stick to the river

01_ wstęp / introduction
02_ o rzece / about river
03_ przebieg warsztatów / course of works
04_ wernisaż / vernissage
05_ rezultaty / results
06_ partner merytoryczny / patron
07_ tutorzy / tutors
08_ uczestnicy / participants
09_ podsumowanie / summary
20-30. 11. 2015
WSTĘP
Za nami trzecia edycja Fresh Design. Po raz kolejny
udało się otworzyć drzwi do świata, w którym podczas spotkania fantazji, talentu i umiejętności powstają niepowtarzalne projekty przestrzeni miejskiej. Tym
razem międzynarodowe grono studentów, pod czujnym okiem pracowników naukowych i architektów,
ujarzmiało samo serce Wrocławia – Odrę.
W dniach 20-30 listopada 2015 r. studenci tak odmiennych kierunków jak: architektura, socjologia,
sztuka czy urbanistyka, przyjechali do Wrocławia, aby
przeprojektować przestrzeń centrum miasta i zbliżyć
je do Odry. Podzieleni na pięć grup młodzi Niemcy,
Czesi, Węgrzy, Słowacy i Polacy sięgali do swoich
wspólnych europejskich doświadczeń i wizji idealnych
miast. Powstały niepowtarzalne projekty, wysmakowane stylistycznie i eksponujące pierwiastek ludzki,
naturalny w Mieście Spotkań.
Projekt nie zakończyłby się pomyślnie, gdyby nie pomoc naszych opiekunów merytorycznych, przedstawicieli Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej – dr Anny Bać oraz arch. Piotra Michalskiego.
Plansze projektowe, makiety, prezentacje i filmy były
6
tworzone przy wsparciu tutorów, wykładowców – dr
Bogusława Wowrzeczki, dr Romana Rutkowskiego
i dr Tomasza Głowackiego, i architektów: Doroty i Mariusza Szlachciców oraz Edwarda
Lacha. Nieocenionym wsparciem była grupa doktorantów: Katarzyna Targowska, Lea Kazanecka-Olejnik,
Agnieszka Wicińska, Dominika Kopczyk, Agnieszka
Wierzbicka oraz Joanna Kania. Serdecznie dziękujemy!
Równie gorąco chcemy podziękować uczestnikom za
ich udział w projekcie i wysiłek włożony w przygotowanie prac. Wszystkich, którzy czytają te słowa zapraszamy gorąco do udziału w przyszłorocznej edycji,
która odbędzie się już w maju 2016 r.
Wioleta Król - Prezes Fundacji Open Mind
Małgorzata Koralewska - Wiceprezes Fundacji Open
Mind
INTRODUCTION
Third edition of Fresh Design has come to an end.
Once again we have opened the door to the world,
where imagination, talent and skills have met and brought to life unique projects of cityscape. This time
international company of students, under a watchful
eye of academic tutors and architects, have tamed the
heart of Wrocław – Odra river.
On November 20-30th 2015, students of such different
studies as architecture, social sciences, art or urban
studies, visited Wrocław to redesign landscape of city
center and move it closer to Odra. Young Germans,
Czechs, Hungarians, Slovaks and Poles reached deep
into their common European experience and visions of
perfect cities. Their work resulted in unique projects,
stylistically tasteful and displaying the human factor,
only natural in City of Meetings. Project would not end
well if not for help of our substantial tutors, representatives of Architecture Faculty of Wrocław University
of Technology: dr. Anna Bać and arch. Piotr Michalski.
Project boards, mock-ups, presentations and movies
were made with support of tutors, academics – dr.
Bogusław Wowrzeczka, dr. Roman Rutkowski and dr.
Tomasz Głowacki, as well as architects - Dorota and
Mariusz Szlachcic and Edward Lach. Invaluable help
was offered by PhD students: Katarzyna Targowska,
Lea Kazanecka-Olejnik, Agnieszka Wicińska, Dominika Kopczyk, Agnieszka Wierzbicka and Joanna Kania.
Thank you from our hearts!
of you who are reading those words – you are invited
to join us in next year’s edition, which will take place
in May 2016.
Wioleta Król - Chairman of Open Mind Foundation
Małgorzata Koralewska - Vice-Chairman of Open Mind
Foundation
Heart-felt thank you goes to our participants for their
work and effort put in preparation of projects. And all
7
O RZECE
Tegoroczne warsztaty stawiały przed uczestnikami pytanie o rolę rzeki w mieście i możliwość wykorzystania
jej potencjału. Prace były prowadzone na terenach od
ujścia rzeki Oławy, poprzez bulwar Xawerego Dunikowskiego, Wyspę Piaskową, elektrownię wodną zaprojektowaną przez Maksymiliana Berga, aż do Mostu Sikorskiego i części Mostu Mieszczańskiego, tuż przy ulicy
Kurkowej. Na obszarze tym, w rzece odbija się cała historia Wrocławia, od średniowiecznych kościołów aż do
nowoczesnych biurowców i bibliotek.
Projekty uczestników przekształcały Odrę i jej nabrzeże
w miejsce powszechnie dostępne i przyjazne pod kątem
rekreacji. W stworzonych koncepcjach wiele uwagi poświęcono kwestiom likwidacji barier architektonicznych:
m.in. murów, płotów oraz arterii komunikacyjnych, które ograniczają dostęp pieszych do wody. Szczegółowe
rozwiązania tych problemów będą również opracowywane podczas czwartej edycji Fresh Design.
8
ABOUT THE RIVER
This year’s course posed a question of river’s role in
the city and possibilities of utilizing its potential in everyday life. The working ground was river Odra and its
neighborhood, from its mouth, through boulevard of
Xawery Dunikowski, Piaskowa Island and hydroelectric plant designed by Maximilian Berg, up to Sikorski
Bridge and part of Mieszczański Bridge, next to Kurkowa Street. In this area history of Wrocław reflects in
river’s water, starting with medieval churches, ending
with modern offices and libraries.
