Newsletter Prawa Spółek

Newsletter Prawa Spółek
Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek
warszawskiego biura Kancelarii Prawnej Gide Loyrette Nouel
Listopad 2010
Abu-Dhabi
Algier
Belgrad
Bruksela
Bukareszt
Budapeszt
Casablanca
Dubaj
Hanoi
Hong-Kong
Kijów
Istambuł
Szanowni Państwo,
Londyn
Przedstawiamy Państwu kolejny, listopadowy numer Newslettera Prawa Spółek
przygotowany przez zespół Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek
warszawskiego biura Kancelarii Prawnej Gide Loyrette Nouel. Mamy nadzieję, że
prezentowane informacje na temat uchwalonych oraz projektowanych zmian w prawie,
jak również krótki opis najciekawszych wydanych ostatnio orzeczeń, spotkają się z
Państwa zainteresowaniem.
Miasto Ho Chi Minh
Życzymy przyjemnej lektury.
Pekin
Moskwa
Nowy Jork
Paryż
Praga
Opracował:
Zespół Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek
Gide Loyrette Nouel
Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny i nie może być traktowane jako opinia prawna.
Jego celem jest jedynie przybliżenie aktualnego stanu prawnego wymienionych w nim regulacji w
wybranych aspektach i opracowania tego nie można uznać za wyczerpujące.
Rijad
Sankt Petersburg
Szanghaj
Tunis
Warszawa
2.
Strona
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ PIERWSZA – ZMIANY AKTÓW PRAWNYCH......................................
3
Zmiany uchwalone.............................................................................................
3
o
o
•
Zmiana ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu
oraz o spółkach publicznych.................................................................... 3
•
Zmiana ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze..............................
•
Zmiany w przepisach podatkowych....................................................... 3
•
Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia...............................
4
•
Nowe międzynarodowe reguły Incoterms............................................
4
Zmiany projektowane........................................................................................
5
•
Planowana zmiana KSH - projekt wprowadzenia do prawa
polskiego bezkapitałowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością............................................................................................................ 5
•
Projekt nowelizacji Ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej................................................................................................ 5
CZĘŚĆ DRUGA – NOWE ROZWIĄZANIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW......
o
6
Punkt Kontaktowy E-Commerce oraz Punkt Kontaktowy dla
Usługodawców i Usługobiorców informujący o prawach regulujących
handel w Internecie............................................................................................ 6
CZĘŚĆ TRZECIA – PRZEGLĄD ORZECZNICTWA...........................................
6
o
Wspólnik może być pracownikiem ale nie zawsze...................................... 6
o
Przymusowe umorzenie udziałów..................................................................
o
Aport w postaci przedsiębiorstwa bez długów............................................. 7
o
Legitymacja syndyka do ściągnięcia od akcjonariuszy uzupełniających
wpłat na pokrycie kapitału zakładowego......................................................
7
8
3.
CZĘŚĆ PIERWSZA –
ZMIANY AKTÓW
PRAWNYCH
•
Z dniem 25 września 2010 r. weszła w życie Ustawa z dnia 22 lipca 2010 r.
o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o
spółkach publicznych (Dz. U. Nr 167 poz. 1129). Nowelizacja została
wydana w celu wdrożenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2003/71/WE z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego
publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do
obrotu papierów wartościowych, zmieniającej dyrektywę 2001/34/WE.
Zmiany uchwalone
Zmiana ustawy o
ofercie publicznej i
warunkach
wprowadzania
instrumentów
finansowych do
zorganizowanego
systemu obrotu oraz o
spółkach publicznych
Zmiana ustawy Prawo
upadłościowe i
naprawcze
Zmiana ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o
spółkach publicznych
Zmiana dotyczy prospektów emisyjnych zagranicznych firm. Od tej pory
będą one publikowane, zależnie od woli emitenta, w języku polskim lub
angielskim. Obowiązkowe natomiast jest przetłumaczenie na język polski
części prospektu emisyjnego zawierającej podsumowanie informacji w
nim zamieszczonych.
