MINI-PORADNIK - KONFLIKTY SĄSIEDZKIE.odt

KONFLIKTY SĄSIEDZKIE
! Cotygodniowa audycja w każdą środę od godz. 11:00 w Programie I Polskiego Radia.
1. ZAKŁÓCENIE PORZĄDKU.
Zgodnie z art. 51. kodeksu wykroczeń kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca
spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega
karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Jeżeli ten czyn ma charakter chuligański lub sprawca dopuszcza się go, będąc pod wpływem alkoholu,
środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka, podlega karze aresztu,
ograniczenia wolności albo grzywny.
Podżeganie i pomocnictwo także są karalne.
Przez spoczynek nocny, o jakim mowa w art. 51 k.w., należy rozumieć czas przeznaczony na odpoczynek
nocny, który przyjmuje się zwyczajowo na godziny pomiędzy 22 a 6 rano. Nie można jednak wykluczyć
innego oznaczenia spoczynku nocnego, chociażby przez miejscowy zwyczaj, zarządzenie właściwego
organu, np. zarządu uzdrowiska, czy też uprawnioną osobę, np. dyrektora szpitala.
Zakłócenie spokoju nocnego zachodzi wówczas, gdy sprawca przeszkadza w odpoczynku chociażby jednej
osoby, ale w taki sposób, jaki zdolny jest do zakłócenia odpoczynku większej, nieokreślonej liczbie osób,
np. głośne słuchanie radia, telewizji, muzyki czy też krzyki, stuki, awantury, trzaskanie drzwiami itp. Z
naruszeniem komentowanego przepisu będziemy mieli do czynienia nawet wówczas, gdy działanie
sprawcy samo przez się nie jest naganne, np. gra na instrumencie muzycznym, przestawianie mebli,
wbijanie gwoździ czy wiercenie otworów itp., oczywiście pod warunkiem że zachowanie takie odbywa się
w czasie, gdy musi panować spokój umożliwiający odpoczynek, i jednocześnie narusza czyjś odpoczynek.
Nie ma przy tym znaczenia, czy osoba, która skarży się na zakłócenie spokoju nocnego, spała, czy też nie,
może ona bowiem odpoczywać we wskazanym czasie w każdej wygodnej dla siebie formie, istotne jest tu
więc naruszenie jej prawa do odpoczynku, a nie tylko snu.
ul. Puławska 12/14, 02-566 Warszawa
tel. 692 002 916, fax (22) 849 58 35
www.bbpkancelaria.pl
Strona 2 z 4
2. ZŁOŚLIWE NIEPOKOJENIE.
Art. 107. kodeksu wykroczeń mówi z kolei, że kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza
ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1.500
złotych albo karze nagany.
3. SAMOPOMOC.
W art. 343. kodeksu cywilnego przewidziano instytucję samopomocy. Zgodnie z nią posiadacz może
zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania. Jeśli mamy do czynienia
z posiadaczem nieruchomości, to może on niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania
przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy
względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody,
może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu
przywrócenia stanu poprzedniego.
"Posiadacz działający w obronie koniecznej może w razie potrzeby zaatakować osobę dokonującą zamachu
i zastosować względem niej niezbędną przemoc, nawet jeżeli dobro chronione przez posiadacza
przedstawia mniejszą wartość w porównaniu z dobrem zagrożonym zniszczeniem lub uszkodzeniem w
obronie koniecznej." (wyrok SN z dnia 27 maja 1985 r., I CR 152/85.)
4. PRAWA SĄSIEDZKIE (art. 144-154 k.c.)
IMMISJE
Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które
by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społecznogospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
•
Immisje dzieli się na bezpośrednie i pośrednie. Pierwsze z nich stanowią bezpośrednią ingerencję
w sferę cudzej własności, na przykład sztuczne skierowanie na nieruchomość sąsiednią wód opadowych.
Drugie natomiast pośrednio oddziałują na nieruchomość sąsiednią, na przykład na skutek wytwarzania
hałasu, nieprzyjemnych zapachów itp. Właśnie immisji pośrednich dotyczy art. 144 k.c., zarówno tych,
które oddziałują na sąsiednie nieruchomości przez przenikanie różnych substancji i energii (immisje
pozytywne), jak i tych, które polegają na utrudnianiu przenikania, na przykład światła słonecznego,
powietrza (immisje negatywne).
