KPA (cz.4). Podstawowe zagadnienia z zakresu postępowania

KPA (cz.4). Podstawowe zagadnienia z zakresu postępowania administracyjnego. Strona postępowania ad
Wpisany przez RR
Sob, 08 wrz 2012
Kontynuując rozpoczęty cykl dotyczący Kodeksu postępowania administracyjnego dzisiaj
rozpoczynamy omówienie podstawowych zagadnień z zakresu
postępowania administracyjnego.
Strona postępowania administracyjnego
Zgodnie z art. 28 k.p.a., stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy
postępowanie administracyjne, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes
prawny.
Pojęcie strony jest kluczowe dla postępowania administracyjnego, ponieważ bez strony
postępowanie administracyjne nie może być prowadzone. W przepisie tym jest mowa o dwóch
ujęciach strony: biernym, kiedy organ decyduje o tym, kto jest stroną prowadzonego przez
niego postępowania oraz czynnym, kiedy z wnioskiem o wszczęcie postępowania występuje
konkretny podmiot. Oczywiście, w tym drugim przypadku także o uznaniu za stronę decyduje
organ, ale czyni to z inicjatywny tego podmiotu.
W każdej z tych sytuacji kryterium uznania za stronę jest interes prawny. Interes prawny nie jest
zdefiniowany w k.p.a. Jego definicji należy poszukać w piśmiennictwie i orzecznictwie NSA.
Wynika z nich, że interes prawny to interes oparty na prawie, co oznacza, że musi istnieć
przepis prawa materialnego (administracyjnego, finansowego, prawa pracy, prawa cywilnego), z
którego ten interes wynika i który przewiduje zaΠatwienie sprawy w formie decyzji
1/3
KPA (cz.4). Podstawowe zagadnienia z zakresu postępowania administracyjnego. Strona postępowania ad
Wpisany przez RR
Sob, 08 wrz 2012
administracyjnej przez organ administracyjny właściwy w danej sprawie indywidualnej.
Ta definicja opisuje sytuację, w której decyzja administracyjna w sposób bezpośredni
rozstrzyga o prawach i obowiązkach danego podmiotu. Jednak w posępowaniu
administracyjnym mamy do czynienia także z rozstrzygnięciem pośrednim, a więc sytuacją,
kiedy decyzja wydana w sprawie jednego podmiotu wpływa na interes prawny innych
podmiotów, wskutek powiązania sytuacji prawnej adresata decyzji z sytuacją prawną tych
podmiotów. Podmioty te także są stronami postępowania administracyjnego i także w tym
przypadku decyduje o tym interes prawny wynikający z prawa materialnego.
Stronami mogą być: osoba fizyczna, osoba prawna oraz – nawet jeżeli nie posiada osobowości
prawnej – państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna i organizacja społeczna.
Podmioty niespełniające tych przesłanek, np. spółka cywilna lub jawna, mogà mieć zdolność
administracyjno-prawną tylko wtedy, gdy stanowią tak przepisy szczególne.
Nie wszystkie podmioty, które mogą być stronami w postępowaniu administracyjnym, mają
zdolność procesową, czyli zdolność do podejmowania czynności procesowych samodzielnie lub
przez pełnomocnika.
Strony, które nie są osobami fizycznymi, z reguły taką zdolność mają, a czynności procesowe
wykonują przedstawiciele ustawowi lub statutowi tych podmiotów. Może jednak zdarzyć się
sytuacja, kiedy podmiot czasowo nie ma organu uprawnionego do reprezentacji, wtedy organ
administracyjny prowadzący postępowanie występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie na
ten okres przedstawiciela podmiotu. Po wyznaczeniu przez sąd przedstawiciela podmiot
nabywa zdolność procesową. Osoby fizyczne posiadają pełną lub ograniczoną zdolność
procesową w zależności od posiadanego zakresu zdolności do czynności prawnych.
Osoba fizyczna występująca przed organami administracyjnymi musi mieć pełną zdolność do
czynności prawnych. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do tego, by poprzez własne
działania nabywać prawa lub podejmować zobowiàzania. Osoby niemające zdolności do
czynności prawnych lub mające jedynie ograniczoną zdolność do czynności prawnych działają
w postępowaniu administracyjnym poprzez przedstawicieli ustawowych.
Przedstawicielem ustawowym jest:
2/3
KPA (cz.4). Podstawowe zagadnienia z zakresu postępowania administracyjnego. Strona postępowania ad
Wpisany przez RR
Sob, 08 wrz 2012
- rodzic lub opiekun – w przypadku osób małoletnich,
- kurator – w przypadku osoby ubezwłasnowolnionej częściowo,
- opiekun – w przypadku osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie.
Rodzice są przedstawicielami ustawowymi z mocy prawa, a opiekunowie i kuratorzy na
podstawie postanowienia sądu. Jeżeli osoba niezdolna do czynności prawnej nie ma
przedstawiciela ustawowego, organ administracyjny prowadzący postępowanie występuje z
wnioskiem do sądu o wyznaczenie dla niej przedstawiciela. Organ administracyjny nie ma
uprawnienia do samodzielnego wyznaczenia takiego przedstawiciela, nawet w sytuacji
niecierpiącej zwłoki. W przypadku nieobecności strony (nieobecność w kraju lub brak
możliwości ustalenia miejsca pobytu), organ jest zobowiązany do wystąpienia do sądu o
wyznaczenie dla niej przedstawiciela – kuratora. Jeżeli istnieje konieczność podjęcia czynności
niecierpiącej zwłoki, organ sam może wyznaczyć przedstawiciela dla osoby nieobecnej, który
działa do czasu ustanowienia kuratora.
cdn
Źródło: Praktyczne stosowanie k.p.a., B.Kozłowska - LEM Projekt, J.Wajs, FRDL, Warszawa
2011
3/3