doc1 5.1. Szczegółowe rekomendacje Obszar 1 Wniosek Niemal
download 
Reklamacja Transkrypt
1 5.1. Szczegółowe rekomendacje Obszar 1 Wniosek Niemal
5.1. Szczegółowe rekomendacje Obszar 1 Wniosek Niemal połowa beneficjentów działania 2.5 ZPORR nie załoŜyłaby firmy bez uzyskanego wsparcia. Z kolei beneficjenci działania 3.4 ZPORR unowocześnili wyposaŜenie firm i zwiększyli zakres ich działalności. W grupie beneficjentów działań 2.1, 2.2.1 i 2.3 SPO WKP podstawowymi efektami wsparcia było wdroŜenie nowych sposobów zarządzania, wprowadzenie innowacyjnych technologii lub wprowadzenie nowych produktów bądź procesów produkcyjnych. Proponowana rekomendacja Wsparcie powinno być róŜnicowane w stosunku do wielkości i potencjału beneficjenta. Efekty uzyskiwane w wyniku realizacji projektów w ramach analizowanych działań dowodzą, iŜ najbardziej poŜądanymi formami wsparcia dla przedsiębiorstw młodych, wchodzących na rynek są projekty nakierowane na unowocześnienie wyposaŜenia firmy i rozszerzenie jej działalności. Przedsiębiorstwa o większym potencjale szukają przewag konkurencyjnych wdraŜając innowacyjne technologie, nowe produkty oraz nowoczesne procesy produkcyjne. Wniosek Wskaźniki dotyczące wzrostu konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw zostały osiągnięte przez badane przedsiębiorstwa. Uznać naleŜy zatem, iŜ zarówno formy wsparcia jak i metody tworzenia projektów były poprawne i właściwie kierunkowały interwencje w ramach analizowanych działań. Wyjątek stanowi poddziałanie 2.2.1. W tym przypadku zawiodły sposoby szacowania rezultatów projektów. Poddziałanie 2.2.1 skierowane było na projekty o wysokim potencjale innowacyjnym. Tego typu przedsięwzięcia charakteryzują się większą liczbą niewiadomych. Proponowana rekomendacja WaŜnym jest aby podczas realizacji form wsparcia skierowanych na projekty o duŜym potencjale innowacyjnym dopracować metodologię szacowania wartości usług i produktów stosowaną przez beneficjentów. Wniosek Aspektami funkcjonowania przedsiębiorstw beneficjentów Działania 3.4 ZPORR, które najsilniej oddziaływały na wzrost konkurencyjności była jakość produktów i usług oraz wzrost udziału na rynku krajowym. Wzrost jakości produktów był takŜe jednym z obszarów, na które największy wpływ miał udział w projekcie w ramach Działania 3.4 ZPORR. NajwyŜszy efekt netto osiągnęło wsparcie w ramach Działania 3.4 ZPORR w przypadku opłacalności produkcji, której wzrost odnotowało aŜ 42 p.p. więcej beneficjentów niŜ przedsiębiorców z grupy kontrolnej. Proponowana rekomendacja Wsparcie inwestycyjne skierowane do mikroprzedsiębiorstw będących na początku rozwoju powinno skupiać się na trzech najwaŜniejszych obszarach – wzroście jakości produktów, opłacalności produkcji a w efekcie zwiększaniu udziału w rynku. Uwzględniając fakt, iŜ są to obszary, w których Działanie 3.4 ZPORR przyniosło największe efekty netto ocenić moŜemy, Ŝe analogicznie skonstruowane wsparcie w przyszłości wykaŜe podobną skuteczność. Wniosek Projekty nakierowane na wzrost innowacyjności są trudniejsze w realizacji niŜ ogólne projekty inwestycyjne nakierowane na rozwój, stąd teŜ zdecydowanie mniejsza liczba przedsiębiorstw zainteresowanych ich realizacją. 