•
Wśród immisji pośrednich rozróżnia się też immisje materialne, gdy następuje przenikanie na
nieruchomości sąsiednie cząstek materii (np. pyłów) lub pewnych sił (np. wstrząsów), oraz immisje
niematerialne, które oddziałują na psychikę właściciela, w szczególności na jego poczucie bezpieczeństwa
lub estetyki.
•
Jako przykłady immisji pośrednich można wskazać między innymi:
- wytwarzanie pary, dymu, pyłów, spalin, zapachów, emitowanie nadmiernego hałasu,
- utrudnianie odbioru programu telewizyjnego,
- dopuszczenie przez zaniechanie właściciela nieruchomości do rozrostu drzew zmniejszającego
nasłonecznienie na nieruchomości sąsiedniej,
- immisje mogą stanowić już same przygotowania do zakłócenia korzystania z nieruchomości.
•
Oddziaływanie pośrednie na nieruchomości sąsiednie jest dopuszczalne, jeśli mieści się w
granicach przeciętnej miary. Co do oceny przeciętnej miary w rozumieniu art. 144 k.c. wypowiedział się
ul. Puławska 12/14, 02-566 Warszawa
tel. 692 002 916, fax (22) 849 58 35
www.bbpkancelaria.p
Strona 3 z 4
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 listopada 1985 r. (II CR 149/85, OSNCP 1986, nr 10, poz. 162),
stwierdzając, że:
"musi być ona dokonana na podstawie obiektywnych warunków, panujących w środowisku osób
zamieszkujących na danym terenie, a nie na podstawie subiektywnych odczuć osób, których przestrzeń w
miejscu zamieszkania w następstwie dalszego budowania budynku mieszkalnego uległaby ograniczeniu."
•
Przy ocenie przeciętnej miary należy uwzględnić przeznaczenie nieruchomości, które wynika z jej
charakteru i sposobu z niej korzystania. Określenie "stosunki miejscowe" odnosi się zarówno do miejsca,
jak i czasu (zob. wyrok SN z dnia 3 lipca 1969 r., II CR 208/69, OSPiKA 1971, z. 5, poz. 87). Oznacza to, że
ocena zakłóceń powinna zapewnić powiązanie jej z konkretną w danym czasie i miejscu sytuacją.
SŁUŻEBNOŚĆ DROGI KONIECZNEJ
Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej
nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich
ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna).
Przeprowadzenie drogi koniecznej następuje z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej
dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić.
Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a
między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie
drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.
ROBOTY ZIEMNE
Właścicielowi nie wolno dokonywać robót ziemnych w taki sposób, żeby to groziło nieruchomościom
sąsiednim utratą oparcia.
SPADŁE OWOCE
Owoce spadłe z drzewa lub krzewu na grunt sąsiedni stanowią jego pożytki. Przepisu tego nie stosuje się,
gdy grunt sąsiedni jest przeznaczony na użytek publiczny.
GAŁĘZIE DRZEW I KORZENIE
Właściciel gruntu może wejść na grunt sąsiedni w celu usunięcia zwieszających się z jego drzew gałęzi lub
owoców. Właściciel sąsiedniego gruntu może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody.
Właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu. To samo
dotyczy gałęzi i owoców zwieszających się z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel
powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia.
UTRZYMANIE GRANIC
Jeżeli przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia przekroczono bez winy umyślnej granice
sąsiedniego gruntu, właściciel tego gruntu nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego, chyba że bez
nie uzasadnionej zwłoki sprzeciwił się przekroczeniu granicy albo że grozi mu niewspółmiernie wielka
szkoda. Może on żądać albo stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie odpowiedniej
służebności gruntowej, albo wykupienia zajętej części gruntu, jak również tej części, która na skutek
ul. Puławska 12/14, 02-566 Warszawa
tel. 692 002 916, fax (22) 849 58 35
www.bbpkancelaria.p
Strona 4 z 4
budowy straciła dla niego znaczenie gospodarcze.
Właściciele gruntów sąsiadujących obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy
utrzymywaniu stałych znaków granicznych; koszty rozgraniczenia oraz koszty urządzenia i utrzymywania
stałych znaków granicznych ponoszą po połowie.
Jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według
ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a
postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między interesowanymi, sąd ustali granice z
uwzględnieniem wszelkich okoliczności; może przy tym przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią
dopłatę pieniężną.
NAPRAWA PŁOTÓW
Domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy
gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy.
Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania.
ul. Puławska 12/14, 02-566 Warszawa
tel. 692 002 916, fax (22) 849 58 35
www.bbpkancelaria.p