Concepts brought in by participants, who worked on
living tissue of Wrocław’s center, showed how a river
can become a friendly place for recreation, universally
accessible and strongly rooted in city’s tradition. Important part of every project was a subject of removing architectural barriers: walls, access blockades and
communication arteries which limit pedestrian access
to the water. Detailed solutions of these problems will
be worked on during fourth edition of Fresh Design.
9
10
11
12
13
PRZEBIEG
WARSZTATÓW
Podczas intensywnych spotkań w CRZ Krzywy Komin
oraz w instytucjach partnerskich - Strefie Kreatywnej Edukacji „Kontury Kultury”, Teatrze Muzycznym
„Capitol” i Infopunkcie Nadodrze Łokietka 5, studenci szukali rozwiązań dla optymalnego wykorzystania
potencjału Odry we Wrocławiu. Najważniejsza część
Fresh Design, czyli prace warsztatowe, odbywały się
w CRZ Krzywy Komin i Konturach Kultury. Przez dziesięć dni sześć grup pod okiem tutorów i opiekunów
przygotowywało projekty zagospodarowania odrzańskiego nadbrzeża. Fresh Design to również liczne
zajęcia dodatkowe. Pierwszym z nich była wycieczka
z przewodnikami Kamilem Krawczykiem i Tomaszem
Bojęciem oraz zapoznanie uczestników i ich opiekunów z miastem, obszarami projektowymi, a także z historią wpływu Odry na rozwój i wizerunek Wrocławia.
Pobyt w plenerze zakończył się w Muzeum Architektury. Pierwszy wieczór Fresh Design uczestnicy spędzili wspólnie integrując się na Nadodrzu.
W kolejnych dniach, w Infopunkcie Nadodrze oraz
w CRZ Krzywy Komin, uczestnicy wzięli udział w projekcjach filmów dokumentalnych - „Lost Rivers” (pokaz
zrealizowany we współpracy z inicjatywą WrocDoc)
i „Architecture & Water”, których tematem był związek architektury i wody. Pokaz połączony był z dyskusją o wpływie rzeki na nasze codzienne życie, o zna-
14
czeniu jej obecności dla miasta oraz o korzyściach,
które przynosi wykorzystanie jej potencjału. Gościem
specjalnym był Alejandro Capdevila – właściciel domu
pływającego na Odrze we Wrocławiu. Oprócz działań
warsztatowych projektanci mieli przyjemność posłuchać wykładu na temat przezroczystości w architekturze autorstwa dr hab. inż. arch. Marcina Brzezickiego – architekta i wykładowcy Wydziału Architektury
na Politechnice Wrocławskiej, współautora książki
„Estetyka i technika w architekturze przemysłowej”.
COURSE OF WORKS
During all of our intensive meetings in CRZ Krzywy
Komin, and in our partner places – Zone of Creative
Education “Kontury Kultury”, Musical Theatre “Capitol” and Infopoint Nadodrze Łokietka 5, students were
looking for the most appropriate way of using Odra’s
potential. The workshops, key element of Fresh Design, took place in CRZ Krzywy Komin and “Kontury
Kultury”. For ten days, six groups, looked after by tutors and supervisors have prepared projects of rendering Odra’s city center shores.Fresh Design consists
also of numerous extracurricular activities. First of
them was a tour, together with guides Kamil Krawczyk
and Tomasz Bojęć, and familiarizing participants and
their tutors with the city, project’s areas and history of
Odra’s influence on development and image of Wrocław. The field trip ended with a visit in Museum of
Architecture, after which students were invited of an
integration party in Nadodrze quarter.
In following days, in Infopoint Nadodrze Łokietka 5
and in CRZ Krzywy Komin, participants had a chance to watch documentaries. “Lost Rivers” (made in
co-operation with WrocDoc initiative) and “Architecture & Water” shed light on connection between architecture and water. The screening was followed by
discussion on river’s influencing our everyday lives,
the meaning of its presence and whether we use the
potential it brings. The special guest was Alejandro
Capdevila – owner of the floating house from Odra river in Wrocław. Apart from practice works designers
had a pleasure of listening to the lecture of prof. Marcin Brzezicki, architect and academic tutor of Architecture Faculty of Wrocław University of Technology,
co-author of book “Aesthetics and technology in industrial architecture”. Theme of lecture was “Transparence in architecture”.
15
16
20
21
WERNISAŻ
Wrocławski Teatr Muzyczny „Capitol” stał się kolejną sceną działańFresh Design. 26 listopada w podwórku „Capitolu” odbył się
wernisaż wystawy prezentującej osiągnięcia projektowe i artystyczne wszystkich uczestników projektu. Częścią ekspozycji
była wystawa „RZEŹBA-PRZESTRZEŃ-INSTALACJA” autorstwa
uczestniczki projektu, Zuzany Bartošovej ze Studia Rzeźby 2 z Wydziału Sztuk Pięknych na Politechnice w Brnie.
VERNISSAGE
Wrocław’s Musical Theatre „Capitol” provided a stage forfollowing events during this year’s Fresh Design. Vernissage of
exhibition presenting projects and artistic achievements of
every participant was organized in Capitol’s courtyard on November 26th. During the vernissage, the exhibition of installation “SCULPTURE – SPACE – INSTALLATION” was presented by project’s participant: Zuzana Bartošová from Studio
of Sculpture 2 from Faculty of Fine Arts at Brno University
of Technology. The installation comprised of, among others,
projects of participants of our project.
22
23
26
27
W efekcie prac kilkuosobowych grup
międzynarodowych powstało 5 projektów
modernizacji terenów nadrzecznych we Wrocławiu.
As a result of work of international and interdisciplinary groups the following
5 projects of modernization of riverside areas were created.