1 W poprzednim okresie programowania beneficjentami poddziałania 2.2.1 SPO WKP było zaledwie 29 przedsiębiorstw. Proponowana rekomendacja Istotna staje się odpowiednia promocja wsparcia inwestycyjnego projektów o duŜym potencjale innowacyjnym oraz wdroŜenie narzędzi ułatwiających do niej dostęp takich jak szkolenia, konferencje i seminaria dotyczące opracowywania projektów o duŜym potencjale innowacyjnym oraz ich miejsca w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wniosek Interwencje w ramach analizowanych Działań uzyskały odpowiedni poziom skuteczności realizując załoŜone cele. Ogólnymi efektami wsparcia na poziomie rezultatów i oddziaływania projektów jest wzrost konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw. Ocenić moŜemy, iŜ spójność względem dokumentacji zarówno programowej jak i strategicznej umoŜliwia realizację strategicznych celów regionu. Proponowana rekomendacja Punktem wyjścia podczas planowania interwencji w obszarze wzrostu konkurencyjności i innowacyjności MŚP winny być dokumenty na poziomie strategicznym względem regionu do którego odnosi się interwencja. Wniosek Aspektami funkcjonowania przedsiębiorstw beneficjentów Działania 2.1 SPO WKP, które cechował największy rozwój, a co za tym idzie najsilniej oddziaływały na wzrost konkurencyjności był wzrost nakładów inwestycyjnych, poprawa organizacji w firmie oraz jakość produktów i usług. Wszyscy badani beneficjenci deklarowali poprawę organizacji pracy w firmie. Jest to o tyle istotne, Ŝe poprawa efektywności zarządzania przedsiębiorstwem była głównym celem Działania. Porównanie z grupą kontrolną potwierdza, iŜ uzyskany efekt jest w duŜej mierze wynikiem realizacji Działania. Największy efekt netto realizacji projektów z Działania 2.1 SPO WKP wystąpił w deklarowanym wzroście nakładów inwestycyjnych, udziału w rynku oraz wzroście zatrudnienia. Taki wynik dowodzi, iŜ zwiększenie efektywności zarządzania przekłada się bezpośrednio na wyniki firmy. Dzięki poprawie jakości zarządzania firmą moŜliwe było zwiększenie nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw. Pozwoliło to na dynamiczny rozwój firm będących beneficjentami Działania, w efekcie czego zwiększyły one udziały w rynku. Z uwagi na wysoką skuteczność działań doradczych w obszarze poprawy organizacji firm rekomendować naleŜy kontynuację tego typu wsparcia. Proponowana rekomendacja Zakres doradztwa skupiać się powinien na poprawie jakości produktów i usług, moŜliwości zwiększania nakładów inwestycyjnych oraz poprawie organizacji pracy w przedsiębiorstwie. Realizacja projektów doradczych umoŜliwia w duŜym stopniu zwiększyć udziały w rynku oraz zatrudnienie. W związku z tym wskaźniki odnoszące się do tych obszarów powinny być uwzględnione podczas realizacji projektów doradczych. Wniosek Najistotniejszymi efektami projektów realizowanych w ramach Działania 2.3 i poddziałania 2.2.1 SPO WKP był wzrost opłacalności produkcji oraz konkurencyjności cenowej oferowanych produktów i usług. Największa róŜnica wystąpiła pomiędzy odsetkami odpowiedzi mówiących o wzroście konkurencyjności cenowej produktów i usług w grupie kontrolnej i wśród beneficjentów Działania 2.3 SPO WKP. Wynik ten dowodzi o duŜej potrzebie podejmowania działań słuŜących modernizacji asortymentu oraz sposobów produkcji, które osiągnięte były poprzez realizację projektów w ramach analizowanych Działań. WdraŜane rozwiązania pozwoliły na zwiększenie rentowności produkcji a w efekcie na podniesienie poziomu konkurencyjności cenowej oferowanych produktów i 2 usług. Miało to bezpośrednie przełoŜenie na omówione wcześniej wyniki przedsiębiorstw w postaci wzrostu sprzedaŜy i obrotów. Badanie dowodzi, iŜ efektem wsparcia