Handel z Republiką Demokratyczną Konga

Handel z Republiką Demokratyczną
Konga- aktualne i przyszłe
możliwości
2016-05-11 16:20:49
2
Handel z Republiką Demokratyczną Konga- aktualne i przyszłe możliwości
Spotkanie w Izbie Przemysłowo-Handlowej w Johannesburgu
„ Handel z RD Konga- aktualne i przyszłe możliwości”
W dniu 20 kwietnia br., Izba Przemysłowo-Handlowa w Johannesburgu zorganizowała konferencję nt.
prowadzenia działalności handlowej z Demokratyczną Republiką Konga. Spotkaniu przewodniczył Duncan
Bonnet, dyrektor Africa House (www.africainfo.co.za), a udział wzięli przedsiębiorcy, prawnicy, eksporterzy i
importerzy.
Celem spotkania było przedstawienie realnych możliwości jak i trudności związanych z prowadzeniem
działalności handlowej z DR Konga, a także uwarunkowań polityczno-kulturowych.
Demokratyczna Republika Konga jest położona w jej środkowej części Afryki,w dorzeczu rzeki Kongo. To drugie
pod względem wielkości państwo Afryki. Geograficznie DR Konga jest krajem śródziemnym, brak dostępu do
morza. Słaba infrastruktura komunikacyjna sprawia, niewielka ilość dróg z utwardzoną nawierzchnią, sprawia, iż
transport towarów jest dużym wyzwaniem. Wpływ na sytuację ogólną kraju mają również ostre nierówności
społeczne i ekonomiczne pomiędzy prowincjami oraz obszarami miejskimi i wiejskimi. W 2007 r. wprowadzono
program infrastrukturalno-budowlany w celu rozwijania potencjału gospodarczego kraju poprzez tworzenie
lepszych połączeń między regionami, chociaż właściwy plan zagospodarowania przestrzennego nie został jeszcze
opracowany. Wart podkreślenia jest fakt, iż kraj obfituje w rzeki, co stwarza korzystne dotyczące możliwości
rozwoju hydroenergetyki - budowa elektrowni wodnych.
DR Konga jest krajem podzielonym na 28 prowincji, niemal całkowicie od siebie niezależnych. Dwie najbardziej
rozwinięte prowincje to Kinszasa (jednocześnie stolica kraju) i Katanga. Ich obroty stanowią 56% gospodarki
kraju. PKB Kongo wzrosło o 9% w 2014 roku i wyniosło 33.12 mld USD. http://www.worldbank.org/en/country/drc
Wzrost gospodarczy jest napędzany przez przemysł wydobywczy i wytwórczy, rolnictwo, handel i budownictwo.
Poprawiający się klimat gospodarczy to również zasługa postępującej poprawy infrastruktury. Wzrost powinien
się utrzymać w 2016 r., o ile sytuacja polityczna i bezpieczeństwo pozostaną stabilne. (W listopadzie 2016 roku
odbędą się wybory w Kongo.)Wzrost gospodarczy ma szanse się utrzymać głównie dzięki przemysłowi
wydobywczemu, choć ze względu na zbliżające się wybory przedsiębiorstwa sektora wydobywczego wstrzymały
podejmowanie kluczowych decyzji, a także dzięki sektorowi rolno-spożywczemu. Te dwa sektory przyciągają
inwestycje na znaczącą skalę. Sektor prywatny jest nadal niewielki, ale w ciągu ostatnich pięciu lat stale rośnie.
Możliwości rozwoju sektora prywatnego wzrosły po zniesieniu niektórych podatków, uproszczeniu procedur
zakładania przedsiębiorstw i importu towarów, a także dzięki modernizacji infrastruktury i członkostwu w
Organizacji dla Harmonizacji Prawa Handlowego w Afryce (OHADA). Jest to afrykańska wspólnota 17 państw,
która za cel stawia sobie integrację regionalną oraz rozwój ekonomiczny tego kontynentu. Drogą do tego ma być
harmonizacja prawa gospodarczego.OHADA zapewnia swoim państwo członkowskim nowoczesne, elastyczne i
rzetelne prawo gospodarcze, które jest dostosowane do sytuacji ekonomicznej każdego z krajów członkowskich.