CONET
Ideą projektu jest trwałe zjednoczenie Odry i Wrocławia poprzez sieć powiązań. Są one realizowane wzdłuż
oraz w poprzek Odry, umożliwiając swobodne poruszanie się pomiędzy jej dwoma brzegami. Istotna jest
także identyfikacja z rzeką oraz zwiększenie jej wpływu na mieszkańców.
Rozwój funkcjonalny Odry napotyka kilka problemów:
pojawiają się trudności w przejściu przez most, ścieżki wzdłuż brzegu są często przerywane, niewiele jest
usług związanych z rzeką, a koryto rzeki nie jest wi28
doczne, szczególnie z oddalonych od niego części miasta. Odpowiedzią są wielokierunkowe połączenia z rzeką. Pierwsze z nich znajduje się na poziomie rzeki, gdzie
umieszczone są ruchome platformy. Pozwalają one na
łatwe przemieszczanie się wzdłuż rzeki. Mogą być traktowane jako osobne elementy bądź części, które można
ze sobą łączyć. Wykorzystywane są one jako obiekty
usługowe, domy, ogrody, kina letnie, sceny, transport.
Kolejnym rozwiązaniem jest ścieżka, umiejscowiona na
wysokości nabrzeżnych bulwarów. Definiuje ona ruch
poprzeczny na rzece. W jej obszarze znajdują się place,
parki, place zabaw, restauracje, ścieżki rowerowe, szerokie trampoliny rozpięte nad wodą pomiędzy przejściami. Ostatnią z warstw jest konstrukcja sieci okrywającej rzekę. Przezroczysta struktura tworzy dominantę
widoczną w skali miasta, dzięki której umożliwiona jest
identyfikacja z tą przestrzenią.
CONET
Functional development of Odra faces many problems:
difficulty in crossing bridges, lack of connections between paths on river banks, insufficiency in river-related entertainments and inability to locate the water,
especially from far side of the city. The answer lies in
multidirectional connections to the river. The first connection is on the water level, where floating platforms
are placed. The pods can be attached to each other, or
float individually. They include such facilities as public
buildings, houses, gardens, open theatres, stages, individual transportation. Another layer of connection, the
path, is on the level of the pavement and defines the
movement perpendicular to the Odra. It is treated as
public spaces with squares, parks, playgrounds, bars,
cycling paths, wide trampolines placed over the water.
The last layer is the net, which covers the river. The role
of the transparent construction is to create dominant
element, visible throughout the city, helping in bonding
people to the river.
The idea behind the project is to create permanent
connections between the Odra river and Wrocław. The
connection will be facilitated along river banks and perpendicularly to the river, so that everyone can get from
one bank to another. Important part of the project is
increasing identification of denizens with the river and
its influence on people of Wrocław.
29
autorzy: Tathiana Spacek da Silva, Katarzyna Kacik, Agnieszka Lipska, Aleksandra Rzeszutek, Klára Švachulová, Linh Pham
30
Tutor: dr inż. arch. Roman Rutkowski opiekun: mgr inż. arch. Lea Kazanecka - Olejnik
31
STICK TO THE RIVER
Członkowie tej grupy stworzyli projekt reaktywacji
brzegów Odry z pomocą przypadkowych przechodniów i bardzo dokładnej analizy terenu, objętego tematem warsztatów Fresh Design III. Przeprowadzenie
ankiety wśród mieszkańców miasta, następnie zebranie oraz przeanalizowanie literatury i starych fotografii pokazało, że aktualnie miasto obraca się przeciwko
Odrze, zabraniając między innymi całodobowego korzystania z Wyspy Słodowej czy zakazując cumowania barki „Barbarka” na rzece. Dodatkowo na większej
części brzegu zostały wybudowane wysokie mury,
które utrudniają dostęp do wody.
Koncepcję oparto na wytyczeniu wzdłuż brzegu Odry
ścieżki pontonowej na wodzie z dodatkowymi platformami. Można je aranżować i łączyć w dowolny sposób, aby uzyskać odpowiednią przestrzeń m.in. pod
basen, teatr, sauny, etc. Następnym wybranym miejscem zagospodarowania terenu został Bulwar Zwierzyniecki oraz Kępa Mieszczańska. Aktywizacja tej
strefy polega m.in. na udostępnieniu murów pod sztukę dekoracyjnego malarstwa ściennego (murale) oraz
stworzeniu tzw. pływającego hostelu. Kolejną opraco-
32
waną przestrzenią jest Wyspa Słodowa, Wyspa Bielarska oraz wody wokół nich. Uczestnicy warsztatów
zaproponowali oczyszczenie wody, aby można było
z niej bezpiecznie korzystać z podczas kąpieli. Wyspę Słodową można zaadaptować na zielony ogród,
natomiast Wyspę Bielarską na ogólnodostępną plażę
w centrum miasta.
STICK TO THE RIVER
Representatives of this group created a project to revitalize the banks of the Odra River with the help of
bystanders and careful analysis of the Fresh Design
project area. Survey which was conducted among residents of the city, along with the analysis of literature
and old photographs showed that currently the city
turns its back on the Odra, for instance prohibiting the
24-hour use of Słodowa Island or banning the “Barbarka” party barge on the river, and building high walls on part of the river bank, which makes access to
water almost impossible.
The next area which was selected for revitalization is
Zwierzyniecki Boulevard and Kępa Mieszczańska. Revitalization of this parts consists of turning the walls
for street art projects (murals) and the creation of so
called “floating hostel”.
Another areas of project was Słodowa and Bielarska
islands and the water areas around it. Here the group
planned to provide water purification, so inhabitants
can have safe use of river water swimming in it. Słodowa island is adapted into a green garden, while Bielarska is turned into the public beach in the city center.
autorzy: Joanna Wnuczek, Eszter Marosi, Janna Walther, Martin Schinagl,
Anna Rottau, Dominik Gomółka
tutorzy: arch. Dorota Szlachcic, arch. Mariusz Szlachcic
opiekun: mgr inż. arch. Dominika Kopczyk
The concept is proposing the construction the pontoon bridge along the river bank, with additional platforms that can be arranged and connected with each
other in any way to get sufficient space, for example
for the swimming pool, theater, sauna, etc.