analizowanych Działań opierających się na dotacji inwestycyjnej jest zwiększenie konkurencyjności wspartych przedsiębiorstw. Takie wyniki badania potwierdzają zasadność wdraŜania interwencji polegających na bezpośrednim wsparciu inwestycyjnym MŚP. Wsparcie takie powinno być kontynuowane. Proponowana rekomendacja Projekty inwestycyjne najsilniej oddziaływały na rentowność produkcji a w efekcie na konkurencyjność cenową produktów i usług. Analiza efektów wzrostu konkurencyjności dowodzi, iŜ zwiększenie rentowności i konkurencyjności cenowej, a takŜe jakości produktów ma swoje przełoŜenie na wyniki przedsiębiorstwa tj. wzrost obrotów i sprzedaŜy. Kryteria wyboru projektów inwestycyjnych premiować powinny projekty skupiające się na poprawie sytuacji w wyŜej wymienionych obszarach. Wniosek W ramach Działania 2.3 i 2.2.1 SPO WKP beneficjenci otrzymywali wsparcie finansowe na realizację inwestycji, których głównym celem było wprowadzenie nowych produktów, usług oraz nowych sposobów wytwarzania. Wyniki badania pokazują, Ŝe na te właśnie obszary najsilniej oddziaływała realizacja projektów w ramach tych Działań. Beneficjenci znacznie częściej wprowadzali nowy asortyment, modyfikowali dotychczasowe produkty i usługi oraz wdraŜali innowacyjne procesy produkcyjne niŜ przedstawiciele grupy kontrolnej. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku Działania 2.1 SPO WKP. Jego głównym celem był wzrost konkurencyjności wspartych przedsiębiorstw poprzez podniesienie efektywności zarządzania firmą. Badanie wykazało, Ŝe takŜe w tym wypadku wsparcie najsilniej oddziaływało na odpowiedni obszar działalności firm, a mianowicie na wprowadzanie nowych sposobów zarządzania przedsiębiorstwem. Proponowana rekomendacja Odpowiednie ukierunkowanie wsparcia daje moŜliwość osiągania poŜądanych efektów. W zawiązku z tym projekty innowacyjne dotyczące wsparcia innowacyjnego ukierunkować naleŜy na wprowadzenie nowych produktów, modyfikację dotychczasowej oferty oraz wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań procesu produkcyjnego. Projekty doradcze odnosić powinny się do poprawy organizacji pracy. Wniosek Jak to zostało ustalone, wyniki badania sugerują, iŜ wsparcie inwestycyjne w ramach funduszy strukturalnych przyczynia się do rozwoju wspartych branŜ. Jednym z podstawowych wniosków takiej konstatacji jest to, Ŝe poprzez zapewnienie zewnętrznego źródła finansowania moŜliwe jest wpłynięcie na rozwój poszczególnych branŜ. Proponowana rekomendacja Zasadnym jest zatem aby określić jakie branŜe działalności gospodarczej są kluczowe i dysponują największym potencjałem rozwoju. Tak zidentyfikowane branŜe powinny zostać obiektem wsparcia w ramach funduszy strukturalnych. Obszar 4 Wniosek Audyty technologiczne w przedsiębiorstwach – uznawane są za najlepsze narzędzie stymulacji popytu na innowacje (przedsiębiorcy wskazuje się namacalnie problemy technologiczne przedsiębiorstwa, sposoby naprawy i korzyści z wdroŜenia innowacji). W chwili obecnej oferta audytu w duŜej mierze jest płatna, a efekt3 niepewny, dlatego popyt na płatne audyty technologiczne niski. Ponadto niska świadomość innowacyjna przedsiębiorstw równieŜ wpływa na niskie zainteresowanie tego typu usługami. Tego typu usługi mogą być oferowane w ramach Poddziałania 1.3.1 RPO WZ (doradztwo w zakresie innowacyjności), jednak wydaje się, iŜ zainteresowanie jest niskie. Niekorzystnie wpływa równieŜ stosowany tryb zamknięty naboru