Fundusze Mezzanine, czyli finansowanie pomiędzy kredytem a
Transkrypt
Fundusze Mezzanine, czyli finansowanie pomiędzy kredytem a
09.05.2014 Fundusze Mezzanine, czyli finansowanie pomiędzy kredytem a sprzedażą akcji. Definicja kapitału mezzanine Kapitał Mezzanine jest hybrydową formą finansowania przedsiębiorstwa, łączy w sobie zarówno cechy kapitału własnego, jak i obcego. Mezzanine jest (najczęściej) długoterminową pożyczką trwającą od 5 do 7 lat. Na tle kredytu bankowego wyróżnia się jednorazową formą spłaty – na koniec terminu kredytowania. Instytucja oferująca mezzanine, w okresie finasowania otrzymuje wyłącznie odsetki, o oprocentowaniu zbliżonym do poziomu zwykłego długu. Elementem wyróżniającym mezzanine jest charakterystyczne dla rynku kapitałowego dodatkowe wynagrodzenie dla inwestora – uzależnione od tempa rozwoju przedsiębiorstwa (tzw. equity-kicker). Taka struktura pozwala inwestorom zabezpieczyć swój minimalny dochód oraz zarezerwować prawo do otrzymania dodatkowego zysku. Istnieją przypadki, w których wynagrodzenie może przybierać również formę warrantu, dającego w przyszłości możliwość nabycia akcji po preferencyjnej cenie. Mezzanine wypełnia lukę kapitałową w finansowaniu przedsiębiorstw. Pomimo dłużnego charakteru, ten rodzaj pozyskania funduszy plasuje się pomiędzy kapitałem własnym a długiem bankowym. W przypadku mezzanine główną formą zabezpieczenia zainwestowanych środków są przyszłe przepływy pieniężne. D zięki temu jest to rozwiązanie atrakcyjne dla firm, nieposiadających wolnych aktywów, które przy finansowaniu przez bank stanowią zabezpieczenie podczas przyznawania kredytu. Zwykle termin spłaty kapitału jest opóźniony o rok w stosunku do terminu spłaty długu nadrzędnego. Takie rozwiązanie wydłuża dostępność wolnych środków dla firmy. W dodatku w opinii banków finansowanie mezzanine bardzo często traktowane jest, jako kapitał własny kredytobiorcy. Źródło: Augustyniak 2007 JP Weber sp. z o.o. Rynek 39/40 PL 50-102 Wrocław NIP: PL 897 17 13 155 REGON: 020248434 Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP Sąd Rejonowy we Wrocławiu Wydział VI Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego KRS: 0000253773 Kapitał zakładowy: 50.000,00 zł www.jpweber.com 1 Najpopularniejszym instrumentem o charakterystyce mezzanine jest pożyczka podporządkowana (ang. subordinated loans) – w całości podległa wobec długu bankowego. W razie likwidacji lub upadłości dłużnika wszelkie roszczenia z tytułu finansowania mezzanine są zaspokajane w drugiej kolejności po uregulowaniu zobowiązań bankowych. Zastosowanie finansowania mezzanine Mezzanine jest jednym z rodzajów finansowania typu private equity, czyli kapitału o podwyższonym poziomie ryzyka. Źródło to jest kierowane do spółek znajdujących się na różnych etapach rozwoju, funkcjonujących poza parkietem giełdowym. Czynnikami decydującymi o zainteresowaniu finansowaniem mezzaniną jest jej dostępność, koszt, poziom ryzyka oraz elastyczność. Kapitał mezzanine jako instrument hybrydowy ma ściśle określone wymogi względem wybieranych inwestycji. Zamiast koncentrować się na wybranych branżach, dokonuje selekcji przedsiębiorstw ze względu na ich kondycję finansową oraz wielkość zapotrzebowania na kapitał. Głównym wymogiem przy dokonywaniu inwestycji jest perspektywa rozwoju przedsiębiorstwa – musi uwzględniać przyszłe stabilne przepływy pieniężne. Oznacza to, że w przeciwieństwie do innych źródeł finansowania dostępna jest pomimo braku standardowej zdolności kredytowej oraz zabezpieczeń na aktywach firmy. Mezzanine skierowana jest przeważnie do dużych i średnich podmiotów. Zakres wykorzystania mezzanine jako długoterminowej pożyczki obejmuje: plany przejęcia konkurencji (sfinansowania transakcji), wykup menedżerski przedsiębiorstwa (ang. MBO) lub wykup lewarowany (ang. LBO), potrzeby reorganizacji/restrukturyzacji firmy w skutek zmiany sytuacji rynkowej lub złych inwestycji, finansowanie pomostowe (ang. gap financing) służące poprawie struktury kapitału firmy oraz pokrycia kosztów etapu, poprzedzającego upublicznienia spółki oraz pierwszej emisji akcji (ang. pre-IPO). Mezzanine jest również ciekawą alternatywą dla spółek prywatnych charakteryzujących się niepłynną strukturą właścicielską oraz małych spółek publicznych, które poszukują długoterminowego finansowania będącym uzupełnieniem kredytu bankowego. Mezzanine w Polsce W Polsce rynek kapitału mezzanine dopiero się rozwija. Udzielaniem takich pożyczek zajmują się głównie fundusze private equity i fundusze mezzanine. Podmioty udostępniające tego rodzaju kapitał realizują projekty o podwyższonym ryzyku w sytuacji, gdy bank komercyjny ze względu na ryzyko lub brak zabezpieczeń odmawia udzielenia kredytu lub gdy uzyskane środki są niewystarczające do realizacji zamierzeń spółki. Mezzanine pojawia się również w ofercie największych banków oferujących finansowanie projektów o podwyższonym ryzyku. Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP www.jpweber.com 2 Wartość transakcji mezzanine w Europie (w mld €) 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Źródło: Fitch Ratings Nadchodzące lata przyniosą ożywienie na rynku transakcji Mezzanine w Polsce. Będzie to związane z kończącym się spowolnieniem gospodarczym oraz poprawiającą się koniunkturą rynkową. Znaczna przecena wartości przedsiębiorstw powinna doprowadzić do wzrostu ilości przejęć, finansowanych za pośrednictwem mezzanine. Ponadto w związku z zaostrzeniem wymogów kredytowych przy ocenie projektów, mezzanine powinna stać się co raz popularniejszym źródłem finansowania na tle kredytu bankowego. Nazwa funduszu Aktualnie realizowane I planowane inwestycje w Polsce (status rok, rodzaj, status) Dane inwestycji (wielkość inwestycji, zaangażowanie kapitału, fazy) Dominium - pizzerie (2013, mezzanine) Diagnostyka – testy kliniczne (2011, bd bd) Masterlease – zarządzanie flotą pojazdów (2010, LBO, bd) Wheelabrator/Disa (2008, mezzanine, LBO) Lux Med - usługi z zakresu ochrony zdrowia (2004, 2007, 2008, mezzanine, zrealizowano) Solaris Bus & Coach - producent pojazdów (2005, mezzanine, zrealizowano) Zaberd S.A. - znaki drogowe (2005, mezzanine, zrealizowano) SAD Sp. z o.o. - dystrybutor Apple (bd, LBO, bd) €8-40 mln wielkość inwestycji €80 mln zaangażowania w Polsce ekspansja, mezzanine, prywatyzacja, refinansowanie, przejęcia CTL Logistic - TSL (2008, mezzanine, trwa) Mieszko - łakocie, (n/d, n/d, realized) ZTB - prztwórstwo rzepaku (2007, mezzanine, bd) €5-25 mln wielkość inwestycji €24 mln zaangażowania w Polsce, mezzanine, wykup, restrukturyzacja, refinansowanie, rozwój Hanseatic Capital Lynka Sp. z o.o. - promotional solutions (bd, bd, bd) $1-10 mln wielkość inwestycji n/a mezzanine Penton Partners Kujawskie Zakłady Poligraficzne DRUK-PAK S.A. - opakowania tekturowe dla lekarstw (2006, private equity, trwa) Fabryka Pierścieni Tłokowych Prima S.A. - części zapasowe (bd, private equity, zrealizowano) Govena (fluorescent lamps) $3-12 mln wielkość inwestycji, $34 mln zaangażowania w Polsce, ekspansja, fiannsowanie pomostowe, mezzanine, prywatyzacja, wykup BPSC - software ERP (1992, equity/mezzanine, trwa) MATRAS - księgarnia (1996, 2010, equity, term credit, trwa) PPZP - produkcja wieprzowiny (bd, bd, bd) PUPIL – karma dla zwierząt (bd, bd, bd) SYMBIO - warzywa i owoce (1998, equity, kredyt długoterminowy, bd) USD 50-600 tys. wielkość inwestycji, $17 mln zaangażowania w Polsce, przedsiębiorstwa we wczesnej fazie działalności, mezzanine, start-upy Accession Mezzanine Capital (najsilniejszy fundusz działąjący w obszarze finansowania mezzanine w Polsce) Darby Private Equity Seaf Polska Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP www.jpweber.com 3 Syntaxis Mbank (jedyny bank oferujący finansowanie mezzanine w Polsce) BIK Brokers - usługi finansowe (2013, mezzanine/equity mix, trwa) Home.pl - Szczecin - informatyka (2012, LBO, bd) Info-TV Operator - telekomunikacja (2012, udział mniejszościowy akwizycje/mezzanine, bd) Kisan - materiały budowlane (2008, LBO/mezzanine, bd) Etos - handel (2008, fundusz rozwojowy, bd) Axtone - wyposażenie transportowe (2008, MBO/mezzanine, bd) GTS Central Europe - ISP (2008, LBO/mezzanine, bd) Ultimo – usługi finansowe (2007, kapitał na rozwój, bd) €5-25 mln wielkość inwestycji, €69 mln zaangażowania w Polsce,ekspansja, mezzanine, prywatyzacja, refinansowanie, wykup ABC Data - dystrybutor sprzętu IT (2007, LBO/mezzanine, bd) Stolarka S.A. - producent drzwi (2007, LBO/mezzanine, bd) Internet Group S.A. (2007, mezzanine/akwizycje, bd) Marvipol SA - deweloper (2007, podniesienie kapitału/mezzanine, bd) PLN 10 - 90 mln wielkość inwestycji, bd mezzanine na: wykup, finansowanie pomostowe, out spłata inwestora, podniesienie kapitału Marek Doniec Project Manager +48 (71) 36 99 652 [email protected] Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP www.jpweber.com 4