OHADA jest wspólnotą nadrzędną wobec państw członkowskich, a jej akty prawne są wydawane w zgodzie z
zasadą bezpośredniej skuteczności. Jednakże, wg danych Banku Światowego ze strony „Doing Buinsess” DRK
znajduje się na piątym miejscu od końca na 189 krajów objętych klasyfikacją. W przypadku rozwiązywania spraw
związanych
z
niewypłacalnością
firm
jest
na
ostatnim
189
miejscu.
http://www.doingbusiness.org/data/exploreeconomies/congo-dem-rep/
Dziesięciolecia konfliktów, korupcji i niegospodarności zniszczyły bazę przemysłową do tego stopnia, że DR
Konga przez długi okres czasu będzie zależna od importu mimo podejmowanych wysiłków mających na celu
poprawę tego stanu rzeczy jak budowa cementowni w Kinszasa, wzrost lokalnej produkcji żywności i napojów,
początki aktywności związanej z obróbką żelaza i stali. Próby działalności gospodarczej podejmowane poza
Kinszasa są mniej udane ze względu na względy polityczne, brak elektryczności, dróg i (paradoksalnie) wody
3
oraz bariery regulacyjno-prawne. Ubóstwo w kraju jest powszechne, a większość populacji żyje z dnia na dzień.
Jedynie w Kinszasie i Katandze ludność żyje średnio za 1 USD dziennie, w pozostałej części kraju za mniej.
Jednocześnie w regionie Kinszasy żyje ok. 10 mln ludności i jest to największe francuskojęzyczne miasto na
świecie.
Rozwój infrastruktury, zależny od relacji politycznych i darczyńców, jest skierowany na integrację kraju,
podźwignięcie transportu i sieci energii elektrycznej oraz utworzenie korytarzy transportowych Kinszasa - Dolne
Kongo i Lubumbashi-Kolwezi. Trwa realizacja projektów związanych z budową dróg: z Muamba do Kasumbalesa
(na granicy z Zambią) i Sakania w Katandze, tj. ok. 2000 km (aktualnie mniej niż połowa jest pokryta asfaltem);
połączenie między Bukavu, Goma i Uvira z centrum kraju (z koniecznością budowy wielu mostów); projekt UE 860 km drogi z Goma do Kisangani; Bank Światowy natomiast zlecił przygotowanie ekspertyzy dotyczącej
budowy dróg Kisangani- Beni (700 km), Kisangani- Buta (330 km) i Bumba to Zongo (500 km).
W Dolnym Kongo rozpoczęto pilotażowy projekt budowy magazynów przeznaczonych na płody rolne. W miarę
rozwoju budowy dróg, projekt będzie wdrażany na terenie całego kraju. SNEL (Société nationale d'électricité)
buduje hydroelektrownie w Bandundu, Kasai i w Dolnym Kongo, z czym również się wiążę budowa nowych dróg.
Ponadto, UE planuje budowę hydroelektrowni w Kiwu Północnym, a następnie Kiwu Południowym. Projekty te
zostaną opracowane po ukończeniu budowy w Ruzizi III (co również wymaga dróg). Ukończenie tych projektów
stworzy znaczące możliwości dostarczania produktów dla obszarów słabo rozwiniętych, istotnie obniży koszty
transportu przyczyniając się również do obniżenia kosztów towarów i zwiększenia popytu wewnątrz kraju.
Zauważa się dynamiczny rozwój budownictwa komercyjnego, przemysłowo-usługowego i mieszkalnego. Powstają
duże, nowoczesne osiedla mieszkaniowe w Kinshasa (La Cite du Fleuve-400 ha), Lubumbashi (3 projekty), Tenke,
Kiswishi (4,400 ha). Znaczny wpływ na rozwój infrastruktury ma współpraca z Chinami. Korzyści wynikają z
bilateralnej umowy dwustronnego finansowania zawartej między DR Konga i Chinami (m.in. budowa pasa
startowego i wieży kontrolnej w Kinszasa
i w Lubumbashi, szpitala w St Chantier, 70 km linii przesyłowej we współpracy z SNEL i inne mniejsze projekty).
