekiwania na odpowiedź: około 2 tygodnie

Aplikacja właściwa (po pozytywnej ocenie pomysłu)
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
17
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- procedura aplikacyjna

Zawartość formularza wniosku:




Identyfikacja wnioskodawcy
Informacje szczegółowe dotyczące wnioskodawcy
Prezentacja programu inwestycyjnego
Opis planu pracy dla usług wdrożenia projektu/wsparcia
technicznego
 Tabela poglądowa prezentująca etapy realizacji programu i
inwestycji
 Szacowane koszty i montaż finansowy inwestycji
 Deklaracja wnioskodawcy
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
18
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- procedura aplikacyjna

Przebieg procedury aplikacyjnej:
Rejestracja wniosków przez EBI
Możliwość zapytania ze strony EBI o dodatkowe informacje
Ocena wniosku przez EBI
Wysłanie do zatwierdzenia przez Komisję Europejską
Po zatwierdzeniu przez KE: rozpoczęcie negocjacji z
wnioskodawcą
 Podpisanie umowy finansowania pomiędzy EBI
a beneficjentem
 Rozpoczęcie wdrożenia projektu/wsparcia technicznego





Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
19
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- kryteria wyboru







kwalifikacja wnioskodawcy (jednostka publiczna/ posiadacz
koncesji)
kwalifikacja projektu inwestycyjnego (rodzaj projektu, lokalizacja w
kraju uprawnionym do składania wniosków)
wykonalność ekonomiczna projektu inwestycyjnego
zdolność finansowa i techniczna wnioskodawcy do wdrożenia i
ukończenia projektu inwestycyjnego
oczekiwany wkład w realizację celów UE w zakresie ograniczenia
emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału źródeł
odnawialnych w zużyciu energii i poprawieniu efektywności
energetycznej
oczekiwany współczynnik dźwigni (koszt inwestycji musi wynosić
co najmniej 25-krotność kwoty udzielonego wsparcia)
wartość dodana UE, zwłaszcza w kwestii zgodności z polityką UE
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
20
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- raportowanie

Raportowanie:
 Raporty postępu: co 6 miesięcy
 Raport połówkowy (data uzgodniona z beneficjentem)
•
•
za okres od początku do połowy projektu
udokumentowanie osiągnięcia wymaganego współczynnika
dźwigni
 Raport końcowy (najpóźniej miesiąc po zakończeniu projektu)
•
•
za cały okres projektu
udokumentowanie osiągnięcia wymaganego współczynnika
dźwigni
 Wcześniejsza zgoda na zatrudnienie podwykonawców do realizacji
projektów na kwoty powyżej 200 000 euro, a w pewnych
okolicznościach także dla umów poniżej tego poziomu.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
21
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
- wzór umowy o dofinansowanie


Okres obowiązywania: maksymalnie 3 lata
Załączniki do umowy:
 Opis planu pracy związanego z wdrożeniem projektu oraz
planowany program inwestycyjny, z uwzględnieniem
punktów odniesienia niezbędnych do określenia
współczynnika dźwigni
 Szacowany budżet
 Wymagania w zakresie raportowania

Harmonogram wypłat w ramach grantu:
 40% zaliczka
 30% po dostarczeniu raportu połówkowego
 30% po dostarczeniu raportu końcowego
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
22
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie
lokalnym – status na koniec października 2010





5 podpisanych kontraktów;
szeroki zakres obszarów objętych inwestycjami:
efektywność energetyczna, sieci ciepłownicze, ogniwa
fotowoltaiczne, samochody elektryczne;
zróżnicowana wielkość inwestycji: od 50 mln – 500 mln
euro;
Prognozowany wskaźnik dźwigni: od 50 – 200;
Efektywność dofinansowania: 15 mln euro udzielone na
pomoc techniczną z budżetu IEE na 2009 zainicjuje
inwestycje o wartości 1 mld euro.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
23
Nowe instrumenty w przygotowaniu
W budżecie Programu IEE na rok 2011 znajdą się nowe
instrumenty finansujące pomoc techniczną w zakresie
efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł
energii:
 analogiczny do instrumentu ELENA (EIB), ale dla
mniejszych inwestycji tj. do 50 mln euro
 instrument dostarczający pomoc techniczną na
opracowanie lokalnych i regionalnych projektów
inwestycyjnych ukierunkowanych na budownictwo
socjalne, również o mniejszej skali inwestycji.
Szczegóły po oficjalnym ogłoszeniu programu roboczego na rok 2011 - planowane na 18-go stycznia.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
24
Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym
Dziękuję za uwagę!
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE
25