33
ODRA PULS
Studenci zaproponowali szereg rozwiązań, które mają za
zadanie ożywić dotychczas nieatrakcyjne przestrzenie.
Najważniejszym z nich jest ścieżka rekreacyjna spinająca
całość nabrzeża i umożliwiającą swobodną komunikację
pieszą oraz rowerową. Wyspy na rzece przypominają
swoim kształtem serce, otaczające je koryta Odry są niczym żyły - była to inspiracja dla zaprojektowanej rzeźby oraz identyfikacji wizualnej obszaru.
Zaproponowano renaturalizację rzeki poprzez zasadzenie roślinności, oraz wprowadzenie traw i krzewów. Pomiędzy wyspami Słodową i Piasek miałby powstać basen
zewnętrzny w kanale Odry. W otoczeniu wysp Bielarskiej
i Słodowej zaprojektowano system podestów łączących
obie wyspy. Zaprojektowano również sztucznie stworzone mokradła i pływające ogrody o różnym charakterze.
W projekcie przewidziano stworzenie dwóch promenad.
Projekt zawiera również zaaranżowanie pustych, dużych
działek budowlanych przy placu Maxa Borna i przy ulicy Księcia Witolda pod kątem intensywnej zabudowy
mieszkaniowej z zapleczem sportowym w postaci np.
boisk do koszykówki. Cały obszar połączyłyby ścieżki
przy rzece, umożliwiające zejście do niej z wysokości nabrzeża oraz nowe kładki.
ODRA PULS
Students suggested various solutions, which were supposed to revive unattractive spaces. Project’s focal point
is the recreational path, which connects the river banks
and enables untampered communication for pedestrians
and cyclists. Islands on the river resemble a heart and surrounding river banks resemble veins – this was an inspiration for designed sculpture and visual identification of
the area.
Students suggested naturalization of the river by planting vegetation, grass and bushes. Between Słodowa and
Piaskowa islands an open swimming area would be built
within the river bed. In the Odra canal between Bielarska
and Słodowa islands a system of artificial swamps and
connecting platforms between islands has been designed. Also, students designed various floating gardens.
Project also includes creation of two promenades. Empty,
huge areas next to Max Born sq. and Księcia Witolda street is allocated for intense house development with sport
infrastructure, like the basketball field. Whole area would
be connected by paths along the river and footbridges
enabling the walk down and accessing the river.
autorzy: Zuzana Bartošová, Karolina Jezusek, Julia Hernandes Gomez, Hubert Piekarczyk, Tomasz Jackiewicz, Oliver Staeshe
36
tutor: dr inż. arch. Bogusław Wowrzeczka opiekun: mgr inż. arch. Katarzyna Targowska
37
38
ODRA GAME
Główną ideą projektu jest zbliżenie rzeki i miasta w sposób prosty, tani, a przede wszystkim taki, z którym będzie mógł identyfikować się każdy mieszkaniec Wrocławia – poprzez grę miejską.
Studenci zapraszają do odwiedzenia sześciu miejsc,
wskazujących na sześć różnych barier pomiędzy rzeką
a miastem. Zaprojektowano sześć różnokolorowych kubików, które wskazują proste rozwiązania dla przedstawionych problemów. Gra miejska przeznaczona jest dla
nieograniczonej liczby osób. W grze może wziąć udział
każdy, kto wraz z zakupionym biletem miejskim odbierze
swoją darmową kostkę. Wygrywa rzeka, miasto i każdy
gracz, który weźmie udział w grze i doświadczy bliskości Odry. Zabawa tworzy nowe interakcje łącząc Odrę,
Wrocław i społeczeństwo w bardzo prosty sposób.
ODRA GAME
The main idea behind the project is to connect the city
and the river in a way that is simple, inexpensive, and
above all, easy for every inhabitant of Wrocław to identify with: through the urban game.
Students invite you to visit 6 places, addressing 6 different barriers between the river and the city. 6 different colored cubes represent a simple solution to the
addressed issues. Urban game is designed for an unlimited number of people. Everyone who purchased a public transport ticket will pick up their own cube. River,
city and every player who participates in the game and
experiencing the connection to Odra river are winners.
The game creates new way of interactions, connecting
Odra, Wrocław and community in very simple way.
autorzy: Blanka Byrwa, Terézia Kopecká, Orsolya Kosztándi, Zuzanna Norkiewicz, Michał Stefański, Kamil Swatowski
Tutor: dr inż. arch. Tomasz Głowacki
opiekunowie: mgr inż. arch. Agnieszka Wicińska, mgr inż. arch. Agnieszka Wierzbicka
40
41
42
43
ICEE/ISEE
Zespół zaproponował projekt, który nie będzie naruszał istniejącego krajobrazu. Jego celem jest ograniczenie roli jego sztucznych elementów: wysokich
betonowych ścian, uniemożliwiających bezpośredni
dostęp do koryta Odry czy braku nabrzeży. Inspiracją dla grupy były pływające po wodzie kawałki
lodu.
ICEE/ISEE to pływające platformy, którymi można
zdalnie sterować za pomocą aplikacji mobilnej. Są
wyposażone w wyciągane miejsca do siedzenia,
dzięki czemu umożliwiają wygodny odpoczynek
na wodzie. Dostęp do nich byłby bezpłatny, co ułatwiałoby nawiązywanie kontaktów pomiędzy mieszkańcami poszczególnych dzielnic. Platformy wyposażono w elektromagnesy, które pozwalają na ich
łączenie w większe powierzchnie w razie potrzeby.
