kierunkowe
Transkrypt
kierunkowe
144 DIETETYKA JEDZENIE „KIERUNKOWE” Co jeść, aby dostarczyć organizmowi najlepszych składników do rozwoju mięśni? Najprostsza odpowiedź brzmi: mieszaniny protein w celu zwiększenia masy mięśni i urozmaicony zestaw węglowodanów w celu uzyskania energii. A tymczasem z badań specjalistów od dietetyki wynika, że odpowiedź może mieć kilka wariantów. N a pewno wiemy, że obok „konkretów” organizm potrzebuje również pewnych związków roślinnych, zawartych w warzywach, owocach i ziołach, które mają właściwości antyutleniające (likwidacja wolnych rodników), wspierają odporność na choroby, zwalczają zakażenia mięśniowe oraz stoją na straży innych dobroczynnych procesów, jakie występują w organizmie. Wciąż otwarte pozostaje pytanie, co jest dla kulturystów najlepsze. W tym wypadku można pokusić się o odpowiedź natury ogólnej, jak na wstępie, a można też użyć sformułowania „to zależy, czego szukamy, czego potrzebuje nasz organizm w indywidualnych przypadkach”. I teraz kolej na szczegóły! NAJLEPSZE MIĘSO Pierś indyka wyszczupla Jest to klasyczny rodzaj mięsa dla kulturystów dbających o linię. Absolutne minimum tłuszczu przy maksimum białka. Na przykład chuda wołowiny zawiera 8 razy więcej tłuszczu niż pierś indyka. Pieczone skrzydełko dodaje masy Budowanie masy mięśniowej wymaga dwóch znaczących składników: kalorii oraz protein. Akurat oba te składniki znajdują się w pieczonym skrzydełku. Tłuszcz zawarty w skrzydełku magazynuje glikogen, niezbędny do sprawowania efektu antykatabolicznego, a także podnosi zdolność organizmu do produkcji dodatkowego glikogenu mięśniowego. Tłuszcz nasycony w czerwonym mięsie jest również ważny dla produkcji testosteronu, nasycenia organizmu w kreatynę, żelazo i witaminę B12, czyli tych treści, które są niezbędne dla budowania mięśni. NAJLEPSZA RYBA Łosoś najlepszy na masę Zawiera kwasy omega-3, które przyczyniają się do spalania tkanki tłuszczowej, poza tym zwalczają zakażenia mięśniowe, pomagają gromadzić glutaminę oraz wspierają proces magazynowania glikogenu. Wszystko to podnosi poziom syntezy protein w organizmie. KiF nr 2 / 2009 Ponadto ten rodzaj tłuszczów chroni mięśnie przed katabolizmem, który w normalnym trybie działania może znacznie utrudnić ich rozwój. NAJLEPSZE OWOCE Na szczupłą sylwetkę – truskawki Pełna filiżanka truskawek zawiera tylko 50 kalorii, a zawarty w nich błonnik szybko pozwala poczuć pełność w żołądku. Truskawki zawierają dużą ilość witaminy C oraz innych wartości odżywczych. Na drugim miejscu jest pod tym względem melon kantalupa. Cały owoc zawiera 150 kalorii, przyczyniając się do nasycenia żołądka bez potrzeby sięgania po przekąski. Na masę – rodzynki i figi Przypominam, że warto dodawać je do porannej owsianki, a efekty odczujecie dość szybko. Te dwa rodzaje owoców również wpisuję na listę węglowodanów z racji wysokiego oddziaływania energetycznego. Wystarczy zjeść pół filiżanki rodzynek przed treningiem, aby poczuć później ładunek energii potrzebny do ćwiczeń. Rodzynki nie powodują wzdęcia żołądka, a przy tym są bogate w mocne antyoksydanty. Zmieszane z gorącymi płatkami lub kaszą mogą stanowić idealną przekąskę przed- i potreningową. DIETETYKA 145 Figi zawierają również dużo węglowodanów, a ponadto związek o nazwie benzaldehyd, który należy do związków zwalczających raka. Ponadto figi są wyposażone w specjalny enzym trawienny ficynę, która ułatwia trawienie białek. I wreszcie figi w naturalny sposób ułatwiają mięśniom regenerację potreningową dzięki utrzymywaniu wysokiej bariery immunologicznej. NAJLEPSZE ZIARNO Na szczupłą sylwetkę – owies Owsianka zawiera błonnik, który spowalnia trawienie. Taka sytuacja pomaga poczuć pełność w żołądku, a ponadto trzyma hormony i enzymy (insulinę i lipazę) pod kontrolą – właśnie z powodu tego spowolnienia. Na masę – makaron Większość kulturystów uważa makarony za odmianę węglowodanów „rafinowanych”, na co składa się biała mąka, a tymczasem bywa różnie. Okazuje się, że w większości makaronów zasadniczym składnikiem jest kasza manna, która ma związki poprawiające trawienie i jest znacznie lepsza od mąki. Kasza manna zwalnia ten proces dostarczając jednocześnie paliwo do lepszej odnowy potreningowej. Trzy filiżanki gotowanego spaghetti dostarczają 120 g węglowodanów NAJLEPSZE JARZYNY Na suche mięśnie – brokuły i kalafior Dostarczają związków chemicznych, zwanych indolami, które potrafią obniżać poziom estrogenu w organizmie, a przecież to estrogen pomaga magazynować tłuszcz. Warzywa te można jeść razem lub oddzielnie, według gustu, ale koniecznie trzeba je włączyć do diety. Na masę – groch, fasola i kukurydza Akurat te warzywa bardziej nawet mieszczą się w kategorii „węglowodany” niż „warzywa”, mimo że są warzywami. Mają bowiem wyjątkowe składniki odżywcze, wśród których znajdujemy błonnik i fitozwiązki, znane z wysokiej kaloryczności. Utrzymują na wysokim poziomie barierę immunologiczną oraz pomagają organizmowi zagospodarować aminokwasy w optymalny sposób. NAJLEPSZE PRODUKTY „OSZUKAŃCZE” Na szczupłą sylwetkę – biały chleb i bagietka z dżemem No więc sprawa jest prosta – chodzi o węglowodany naprawdę rafinowane: ciastka wolne od tłuszczu, a nawet beztłuszczowe lody. Niestety, nie trzeba tłuszczu, aby przytyć. Biała mąka zwalnia metabolizm prawie na zawołanie, a razem z nim zostaje zwolniony proces spalania tłuszczu – efekt na pewno nie taki, jakiego byśmy oczekiwali. Na masę – różne przekąski z fast-foodów Nie jest żadną tragedią, jeżeli lubimy jadać „burgery”. Jeżeli ktoś ma zamiar zdobyć większą masę liczoną w kilogramach (ale niekoniecznie w muskulaturze), to „burgery” bardzo mu pomogą. Natomiast dla prawdziwie zdrowego odżywiania się nie będzie niczym złym jeden taki posiłek na pięć „zdrowych”. Inaczej mówiąc – jeżeli zjadamy swoje porcje 6 razy dziennie, to wśród tych wszystkich porcji jedna może zawierać wysoki poziom tłuszczu bez szkody dla organizmu. (opr. J.W.) nr 2 / 2009 KiF