•
Zmiana ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze
22 października 2010 r. Sejm uchwalił senacki projekt nowelizacji ustawy
z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, przyznający
przedsiębiorcy ogłaszającemu upadłość więcej praw.
Dłużnik, który działa bez profesjonalnego pełnomocnika będzie mógł
uzupełnić błędnie sporządzony wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli
natomiast wnioskodawca był reprezentowany przez adwokata lub radcę
prawnego to zgłoszony przez niego wniosek nieodpowiadający
wymogom formalnym będzie zwracany bez wezwania o jego
uzupełnienie bądź uiszczenie brakującej opłaty. Jeżeli jednak w ciągu
tygodnia od doręczenia zarządzenia zostanie ponownie złożony wniosek
należycie sporządzony, będzie on wywoływał skutek od daty
pierwotnego wniesienia.
Ustawa ma na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z 10 listopada 2009 r. (sygn. akt P 88/08). Obecne
przepisy, którym TK zarzucił naruszenie prawa do sądu, przewidują
zwrot wniosku o ogłoszenie upadłości zarówno, gdy został on złożony
przez samego dłużnika, jak i reprezentującego go adwokata lub radcę
prawnego.
Zmiany w przepisach
podatkowych
•
Zmiany w przepisach podatkowych
Od 1 stycznia 2011 r. wejdą w życie następujące zmiany w odniesieniu do
podatku VAT:
-
Zmiana stawek VAT
Wprowadza się tymczasowe podwyższenie stawek podatku VAT o 1
4.
punkt procentowy na okres przejściowy do 31 grudnia 2013 roku (z
możliwością dalszego podnoszenia stawek w latach 2012-2013).
Podstawowa stawka podatku wzrośnie z 22% do 23%, natomiast
obniżona stawka z 7% do 8%. Dodatkowo wprowadzona zostanie
nowa stawka podatku w wysokości 5% oraz wygaśnie przejściowa
stawka 3% dla żywności nieprzetworzonej.
-
Zmiana kodów Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU)
stosowanej dla celów VAT
VAT PKWiU z 1997 r. została zastąpiona PKWiU z 2008 r.
-
Zmiany w zakresie definiowania usług zwolnionych z VAT
W zakresie usług zwolnionych zrezygnowano z załącznika
odwołującego się do kodów usług w PKWiU na rzecz ich
zdefiniowania bezpośrednio w przepisach Ustawy VAT. Zmiana
może wpływać na dotychczasową kwalifikację usług dla celów VAT,
w szczególności w przypadku usług pomocniczych do usług
finansowych i ubezpieczeniowych oraz usług edukacyjnych i
medycznych.
-
Zmiany w odliczeniu VAT przy samochodach „z kratką”
Ustawodawca za zgodą KE zawiesił na okres od 1 stycznia 2011 r. do
1 stycznia 2013 r. możliwości odliczenia VAT od zakupu, importu,
najmu lub leasingu tzw. samochodów „z kratką” (tj. o dopuszczalnej
masie całkowitej do 3,5 tony i dopuszczalnej ładowności powyżej 500
kg) oraz zakupu paliwa do tych samochodów. Zachowanie prawa do
pełnego odliczenia VAT w przypadku leasing i najmu takich
samochodów ma dotyczyć umów zarejestrowanych w US do 31
stycznia 2011 r.
Zmiana wysokości
minimalnego
wynagrodzenia
•
Nowe
międzynarodowe
reguły Incoterms
•
Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia
Od 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło
1386 zł. Zmiana została wprowadzona na mocy Rozporządzenia Rady
Ministrów z 5 października 2010 r. w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę (Dz. U. Nr 194 poz. 1288).
Nowe międzynarodowe reguły Incoterms
Z dniem 1 stycznia 2011 r. zaczną obowiązywać nowe reguły
INCOTERMS 2010 (dotąd obowiązywały reguły Incoterms 2000). Reguły
te są wykorzystywane w krajowych i międzynarodowych stosunkach
handlowych. Powołanie się w umowie sprzedaży na regułę Incoterms
jasno określa wzajemne obowiązki stron i zmniejsza ryzyko komplikacji
prawnych.