Energię czerpią z ogniw fotowoltaicznych umieszczonych w unoszących się na wodzie zielonych dokach, będących pływającymi ogrodami. Doki wyposażone są również w stacje produkcji alg, które
filtrują powietrze i wodę z zanieczyszczeń. W okolicy Wyspy Słodowej zbudowany zostanie pływający
basen z przefiltrowaną wodą. Nadmiar energii pro-
44
dukowanej przez doki przesyłany byłby do miasta
i wykorzystywany do oświetlenia ulic czy miejsc publicznych.
The team designed a project that will not intervene
with the existing landscape. It will limit the impact of
its artificial elements, like high concrete walls blocking direct access to the Odra river or lack of quays. The group was inspired by the image of floating
chunks of ice.
ICEE / ISEE is a floating platform that can be controlled with mobile application. They are equipped with
folding seats, allowing comfortable rest on the water. Access to the platform would be free of charge,
which would facilitate interactions between inhabitants of different districts. Platforms will be equipped with electromagnets that allow to merge them
into larger areas if needed. Energy usage will be
provided with solar cells, installed on floating green
docks which functioning as floating gardens. The
docks are equipped with algae-producing stations,
filtering air and cleaning water pollution. In the area
of Słodowa island, the floating pool filled with filtered water will be created. Excess energy produced
by the docks would be transferred into the city and
used for lighting streets and public places.
autorzy: Adrianna Kaźmierczak, Anna Pastor, Agata Gancarczyk, Laura Poras, Ondrej Forus
tutor: arch. Edward Lach opiekun: mgr. inż. arch. Joanna Kania
45
PARTNER MERYTORYCZNY
48
patron
Wydział Architektury
Architecture Faculty
Politechniki Wrocławskiej
Wrocław University of Technology
jest jedną z najlepszych szkół architektury w Polsce.
Od 1949 roku kształci architektów i urbanistów docenianych licznymi nagrodami jak np. Dyplom Roku
SARP. Długoletnia działalność naukowa doprowadziła
m.in. do powstania Szkoły Naukowej „Habitaty” prof.
Zbigniewa Bacia, której idea zrodziła się z chęci poprawienia warunków życia na osiedlach „z wielkiej
płyty”. Obecnie, jako jeden z pierwszych wydziałów
w Polsce wprowadza naukę projektowania parametrycznego.
is one of the best architecture schools in Poland. Since
1949 it has been educating architects and urban planners whose qualifications are constantly being confirmed by numerous awards, such as i.e. Diploma of the
Year – the Award from the Polish Association of Architects (SARP). Long tradition of research has resulted in establishing Science School “Habitats” run by
prof. Zbigniew Bać. The idea behind the project is to
improve life standards of people living in the houses
constructed from large panels. Currently, the school is
one of the pioneers introducing parametric design as
a subject.
49
Partnerzy merytoryczni
tutors
educational coordinators
supervisors
50
dr inż. arch. Anna Bać
mgr inż. arch. Piotr Michalski
dr inż. arch. Roman Rutkowski
arch. Edward Lach
mgr inż. arch. Agnieszka Wicińska
mgr inż. arch. Dominika Kopczyk
mgr inż. arch. Joanna Kania
dr inż. arch. Bogusław Wowrzeczka
Arch. Dorota Szlachcic
Arch. Mariusz Szlachcic
dr inż. arch. Tomasz Głowacki
mgr inż. arch. Lea Kazanecka-Olejnik
mgr inż. arch. Agnieszka Wierzbicka
mgr inż. arch. Katarzyna Targowska
51
Anna Bać
architecture issues. Is a partner in design office, Synergia Group,
service buildings in Architecture Faculty of UoT. Also he initiated
organizator merytoryczny / educational coordinator
which has won several awards in architectural contests designed
courses on increasing skills in design and construction of low-e-
low-energy and balanced buildings. She is also a member of IARP
nergy buildings and organized multiple student workshops.
Doktor architektury, adiunkt na Wydziale Architektury PWR, pracownik Zespołu Dydaktycznego Architektury Mieszkaniowej, założycielka i opiekunka koła naukowego eko_studio. Prowadzi zajęcia
z projektowania obiektów i zespołów mieszkaniowych oraz usługowych, inicjatorka studenckiej akcji „Projektuj z Sercem” poświęconej architekturze bez barier. Od 2003 roku dr Bać jest związana
z problematyką architektury ekologicznej i energooszczędnej, od
2010 specjalizuje się w zagadnieniach architektury zrównoważonej. Wspólniczka w biurze projektowym Grupa Synergia, które jest
laureatem wielu nagród w konkursach architektonicznych i ma na
koncie realizacje obiektów energooszczędnych i zrównoważonych. Członkini IARP oraz SARP. Autorka wielu publikacji polskich
i zagranicznych, propagatorka projektowania zintegrowanego i architektury w kontekście efektywności energetycznej i habitatu.
demic journals, propagator of integrated design and architecture
Tomasz GŁOWACKI / tutor
in the context of energy efficiency and habitat.
Od 2005 prowadzi własną działalność projektową „PAG – Pracow-
Piotr Michalski
nia Architektury Głowacki”, która znana jest m.in. z realizacji niety-
organizator merytoryczny / educational coordinator
Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Laureat licznych nagród i wyróżnień
Architekt, doktorant na Wydziale Architektury PWr. Doświadczenie zawodowe zdobywał w wielu biurach projektując zarówno
osiedlowe „spożywczaki” jak i duże kompleksy biurowe. Obecnie
zajmuje się efektywnością energetyczną, obiektami zero-energetycznymi i architekturą zrównoważoną, która jest tematem jego
pracy doktorskiej. Prowadzi zajęcia na WA PWr z projektowania
budynków mieszkalnych i usługowych, jest twórcą szkoleń pod-
powych domów jednorodzinnych oraz nowego gmachu Akademii
w konkursach architektonicznych, w tym na Muzeum Współczesne
Wrocław (2008) czy kompleks hotelowy Baltic Park Molo w Świnoujściu (2012). W 2000 roku obronił pracę doktorską „Pusta prze-
and low-energy architecture, since 2010 is a specialist in balance
tiple project studios. Currently, he works on energetic efficiency,
zero – energy buildings and balanced architecture, which is a subject of his PhD thesis. He teaches about designing houses and
na projekt Afrykarium-Oceanarium we wrocławskim ogrodzie zoologicznym i wielkiego centrum hotelowo-konferencyjnego, które
stanie przy pl. Jana Pawła II.