wniosków. Proponowana rekomendacja Konieczne jest podjęcie działań mających na celu wzmocnienie akcji promocyjno-informacyjnej w zakresie dostępnej oferty instytucji świadczących audyt technologiczny. Ponadto konieczna jest zmiana trybu naboru wniosków z zamkniętego na otwarty. Wniosek Klastry uznawane są za najlepszą strukturę do rozwoju innowacji i transferu technologii pomiędzy sferą B+ R a przedsiębiorcami. W ramach RPO WZ nie ma moŜliwości wspierania klastrów. Proponowana rekomendacja Wyodrębnienie odrębnego Poddziałania/Schematu pozwalającego na realizację działań związanych z rozwojem wzajemnej współpracy oraz budowaniem powiązań kooperacyjnych między przedsiębiorstwami o znaczeniu lokalnym i regionalnym. Wniosek W chwili obecnej nie ma moŜliwości finansowania projektów badawczych (np. badań przemysłowych realizowanych przez jednostki naukowo – badawcze na rzecz przedsiębiorstw, badań przedkonkurencyjnych realizowanych w przedsiębiorstwach we współpracy przedsiębiorstwo – jednostka naukowo – badawcza) ze środków RPO WZ. Proponowana rekomendacja Wyodrębnienie odrębnego Poddziałania/Schematu, w ramach którego realizowane mogłyby być badania komercyjne (przemysłowe bądź przedkonkurencyjne) na potrzeby MŚP we współpracy z jednostką badawczorozwojową. Wniosek W przypadku innowacji produktowych obarczonych duŜym ryzykiem niepowodzenia zasadne jest przeprowadzanie badań rynkowych i marketingowych. W chwili obecnych wydatki na takie usługi nie są kwalifikowalne. Proponowana rekomendacja Wprowadzenie współfinansowania usług doradczych i ekspertyz takich jak badania rynkowe i marketingowe w przypadku działań polegających na wdraŜaniu innowacji produktowych. Wniosek Obecna polityka wsparcia konkurencyjności i innowacyjności gospodarki w ramach I osi priorytetowej RPO WZ nie ma priorytetów branŜowych - Ŝadna z branŜ nie jest traktowana priorytetowo, tym samym wsparcie dla przedsiębiorstw jest rozproszone. Nie wzmacnia się Ŝadnej branŜy tak, by mogła ona stać się konkurencyjna w skali kraju/ Europy/ świata. Proponowana rekomendacja 4 W ramach RPO WZ niemoŜliwe jest faworyzowanie przedsiębiorców przynaleŜących do poszczególnych branŜ (poza turystyczną). Tym niemniej moŜliwe jest pośrednie oddziaływanie na rozwój poszczególnych branŜ np. poprzez projekty kluczowe wspierające infrastrukturę edukacyjną na poziomie szkolnictwa zawodowego i szkolnictwa wyŜszego. Tego typu przedsięwzięcia powinny być komplementarne z przedsięwzięciami realizowanymi np. w ramach PO KL w obszarze wsparcia szkoleniowego i wsparcia dla instytucji edukacyjnych. Zasadne byłoby opracowanie programów rozwoju na poziomie uznanych za kluczowe branŜ i poszukiwanie dla ich celów źródeł finansowania w dostępnych środkach krajowych i unijnych. Wniosek Zarówno w przypadku funduszy poŜyczkowych jak i funduszy poręczeniowych istnieje szereg problemów związanych z charakterem produktu finansowego (krótki okres budowy portfela, nieprecyzyjnie sformułowane kluczowe pojęcia) oraz charakterem relacji pomiędzy MenadŜerem a Pośrednikami Finansowymi (konieczność oddawania prowizji, restrykcyjne zapisy umowy), które mogą stanowić dla niektórych instytucji finansowych skuteczną barierę w aplikowaniu o środki dostępne w ramach inicjatywy JEREMIE. Proponowana rekomendacja W sytuacji planowania ogłoszenia następnego konkursu na Pośredników Finansowych dla funduszy poŜyczkowych i poręczeniowych rekomenduje się: • usprawnienie procesu