5.
Zmiany projektowane
•
Planowana zmiana
KSH - projekt
wprowadzenia do
prawa polskiego
bezkapitałowej spółki
z ograniczoną
odpowiedzialnością
Planowana zmiana KSH - projekt wprowadzenia do prawa polskiego
bezkapitałowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
O wprowadzeniu bezkapitałowej spółki z o.o. do prawa polskiego
mówiło się już od 2007 r., jednak dopiero teraz plany te nabierają
realnych kształtów. W komisji kodyfikacyjnej prawa cywilnego trwają
intensywne prace nad przełomową nowelizacją przepisów dotyczących
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Projekt przewiduje możliwość stworzenia bezkapitałowej spółki z o.o..
Kapitał zakładowy w takiej spółce nie będzie obligatoryjny, bądź
wyniesie symboliczną złotówkę.
Kapitał zakładowy ma na celu ochronę wierzycieli spółki, dlatego jego
zlikwidowanie może wzbudzić pewne obawy. Jednak przedstawiciele
doktryny i praktyki uspokajają. Po pierwsze, kapitał zakładowy jest
często niewystarczający do pokrycia długów spółki, która zwiera
kontrakty na znacznie przekraczające go sumy, a po drugie, wierzyciele
będą mieli zapewnioną ochronę w inny, wedle specjalistów, dużo
skuteczniejszy sposób. W nowej regulacji funkcja kapitału zakładowego
zostanie przeniesiona na inne mechanizmy zwłaszcza na testy
wypłacalności spółki.
Test wypłacalności spółki jest to badanie przeprowadzane przez biegłego
pozwalające ocenić zdolność spółki do wypłaty wspólnikom dywidendy.
Spółka nie będzie mogła uchwalić wypłaty dywidendy, gdyby okazało
się, że na skutek jej wypłaty spółka nie będzie mogła pokryć długów. Test
taki miałby być przeprowadzany dorocznie, przed dniem wypłaty
dywidendy.
Koncepcje te są już przyjęte za granicą (USA, Wielka Brytania, Holandia).
Niemcy, którzy formę bezkapitałowej spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością (UG) wprowadzili ponad dwa lata temu jako podtyp
tradycyjnej spółki GmbH (z wymogiem minimalnego kapitału w
wysokości 25 tys. euro), bardzo chwalą sobie nową formę działalności.
Szczególnie zwracając uwagę na jej użyteczność dla małego biznesu.
Projekt nowelizacji
Ustawy o swobodzie
działalności
gospodarczej
•
Projekt nowelizacji Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Projekt nowelizacji Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej zawierający wiele usprawnień dla przedsiębiorców został
przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości i trafił do uzgodnień
międzyresortowych i konsultacji społecznych.
Projekt zawiera zmiany funkcjonowania Centralnej Ewidencji Informacji
o Działalności Gospodarczej i umożliwia przedsiębiorcom rejestrowanie
się w niej z własnego komputera oraz weryfikowanie danych
dotyczących firmy przy wykorzystaniu formularza zamieszczonego w
Internecie.
W ramach Centralnej Informacji ma także powstać rejestr pełnomocnictw.
6.
Uwidocznienie w nim udzielenia pełnomocnictwa zastąpi potrzebę
posiadania pełnomocnictwa w formie papierowej.
Ponadto resort sprawiedliwości chce wprowadzić publikowanie
numerów REGON wszystkich przedsiębiorców na stronie internetowej
Głównego Urzędu Statystycznego, co ma na celu wyeliminowanie czasu
oczekiwania na zaświadczenie o tym numerze.
Kolejna zmiana miałaby dotyczyć zawieszania działalności przez
przedsiębiorcę - nie będzie już wymogu zawieszania działalności
gospodarczej na pełne miesiące. Minimalny okres zawieszenia wyniesie
30 dni, a czas ten będzie liczony zarówno w miesiącach jak i dniach.
CZĘŚĆ DRUGA –
NOWE
ROZWIĄZANIA DLA
PRZEDSIĘBIORCÓW
•
W sierpniu 2010 r. Ministerstwo Gospodarki uruchomiło na swojej stronie
internetowej Punkty Kontaktowe zapewniające informację o regulacjach
prawnych dotyczących handlu elektronicznego.