roku jest członkiem SARP, w latach 2006-2010 członek Rady Dol-
also new building of Academy of Arts in Wroclaw. She won mul-
Since 2003 doctor Bać is involved in problem of the ecological
(2010-2013). We Wrocławiu w ostatnich latach wygrali konkursy
wodniczącym Porozumienia Architektów Pracodawców. Od 1988
tów studenckich.
tion “design with heart”, dedicated to architecture without limits.
zespół szeregowych domów jednorodzinnych MIKMAK HOUSE
sma „Architektura-Murator”.
Wrocław University of Technology, employee of Academic Team
by designing a local groceries and large office complexes for mul-
Do ich projektów należą: biurowiec Wall St. House (1999-2006),
Wchodzi w skład kilku organizacji, jest współzałożycielem i prze-
ki”, which is well-known for its realization of unconventional and
University of Technology. He gained his professional experience
osiedla wielorodzinne, biurowce i budynki użyteczności publicznej.
warsztaty studenckie. Jako krytyk architektury pisze do czasopi-
obiektów niskoenergetycznych oraz organizatorem wielu warszta-
and housing and service complexes. She initiated the student ac-
mieszkaniowych, biurowych i użyteczności publicznej. Projektują
Ukończył Wydział Architektury na Politechnice Wrocławskiej.
PhD of Architecture, senior lecturer on Architecture Faculty on
Circle – eko_studio. Conducts classes about designing buildings
ni ArC2 od 1991 roku. Pracownia ArC2 specjalizuje się w obiektach
Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Prowadzi liczne
Since 2005 he manages “PAG – Pracownia Architektury Głowac-
Architect and PhD student on Architecture Faculty of Wrocław
Współwłaściciel, Prezes Zarządu oraz główny projektant w pracow-
strzeń w kreacji architektury najnowszej”. Od 2001 roku adiunkt na
noszących umiejętności w zakresie projektowania i wykonawstwa
of Housing Architecture and founder and supervisor of Academic
52
and SARP, author of many publications in Polish and foreign aca-
Mariusz SZLACHCIC / tutor
nośląskiej Okręgowej Izby Architektów, natomiast od 2010 roku
figuruje jako członek Kolegium Sędziów Konkursowych SARP.
W 2015 roku został Laureatem Honorowej Nagrody SARP.
tiple awards in architectural contests – including Contemporary
Co-owner, chairman and main designer in the ArC2 since 1991.
Museum Wroclaw (2008) or hotel complex Baltic Park Molo in
ArC2 studio specializes in housing estate, office and public uti-
Świnoujście (2012). In 2000 he has got PhD title for thesis “Empty
lity buildings. Their projects in Wrocław include Wall St. House
space in creation of the latest architecture”. Since 2001 he is a se-
(1999-2006) and complex of the terraced houses MINIMAK HO-
nior lecturer on Architecture Faculty on UoT in Wroclaw. He also
USE (2010-2013). In recent years the studio won two awards in
conducts many academic workshops for students. As an architec-
Wroclaw – for a project of Afrykarium-Oceanarium in Wrocław’s
ture critic writes for “Architektura-Murator” magazine.
53
zoological garden and huge hotel and conference center on Jan
Ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocław-
architektonicznych, wiele z nich wygrywając. Szczególną uwagę
wrocławskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich, były
Paweł II Square.
skiej w 1977 r. Stypendysta Cairo University 1979–1980, wykła-
zwraca na synergię projektowanych obiektów z wieloaspektowym
współpracownik Muzeum Architektury, laureat wielu konkursów ar-
dowca na Garyounis University w Benghazi 1987–1990, prodzie-
kontekstem miejsca lokalizacji budynku. Od 2002 jest organizato-
chitektonicznych, między innymi
kan 1999–2002 i 2002–2005, członek Stowarzyszenia Architektów
rem Galerii Jednego Projektu w Muzeum Architektury we Wrocła-
placu Nowy Targ (2010), okrągły dom w Mikołowie (2004), czy dom
Polskich oraz Izby Architektów. Autor 35 publikacji, nagrodzonych
wiu, która jest witryną współczesnej architektury Polski.
własny na wrocławskich Krzykach (2004-2009).
Graduated from the Architecture Faculty at Wrocław University of
Runs his own architecture studio Roman Rutkowski Architects, which
Technology, thesis defended in 1969. For 15 years worked abroad,
deals with projects of various scale: from exhibitions to projects of
of which 12 in Kuwait. After return to the Poland, establishes and
houses, to large projects on the borderline of architecture and urban
Graduated from the Architecture Faculty at Wrocław University
maintains a Studio EL architects which designs and implements
planning. Architectural critic, co-founder (with Łukasz Wojciechow-
of Technology in 1977. In 1979 -1980 went to scholarship in Cairo
many facilities in Wroclaw and in Poland, among them well known
ski) of ReWritables Research Team. Lecturer at the Faculty of Archi-
University, 1987-1990 lecturer at Garyounis University in Bengha-
in Wrocław: Dominican Gallery, Park Plaza and Mercure hotels and
Jest współwłaścicielem, szefem zespołu projektowego oraz głów-
zi, 1999-2002 vice-dean and from 2002 to 2005 member of the
many other projects. Very actively involved in architectural com-
nym projektantem w ArC2. Absolwentka Wydziału Architektury
Association of Polish Architects and the Chamber of Architects.