Realizacja projektów, jak i prowadzenie działalności gospodarczej w Kongo napotyka na wiele trudności:
- długie terminy realizacji i zmagania z biurokracją,
- trudne warunki pracy,
- brak energii elektrycznej,
- brak taniego cementu, tona cementu kosztuje 1000 USD (w RPA 90-100 USD)
- uboga infrastruktura, trudności logistyczne (połączenia kolejowe czy drogowe do miast Mbuji-Mayi i Kisangani
właściwie nie istnieją), średni koszt transportu to 300-400 USD za tonę, co zależy jeszcze od pory roku i miejsca
docelowego transportu,
- brak łączności między prowincjami,
- bardzo słabo rozwinięty przemysł.
Największymi eksporterami do DR Konga są: RPA (np. firmy południowoafrykańskie prowadzą budowy, Shoprite
otwiera sieć marketów, Vodacom świadczy usługi telekomunikacyjne), Chiny, Zambia ( niemal wyłącznie do
prowincji Katanga), Belgia,
i Francja. W 2015 r. saldo obrotów towarowych między Polską a DRK wzrosło o 74% i wyniosło 8,88 mln USD,
podczas gdy w 2014 r. stanowiło kwotę 5,08 mln USD. Polski eksport wyniósł 7,79 mln USD i był 144 % większy
niż w 2014 r. Import stanowił kwotę 1,09 mln USD i był o 42 % mniejszy rok do roku.
W DRK istnieją w zasadzie trzy różne rynki – związane ze strefami wpływów i upodobaniami:
4
- Kinszasa i Dolne Kongo – import towarów głównie z UE, Ameryki Południowej i Azji (i do pewnego stopnia z
RPA),
- Katanga – handel przede wszystkim z Zambią i RPA,
- wschodnia część kraju wymiana towarowa przede wszystkim z Ugandą, Rwandą i Kenią.
Pod względem bezpieczeństwa, wschodnia część kraju jest nadal niestabilna. Zasadniczym hamulcem rozwoju
jest polityka regionalna, choć sytuacja jest znacznie lepsza niż kilka lat temu nadal zagrożenie stanowią są grupy
zbrojne. Ta część kraju posiada duże możliwości rozwoju ze względu na bogactwa naturalne: złoto, kamienie
szlachetne, minerały przemysłowe, olej i żyzne ziemie. Wyzwaniem jest połączenie z Kinszasą lub Katangą. Drogi
i kolej prawie nie istnieją. Możliwy jest transport rzeczny, ale nie wszędzie.
DR Konga to kraj kontrastów. Jeden z droższych, jeśli chodzi o opłaty i ceny towarów. Posiadający chłonny rynek
uzależniony od importu. Kraj szybko rozwijający się, nastawiony na budowę infrastruktury. Znajdujący się na
celowniku wielu krajów UE, Chin, Brazylii, ale także Turcji i Egiptu.
Spotkanie w JCCI jest kontynuacją współpracy z jedną z najważniejszych izb przemysłowo-handlowych w
RPA. Republika Demokratyczna Konga oferuje cały wachlarz możliwości eksportowych i inwestycyjnych,
jednocześnie jednak jest to kraj będący dużym wyzwaniem dla przedsiębiorców. Dynamiczny rozwój sektora
budowlanego wydaje się godny zainteresowania polskich firm ( budowy dróg, mostów, domów
mieszkalnych.) Ceny cementu są znaczącą przesłanką do budowy cementowni. Mimo trudności DRK jest
rynkiem, gdzie można osiągnąć duży sukces biznesowy przy bardzo dużym ryzyku prowadzenia działalności.
(Prezentacja w załączeniu.)
5