Punkt Kontaktowy
E-Commerce oraz
Punkt Kontaktowy dla
Usługodawców i
Usługobiorców
informujący o
prawach regulujących
handel w Internecie
CZĘŚĆ TRZECIA –
PRZEGLĄD
ORZECZNICTWA
Wspólnik może być
pracownikiem ale nie
zawsze
Punkt Kontaktowy E-Commerce oraz Punkt Kontaktowy dla
Usługodawców i Usługobiorców informujący o prawach regulujących
handel w Internecie
O swoich prawach w Internecie mogą dowiedzieć się usługodawcy jak i
usługobiorcy. Dla Państw Członkowskich UE oraz Komisji Europejskiej
został powołany specjalny Pojedynczy Punkt Kontaktowy, zapewniający
informację o regulacjach, zwyczajach i orzeczeniach polskich sądów w
sprawach związanych z handlem elektronicznym.
•
Wspólnik może być pracownikiem ale nie zawsze
Wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2010 r. (sygn. II UK 33/10) Przepisy prawa pracy i kodeksu spółek handlowych nie stoją na
przeszkodzie temu, aby ta sama osoba była wspólnikiem spółki,
pełniła funkcję członka jej zarządu i była zatrudniona przez tę spółkę
jako pracownik.
Problem powstał przy próbie uzyskania od ZUS świadczenia z tytułu
wypadku przy pracy. Sporna kwestia dotyczyła tego czy jeden z dwóch
właścicieli będący jednocześnie członkiem zarządu spółki z o.o.
zatrudniony w niej jako dyrektor ma prawo do powyższego świadczenia.
ZUS nie uznał zatrudnienia tego właściciela na etacie, tłumacząc to
brakiem stosunku podporządkowania występującym przy stosunku
pracy. Kolejne sądy nie podzieliły tej interpretacji.
SN orzekł, że właściciel wykonywał umówioną pracę na rzecz swojej
spółki, zatrudnienie na etacie nie miało więc na celu jedynie uzyskania
uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. W wyroku z 9
czerwca 2010 r. sąd zaznaczył jednak, że rozstrzygnięcie byłoby inne,
gdyby spółka miała tylko jednego właściciela, gdyż, jak stwierdził w
7.
jednym ze swych poprzednich orzeczeń: „Prezes spółki kapitałowej,
będący zarazem jej jedynym udziałowcem, nie może być zatrudniony ma
podstawie umowy o pracę w tej spółce, z uwagi na fakt niespełnienia
przesłanki podporządkowania pracownika pracodawcy, która jest
wymagana na gruncie art. 22 § 1 KP.” (wyrok SA z 7 kwietnia 2010 r., II
UK 357/09).
Przymusowe
umorzenie udziałów
•
Przymusowe umorzenie udziałów
Orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 9 września 2010 r. (sygn. akt I
CSK 530/09) – Nie można akceptować wyłączenia wspólnika ze spółki
tylko z tego względu, że chce tego większość kapitałowa.
Przymusowe umorzenie udziałów w spółce z o.o. musi być uzasadnione.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy, w przypadku umorzenia udziałów
odbywającego się bez zgody wspólników, nie wystarczy, że chcą tego
większościowi wspólnicy. Ponadto, zdaniem Sądu Najwyższego
nieuzasadniony jest zarzut braku legitymacji wspólnika do
kwestionowania uchwały o umorzeniu jego udziałów w spółce z o.o., jeśli
głosował przeciwko tej uchwale i jego sprzeciw został zaprotokołowany.
Sąd podkreślił, iż nie można zaakceptować sytuacji, w której wspólnik nie
mógłby zakwestionować pozbawienia go członkowstwa w spółce.
Aport w postaci
przedsiębiorstwa bez
długów
•
Aport w postaci przedsiębiorstwa bez długów
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia
27 sierpnia 2010 r. (sygn. III SA/Wa 936/10)
Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił interpretację Izby skarbowej w
kwestii czy wyodrębniony zespół składników majątkowych może być
przedsiębiorstwem.