petitions, winning many awards and distinctions. He pays special
Politechniki Wrocławskiej. Od 2015 roku także współwłaściciel
Author of 35 publications, prize-winning competitions and signi-
attention to the synergies of designed objects with multi-face-
SZLACHCIC ARCHITEKCI oraz Laureatka Honorowej Nagrody
ficant works. His publications focus on the subject of contempo-
ted context of building and location. Since 2002, is the organizer
SARP. W 2014 roku została ogłoszona Profesjonalistą Roku 2014
rary forms of spatial organization of industrial areas (technology
of the Project One Gallery at Wrocław Museum of Architecture,
wg Forbesa –miejsce w kategorii architekt.
parks) and brownfield regeneration areas.
which is an exhibition window for contemporary Polish architec-
She is a co-owner, chief of design team and main designer in
Edward Lach / tutor
He has graduated from Architecture Faculty of University of
Technology in Wrocław. He participates in few organizations: he
co-founded Alliance of Architects Employers, of which he is currently a chairman. Since 1988 he is a member of SARP, between
2006 and 2010 held a membership of Council of Lower Silesian
Regional Chamber of Architects and since 2010 he sits in Body of
Contest Officials of SARP. In 2015 he won SARP Honorary Award.
Dorota SZLACHCIC / tutor
the ArC2. A graduate of Architecture Faculty on University of
Technology in Wroclaw. Since 2015 she co-owns SZLACHCIC ARCHITEKCI studio and in the same year she won SARP Honorary
Award. In 2014 she won Professional of the 2014 award of Forbes
in “architect” category.
Bogusław Wowrzeczka / tutor
54
konkursów i znaczących realizacji. Ma na koncie publikacje z zakresu współczesnych form organizacji przestrzennej przemysłu (parki
technologiczne) oraz rewitalizacji terenów poprzemysłowych.
na przebudowę wrocławskiego
tecture at Wroclaw University of Technology, Wroclaw branch vice
president of the Association of Polish Architects, a former employee
of Wrocław Museum of Architecture, winner of many architectural
competitions, including the remodeling project of Nowy Targ sq. in
Wroclaw (2010), Rotund House in Mikołów (2004) and his own house in Wroclaw Krzyki (2004-2009).
ture.
Lea Kazanecka-Olejnik / opiekun supervisor
Roman Rutkowski / tutor
Katarzyna TARGOWSKA / opiekun supervisor
przez 15 lat pracował za granicą, z czego 12 w Kuwejcie. Po po-
Prowadzi autorską pracownię architektury Roman Rutkowski Archi-
Joanna KANIA / opiekun supervisor
wrocie do kraju zakłada i prowadzi Studio EL, pracownię architek-
tekci, która zajmuje się projektami o bardzo różnej skali: od wystaw,
toniczną, która projektuje i realizuje wiele obiektów we Wrocławiu
przez projekty domów jednorodzinnych, po duże projekty z pogra-
i w Polsce, to tak znane realizacje we Wrocławiu jak Galeria Domi-
nicza architektury i urbanistyki. Krytyk architektury, współzałożyciel
nikańska, Hotel Park Plaza, Hotel Mercure i wiele innych projektów.
(z Łukaszem Wojciechowskim) ReWritable Research Team. Wykła-
Od lat dziewięćdziesiątych aktywnie uczestniczy w konkursach
dowca Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, wiceprezes
Absolwent Wydziału Architektury PW. Dyplom uzyskał w 1969,
Dominika KOPCZYK / opiekun supervisor
Agnieszka WICIŃSKA / opiekun supervisor
Agnieszka WIERZBICKA / opiekun supervisor
55
Organizatorzy projektu dziękują za pomoc, którą okazali:
Organizers would like to thank following people:
prof. inż. arch. Zbigniew Bać (Politechnika Wrocławska); prof. dr hab. inż. Tadeusz Więckowski (Politechnika Wrocławska); Michał Duda (Muzeum Architektury we Wrocławiu); Andrej Toth (Budapest Metropolitan University of Applied Science); prof. Judit
Halmagyi (Budapest Metropolitan University of Applied Science); dr hab. inż. arch. Alina Drapella-Hermansdorfer (Politechnika
uczestnicy
participants
Wrocławska); Tomasz Bojęć (think tank BLOKBLOG); Adrian Siegle (projekt WrocDoc); Nina de Gelder; Alejandro Capdevila
(The Academy of Fine Arts and Design in Bratislava); Krisztina Zsömbör (Budapest Metropolitan University of Applied Sciences)
Kamil Krawczyk; dr Ryszard Kessler; Robert Skoberla; Milan Novotný (Instytut Słowacki); Silke Hüper (Fachhochschule Lübeck);
Björn Weigelt (Universität der Künste Berlin); Konrad Imiela i Renata Majewska (Teatr Muzyczny Capitol); Sofie Koscholke (Fundacja Krzyżowa); Lukas Kronawitter (Global Architecture and Design); Aleksandra Omiotek; Alicja Bodak; Piotr Szewc; Bartłomiej Piasek; Krzysztof Drelichowski; Simon Wolf; Daniel Münzel; Justus Kiesant; Matthias Kenkel; Dennis Kruegel; Lisa Kinne;
Aleksandra Kochalska; Basia Pabijańczyk; Inesa Prakapchuk; Kasia Tomczyk; Marta Woźniak; Martyna Król; Monika Kobeszko;
Natalia Wiśniewska; Aleksandra Nerkowska; Natalia Duvanova; Iryna Kovalchuk; Magda Kuźma; Magda Florek; Marta Jastrzębska Magdalena Gabrysiak; Veronika Terpilovska; Michał Pióro; Anna Konowałow; Natalia Nowakowska
W projekcie FRESH DESIGN uczestniczyli studenci z: Wy-
Academy of Fine Arts and Design in Bratislava, The Acade-
działu Sztuk Pięknych na Politechnice w Brnie, Akademii
my of Fine Arts in Katowice, Luebeck University of Applied
Sztuk Pięknych w Bratysławie oraz w Katowicach, Wyższej
Sciences, Brandenburg University of Technology in Cottbus
Szkoły Zawodowej w Lubece, Politechniki w Cottbus–Sen-
– Senftenberg, West Pomeranian University of Technology
ftenberg, Zachodniopomorskiej Politechniki w Szczecinie,
Szczecin, University of Ecology and Management in War-
Uniwersytetu Ekologii i Zarządzania w Warszawie, oraz
saw, and from our local schools – the Faculty of Architectu-
z naszych regionalnych uczelni – Wydziału Architektury
re at Wroclaw University of Technology and the Academy
Politechniki Wrocławskiej i Akademii Sztuk Pięknych i Pro-
of Fine Art and Design.