wymiany informacji pomiędzy IZ, MenadŜerem oraz Pośrednikami Finansowymi np. poprzez wdroŜenie określonych procedur dotyczących komunikacji. • wprowadzenia następujących zmian w odniesieniu do produktu finansowego: o wydłuŜenie okresu budowy portfela np. do 12 kwartałów, o wprowadzenie precyzyjnych definicji i zapisów w odniesieniu do kluczowych terminów, o podwyŜszenie minimalnej wartości poręczenia do 5% wartości kapitału funduszu, poziomu stosowanego w ramach projektów finansowanych z SPO WKP 1.2.2. Wniosek Przedsięwzięcia realizowane dzięki wsparciu udzielonemu w ramach poŜyczki/poręczenia kredytowego w przewaŜającej mierze nie mają charakteru innowacyjnego. Jest to efektem następujących czynników: struktury klientów funduszy poŜyczkowych i poręczeniowych (przede wszystkim mikroprzedsiębiorstwa usługowe działające w sektorze handlu o niskiej skłonności do innowacji) i struktury udzielanego wsparcia w ramach SPO WKP 1.2 (wsparcie głównie na cele obrotowe, mediana wartości poŜyczki: 50 tys. zł, mediana wartości poręczenia 120 tys. zł) , niskiej świadomości przedsiębiorców w zakresie dostępnych dla ich firm innowacji. Proponowana rekomendacja Zasadne byłoby: • wprowadzenie dla klientów funduszy poŜyczkowych i poręczeniowych doradztwa w zakresie zwiększania innowacyjności ich przedsięwzięć, • prowadzenie szeroko zakrojonej akcji promocyjno-informacyjnej na poziomie mediów lokalnych i regionalnych, co pozwoli zwiększyć zainteresowanie przedsiębiorców z sektora MŚP produktami finansowymi oferowanymi przez Pośredników Finansowych. Wniosek Ze względu na warunki umowy dotyczące Pośredników Finansowych (okres budowy portfela, wysokość wypłacanej na koniec zachęty uzaleŜniona od szkodowości) oraz charakterystyki produktów finansowych (krótki okres spłaty poŜyczki, niska maksymalna wartość poręczenia) nie naleŜy się spodziewać dąŜenia przez 5 Pośredników Finansowych do wspierania przedsięwzięć innowacyjnych, które wiąŜą się z wyŜszym ryzykiem. Będą oni starali się zbudować jak najbezpieczniejszy i jak najbardziej stabilny portfel, przy uwzględnieniu specyfiki grupy docelowej. Proponowana rekomendacja W sytuacji planowania ogłoszenia następnego konkursu na Pośredników Finansowych dla funduszy poŜyczkowych i poręczeniowych rekomenduje się: • wydłuŜenie maksymalnego okresu spłaty poŜyczki do np. 7 lat, • przywrócenie granicy maksymalnej kwoty poręczenia kredytowego do wartości max. 5% wartości kapitału funduszu. Wniosek W chwili obecnej dla Pośredników Finansowych dostępna jest jedna pula środków na określonych zasadach związanych z wymogiem niskiej szkodowości, co nie sprzyja wspieraniu przedsięwzięć innowacyjnych. Proponowana rekomendacja W przypadku dąŜenia do zwiększenia innowacyjności realizowanych w dzięki wsparciu inicjatywy JEREMIE przedsięwzięć zasadne byłoby: wyodrębnienie specjalnej puli środków przeznaczonych na udzielanie poręczeń i poŜyczek na przedsięwzięcia innowacyjne, obarczone wyŜszą szkodowością. Wniosek Aby wzmocnić innowacyjność przedsięwzięć finansowanych dzięki uzyskaniu kredytu inwestycyjnego przez MŚP w banku komercyjnym korzystającym ze wsparcia w ramach inicjatywy JEREMIE, konieczne jest podjęcie dodatkowych działań. Proponowana rekomendacja Zasadne byłoby: • wprowadzenie dla klientów banków doradztwa w zakresie zwiększania innowacyjności ich przedsięwzięć, • wyodrębnienie puli środków przeznaczonych na wsparcie inwestycji innowacyjnych o zwiększonym ryzyku. 6