Sprawa dotyczyła wniesienia aportu w postaci przedsiębiorstwa do
spółki komandytowej. Wnioskodawca zapytał czy zespół składników
majątku nieobejmujący zobowiązań będzie stanowił przedsiębiorstwo.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych odsyła w kwestii
definicji
przedsiębiorstwa
do
KC:
„Przedsiębiorstwo
jest
zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych
przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. (…)” Wśród
wymienianych
w
tym
artykule
przykładowych
składników
przedsiębiorstwa nie ma długów.
Sąd uznał, że decydujący jest fakt, czy zespół składników ma pełną
zdolność do niezależnego działania jako samodzielny podmiot
gospodarczy. Jako że w danym przypadku wydzielenie zobowiązań
spowodowałoby jedynie lepsze funkcjonowanie podmiotu, warunek ten
jest spełniony. Wniosek z omawianego orzeczenia jest więc taki, że w
świetle zaprezentowanego stanowiska możliwe jest wniesienie aportu w
postaci przedsiębiorstwa bez obciążających go długów.
8.
Legitymacja syndyka
do ściągnięcia od
akcjonariuszy
uzupełniających wpłat
na pokrycie kapitału
zakładowego
•
Legitymacja syndyka do ściągnięcia od akcjonariuszy uzupełniających
wpłat na pokrycie kapitału zakładowego
Uchwała SN z dnia 16 września 2010 r. (III CZP 56/10) - Syndyk masy
upadłości spółki akcyjnej ma legitymację do ściągnięcia od
akcjonariuszy uzupełniających wpłat na pokrycie kapitału
zakładowego, których termin płatności jeszcze nie upłynął przed datą
ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku spółki akcyjnej,
a akcjonariusze nie zostali wezwani do uzupełnienia wkładu przez
likwidatorów zgodnie z art. 471 k.s.h.
SN przyznał syndykowi masy upadłości spółki akcyjnej uprawnienia do
ściągnięcia niewymagalnych jeszcze wpłat na pokrycie kapitału
zakładowego, o ile nie zostało to jeszcze uczynione przez likwidatorów.
Uprawnienie to polega na tym, iż „Jeżeli kapitału zakładowego nie
wpłacono całkowicie, a majątek spółki nie wystarcza na pokrycie jej
zobowiązań, likwidatorzy powinni ściągnąć od każdego akcjonariusza,
poczynając od akcji nieuprzywilejowanych co do podziału majątku,
wpłaty należności takiej wysokości, jakiej potrzeba do pokrycia
zobowiązań.”(Art. 471 k.s.h.).
Dokonanie pełnej wpłaty na akcje stanowi obowiązek akcjonariuszy,
aczkolwiek nie jest konieczne pokrycie całego kapitału zakładowego
przed zarejestrowaniem spółki. Termin i wysokość dokonywania wpłat
na akcje określa statut lub uchwała walnego zgromadzenia, bądź też
upoważniony przez walne zgromadzenie zarząd. Łączny kapitał
zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w
¼ jego wysokości.
W sytuacji, gdy kapitał zakładowy nie jest pokryty w całości, a majątek
spółki nie wystarcza na zaspokojenie jej wierzycieli, wierzytelności spółki
wobec akcjonariuszy z tytułu niedokonanych wpłat stają się natychmiast
wymagalne nawet wtedy, gdy jeszcze nie nadszedł termin ich płatności.
Orzeczenie SN miało na celu zapewnienie jeszcze lepszej ochrony
wierzycieli spółki akcyjnej nawet wówczas, gdy jest przeprowadzane
wobec niej postępowanie upadłościowe.
W wypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości pozostajemy do Państwa dyspozycji.
KONTAKT
Rafał Dziedzic – radca prawny, partner
e-mail: [email protected]
Gide Loyrette Nouel
Metropolitan, Pl. Piłsudskiego 1, 00-078 Warszawa
tel: +48 (22) 344 00 00, fax: +48 (22) 344 00 01
E-mail: [email protected]