—Aleksandra Rzeszutek
—Julia Hernandes Gomes
—Joanna Wnuczek
—Adrianna Kaźmierczak
—Terézia Kopecká
—Janna Walther
—Klára Švachulová
—Zuzana Bartošová
—Ondrej Forus
—Karolina Jezusek
—Michał Stefański
—Agnieszka Lipska
—Oliver Staesche
—Katarzyna Kacik
—Agata Gancarczyk
—Eszter Anna Marosi
—Kamil Swatowski
—Anna Pastor
—Hubert Piekarczyk
—Tatiana Silva Spacek
—Orsolya Kosztándi
—Dominik Gomółka
—Zuzanna Norkiewicz
—Tomasz Jackiewicz
—Laura Poras
—Martin Schinagl
—Blanka Byrwa
—Linh Pham
—Anna Rotau
jektowania. Participants of FRESH DESIGN recruited from:
The Faculty of Fine Arts of Brno University of Technology,
56
57
PODSUMOWANIE
29 listopada uczestnicy Fresh Design zgromadzili się w sali konferencyjnej Teatru Muzycznego „Capitol” podczas uroczystej obrony projektów. Każda z grup zaprezentowała swoją koncepcję zagospodarowania terenów
przylegających do wrocławskiej Odry. Następnie projekty zostały zrecenzowane przez tutorów i opiekunów
projektu oraz gościa specjalnego wernisażu – Andreja Totha (Budapest Metropolitan University of Applied
Science). Każda grupa usłyszała wiele ciepłych słów, głównie dzięki nieszablonowemu i nowatorskiemu podejściu do zadanego tematu. Zaraz po prezentacji rozpoczęła się debata „Płynność miasta – rzeka w strukturze
aglomeracji”, w której wzięli udział prof. Zbigniew Bać, Dorota Szlachcic, Michał Duda i Tomasz Głowacki. Dyskusja służyła podsumowaniu projektu, a także wymianie zdań na temat potencjału, który tkwi w rzece. Debatę
poprowadził Tomasz Bojęć z think tanku BLOKBLOG. Spotkanie zakończyło wystąpienie Andreja Totha poświęcone wykorzystaniu Dunaju do tworzenia przestrzeni kultury w stolicy Węgier.
SUMMARY
On Sunday, November 29th, all of participants of Fresh Design gathered in theatre’s conference room for a ceremony of project’s evaluation. Every group presented its idea management of area along Odra, and listened to
review by project’s tutors, supervisors and event’s special guest – Andrej Toth (Budapest Metropolitan University of Applied Science). Every group was praised for its innovative, unconventional approach to the subject and
audacity of proposed solutions.
Right after the presentation of projects a debate “City’s Fluidity – river in agglomeration’s structure” has begun.
Among invited guests were: prof. Zbigniew Bać, Dorota Szlachcic, Michał Duda and Tomasz Głowacki. During
the talks the project was summed up, and possibility of taking up the chances offered by Odra to Wrocław were
discussed. Debate was conducted by Tomasz Bojęć of BLOKBLOG think tank. The event was crowned by presentation by Andrej Toth on use of Danube in creation of space for culture in Hungary’s capital.
58
59
60
61
ORGANIZATOR
Fundacja OPEN MIND
[email protected]
Tutorów i opiekunów grup studenckich, Teatru Muzycznego Capitol za pomoc w zorganizowaniu finału
Projektu, Konturów Kultury za użyczenie przestrzeni
do działań, firmy Magit za pomoc w organizacji wystawy, a przede wszystkim do szkół i instytucji: Biomimicry Germany, Brandenburgische Technische
Universität Cottbus-Senftenberg, Designtransfer UdK
Berlin, Fachhochschule Lübeck, Brno University of
Technology, Budapest Metropolitan University of Applied Sciences, Global Architecture and Design Berlin,
Vysoká škola výtvarných umení w Bratysławie.
REDAKCJA I Tłumaczenie:
SPECIAL THANKS GO TO:
zespół FUNDACJI OPEN MIND
Tutors and supervisors of student groups, The Musical Theatre Capitol for help in organization of Project’s final, Kontury Kultury of lending space for our
work, Magit company for helping with organization
of exhibition, and above all, they go to schools and
institutions: Biomimicry Germany, Brandenburgische
Technische Universität Cottbus-Senftenberg, Designtransfer UdK Berlin, Fachhochschule Lübeck, Brno
University of Technology, Budapest Metropolitan University of Applied Sciences, Global Architecture and
Design Berlin, Bratislava Vysoká škola výtvarných
umení.
ul. Średzka 39a/4
54 – 001 Wrocław
+48 (71) 733 44 31
[email protected]
www.fundacjaopenmind.pl
Koordynacja projektu:
SERGIUSZ KULCZEWICZ
projekt graficzny I SKŁAD:
DAWID SOBECKI
koordynacja merytoryczna:
dr inż. arch. Anna Bać
mgr. inż. arch. Piotr Michalski
wydział architektury
politechniki wrocławskiej
62
Szczególne podziękowania kierujemy do:
63
Projekt współfinansowany przez:
Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Projekt współfinansowany przez:
Departament Architektury i Rozwoju miasta Wrocławia